1

Werken met R!FaS in de apotheek theorie en praktijk

Yvonne BouwmanToine Joosten

apothekers LNA

2

PROGRAMMA

• Verschil tussen gevaar en risico

• Het R!FaS stappenplan

• Ventilatie-apparatuur

• Type apotheek en de bereidingsduur

• Zwangerschapsbeleid

3

DE EERSTE VRAGEN

VRAAG 1: Werkt u in de apotheek al met R!FaS?

VRAAG 2: Wie van die groep werkt met R!FaS in ProType?

VRAAG 3: Vind u het gevaarlijk om bereidingen uit te voeren?

4

GEVAAR OF RISICO

5

GEVAAR OF RISICO

• Gevaar: een schadelijk effect kan optredenEr is een kans op een schadelijk effect

• Om de kans op het schadelijk effect te verminderen kun je maatregelen nemen

• Door het nemen van die maatregelen vermindert het risico

• Zo kan het risico op schade gering zijn, zelfs bij de meest gevaarlijke stoffen ( lage kans op schadelijke effecten)

• R!FaS helpt om het risico zo klein mogelijk te maken

6

7

MAAK UW EIGEN STAPPENPLAN

Voorbeeld van een stappenplan:

1. Hoe zit R!FaS in elkaar (inhoud, achtergronden)

2. Hoe werkt R!FaS (test met enkele bereidingen)

3. Wat zijn de gevolgen voor de apotheek:Wijzigingen in werkinstructies, CBV’s etcR!FaS in ProType, weegsystemen

4. Maak een plan van aanpak

5. Bespreek R!FaS en het plan van aanpak in het team

6. Start met R!FaS: (bijvoorbeeld) eerst de voorraadbereidingen, daarna de ad hoc bereidingen

8

9

lucht wordt via filter aangezogen

STOFAZUIGKAST

10

STOFAFZUIGKAST

• Verontreinigde lucht wordt horizontaal van voor naar achter afgezogen en komt daarna weer terug in de bereidingsruimte

• Zowel die recirculatie in de bereidingsruimte als het ontbreken van een scheiding tussen product en bereider, beperken de bruikbaarheid van de stofafzuigkast

• Alleen geschikt voor het werken met vaste stoffen en niet-vluchtige vloeistoffen

11

STOFAFZUIGKAST: JA of NEE

• VRAGEN: • 1. Wie van u werkt in een niet bereidende apotheek?

• 2. Worden daar antibiotica-drankjes aangemaakt?

• 3. Is er in die apotheek een stofafzuigkast aanwezig?

• 4. Moeten antibiotica-drankjes in een stofafzuigkast aangemaakt worden of kan het zo “op de plank”?

12

met ventilatie op de buitenlucht

ZUURKAST

13

met ventilatie op de buitenlucht

VEILIGHEIDSWERKBANK

14

VEILIGHEIDSWERKBANK

• Geen absolute scheiding tussen product en bereider• Gezuiverde lucht wordt verticaal van boven naar beneden geblazen (laminaire luchtstroom)• Een gedeelte van de lucht wordt aan de voorkant door de raamopening aangezogen• De veiligheidswerkbank geeft meer bescherming dan de stof afzuigkast• Maar…. Een veiligheidswerkbank is lang niet in alle apotheken aanwezig: VRAAG: R!FaS adviseert “niet bereiden” hoe lost u dat op?

15

ISOLATOR

sluis >> << sluis

16

ISOLATOR

• (vrijwel)volledige fysieke scheiding tussen bereider en product

• Werken met lekdicht bevestigde handschoenen

• Lucht wordt via HEPA-filter aangevoerd

Bij isolator met onderdruk (CMR-stoffen) wordt de verontreinigde lucht naar buiten afgevoerdAan en afvoer van materialen via aparte sluizen links en rechts

• Het werken vereist de nodige vaardigheid

17

LAF-KAST (horizontale luchtstroming)

18

• Gefilterde luchtstroom op de bereider gericht!

• Het product (aseptische bereiding) wordt wel beschermd, de bereider niet

• Geschikt voor aseptische bereidingen waarbij niet met open droge stoffen en open oplossingen wordt gewerkt, tenzij ze onschadelijk zijn

• Hoe risicovolle oogdruppels te bereiden komt aan bod in workshop veilig werken!

LAF-KAST (horizontale luchtstroming)

19

Blad vestiging:

Totale bereidingstijd: 8 uur of 2 uur:

• Duur blootstelling is van invloed op advies

• Standaardadvies in R!FaS afgestemd op 8 uur werken per dag

• Bij de weinig bereidende apotheek gaan we uit van maximaal 2 uur per dag

BEREIDINGSTIJD

20

Maak van de 8 uur geen (4x) 2uur:

• Verkleinen van de charge (minder bereidingstijd) geeft meer kans op blootstelling

• Organiseer geen estafette: Maxima + Amalia + Alexia + Ariane doen ieder een deel van de bereiding.

• Routine en deskundigheid (waarschijnlijk) groter in een bereidende apotheek

BEREIDINGSTIJD

21

22

MORGEN KAN ZE ZWANGER ZIJN

• In de wet:

Een werknemer is “zwanger” in de zin van de wet vanaf het moment dat dit gemeld is aan de werkgeverenDe zwangere werknemer of werknemer die borstvoeding geeft mag niet worden blootgesteld aan CMR-stoffen

• Absolute nul-blootstelling is een theoretisch begrip

• Ethanol staat op de SZW-lijst, maar heeft een MAC-waarde die onder normale omstandigheden niet overschreden wordt.

23

ZWANGERSCHAP

• En andere “gevaarlijke stoffen”?

• Arbo-maatregelen moeten zo zijn dat elke werknemer zo weinig mogelijk risico loopt

• Maar: bedrijfsbelang versus persoonlijk belang

• Advies: Stel een zwangerschapsbeleid voor de apotheek vast

• Wanneer: op korte termijnDan bent u er klaar voor als het nodig is

24

ZWANGERSCHAPSBELEID

HOE STELT U EEN ZWANGERSCHAPSBELEID VAST?

• Voer (zonodig opnieuw) de RI&E Apotheken van de SBA uit

• Ga na wat er in de CAO Arbeidsomstandigheden staat (er komt een uitgebreide tekst in de nieuwe CAO)

• Ook in de maak: de Arbo-catalogus

• LNA-procedure Arbo en gevaarlijke stoffen: zwangerschapsbeleid

• Richtlijn Zwangerschapsbeleid in R!FaS

25

26

JAN LUIKEN (1649 -1712)

Mijn werk bestaat, tendienste der kranken.

In’t mengen van verscheiden dranken;

Die ik voorzichtig maak gereed,

‘t zij dat men zuivring wacht, of zweet ….

27

Bedankt voor uw aandacht en veel succes met