1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

24
NDC NIEUWS 1 NDC SYMPOSIUM Op 12 mei vond het NDC Symposium plaats in het TU Aula Congrescentrum te Delft. Ruim 100 vertegenwoordigers van de duikindustrie waren hierbij aanwezig. Alle lezers van de Nieuwsbrief ontvingen het programma per separate post. In deze Nieuwsbrief kunt u een verslag van dit symposium tegemoet zien. VAN DE REDACTIE De vakanties zijn net weer achter de rug en een aantal opleidingen gaan in de komende tijd weer van start. Topdrukte dus.! Het is prettig te kunnen waarnemen dat de interesse voor het beroep Duiken toeneemt, echter zal dit een punt van zorg blijven voor de industrie. De industrie is zich dan ook aan het beraden hoe het tij te keren. Er worden tenslotte regelmatig vacatures gemeld bij het NDC, in het eerste halfjaar van 2005 al 9 vacatures. Het bezoeken van de diverse websites van de NADO-leden leert ons dat er zelfs meerdere vacatures zijn. De plannen omtrent één Defensie- duikschool krijgen steeds meer vorm. Besloten is af te zien van één locatie en derhalve zullen zowel Den Helder als Hedel gehandhaafd blijven. Het NDC is momenteel in bespreking met de werk- groep, die met de omvorming is belast. Alle partijen, het NDC, de Koninklijke Landmacht en de Koninklijke Marine heb- ben zich er over uitgesproken dat de samenwerking gehandhaafd moet blijven. Inmiddels zijn ieders doelstellingen gepre- senteerd en is een eerste intentie uitgespro- ken. De NADO steunt deze ontwikkeling van harte. NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005 NIEUWSBRIEF OP INTERNET De volledige Nieuwsbrief wordt tevens integraal in pdf.format geplaatst op onze site www .ndc.nl Ook op onze site vindt u onder “Laatste Nieuws” tussentijdse nieuwsberichten, als- mede informatie over cursusdata en aantal beschikbare plaatsen, inschaling, de bijge- werkte lijst met duikerartsen, wie is geslaagd etc. De huidige Nieuwsbrief zal in de komende tijd dunner worden, met korte berichten die verwijzen naar achtergrond informatie, relevante websites etc. VERLOF NATIONAAL DUIKCENTRUM BEREIKBAARHEID Het NDC werkt met een kleine bezetting: de directeur, de cursuscoördinator, die ook nog vaak op cursusbezoek, in vergadering of anderszins buiten de deur werken, en twee parttime secretaresses. De beste tijd om te bellen is op werkdagen van 10.00 tot 12.00 en van 13.00 tot 15.00 uur Spreekt u in op het antwoordapparaat, dan bellen wij terug (wel ook het telefoonnum- mer inspreken!) en ook de e-mail wordt regelmatig beantwoord. INHOUDSOPGAVE Van de redactie . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 Nieuwsbrief op internet . . . . . . . . . . . .1 Verlof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 Duikmedische keuringen . . . . . . . . . . .2 Probleem met Kirby Morgan ademautomaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 Veiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 NDC-bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 Platform Opleidingen . . . . . . . . . . . . .6 Medisch Platform . . . . . . . . . . . . . . . .6 Ongevallenregistratie Nederlandse Onderwatersportbond . . . . . . . . . . . . .6 IDSA/IMCA certificering op de plank . .6 Schatting van de blootstelling van beroepsduikers aan micro-organismen in water . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 College van Deskundigen Duik- en caissonsystemen . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 NADO-Pagina’s . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 Research . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 NDC Symposium . . . . . . . . . . . . . . . .10 Voor u gelezen . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 Offshore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18 Opleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 Selectiecommissie . . . . . . . . . . . . . . .22 NDC Publicaties . . . . . . . . . . . . . . . .22 Verloren/gestolen certificaten . . . . . .23 Agenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 Internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 Geslaagd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

Transcript of 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

Page 1: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

NDC NIEUWS

1

NDC SYMPOSIUM

Op 12 mei vond het NDC Symposiumplaats in het TU Aula Congrescentrum teDelft. Ruim 100 vertegenwoordigers vande duikindustrie waren hierbij aanwezig.Alle lezers van de Nieuwsbrief ontvingenhet programma per separate post. In dezeNieuwsbrief kunt u een verslag van ditsymposium tegemoet zien.

VAN DE REDACTIE

De vakanties zijn net weer achter de rug eneen aantal opleidingen gaan in de komendetijd weer van start. Topdrukte dus.!Het is prettig te kunnen waarnemen dat deinteresse voor het beroep Duiken toeneemt,echter zal dit een punt van zorg blijvenvoor de industrie. De industrie is zich danook aan het beraden hoe het tij te keren. Er worden tenslotte regelmatig vacaturesgemeld bij het NDC, in het eerste halfjaarvan 2005 al 9 vacatures. Het bezoeken vande diverse websites van de NADO-ledenleert ons dat er zelfs meerdere vacatureszijn. De plannen omtrent één Defensie-duikschool krijgen steeds meer vorm.Besloten is af te zien van één locatie enderhalve zullen zowel Den Helder alsHedel gehandhaafd blijven. Het NDC ismomenteel in bespreking met de werk-groep, die met de omvorming is belast.Alle partijen, het NDC, de KoninklijkeLandmacht en de Koninklijke Marine heb-ben zich er over uitgesproken dat desamenwerking gehandhaafd moet blijven.Inmiddels zijn ieders doelstellingen gepre-senteerd en is een eerste intentie uitgespro-ken. De NADO steunt deze ontwikkelingvan harte.

NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

NIEUWSBRIEF OP INTERNET

De volledige Nieuwsbrief wordt tevensintegraal in pdf.format geplaatst op onzesite www.ndc.nl

Ook op onze site vindt u onder “LaatsteNieuws” tussentijdse nieuwsberichten, als-mede informatie over cursusdata en aantalbeschikbare plaatsen, inschaling, de bijge-werkte lijst met duikerartsen, wie isgeslaagd etc.

De huidige Nieuwsbrief zal in de komendetijd dunner worden, met korte berichten dieverwijzen naar achtergrond informatie,relevante websites etc.

VERLOF

NATIONAAL DUIKCENTRUM

BEREIKBAARHEID

Het NDC werkt met een kleine bezetting:de directeur, de cursuscoördinator, die ooknog vaak op cursusbezoek, in vergaderingof anderszins buiten de deur werken, entwee parttime secretaresses.

De beste tijd om te bellen is op werkdagenvan 10.00 tot 12.00 en van 13.00 tot 15.00uur

Spreekt u in op het antwoordapparaat, danbellen wij terug (wel ook het telefoonnum-mer inspreken!) en ook de e-mail wordtregelmatig beantwoord.

INHOUDSOPGAVE

Van de redactie . . . . . . . . . . . . . . . . . .1

Nieuwsbrief op internet . . . . . . . . . . . .1

Verlof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1

Duikmedische keuringen . . . . . . . . . . .2

Probleem met Kirby Morgan

ademautomaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2

Veiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2

NDC-bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

Platform Opleidingen . . . . . . . . . . . . .6

Medisch Platform . . . . . . . . . . . . . . . .6

Ongevallenregistratie Nederlandse

Onderwatersportbond . . . . . . . . . . . . .6

IDSA/IMCA certificering op de plank . .6

Schatting van de blootstelling van

beroepsduikers aan micro-organismen

in water . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6

College van Deskundigen Duik- en

caissonsystemen . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

NADO-Pagina’s . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

Research . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

NDC Symposium . . . . . . . . . . . . . . . .10

Voor u gelezen . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

Offshore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18

Opleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

Selectiecommissie . . . . . . . . . . . . . . .22

NDC Publicaties . . . . . . . . . . . . . . . .22

Verloren/gestolen certificaten . . . . . .23

Agenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

Internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

Geslaagd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

Page 2: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

2

Kerstverlof

Het NDC is wegens het kerstreces geslotenvan 21 december 2005 tot en met 3 januari2006.

DUIKMEDISCHE KEURINGEN

DUIKMEDISCH CENTRUM VAN DE

KONINKLIJKE MARINE - DMC -

Het DMC is wegens het kerstreces geslotenvan 23 december tot en met 30 december. In de week van 2 januari tot en met 6 januari is er een beperkte bezetting.

Voor duikongevallen draait het DMCgewoon door:• tijdens kantooruren via telefoonnummer

0223 653076• bij geen gehoor, en bij spoedeisende

gevallen ook buiten kantooruren via hetbekende alarmnummer 0223 658220

WachttijdenEr zijn momenteel voor de duikmedischekeuringen wachttijden, te weten:

• Inkeuring zes weken;• Herkeuring vier weken;

Het advies luidt “Regel op tijd uw keu-ring”.

Telefonisch spreekuur DMCHet DMC houdt telefonisch spreekuur vanmaandag tot en met donderdag van 13.00tot 14.00 uur. Telefoon 0223 653076

Expertisecentrum Arbo UnieVoor de inkeuring voor een NDCOpleiding kunt u zich voortaan ook latenkeuren bij het Expertise Centrum teMiddelburg, telefoon 0113-886710

AchterwachtDr. S.J. Hoitinga, telefoonnummer 0513 466217 onder vermelding van deelname NDC Opleiding.

SAFETY ALERT - VEILIGHEIDSWAARSCHUWING

PROBLEEM MET KIRBY MORGANADEMAUTOMAAT

Betreft: Regulator assembly Part # 505-069en Regulator Body, Part # 545-080, ingebruik bij Kirby Morgan helmen en band-maskers, geproduceerd tussen 01 januari en01 maart 2005. In sommige van deze unitsis de buis waarin de inlaatklep (inlet valve)en de hefboomarm (lever arm) zitten, nietgoed uitgelijnd waardoor de hefboomarmverschoven is. Is de verschuiving van enigebetekenis, dan kan het zijn dat de hefboom-arm minder gemakkelijk beweegt, waar-door de ademweerstand groter wordt.Automaten met deze onderdelen moeten uitgebruik genomen worden tot de onderdelenvervangen zijn. Blijkt dat u een automaatmet een verschoven herboomarm heeft, dankunt u die opsturen naar Kirby Morgan enkrijgt u een gratis vervangend exemplaarkrijgt toegestuurd.

VEILIGHEID

IMCA SAFETY FLASHES

Gaslek bij verwijderen van thermosensorEen thermowell is een buis in een pijplei-ding, aan één kant dicht, en open naar debuitenzijde, waarin de thermosensor isgeplaatst. De thermowell staat aan één kantbloot aan de druk in de pijpleiding, de ther-mosensor niet.

Een duiker moest tijdens de uitvoering vaneen routine inspectie- en onderhoudspro-gramma een thermosensor in een pijp (terplaats van een “tree”) van een productie-platform vervangen. Toen de duiker de sen-sor losdraaide uit de thermowell, ontsnapteer gas uit het schroefdraad. Vervolgensbleek dat de thermowell rondom de sensordefect was of was verdwenen, zodat de sen-sor rechtstreeks blootstond aan de internedruk van de pijpleiding, en de duiker dusiets aan het losmaken was waarachter dedruk heerste van het productieplatform.Het betrof een ervaren inspectieteam, enmet dit risico was rekening gehouden zodatde werkzaamheden veilig konden wordenafgerond.Thermosensors staan over het algemeenniet onder druk, en moderne thermowellszijn over het algemeen betrouwbaar en ade-quaat. Het gevaar bestaat daarom dat hetrisico van overdruk onderschat wordt.Echter, de thermowell komt in aanrakingmet corrosieve vloeistoffen, schurend zand,vibratie, turbulentie etc.Aanbevolen wordt daarom bij het werkenaan thermowells steeds rekening te houdenmet eventuele onverwachte overdruk.

De uitgebreide Engelse tekst kan wordenopgevraagd bij het NDC [email protected] of rechtstreeks te downloadenvia de IMCA, www.imca-int.com

Duiker gewond bij implosie van GrimsbydrijverEen duiker raakte ernstig gewond aan handen pols toen een drijver van een visnetimplodeerde. De duikers waren bezig opeen diepte van 150 meter een visnet vaneen boorput te verwijderen. Omdat het eenbekend gevaar was dat beschadigde drijversaan de oppervlakte zouden kunnen explo-deren (t.g.v. ingesloten water en/of gas)was één van de taken van de duikers hetopenmaken van de drijvers met een ijzer-zaag. Deze methode was bij eerdere soort-gelijke operaties reeds 20 maal met succestoegepast.Het zagen was erg vermoeiend voor de dui-kers en na overleg werd besloten alleen eenkleine zaagsnede aan te brengen en dan dedrijver met een beitel stuk te slaan. Dit werdaan de oppervlakte getest en dat ging goed.Echter toen dit onder water geprobeerd werdontstond er een heftige implosie.Het is al jaren bekend dat deze drijvers eengevaar vormen voor oppervlaktepersoneel,echter met gevaar voor onderwater perso-neel was geen rekening gehouden.

Page 3: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

3

Bij onderzoek bleek dat de duikers zichonvoldoende bewust zijn van de enormekrachten, zelfs bij relatief kleine volumes,die door drukverschillen worden veroor-zaakt. Bovendien had men zich niet gere-aliseerd dat de brosse (niet-elastische)structuur van de huid van de boei een risicoop in stukken breken geeft.Aanbevolen wordt dergelijke boeien opafstand (bijv. ROV) onschadelijk te maken,of ze in hun geheel in een gesloten vat naarboven te halen en te bewaren voor vernieti-ging aan land.

Hand verbrand bij onder water snijdenTijdens het onder water snijden liep een duiker brandwonden op aan zijn hand.Aanbevolen wordt bij gebruik van dergelijkeapparatuur er op te letten dat• slangen en kabels in orde zijn zonder

zichtbare beschadigingen of slijtage.Koppelingen moeten goed vast zitten engeen zichtbare corrosie vertonen;

• alle elektrische aansluitingen waterdichtzijn, bijvoorbeeld door het zorgvuldigintapen met goedgekeurd isolatietape. Detape moet tot tenminste 10 cm aanweerszijden van de aansluiting reiken;

• de apparatuur in algehele goede staat vanonderhoud verkeert. In geval van twijfel

moet de manager geraadpleegd worden;• defecte onderdelen worden vervangen

voordat de apparatuur in gebruik geno-men wordt. De verwijderde onderdelenmoeten worden gemarkeerd en veiligbewaard, en zo spoedig mogelijk over-gedragen voor verdere inspectie / afhandeling;

• apparatuur wordt gebruikt en onder-houden volgens de aanwijzingen van de fabrikant.

Incident met hefballonBij een hijsoperatie met een hefballon op120 meter diepte kwam een LDH (LayDown Head, gebruikt om een pijpleiding teverankeren) ongecontroleerd omhoog enraakte de saturatieduiker in de rug.Onderzoek leerde dat• de hefballon een grotere capaciteit had

dan benodigd voor het gewicht van dedesbetreffende LDH = incorrect gebruikvan de procedure (waarin gegevensomtrent gewicht van de LDH warenopgenomen) voor wijzigingen tijdens hetwerk;

• het oppervlaktepersoneel niet op dehoogte was gesteld van de afwijking inhet gewicht van de LDH = gebrek aancommunicatie.

Het bedrijf heeft de volgende aanbevelin-gen opgesteld:• duikeroperaties met hefballonnen moeten

altijd worden uitgevoerd in overeenstem-ming met de procedures als vastgestelddoor het bedrijf;

• het gewicht van ankers moet bekend zijnof worden berekend voor de desbe-treffende operatie;

• in de procedures van een operatie meteen hefballon moeten de gewichten,berekende gewichten en berekeningsme-thoden worden vermeld.

Bijna ongeval: umbilical doorgesnedendoor schroef van lift boatBij een routine duikoperatie in 7,7 meterwater werd de umbilical van de duiker inde schroef van een zgn. lift boat getrokken.De boot lag op zes meter van de duiker, enwas opgeheven tot 60 cm boven het water-oppervlak, waarbij schroef en roer nogonder water staken. Volgens standaard pro-cedure was de schroef vastgezet met eengrote pijpschroefsleutel, een ketting, eenmoerbalk en een blokkering. Om onbeken-de reden werkte deze borging niet, zodat deaandrijfas de schroef langzaam kon draai-en. De schroef greep de umbilical van deduiker en de duiker werd naar de schroef

Page 4: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

4

Duik Combinatie Nederland b.vCelsiusstraat 9, 6003 DG WeertPostbus 10371, 6000 GJ WeertTel : 0031 (0) 495 - 45 76 79Fax : 0031 (0) 495 - 53 59 71Email : [email protected]

Duik Combinatie Nederland b.v.Aannemer van onderwaterwerk

DCN beschikt over ruim 40 jaarervaring in het uitvoeren van:

Per eind oktober 2000 isDCN betrokken geweest bijhet aanbrengen van meer

dan 2 miljoen M3onderwaterbetonop ruim 450projecten

- werkzaamheden t.b.v.onderwaterbeton

- werkzaamheden onderverhoogde luchtdruk

- werkzaamheden t.b.v. groteinfrastructurele waterbouw-kundige projecten

- werkzaamheden met habitatsen kofferdammen

- duikwerkzaamheden- milieu werkzaamheden

onderwater

HOLLAND DIVING INTERNATIONAL Branden / LassenAdm. de Ruyterstraat 24 Onderwater Video / Foto inspecties3115 HB Schiedam Slijpen / Boren / ZagenHaven nr. 550Tel. +31 (0)10 435 22 22 Gecertificeerd door alle groteFax. +31 (0)10 434 64 21 classificatie bureau’sE-mail: [email protected] ISO 9001www.hollanddivingint.com VCA en NADO

GB Diving is aannemer van werken

in de volgende vier specifieke

werkgebieden:

• Offshore

• Remote Operated Vehicles (ROV)

• Inshore

• Maritieme dienstverlening

GB Diving BV

Brielselaan 69

Rotterdam (Havennr. 1357)

Postbus 2598, 3000 CN Rotterdam

� +31 (0)10 423 90 00

� +31 (0)10 484 65 80

[email protected]

� www.gbdiving.com

GB Diving is een

internationaal bedrijf

dat is gespecialiseerd

in werkzaamheden

onder water

en maritieme

dienstverlening.

De onderneming

is gevestigd te

Rotterdam en werkt

wereldwijd.

Aannemer vanonderwaterwerk

Page 5: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

getrokken. In minder dan een minuut werd20 meter umbilical naar binnen getrokkenvoordat hij werd doorgesneden. Op datmoment was de duiker nog maar 6 metervan de schroef verwijderd. De duiker isongedeerd gebleven.Het bedrijf heeft de volgende maatregelengenomen:• voor aanvang van een duikoperatie zal

voortaan op de aandrijfstang van deschroef een speciaal op maat gemaaktebeugel met hangslot worden bevestigddie niet los kan raken;

• bij duikwerkzaamheden moet een liftboat voortaan zo ver worden opgehevendat schroef en roer boven de waterspiegeluitsteken;

• er moet een specifieke risicoanalysegemaakt worden waarbij zowel de duik-ploeg als de bemanning van het schipbetrokken moet worden.

Cameron hogedruk accumulator SafetyAlertBetreft• Subsea Production Control System with

Subsea Accumulator Module (SAM)• Subsea Intervention or Workover Control

System (IWOCS) with SubseaAccumulator Module (SAM)

Een medewerker van Cameron is bij werk-zaamheden aan een dergelijke accumulatordodelijk verongelukt. De oorzaak is nog inonderzoek.Heeft u een dergelijk product en moet hetuit elkaar gehaald worden, doe dit NIETzelf maar neem contact op met uwCameron-leverancier.

Kongsberg Maritime RTP transponderTechnical BulletinBetreft: akoestische onderwater transpon-ders, merk Kongsberg Maritime, typesRPT316, RPT319 en RPT324.Gebleken is dat sommige van dezetransponders incorrect in elkaar zijn gezet,waardoor het overdrukventiel niet goedwerkt. Alle transponders moeten uit gebruikworden genomen en opgestuurd aanKongsberg, met inachtneming van doorKongsberg opgestelde veiligheidsprocedures.Voor meer informatie www.kongsberg.com

O2-lekkage snijbranderTijdens werkzaamheden op de zeebodemop 27 meter diepte merkte een duiker datzijn snijbrander zuurstof lekte. Het lek zatin het handvat waar de zuurstoftoevoer enhet handvat aan elkaar zijn bevestigd.De brander werd getest aan het oppervlak

en bleek in orde. Onder water op dieptelekte hij echter nog steeds waarna de duikwerd beëindigd. Bij onderzoek bleek dathet klephuis van de zuurstoftoevoer nietgoed genoeg in het handvat paste dat hijboven water niet lekte, maar dat op dieptede toegenomen druk voldoende was omlekkage te veroorzaken langs de trekker/handvat unit. Aanbevolen wordt alle O2-snijbranders voor gebruik op lekkage tecontroleren. Als er sprake is van lekkagehandel dan als volgt:• druk met de hand op het klephuis op de

plaats waar het in het handvat en draaitegelijkertijd één van de schroeven aan;

• controleer dat de groef van het zuurstof-klephuis op lijn is met de schroef door inhet handvat te kijken via het schroefgatvan de schroef aan de andere kant vanhet handvat;

• draai de andere schroef aan en test oplekkage;

• alle snijbranders moeten vóór gebruik oplekkage worden getest.

Bijna-ongeval: volgelopen duikerhelmTijdens een duikoperatie liep een KirbyMorgan Superlite 17B vol water. Hetgebeurde op 3 meter en de duiker kon zichin veiligheid brengen op zijn reserve adem-gasvoorziening.Uit onderzoek bleek dat de helm aan deachterkant was losgekomen van de nek-dam, en dat het scharnieroog aan de achter-zijde was losgekomen van de uitlijnbus(alignment sleeve) van de helm. Bij juisteuitlijning zou de uitlijnbus door het schar-nieroog gestoken moeten zijn.In dit geval zat de helm alleen aan de voor-zijde nog vast, en bleef op zijn plaats doorde verbinding met de “oorringen” op hetharnas.Uit onderzoek bleek dat de helm los konkomen doordat bij het aankleden van deduiker de helm niet correct was uitgelijndmet het nekdam juk. Dit moet makkelijk tezien zijn geweest, wat betekent dat de pro-cedure voor de predive check kennelijkonvoldoende was.

De volgende aanbevelingen wordengedaan:• De duikploegleiders moeten de procedu-

re voor het aankleden van hun duikers ende bijbehorende checks controleren omzich er van te vergewissen dat zowel decheck door de duiker zelf als de “buddycheck” goed bekend zijn en nauwkeurigworden gevolgd door zowel de duikersals het oppervlaktepersoneel;

• De controle van de duikuitrusting moetmondeling gecommuniceerd worden tus-sen de duiker en degene die hem aan-kleedt, en naar de duikploegleider, en ditmoet worden aangetekend in het log-boek;

• Duikers moeten er aan herinnerd wordendat zij zelf verantwoordelijk zijn voorveiligheidschecks van hun uitrusting,voorzover mogelijk. Een deskundig per-soon (normaal gesproken een andere dui-ker) moet voorafgaand aan de duik daad-werkelijk met zijn handen controlerendat de helm correct is vastgemaakt op denekdam.

De fabrikant van de helm, Kirby Morganheeft verwezen naar de procedures in hethandboek voor de desbetreffende helm.

Inmiddels is er bij Kirby Morgan een zgn.“yoke strap” KMDSI Part #505-134 ver-krijgbaar, dat op alle Superlites 17A en Bkan worden gemonteerd. Deze yoke strapszitten inmiddels standaard op alle nieuweSuperlite 17 helmen.

NDC-BESTUUR

Het NDC-bestuur kwam bijeen op 9 mei en11 juli 2005.Op 9 mei werd de begroting voor 2005 indefinitieve vorm gepresenteerd en goedge-keurd. In de begroting werd aandachtgevraagd voor de door de overheid gedele-geerde taakstelling inzake de inschalingvan buitenlandse certificaten. De verzoe-ken tot inschaling nemen veel tijd in beslagen zijn daardoor niet kostendekkend. Ruim tweederde van de verzoeken gaatgepaard met veelvuldig telefonisch overlegen/of uitgebreide vragen per e-mail. De aanvragers spreken meestal geenNederlands, en vaak zelfs nauwelijksEngels of Duits. Sommigen willen voorafzeker weten dat ze het certificaat zullenkrijgen, maar daar is nu juist deInschalingscommissie voor. Ook tweederdevan de afwijzingen gaat gepaard gaan metextra, soms boze telefoongesprekken, waarna een bezwaarprocedure volgt metalle bijkomende werkzaamheden van dien. Het Bestuur is hiervan doordrongen en en-petit-comité zal naar een andere oplossing gezocht gaan worden.

5

Page 6: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

6

De Adhoc Kascommissie heeft haar contro-le van de financiële administratie over hetboekjaar 2004 gepresenteerd en na enigeuitleg laten weten dat zij de administratiegoedkeurt. De brief van de Chef Defensiestaf, Gen.D.L. Berlijn, werd met instemming ontvan-gen. Berlijn onderschrijft daarin het nutvan het huidige samenwerkingsverband enacht het van belang dat het NDC gekendblijft in het proces oprichting “Joint DivingSchool”. Inmiddels hebben eerste gesprek-ken met Defensie plaatsgevonden.Benadrukt werd dat Civiel DuikendNederland zo min mogelijk ruis moetondervinden van de overgang naar deDefensie Duikschool.

PLATFORM OPLEIDINGEN

Het PO vergaderde 5 april jl. onder voorzit-terschap van Elnt Versteeg. De adviezen diena de vorige vergadering door het NDCBestuur waren overgenomen worden nuverwerkt in de opleidingen. Verder is uitge-breid gesproken over de overheveling vanduikminuten van A naar B, zoals geadvi-seerd is door de IDSA.

MEDISCH PLATFORM

Op 12 april kwam het Medisch Platformbijeen onder voorzitterschap van de heer W. Maas, arts. De MP-leden zijn bezig methet opstellen van de Terms of References.In elk geval behoort het tot de taak om deinhoud van de Opleiding Duikerarts A&Bvast te stellen en te bewaken. De KM heeft laten weten dat hetDuikmedisch Centrum van de KM capaci-teit heeft om de Duikerarts B opleiding tegaan verzorgen. Het Medisch Platform zal zich gaan buigenover de revisie van het MAD-B cursus-boek. Tevens wordt daarin meegenomeneen herzien advies van de inhoud van dekoffer van de MAD-B’er.

ONGEVALLENREGISTRATIENEDERLANDSE ONDERWATER-SPORTBOND

De DOSA (Duik Ongevallen Statistiek enAnalyse) deelde in haar jaarverslag over2004 mede dat het aantal incidenten enongevallen met sportduikers in Nederland,maar ook van Nederlandse sportduikers inhet buitenland is afgenomen in vergelijkingmet 2003. In 2004 zijn er in totaal 61(2003: 76) meldingen binnengekomen. Hetging daarbij om 47 (2003: 45) ongevallenwaarbij medische behandeling noodzakelijkwas en 14 (2003: 22) incidenten waarbij deduiker met een hoger risico dan normaalwerd geconfronteerd. In totaal waren bij deongevallen en incidenten 82 (2003: 96)slachtoffers betrokken. Zes (2003: 9) vanhen zijn overleden, vijf in Nederland enéén in het buitenland.

In 2004 zijn de contacten met andere orga-nisaties verstevigd om tot een zo goedmogelijke registratie te komen. Hierbijmoet naast de duikorganisaties ook gedachtworden aan het reddingswezen en debehandelcentra voor duikongevallen.

IDSA/IMCA CERTIFICERING OP DEPLANK

IMCA (International MarineContractors Association) en IDSA(International Diving SchoolsAssociation) hebben aangekondigd dat,ondanks de goede voortgang van debesprekingen in de afgelopen 18 maan-den, zij gezamenlijk hebben besloten hunplannen voor een internationaal doorIMCA erkend en vereist IDSA duiker-certificaat voorlopig stil te leggen.

Beide organisaties zitten goed op één lijnvoor wat betreft het doel: het verschaffenvan een internationale opleidingsstandaardwaardoor duikers internationaal inzetbaarzijn, erkend door alle belanghebbende par-tijen (duikers, opdrachtgevers, overheid,scholen en andere organisaties).

De voorgenomen manier om dit te bereikenwas het ontwikkelen van een certificerings-programma met een overgangsregeling,gebaseerd op de IDSA opleidingsstandaard.Dit zou er toe leiden dat de IMCA hetIDSA-certificaat zou accepteren, en deIDSA-scholen deze certificaten zoudenafgeven.Inmiddels zijn IDSA en IMCA tot de over-tuiging gekomen dat deze plannen niet bin-nen de gestelde tijd gerealiseerd kunnenworden, met name vanwege de gesignaleer-de weerstand bij sommige belanghebbendepartijen. Zowel IMCA als IDSA zijn er vanovertuigd dat draagvlak vanuit alle partijenessentieel is voor het welslagen van hetprogramma.IDSA en IMCA hebben gezamenlijk beslo-ten de verdere ontwikkeling van het pro-gramma stil te leggen, en zich te beradenhoe nu verder te gaan. Beide organisatiesgeloven nog steeds in het doel, een interna-tionale erkend duikercertificaat.In de tussentijd zullen IMCA en IDSAdoorgaan met de dialoog met de belang-hebbende partijen.

SCHATTING VAN DE BLOOTSTEL-LING VAN BEROEPSDUIKERS AANMICRO-ORGANISMEN IN WATER

Eind maart werd het rapport “Schatting vande blootstelling van beroepsduikers aanmicro-organismen in water” door RIVMaan de NADO aangeboden.

Berekend werd dat beroepsduikers eenhoge kans lopen op infectie door ziektever-wekkende micro-organismen in oppervlak-tewater dat sterk fecaal verontreinigd isdoor vogels en afvalwaterlozingen.Aanbevolen wordt derhalve om in dergelijkwater een duikershelm te dragen.Het onderhavige onderzoek had als doelom de blootstelling aan ziekteverwekkendemicro-organismen in oppervlaktewater bijberoepsduikers te schatten. Daartoe werdeen enquête naar 25 bedrijven met 233beroepsduikers verzonden, waarop 35 dui-kers reageerden. Geschat werd dat, afhan-kelijk van het type water, beroepsduikersgemiddeld 4,8 tot 12 ml water per duik en24 tot 240 ml water per jaar inslikken. Zeslikken meer in tijdens duiken in zout dan

Page 7: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

in zoet water. Geschat werd dat daardoortenminste een per honderdduizend duikersper jaar het risico loopt op een infectiedoor wateroverdraagbare ziekteverwekken-de micro-organismen. Dit is weliswaarlaag, maar dit infectierisico kan in sterkfecaal verontreinigd water tientallen tothonderdtallen hoger zijn.Er werd een sterke aanwijzing gevondendat veel minder water wordt ingeslikt bijhet gebruik van een duikershelm dan vaneen bandmasker of scuba-uitrusting.Het verdient de aanbeveling om in deRI&E een evaluatie op te nemen van demate van fecale verontreiniging.Afhankelijk van de omstandigheden wordtin de RI&E-evaluatie rekening gehoudenmet de microbiologische kwaliteit van hetwater. Het hier gepresenteerde onderzoekwas gericht op blootstelling aan ziektever-wekkende micro-organismen en niet opandere vormen van verontreiniging in hetwater en daarmee verbonden risico’s. Het rapport kunt u downloaden van dewebsite van het RIVM www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten

COLLEGE VAN DESKUNDIGENDUIK- EN CAISSONSYSTEMEN

Het College van Deskundigen geeft invul-ling aan de (toekomstige) wettelijke ver-plichting tot certificering van duikermate-rieel. Het betreft certificering van hetonderhoudssysteem van het bedrijf. Indetailbladen is vastgelegd welke veilig-heidskritische onderdelen op welke wijzeen hoe vaak moeten worden geïnspecteerd,beproefd en gecertificeerd.Op 11 mei werd tijdens het NDC symposi-um de opzet in grote lijnen gepresenteerd.In de komende maanden worden de laatstedetails ingevuld. Eind december moet hetproject gereed zijn om aan te bieden aanhet Ministerie. Naar verwachting zal danook meer bekend worden over de invoe-ring.

NADO VERGADERINGEN

Het NADO-bestuur vergaderde op 2 meien 4 juli 2005. De leden vergaderden op2 mei j.l. De verkiezing van het Bestuur stond opde agenda. Conform het roulatieschemastellen jaarlijks een aantal bestuursledenhun zetel vacant. In principe zijn aftre-dende leden terstond herkiesbaar. Echterde voorzitter, de heer Struik, had aange-kondigd zich niet meer herkiesbaar testellen.Omdat er geen voordrachten voor zijnopvolging waren, en de NADO her-structureringsplannen heeft is beslotentot de volgende oplossing. De vice-voorzitter C. Raijmakers wordt interim-voorzitter en laat zich daarbij begelei-den door een actief bestuurslid. AdriLokker, die jarenlang namens de ber-ging in het NADO Bestuur heeft geze-ten, werd bereid gevonden deze functieop zich te nemen. De leden waren con-tent met deze tussentijdse oplossing.Het door het Bestuur ontwikkelde her-structureringsplan werd op 2 meibesproken tijdens de AlgemeneLedenvergadering. Men stond er nietafwijzend tegenover. Het Bestuur gaatdan ook verder met de uitwerking vande plannen en hoopt voor het einde vanhet jaar een definitief plan te kunnenpresenteren. Op dit moment wordt eenenquête gehouden onder de leden om nate gaan wat zij vinden van de huidigeNADO en wat zij in de toekomst anderszouden willen.

Aan het eind van de ledenvergaderingwerd afscheid genomen van Piet Struik,maar niet voordat laatstgenoemdebeloofde de NADO-Kerstreceptie bij tewonen, alwaar officieel afscheid vanhem genomen zal worden. De nieuweinterim-voorzitter C. Raijmakers bena-drukte dat Piet Struik heel veel inspan-ningen heeft verricht om te komen toteen oplossing van de zzp-problematiek.Hij zei dat men de invloed van de duik-industrie in de uiteindelijke oplossingniet moet onderschatten. Hij memoreer-de hierbij de brandbrief van de NADO

aan Sociale Zaken en Werkgelegenheid,de kamervragen die op initiatie van deNADO werden gesteld en de bijeen-komst met minister De Geus dat uitein-delijk resulteerde in een antwoord oponze problematiek.

HOGER BEROEP

Het Hoger Beroep vond plaats op 23maart 2005.

Even een terugblik: De destijds gedane uitspraak van derechter te Roermond bevatte twee ele-menten, nl.: 1e gezien de beslissing van het UWVom verzekeringsplicht vast te stellenvoor de door DCN ingehuurde zelfstan-dige duikers: deze beslissing is correcten er wordt dan ook geacht dat er eengezagsverhouding bestaat tussen DCNen de zelfstandige duikers. Tegen ditpunt heeft DCN op verzoek van deNADO beroep aangetekend; en2e er is sprake van een bestendigegedragslijn om de zelfstandige duikersniet als verzekerd aan te merken (name-lijk omdat dat in de jaren daarvoor nooitexpliciet aan de branche kenbaar isgemaakt). Mede gezien de concurrentie-vervalsende effecten die kunnen ont-staan is de beslissing van het UWV instrijd met het gelijkheidsbeginsel.Tegen dit laatste punt is UWV in beroepgegaan. Mr Van Hees, de adviseur vanDCN, is eerst ingegaan op dit laatstepunt. Van de zijde van het UWV werdnaar voren gebracht dat er in 1997gesprekken zijn geweest tussen NADOen LISV (rechtsvoorganger van UWV)en dit zou moeten aangeven dat er nooiteen bestendige gedragslijn zou zijngeweest, omdat LISV geen toezeggin-gen had gedaan. De rechter inRoermond daarentegen vond, en datwerd versterkt door mr Van Hees naarvoren gebracht, dat juist het feit dat diegesprekken tussen LISV en NADO erwaren geweest, op verzoek van deNADO, die immers juist een uitspraakwilde hebben, aantonen dat er wel eenbestendige gedragslijn was geweest, nl.dat de duikbedrijven al die jaren nietwerden geconfronteerd met premieplichten dat ondanks die gesprekken er nooiteen uitspraak werd gedaan tot hetmoment van onderzoek bij DCN.

7

Page 8: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

Als klap op de vuurpijl kwam daar nubij de onderzoeken vorig jaar bij tweeandere NADO-leden. In beide gevallenwerd geen verzekeringsplicht vastge-steld. Zelfs in één geval werd een schrif-telijke verklaring door UWV afgegeven,die onomstotelijk aangaf dat er geenverzekeringsplicht aanwezig was en datde betrokken duikers als zelfstandigenwerden beschouwd.De tegenpartij was hierdoor werkelijkverbluft omdat ze niet op de hoogtewaren van deze uitspraak, die gedaanwas door hun eigen organisatie. Derechters toonden zich daarover dan ooknogal verstoord, omdat ze dat behoorlijkklungelig vonden. Het lijkt dan ook wei-nig waarschijnlijk dat het UWV hierhaar gelijk zou krijgen. Voor wat betreftde eerste kwestie is mr Van Hees inge-gaan op het feit dat de overeenkomsttussen de zelfstandige en de opdrachtge-ver toch vooral gezien moet worden alseen zgn. overeenkomst van opdracht endat de gezagsverhouding ontbreekt,maar dat er alleen een instructiebe-voegdheid bestaat die van een andereorde is dan de gezagsrelatie, omdat deinstructiebevoegdheid met name teruggrijpt naar veiligheidsbewaking wat opzich ook weer gestoeld is op wettelijkeregels, afkomstig uit de Arbowetgeving.Het is natuurlijk onzeker in hoeverre derechter hierin meegaat, maar de jongsteopstelling van het UWV in de laatsteonderzoeken zou hierbij natuurlijk ookkunnen helpen. De uitspraak in dezezaak kwam rond 5 mei.

Duidelijk is geworden dat de CRvB deuitspraak van de Rechtbank Roermondin al zijn onderdelen heeft bevestigd.Dit betekent (heel in het kort weergege-ven) dat de zogenoemde zelfstandigeduikers door het UitvoeringsinstituutWerknemersverzekeringen terecht zijnaangemerkt als verzekerd voor de werk-nemersverzekeringen; en dat DCN tenonrechte is aangeslagen wegens het ont-breken van een branchebrede onder-zoeksmethode en gestructureerde bena-dering van de branche.Kortom: strikt genomen is er wel sprakegeweest van verzekeringsplicht, maarhet UWV had niet mogen handelenzoals zij heeft gedaan. Zij handeldeimmers in strijd met het gelijkheidsbe-ginsel.

Zoals te lezen valt in de uitspraak heeftde CRvB aangesloten bij eerdere juris-prudentie die zij rondom dit juridischonderwerp had gevormd. In feite ligt deuitspraak van de CRvB ook in lijn metdatgene dat wij verwacht hadden.

Al met al denk ik dat voor DCN envooral voor de duikbranche een primaresultaat is bereikt door het gevaar vanpremieheffingen en boetes achteraf(voor mogelijk de hele branche) af tewenden. Gezien de nieuwe ZZP-wetge-ving en de bredere strekking van deVAR sinds 1 januari jl. verwacht menook niet dat alsnog tot verzekerings-plicht geconcludeerd zal gaan wordenvoor de toekomst, althans niet zolang dezelfstandige duikers een geldige VARkunnen overleggen en die uiteraard isverkregen op basis van de juiste gege-vens.

VOORSTEL EU RICHTLIJNARBEIDSTIJDEN OP DE PLANK

Het Europees Parlement heeft tekstvoor-stellen gedaan voor wijziging van deRichtlijn Arbeidstijden. Voor de offshoreindustrie zijn drie punten van belang1. amendementen 5, 9 en 10 die samen

genomen lijken te betekenen dat alletijd offshore, ook niet-oproepbarerusttijd, als arbeidstijd moet wordenaangemerkt;

2. amendement 7, waardoor de moge-lijkheid van de opt-out verdwijnt;

3. amendementen 8 en 16 waardoorcompensatie voor overuren onmid-dellijk ná die overuren moeten wor-den opgenomen.

Punten 1 en 3 zouden het einde beteke-nen van de tot nu toe normale offshorewerktijden.IMCA en andere offshore branche orga-nisaties lobbyen voortdurend en zullendit blijven doen. In juni werd dit onder-werp in de Europese Raad van lidstatenbesproken, met als resultaat dat hetvoorlopig op de plank is gelegd. Het isechter zaak alert te blijven en de IMCAzal dat zeker ook blijven doen.

MKB-NEDERLAND

Zie ook de site van www.mkb.nl

FISCALE LASTENVERLICHTING

De nieuwe voorstellen voor fiscale las-tenverlichting die eind april zijn gepre-senteerd - en ingaan per januari 2006houden volgens EIM meer rekening metde belangen van het mkb. De huidigevoorstellen komen neer op een herstruc-turering van de winstbelasting.

MKB-NEDERLAND VEEGT VLOER AAN

MET NIEUWE LEASEREGELING

MKB-Nederland wil dat het kabinet deregeling voor privé-gebruik van deleaseauto die volgend jaar ingaat, weerterugdraait. De werkgever krijgt de taakloonbelasting in te houden over hetprivé-gebruik van de leaseauto doorwerknemers. Nu valt dit nog onder deinkomstenbelasting en doet deBelastingdienst dit. Volgens MKB-Nederland betekent denieuwe regeling een verzwaring van deadministratieve lasten voor onderne-mers. En dat terwijl het kabinet juistbelooft die lasten te verlichten. Een groter probleem nog vindt MKB-Nederland dat de werkgever verant-woordelijk wordt gesteld voor het privé-gedrag van de werknemer, waarop hijbovendien geen invloed heeft. Als eenwerknemer - bewust of onbewust - defiscus niet meldt dat hij meer dan 500privé-kilometers in een jaar heeft gere-den en dat komt later uit, dan krijgt dewerkgever een naheffingsaanslag loon-belasting plus een boete. De bewijslastvoor privé-gebruik ligt straks dus opzijn bord. De nieuwe regeling dwingtondernemers zo bijna om zich te men-gen in het privé-leven van hun mede-werkers. Dat is niet alleen ethischonwenselijk, het is ook onmogelijk,aldus de ondernemersorganisatie. In een brandbrief roept MKB-Nederlandhet kabinet op snel met een oplossing tekomen. Ze heeft zelf twee suggesties: ofherstel van de oude situatie waarinleaseauto’s onder de inkomstenbelastingvallen, of het risico van fouten en boetesneerleggen waar het hoort. Bij werkne-mer en belastinginspecteur dus.

WAO/WIA

Op de valreep voor de stemming in deTweede Kamer hebben de coalitiepartij-

8

Page 9: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

en na wekenlang gesteggel eind juni eencompromis bereikt over de uitvoeringvan de nieuwe WAO (WIA). In 2006blijft die in handen van het UWV.Verzekeraars mogen pas een jaar latermeedoen. MKB-Nederland vindt ditplan zeker niet het meest ideale, maarblijkbaar is het politiek gezien het meesthaalbare. De mkb-organisatie is altijd -net als de andere sociale partners - voor-stander geweest van uitvoering door pri-vate verzekeraars. Op hoofdlijnen gaathet kabinet door met het wetsvoorstelvan minister De Geus. Helemaal geenakkoord was een slechte zaak geweest.Voor meer informatie: www.werken-naarvermogen.nl

WGA

De centrale werkgevers- en werkne-mersorganisaties hebben 20 mei una-niem besloten om de voorstellen vanminister De Geus van sociale zakenvoor een nieuwe WAO voor gedeeltelijkarbeidsgeschikten (WGA) naar de prul-lenbak te verwijzen. Sociale partnershebben de minister ook een briefgestuurd over de voorgestelde premie-verdeling in de WGA.

NIEUWE PRAKTIJKVOORBEELDEN OP

WEBSITE

MKB-Nederland heeft een groot aantalsuccesvolle praktijkvoorbeelden tenbehoeve van arbo, verzuim en reïntegra-tie verzameld. Ze zijn te bekijken viawww.arbo.mkb.nl/Praktijkvoorbeelden.

PRAKTIJKINFO’S

De leden van de NADO hebben eenexemplaar van beide praktijkinfo’s vanMKB Nederland over dit onderwerp pere-mail toegezonden gekregen.

Liberalisering arbodienstverlening.Wijzigingen in de Arbowet per 1 juli2005De Arbowet wordt per 1 juli 2005 opeen aantal onderdelen ingrijpend gewij-zigd. Het betreft drie onderwerpen: deliberalisering van de arbodienstverle-ning, het verplicht instellen van een pre-ventiemedewerker in ondernemingen, ende toetsing van de risico-inventarisatieen -evaluatie.

De plannen zijn deels een gevolg vaneen uitspraak van het Europese Hof, datstelt dat preventie in Nederland te wei-nig bedrijfsintern is geregeld. Sinds1998, het jaar waarin de nieuweArbeidsomstandighedenwet het lichtzag, zijn alle werkgevers verplicht eencontract af te sluiten met een arbodienst.Hiervoor komt een alternatief. Het kabi-net volgt met de nieuwe wet een adviesvan de Sociaal-Economische Raad.Meer vrijheid en meer maatwerk isdaarbij het uitgangspunt.

Praktijkinfo Reïntegratie en verhaalTevens verscheen in de afgelopen tijdeen praktijkinfo, die is gewijd aan deinspanningen van de werkgever bij ziek-te van een werknemer met een tijdelijkarbeidscontract. Meer specifiek gaat hetom de situatie dat deze Het UWV moetbeoordelen of de werkgever voldoendeheeft gedaan om zijn medewerker weeraan de slag te krijgen. Dit wordt getoetstaan de hand van een reïntegratieverslag.Vindt het UWV dat er onvoldoende isgedaan dan heeft het UWV het recht hetziekengeld dat het UWV deze werkne-mer uitkeert en werkgeversdelen van depremies te verhalen.

BESTELLEN IMCA-PUBLICATIES

Duikbedrijven aangesloten bij deVereniging NADO kunnen tegen eenspeciaal tarief IMCA-publicaties en log-boeken (rov, inspection, diver, supervis-or) bestellen via het NDC.

VoorbeeldKosten logboek: e 30,94 inclusief BTWen verzendkosten.

Bestelwijze: schriftelijke opdracht.Het NDC heeft een beperkte voorraad,waardoor bij drukte de uitvoering vaneen opdracht twee tot drie weken kanduren.

RESEARCH

ADEMGASOPBRENGST VAN “OCTOPUS” SYSTEEM

De Engelse overheidsinstelling HSE lieteen onderzoek uitvoeren door QinetiQLtd. naar de ademgasopbrengst van hetzgn. Octopussysteem. HetOctopussysteem wordt vaak gebruikt alsreserve ademgasvoorziening bij SCUBA.Hieronder volgt een vertaling van enkeleopvallende conclusies en aanbevelingen.

ConclusiesDe studie concludeert dat enkelvoudigeademsystemen die aan de eisen van de EN 250 voldoen, niet automatisch ook voldoen aan die eisen in een octopus-opstelling, en zelfs een slechtere opbrengstkunnen geven, die verhoudingsgewijs nogslechter wordt naar gelang de diepte enventilatiesnelheid. Door ongelijke adem-gasopbrengst is het mogelijk dat de eneduiker op het systeem geen problemenheeft, en zelfs niet merkt dat de andere dui-ker verminderde ademgasopbrengst heeft.Van vitaal belang voor de totale opbrengstis de kwaliteit van de eerste trap. Hoe beterdie kwaliteit, hoe beter de opbrengst.

AanbevelingenVoor de reserve ademgasvoorziening heefteen volledig onafhankelijke ademgasvoor-raad en -automaat de voorkeur.Gebruikt men toch een octopussysteem dan wordt aanbevolen dat• De gebruiker zich realiseert dat CE-

gemarkeerde ademgassystemen geschiktgeacht kunnen worden voor gebruik opzichzelf, maar dat de ademgasopbrengstniet zeker is wanneer zij worden aange-sloten op een octopussysteem;

• Octopussystemen moeten gebaseerd zijnop een hoge kwaliteit (en wellicht duur-dere) eerste trap;

• Octopussystemen moeten worden samen-gesteld met kleppen (demand valves) vangelijke opbrengst;

• Het gebruik van ouder model kleppen,versleten kleppen en andere slecht func-tionerende kleppen wordt afgeraden.

Het uitgebreide rapport (Engelstalig) kanworden besteld bij HSE Books, Sudbury,UK, www.hsebooks.co.uk

9

vervolg op pagina 17

Page 10: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

Het NDC Symposium “De duikindustrie anno 2005” vond plaats op 12 mei jl. in de Aula van de TU Delft. Er waren ruim 100 deelnemers.

De powerpointpresentaties vindt u op www.ndc.nl via de startpagina.

INLEIDING DOOR DE VOORZITTERC.J. Barten, voorzitter van het NDC-bestuur heette de aanwezigen welkom, in het bijzonder de leden van de Raad van Advies, de ledenvan de werkgroepen en commissies van het NDC, cursisten en oud-cursisten, en last but not least een aantal speciale genodigden.Op 21 mei 2005 a.s. is het precies 20 jaar geleden dat de notariële akte tot oprichting van de Stichting Nationaal Duikcentrum werdgepasseerd. Een aantal mensen hebben in die vroege jaren het NDC hebben helpen opbouwen; Jan Hers, mede-oprichter en jarenlangbestuurslid; Wim Vriens, bestuurslid van het eerste uur; Wim Hijdra, eerste voorzitter van het Platform Opleidingen, Ben Crul, eerstevoorzitter van het Platform Medische Zaken, Epi Tekke en Piet Struik, mijn voorgangers als voorzitter van het NDC bestuur. Helaas konden zij niet allemaal aanwezig zijn. Aan degenen die er wel zijn: Wim Vriens en Epi Tekke een bijzonder hartelijk welkom.

Dit Symposium wil u allen laten zien wat er in de afgelopen 20 jaar is bereikt op het gebied van opleidingen, medische begeleiding,research en techniek, hoe divers de beroepsduikwereld is, en wat in de nabije toekomst aan nieuwe ontwikkelingen is te verwachten.

Twintig jaar geleden, in 1985, toen de Stichting NDC werd opgericht, waren het moeilijke tijden. De economie was op een dieptepunt,door de lage olieprijs stagneerden de activiteiten op de Noordzee, de Oosterscheldewerken waren afgerond en door bezuinigingen werden

10

VERSLAG NDC SYMPOSIUM

DE DUIKINDUSTRIE ANNO 2005

VERSLAG NDC SYMPOSIUM

DE DUIKINDUSTRIE ANNO 2005

Page 11: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

11

nieuwe waterbouwkundige werken uitgesteld. Door strenge buitenlandse wetgeving op het gebied van opleiding en medische begeleidingin met name Engeland en Noorwegen was de buitenlandse markt vrijwel afgesloten.Tijd voor actie, en die werd genomen. Voortrekkers uit industrie en overheid staken de koppen bij elkaar, en het NDC was het resultaat.

Het NDC ging voortvarend aan de slag. De opleidingen en de duikmedische begeleiding werden ter hand genomen en de overheid kwammet wetgeving. De jongste ontwikkeling is de verplichting tot certificering van het duik- & caissonsystemen, die naar verwachting in2006 zal worden ingevoerd, zodat straks voor de duiker veilig en deugdelijk materieel is gewaarborgd.

Eén ding is niet veranderd: in al die activiteiten was, en is, de rol van het NDC initiërend, organiserend en faciliterend. De uitvoeringgebeurt door deskundige organisaties in het veld. Het NDC-Bureau zelf is dan ook een slanke organisatie: een directeur, een cursus-coördinator, en twee parttime secretaresses.

Hoewel bij de oprichting de medische begeleiding van beroepsduikers de hoogste prioriteit had, was het item twee op de lijst, de oplei-ding van duikers, dat als eerste resultaat gaf. Reeds in november 1986 werden de eerste applicatiecursussen gegeven en in 1987 stemdede Koninklijke Landmacht ermee in om op reguliere basis burgers tot duiker op te leiden. Tot grote vreugde van Staatstoezicht op deMijnen, de toezichthouder op het duikwerk in de olie- en gaswinning, die vrijwel meteen daarna, in 1988, de opleiding verplicht stelde.Internationale erkenning volgde in 1989.

Inmiddels is het NDC ontwikkeld van een enthousiast particulier initiatief tot een door de Minister van Sociale Zaken en Werk-gelegenheid aangewezen instelling bevoegd tot de afgifte van certificaten duikarbeid. Een stuk erkenning, zo’n aanwijzing, maar het brengt ook de nodige verplichtingen met zich mee voor wat betreft waarborgen rond decertificering. NDC-certificaten kunnen op twee manieren worden verkregen, door inschaling en door opleiding.

CERTIFICERING VAN DUIKARBEID

De eerste presentatie betrof de waarborgen rond certificering in het algemeen, en de inschaling in het bijzonder en werd gehouden doorde directeur van het NDC, Sijtsche Zwiers. Zwiers is jurist en is sinds januari 1985 bij de stichting werkzaam. Zij is van alle nog actiefbij het NDC betrokkenen de langstzittende.

CURSUSBEWAKING EN ORGANISATIE

Inschaling is één manier om een certificaat te verkrijgen. Wat veel vaker voorkomt, onze “core business” als het ware, is het verstrekkenvan certificaten op grond van een (met succes afgeronde!) opleiding. Hierover ging de tweede presentatie gehouden door Carin Bot, cur-suscoördinator. Ook Carin draait al weer een hele tijd mee bij het NDC, sinds november 1990 om precies te zijn.Het NDC organiseert opleidingen in samenwerking met verschillende instanties. Kwaliteitsbewaking is daarbij van groot belang, zowelde kwaliteit van de opleiding als van het eindproduct. Het NDC heeft daarvoor verschillende methoden, zoals cursusbezoeken en cursis-tenevaluaties. Doel is dat de eindgebruiker er van op aan kan dat een persoon met een NDC-certificaat het bij dat certificaat vastgelegdeniveau ook daadwerkelijk heeft gehaald. Met een moderne term: wysiwyg - what you see is what you get!

Sinds die eerste opleidingen in 1986 is er het inmiddels wereldberoemde opleidingsvaartuig RV 50 aangeschaft, en heeft deArbowetgeving met zijn verplichte Risico-Inventarisatie & -Evaluatie, de RI&E, ook voor de duikeropleidingen bij de KoninklijkeLandmacht zijn intrede gedaan.

Presentatie Ir. J.M. Baars, Baars-CIPRO BV Presentatie dhr. M. kocken, duikafdelingBrandweer Amsterdam NVBR

Presentatie dhr. K. Segaar, Tursas Consulting

Page 12: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

12

ONDER WATER WERKEN MET LEERLINGEN

Werken met leerlingen is een bijzonder risico, en Maj de Knegt vertelde hoe de duikerschool van de Landmacht daar mee om gaat.Maj. Kees de Knegt, is commandant van de Pontonniersschool van de Koninklijke Landmacht, tevens namens de Landmacht lid van hetbestuur van het NDC. Met name bij praktijkopleidingen wil je enerzijds zo goed mogelijk de praktijk nabootsen, terwijl je anderzijdswerkt met leerlingen, wat een speciale verplichting schept voor wat betreft de veiligheid. NDC en duikerschool samen zijn er goed ingeslaagd de juiste balans te vinden.

Waar komen ze terecht, de duikers die door het NDC worden opgeleid. Dat is heel divers: de traditionele indeling van de industrie inoffshore, binnenwater, berging begint te vervagen: offshore bedrijven werken in het binnenwater, bergingsbedrijven in de offshore, en ga zo maar door.

DUIKWERK IN DE BERGING

De volgende spreker, Capt. H.A. Kamsteeg, is manager operations van Smit Salvage BV, tevens bestuurslid van de NADO, deNederlandse Associatie van Duikondernemingen. Eigenlijk is het een voorganger van de NADO, de Vereniging van Bergingsbedrijven,die de aanzet heeft gegeven tot de oprichting van zowel de NADO als het NDC, onder de bezielende leiding van de toenmalige voorzitteren illustere voorganger van de heer Kamsteeg, Willem Moerkerk, directeur van wat tegenwoordig Smit Salvage heet.Smit Salvage is sinds jaar en dag bekend als dé specialist op het gebied van berging, en Bert Kamsteeg vertelde op boeiende wijze overde specifieke uitdagingen die men tegenwoordig in de berging tegenkomt, en de oplossingen die men daarbij hanteert.

FUNDERINGSONDERZOEK ONDER WATER

Het duikbedrijf van de volgende spreker is veel korter op de markt. Ingenieur Jeroen Baars, directeur-eigenaar van Baars CIPRO BVvolgde nog tijdens zijn studie aan de TU te Delft de duikeropleiding van het NDC, en vond met zijn duikpapieren op zak een gat in demarkt als een soort van onder water ingenieursbureau.

Het NDC spant zich al 20 jaar in voor de opleiding, de medische begeleiding, en het materieel van de beroepsduikers. En de industrievaart daar wel bij: een gereguleerde markt met deugdelijk gekeurde en goed opgeleide duikers. Maar heeft er ook iemand aan de belan-gen voor de beroepsduikers zelf gedacht?

WAT IS ER BEREIKT VOOR DE BEROEPSDUIKER

De volgende spreker was Robert Vlietman. Hij vertegenwoordigt de CNV bedrijvenbond in het NDC bestuur. Hij heeft tevens de functievan secretaris in het NDC bestuur.Hij vertelde wat er in de afgelopen 20 jaar zoal voor de beroepsduiker is bereikt.Daarbij gaf hij aan dat het NDC niet alleen de lange termijn in het oog houdt, maar ook, waar dit op korte termijn pijnpunten bij de dui-kers zelf oplevert, het NDC bestuur tevens probeert die pijn te verzachten.

PRESENTATIE PROMOTIE-ONDERZOEK NAAR GEDRAG VAN LUCHTEMBOLIËN IN DE HERSENEN

De laatste de laatste presentatie voor de pauze werd gegeven door KLTZAR Dr Rob van Hulst, hoofd van Duikmedisch Centrum van deKoninklijke Marine in Den Helder, over zijn promotie-onderzoek naar het gedrag van luchtemboliën in de hersenen.

Presentatie van Maj. C. de Knegt, CommandantPontonnierschool Koninklijke Landmacht

Presentatie dhr. G.J.G.M. van der Putten, arts, Arbo Unie Expertisecentrum

Presentatie drs. A.D. Vos, hoofd archeologischduikteam en wetenschappelijk onderzoeker NISA

Page 13: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

13

DMC en NDC hebben een samenwerkingsovereenkomst voor wat betreft de keuring en medische begeleiding van duikers. De eer voorhet promotie-onderzoek komt Doctor van Hulst alleen toe, de rol van het NDC bestond slechts uit een kleine financiële bijdrage.Wanneer straks, ten gevolge van de uitkomsten van het onderzoek van Doctor van Hulst her en der hyperbare behandelcentra verrijzenvoor behandeling van postoperatieve patiënten, dan is dat dus vooral de verdienste van doctor van Hulst! Het is goed te weten dat deduikgeneeskunde heeft bijgedragen aan een betere behandeling van niet alleen duikers, maar van alle mensen die een operatie hebbenondergaan.

VERPLICHTE DUIKERKEURING -WAAROM EN HOE

De eerste spreker na de pauze wasWalter Maas, arts. Hij is medischadviseur van Staatstoezicht op deMijnen en tevens bestuurslid vanhet NDC en voorzitter van hetMedisch Platform van het NDC.Walter Maas is nauw betrokkengeweest bij de invoering van deArbowetgeving voor wat betreftmedische begeleiding en duiker-keuringen. Walter Maas benadruk-te vooral dat aan de verplichtingtot een duikmedische keuring niette tornen valt: het gaat tenslotteom mensenlevens.

Met de verplichte medische keu-ring van beroepsduikers verander-de er in de duikindustrie niet eenszo heel veel. Vanaf het begin is

voor deelname aan een NDC duikeropleiding een bewijs vanmedische goedkeuring verplichtgeweest, offshore was het sowiesoal verplicht, en de meeste werkge-vers zouden er niet over denkeneen duiker ongekeurd onder waterte sturen.

Met ingang van 2003 werd echterniet alleen de medische keuringverplicht voor alle beroepsduikersen overdrukwerkers, er kwam ookeen verplichte certificering van deartsen die de keuringen uitvoeren,en er werden eisen gesteld aan dekeuringen.

DUIKERKEURINGEN IN DE

PRAKTIJK

De volgende spreker, Tjeerd vanRees Vellinga, arts bij hetExpertise Centrum van de

Page 14: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

14

Arbo Unie, tevens lid van het Medisch Platform van het NDC, vertelde wat de nieuwe regelgeving voor impact heeft gehad op de dage-lijkse keuringspraktijk. Zijn presentatie gaf de nodige stof tot nadenken voor het Medisch Platform.

MEDISCHE BEGELEIDING VAN CAISSONWERK

Caissonwerk is geen duikwerk en hoort dus strikt genomen niet op dit symposium thuis. Echter caissonwerk heeft met duikwerk gemeende verhoogde druk waaronder gewerkt wordt. En caissonwerk en duikwerk vallen beide onder dezelfde wetgeving “Werken onder over-druk” zij het met een paar extra artikelen voor het werken “ondergedompeld in een vloeistof ” zoals dat zo mooi heet. Bovendien is cais-sonwerk op dit moment met een aantal grote waterbouwkundige werken een groeimarkt. Reden genoeg dus om er hier toch aandacht aan te besteden. Ben van der Putten, eveneens arts bij het Expertisecentrum van de Arbo Unie hield een presentatie over de medische begeleiding van caissonwerkers.

DUIKWERK IN DE DIERENTUIN

Er wordt op meer plaatsen gedoken dan alleen bij de duikbedrijven. De volgende drie presentaties laten zien waar er nog meer gedokenwordt. Te beginnen in de dierentuin. George Houthoff van Diergaarde Blijdorp vertelde over het waarom, wanneer en hoe van beroeps-duiken in de dierentuin, en de twee extra risicofactoren: dieren en publiek. Met name de dieren leverden daarbij mooie plaatjes op.

ARCHEOLOGISCH WERK ONDER WATER

In ons voorlichtingsmateriaal aan duikers-in-spé vertellen wij altijd dat alles wat je boven water kan doen, ook onder water gebeurt. Dus tja, waarom niet ook archeologische opgravingen?

Drs Arent Vos, wetenschappelijk onderzoeker en hoofd van het archeologische duikteam van het NISA doet zijn veldwerk onder water.Wrakduiken als beroep, wie heeft daar niet van gedroomd? Bij het NISA doen ze het niet voor het goud, maar voor de wetenschap.Het was fascinerend om te zien hoeveel geschiedenis daar beneden verborgen ligt en hoeveel informatie je er eeuwen later nog uit kunthalen.

DUIKEN BIJ DE BRANDWEER

De volgende spreker was Michiel Kocken, van de Brandweer Amsterdam. Het lijkt misschien niet vanzelfsprekend dat er bij de brand-weer gedoken wordt, maar er zijn bij de diverse brandweerkorpsen in totaal zo’n 1200 duikers actief zijn. De primaire taak is het reddenvan levens in geval mensen ongewild te water raken. De brandweer heeft een eigen Ministerie met voor wat betreft de opleidingen eigenregelgeving. Het raakpunt met de duikindustrie is de medische keuringen en de certificering van duikermaterieel. En, natuurlijk: als debrandweer andere dingen onder water wil doen dan het redden van levens, dan vallen ze net zoals wij allemaal volledig onder deArbowet. Michiel Kocken vertelde over de specifieke risico’s en de daarvoor gevonden oplossingen van het duiken bij de brandweer.

CERTIFICERING DUIK- EN CAISSONSYSTEMEN - CERTIFICATIESCHEMA

Het laatste onderwerp van de dag was de certificering van duikermaterieel.In het nieuwe Arbobesluit van 2003 staat al het artikel 6.15a dat certificering van duik- en caissonsystemen verplicht stelt. Dit artikelwerd niet meteen ingevoerd. Waarom niet? Omdat de eisen waarop gecertificeerd zou moeten worden, nog niet waren vastgelegd.Om die eisen vast te stellen is er een College van Deskundigen ingesteld, bestaande uit 30 personen uit alle geledingen van de beroeps-duikwereld. Alan van Ballegooijen is manager van RPS Certificatie, de organisatie die is opgetreden als zgn. “penvoerder” van ditCollege van Deskundigen. Pas daags vóór het symposium, op 11 mei 2005, heeft de laatste vergadering van dit College plaatsgevonden,en Alan van Ballegooijen presenteerde op welke wijze in de toekomst de certificering zal gaan plaatsvinden, zoals vastgelegd in het zgn.Certificatieschema.

Door te kiezen voor de certificering van het onderhoudssysteem, is er een wijze van certificeren gevonden, die recht doet aan enerzijdsde wens van de overheid om de kwaliteit en veiligheid van duik- en caissonapparatuur te borgen, en anderzijds de beroepsduikerwereld inal zijn diversiteit de gelegenheid te geven zijn materieel zo te kiezen en te onderhouden, dat dit haalbaar en betaalbaar blijft.

CERTIFICERING DUIK- EN CAISSONSYSTEMEN - EISEN AAN MATERIEEL

Kees Segaar van Tursas Consulting, vertelde aan de hand van een presentatie opgesteld door hemzelf samen met Garry Pittoors over deinhoudelijke kant: welke eisen er zoal gesteld gaan worden. Alle leden van het College hebben hun bijdrage geleverd, maar Kees Segaaren Garry Pittoors hebben er allebei wel heel veel tijd en deskundigheid in gestoken.

Page 15: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

15

Met de keuze voor certificering van het onderhoudssysteem een wijze van certificeren is gevonden, die alle partijen recht doet: enerzijdsde overheid, die de kwaliteit en veiligheid van duik- en caissonapparatuur wil borgen, en anderzijds de duikwereld, die voldoende flexibi-liteit moet hebben zodat zij hun materieel zo kunnen kiezen en te onderhouden, dat dit haalbaar en betaalbaar blijft. Maar het allerbelangrijkste, en dat moet nog maar eens gezegd worden, dat is de veiligheid van de apparatuur. Want daar gaat het tenslot-te om: om die duiker, die caissonwerker, die voor zijn overleven van zijn apparatuur afhankelijk is.

Na een korte gelegenheid voor vragen werd de avond afgesloten met een borrel en een buffet aanschieten.

Duikschool te Hedel

Page 16: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

16

NOORDHOEK

VOOR AL UW WERK OP EN ONDER WATER

INSHORE EN OFFSHORE

NOORDHOEKIndustrieweg 23-29, Postbus 200, 4300 AE ZierikzeeTel. 0111 456000 Fax 0111 456001E-mail: [email protected]

duikerwerken Vosen Peperkamp bv - diving servicessedert 1960 gespecialiseerd in duiktechnischehulpverlening aan scheepvaart, industrie, waterbouw- en offshore projecten

2033 TG HAARLEM (HOLLAND) Leonard Springerlaan 232TELEFOON 023-5331601, 0255-517567 - TELEFAX 023-5331601b.g.g. 06-22413484

ISO 9001 versie 2000 en VCA Gecertificeerd

Page 17: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

17

DUIKEN IN VERONTREINIGD WATER

Duiken in verontreinigd water levert velerisico’s, waar duikers liever niet bij stilstaan. In het H2OPS magazine zetSteve Barsky een aantal risico’s op eenrijtje. Hieronder volgt een korteNederlandse samenvatting.

Biologische verontreinigingBiologische vervuiling komt het meestevoor. Er zijn drie groepen van belang; bac-teriën, protozomen en virussen. Zij komeno.a. via het riool in het oppervlaktewater.Bij zware regen lopen de riolen over en kanhet oppervlaktewater nog wekenlang ver-ontreinigd zijn. De E-colibacterie veroor-zaakt zeer heftige diarree. Is de E-colibac-terie aanwezig, dan zijn er meestal ookandere bacteriën in de buurt, zoals de cho-lera-, de vibrio vulnificus en de aeromonasbacteriën. Vibrio vulnificus komt in hetlichaam door de mond of door open won-den en kan dodelijk zijn. Cholera komt opdezelfde wijze in het lichaam en overleeftzelfs in zeewater. Een Aeromonasinfectie isdodelijk als hij niet goed wordt behandeld.Van de protozome Acanthamoeba komen eracht voor in vervuild water. Ze veroorzakenontsteking van het ruggenmerg en zijn alledodelijk. Giardia vindt men in bijna allewateren, en veroorzaakt pijn in de ingewan-den, diarree en hoge koorts. Van de virus-sen tenslotte is Hepatitis A de bekendste.Het overleeft in zoet en zout water en veroorzaakt leverontsteking.

Chemische verontreinigingChemische verontreiniging wordt nietalleen veroorzaakt door lekkages bij onge-vallen en rampen, er is ook voortdurendeverontreiniging van een lager niveau, zoalspesticiden en kunstmest. In bijna allehavens vindt men verfresten van scheeps-wanden (anti-fouling). Deze bevatten zgn.TBT’s om aangroei van pokken en mosselse.d. te remmen. TBT’s lossen op in vet, enwerken in op het centrale zenuwstelsel,bloed, lever, nieren en huid. Er zijn aanwij-zingen dat hier een stapeleffect optreedt: opden lange duur zijn ook lage doses schade-lijk. Het duurt erg lang voordat TBTafbreekt en ook de afbraakproducten zijnschadelijk. PCB’s zijn inmiddels verboden,maar zijn nog op veel plaatsen in hetmilieu aanwezig. Duikers moeten ookbedacht zijn op creosoot, dat vaak gebruiktwordt op houten palen. Creosoot kanbrandwonden veroorzaken. Sommige che-micaliën zijn zo gevaarlijk dat geen enkeleduiker erin zou moeten werken, zoals o.a.:

acetyanhidrine, dichloorpropaan, perchloor-ethyleen, acrylonitryl, epichlorhydrine,styreen, carbotretrachloride, ethylbenzeen,thrichloorethyleen, cresol, methylchloride,xyleen, chlordaan, methylparathion.Recentelijk is kanker bij duikers in verbandgebracht met duiken in vervuild water. Bij duikers van de Israëlische Marine, diesinds 1948 in de met zware metalen vervuilde rivier de Kishon werken, komtveel meer kanker voor dan bij een controlegroep. Welke stof precies de oorzaak is isniet bekend, maar de relatie is duidelijk aanwezig.

AanbevelingenDuik niet in verontreinigd water tenzij jeprecies weet welke verontreinigingen er inzitten. De beste bescherming is een gevul-kaniseerd rubber droogpak met aansluiten-de helm en droge handschoenen. Denk erom dat er geen enkel pak bestaat dat tegenálle verontreinigingen beschermt. EenConstant Volume-helm wordt algemeenzeer veilig gevonden vanwege de overdrukin de helm. Een gewone “demand” duiker-helm kan ook gebruikt worden, mits deademgasvoorziening is voorzien van eenuitlaatklep die voorkomt dat er vervuilendestoffen in terugvloeien in het systeem.De aansluiting tussen de helm en het pak iseen kritiek punt. De helm moet snel engoed aansluiten, liefst direct op het pak,maar de sluiting moet ook goed afdichtenen goed vastzitten. Het moet zo zijn ont-worpen dat er weinig of geen vervuilendestoffen tussen de helm en het pak opgeslo-ten blijven zitten wanneer ze na de duiklosgemaakt worden. Voor het losmaken vande helm moet de afsluiting worden afge-spoeld en/of ontsmet.Het pak moet een glad en non-poreusoppervlak hebben. Het mag geen vervui-lende stoffen absorberen of insluiten. Voorbiologisch verontreinigd water is eengevulkaniseerd rubber droogpak het meestgeschikt. De handschoenen moeten voor-zien zijn van binnen- en buiten manchetrin-gen, met een harde binnenring en rubberbuitenring die daar overheen schuift.Voor chemische verontreiniging is hetbelang welke stof het betreft en of het pakdaartegen bestand is. Sommige fabrikantengeven tabellen uit, waarin per stof is aange-geven hoe lang het tegen die stof bestandis. “Permeation time” geeft aan hoe langhet duurt voor de chemische stof zich doorhet materieel heen vreet. De aanvaardbareblootstellingstrijd wordt bepaald door het“zwakste” materiaal van je uitrusting. Letop, fabrikanten testen meestal op nieuwe

spullen. Gebruikte materiaal kan dus (veel)eerder doorlekken.Voor meer informatie: het boek Diving inHigh Risk Environments, www.hammerheadpress.com, en Diving inContaminated Waters van de IMCA, [email protected]

Bron: H2Ops Mei 2005

JOJO-DUIKEN MINDER ONVEILIG DAN

GEDACHT

De aquacultuur in Tasmanië behoordejarenlang tot de duikindustrieën met hethoogste aantal decompressieziekten terwereld. Dit werd altijd geweten aan hetjojo-duiken dat in die tak van industrieveel voorkomt. Australische onderzoe-kers hebben aangetoond dat binnen eenbreder systeem van goede duikprocedu-res, jojo-duiken niet zo riskant is als eerder aangenomen.

Jojo-duiken is het steeds op en neer duikentussen de werkdiepte en de oppervlakte. In een onderzoek in samenwerking tussenDr David Smart, medical co-director vanhet Royal Hobart Hospital en Corry VanDen Broek van Defence & Development teToronto, Canada (het voormalige DCIEM)werden bij de duikers stikstofbellen geme-ten d.m.v. Dopplertests. Nadat meer dan100 duikers waren gemonitord concludeer-den de onderzoekers dat de belvorming niettoeneemt door jojo-duiken, mits de duikerszich aan de duiktabellen houden en mits zijniet sneller opkomen dan 18 meter perminuut.Door de verbeterde duikprocedures is in dein de afgelopen 12 jaar in de Tasmaanseaquacultuur het aantal gevallen van decom-pressieziekte gedaald met 98%.“Was dat percentage gelijk gebleven, danzouden wij nu zo’n 150 gevallen vandecompressieziekte per jaar hebben. Webehandelen nu een of twee duikers perjaar” aldus Dr. David Smart.

Bron: H2Ops Mei 2005

VOOR U GELEZEN

METAMORFOSE NEDERLANDSE KRIJGS-MACHT

De Nederlandse krijgsmacht bevindt zichmomenteel in een reorganisatie. Door het

vervolg van pagina 9

Page 18: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

18

wegvallen van oude vijanden (Sovjet-Unie)en op ruime schaal toepassen van IT-mid-delen bleek een grondige transformatienodig. Voor deze drastische strategiewijzi-ging in het defensiebedrijf was het noodza-kelijk de autonome “divisiestructuur” vanmarine, landmacht en luchtmacht aan tepassen. Met name is eenheid in beleid ookvan belang. Zo worden nog dit jaar defuncties van de bevelhebbers van de drieafzonderlijke krijgsmachtsonderdelen methun staven opgeheven. In plaats daarvanzal een gezamenlijke defensiestaf wordengevestigd in Den Haag. Onze krijgsmachtzal dan op de dezelfde manier zijn getrans-formeerd als onze partners in NAVO-verband. De Joint Diving School is een onderdeelhiervan.

STROOM UIT STROMING

De stroming in zee veroorzaakt door op- enafgaande tij, vormt een veel productieverebron van schone energie dan de wind. InNoorwegen heeft men deze wetenschap alomgezet in de praktijk. Op de zeebodem inde zeestraat bij Kvalsundet staat een wind-molenachtige generator die elektriciteitopwekt uit de getijdenstroming. De testenmet het prototype zijn afgerond. De instal-latie gedraagt zich zoals van tevoren werdverwacht. Voor meer informatie: www.e-tidevannsenergi.com

JAARVERSLAG STAATSTOEZICHT OP DE

MIJNEN

Het jaarverslag biedt een overzicht van deactiviteiten van het Staatstoezicht op deMijnen (SodM) in 2004. Tevens laat hetverslag zien hoe het SodM invulling heeftgegeven aan de strategische keuzes dievastgelegd zijn in het “Strategisch beleids-

plan 2002-2007. Alle strategische initiatie-ven liggen op schema. SodM heeft actief deelgenomen aan eendrietal pilotprojecten van het PAO-project“samen op inspectie”. Het PAO-projectheeft ten doel de inspectiedruk op deoliemaatschappijen terug te brengen. In2004 zijn er door SodM 163 inspecties uit-gevoerd waarin (delen van) deArbeidsomstandighedenwetgeving zijnmeegenomen. Op basis van deze inspectieszijn er 78 bevindingenbrieven uitgegaan,twee preventieve stilleggingbeschikkingenopgesteld, twee procesverbalen gemaakt endrie boeterapporten opgesteld. Ook in het kader van deArbeidstijdenwet/arbeidstijdenbesluit wer-den controles uitgevoerd. Er werden 10bevindingenbrieven verzonden. In tweegevallen moest ondanks de waarschuwin-gen een procesverbaal worden opgemaaktten gevolge van het feit dat sommige werk-nemers beduidend meer werkten dat de toe-gestane 15 dagen in 21 dagen.

In 2004 zijn er in de delfstofindustrie 12,0miljoen uren gemaakt zonder dodelijkeongevallen. Het aantal ongevallen met ziek-teverzuim per miljoen manuren is toegeno-men van 4,3 (2003) naar 4,7 (2004). In ver-gelijking met andere bedrijfstakken is hetaantal ongevallen uiterst laag.

Op het gebied van duiken zijn geen inci-denten en/of opmerkingen geplaatst in hetjaarverslag.

Voor meer informatie: www.sodm.nl

OFFSHORE

TOENAME ACTIVITEIT OP NOORDZEE

In het derde nummer van Offshore Visielazen wij dat de offshore-activiteiten op hetNederlandse Plat weer toenemen. Metname werd vermeld dat bij het logistiekeservicecentrum te Den Helder het eenkomen en gaan is van bevoorradingsvaar-tuigen.Op de Paleiskade zijn in de afgelopen tijdallerlei nieuwe faciliteiten aangelegd om debevoorradingsactiviteiten nog verder teoptimaliseren. Daarnaast is de dreigendesluiting van Den Helder Airport definitiefafgewend en kan de stad zich eindelijk ver-der ontwikkelen tot één van de voornaam-ste servicecentra voor de offshore-industrievan Noordwest-Europa.

NOORDZEE STATISTIEKEN

Deze statistieken worden door de IMCA (endaarvoor zijn voorganger de AODC) bijge-houden sinds 1982, met uitzondering vaneen periode van twee jaar in de jaren 90.Onderstaande tabellen laten over de perio-de 2000 t/m 2003 achtereenvolgens zien deaantallen personeel ingezet op deNoordzee, en de herkomst van dat perso-neel als percentage van het totaal voor delanden Denemarken, Nederland,Noorwegen en Groot Brittannië (UK). Hetbetreft personeel daadwerkelijk aan hetwerk op de drie peildagen. Personeel datziek is, met verlof of anderszins afwezigwordt niet meegeteld.Uit de getallen blijkt dat in 2002 en 2003relatief weinig ROV-personeel is ingezetten opzichte van voorgaande jaren.Voor wat betreft duiken wordt geconsta-teerd dat duikactiviteiten over de jarensteeds verder is afgenomen, maar dat deafname in de laatste jaren stabiliseert.

Tabel 1: Personeel ingezet bij ROV-operaties op de Noordzee, 2000 - 2003

Tabel 2: Personeel ingezet bij ROV-operaties per Noordzee-sector, 2000 - 2003

Page 19: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

19

Tabel 3: Personeel ingezet bij duikoperaties op de Noordzee, 2000 - 2003

Tabel 5: Alle Luchtduikers ingezet bij duikoperaties per Noordzee-sector, 2000 - 2003

Tabel 4: Alle duikers ingezet bij duikoperaties per Noordzee-sector, 2000 - 2003

Figuur 1: Al het ingezet personeel

Figuur 2: Luchtduikers

Page 20: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

20

PRODUCTIE- EN HANDELSBUREAU SLIEDRECHT BVOranjestraat 61-63 3361 HP Sliedrecht

Telefoon (0184) 415247 Fax (0184) 411940E-mailadres [email protected]

&TThheerrmmiisscchhee UUllttrraatthheerrmmiisscchhee

BBrraannddggeerreeeeddsscchhaappppeenn

Producent & voorraadhouder van

vvoooorr ggeebbrruuiikk oonnddeerr eenn bboovveenn wwaatteerr

Page 21: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

21

IMCA VEILIGHEIDSSTATISTIEKEN 2004

Deze statistieken worden bijgehouden doorde IMCA onder zijn leden wereldwijd.Doel van deze statistieken is bij te houdenhoe de IMCA-leden op dat gebied preste-ren, en om een maatstaf te geven voor deindividuele leden.

De IMCA gaat uit van het zgn. VerlorenTijd Frequentie Cijfer: de Overall LostTime Freqency Rate (LTIFR) en deOffshore Lost Time Frequency Rate (offshore LTIFR). Het Verloren TijdFrequentiecijfer wordt berekend als volgt:

OPLEIDINGEN

Op 27 mei j.l. konden 12 deelnemers vande Opleiding Duikarbeid Categorie A&Bhun diploma in ontvangst nemen. De opleiding verliep voorspoedig. Eénmilitaire deelnemer, die een aantal duikenmoest inhalen, werd ontheven omdat hijniet alert genoeg was en derhalve gecon-stateerd moest worden dat hij niet aan degestelde normen in het kader van de duik-veiligheid voldeed. Tijdens bezoeken aandeze opleiding viel op dat de sfeer onder deleerlingen zeer goed was en er werd heelwat afgelachen. In de komende tijd gaaneen aantal opleidingen van start, zoals de

Figuur 3: Bellduikers

Tabel 6: Alle Bellduikers ingezet bij duikoperaties per Noordzee-sector, 2000 - 2003

Verloren uren t.g.v. persoonlijke ongevallen x 1.000.000Totaal aantal gewerkte uren

Voor 2004 waren deze cijfers als volgt:

Overall Lost Time Frequency Rate (LTIFR) ............................................................................................................................1,13

Totaal aantal ongevallen met tijdverlies ..................................................................................................................................164

Offshore Lost Time Frequency Rate ........................................................................................................................................................1,64

Onshore Lost Time Frequency Rate ..........................................................................................................................................................0,61

Spreiding (één na hoogste - één na laagste) ..........................................................................................................................12,4-0,58

Diploma-uitreiking 27 mei 2005

Page 22: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

22

MAD-A Opleiding van 12 september tot enmet 22 september. Er staat een duikploeg-leideropleiding gepland van 7 november toten met 11 november 2005. Ook zullen eenvijftal herhalingsopleidingen MAD-A vanstart gaan.

INTERESSE IN EEN OPLEIDING

Nadere informatie vindt u in onze uitge-breide brochures inclusief het aanmeldings-formulier. Of zie onze vernieuwde site www.ndc.nlVoor plaatsing op de verzendlijst kunt ubellen naar Telefoon 015 2512028

SELECTIECOMMISSIE

Er vond één selectiedag plaats op 15 juli. In totaal namen 12 selectanten hieraandeel, waarvan:• acht het bericht ontvingen te zijn toegela-

ten tot de opleiding; • twee een herkansing krijgen;• twee werden afgewezen op praktijk-

proeven.

NDC PUBLICATIES

HUILGRENS

Het boek “Huilgrens - memoires van eenduiker bij Marine en Landmacht” door RobRademaker. Lees en kijk mee: van koperenhelm tot Superlite, van Biems tot “Moedervan alle duikvaartuigen”, van mijnen rui-men tot stappen in Brouwershaven, vanwitte dolfijn tot vigmoon. Het boek bestaatuit twee delen in één band (paperback for-maat 24 x 17 cm), waarin ruim 200 verha-len op Robs geheel eigen wijze verteld,meer dan 200, deels unieke historischefoto’s, alsmede een aantal illustraties vanRobs eigen hand.

NIEUWE UITGAVE NDC TABELLEN

Vanaf heden is verkrijgbaar de tweede her-ziene druk van de NDC decompressietabel-len. Zowel inhoudelijk als qua vormgevingis het nodige veranderd.

Vormgeving• het boek is nog steeds losbladig, echter

om de kosten beperkt te houden is geko-zen voor een vereenvoudigde uitgave

• het papier is wel scheurvast, maar dedrukinkt is niet watervast

• het formaat is handzamer geworden

Inhoud• Toegevoegd zijn stroomdiagrammen voor

de noodprocedures.• De toelichting voor het gebruik is aange-

past en verduidelijkt naar aanleiding vanvragen en opmerkingen uit de praktijk,onder eindredactie van Prof. Dr. W.Sterk.

• Het hoofdstuk “Behandeling van duiker-ziekten” is aangepast aan moderneinzichten: Tabel 5 wordt niet langergebruikt als behandelingstabel, maaralleen nog preventief; voor de behande-ling van luchtembolieën wordt niet meerTabel 6a gebruikt, maar Tabel 6, eventu-eel met verlengingen.

De tabellen zelf zijn ongewijzigd gebleven.

Kosten: het NDC tabellenboek kost e 73,78inclusief 6% BTW en verzendkosten.

WERKINSTRUCTIE & LIJNSIGNALEN

Het P-blad Duikarbeid ging uitgebreid inop de inhoud van de Werkinstructie en deLijnsignalen. Toen het Besluit Arbeid onderoverdruk werd opgenomen in het Arbo-besluit verdween deze meer gedetailleerderegelgeving. In de toelichting op deArbobeleidsregel werd echter al aange-geven dat het NDC hierover een publicatiezou doen verschijnen. Deze publicatie is nugereed. Basis was de tekst van het P-bladDuikarbeid. De tekst werd aangepast aande nieuwe wetgeving en deskundig com-mentaar werd verwerkt. Voor de lijnsigna-len is gebruik gemaakt van de lijnsignalenzoals die geleerd worden tijdens de NDC-duikeropleiding.Aan de tekst is toegevoegd een advies inza-ke de certificering van de duikmedischbegeleider (welk advies inmiddels door dewetgeving is overgenomen), alsmede advie-zen inzake de inhoud van de EHBO-koffer.Het boekje is zowel in de Nederlandse taalals de Engelse taal beschikbaar en kan opde gebruikelijke wijze besteld worden (zieelders in deze Nieuwsbrief) en kost e 19,03inclusief BTW en verzendkosten.

BOEKJE DUIKWETGEVING

Ten behoeve van de lessen wetgeving heefthet NDC de Nederlandse duikwetgevinggebundeld. Dit boekje is op bestelling ver-krijgbaar. Wijzigingen worden regelmatigin de publicatie verwerkt. Inmiddels is denieuwste versie, waarin verwerkt de wijzi-ging beleidsregels van de Arbeids-omstandighedenwetgeving van oktober2003, zowel in de Nederlandse als Engelsetaal beschikbaar. Deze nieuwste versie isgedateerd november 2003. Het kan op degebruikelijke wijze besteld worden (zieelders in deze Nieuwsbrief) en kost e 25,18inclusief BTW en verzendkosten.

BESTELKODE NDC PUBLICATIES

(Bedragen zijn inclusief BTW en administratie- en verzendkosten)• Boek Huilgrens

Bestelkode: HuilgrensBedrag: e 29,50 (bij een bestelling van > 10: e 22,50 excl. Verzendkosten)

• NDC-decompressietabellen losbladigBestelkode: TabellenBedrag: e 73,78

• Arbopublicatie “Werkinstructie & lijnsignalen”Bestelkode: WerkinstructieBedrag: e 19,03

• Arbopublicatie “Work instruction”Bestelkode: Work instructionBedrag: e 19,03

• Boekje DuikwetgevingBestelkode: Duikwetgeving Bedrag: e 25,18

• Boekje Arbo Act & Diving RegulationsBestelkode: Diving RegulationsBedrag: e 25,18

• Cursusboek DuikploegleiderBestelkode: Cursusboek DuikploegleiderBedrag: e 116,60

• Cursusboek Civiele OnderwaterbouwBestelkode: Cursusboek CivieleOnderwaterbouw Bedrag: e 109,71

• Cursusboek Medische Aspecten van hetDuiken A (DuikEHBO)Bestelkode: Cursusboek MAD-ABedrag: e 112,36

• Geplastificeerde kaart “ongeluk met een hogedruk waterspuit”Bedrag: e 11,66Bestelkode: Kaart Hogedrukspuit

• DVD Werken onder waterBedrag: e 10,00Bestelkode: DVD werken onder water

Page 23: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

23

VERTALINGEN CERTIFICATEN

Van het Certificaat Duikarbeid Categorie B/ Deel I zijn vertalingen verkrijgbaar in hetEngels, Deens, Duits en Frans. Van het Certificaat Duikarbeid Categorie Ais een vertaling in het Frans verkrijgbaar.Van het Certificaat CivieleOnderwaterbouw is een vertaling in hetEngels verkrijgbaar.Van het Certificaat MAD-A zijn vertalin-gen verkrijgbaar in Engels, Frans en Duits.Van het Certificaat Duikploegleider zijnvertalingen verkrijgbaar in Engels en Frans.Exemplaren van de vertalingen kunt u gratis opvragen bij het NDC, telefoon: 015 2512020.(Alleen voor NDC cursisten, NADO-ledenen donateurs NDC).

OOK TE BESTELLEN NIET-NDC PUBLICATIES

Directe mailing Diving Safety Memo’s enandere Safety Notes. Per jaargangBestelkode: DSM (eventueel jaargang noemen)Bedrag: e 20,53

IMCA-logboek (diver, rov, inspection, supervisor)Bestelkode: Logboek (diver of rov ofinspection of supervisor)Bedrag: e 57,42

24e druk van het Oranje Kruis BoekjeBestelkode: EHBO-boekjeBedrag: e 27,67

BESTELWIJZE:

Door overmaking van het genoemde bedragop Postbanknummer 672666 ten name vanhet NDC onder vermelding van de bestel-kode en het adres waarheen de publicatiegezonden moet worden. De bedragen zijninclusief BTW en verzendkosten.Wanneer u drie weken na de overmakingnog niets van ons heeft ontvangen, danwordt u verzocht contact op te nemen methet NDC. Het komt voor dat uw adres nietop het door het NDC ontvangen bank/giro-afschrift wordt vermeld. I.v.m. de wet op depersoonsregistratie etc. mogen banken uwadres niet meer aan derden verstrekken.

VERLOREN/GESTOLENCERTIFICATEN

Bij het NDC is de bijgewerkte lijst ver-krijgbaar van verloren/gestolen NDC-certi-ficaten. Ook bij het NDC is verkrijgbaar de bijgewerkte lijst van verloren/gestolenHSE-certificaten. Ook hier geldt: certifica-ten met de op die lijst staande nummerszijn ongeldig. Bent u uw certifica(a)tenkwijt, meldt dit dan schriftelijk aan hetNDC. Noem daarbij de oorzaak van hetkwijtraken. Bij opgave van gestolen certifi-caten dient bij voorkeur een kopie van hetproces verbaal bijgevoegd te zijn. U kunttevens, indien gewenst, een verzoek doenvoor nieuwe certificaten. Vergeet het juisteaantal pasfoto’s niet. Het NDC zal het ouderegistratienummer ongeldig verklaren eneen nieuw registratienummer uitreiken.Per certificaat wordt e 67,83 aan adminis-tratiekosten en e 15,00 voor het nieuwecertificaat in rekening brengen. Genoemdebedragen zijn inclusief BTW en dienenvooraf na ontvangst van de rekening te zijnvoldaan.

Voornoemde geldt alleen voor certificatenuitgereikt door het NDC.

AGENDA

METS 2005: Marine Equipment TradeShow op 15, 16 en 17 november inAmsterdam RAI. www.metsrade.comBetondag 2005 op 17 november in DeDoelen te Rotterdam. www.betonvereni-ging.nl

INTERNET

UW SPECIALE AANDACHT VOOR

Normen persoonlijke beschermings-middelen: http://europa.eu.int./com/enterprise/newap-proach/standardization/harmstds/reflist/ppe.html treft u aan de publicatie van de titelsen referentienummers van de Europesegeharmoniseerde normen krachtens de

Opleiding Duikarbeid Cat. A&B 05 /03 5 september tot en met 18 november Medische Aspecten van het Duiken A 05 /02 12 september tot en met 22 septemberHerhalingsopleiding MAD-A 05 /11 te De Bilt 22 en 23 september Herhalingsopleiding MAD-A 05 /07 31 oktober en 1 novemberHerhalingsopleiding MAD-A 05 /08 21 en 22 novemberHerhalingsopleiding MAD-A 05 /12 te De Bilt 24 en 25 novemberHerhalingsopleiding MAD-A 05 /09 5 en 6 decemberCiviele Onderwaterbouw 05 /01 7 november tot en met 25 november Civiele Onderwaterbouw 05 /02 7 november tot en met 11 november

en 28 november tot en met 9 december Duikploegleideropleiding 05 /02 7 november tot en met 11 november UK-module voor NL-duikploegleiders 22 september 2005 NL-module voor IMCA-supervisor 28 oktober Diving Safety Course 05 /02 2 decemberSelectie 05 /05 15 juli Selectie 05 /06 28 septemberSelectie 05 /07 20 oktober Selectie 05 /08 1 decemberHerhalingsopleiding Duikerarts A 6 oktober

CURSUSPROGRAMMA 2005 - 2e helft

De opleidingen worden verzorgd door de Pontonniersschool in Hedel, tenzij anders vermeld. *) = door dr. S.J. Hoitinga van Med Prevent Bedrijfshulpverlening BV,

cursuslocatie elders in Nederland (Akersloot of De Bilt)**) = door artsen van het Duikmedisch Centrum van de Koninklijke Marine

te Den Helder, cursuslocatie midden Nederland

Page 24: 1 NDC Nieuwsbrief, nr. 2, 2005

24

COLOFON

Bureau NDCBuitenhofdreef 2802625 RE DELFT

Telefoon: 015 - 251 2020Telefax: 015 - 251 2021

Advertenties:1/4 pagina A 167,501/2 pagina A 255,00

Redactionele bijdragen kunt u zendenaan Bureau NDC.

Grafische verzorging: LnO drukkerij/uitgeverijZierikzee

richtlijn 89/686/EEG betreffende “persoon-lijke beschermingsmiddelen”.

Duikmedisch en/of duikmedische keurings-richtlijnen EDTC: www.edtc.nlNederlandse Vereniging vanDuikgeneeskunde: www.duikgeneeskunde.nlCNV-site Veilig en gezond werkenwww.veiligengezondwerken.nl

www.cnvhavens.tk Belangrijke informatievan en over het CNV en/of wat voor haarleden van belang is te vernemen. In iedergeval interessant voor met name alle werk-nemers in de havens en in de duikindustrie.Voor de duikers is een eigen pagina inge-richt.

GESLAAGD

SELECTIE (TOEGELATEN TOT DE OPLEIDING

A&B)

d.d. 15 juliDe heren D.H. Bosman M. van Gennip,M.A.H.J. Heuvelink, F. van Houwelingen,J.S. van Kleef, J.J. Litjens, P.M. Statema enB.G.J. Verstraten.

OPLEIDING DUIKARBEID CATEGORIE A&B

d.d. 27 mei 2005De heren A.P. Alkema, A.A.A.P. Floor,

G.G. Hartmann, M. Jansen, A.L.P. Janssens, S. Medved, D.B.W. vanSchaijk, M. van Ommeren, M.D. Quint, W. Rosbergen, R.M. Vegter en M. Visser.

VOLLEDIGE OPLEIDING MEDISCHE

ASPECTEN VAN HET DUIKEN B

In 2005De heren M.T.W.J. van Rijswijk, T.S. vanWettum en W.G.E. Vanelverdinghe.

HERHALINGSOPLEIDING MEDISCHE

ASPECTEN VAN HET DUIKEN B

In 2005 De heren D. Broers, B. van der Elst, J.A. Foks, J.F. Martina, N.H. Pleizier, H. Raaijman, C.J.W.M. van Rooij, M. Scheurwater, P. Schol, F. Schrijver enJ.P. Vink.

UITGEREIKTE CERTIFICATEN

DUIKPLOEGLEIDER

Duikploegleider van mei 2005 tot en metjuli 2005De heren R.C. Beard, N.P. Ballinger,B.H.W. Janssen, R. Kramer, J. Reynart enC.M. Snoek.

BEROEPSDUIKEN - IETS VOOR JOU?

Je hebt een technische of nautische opleiding opVMBO/MBO niveau, maar je wilt meer... Of je hebtMAVO/HAVO, maar in je vrije tijd ben je altijd aanhet sleutelen of klussen...

Daarnaast ben je een echtewaterrat: je surft, jezwemt of misschien doe jezelfs al aan sportduiken,kortom: het water trekt.Zoek je geen baan van 9 - 5, en ben je graag buiten dan is de beroeps-duikeropleiding van hetNDC misschien iets voorjou. De Nederlandse duik-industrie zit te springenom handige mensen, diehun boven water talentenonder water verder willenuitbouwen.

Wil je meer weten: schrijf of bel het NDC, Buitenhofdreef 280, 2625 RE Delft, telefoon 015 2512020, internet www.ndc.nl, e-mail [email protected].