1

Instructie stembureauleden

Uw voorbereiding voor de verkiezingsdag

2

Introductie

Deze bijeenkomst gaat over:• Uw verantwoordelijkheden • De inrichting van het stemlokaal• Toelaten kiezers• Het stemmen• Omgaan met klachten van kiezers• Het tellen van de stemmen• Het invullen van het proces verbaal

Zelfstudie• Doorlopen volledige instructie en film tellen stemmen op

www.verkiezingen2012.nl/toolkit

3

Verantwoordelijkheid stembureau

• Voorzitter is eindverantwoordelijk• Voorzitter wijst taken toe:

- is de voorzitter er niet, neemt ander lid de taken over• Voorzitter kan hulp inroepen: telnr. contactpersoon

• Maximaal 7, minimaal 3 leden• Tijdig aanwezig: vervangingen/aflossing/pauzes• Tellers • Stembureau verantwoordt zich via proces verbaal

4

Dag van de stemming: Start werkzaamheden

• Waar en hoe laat meldt u zich?• Controle inrichting stemlokaal– Plaatsing tafel, stemhokjes en stembus:• Heeft u overzicht?• Opstelling en afstand tot hokjes (stemgeheim)• Looproute duidelijk?

• Problemen: neem contact op met gemeente– U mag niet open gaan voor alles in orde is!

5

Zijn alle spullen er?

6

Inrichting stemlokaal

Plaatjes inrichting

7

Inrichting stemlokaal

8

Dag van de stemming:Start werkzaamheden

• Open envelop proces-verbaal (pv)• Vul checklist voorbereiding in:– Tel stembiljetten (noteer in pv)– Controleer of stembus leeg is en sluit deze af– Zijn alle materialen en documenten aanwezig

• Vul de relevante onderdelen van het pv in

9

Verkenscherm proces-verbaal

10

Toelating kiezer

Stappenplan: zie handout1. Stempas & id-bewijs + evt. volmachten2. Controle id-bewijs (geldigheidsdatum)3. Controle gegevens id-bewijs4. Controle echtheid stempas5. Controle register ongeldige stempassen6. Overhandigen stembiljet

11

ID-bewijs vermist / gestolen? Kiezer kan zich in stemlokaal identificeren met:• proces-verbaal politie over vermissing van id-bewijs en een

pasje met naam en fotoóf • verklaring van gemeente over vermissing van id-bewijs en een

pasje met naam en foto* **

* In 50 “pilot” gemeenten wordt momenteel een verklaring van vermissing van het id-bewijs afgegeven door gemeente i.p.v. een proces-verbaal van de politie. Het is in principe mogelijk dat een kiezer zich meldt in uw stemlokaal, met een verklaring van vermissing van het id-bewijs (uit één van de 50 “pilot” gemeenten). In combinatie met een pasje met naam + foto volstaat deze verklaring (uit één van de 50 gemeenten) ter identificatie.

** In de nieuwsbrief verkiezingen zal dit punt verder worden toegelicht en welke gemeenten het betreft.

12

Stappenplan toelating

13

identiteitsdocumenten

Plaatjes id-documenten

NB. ID-documenten mogen max. 5 jaar verlopen zijn, dus geldig tot 13 september 2007 of een latere datum. Met bovenstaande identiteitskaart mag de kiezer zich dus niet identificeren.

14

De stempas

Klopt: naam, geboortedatum geslacht (vergelijk met id-document)

15

Echtheidskenmerken

Beschadigde stempas

Hologramfolie

Tweede lijns kenmerk:

Beschadigde StempasMinimaal:Naam verkiezingNaam gemeenteEchtheidskenmerkPersoonsgegevens kiezer

16

Stappenplan toelating en Register ongeldige stempassen

Wat controleert u?

Wat als de stempas in register staat?

Stempas innemen.

Noteer meteen in pv

Op aparte stapel leggen!

17

Toelating kiezer: bijzondere situaties

• Volmachten– onderhands– schriftelijk

• Kiezerspassen

18

Onderhandse volmacht

Plaatje volmacht

Maximaal 2 volmachten per kiezerLet op: Als een kiezer eerst een eigen stem uitbrengt, kan hij niet op later tijdstip de volmachtstem uitbrengen! Zorg dat de stembureauleden kiezers hier op wijzen. Maak aparte stapel van volmachten ten behoeve van invullen proces-verbaal

19

Schriftelijke volmacht

Plaatje schriftelijke volmacht

Géén kopie identiteitsbewijs nodig!

Leg op stapel bij volmachtbewijzen

20

De kiezerspasBij kiezerspas ook controle id-bewijsControle ROS niet nodigKiezer mag met in kiezerspas omgezette stempas toch in eigen gemeente stemmen!Leg kiezerspas op zelfde stapel als volmachten!

21

Het stembiljet

22

stemgeheim Plaatje iconen poster: 2 in hokje

Hulp aan kiezerAlleen bij lichamelijk beperking (blind/slechtziend, beperkte handfunctie, Parkinson etc.)

Geen hulp bij geestelijke beperking of beperkte leesvaardigheid/ analfabetisme(wel uitleg buiten stemhokje!)

Uitgangspunt: Hulp alleen bij kiezer met lichamelijk beperking, overige kiezers alleen in het hokje.Echter: een baby kan zijn ouder geen hulp geven!

23

Orde HandhavingGeen campagne voeren:• Geen folders uitdelen;• Ook niet hinderlijk op de stoep voor stembureau;• Een kiezer met t-shirt met opschriften, das in partijkleur, badges e.d. voor politieke partij is toegestaan

Geen beïnvloeding kiezers:Geen twee personen in een stemhokje

Stembureauleden geven geen blijk politieke gezindheid (opmerkingen, kleding, badge)

Waarnemers, ook van politieke partijen, zijn wel toegestaan.

Taak voorzitter: eventueel bijstand vragen burgemeesterGrote problemen: schorsen!

24

Het tellen

Het is 21.00 uur: • Laat laatste kiezers stemmen• Sluit stembus• Kiezers mogen telling bijwonen (niet helpen!)• Voorzitter heeft leiding: legt telproces uit,

verdeelt de taken• Leden volgen instructies voorzitter• maak ruimte om te tellen (tafels bij elkaar of juist

aan de kant)

• zet bordjes met lijstnummers neer

25

Stappenplan Tellen: stap 1Tel het aantal gebruikte stembiljettenStel het aantal stembiljetten dat in de stembus zit vast:Beginvoorraad minus eindvoorraad minus onbruikbaar, teruggegeven of meegenomenStel het aantal toegelaten kiezers vast: Tel op alle stempassen, kiezerspassen en volmachten

26

Stappenplan 2

• Leeg stembus en tel de biljetten (stapels)• Noteer op klad• Vergelijk aantallen met aantal toegelaten

kiezers en uitgereikte stembiljetten: – Stemmen deze overeen? Ja: ga verder met stap 3Nee: ga toch verder met stap 3: U hoeft dus niet

opnieuw te tellen

27

Stappenplan 3, 4, 5 en 6• Open de stembiljetten en verdeel over de lijsten• Maak per lijst twee stapels :

• voor de lijsttrekker• voor de overige stemmen

• Tel beide stapels en noteer de aantallen• Tel beide aantallen op en geef door aan voorzitter• Tel de ongeldige en blanco stemmen: geef door aan

voorzitter• De voorzitter telt alle aantallen op (totaal) – Hij vergelijkt het totaal met het aantal uitgereikte stembiljetten en

het aantal toegelaten kiezers. Stemmen deze overeen?• Ja : ga verder met stap 7• Nee: ga verder met stap 7: U telt nog niet opnieuw

28

Stappenplan 7 en 8• Turf het aantal stemmen uitgebracht op andere kandidaten• Indien in de vorige stap bij de vergelijking de aantallen niet

overeenstemden:• Tel ook de stemmen op de lijsttrekker opnieuw

• Geef alles door aan de voorzitter• De voorzitter telt alle aantallen op en berekent het totaal aantal

uitgebrachte stemmen• Kloppen de totalen niet met aantallen toegelaten kiezers en

uitgereikte stembiljetten? Tel dan opnieuw!• Tel eerst stemmen op kandidaten opnieuw• Klopt het nog niet? Tel aantal toegelaten kiezers opnieuw

(stempassen). • Aantal uitgereikte stembiljetten kunt u niet opnieuw tellen!• Na twee keer hertellen: noteer verschillen in pv

29

Stappenplan 9

30

Invullen proces verbaal

31

Afronden

• Pak alles in enveloppen• Verzegel deze• Vergeet proces-verbaal niet te ondertekenen• Sluit alles af en breng de spullen naar de

gemeente

32

Einde

• Bestudeer thuis de hele instructie en de film!www.verkiezingen2012.nl/toolkit

• Heeft u nog vragen: stel ze gerust

Veel succes