© Stephanie Philippaerts HARTFALENvan buik, benen en voeten. Rechter hartfalen wordt meestal...
20
HARTFALEN BROCHURE VOOR PATIËNTEN EN FAMILIE © Stephanie Philippaerts
Transcript of © Stephanie Philippaerts HARTFALENvan buik, benen en voeten. Rechter hartfalen wordt meestal...
HARTFALENBROCHURE VOOR PATIËNTEN EN FAMILIE
© Stephanie Philippaerts
3
INHOUD
2
3 WAT IS HARTFALEN?
6 WAT ZIJN DE OORZAKEN VAN HARTFALEN?
7 SIGNALEN DIE WIJZEN OP ACHTERUITGANG
BELANGRIJKSTE ONDERZOEKEN 8 Bloedonderzoek
8 Echocardiografie
8 Elektrocardiogram (ECG)
9 Inspanningsproefopfietsproef,metergospirometrie
9 Holter
BEHANDELING VAN HARTFALEN 10 Wat is uw rol?
11 Wat doet de hartfalenverpleegkundige?
11 Medicatie
LEREN LEVEN MET HARTFALEN 15 Gezonde voeding
15 Zout- en vochtbeperking
16 Rust en activiteit
16 Gewicht en overgewicht
16 Roken en alcohol
16 Seksuele betrekkingen
16 Vaccinaties
17 Niet toegelaten medicatie
HARTREVALIDATIEPROGRAMMA18 Fysiek oefenprogramma
18 Informatiesessies
18 Programma’s
18 Tussentijdse medische controle bij klachten
19 PRAKTISCHE INFORMATIE EN CONTACTINFORMATIE
3
WAT IS HARTFALEN
WAT IS HARTFALEN?Het hart is een holle spier die als pomp functioneert en de verschillende organen
vanhetlichaamvanbloed,zuurstofenvoedingstoffenvoorziet.
Alsuhartfalenheeft,danheefthethartmoeiteomhetbloedrondtepompen
dooruwlichaam.Ditkanverschillendeoorzakenhebben.Demeestvoorkomende
oorzaak is dat u een medische aandoening heeft of heeft gehad waardoor uw
hartisbeschadigd(bv.dooreenaandoening van de kransslagaderen of een
hartaanval)ofdoordathethartextraisbelast(bv.dooreenhoge bloeddruk).Dezeschadeofextrabelastingkanhetleegpersen (samentrekken) of vullen
(ontspannen)vanuwhartongunstigbeïnvloeden.Vaakwordtzowelsamentrek-
kenalsvullenongunstigbeïnvloed.
- Indien de linker harthelft onvoldoendepompt,rakendebloedvatenvandelongenovervol.Hierdoorontstaaterterhoogtevandelongenstuwingen
vochtophopingwaardoorkortademigheidenkriebelhoestkunnenoptreden.
Het plots optreden van felle benauwdheid wijst op een ernstige achteruitgang
vandetoestand(‘longoedeem’of‘wateropdelongen’).
- Indien de rechter harthelftonvoldoendepompt,kanereveneensstuwingenvochtophoping optreden; doch dit doet zich dan voornamelijk voor ter hoogte
vanbuik,benenenvoeten.Rechterhartfalenwordtmeestalveroorzaaktdoor
linkerhartfalen.Hetlinkerenhetrechterhartzijntweepompendieinserie
staan.
- Wanneer u al langere tijd gekend bent met hartfalen zien we meestal een
combinatie van linker en rechter hartfalen.
54
Bloed AFKOMSTIG VAN HET LICHAAM
Bloed AFKOMSTIG VAN HET LICHAAM
Naar het lichaam
Bloed dat NAAR DE LONGEN gaat
Bloed AFKOMSTIG VAN DE LONGEN
Bloed VAN DE LONGEN NAAR HET LICHAAM
DekamersZETTEN UIT
Het VERMOGEN om bloed rond te pompen NEEMT AF
BLOEDSTROOM DOOR HET NORMALE HART
HART MET HARTFALEN
WAT IS HARTFALEN
55
Het VERMOGEN om bloed rond te pompen NEEMT AF
kortademigheid slaapproblemen doordat ademhalen moeite kost
verwardheid en/of geheugenstoornissen
hoesten waarbij schuimig slijm wordt opgegeven
opgezette voeten en benen
opgezette of gevoelige buik en gebrek aan eetlust
chronisch gebrek aan energie
‘s nachts vaak moeten plassen
KLACHTEN VAN HARTFALEN
WAT IS HARTFALEN
76
WAT ZIJN DE OORZAKEN VAN HARTFALEN?Hartfalen ontstaat omdat het hart een beschadiging opliep of langdurig overbe-
lastwerd.
Mogelijke oorzaken van beschadiging of overbelasting van het hart:
- Eén of meerdere doorgemaakte hartinfarcten, waardoor de hartspier op
dieplaatsbeschadigdisendaarzijnpompkrachtverliest.
- Hoge bloeddruk. Wanneer de hartspier langdurig tegen een te hoge weer-
standmoetinpompen,gaatdezeineersteinstantieverdikken,vervolgens
stijverwordenenalzoaanleidinggeventothetontstaanvanhartfalen.
- Aantasting van de hartkleppen- Hartritmestoornissen. Een te snel of een te traag ritme kan tevens aanlei-
dinggeventothetontstaanvandezeaandoening.
- Aantastingvandehartspier(doorinfectie,alcohol,giftigestoffen)
Alshethartonvoldoendepresteert,probeerthetlichaamhettekortgoedte
maken.Hetdoetdatdoorhethartextratestimulerenendoormeervochtopte
houden.
Hetprobleemishiermeeopgelost…opkortetermijn.
Maar het lichaam komt van de regen in de drop: door de vochtophoping en de
extrastimulatiegeraakthethartoplangeretermijnnogmeerbeschadigd.Het
hartiseenorgaanmeteenflinkereservecapaciteit,waardoorersomsalernstige
schadekanzijnvooraleereropvallendeklachtenzijn.Vandaarhetbelangvanhet
tijdigopstartenvanmedicatiediehethartzoveelmogelijkbeschermt.
OORZAKEN VAN HARTFALEN
77
SIGNALEN DIE WIJZEN OP ACHTERUITGANGHet gebeurt vaak dat mensen met hartfalen bij een toename van klachten op
eentelaatmomentnaardehuisartsgaan.Doorbijdeeerstetekenendieduiden
op verslechtering de arts of de hartfalenverpleegkundige teraadplegen,kansoms voorkomen worden dat de situatie zodanig verergert dat een ziekenhuisop-
namenodigis.
DE BELANGRIJKSTE TEKENEN VAN VERANDERING OF ONTREGELING ZIJN:- gewichtstoename van 2kg ten opzichte van het streefgewicht (door het
vasthouden van vocht)
- ook opletten bij blijvende afname van het gewicht dit kan wijzen op
ondervulling
- toename van kortademigheid
- opgezette enkels en benen
- steeds meer kussens nodig hebben in bed
- een heel vervelende hoest
- ’s nachts vaker dan anders moeten wateren
- verandering van hartritme
- toename van vermoeidheid en vermindering van inspanningsvermogen
- duizeligheid
- verminderde concentratie/verwardheid
NAAST SYMPTOMEN VAN VERERGERING IS HET BELANGRIJK DE (HUIS)ARTS TEWAARSCHUWEN BIJ:- pijn op de borst
- misselijkheid, braken, diarree- Eengrieperiggevoelofkoortsdateenaantaldagenaanhoudt.Hierdoorkande
vochtbalans verstoord raken en kan het nodig zijn de medicatie of vochtbeper-
kingaantepassen.
SIGNALEN
98
ONDERZOEKEN (VOORNAAMSTE ONDERZOEKEN)BLOEDONDERZOEKEen bloedonderzoek kan soms de oorzaak van hartfalen aantonen; hierbij denken
weaanschildklieraandoeningenofnierziekten.Tijdensdebehandelingwordter
regelmatigeenbloedonderzoekgedaan.Aandehandvandezewaardenweet
deartsofudemedicatiegoedverdraagtenofuerpreciesgenoegvanneemt.
InbepaaldeomstandighedenwordteenBNP(brainnatriureticpeptide)bepaald.
Een verdubbeling van de waard wijst er meestal op dat uw klachten veroorzaakt
wordendooreenachteruitgangvandepompfunctievanuwhart.
ECHOCARDIOGRAFIEMet behulp van de ultrageluidsgolven worden afbeeldingen gemaakt van de
hartspierendebloedstroominhethart.Debeeldengeveneenindrukvande
groottevandehartkamers,dedikteendepompfunctievandehartspier,eerder
doorgemaakteinfarctenenhetfunctionerenvandehartkleppen.Lekkendeen
vernauwdehartkleppenkunnenzowordenopgespoord.Ditonderzoekisvolstrekt
pijnloos.Somswordteenechocardiogramviadeslokdarmgemaakt.(transoesofa-
galeechografie).Zokrijgtmeneenbeterzicht,omdathetlongweefselhetbeeld
dannietverstoort.
ELEKTROCARDIOGRAM (ECG)Ukrijgteenaantalkleversoparmen,benenenborst.Zijmakenhetelektrische
stroomverloopdoorhethartzichtbaar.Ditonderzoekmaakthetmogelijknate
gaanofureedseenhartinfarctheeftdoorgemaakt.Ookhartritmestoornissen(te
snel of te langzaam hartritme) en cardiomyopathie (hartspierziekte) zijn hierdoor
vaakteherkennen.
ONDERZOEKEN
99
INSPANNINGSPROEF OF FIETSPROEF, MET ERGOSPIROMETRIEMet een inspanningstest en ergospirometrie (of meten van zuurstofverbruik)
worden verscheidene metingen gedaan:
- maximaal zuurstofverbruik: wanneer het hart niet meer over voldoende kracht
beschikt om te pompen zal er bij inspanning ook minder bloed naar de weefsels
wordengebracht.
- opvolgen van ritmestoornissen
CORONAROGRAFIE / HARTKATHETERISATIEEencoronarografieiseenonderzoekvandekransslagaders.Ditgebeurtonder
plaatselijke verdoving via een dun buisje dat langs de lies naar het hart wordt op-
geschoven.Viadezekatheterenmetbehulpvancontraststofkanmendedrukin
hethartmetenendetoestandvandekransslagadersbeoordelen.Eenhartkathe-
terisatie is een onderzoek waar men de drukken in de linker en rechter hartkamers
envoorkamersrechtstreekskanmeteneneenmetingdoetvanhethartdebiet.
(zie infobrochure hartkatheterisatie)
HOLTEREen holter is een apparaat dat gedurende 24u de hartactiviteit registreert om alzo
mogelijkehartritmestoornissentekunnenachterhalen.
ONDERZOEKEN
1110
BEHANDELING VAN HARTFALENNietalleendeslaptevandehartspierzelf,maarookdeoorzaakervanmoetinde
matevanhetmogelijkewordenaangepakt.Wedenkenhierbijvoorbeeldaanballon-
dilatatieofoverbruggingsoperatiebijkransslagadervernauwing,vervangingvan
zieke hartkleppen door kunstkleppen of behandeling van hoge bloeddruk…
Meestalishartfaleneenchronischeaandoening,ditbetekentdatzenietechtkan
genezenworden.Dankzijdebehandelingdiewordttoegepastkandeziekteech-
terwelgoedondercontrolewordengehouden,zodatdeklachtenenongemakken
induidelijkemateverminderen.
Het is van groot belang dat de voorgestelde behandeling zo goed mogelijk wordt
toegepast.Zoishetzeerbelangrijktezorgenvooraangepastevoeding,voldoen-
de lichaamsbeweging en nauwkeurige inname van de medicatie die door uw arts
werdgestart.
Een betere behandeling betekent immers een verbeterde kwaliteit van uw le-ven,eenkleinerekansopverergeringvandeziekteenminderrisicoopheropna-
meinhetziekenhuis.OmUhierbijzogoedmogelijktehelpen,staanuwhartfalen-
verpleegkundige,uwhuisartsenuwcardioloogterbeschikking.
WAT IS UW ROL?- Eet zoutarm- Voorkom overgewicht- Neem nauwgezet uw medicatie in- Weeg uzelf dagelijksenmeldplotsegewichtsveranderingen,toenamevan
het gewicht wijst vaak op vochtopstapeling
- Indienmogelijk,meetregelmatiguwbloeddruk
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging- Stop met roken en beperk alcohol tot hoogstens één glas per dag
BEHANDELING
1111
WAT DOET DE HARTFALENVERPLEEGKUNDIGE?- Tijdensdehospitalisatieinformeertzeuoveruwziekteendebehandeling.
- Zijoverlegtmetuwdokteroveruwbehandelingenopvolging.
- Ze is uw aanspreekpunt voor het melden van problemen of het geven van de
informatie.
- Tijdensdeopvolgingsraadplegingspreektumethaaroveruwtoestand.
MEDICATIEGeneesmiddelen ondersteunen het verzwakte hart enverlichtenzijnwerk.Hierdoorverbeterendeklachtenvanvochtopstapeling,moeheidenkortademig-
heid.Voordebehandelingvanhartfalenishetvrijwelnoodzakelijkommeerdere
geneesmiddelengelijktijdigintenemen.Devoornaamstemedicijnenwordenhier
kortopeenrijtjegezet.
Diuretica (plaspillen, waterafdrijvers)- Enkelemerknamen:Lasix®,Burinex®,Hygroton®Torrem®,Torasemide®-Gene-
rische medicatie: Furosemide
- Zezorgenervoordatermeervochtwordtuitgewaterdviadenieren.Hierdoor
vermindert de vochtopstapeling in het lichaam en neemt de zwelling van
bijvoorbeelddevoetenafendekortademigheidverbetert.
- Bijwerkingen:kaliumtekort,drogemond,huiduitslag,duizeligheidenspierkram-
pen(vooralindebenen).
ACE-remmers- Enkelemerknamen:Capoten®,Renitec®,Zestril®,Coversyl®,Tritace®,
Accupril®-Generischemedicatie:Captopril,Lisinopril,Ramipril,Perindopril,
Enalapril
- Zeverlagendebloeddrukdoordebloedvatenteverwijden,verminderende
uitzettingvanhethartzodathetefficiënterkansamentrekken.
- Zezijnzeerbelangrijkindebehandelingvanhartfalen.
- Bijwerkingen:prikkelhoest,lagebloeddruk,huiduitslag
- Aandachtspunt:dedosiswordtstapsgewijsopgedrevendooruwarts.
BEHANDELING
1312
Bètablokkers- Enkelemerknamen:Seloken®,Selozok®,Kredex®,Emconcor®,Isoten®,Nobi-
ten®-Generische:Bisoprolol,Carvedilol,Metoprolol,Nebivolol
- Zezorgenervoordatdehartslagrustigerwordtzodathethartefficiënterpompt.
- Bijwerkingen(vooralinhetbeginvandebehandeling):lagebloeddruk,duizelig-
heid,onrustigeslaap,koudehandenenvoeten,verminderdepotentie.
- Aandachtspunt:dedosiswordtookstapsgewijsopgedreven,wanneerdehart-
slaginrustkleinerisdan50moetdedosisaangepastworden.
- NetalsdeACE-remmerszijnzezeerbelangrijkindebehandelingvanhartfalen.
Procoralan® (Ivabradine)- Zezorgenervoordatuwhartslagrustigerwordtwaardoorhethartefficiënter
pompt.
- Dezemedicatiekangegevenwordenindienuwbloeddruktelaagisomeen
Betàblokkertegeven,ofindiendepolsfrequentiebovende70blijftondanks
B-Blokker.
- Bijwerkingen:lichtflitsen,wazigzicht,tetragepols
- Aandachtspunt:indiendepolsfrequentieinrustlagerisdan50moetdedosis
aangepastworden.
Angiotensine-II receptorblokkers- Enkelemerknamen:Cozaar®,Loortan®,Diovan®,Aprovel®,Atacand®
- Zeverwijdendebloedvaten,wordentoegepastdaarwaarhetgebruikvande
ACE-remmersnietverdragenwordtwegenshoest.
- Bijwerkingen:duizeligheid,huiduitslag.
Aldosterone-antagonisten- Enkelemerknamen:Spironolactone®,Aldactone®,Canrenol®
- Zedrijvenwaterafenvertragendeevolutievanhartfalen.Procoralan
- Bijwerkingen:misselijkheid,buikkrampen,diarreeenhoofdpijn.
- Aandachtspunt: vrouwen kunnen van Aldactone pijnlijke borsten krijgen en bij
mannengezwollentepels,alsookerectieproblemen.
BEHANDELING
1313
Digitalis-preparaten- Eenmerknaam:Lanoxine®
- Zevergrotendekrachtwaarmeehethartsamentrektenvertragenhethartritme.
- Bijwerkingen:teveeldigitalisinhetlichaamgeeftaanleidingtotmisselijkheid,
wazigzienenverwardheid.
- Aandachtspunt: regelmatig bloedonderzoek van de hoeveelheid geneesmiddel
inhetbloedisaangewezen.
Nitraten- Enkelemerknamen:Cedocard®,Nitro-pleister®,Coruno®,Corvaton®
- Ze verwijden de aders (en de kransslagaders) waardoor de stuwing afneemt bij
klachtenvanangor.
- Bijwerkingen:duizeligheid,hoofdpijn,rusteloosheid,blozen,snellepolsslag.
- HydralazineHCl:Wordtmagistraalvoorgeschreven.Dosisvan6,25tot75mg,
Bijwerkingen: duizeligheid
Anti-Aritmica- Enkelemerknamen:Cordarone®,Sotalex®Generischemedicatie:Amiodarone
- Zebeïnvloedendeprikkelgeleidinginhethart.
- Bijwerkingen:verhoogdekansopzonnebrand,pigmentatie,schildklierproble-
men.
Anticoagulantia- Enkelemerknamen:Marcoumar®,Sintrom®,Xarelto®,Pradaxa®,Eliquis®
- Ditzijnbloedverdunners.
- Bijwerkingen:bijverwondinglangernabloeden,verhoogdekansopblauwe
plekken.
- Aandachtspunt:regelmatigbloedcontroledooruwhuisarts.Bijdenieuweanti-
coagulantiaisregelmatigebloedcontrolenietnodig.
- Bij een operatieve ingreep moet op voorschrift van uw huisarts of specialist de
medicatie gestopt worden en eventueel overgeschakeld op
Clexane®,Fraxiparine®.
BEHANDELING
1514
Bloedplaatjes-aggregatieremmers- Enkelemerknamen:Cardioaspirine®,Asaflow®,Plavix®,Ticlid®,Brilique®,
Efient®
- Zij voorkomen de vorming van bloedklonters door het samenkleven van de
bloedplaatjestevertragen.
- Bijwerkingen:misselijkheid,maagzuur
Cholesterolverlagers- Enkelemerknamen:Zocor®,Lipitor®,Crestor®,Pravasine®.
Generischemedicatie:Simvastatine,Pravastatine
- Ze verlagen het vetgehalte (cholesterolgehalte) van het bloed en beschermen
debloedvatwand.
- Bijwerkingen:misselijkheid,diarree,spierpijn
!- Belangrijk is uw medicatie in te nemen
zoals voorgeschrevendooruwarts.
- Stop nooit medicatiezonderoverlegmetuwarts, ditkanuwtoestandverslechteren.
- Neem uw medicatie steeds op hetzelfde tijdstipin.
BEHANDELING
1515
LEREN LEVEN MET HARTFALENGEZONDE VOEDINGEet gezond!Vermijdmaaltijdenmetveelverzadigdevetzuren,zijverhogenhetcholesterolgehalteinhetbloedendusookdekansophart-envaatziekten.
U bereikt een evenwichtige voeding door dierlijke vetten te vervangen door plant-
aardigevettenzoalsoliën,endoormeerfruitengroententeeten.
ZOUT- EN VOCHTBEPERKINGZodradeeerstetekenenvanhartfalenzichvoordoen,ishetbelangrijkminder zouttegebruiken.Zoutbevatimmersnatriumendithoudtvochtvast.Hoemeervochterindecirculatiekomt,hoezwaarderdebelastingvanhethartwordt,met
alsgevolgeenverhoogdekansopvochtopstapeling.
Bij ernstiger vormen van hartfalen wordt de zoutbeperking strenger en moet
de vochtinname worden beperkt tot 1,5 literperdag(koffie,thee,soep,pudding,fruit…meegeteld).Dediëtistezaltijdenshetverblijfinhetziekenhuisbijulangs-
komenenuwdieetbespreken.
Enkele tips: Hoe krijgt u uw eten toch op smaak? Probeer het met:- knoflook,ui,tomaat
- verse,gedroogdekruiden(bieslook,koriander,tijm)
- specerijenzoalspeper,paprikapoeder,kerrieennootmuskaat
- Dieetzoutenanderedieetproductenmetdebenaming,‘geschiktvooreenna-
triumarmdieet’.Zeezout,selderijzoutenkruidenzoutbevattenevenveelzout
dankeukenzout.KruidenmengelingvanVerstegenofvanPietHuysentruytmet
vermeldingnatriumarmmaggebruiktworden.
- Verdeelhetdrinkenoverdedagenhoudnogwatovervoor‘savonds.
Gebruikkleinekopjesenglazen.
- Drinkhetedranken:daarniptulangervandanvankoudeenlauwedranken.
- Smeerbaarbeleg(smeerkaas,jam..)maaktdebroodmaaltijdminderdroog.
- Hebtudorst?Zuigopeenijsblokjeofeenzuurtje.
- Ookwatcitroensapintheeenwaterlestdedorst.Inenkeleuitzonderingen
magumeervochtopnemen:bijheelwarmezomerdagenenbijdiarree.
LEREN LEVEN MET HARTFALEN
1716
RUST EN ACTIVITEITHetisbelangrijkdatuinbewegingblijft.Zorgvoordagelijksegedoseerdeactivi-
teiten.Alleswatukandoenzonderklachtenmoetuzekerblijvendoen.Dagelijks
eenhalfuurtjewandelenofenkelemalenperweekfietsenisideaalomuwcondi-
tieoppeiltehouden.Neemzomogelijkdeelaanhetrevalidatieprogrammainhet
ziekenhuis,daardoetuonderdeskundigebegeleidingaanlichaamsbeweging.
GEWICHT EN OVERGEWICHTOvergewichtiseenbelangrijkerisicofactor;hoezwaarderubent,hoemeeruuw
vermoeidehartbelast.Houdaaromuwgewichtindegatendoorudagelijkste
wegen.Wordtuinenkeledagentijdmeerdan2kgzwaarderdanuwstreefge-
wichtterwijlunormaaleet,danhoudtuwaarschijnlijkvochtvast,raadpleegdan
uwhuisartsofhart-falenverpleegkundige.
ROKEN EN ALCOHOLDatrokenslechtisvoordegezondheidweetiedereen,koolstofmonoxidezorgt
ervoordathetbloedminderzuurstofkanopnemen.Uwhartheefthetalmoeilijker
ombloedrondtepompenenalshetbloeddannogminderzuurstofbevat,krijgt
hetlichaamhetnogmoeilijker.Neemeventueeldeelaanderookstopbegeleiding
vanhetrevalidatieprogramma.Erwordtaangeradengeenofweinigalcoholte
gebruiken,alcoholheefteennadeligeffectopdepompfunctievanhethart.
SEKSUELE ACTIVITEITSeksuele activiteit is te vergelijken met een normale inspanning en is dus niet
gevaarlijk.Voordemeestepersonenblijktdeenergiedienodigisvoordeze
inspanningvergelijkbaarmethetklimmenvantweeverdiepingen.Voeltuzich
kortademigofvoeltupijndankanubeterstoppenenhetmeldenaanuwarts.
VACCINATIESAlshartpatiëntbentugevoeligervoorinfecties.Zorgerdusvoordatudenodige
vaccinaties hebt gekregen zoals het griepvaccin (jaarlijks) en het pneumokokken-
vaccin(besprekenmetdehuisarts).
LEREN LEVEN MET HARTFALEN
1717
NIET TOEGELATEN MEDICATIE- Medicatie die u best niet inneemt: niet-steroidaleanti-inflammatoire
geneesmiddelenzoalsBrufen®,Voltaren®,Nurofen®,Apranax®,Brexine®,
Feldene®,ooknietalshetonderdevormvaneenspuitwordttoegediend.
- Toegelaten pijnmedicatie zijn pijnstillers op basis van paracetamol. Perdolan®,Dafalgan®(liefstgeenbruistabletten,dezebevattenNa+).
WAT BRENG IK MEE OP DE VOLGENDE CONSULTATIE?- Bladmetgewichteneventueleopmerkingen.
- Medicatieschema
- Eventuelebloeduitslagengenomendoordehuisarts.
- Indienuvragenhebtschrijfzethuisrustigop,dankanuzebijde
volgende consultatie aan arts of verpleegkundige voorleggen
- Alsuthuisopgebeldwordtkanudezevragenookstellen.
!BESLUIT:- Medicatie stiptinnemen.
- Dagelijksegewichtscontrole
- Bij problemen: naar huisarts / hartfalenverpleegkundige
- Gezond leven: - rookstop
- alcohol beperken
- vetarm en zoutarm eten
- gezond gewicht
- Dagelijksbewegen,actiefblijven
WWW.HEARTFAILUREMATTERS.ORG WWW.HARTCENTRUMHASSELT.BE - WWW.HART-FALEN.BE
MEER INFORMATIE
LEREN LEVEN MET HARTFALEN
1918
REVALIDATIEPROGRAMMADe revalidatie begint reeds tijdens uw ziekenhuisverblijf. U leert er kleine
inspanningenhernemendievooralvoorbereidenopdeterugkeernaarhuis.
Het oefenprogramma start bijgevolg met zeer lichte mobilisatie en wordt progressief
aangepastaanuwmogelijkheden.Deoefeningengaandooropuwkameren/ofin
derevalidatiezaalvandeafdeling.Dekinesistzalbijuwontslageenafspraakgeven
voordevoortgezettetraining.
De revalidatie na de hospitalisatie:uwordtuitgenodigdopdestartdag,daar wordthetvolledigeaanbodvanhetrevalidatieprogrammavoorgesteld.Uverneemt
danwatuwpersoonlijkrevalidatieprogrammainhoudt.
FYSIEK OEFENPROGRAMMATotvoorenkelejarenwashetdegewoonteomhartpatiëntenlangdurigerustvoor
teschrijven.Denieuweinzichtenindebehandelinghebbenaangetoonddatlang-
durigeinactiviteitmeerkwaaddangoeddoet.Ukanertrainenonderleidingvan
ervarenkinesisten.Defrequentievandeoefensessiesismeestal3maalperweek.
Gedurendehetrevalidatieproceswordendevorderingend.m.v.eeninspannings-
proefgeëvalueerdenwordthetprogrammaaangepast.
INFORMATIESESSIES- medische informatie - partnersessies - ontspanningstraining
- gezonde voeding - reanimatietraining - omgaan met hart- en vaatproblemen
PROGRAMMA’S (KUNNEN INDIEN NODIG GEVOLGD WORDEN)- Rookstopprogramma: Eén van de voornaamste oorzaken van hart- en vaatpro-
blemenisroken.Daaromhebjedemogelijkheidomsamenmetuwpartner,het
begeleidingsprogramma”Nustopikmetroken…enhoudvol”tevolgen.
- Stressenhyperventilatie-Obesitasprogramma
TUSSENTIJDSE MEDISCHE CONTROLE BIJ KLACHTENHerevaluatiena6wekenmeteenfietsproef.Individuelebegeleidingdoorpsycholoog,
diëtisteensociaalverpleegkundige(ifvnoodzaak).Nadienkanjeeenonderhoudstrai-
ningaanvangenomdebereikteconditietebehouden.
Voormeerinformatietel:011715557.
REVALIDATIE
1919
PRAKTISCHE INFORMATIE EN CONTACTGEGEVENSHebtuvragen?Ukuntermeeterechtbijdehuisartsofhartfalenverpleegkundige.
Zijgevenuadviesnaeventueeloverlegmetdebehandelendspecialist.
PRAKTISCHE INFORMATIE
!UW HUISARTS:
..............................................................................................................................................................................................
UW BEHANDELEND SPECIALIST:
..............................................................................................................................................................................................
UW HARTFALENVERPLEEGKUNDIGE:
MARLEENSAENEN
Tel: 011 71 59 27
Dinsdag:08u00-17u00
Woensdag: 08u00-13u00
Indien u in het weekend, op feestdagen en buiten de kantooruren problemen, of dringende vragen hebt, richt u dan tot uw huisarts, de huisdokter met wachtdienst of de spoedgevallendienst van het ziekenhuis.
Sint-FranciscusziekenhuisPastoorPaquaylaan129,3550Heusden-Zolderwww.sfz.be
UW HARTFALENVERPLEEGKUNDIGE:
MARLEENSAENEN Tel: 011 71 59 27 [email protected] Dinsdag:08u00-17u00 Woensdag: 08u00-13u00 Indienuinhetweekend,opfeestdagenenbuiten dekantoorurenproblemen,ofdringendevragen hebt,richtudantotuwhuisarts,dehuisdokter met wachtdienst of de spoedgevallendienst van hetziekenhuis.
www.hartcentrumhasselt.be
MEER INFORMATIE
