## Dunnevezelneuropathie - WordPress.com...2013/05/25 · Effec+viteitpijnbestrijding!...
Transcript of ## Dunnevezelneuropathie - WordPress.com...2013/05/25 · Effec+viteitpijnbestrijding!...
2e Informa+e bijeenkomst
Dunnevezel-‐neuropathie
25 mei 2013
Van harte welkom!
Dr. I.S.J.Merkies
Wie zijn wij?
¨ Mayienne Bakkers ¨ Kim Bekelaar ¨ Janneke Hoeijmakers ¨ Carla Gorissen ¨ Charlo?e van Hoegee ¨ Edith Peeters ¨ Karin Faber ¨ Ingemar Merkies
Geschiedenis
2002
2005
2006
2010
2011 DVN bij
sarcoïdose
Programma
¨ Dunnevezel-‐neuropathie… Klachten en diagnose
¨ Dunnevezel-‐neuropathie… Behandeling
¨ Dunnevezel-‐neuropathie… Ontwikkelingen afgelopen 2 jaar
¨ Beantwoorden vooraf ingediende vragen
Dunnevezel-‐neuropathie…
Klachten en diagnose
Drs. K.J.Bekelaar
Zenuwstelsel
Perifeer zenuwstelsel
¨ Bedrading van het lichaam
Perifeer zenuwstelsel
¨ Zenuwcel
Perifeer zenuwstelsel
Bewust opdracht doorgeven
Perifeer zenuwstelsel
Bewust opdracht doorgeven
Perifeer zenuwstelsel
Bewust waarnemen
Perifeer zenuwstelsel
Bewust waarnemen
Perifeer zenuwstelsel
Onbewust regelen processen ¨ Autonome zenuwstelsel
Verbinding organen met hersenen
Perifeer zenuwstelsel
¨ Verschillende dikten zenuwen
Perifeer zenuwstelsel
¨ Dunnevezel-‐neuropathie
Niet goed funcUoneren 2 dunste soorten zenuwvezels
Symptomen
Pijn
Symptomen
Gevoel
Symptomen
Autonoom
Symptomen
Autonoom
Neurologisch onderzoek
Normale ¨ Kracht ¨ Reflexen ¨ Waarneming trillingen
Neurologisch onderzoek
Soms ¨ Veranderd gevoel ¨ Verkleuring ledematen
Aanvullend onderzoek
¨ Elektromyografie
¨ Temperatuur drempelonderzoek
Aanvullend onderzoek
¨ Huidbiopt
Huidbiopt
¨ Hoe weten we wat afwijkend is?
188 gezonde mensen
Stellen diagnose
¨ Klachten passend bij dunnevezel-‐neuropathie
¨ Afwijkend temperatuur drempelonderzoek en/of
¨ Verlaagd aantal zenuwvezels in huidbiopt
Onderliggende oorzaken
¨ Suikerziekte
¨ OvermaUg alcoholgebruik
Onderliggende oorzaken
Maar er is nog meer:
Diabetes mellitus, glucose intoleranBe, hyperlipidemie, alcohol, anBretrovirale medicaBe, chemotherapie, toxines, vitamine B6, HIV, Epstein Barr virus, Lepra, botulisme, vasculiBs, SLE, Sjögren, coeliakie, sarcoïdose, monoclonale gammopathie, amyloïdose, paraneoplasBsche neuropathie, inflammatory bowel disease, Guillain Barré syndroom, M. Fabry, M. Tangier, familiaire amyloïdose, hereditaire sensore autonome neuropathie, Charcot Marie Tooth 2B, erythromelalgie/erythermalgie, burning feet syndroom, idiopathisch…..
Verschillend, maar toch gelijk
Dunnevezel-‐neuropathie
¨ Gezamenlijke ontstaanswijze? ¨ Rol erfelijkheid?
¨ Afgelopen 3 jaar veel onderzoek naar gedaan
Dunnevezel-‐neuropathie…
Behandeling
Drs. M.Bakkers
Behandeling
¨ Onderliggende oorzaak
¨ StabilisaUe?
¨ Vaak geen genezing
¨ Klachtenbestrijding
Effec+viteit pijnbestrijding
¨ Veel studies: NNT 50% pijnreducUe ¨ Klinisch 30% reducUe significant ¨ Pijnschaal 0-‐10: 2 punten ¨ Uiteindelijk 30% niet geholpen
Gilron I e.a., Neuropathic pain: a parctical guide for the clinician, CMAJ 2006, 175(3): 265-75 Dworkin e.a., Pharmacologic management of neuropathic pain: evidence based recommandations, Pain 2007, 132:237-51.
Lokale behandeling
¨ Lidocaïne
¨ Capsaïcine
Medica+e groepen
¨ AnUdepressiva
¨ AnU-‐epilepUca
¨ Opiaten
An+depressiva
Amitriptyline/Nortriptyline (TCA) ¨ “Oud” ¨ HartpaUënt, glaucoom, ouderen
DuloxeUne/Venlafaxine SNRI ¨ “Nieuw” ¨ Misselijkheid, slapeloosheid
An+-‐epilep+ca
GabapenUne ¨ Weinig interacUes! ¨ NierfuncUe Pregabaline
¨ NierfuncUe ¨ Gewichtstoename
An+-‐epilep+ca
Carbamazepine ¨ Trigeminus neuralgie ¨ Natrium controle
Lamotrigine ¨ Huiduitslag ¨ HIV
Opiaten
Pillen en pleisters ¨ Gereguleerde afgike ¨ Zo nodig ¨ Laxeermiddelen!
Combina+e van middelen
¨ CombinaUe diverse groepen ¨ Lager doseren ¨ Meer interacUes ¨ Weinig bewijs ¨ GabapenUne + morfine
Bijwerkingen!!!
Duizelig
Slaperig
Misselijk
ObsUpaUe
Droge mond
Gewicht
Laag starten! RusUg opbouwen
Kans geven
Amouwen
Ander middel?
Training
¨ RevalidaUe
¨ CogniUeve gedragstherapie
¨ Zelf (hulpboek)
¨ Mindfulness
Neuros+mula+e
CRPS FBS Polyneuropathie ¨ DVN? ¨ Studie DM paUënten -‐ Maastricht/ Nijmegen
Pluijms e.a., Pain relief and quality-of-life improvement after spinal cord stimulation in painful diabetic polyneuropathy: a pilot study, Br J Anesth 2012, 109: 623-629.
Behandeling
Autonome funcUes
¨ Ogen/mond
¨ Maag/darmen
¨ Blaas
¨ Sexueel
Behandeling
¨ Vermoeidheid
Prommer, Methylphenidate : Established and Expanding Roles in Symptom Management, Am J Hosp Palliat Care 2012, 29:483-490
Dunnevezel-‐neuropathie… Ontwikkelingen afgelopen 2 jaar
Drs. J.G.J.Hoeijmakers
Wetenschappelijk onderzoek
¨ Kennis over ziektebeeld vergroten -‐ Symptomen -‐ Beloop -‐ FrequenUe van voorkomen
¨ Stellen van diagnose opUmaliseren ¨ Ontrafelen onderliggend ziektemechanisme ¨ Ontwikkelen van specifieke en betere behandeling
Kennis ziektebeeld vergroten
¨ InformaUe verzamelen ¨ Vragenlijsten ¨ Herhalen na verloop van Ujd ¨ PaUënten onderling vergelijken
Kennis ziektebeeld vergroten
Verschillende vragenlijsten ¨ Specifieke symptomen ¨ Mate van pijn ¨ Invloed op dagelijkse funcUoneren ¨ Moeheid ¨ Slapen ¨ Stemming ¨ Pijndagboek
Kwaliteit van leven
SF-‐36 ¨ Lichamelijk (PCS) ¨ Mentaal (MCS)
Kwaliteit van leven
Frequen+e van voorkomen
Zuid Limburg ¨ Aantal nieuwe paUënten per jaar: 12 per 100 000 inwoners
¨ Aantal paUënten 2006-‐2011: 53 per 100 000 inwoners
¨ Vaker mannen ¨ Vaker oudere mensen
¨ Waarschijnlijk aantallen nog hoger
Stellen van de diagnose
Op dit moment ¨ Symptomen ¨ Temperatuur drempelonderzoek ¨ Huidbiopt
+ en/of
Stellen van de diagnose
¨ Contact heat evoked potenUals
Stellen van de diagnose
¨ Skin wrinkling test
Geen rimpels Veel rimpels
Stellen van de diagnose
¨ Microscopie hoornvlies
Ontrafelen onderliggend ziektemechanisme
¨ Hoe ontstaat pijn?
Dunne zenuwvezels
Dunne zenuwvezels
Natriumkanaal
Natriumkanaal
Pijnprikkel
Auw!
Waarnemen pijn
Normaal natriumkanaal
Fijn!
Geen pijn meer
Defect natriumkanaal
Auw!
Geen pijnprikkel, toch pijn
Verschillende soorten natriumkanalen
¨ NaV1.7 ¨ NaV1.8 ¨ NaV1.9
Gen = stukje DNA met informaUe over 1 eigenschap
à SCN9A gen à SCN10A gen à SCN11A gen
Verschillende soorten natriumkanalen
¨ Bij dunnevezel-‐neuropathie paUënten afwijkingen gevonden in SCN9A gen en SCN10A gen
¨ Eerste uitslagen SCN11A gen volgen snel
Verschillende ziektebeelden
DVN erythermalgie tussenvormen
SCN9A-‐mutaUes
Erfelijkheid
Andere genen
¨ Whole exome sequencing
Voorbeeld therapie
Voorbeeld therapie
Andere therapieën
¨ Als onderliggend mechanisme bekend is kan daar gerichte therapie voor worden gezocht
Vooraf ingediende vragen
Dunnevezel-‐neuropathie
¨ Wat is de prognose?
¨ Onderzoek 2008 Italië, 2 jaar opvolging : -‐ 13% betrokkenheid dikke zenuwvezels -‐ 45,6% onveranderd beeld -‐ 10,9% spontaan herstel pijn -‐ 30,4% verslechtering pijn
Dunnevezel-‐neuropathie
¨ Moet ik onder controle blijven om te kijken of er achteruitgang is of heek dat geen zin?
¨ Doorgaans is dit niet zinvol. Echter bij sommige specifieke onderliggende oorzaken kunnen controles worden afgesproken.
¨ Bij sterke veranderingen of nieuwe klachten eerst bezoek huisarts.
Symptomen
¨ Hebben problemen met de ademhaling met dunnevezel-‐neuropathie te maken?
¨ In principe de ademhaling zelf niet. Als je echter door pijn niet goed kan ontspannen kan dat invloed hebben op je ademhaling.
Stellen van de diagnose
¨ Kan alleen in Maastricht doormiddel van een huidbiopt de diagnose dunnevezel-‐neuropathie worden gesteld?
¨ Het MUMC is het enige ziekenhuis in Nederland waar het huidbiopt deel uitmaakt van de reguliere paUëntenzorg.
Stellen van de diagnose
¨ Is er verschil in het aantal zenuwvezels tussen de linker en rechter lichaamshelk?
¨ Meestal is de verdeling symmetrisch. Echter soms ook een asymmetrisch beeld.
Onderliggend ziektemechanisme
¨ Zou de amygdala een rol kunnen spelen bij pijn bij dunnevezel-‐neuropathie?
¨ In de literatuur wordt beschreven dat de amygdala en thalamus een rol spelen bij pijn. Of dit ook een rol speelt bij dunnevezel-‐neuropathie is onbekend.
Arbeidsongeschiktheid
¨ Hoe wordt dunnevezel-‐neuropathie gezien met betrekking tot arbeidsongeschiktheid?
¨ Neurologen zijn niet opgeleid om arbeidsongeschiktheid te beoordelen en mogen dit ook niet doen.
¨ De arboarts beoordeelt arbeidsongeschiktheid. ¨ De arboarts kan informaUe opvragen bij de neuroloog.
Bekendheid
¨ Waarom is er zo weinig bekend over de aandoening bij andere artsen, zoals bijvoorbeeld keuringsartsen?
¨ Pas sinds kort kan de diagnose gesteld worden. ¨ ArUkel NTvG verschenen, maar ook buitenlandse literatuur. ¨ Behandeld bij nascholing neurologen. ¨ www.dunnevezelneuropathie.nl
Bekendheid
¨ Is de aandoening erkend?
¨ Steeds meer herkenning in literatuur. ¨ Door Spierziekten Nederland opgenomen als diagnosegroep.
Ervaringen delen ¨ Hoe kan ik met andere paUënten in contact komen en ervaringen delen?
¨ Algemene informaUe en nieuws ook op: www.dunnevezelneuropathie.nl
¨ Blog over dunnevezelneuropathie: www.dunnevezelneuropathie.wordpress.com
Dona+es
¨ Hoeveel baat is er bij donaUes?
¨ Onderzoek is erg duur. Ondanks subsidies nog geld nodig om alle vragen te kunnen beantwoorden. Zie ook www.dunnevezelneuropathie.nl.
Afslui+ng
Dr. C.G.Faber