Rapport Werkgroep Positie klinisch psycholoog 1 Een specialistisch vak De positie van de klinisch...

Rapport Werkgroep Positie klinisch psycholoog

1

Een specialistisch vakDe positie van de klinisch psycholoog

Rapport Werkgroep Positie klinisch psycholoogAmsterdam, januari oktober 2009


2

Werkgroep Positie klinisch psycholoog

Opdracht• Analyse maatschappelijke positie klinisch psycholoog• Ontwikkelen voorstellen voor verbetering positie

Samenstelling• Ingesteld door College Specialismen Gz-psycholoog• Met deelname namens beroepsverenigingen, FGzP-

bestuur, Registratiecommissie, ‘nieuwe’ specialisten


3

I. Het onderzoek*

Vraagstelling: hoe evalueert de beroepsgroep de positie van de KP, in termen van SWOT: sterktes, zwaktes, kansen, bedreigingen?

Onderzoeksgroep:• 36 personen• ‘Opinion-leaders’• Representatieve spreiding naar werkveld, leeftijd, sekse,

doelgroep (K&J vs. V&O), psychologen/pedagogen

Respons: 28 van de 36, > 75 %.

*Het onderzoek werd uitgevoerd door Twynstra Gudde, i.s.m. P. van Drunen


4

I. Resultaten onderzoek: algemeen oordeel

Schoolcijfer: Gemiddeld: 5.8, ‘zes min’

Grote eensgezindheid: Driekwart geeft 5, 6 of 7


5

I. Resultaten onderzoek: Overzicht sterktes, zwaktes, kansen bedreigingen

Sterktes Sterke inhoudelijke identiteit

Goede en aantrekkelijke opleiding

Wettelijke verankering (wet-BIG)

Belang voor de gezondheidszorg

KansenToename van de zorgvraag (o.a. door vergrijzing,

grotere erkenning psych. ziektes, meer besef economisch belang ervan)

Voorschrijfrecht

Kans/bedreigingToename belang evidence based werrken

Marktwerking

Zwaktes Onbekendheid bij werkgevers, patiënten,

verzekeraars, politiek/beleid

Slechte verankering in organisatie van de zorg (werkinhoudelijk, vergoedingen, CAO’s, func

tiewaardering etc.)

Zwakke professionele infrastructuur (sociale infrastructuur, p.r. & communicatie, vertegenwoordiging/belangenbehartiging)

BedreigingConcurrentie andere beroepsgroepen, ook op kerntaken (specialistische diagnostiek en

behandeling/psychotherapie)


6

I. Resultaten onderzoek: sterktes

1. Sterke inhoudelijk identiteit

2. Opleiding: kwaliteit en aantrekkelijkheid

3. Formele identiteit: specialisme wet-BIG

4. Betekenis KP voor gezondheidszorg

Figuur 1: Sterktes klinisch psycholoog

0 20 40 60 80 100

belang voor gez.zor g

wett. status (BIG)

aantr ekk opleid.

kwal i tei t opleid.

inhoud. Identi tei t

zeer sterk sterk (in %)


7

I. Resultaten onderzoek, sterktes: inhoudelijke identiteit

Figuur 2: Beoordeling inhoudelijke identiteit KP

0 20 40 60 80 100

combinatie

wetsch. ondz.

management

behandeling

diagnostiek

algemeen

zeer sterk sterk (in %)


8

I. Resultaten onderzoek:

zwakte 1: (on)bekendheid klinisch psycholoog

Figuur 3: Bekendheid klinisch psycholoog

0 20 40 60 80

patienten

pol i tiek

ver zek,

ver wi jz.

wer kg.

col lega's

zeer onbekend onbekend (in %)


9

…maakt (een beetje) onbemind

Figuur 4: Oordeel bijdrage KP aan zorg

0 20 40 60 80

patiënten

pol i tiek

zor gver zek.

ver wi jzer s

wer kgever s

col lega's

zeer klein klein (in %)


10

I. Resultaten onderzoek

Zwakte 2: gebrek aan verankering in organisatie zorg

inhoudelijk werkproces (protocollen, richtlijnen, etc)

organisatie (functie-waarderingsystemen, herkenbaar takenpakket, CAO's, etc)

vergoedingsregelingen (DBC's, ziektekostenverzekeringen, etc)

Figuur 5: Verankering beroep in de zorg

0 10 20 30 40 50 60 70 80

ver goedingen

or ganisatie

inhoud

zeer zwak zwak (in %)


11


Zwakte 3: zwakke organisatie beroepsgroep

Figuur 6: Professionele infrastructuur

0 20 40 60 80

pr/comm

soc. Infrastr.

externe verteg.

kwaliteit

zeer zwak zwak (in %)


12

I. Resultaten onderzoek:

Overzicht sterktes en zwaktes

Sterktes

Sterke inhoudelijke identiteit

Goede en aantrekkelijke opleiding

Wettelijke verankering

Betekenis voor de gezondh.zorg

Zwaktes

Onbekendheid Slechte verankering in organisatie van de zorg

Zwakke professionele infastructuur


13


Kans 1: Toename van de vraag naar zorg klinisch psychologen

Vergrijzing

Multiculturalisering

Afnemend taboe psychische ziektes(en psychische factoren bij lichamelijke ziektes)

Grotere erkenning psychische ziektes

Meer besef economisch belang psychische ziektes


14


Kans 2: voorschrijfrecht voor klinisch psychologen

1. Betere inrichting van het zorgproces:|“Continuiteit van behandeling.” “Niet twee behandelaren maar één.” “Kans om patienten eindelijk als geheel te benaderen”

2. Betere plaats in beroepenhiërarchie:“Profileert naar boven.”“Klinisch psycholoog kan verantwoordelijkheden overnemen van psychiater”


15


Kans/bedreiging: toenemend accent op evidence based werken

Sommigen: bedreiging“minder maatwerk, afname van de vraag naar specialisten”

Meesten: kans“klinisch psycholoog kan rol spelen in richtlijnontwikkeling”

“De minder gekwalificeerden werken volgens het boekje; dat is een bedreiging. Maar de bewaking en verbetering van het boekje is typisch iets voor de klinisch psycholoog (kans)”


16


Bedreiging/kans: marktwerking, DBC’s

Bedreiging:“Geen aandacht meer voor diagnostiek en behandeling complexe problematiek.” “Steeds meer keuze voor goedkoop en snel”

Kans: “Claim alle multidimensionele complexe problematiek. DBC’s worden goudmijn voor professionals, want financieringsplafonds vallen weg: volume-uitbreiding”


17


Bedreiging: concurrentie van andere beroepen (1)

Figuur 7: Mate van concurrentie

0 20 40 60 80 100

scientist/practitioner

management

onderzoek

behandeling

diagnostiek

zeer groot

groot (in %)


18



Diagnostiek: gz-psychologen, psychiaters, in mindere mate neuropsychologen

Behandeling: psychotherapeuten, in mindere mate psychiaters, gz-psychologen, gedragstherapeuten

Onderzoek: beroepsonderzoekers

Management: psychiaters, in mindere mate managers


19



Concurrentie op totaal-profiel

0 10 20 30 40 50 60

verpleegk

psychoth

gz-psych

psychiater

zeer sterk sterk (in procenten)


20

II. Analyse

Belangrijkste trend: marktwerking

“Wie sterk is krijgt lekkers, wie zwak is de roe”:

Krachtige, goed gepositioneerde beroepen kunnen profiteren van marktwerking

Beroepen die zwak staan krijgen het erg moeilijk

Klinisch psycholoog extra gevoelig hiervoor, wegens inhoudelijke overlap met andere beroepen


21

III. Bouwstenen van een positioneringsstrategie: drie werkrichtingen

“Gezicht”: vergroten bekendheid klinisch psycholoog

“Verankering”: verstevigen positie klinisch psycholoog binnen de organisatie van de gezondheidszorg

“Empowerment”: weerbaar maken van de beroepsgroep


22

III. Bouwstenen van een positioneringsstrategie

1. “Gezicht” (1): centrale boodschap

“De klinisch psycholoog is de all-round topspecialist en scientist practitioner op psychologisch gebied binnen de gezondheidszorg, met als kerntaken:

De diagnostiek en behandeling van meervoudige en/of complexe psychische problemen, waarvoor geen standaard-zorgprogramma’s, behandelingsprotocollen of richtlijnen bestaan.

Het leidinggeven aan multidisciplinaire zorgteams en zorgorganisaties en de begeleiding en supervisie van gz-psychologen en andere hulpverleners.

De ontwikkeling, implementatie en evaluatie van evidence-based behandelmethoden en zorgprogramma’s.”


23


1. “Gezicht” (2): boodschappers

Meer en herkenbaarder naar buiten treden, individueel en als beroepsgroep. Bijv. als deskundige commentator bij actuele gebeurtenissen

Gezocht: ‘boegbeeld’, iemand die voor het publiek herkenbaar en bekend is als representant van de beroepsgroep

Beroepsgroep moet ‘vindbaar’ zijn voor informatiezoekers: website, representatieve organisatie


24


1. “Gezicht” (3): doelgroepen

P.r. vooral richten op sleutelfunctionarissen: werkgevers, zorgverzekeraars, beleidsmakers, verwijzers

Omgevingsonderzoek om beeldvorming over klinisch psycholoog in kaart te brengen

Ook aandacht besteden aan ‘intern’ gezicht: o Versterken professioneel zelfbeeld klinisch psychologen,

beroepsidentiteito Bijv. via jaarlijkse ‘KP’-dag’ of congres


25

III. Bouwstenen van een positioneringsstrategie:

2. Verankering: duidelijker positioneren klinisch psycholoog binnen gezondheidszorg

Betere vertegenwoordiging in beleidscircuits:• DBC-stuurgroepen• Richtlijnencommissies• CAO-onderhandelingen• Etc. etc.

Eerste prioriteiten Salariëring/inschaling (minimaal schaal 75) Herkenbare plaats in DBC’s.


26

III. Bouwstenen van een positioneringsstrategie:

3. “Empowerment”: ondersteunen en stimuleren van klinisch psychologen in de verbetering van hun positie

Structureel: organiseren binnen de instellingen, bijvoorbeeld eigen

vakgroep van klinisch psychologen Meer sturing opleidingsinstellingen en P-opleiders Invoering praktijkvisitaties als steun in de rug

Rolmodellen en successtories: hoe ziet een ideaaltypische KP-functie eruit?

Uitwisseling en coaching: , hoe kun je opkomen voor je eigen functioneren


27

IV. Hoe verder?

Rapport wordt aangeboden aan beroepsverenigingen, Federatie van gezondheidszorgpsychologen en College en registratiecommissie

Klinisch psychologen zullen zélf het voortouw moeten nemen, beroepsorganisaties kunnen ondersteunen

Vorming initiatiefgroep, die aantal activiteiten op de rails kan zetten

Op termijn: structurele bestuurlijke verantwoordelijkheid voor positionering klinisch psycholoog goed regelen.


28


2. “Verankering”

Rapport Werkgroep Positie klinisch psycholoog 1 Een specialistisch vak De positie van de klinisch...

Documents

Transcript of Rapport Werkgroep Positie klinisch psycholoog 1 Een specialistisch vak De positie van de klinisch...