20 ZATERDAG 3 DECEMBER 2011 DEMORGEN

Indestaandeovatiediedevorigeklimaatconferentie inCancúnafsloot zatenveel emoties vervat,maar vreugdevoor eennieuwedealwasdaarnietbij.Het applauswaseenuitingvanopluchting

omdatmisschiennogniethetklimaat,maardan tochalhetproces vanklimaat-onderhandelingengeredwas.NaKopenhagenhuiverdenveelnatiestatenenbelangengroepenbij degedachtedatdeVNbij eennieuwemislukkinghaargeloofwaardigheidalsmoderator vandatproces zouverliezenenhaar autori-teit zoumoetenafstaanaanzegmaardeG20.Het voorbije jaarwasde sfeerbijge-volgoptimistisch,maarblijkbaarnietdwingendgenoegombeleidsmakersgemotiveerdnaarDurban tebrengen.Bij de start vandeconferentiewerdnamelijk al verkondigddat erooknugeenpolitiekakkoord inzit.Nochtanshadhet voorbije jaarde idea-

le gelegenheidgeweestomtebezinnenoverhoeweonsbestherorganiserenomdatklimaatprobleemaan tepakken.Alswaarnemer-onderzoeker endeelnemeraandeconferenties sindsKyoto in 1997presenteer ikmijnvisieopdienodigeaanpak. Ze vraagt ‘politiekemoed’, ineerste instantienietomengagementenaan tegaan,welomdewereldvandaaganders tebekijken,namelijk vanuit eenkaderdatbevrijdendwerkt ennietmeerpolariseert of nodeloos fragmenteert.InKyotowerddewereldopgedeeld in

tweegroepen (degeïndustrialiseerdeendeontwikkelingslanden), enwerdenbindendemaatregelenvoordeeerstegroepopgesteld.Maardegemaakteafsprakenzeggennietwat ermoetgebeurenmeteen landdat zichecono-mischontwikkelt endusvande tweedenaardeeerstegroepverhuist.DeNoord-Zuidkloof werdbezegeldenhetProtocolwerdeensoortbekentenis van ‘schuldigverzuim’ vanNoord (terwijl eenderwie

indertijd evengretig enondoordachtfossielebrandstoffenzouverbruiktheb-ben).Het is inprincipenogsteedsmoge-lijkomdezogenaamde ‘historischgedeeldemaar verschillendeverant-woordelijkheden’ te zienals eenmoreel-pragmatischzaak inplaats vanals eenschuldkwestie.Maardaarvoormoetmenvanaf nu landenafzonderlijkonderde loepnemen, endat is voorde ‘nietmeer zoonderontwikkelde landen’natuurlijk eenprobleem.

Waarmen inDurbanooknaartoewil,het is zinloosomte strevennaar eenglo-baal akkoordmet strengeredoelstellin-genvoor landendieKyoto ratificeerdenen tegelijk tehopendat landen inecono-mischeontwikkelingzich latergaanaansluiten.Omiedereenweeropéén lijntekrijgenmoetenwe ineerste instantieaf vanhet ideevaneenglobaal klimaat-protocol.Hetwerk isniet verloren,wantwewetennuhoewedecontroleopbroeikasgassenmoeten reguleren.Maarwemoetenook toegevendathet absurdwasomeenglobaalprobleemte regule-renvoor eenhalvewereld, enookdateenvrijemarktdie zichzelf klimaatge-wijs indehandzouhoudennietmeerdaneenmythekanzijn.Wantdan rijst de vraagof weonswel

overhet juiste probleembuigen. In2009misluktede ‘ultieme’ klimaattop

inKopenhagen, en in 2010washet debeurt aandeultieme top rondbiodiver-siteit inNagoya.Wathebbenbeidezakengemeen?De redenvanmisluk-kingwas ‘gebrek aanpolitiekewil’,maarpolitiekewil voorwat?Niemand is voorklimaatverandering enniemand istegenbiodiversiteit,maarde consensusis vals,wantbeideuitgangspunten zijntegelijk steriel enpolariserend: dedrei-ging endewetenschappelijke onzeker-hedendiedekwesties kenmerken, enhet feit dat ze rakenaanessentiëlewaar-denvanonsmens zijn, leidenkennelijktot tegengesteldemaar evenwaardigevisies in verbandmetdenodige aanpak.Het lijkt ondenkbaar,maar eigenlijkmoetenwe stoppenmet klimaatonder-handelingen. Simpel gezegd: onderhan-delenoverwatwemoetendoengaatbeter alsweonszelf dwingenomte ver-trekkenvanwatwenodighebben inplaats vanons te laten leidendoorwatonsbedreigt. Endat lukt enkel alsweons concentrerenopessentiële elemen-ten vandeorganisatie vanonze samen-leving.

Verdelende rechtvaardigheid

Kort gezegd: dewereldheeft geenkli-maatprotocol nodig,maar eenglobaalprotocol voor energie,water, voedsel,transport endeproductie en consump-tie vangoederen, omdemeest prakti-sche tenoemen. Als neutrale thema’skunnenze, zonderdat er eerst schuldi-genmoetenaangewezenworden,gegrondworden in eenverdelenderechtvaardigheid, terwijl ze verder gere-guleerdkunnenworden in eenecono-miediemogelijkhedengenereert entegelijkmisbruik, uitspattingenenver-spilling controleert.Wat ‘klimaatveran-dering’ als uitgangspunt voor onder-handelingenniet kankunnendeze the-ma’swel:ware intenties blootleggen,

concrete verantwoordelijkhedendefi-niëren envooral betekenisvollemeningsverschillen toelaten.De zaakvanhet klimaatwordtdaneen transver-sale kwestie die binnenelk themabete-kenisvol kanaangepaktworden.Hetplatformomdeproblemenopeen

dergelijkemanier aan tepakkenbestaat,althans inprincipe: deVN-CommissierondDuurzameOntwikkelingprobeertsindsdeRio-conferentie in 1992een the-matischeagendawerkbaar temaken.Jammergenoegzienveelbeleidsmakersdatprocesondertusseneerder als eenvrijblijvendkansomhet eigen imagooptepoetsendanals eenmiddel voorgeor-ganiseerdeactie.Dewereldtopduurza-meontwikkeling in2012 zoueengoedegelegenheid zijnomhetprocesweer eencentraledwingende rol tegeven.Ikwilmetdezebedenkingennatuur-

lijk degoedebedoelingenvaneeniederdie zich engageert inhet klimaatdebatniet in twijfel trekken. In eennieuwpragmatischkader voor onderhandelin-gen rondduurzameontwikkelingkun-nengoedebedoelingenechter comple-mentairwerken inplaats vanpolarise-rend, alwashetmaaromdatbegrippenals transparantie engelijkheidbeterwerken in eenklimaat vanmogelijkhe-dendan in eenklimaat vanangst.

Kun je praten metvakbondsleiders?Pieter Timmermans van VBO, roept ieder-

een op tot constructieve dialoog waaringezocht wordt naar een gemeenschappelijkcharter op basis waarvan vervolgens eenstappenplan kan ontwikkeld worden. Wekunnen dat alleenmaar toejuichen! Socialepartners die samenmet de direct betrokkenstakeholders een overleg opstarten omdemismatch tussen vraag en aanbodweg tewerken, ommeermensen aan de slag te hel-pen enwerkgevers demedewerkers helpente vinden die ze nodig hebben. Maar valt erwel te pratenmet vakbondsleiders? Er is hoelanger hoeminder compromis vanuit devakbondshoek. Ze blijven vasthouden aanmuffe slogans rond koopkracht en werk. Enmaken demensen intussen nogmeer bangvoor de zichmeer enmeermondialiserendewereld, waarin vooral kennis, spitstechnolo-gie, robotica de arbeidsplaatsen van eenduurzame toekomst zullen invullen. Onzekinderen en kleinkinderen zullen wellichtmeewarig hun hoofd schudden over zoveelhardnekkigheid in het willen vasthoudenvan vergane glorie uit oude industriële tij-den.Onze begrotingsonderhandelaars zijn in

hetzelfde bedje ziek. Ze voelden de virtuelezweep van Europa enweg zijn duurzaam-heid, groene inspanningen, echte herverde-ling vanwelvaart en rijkdom. Het ordewoordis sparen en saneren om evenwichtige begro-tingen te kunnen voorleggen.Instantoplossingen. Maar ook voor hen staatde wereld niet stil en wanneer de echtestraatacties zoals die van OccupyWall Streetof van de Indignados tot echte wereldwijderellen zullen uitgroeien, gaat niemandmogen zeggen: wir haben es nicht gewusst.Iedereenmet een gezond buikgevoel weetnochtans dat het dringend tijd wordt wel-vaart en rijkdom eerlijk te verdelen tussenalle burgers. Een economische politiek ensociale politiek die hand in hand gaan enwaarin een onvoorwaardelijk basisinkomenarmoede terugdringt en tegelijkertijdtewerkstelling ontplooit.Het wordt hoog tijd om ook de non-profit-

sector te herdefiniëren. Om leraars aan temoedigen, om verpleegkundigen op te waar-deren, ommannen en vrouwen aan temoe-digen die uit de arbeidsmarkt stapten (ofbleven) om voor hun kinderen te zorgen ofomhun zieke ouders op te vangen, om priva-te en/of arbeidsmarktinitiatieven aan tezwengelen, om vrijwilligerswerk te onder-steunen (vrijwilligers vechten tegen de bier-kaai enmoeten zoeken naar fondsen om teoverleven, DM 2/11), om de vrijheid te gevenaan elk van ons om zonder stigma’s temogen kiezenwelke richting we uitwillen.Het wordt tijd ook het BNP te herdefiniërennaar een Bruto Nationaal Geluk. Want de eco-nomie kan niet eindeloos blijven groeien enwe kunnen niet eindeloos blijven consume-ren. Het wordt dus hoogdringend de juisteevenwichten terug te vinden of wemissenmet zijn allen de boot van de duurzame toe-komst.

Christina Lambrecht, Namen

Arme klasseIk heb stilaan de indruk dat Di Rupo, samen

met de sp.a, Open Vld en CD&V, demidden-klasse beschouwt als rijk. Niets is echtermin-der waar, op het einde van demaand, als ik almijn rekeningen betaald heb, ismijn geldop. En wat de belastingafrekken voor ondermeer pensioensparen en huismij oplever-den, dat investeerde ik allemaal terug inonze economie. Dat is nu dankzij deze rege-ring – die niet het lef heeft zichzelf te ontvet-ten – gedaan. Op dezemanier wordt demid-denklasse snel een arme klasse. Waarvoordank.

Ellen Peeters, Turnhout

GUILLAUMEVANDERSTIGHELEN legt uitwaaromdefanatiekste Vlamingendepremier hetmeest zullen liefhebben

Wat gaat u vanDi Rupo houden

GASTONMESKENS:wereld buigt zich over het verkeerdeprobleem

� GGaassttoonn MMeesskkeennss iisskkeerrnnffyyssiiccuuss eenn oopp ddeekklliimmaaaattttoopp iinn DDuurrbbaannvveerrtteeggeennwwoooorrddiiggeerrvvaann hheett CCeennttrree ffoorrEEtthhiiccss aanndd VVaalluueeIInnqquuiirryy vvaann ddeeUUnniivveerrssiitteeiitt GGeenntt..

� DDee kklliimmaaaattccoonnffeerreenn--ttiieess vvaann ddee VVNN zzuulllleennhheett kklliimmaaaatt nniieett rreeddddeenn.. HHeett hheellee pprroo--bblleeeemm wwoorrddtt vveerrkkeeeerrddggeesstteelldd,, aarrgguummeenntteeeerrttGGaassttoonn MMeesskkeennss..

Waarom we moeten stoppenmet klimaatonderhandelingen

De wereld heeft geenklimaatprotocolnodig, maar eenglobaal protocolvoor energie, water,voedsel, transport

Ik weet niet of ik het al mag zeg-gen, maar beste Vlaming, wat gaatu van Elio Di Rupo houden.Zielsveel. Nu nog niet meteen.Maar ooit.

Niet nu, want hij is nog maar net eer-ste minister, of premier, zoals u hetgraag uitdrukt in uw schoon Vlaams.Hij zit nog te fris in het geheugen alsboegbeeld van alles wat Franstalig is. Ukent hem van dat strikje dat in eengevarendriehoek stond afgebeeld opaffiches ten tijde van verkiezingen.“Laat Vlaanderen niet verst(r)ikken!”,stond erbij vermeld, vrezend dat u hetbeeld niet helemaal zou begrijpen. Ukent hem nog te goed als voorman vande zakkenvullers ten zuiden van de taal-grens. Die lui die zo hard profiteren vanhet systeem dat u verplicht wordt in hetzwart te werken, want anders verdwijnthet toch maar mee in de put. U kenthem als de drama queen zoals uwscherpste journalisten hem tactvolnoemden toen hij even zijn hart wildeuitstorten bij de koning.Zo kent u hem. Als de “w(n)icht die

geen deftig woord Nederlands kent”,zoals een politiek tegenstander hemvoor u beschreef in een wellicht goedbedoeld bericht.Maar er komt een tijd dat u er anders

over gaat denken. Ik weet zulke dingen,

het is ooit mijn vak geweest. U gaat bin-nenkort documentaires zien en artikelslezen over de afkomst en de levensloopvan Elio en u gaat stilaan voelen dat eriets niet klopt met uw afkeer. U weetwel, de afkeer die u voelt telkens als u deFrans sprekende medemens bezig

hoort. We weten waar die vandaankomt. De mensen van stand in uw dorpspraken die taal om zich te kunnenonderscheiden van het gepeupel waar-toe u behoorde. Uw opa’s en oma’s heb-ben zich daar kwaad op gemaakt enhebben moeten strijden, hard strijden,

om respect te krijgen en het Nederlandste doen aanvaarden als landstaal. Zoietslaat sporen na. De afkeer ‘wat Wals isvals is’, is blijven hangen. “Behalve danbij Elio”, gaat u binnen enkele jaren zeg-gen. “Elio is anders.” Geloof het of niet,maar u gaat dat zeggen omdat uVlaming bent. Omdat Vlaming zijn vooru meer betekent dan een taal spreken.Hou u vast, u gaat met de jaren in ElioDi Rupo uw lotgenoot herkennen.Ten eerste, omdat het establishment

hem uitlacht. Meer bepaald met hoe hijspreekt. Dat heeft men met u ookgedaan. Men heeft u uitgelachen en uit-gescholden voor boerkes als u de taalvan uw moeder sprak. U weet hoeveelpijn dat doet. U gaat hem in stilte inbescherming nemen tegen de grotemuilen van het land.

Een echte heer

Ten tweede, omdat hij er goed uitziet.Hij beweegt elegant, verzorgt zijnlichaam, houdt zijn BMI uit de buurtvan het frituurvet en kleedt zich als eenechte heer. Geen heer zoals in HeerGyles de Watersloot tot Klepkerque,maar een heer die zijn wereld kent. Ukunt er al eens mee buiten komen.Ten derde, u gaat hem met Rocco

Granata in De laatste showzien en mis-

schien willen ze wel samen‘Zomersproetjes’ zingen. Hij gaat zijnvlinderdas laten veilen ten voordele vanLevenslijn op vtm. Hij zal lachen en uwkindjes over het hoofd strelen als ze methun vlaggetjes aan het stadhuis staanwaar hij buiten komt gewandeld metaan de arm een fatsoenlijke jongemanuit Oostrozebeke. Of zo. U zult trots zijnop uw breeddenkendheid. U gaat ookontdekken dat deze Waal zich beter opzijn gemak voelt in de parochiezalen enduivenlokalen van Vlaanderen dan inde chique salons aan de Avenue Louise.Wat mij brengt bij een laatste punt: hij

heeft helemaal dat profiel dat u zichzelfals goede Vlaming graag aanmeet. Vanniks komend, miskend, vernederd entoch door hard werken en studereniemand geworden. Daar houdt u van.Daar hebt u respect voor.Daarom gaat u, ooit, houden van een

Franstalig socialist. Het is misschienniet voor iedereen een even prettigvooruitzicht, maar er zal weinig tegente doen zijn.Net zo makkelijk als u nu zegt: “Ik heb

die Stevaert nooit gemoeten”, zult u opeen keer zeggen: “Ik heb die Di Rupoaltijd wel gemogen”.

Hij heeft helemaalhet profiel dat uzichzelf als goedeVlaming graagaanmeet. Van nikskomend, miskend,vernederd en tochdoor hard werken enstuderen iemandgeworden

�GGuuiillllaauummee VVaann ddeerrSSttiigghheelleenn iiss eexx--rreeccllaa--mmeemmaakkeerr..

�DDee VVllaaaammssee aarrggwwaaaanneenn aaffkkeeeerr tteeggeennoovveerrEElliioo DDii RRuuppoo zzuulllleennoommssllaaaann iinn ssyymmppaa--tthhiiee.. ‘‘IIkk wweeeett zzuullkkeeddiinnggeenn,, hheett iiss ooooiittmmiijjnn vvaakk ggeewweeeesstt’’,,zzeeggtt VVaann ddeerrSSttiigghheelleenn..