VGT Hoofd/halsVoorjaar 2009

Ferry Lalezari

Vraag 89

• Sinusitis bij kinderen onder de 8 jaar onstaat meestal in de sinus ethmoidalis

• Juist Onjuist Weet niet

Ontwikkeling sinus

• Sinus ethmoidalis reeds aangelegd bij geboorte

• Sinus frontalis pneumatiseert vanaf 1-12 jaar

• Sinus maxillaris is zeer gering aangelegd bij geboorte (antrum maxillaris), groeit uit tot normale sinus voor 14e levensjaar

Ontwikkeling sinus

• Sinus sphenoidalis pneumatiseert rond 2e levensjaar

• Mnemonic voor aanlegvolgorde: Enraged Military Fought Saddam

• Dus:– 1 ethmoidalis– 2 maxillaris– 3 frontalis– 4 sphenoidalis

Ontwikkeling sinus

• Dus omdat de sinus ethmoidalis bij alle kinderen aanwezig is, is de kans op infectie daarin het grootst

Vraag 89

• Sinusitis bij kinderen onder de 8 jaar onstaat meestal in de sinus ethmoidalis

• Juist Onjuist Weet niet

Vraag 90

• De tongbasis is onderdeel van de oropharynx

• Juist Onjuist Weet niet

Naso/oropharynx

oropharynx

supraglottis

nasopharynx

Vraag 90

• De tongbasis is onderdeel van de oropharynx

• Juist Onjuist Weet niet

Vraag 91

• Bij een operatie aan de glandula parotis is er een risico op beschadiging van hersenzenuw VI

• Juist Onjuist Weet niet

Parotis

• De parotid space bestaat uit:– glandula parotis– takken van de a. carotis externa– takken van de v. retromandibularis– n. VII– lagen van de diepe cervicale fascie– takken van de auriculotemporale rami van n.

V3

Parotis

• De diepe lob van de parotis heeft contact met de facialis (n. VII)

• n. VI verloopt mediaal t.o.v. n. VII en eindigt in de orbita

Vraag 91

• Bij een operatie aan de glandula parotis is er een risico op beschadiging van hersenzenuw VI

• Juist Onjuist Weet niet

Vraag 92

• Patiënten met het syndroom van Sjögren hebben een 10 keer grotere kans op het krijgen van een maligne lymfoom dan de algemene populatie

• Juist Onjuist Weet niet

Sjögren

• Autoimmune aandoening (vermoedelijk)

• Chronische slijmvliesontsteking

• Droge ogen, droge mond, arthritis

• 10x meer kans op lymfoomontwikkeling, vaak voor voor het eerst uitend in de parotis

• 5% van Sjögrenpatiënten ontwikkelt NHL

Vraag 92

• Patiënten met het syndroom van Sjögren hebben een 10 keer grotere kans op het krijgen van een maligne lymfoom dan de algemene populatie

• Juist Onjuist Weet niet

Vraag 93

• Vervallen!

Vraag 94

• Ongeveer 25% van de ductus thyroglossus cysten bevindt zich buiten de middenlijn

• Juist Onjuist Weet niet

Ductus thyroglossuscyste

• Meest voorkomende niet-odontogene cyste in hoofd/hals-gebied

• 70% van congenitale palpable nekmassa’s

• Resten van het pad waarlangs de schildklier is afgedaald (tong hyoid)

• Geen schildklierweefsel in aanwezig

• In principe benigne, ~1% ontwikkelt carcinoom uit de cyste

Ductus thyroglossuscyste

• Voorkomen:– 65% infrahyoidaal– 20% suprahyoidale weke delen– 15% hyoidaal

• Voorkomen:– 75% midline– 25% off-midline

Vraag 94

• Ongeveer 25% van de ductus thyroglossus cysten bevindt zich buiten de middenlijn

• Juist Onjuist Weet niet

Vraag 95

• Vervallen!

Vraag 96

• Op een T1-gewogen MRI heeft het posterieure deel van de hypofyse normaliter een hoger signaal dan het anterieure deel

• Juist Onjuist Weet niet

Hypofyse

Hypofyse

• Hypofyse achterkwab = neurohypofyse = adenohypofyse

• Scheidt uit: prolactine, groeihormoon, TSH, FSH, LH, ACTH en MSH (melanocyt stimulerend hormoon)

• Slaat op: ADH en oxytocine

• Aparte bloedvoorziening van de a. hypophysialis inferior

Hypofyse

• Neurohypofyse bevat veel eiwit en vet

• T1 is vetplaatje

• Dus achterkwab is hoog van signaal op T1-gewogen opnames

• Maximale hoogte hypofyse 10 mm

Vraag 96

• Op een T1-gewogen MRI heeft het posterieure deel van de hypofyse normaliter een hoger signaal dan het anterieure deel

• Juist Onjuist Weet niet

Vraag 97

• Een micro-adenoom kleurt meestal intenser aan op MRI dan het normale deel van de hypofyse

• Juist Onjuist Weet niet

Hypofyseadenoom

• Veel voorkomende toevalsbevinding bij obductie (tot 27%)

• Klinisch alleen van belang als hormoonspiegels gestoord zijn

• Micro-adenoom = <10 mm

• Macro-adenoom = ≥10 mm

Hypofyseadenoom op MRI

• Hypofyseadenoom vaak iets hypo-intens op blanco T1 t.o.v. de hypofyse

• Signaalintensiteit op T2 wisselend• Na Gd kleurt de hypofyse fel en

homogeen aan (rijkelijk doorbloed)• Contrastuitsparingen wijzen op

microadenoom• Adenomen zijn blijkbaar minder goed

doorbloed dan normaal hypofyseweefsel

Hypofyseadenoom

Vraag 97

• Een micro-adenoom kleurt meestal intenser aan op MRI dan het normale deel van de hypofyse

• Juist Onjuist Weet niet

Vraag 98

• De voorkeurslokalisatie van een intracranieel chordoom is de clivus

• Juist Onjuist Weet niet

Chordoom

• Zeldzame (1:2.000.000), langzaam groeiende laaggradige bottumor

• Ontstaat uit notochordale restcellen

• Groeit in de neuraxis, dus in midline

• 35% craniaal

• 50% sacrum

• 15% wervelkolom

Chordoom

• Meest voorkomende intracraniële locatie is de clivus

• Soms ook schedelbasis en parasellaire regio

Chordoom

• Histologisch (meestal) vrijwel benigne, wel lokaal zeer agressief

• Complete resectie nagenoeg onmogelijk, nabestraling helpt

• 100% recidief…

• Overall prognose dus slecht

Clivus

Clivuschordoom

• Typisch: hoog signaal op T2

• Aankleuring na Gd

• 50% toont calcificaties op CT

Vraag 98

• De voorkeurslokalisatie van een intracranieel chordoom is de clivus

• Juist Onjuist Weet niet

Vraag 99

• Vervallen!

Vraag 100

• Het glomus tympanicum is gelokaliseerd in het binnenoor

• Juist Onjuist Weet niet

Glomus tympanicum

• Benigne tumor

• Ontstaat uit glomus lichamen, en is dus een paraganglioom

• Glomuslichamen zitten in het middenoor

• Piepgeluid in je oren na een avondje in de disco? Glomuslichamen…

Middenoor vs. binnenoor1. Schedel2. Gehoorgang3. Oorschelp4. Trommelvlies5. Ovaal venster6. Malleus7. Incus8. Stapes9. Labyrinth10. Cochlea11. n. cochlearis12. Buis v. Eustachius

Buitenoor: 1, 2, 3Middenoor: 4, 5, 6, 7, 8, 12Binnenoor: 9, 10, 11

Middenoor vs. binnenoor

• Dus: binnenoor bestaat uit cochlea, labyrinth en gehoorszenuw

• De rest is middenoor

Vraag 100

• Het glomus tympanicum is gelokaliseerd in het binnenoor

• Juist Onjuist Weet niet

(Beeld)Vraag 166

• De afwijking in de linkersinus maxillaris is meer waarschijnlijk een mucocèle dan een retentiecyste

• Juist Onjuist Weet niet

Mucocèle

• Slijmvliescyste

• Wordt beschouwd als sinusitis complicatie

• Voorkomen:– 65% sinus frontalis– 25% sinus ethmoidalis– 10% sinus maxillaris– <1% sinus sphenoidalis

Mucocèle

• Geeft botdistorsie en verdunning van cortex, m.n. goed zichtbaar op CT

Retentiecyste

• Ontstaat door verstopping van een ostium van een sinus

• Geeft geen botverandering

(Beeld)Vraag 166

• De afwijking in de linkersinus maxillaris is meer waarschijnlijk een mucocèle dan een retentiecyste

• Juist Onjuist Weet niet