Oefen vgt skelet voorjaar 2008

Skeletvragen uit VGT voorjaar 2008

Ferry Lalezari

Vraag 79

Het chordoom is een laaggradige maligne bottumor.

De tumor bevindt zich in de middenlijn.

A. Juist B. Onjuist C. Weet niet

Chordoom

• Zeldzame (1:2.000.000), langzaam groeiende maligne bottumor

• M:V = 2:1, m.n. bij kinderen erg maligne

• Groeit in de neuraxis, dus in de midline

• Voorkeurslocalisatie t.h.v. clivus en sacrococcygeale overgang

• Resectie en nabestraling als therapie

• 100% recidief na radicale chirurgie…

Chordoom

Vraag 79

Het chordoom is een laaggradige maligne bottumor.

De tumor bevindt zich in de middenlijn.


Vraag 80

De fysiologische conversie van rood naar vet (=geel) beenmerg verloopt sneller in het axiale skelet.


Axiale skelet

Rood/geel beenmerg

• 2 soorten beenmerg:– rood: myeloid weefsel, hematopoëtisch– geel: vet, m.n. adipocyten

• Bij geboorte alles rood, met de jaren deels conversie naar geel

• Rood beenmerg:– Iliumvleugels, sternum, schedel, ribben,

wervels, scapulae

Rood/geel beenmerg

• Geel beenmerg:– Centraal in lange pijpbeenderen (humerus,

femur, tibia, fibula, radius, ulna)

• Bij ernstige anemie kan (tijdelijke) re-conversie plaatsvinden van geel naar rood

Vraag 80

De fysiologische conversie van rood naar vet (=geel) beenmerg verloopt sneller in het axiale skelet.


Vraag 81

Een Brodie’s abces kenmerkt zich op een röntgenfoto door een onscherpe begrenzing ten opzichte van het bot.


Brodie’s abces

• Botabces t.g.v. subacute osteomyelitis

• S. Aureus infectie

• Kan jaren bestaan voor OM opvlamt

• Goed omschreven hypodensiteit op X-foto, met sterk reactieve slerotische rand

• Vaak periostreactie (het is nl. een infectie)

Brodie’s abces

Brodie’s abces

http://www.medcyclopaedia.com/library/topics/volume_vii/b/brodies_abscess/gbrodie_abscess_fig1.aspx

Brodie’s abces

Vraag 81

Een Brodie’s abces kenmerkt zich op een röntgenfoto door een onscherpe begrenzing ten opzichte van het bot.


Vraag 82

Recidiverende bloedingen in een gewricht bij hemofilie kunnen leiden tot hemosiderine neerslagen.

Op gradient-echo MR-sequenties zijn deze herkenbaar aan het susceptibiliteit effect.


MRI-techniek

• Hemosiderine, andere bloed afbraakproducten en kalk geven susceptibiliteit op gradient echo’s (bv. T2-FFE)

• Dit wordt zichtbaar als laag signaal op deze sequenties

Vraag 82

Recidiverende bloedingen in een gewricht bij hemofilie kunnen leiden tot hemosiderine neerslagen.

Op gradient-echo MR-sequenties zijn deze herkenbaar aan het susceptibiliteit effect.


Vraag 83

Vervallen!

Vraag 84

Een enchondroom is een botvormende tumor.


Enchondroom

• Enchondroom = kraakbeentumor

• Vaak met gecalcificeerde matrix, behalve in de falangen

• Cysteuze botlaesie buiten falangen gelegen zonder gecalcificeerde matrix is bijna nooit een enchondroom

Enchondroom

• Multipele enchondromen: – M. Ollier

• Multipele enchondromen met weke delen hemangiomen: – Maffucci-syndroom

• Onderscheid met chondrosarcoom lastig

Enchondroom

Ziekte van Ollier

Maffucci-syndroom

Vraag 84

Een enchondroom is een botvormende tumor.


Vraag 85

Soms zijn fracturen van het collum femoris moeilijk te zien op conventionele opnamen.

CT is sensitiever dan MRI voor detectie van deze fracturen.


Fracturen

• T2-STIR (=vetsuppressie) belangrijkste sequentie voor (micro-)fracturen

• Fractuurlijn zelf niet altijd zichtbaar, wel de reactie rondom

• Vet wordt onderdrukt, oedeem zichtbaar

• CT m.n. geschikt voor cortex-onderbrekingen, ongeschikt voor opsporen botoedeem

Stressfractuur

Vraag 85

Soms zijn fracturen van het collum femoris moeilijk te zien op conventionele opnamen.

CT is sensitiever dan MRI voor detectie van deze fracturen.


Vraag 86

Epifysiolyse van de proximale femurepifyse is

bilateraal in ongeveer 20% van de patiënten.


Epifysiolyse

• Epifysiolysis capitis femoris

• Femurkop blijft zitten, de rest schuift af

• Salter-Harris I letsel

• Bij (pre)puberale jongens, m.n. bij obesitas

• Vaker unilateraal

• Lauensteinopname (kikkerhouding) essentieel!

Salter-Harris

Epifysiolyse

Vraag 86

Epifysiolyse van de proximale femurepifyse is

bilateraal in ongeveer 20% van de patiënten.


Vraag 87

Het "fat pad” van Kager bevindt zich dorsaal van de patellapees.


Vraag 88

Meniscuscysten zijn sterk geassocieerd met een meniscusscheur.


Meniscuscyste

• Ontstaat waarschijnlijk t.g.v. horizontale meniscusruptuur, waarbij extrusie optreedt van synoviale vloeistof

• Is dus gevolg van meniscusscheur!

Meniscuscyste

Vraag 88

Meniscuscysten zijn sterk geassocieerd met een meniscusscheur.


Vraag 89

Bij een Weber-C enkelfractuur is de tibiofibulaire syndesmose intact.


Weber A: # onder

Weber B: # t.h.v.

Weber C: # boven

Vraag 89

Bij een Weber-C enkelfractuur is de tibiofibulaire syndesmose intact.


Vraag 90

Een Jones fractuur is een fractuur proximaal door metatarsale V.

Het betreft hier een avulsiefractuur van de m. peroneus brevis insertie.


Jones fractuur

• Ontstaat door plantairflexie met inversie (van stoeprand afstappen)

• Transversale fractuur basis MT5

• 3 soorten MT5-fracturen– Jones– avulsiefractuur peroneus brevis pees– stressfractuur (marsfractuur)

MT5-fracturen

Jones fractuur

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/22/Jonesfracture.jpg

MT5-fracturen

• Slechtste prognose: Jones fractuur• Avulsiefracturen genezen beter• Stressfracturen beste prognose

• N.b.: in Dähnert staat dat Jones# avulsie# t.p.v. peroneus brevis insertie is…

Vraag 90

Een Jones fractuur is een fractuur proximaal door metatarsale V.

Het betreft hier een avulsiefractuur van de m. peroneus brevis insertie.


Vraag 91

Toddler’s fracture is een vorm van incomplete fractuur.


Toddler’s fracture

• Distale tibiafractuur bij kinderen <8 jaar

• Of: childhood accidental spiral tibial fracture CAST-fracture

• Conservatieve behandeling, goede prognose

Toddler’s fracture

Vraag 91

Toddler’s fracture is een vorm van incomplete fractuur.


Vraag 92

Bij een scaphoid fractuur kan na enkele weken avasculaire necrose van de proximale pool optreden.

Hierbij wordt op conventionele röntgenfoto’s een afgenomen densiteit van de proximale pool gezien.


Scaphoid

Scaphoidfractuur

• Dus proximale pool at risk voor AVN

• AVN op conventionele foto’s:– begin: geen afwijkingen zichtbaar– dan: focale sclerose– uiteindelijk: vormverandering

AVN bij scaphoidfractuur

Vraag 92

Bij een scaphoid fractuur kan na enkele weken avasculaire necrose van de proximale pool optreden.

Hierbij wordt op conventionele röntgenfoto’s een afgenomen densiteit van de proximale pool gezien.


Vraag 93

MRI is een goede modaliteit voor het afbeelden van intrinsiek spierletsel (“verrekking” of “muscle strain”).

De bijhorende afwijkingen bevinden zich meestal ter hoogte van de spier-peesblad (musculotendineuze) overgang.


Musculotendineuze overgang

Vraag 93

MRI is een goede modaliteit voor het afbeelden van intrinsiek spierletsel (“verrekking” of “muscle strain”).

De bijhorende afwijkingen bevinden zich meestal ter hoogte van de spier-peesblad (musculotendineuze) overgang.


Vraag 95

De distale bicepspees hecht aan op het tuberculum radii.


Distale bicepspees

Dus…

• Hecht aan op de tuberositas radii

• Niet op de tuberculum radii

• Vraag is fout?!?

Vraag 95

De distale bicepspees hecht aan op het tuberculum radii.


Vraag 96

Rugger jersey spine (sclerose van dek- en sluitplaat-regio) is een kenmerk van hyperparathyreoïdie.


Hyperparathyreoidie (HPT)

• Teveel aan PTH (parathyroid hormoon)

• PTH veroorzaakt osteoclastenresorptie, waardoor osteoporose en osteomalacie

• Vaak door nierziekte (sec. HPT), hypocalcemie veroorzaakt respons van bijschildklieren (=parathyroid)

• Primaire PTH door bijschildklieradenoom of bijschildklierhyperplasie

Hyperparathyreoidie (HPT)

• HPT geeft subperiostale botresorptie (pathognomonisch)

• M.n. aan radiaire zijde midfalanx, mediale zijde tibia

• Osteosclerose 2e kenmerk, vaak in wervelkolom, t.h.v. dek- en sluitplaten = rugger jersey spine

Rugger jersey spine

Vraag 96

Rugger jersey spine (sclerose van dek- en sluitplaat-regio) is een kenmerk van hyperparathyreoïdie.


Vraag 97

Een Looser zone is een insufficiëntie fractuur (“pseudofracture”).


Looser zone

• Komt voor bij osteomalacie = metabole botziekte

• Osteomalacie bij kinderen = rachitis• Insufficiëntiefracturen van de “osteoid

seams” smal gedeelte van nog niet gemineraliseerde organische matrix, liggend op het botoppervlak

• Looser zones komen meer voor bij volwassenen

Looser zone

Vraag 97

Een Looser zone is een insufficiëntie fractuur (“pseudofracture”).


Vraag 98

“Transient osteoporosis” van de heup komt met name voor bij post-menopauzale vrouwen.


Transient osteoporosis

• Onbekende etiologie

• Spontaan ontstane heuppijn

• Op X-bekken: osteoporose

• Self-limiting na ongeveer 6-12 maanden

• Risicogroep: mannen middelbare leeftijd

• Risicogroep: vrouwen in 3e trimester van zwangerschap

Vraag 98

“Transient osteoporosis” van de heup komt met name voor bij post-menopauzale vrouwen.


Vraag 99

M. Paget van het bot kenmerkt zich door een smalle transitiezone van het afwijkende naar het normale bot.


Vraag 102

Bij psoriatische arthritis zijn de MCP-gewrichten vaker aangedaan dan de DIP-gewrichten.


Arthritiden

• Proximaal– RA– pseudojicht

• Distaal– artritis psoriatica– Reiter (liever “reactieve artritis”, Reiter was

een nazi en collega van Mengele)

Arthritiden

• Bilateraal– RA– artrose

• Unilateraal– de rest

Arthritiden

• Grote gewrichten aangedaan– artrose– RA– pseudojicht– PVNS– infectie– ankyloserende spondylitis

Vraag 102

Bij psoriatische arthritis zijn de MCP-gewrichten vaker aangedaan dan de DIP-gewrichten.


Oefen vgt skelet voorjaar 2008

Documents

Transcript of Oefen vgt skelet voorjaar 2008