twitter.com/janrotmans

Verandering van Tijdperk:een unieke kantelkans voor Venlo

Venlo, 25 Juni 2014

We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken

• Industriële revolutie

• Modernisering samenleving

• Machtswisseling

Laatste Kantelperiode

Europa bevindt zich nu weer in een kantelperiode

bron: Renée Westerink

Vroeger kunstenaars en filosofenNu hackers en social entrepreneurs

Transitie naar Samenleving 3.0

Kantelperiode

1. samenleving wordt decentraal en bottom-up

2. economie wordt decentraal en circulair

3. nieuwe macht ontstaat

DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase

Horizontaal

Decentraal

Bottom-up

Verticaal

Centraal

Top-down

Tijd

Opbouw van Samenleving 3.0

We zitten hier

Kantelperiode

Overgang naar Samenleving 3.0

• Energiebedrijven vallen om

• Massale ontslagen in thuiszorg

• Welzijnsorganisaties verdwijnen

• Bouwbedrijven saneren op grote schaal

Kantelperiode

Oude orde Nieuwe orde

banken financiële coöperaties

energiebedrijven lokale energie initiatieven

bouwbedrijven 3D-netwerken / hubs

verzekeringsbedrijven broodfonds netwerken

thuiszorg organisaties lokale zorg initiatieven

Oude Orde vs Nieuwe Orde

Transitie = Omwenteling

grote omwentelingen ontstaan vaak uit kleine initiatievenvan kleine groepjes individuen die een andere weg inslaan

Transitie = Evolutionaire Revolutie

eerst haakt een klein segment aan, dan groter segment,

dan een grote groep mensen en dan de achterblijvers

schatting

10.000 koplopers

250.000 mensen betrokken

voedsel, energie, bouw, zorg, welzijn, cultuur, onderwijs

Nederland in Transitie

kritische omslag bereikt bij 20%

15 miljoen volwassenen

12.5 miljoen mensen ouder dan 20 jaar

2.5 miljoen mensen is omslagpunt

Kantelpunt = Omslag

Oude paradigma Nieuwe paradigma

exploitatieco-operatie

structurenmensen

waarde ontlenen waarde creëren

lineaircyclisch

Transitie = Denkomslag

regime is bestaande macht met gevestigde belangen

niche is opkomende macht vanuit nieuwe belangen

Transitie = Machtswissseling

Macht ‘ gemakkelijker te verwerven,

lastiger uit te oefenen en eenvoudiger te verliezen ’

Moisés Naím

Nieuwe Macht opkomende middenklasse

tornt aan traditionele instituties

kennis, netwerken, sociale media

micromacht

transitie leidt in eerste instantie tot meer ongelijkheid

voorhoede heeft lusten, achterhoede heeft lasten

Transitie = Sociale Ongelijkheid

Energie van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam

Welzijn van zorgen voor naar zorgen dat

Bouw van aanbod & product naar vraag & dienst

Zorg van doelmatig & efficiënt naar mensgericht

Onderwijs van organisatie centraal naar leerling centraal

Waar zien we die wisseling?

BurgerInitiatieven

Broodfondsen

Lokale energiemaatschappijen

Lokale zorg coöperaties

Transitie naar Economie 3.0

centrale systemen zijn niet meer nodig

voor

geld, data, kennis, zorg, muziek, energiefilms, verzekering, boeken, reizen, educatie

Consument 3.0 autonoom pro-actief

prosument fabricentenergieleverancier

ontwikkelaar bouwer ontwerper

hotelier filmer

CO2-arm

biobased kleinschalig circulair

maatwerk bottom-up

nieuwe maakindustrie

Economie 3.0

tijd van makkelijk winbare grondstoffen is over

17 kritische aardmetalen worden schaarsscandium, neodymium, dysprosium, gadolinium, lanthanum

windmolens, elektrische auto’s, smartphones, zonnecellen

China heeft 97% in handen

Grondstoffen Crisis

Terug naar de kern op moderne manier

nieuwe soberheid

menselijke schaal

Voordeel van het nadeel

Philips transformeert tot zorgbedrijf

DSM transformeert tot fijn/biochemie

Schoonmaakbedrijf stapt in de zorg

Energiebedrijven gaan in verzekeringen

Bedrijven in Transitie

3 van 5 bedrijven sneuvelenin kantelfase van transitie

Survival of the Fittest

niet de grootste bedrijven overleven,

ook niet de slimste bedrijven, maar

de meest adaptieve bedrijven

Verdient niet zozeer geld met bouwen

maar met het faciliteren van de klant

decentrale energie

telecommunicatie

interieurinrichting

Bouw Bedrijf 3.0

Verdient niet zozeer geld met energie

maar met het faciliteren van de klant

energiebesparing

smart grids

wijk/buurt niveau

Energie Bedrijf 3.0

Verdient niet zozeer geld met zorg

maar met het faciliteren van de klant

van 100% naar 20% zorg

helpen met netwerk ontwikkelen

helpen met scholing & baan zoeken

Zorg Bedrijf 3.0

Niches van de Economie 3.0

53

Lessons

Lessons

57

59

Vooruit naar Vroeger

Samenleving 3.0

Oude Samenleving Nieuwe Samenleving

structuren mensen

vast vloeibaar

bezit gebruik

top-down bottom-up

globaal glokaal

Waarden Verschuiving

Oude Waarden Nieuwe Waarden

doelmatigheid aandacht / tijd

efficiency vertrouwen

controle, beheersing ruimte

wetten spelregels

kosten / baten kwaliteit

Zorg

Probleem in Zorg

relatie tussen zorgverlener en zorgvragervertrouwen, aandacht, passie, bezieling

is verworden tot

relatie tussen leverancier en cliëntkosten, doelmatigheid, efficiency, afrekening

Verbroken Verbindingen tussenMens en Zorgsysteem

Zorg 3.0

mensgericht

menslievend

vanuit eigen kracht

in eigen omgeving

samenredzaam

Reserves Zorgverzekeraars

Buurtzorg

zelfsturende buurtzorgteams

zorg op maat in de buurt

goedkopere, betere, menselijker zorg

platte organisatie zonder managers & directeuren

Onderwijs

Onderwijs zit in een Kramp

dwang en drang

scholen gevangene van systeem

tuchtiging van toetsing

Kern Probleem in het Onderwijs

mensen staan in dienst van de structuur

leerlingen zijn onderwijsconsumenten

scholen zijn onderwijsfabrieken

Disciplineren

leerlingen worden gedisciplineerd

groeien niet in hun ontwikkeling

mogen niet falen

afleren

Verbroken Verbinding

kennisoverdracht tussen leraar en leerlingpassie, aandacht, bezieling

is verworden tot

overdracht tussen onderwijsproducent & consumentdoelmatigheid, efficiency, onderwijsmethodiek

Niekée

bijzondere VMBO school in Roermond

leerlingen voorbereiden op leven lang leren

persoonsgericht onderwijs, individueel maatwerk

heterogeen, digitaal, tweetalig, geen vakken

zoeken, leren, experimenteren

Wat betekent dit nu voor 7 Limburgse Gemeenten?

7 Limburgse Gemeenten

Beesel Bergen

Gennep Venlo

Venray Horst Peel en Maas

‘Zekerheden’globalisering glocalisering

decentralisering

zelfredzaamheid samenredzaamheid

vergrijzing ontgroening krimp

economie 3.0 samenleving 3.0

verduurzaming

Schaalsprong op meerdere schaalniveaus opereren

economisch: op bovenregionaal niveau

voorzieningen: op regionaal niveau

zorg/welzijn/jeugd: op lokaal niveau

FC Limburg

Identiteit gezamenlijk werken aan nieuwe identiteit

wat voor soort regio willen wij zijn?

hoe worden wij aantrekkelijk voor mensen?

waar verdienen wij ons geld mee over 20 jaar?

Faciliterende Rol voor Gemeenten

richting geven

&

innovatieruimte bieden

Richting Geven

richting geven

duidelijke, ambitieuze kaders stellen

werken volgens heldere spelregels / principes

afstemmen van ontwikkelingen in samenhang

Ruimte Bieden innovatieruimte bieden mentale ruimte, juridische ruimte, organisatorische ruimte

belemmeringen wegnemen

ongedachte coalities stimuleren

niet alles zelf willen organiseren, maar het mogelijk

maken dat anderen het zelf kunnen organiseren

Waar verdient N-M Limburg geld mee in 20 jaar?

1. greenport Venlo

2. transport & logistiek

3. maakindustrie 3.0

4. duurzaam toerisme

5. duurzame zorg

Hoe kunnen 7 Limburgse Gemeenten kantelen?

Kantel Agenda

Visie, Actie, Strategie

groot denken, klein doen

Ambitie, Lef, Leiderschap

Samen Optrekken in Zorg

regiogemeenten gaan samen zorg inkopen

maar wat voor soort zorg?

buurtzorg?

Samen Optrekken in Onderwijs

kwaliteitsimpuls voor regionaal onderwijs

VMBO en MBO cruciaal

buurtzorg?

Gezamenlijke Energie Aanpak

energieneutrale regio in 2025

gebouwde omgeving energieneutraal

financieel voordeel en werkgelegenheid

Wijk van Morgen in Heerlen

Wijk van Morgen in Heerlen

100% Biobased Huis en Tuin

Verduurzaming Vervoer Regio

elektrische bussen vanaf 2016

elektrische gemeente auto’s vanaf 2016

vertienvoudiging elektrische oplaadpunten

elektrische taxi’s vanaf 2016

Gebiedsontwikkeling 3.0

organische gebiedsontwikkeling

versterking van kernwaarden

met hoog gebiedsrendement

duurzaamheids spelregels

twitter.com/janrotmans

twitter.com/janrotmans

twitter.com/janrotmans

twitter.com/janrotmans

Wat kunt U doen?

Overstappen

naar duurzame bank

naar lokale energiecoöperatie

naar lokaal broodfonds

naar duurzame belegger

Leefomgeving

huis energieneutraal maken

hybride / elektrische auto

flexitariër worden

korter douchen

minder vliegvakanties

Doe Mee!

aan tal van lokale initiatieven

be a change agent!

Laat dit start zijn vanregionaal kantelproces!