Spijbelcijfers

schooljaar 2010 - 2011

Centraal Meldpunt (CMP) / Algemeen Onderwijsbeleid Antwerpen (AOBA)

Netoverkoepelend CLB-project sinds 2003:

- Individuele coaching / begeleiding van risicojongeren - 10.752 jongeren sinds opstart

- 2.246 aanmeldingen: 906 consulten en 1.340 preventieve meldingen

- Aanmeldingsproblemen: schoolloos, gedrag, tucht, spijbelen

- Aanbod: Coaching, doorverwijzing, ronde tafels

- Twee belangrijke actiedomeinen:- Analyse- Begeleiding en vorming

- Wie: 8 CLB-begeleiders en spijbelambtenaar

Antwerpen hanteert een strenge norm

SPIJBELEN IS SYMPTOOMGEDRAG

10 halve dagen ( Vlaanderen: 30 halve dagen)

Analyse

Registratie en bevraging in verschillende onderwijsvormen

- Basisonderwijs (leerplichtige Kleuter / Lager)- Secundair onderwijs (Voltijds / Deeltijds)- Ook 18-plussers

BASISONDERWIJS

Basisonderwijs 1113 leerlingen problematisch afwezig

Op 33.101 leerplichtige leerlingen.

3,4% van alle leerlingen basisonderwijs problematisch afwezig

Waarvan:

2,3% in het gewoon lager onderwijs

13,5% in het buitengewoon basisonderwijs

EN

16,1% leerplichtige kleuters in het gewoon kleuteronderwijs

Basisonderwijs

Van alle problematisch afwezigen zit: - 30,7% in het eerste leerjaar- 21,1% in het tweede leerjaar- 10,8% in de derde kleuterklas*

en 16,1% leerplichtige kleuters van de 515 leerplichtige kleuters

3de KO, 1ste en 2de LJ

Grootste impact op cijfers (62,6% = 488 op 782 problematische afwezigen basisonderwijs)

* Leerplichtige kleuters (leerplicht vanaf 6 jaar!)

Basisonderwijs

Basisonderwijs

Mogelijke verklaringen

Algemeen:Verlengde kleuterschool-effect

- Ouders die hun kind gemakkelijker thuishouden ondanks leerplicht

Gezinnen in kansarmoede wettigen minder afwezigheden omwille van:- Onvoldoende kennis van onderwijs- en

leerplichtregelgeving- Complexe administratie- Getuigschrift/resultaten nog ‘te ver af’

Registratie

Schoolse vertraging

61,1% leerplichtige spijbelaars =>1 of meer jaar schools

vertraagd. (tov 29,3% totaal # lln)

Aantal B-codes (= halve dagen)

gewoon kleuter-

onderwijs

gewoon

lager onderwijs

buitengewoon lager

onderwijstotaal

B-codes # % # % # % # %

Vlaamse norm 28 33,7 138 19,8 76 22,9 242 21,8

Antwerpse strenge norm 55 66,3 561 80,2 255 77,0 870 78,2

Totaal 83 100 699 100 331 100 1113 100

Vergelijken / tendensen

Vlaanderen 2009 – 2010

1/5 van de problematisch afwezigen uit Antwerpen

Profiel: grootste groep in eerste leerjaar.

Gent registreert sinds 2 jaar problematische afwezigheden

Gelijklopende tendensen:- Weinig problematisch afwezigen in gewoon onderwijs- Grootste groep van problematisch afwezigen in eerste

leerjaar- Grootste stijging in tweede leerjaar- Significant hogere groep problematisch afwezigen in

buitengewoon lager onderwijs

Actieplan voor het basisonderwijs (2012)

Spijbelambtenaar

Specifieke ondersteuning voor “aandacht”scholen a.d.h.v.

spijbelspiegels

- Sensibilisering/vorming leerkrachten/schoolteam- Aandacht voor positieve schoolcultuur- Engagement ouders- Intensieve coaching - Netwerk uitbouwen

Actieplan voor het basisonderwijs (2012)

Centraal MeldPunt (CMP)

Ondersteuning school/CLB bij problematische spijbeldossiers

- Verhoogde opvolging (leerplichtige) kleuters- Ruggespraak zorgwekkende dossiers- Samenwerking met sociale dienst jeugdbrigade- Netwerk uitbouwen

SECUNDAIR ONDERWIJS

Secundair onderwijs5.669 jongeren spijbelen

Op 36.821 schoolgaande jongeren(tov: 2009-2010: 36.924 lln – 5200 spijbelaars: 14,1%)

15,4% van alle leerlingen secundair onderwijs spijbelt*

*uitgezonderd leerlingen uit Syntra

Wat valt er op?

+ 18-jarigen

Schoolse vertraging

DBSO

Aandeel spijbelaars per onderwijsvorm

% spijbelaars in DBSO hoogst

Evolutie gewoon voltijds secundair onderwijs per onderwijsvorm

Meerderjarigen

secundair onderwijsopdeling naar -18 en +18-jarigen

Meerderjarigen in secundair onderwijs

aantal spijbelaarsaantal

leerlingen % spijbelaars

12 jaar en jonger 2 60 3,3

13 jaar 141 3326 4,2

14 jaar 369 4872 7,6

15 jaar 533 5117 10,4

16 jaar 677 5250 12,9

17 jaar 969 5458 17,8

18 jaar 1124 5615 20,0

19 jaar 813 3397 23,9

20 jaar 490 1854 26,4

ouder dan 20 jaar 551 1872 29,4

Totaal 5669 36821 15,4

Meerderjarigen

Hoe ouder hoe meer er wordt gespijbeld

1/2 van de spijbelaars is meerderjarig

en niet meer leerplichtig

hoge spijbelcijfers in DBSO

Hoog aandeel BSO spijbelaars

Motivatie: alternerend leren en werken (DBSO) versus HBO

geen schoolse vertraging

1 of meer jaar schoolse vertraging

Aandeel spijbelaars

Aandeel spijbelaars

eerste graad 4,1 13,9

ASO 1,3 9,0

KSO 7,7 27,0

TSO 3,7 13,9

BSO 17,3 33,6

totaal 4,5 20,6

Schoolse vertraging secundair

Preventieve aanpak noodzakelijk (aanpakken cfr basis)

schooljaar 2009-2010 schooljaar 2010-2011

# % # %

Vlaamse norm 1203 23,1 1315 23,2

Antwerpse strenge norm 3997 76,9 4354 76,8

Totaal 5200 100,0 5669 100

Vergelijken / tendensen

Vlaanderen van 2009 - 2010

Stijging hardnekkige spijbelaars: 5640 van alle jongerenspijbelt minstens 30 halve dagen.Profiel: DBSO, OKAN, BUSO

GentGelijklopende tendensen

- In DBSO wordt het meest gespijbeld.- Stijging in BSO

Strenge detectie nodig om onderliggende problemen aan te pakken

Registratie (wie, hoe, wanneer, waar)Bv: samen met de school zoeken naar adequate manier van registratie

Opvolgen van afwezigheden (wie, hoe, wanneer, waar)Bv: afstemming acties school en CLB

Preventie spijbelen = werken aan motivatiekracht van onderwijs

Creëren van een open, positieve schoolomgevingBv: leerlingenparticipatie en peercoaching;

schoolinfrastructuur: aantal schoolpoorten reduceren…

Leerlingen/leerkrachten kennen de afspraken, regels, …

Bv: schoolreglement = meest onderschatte instrument; complexiteit van de regels

Opzetten leerlingenbegeleidingstructuurBv: duidelijke rolverdeling en communicatie in aanpak bij schooluitval.

Leerkrachten bewust maken van hun rol Bv: leerlingen terug aanspreken in begin van de les na afwezigheid

Bij uitval = netwerk in Antwerpen

Aanpak schooluitval stad Antwerpen

De spijbelambtenaar:

- adviseert- kan / mag scholen confronteren ( benchmark )- ondersteunt scholen bij hun (zelf-)reflectie- zet scholen aan tot verandering- begeleidt daar waar nodig

Stay on track: samenwerking met deeltijds onderwijs in Wenen

Doel: - Spijbelen in deeltijds onderwijs terugdringen- Uitval op school en op werk verminderen.

Door:- Goede praktijken uitwisselen- Sectoroverschrijdende samenwerkingsnetwerken

opzetten / versterken- Instrumenten ontwikkelen / uitwisselen - Begeleiding jongeren optimaliseren