Post on 15-Aug-2020
Inspiratiedag Ouderbetrokkenheid: Betrokken (groot)ouders, sterke school
Workshop 8 “ De leerkracht als medeopvoeder “
Sven Bussens - Fmw, Vbjk, Stop4-7 13 maart 2014
INHOUD:
• Referentiekaders
• 6 x G (RET)
• Oplossingsgericht begeleiden: - Uitgangspunten
- Flowchart
Zoemsessie - praktijksituaties
Deel 1: Individueel 3’
Wat denk ik/voel ik/doe ik ? (eerste gedachte, gevoel)
Deel 2: Kleine groep 5’
Vergelijk
Deel 3: Plenaire reflectie
Gebeurtenis
Gedachten
Gedrag
Gevolg
Gevoelens Gewaarwordingen
Referentiekader
“geheel van waarden, normen, overtuigingen en gedragingen dat men zich eigen heeft gemaakt”
“alle regels, normen en waarden die, vaak onbewust, bepalen hoe je iets beoordeelt”
“vanzelfsprekendheden, op grond waarvan de leden van die groep oordelen en handelen. Een referentiekader geeft houvast bij de manier waarop mensen zich in de wereld willen gedragen. Het is iets dat hen met elkaar bindt of van elkaar onderscheidt.”
Eigen referentiekader: “goed opvoeden” ?
Toepassing.
Wat vind ik belangrijk in opvoeding ? Wat is voor mij
“goed opvoeden” ?
2 kernwoorden
Eigen referentiekader = uitgangspunt
Ook voor “de ander”
Automatische reactie: defensief, verstard, weerstand,
frustratie (beide actoren), bemoeinissen en inzichten zijn
ongewenst
Welke strategie kan wel werkzaam zijn ?
Samenwerken ?
Oplossingsgerichte gespreksvoering
Aannamen over ouders
Trots op hun kind willen zijn
Een positieve invloed op hun kind willen hebben
Goed nieuws over hun kind willen horen en willen weten
waar hun kind goed in is
Hun kind een goede opleiding en kans op succes willen
geven
Willen zien dat de toekomst voor hun kind beter is dan
die van hen zelf
Een goede relatie met hun kind willen hebben
Het beste hopen voor hun kind
Enkele uitgangspunten
Weerstand (2 toep)
Samenwerking
Verandering is onvermijdelijk (SFFP)
Kleine verandering volstaat
Hulpbronnen
leerkracht1
Gericht op “Confronteren”
Beschuldigen
Eigen mening voortdurend geven
Beargumenteren van de eigen mening
Ouder overtuigen van eigen gelijk
Tegenargumenteren op alles wat de ouder zegt
Zeggen wat de ouder moet doen
leerkracht2
Gericht op “Samenwerken”
Actief luisteren
Interesse tonen
Allerlei mogelijke
luistervaardigheden inzetten
Complimenteren van de
ouder
Begrip tonen
Een niet-wetende houding
13
ROLLENSPEL
Uitgangspunten
14
Probleem = niet succesvolle poging
Samen met de ouder zoeken naar een realistisch doel
o.a.: hertaal zijn naar doen
Probleem niet uitdiepen
Probleemgericht
Wanneer ontstond het
probleem ?
Wat liep er fout ?
Wat ging er niet ?
Waarom lukt het niet ?
Hoe werd het erger ?
Oplossingsgericht
Zijn er momenten dat het
probleem minder voorkomt ?
Wanneer verbeterde of stopte
het ?
Hoe houdt het op ?
Wat doe je dan anders ?
Wat helpt er ? Wie ?
Waaraan zie je dat iets beter
gaat ? En je vrienden ? …
16
ROLLENSPEL
Uitgangspunten
17
De observator bepaalt de werkelijkheid
Verschillende manieren om naar de
werkelijkheid te kijken, alle juist
Enkele stellingen
De klasse van de problemen behoort niet
tot de klasse van de oplossingen
De ouder is de expert
Wat niet stuk is moet je niet maken
Als iets werkt: ga er mee door
Als iets niet werkt: doe iets anders
Oog hebben voor de uitzonderingen
De samenwerkingsrelatie
21
Relatiebevorderende interventies: “JOINEN”
Voorbeelden ?
Toepassing:
“Rondje”
Verhouding inhoud - relatie
TIJD
inhoud
relatie
Het belang van de relatie !
40% cliënt
gebonden
factoren
30%
therapeu-
tische
relatie
placebo
15%
specifieke
behandel
techniek
15%
De samenwerkingsrelatie
24
Tempo van de cliënt
Doel: Samenwerkingsrelatie
Mandaat (weerstand) ?
Een interventieschema:
FLOWCHART
Moeilijkheden Beperking
Probleem
hulpvraag nee Vrijblijvende relatie
ja
Is het werkbaar ? nee Zoekende relatie
ja
Passende resources ? nee consulterende relatie
ja Experten relatie
27
Moeilijkheden Beperking
Probleem
hulpvraag nee Vrijblijvende relatie
ja
Is het werkbaar ? nee Zoekende relatie
ja
Passende resources ? nee Consulterende relatie
ja Experten relatie
Moeilijkheden
Beperking
Probleem
hulpvraag nee Vrijblijvende relatie
Vrijblijvende relatie: wie?
Er is geen probleem maar iemand anders vindt (kennelijk) van
wel
Er is wel een probleem ,maar daar is onze hulp niet bij nodig
Vrijblijvende relatie: wie?
Specifieke doelgroep … praten over opvoeden ?
Eigen ervaren tekorten « herstellen »
Probleemhiërarchie (materiële- vs opvoedingsproblemen)
Gekwetstheid, negatieve ervaringen met de buitenwereld, weinig geloof in eigen invloed (alles al geprobeerd, niets lukt), defensief en gesloten, niet geloven in oplossingen, niet geloven in het kunnen veranderen
Verwachting: veroordeling voor eigen levenswijze
Inmenging = bedreigend, falen
Geen hulpvraag, toch behoefte aan hulp
Adviezen en opdrachten zijn niet nuttig
Vrijblijvende relatie: wat doen? Een context creëren waarin een hulpvraag mogelijk wordt
Herformuleren op een positieve manier (2 toep)
Alternatieve scenario’s schetsen waaruit blijkt dat de gemaakte
keuze nog niet zo slecht is
Positieve connotaties over afwezige leden
Joinen en complimenteren
Indien dit niet lukt, toch zo weinig mogelijk weerstand.
BREED POSITIEF CONNOTEREN
Toepassing: herformuleren op een
positieve manier
Vader slaat zijn kind in het bijzijn van de leerkracht
Oudere broer kaffert jongere broer uit en zegt dat dit mag van
zijn ouders omdat hij de oudste is
Vader maakt zich boos tegen de leerkracht omdat hij vindt dat
de leerkracht onvoldoende investeert in zijn kind
33
Moeilijkheden Beperking
Probleem
hulpvraag nee Vrijblijvende relatie
ja
Is het werkbaar ? nee Zoekende relatie
ja
Passende resources ? nee Consulterende relatie
ja Experten relatie
Bruikbare taalvaardigheden
Duidelijk taalgebruik
De kracht van stiltes
Het elegant alternatief
EN, tegelijkertijd
Hoe in plaats van waarom
“Stel”
“Goede redenen”
Tentatieve taal
“Wat nog meer ?”
POST-it
Aanbod – Opties
Pedagogische studiedag: oplossingsgericht werken
A. Leerlingen
B. Leerkrachten
C. Ouders
D. Algemene inleiding
Traject op maat
A. Implementeren oplossingsgericht werken op school
B. Coaching
Sven.bussens@hogent.be
Bronnen
Corry Wolters, Oplossingsgericht aan het werk met
kinderen en jongeren
Myriam Le Fevere e.a., Survivalkit voor leerkrachten
Insoo Kim Berg en Peter Szabó, Oplossingsgericht
coachen
Noëlle Pameijer e.a., Handelingsgericht werken op school
Fredrike Bannink, Oplossingsgerichte vragen