I. THEORIESociaal Agogische Digitale & Analoge Naslag

DEEL I

In dit deel maak je kennis met de structuur van het informatielandschap van het sociaal agogisch werk.

“Details zijn oneindig veel belangrijker.”

Scherlock Holmes

“Een bibliotheek is niet louter het bouwwerk rond de collectie boeken, maar ook de collectie zelf.”

Boudewijn Büch

Het begrip Ict is

het geheel van technologie en

technieken, kennis, vaardigheden en attitudes

nodig voor het verzamelen, het opslaan, het

bewerken en het doorgeven van digitale info.

Wie informatie productief maakt, doet aan

kennisontwikkeling: selecteren, bundelen,

toepassen. Informatie is dus een bouwsteen voor

kennis en ontstaat als iemand betekenis geeft aan

informatie.

Er zijn verschillende wijzen waarop je documenten kan indelen. Volgens de informatie-inhoud [meningen en feiten], volgens de drager [digitaal of op papier], volgens het gebruik [als archief of als document] en volgens de informatieaard [tekst, geluid, beeld…]. Vervolgens zijn diverse combinaties te maken om de aard van een document te typeren.

In Metro (25/09/06, nr. 1301, p. 1…)“Over vijftien jaar zal een groeiend deel van de mensen leven in een soort virtuele realiteit, waarbij ze het leeuwendeel van hun professionele en niet-beroepsgebonden activiteiten online zullen uitvoeren.”

En dan… “Daardoor loert het gevaar om de hoek van een hele generatie verslaafden, die volledig afhankelijk zullen zijn van een virtueel leven.” Verder: www.pewinternet.org

In Metro (26/09/06, nr. 1302, p. 22…)“Bijna de helft van de kantoormedewerkers geeft toe een collega naast zich soms liever te mailen om zo een direct gesprek te vermijden.” (Brits onderzoek onder 2.000 kantoormedewerkers).

En toch… relativeren

• 1% wereldbevolking bezit pc…• 7% wereldbevolking gebruikt internet…• 90% wereldbevolking geen toegang!• DIGITALE KLOVEN:

– Tussen jong en oud– Tussen stad en platteland– Tussen mannen en vrouwen– Tussen rijk en arm– Tussen Vlaanderen en Wallonië– Tussen het Westen en de derde wereld– Tussen personen zonder handicap en met handicap– Tussen…

InformatiecontextVOLUME TAAK BELANG

VROEGER Weinig Leren Weten

NU Veel Vinden Toegang

STRAKS Overvloed Selecteren Waarderen

PROBLEEM

De klassieke informatiepiramide

Tertiair niveau

Secundair niveau

Primair niveau

Kranten- en tijdschriftartikelenwetten, decreten, monografieën, boeken,

thesissen, eindwerken, jaarverslagen, congresrapporten…

Naslagwerken:Referentiewerken & repertoria

Overzichten van naslagwerken

OPLOSSING?

AtlassenAdres- en telefoongidsenWoordenboekenEncyclopedieënBiografieën

Catalogi Bibliografieën

Bibliografie ≠ catalogus

• Bibliografie: onafhankelijk plaats boek– ZELFSTANDIG (zie schema)

• Algemeen (bv. Belgische Bibliografie)• Periodiek (bv. Jaarlijks)• Thematisch (bv. alles over sociologie)

– ONZELFSTANDIG (achter boek)

• Catalogus: boeken per plaats (bieb, uitgeverij…)– Collectieve catalogus: meerdere biebs

‘In welke volgorde staan de boeken?’ vroeg William. ‘Niet naar onderwerp.’

‘De bibliotheek vindt haar oorsprong in een ver verleden,’ zei Malachias. ‘De boeken staan naar de volgorde van aanschaf.’

‘Moeilijk te vinden’, merkte William op.

‘De bibliothecaris kent de titels uit zijn hoofd en weet wanneer het boek hier is gekomen. De andere monniken verlaten zich op zijn geheugen.’

• Bibliografieën– ontstaan uit catalogi– sinds de boekdrukkunst

• wetenschappelijke • of commerciële functie

• Conrad Gesner Bibliotheca Universalis (1545-1555)

• synthesepoging Griekse, Latijnse en Hebreeuwse literatuur

• meer dan tienduizend werken representeren hoogstens een kwart van het bestand van toen

• Latere pogingen tot universele bibliografieën mislukken

• Ook die van Paul Otlet en Henri Lafontaine.

• 1895: Otlet sticht het Institut international de bibliographie

• Wil alles samenbrengen, verschenen sinds de vijftiende eeuw

Digitale informatiepiramide

Websites, nieuwsbrieven, kranten- en tijdschriftartikelen, monografieën, thesissen,

jaarverslagen, congresrapporten…

NASLAG:Referentiewerken en

repertoria

Metazoekers

Atlassen; bv. RoutenetAdresgidsen; bv. Sociale kaartWoordenboeken; bv. Van DaleEncyclopedieën; bv. WikipediaHand- en zakboekjes; Handinfo

1. Zoekmachines: www.google.bewww.altavista.be

2. Onderwerpsgidsen:VORM: Stambomen

MatrixIndex

INHOUD: StartpuntPortaal

3. Catalogi: Catalogus: Bidoc CC: Bib-vlaanderen

Zoekmachine ≠ onderwerpsgids

• Zoekmachine– Machinaal zoeken

• Enkel trefwoord, geen context• Grote oogst, kwaliteit soms lager

• Onderwerpsgids– Links door ‘deskundigen’ gesorteerd

• Trefwoorden met context• Kleine oogst, kwaliteit soms hoger

Booleaans of machinaal zoeken• AND• OR• NOT

bruce springsteen AND e-street band

bruce springsteen OR e-street band

E street band OR e-street band

bruce springsteen NOT e-street band

“bruce springsteen” AND “e-street band”

“BRUCE SPRINGSTEEN” = BRUCE SPRINGSTEEN

“bruce springsteen” = Bruce Spring…, = BRUCE SPRING… en bruce spring…

Let op: 1. aanhalingstekens

2. hoofdletters3. haakjes

Digitale & Analoge Naslag

1 3

54 6

7 9

2

8

Syntheseschema

Evolutie door de tijd

Tertiair niveau

Secundair niveau

Primair niveau

Kwartair niveauSADAN