De macht verdelen met bewonerssucces- en faalfactoren voor apparaat, college en raad

Hein Albeda23 januari 2013

Inhoud

Trends: Groei gemeenten, mondiger burgers Voorbeelden van zelfbeheer en -bestuur College, raad en apparaat Succes- en faalfactoren

Gemiddeld aantal inwonersper gemeente

1900 1960 1970 1980 1990 2000 20100

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

45000

4553

11486

14192

17373

22162

29542

38463

Bevolking steeds beter opgeleid

Meer behoefte aan inspraak?…. aan eigen kracht!

Twee trends:

Grotere eenheden (vanuit de gedachte dat sommige taken erg duur zijn als ze in kleine gemeenten moeten worden uitgevoerd)

Meer eigen kracht (vanuit het besef dat gemeente echt niet alles meer weet en dat mensen meer zelf kunnen)

Wat doen bewoners dan zelf beter?

Beheertaken Sociale cohesie Recreatie en ontmoeting Ondersteuning

Beter … en het is leuker

Enkele voorbeelden

Groen in beheer Buurthuis in beheer Dorpsbudgetten

Diverse gemeenten

Ons Huis, St Annaparochie

De Nieuwe Jutter, Utrecht

Buurthuis De Nieuwe Jutter

Hoogeveen

Raad, College, Apparaat

Er is veel mogelijk, van groenbeheer tot beheer van buurthuizen tot eigen budgetten en gekwalificeerd advies

Met duidelijke regels, sancties en richtlijnen

Centraal en decentraal

Centraal: gelijke gevallen gelijk behandelen Hoofdlijnen + speciale kennis (financien, ICT,

contractbeheer, milieukennis etc.) zorgen dat alle belangen aan bod komen en afwegen afstemming (verkeer, RO, etc)

Decentraal: ongelijke gevallen ongelijk behandelen weten wie wat kan weten wat werkelijk in detail nodig is weten wat werkt weten wie extra of bijzondere aanpak nodig heeft

Gemeente: wat kan je afstaan?

Raad: budgetten, adviesrecht, duidelijkheid over de consequenties als buurt niet voldoet aan voorwaarden. Over welke 10% kan het dorp beslissen? (8,5 miljoen over 15 kernen)

College: welke beslissingen zijn echt lokaal, welke niet? Welk investeringen liggen al vast

Apparaat: duidelijke contracten, praktische ondersteuning (omgaan met budgetten, voorzitten, plannen)

Succesfactoren

elkaar kennen duidelijke randvoorwaarden “strenge” afspraken ruimte voor amateurisme geen verplichte inkoop maatschappelijke

ondersteuning goede verantwoording

Faalfactoren

alleen uitvoering, geen eigen kleur/inbreng inkoop tot in detail vastleggen aandacht voor fouten, successen gewoon

vinden bezuinigen door af te wentelen op bewoners verschillende buurten, gelijk behandelen

Aard van de initiatieven

Weinig extern contact

Weinig intern contact

Federatieve initiatieven(meer behoefte subsidie en met overheid duidelijke gezamenlijke doelen)

Veel extern contact

Veel intern contact

Lichte initiatieven(veel behoefte aan informatie, waardering en subsidie)

Netwerkende initiatieven(Bereiken korte termijndoelen)

Coöperatieve initiatieven(weinig behoefte aan subsidie, behoefte aan tonen betrokkenheid)

Overheid: Toon betrokkenheid ↔ Overheid Help doelen formuleren

Lange termijn ↔

korte termijn

Think global, act local

Er zijn argumenten voor grote schaal Lokale kennis, kracht en prioriteitstelling mag

niet verloren gaan Juist nu kunnen bewoners meer zelf, stel hen in

staat meer te doen, maar kijk naar de kracht van het dorp

Zeker 10% van de totale begrotingen is af te splitsen voor bewoners