K E N N I S2

Kennis delenis een houdingDe uitdrukking ‘kennis is macht’ is steeds

minder van toepassing. Want kennis is over-

al en voor iedereen toegankelijk, maar die

kennis is versnipperd. De spekkoper is

degene die kennis kan vermenigvuldigen,

koppelen en toepassen.

Het uitwisselen van kennis is ons werk. Wij zijn

specialisten die verspreid zitten door het hele land.

Samen weten we bij SenterNovem zo’n beetje alles over

de inrichting van onze samenleving. Maar ook wij zijn,

net als onze opdrachtgevers, verkokerd. In het belang

van onze eigen organisatie én van onze opdrachtgevers,

moeten we onze kennis bundelen en delen.

Nieuw gedrag

Daarom wordt de nieuwe intranetsite, SNIP, gelanceerd

en is de Infotheek verbeterd. Maar processen en

systemen functioneren alleen als de mensen er mee

uit de voeten kunnen. Nieuwe systemen vragen om

nieuw gedrag. Kennis delen is een houding. Je moet

openstaan voor anderen en een netwerk opbouwen.

Wie kan jou helpen? Wie kun jij helpen?

Een eerste, speelse aanzet

Om je netwerk te versterken is de KennisTrefdag

georganiseerd door project Effectmeting, Kennis-

management en Kwaliteit (EKK). (lees verder op pagina 2).

I N D E Z E K R A N T

1 Kennis delen is een

houding

2 Van de redactie

3 Wie niet zoekt, vindt niet

4 Congres zonder inhoud

4 Het Lagerhuisdebat

5 Het spel en de regels

5 Wie-Weet-Wat

6 De whisperbus

6 Een moment van

bezinning

7 Trefdag van kennis en

kennissen

7 Vreemde snuiters

8 Dagelijkse diepgang

8 Kom jij ook?

9 Ontdekken

9 Kenniskaart

10 Heb lef en ben creatief

11 De middag

12 Dappere Dodo

12 Colofon

Een uitgave van het project Effectmeting, Kennismanagement en

Kwaliteit (EKK) in het kader van de KennisTrefdag op 14 maart 2006

KennisTrefdag

2

(vervolg pagina1)

Het is een eerste, speelse aanzet tot kennisnetwerken.

De dag is zo opgebouwd dat de 270 deelnemers in

korte tijd zoveel mogelijk contacten leggen. Degene

die het meest gevraagd is en in gelijke mate initiatief

heeft getoond, die wint.

De kwantiteit

Sommigen vinden dat oppervlakkig. ‘Ik ga voor de

kwaliteit van een gesprek, niet voor de kwantiteit,’

zegt een van de deelnemers. Vandaag gaat het

volgens de spelregels vooral om de kwantiteit.

Het is de bedoeling dat mensen proberen om

snel uit te vinden of ze elkaar kunnen helpen.

Iedereen heeft een blocnote en pen gekregen

om de nieuwe contacten in op te schrijven.

Het uitdiepen van een gesprek dient later te

gebeuren.

Een urenorganisatie

Veranderingen roepen weerstand op, zeker als ze

van boven af opgelegd worden. Sommigen zijn

bang om hun kennis te delen, want ‘dan ben je niet

meer nodig’. Anderen voelen zich kwetsbaar als ze

met een kennisvraag bij een collega aankloppen.

Een veelgehoord argument waarmee mensen zich

verzetten tegen kennisnetwerken is dat wij een

urenorganisatie zijn. Het leidt tot opmerkingen als:

‘Waar kan ik die uren op wegschrijven?’

‘Opdrachtgevers kopen zo krap in, dat er geen tijd

overblijft om mezelf te ontwikkelen en kennis te

delen.’ ‘Het middenmanagement staat niet toe dat

ik tijd vrij maak om te netwerken.’

Verrassend

Voorstanders werpen echter tegen dat je het zelf

in de hand hebt of je tijd vrij maakt voor kennis-

delen. ‘Je moet je eigen opdrachten zo formuleren

dat je ruimte hebt om je te ontwikkelen.’ ‘Als kennis

je vak is, moet je die onderhouden, anders heb je

straks geen werk meer.’ Willem Zwalve spreekt over

het belang van onze kennis en hoe er steeds meer

beroep op wordt gedaan voor innovatieve pro-

gramma’s. ‘Het is verrassend wat we aan boord

hebben,’ zegt hij. ‘We moeten een stevige slag

slaan om elkaar te vinden. Kenniscommunities vind

ik een goed idee. Deze dag is een prima start voor

Kennismanagement.’

Kennis delen is een houding

Synergie is samenwerken om een groter effect te bereiken

dan zonder elkaar mogelijk zou zijn. De Dikke van Dale voegt aan het

begrip toe: ‘in het bijzonder, innige samenwerking tussen kerk en

staat zoals in het Byzantijnse Rijk’.

Samenwerking daar kunnen veel medewerkers van SenterNovem zich

in vinden. Dat bleek wel tijdens de KennisTrefdag waarvan deze krant

verslag doet. Op momenten zal de samenwerking zelfs innig zijn.

Maar aan innige samenwerking tussen kerk en staat, kunnen we wel

een leuk Lagerhuisdebat wijden.

Synthese is de verbinding van afzonderlijke elementen tot

een nieuw geheel. Dat SenterNovemmers afzonderlijke elementen

zijn, laat geen twijfel. Lees de stukken van de SenterNovem-reporters

in het midden van deze krant er maar op na. Bij alles vragen ze zich

af: ‘hoe sta ik hier in?’ Tegelijkertijd voelen ze zich verbonden en

komen voor elkaar op als Dappere Dodo’s.

Synthese treedt op waar de ‘kennis van de delen’ vooraf gaat aan

de ‘kennis van het geheel’. Daar moet het dus heen. Jacques Kimman,

manager EKK, plant een virtuele kennisboom en daagt uit om in com-

munities te werken die dwars door en over programma’s heen gaan.

270 Mensen maken een dag vrij om te spelen op een congres zonder

inhoud. Dat bracht hen dichter bij de kennis over het geheel.

Deze krant wil alle deelnemers laten nagenieten van

hun ervaringen tijdens de KennisTrefdag. We hebben geprobeerd de

sfeer te schetsen die heerste: afzonderlijke individuen die op zoek gaan

naar wat hen bindt. EKK wil jullie allemaal hartelijk bedanken voor jullie

deelname, enthousiasme en kritische noten. Nu is het tijd om verder te

gaan en of het nu synergie of synthese is: blijf jezelf en zoek die ander.

Mocht je nog iets kwijt willen over de KennisTrefdag,

mail dan naar EKK.kennismanagement@senternovem.nl

Van de redactie

3

Kennis2, maart 2006

SenterNovem is groot en voert talloze programma’s uit, maar de bureaucratie ligt op de loer.

EKK gaat de strijd met de red tape aan. Kennismanagement moet de krachten bundelen.

Jacques Kimman, manager project Effectmeting, Kennismanagement en Kwaliteit (EKK):

‘Als je het voordeel niet uitbuit, zit je alleen met het nadeel.’

Kimman heeft nu het gevoel op het goede spoor te zitten met

kennismanagement. ‘We zijn er al langer mee bezig, maar eerdere

pogingen waren te academisch,’ zegt hij. Diverse dagen op de hei en

de Innovatiemiddag in 2005 hielpen de grootste pijnpunten in kaart te

brengen. ‘Het grootste obstakel is dat we niet van elkaar weten waar

we mee bezig zijn,’ aldus Jacques. ‘We werken teveel vanuit onze eigen

kennis. Medewerkers zijn overtuigd van hun kunnen en realiseren zich

niet dat ze de weg zoeken in een gebied waar goede kaarten van zijn.’

Goud in de rivier

Met pijnpunten bedoelt Jacques Kimman de problemen waar medewer-

kers tegen aan lopen. Als je verandering wilt, moet je je eerst afvragen

waar gedrag vandaan komt.‘Mensen voelen een sterke behoefte om aan-

gesproken te worden op hun deskundigheid,’ zegt hij. ‘Tegelijkertijd zoe-

ken ze elkaar niet op met hun kennisvragen. Dat leidt tot tweeërlei pro-

blemen. Kennis die je niet zoekt, zul je niet vinden en blijft als ongedol-

ven goud onder in de rivier liggen én professionals voelen zich gepas-

seerd. Systemen bieden alleen maar oplossingen, als er een omslag in de

hoofden van de mensen plaatsvindt.’

Verbeterpunten

EKK heeft de Kennistrefdag georganiseerd om programma-adviseurs

te laten ervaren hoe leuk het is om met collega’s over je vak te pra-

ten. Je krijgt waardering én leert bij. Het is een eerste aanzet tot een

cultuuromslag. Na afloop van de dag noteert EKK twee verbeterpun-

ten. Kimman: ‘We hebben ons niet gerealiseerd dat mensen zich

gepasseerd voelen door het uitnodigingsbeleid. Om organisatorische

redenen wilden we de groep niet te groot maken. Ook de opmerkin-

gen over het met naam noemen van struisvogels nemen we ter harte.

Het was niet bedoeld als kwalificatie, maar kennelijk kwam dat wel zo

over. Zoiets zal niet meer gebeuren.’

Wie-Weet-Wat

Een van de systemen die moet helpen om kennis te brengen en te

halen, is het nieuwe intranet SNIP. ‘We zijn hard bezig om het Wie-

Weet-Wat-gedeelte te vullen. Dat moet het makkelijker maken om

elkaar te vinden. Ontmoetingen per computer zijn natuurlijk niet de

meest ideale. Mensen zouden via eigen contacten moeten weten wie

ze kunnen benaderen. Maar als Wie-Weet-Wat goed gebruikt wordt,

ontstaan er vanzelf netwerken en zoeken mensen elkaar op.’

Kennisboom

‘We hopen dat de KennisTrefdag mensen ertoe aanzet om na te

denken over wat ze wel en wat ze níet weten.’ Mensen worden gesti-

muleerd om hun competenties te formuleren. Deze kunnen straks op

intranet aan een Kennisboom gehangen worden. ‘Een dynamisch

model,’ hoopt Kimman. ‘We hebben een voorzetje gegeven, maar mis-

schien blijkt gaandeweg dat de categorieën die wij bedacht hebben,

niet passen. Dan kunnen mensen nieuwe kennisvelden aandragen.’

Community

SNIP biedt mensen die in hetzelfde kennisgebied werken, de moge-

lijkheid om een community te vormen. Het is nadrukkelijk de bedoe-

ling dat de communities zich niet tot de virtuele wereld beperken. De

leden zullen regelmatig bijeenkomen. Iedereen mag zich aansluiten.

Al twintig groepen hebben zich aangemeld. EKK heeft zelf vier pilots

benoemd: Effectmeting, Life Sciences, Duurzame Productontwikkeling

en Nanotechnologie. Deze worden extra begeleid, om te leren hoe

communities in praktijk werken. ‘Wat gaat goed? En wat moeten we

anders doen?’ Er is voor deze vier gekozen omdat het gebieden

betreft die het hart van SenterNovem raken. Kimman noemt

Effectmeting als een van de slagaders: ‘Dat is van levensbelang voor

onze organisatie. Nu is iedereen er afzonderlijk mee bezig. Als we

elkaars ervaringen gebruiken, krijgen we de resultaten en effecten

van onze programma’s veel scherper.’

Voor iedereen

Met de KennisTrefdag richt EKK zich bij uitstek op de programma-

adviseurs, maar zij zijn niet de enigen die de behoefte voelen om kennis

te delen.‘We onderzoeken momenteel samen met de staven op welke

manier kennismanagement hen kan helpen. Ook daar zit veel kennis bij

individuen die, indien gedeeld, onze organisatie vleugels kan geven.’

Wie niet zoekt, vindt niet

4

‘Een congres zonder inhoud?!?’, vroegen we ons af toen

de uitnodiging voor de KennisTrefdag binnenkwam.

En dat was precies de bedoeling. ‘Deze dag maak je zelf,’

zei spreekstalmeester Joop. ‘Wat je er in stopt, haal je

er ook uit.’

Jef Pleumeekers opent de dag en spreekt enthousiast over het initiatief.

‘We hebben een gigantisch potentieel aan kennis. Dat moeten we

benutten.’ Synergie is het toverwoord in een sterk verkokerde organisa-

tie, aldus de algemeen directeur. ‘We hebben vogels van diverse plui-

mage in huis. Samen moeten we het gouden ei leggen en uitbroeden.’

Vehikel

‘Kennismanagement is noodzakelijk voor een kennisorganisatie,’

concludeert Pleumeekers. Om de uitwisseling van kennis te bevorde-

ren, heeft het DT een plan van aanpak opgesteld. De oprichting van

kenniscommunities en een wie-weet-wat-sectie op het nieuwe intra-

net (SNIP) zijn hier essentiële onderdelen van. SNIP moet uitgroeien

tot het belangrijkste platform voor uitwisseling. Project Effectmeting,

Kennismanagement en Kwaliteit (EKK), organisator van de Kennis-

Trefdag, trekt de kar en coördineert. ‘Maar,’ zegt Jef Pleumeekers,

‘alle inspanningen zijn vergeefs als medewerkers zelf niet over muren

kijken.’ Wat hem betreft mag er bij de koffieautomaat best gebabbeld

worden. ‘Het is goed om snel weer aan het werk te gaan, maar kennis

delen is ook wat waard.’

Het spel

Joop Veenis neemt het van Pleumeekers over. Onder de titel ‘razende

reporter’ leidt Joop ons door de KennisTrefdag. We gaan een spel

spelen met als doel ons persoonlijke netwerk te versterken. Joop

leest voor uit eigen werk, waarbij hij de metafoor van een volière

gebruikt. De winnaar van het spel is dus ook een vogel, een zwaan

wel te verstaan. Na een lesje ornithologie legt Joop Veenis uit hoe

wij het congres inhoud kunnen geven en gaan we aan de slag.

Congres zonder inhoud

Meer dan honderd KennisTreffers verzamelen zich tijdens de lunch op de

Meelzolder om onder leiding van debatgoeroe Peter van der Geer het

Lagerhuisdebat mee te maken, over onder meer de stelling: ‘De grootste

blokkade voor kennisdeling is het middle-management’. Douwe Jan

Joustra, Wendy Brosius en Theo van Bruggen blijken de sterkste deba-

ters. Het Lagerhuisdebat is een initiatief van de werkgroep Cultuur.

Het LagerhuisdebatMarco Kavelaars:

‘Ik ben een kleurrijke

vogel en zit in

verschillende nesten.’

5

Kennis2, maart 2006

Kenniskaart

Alle deelnemers hebben een Kenniskaart ingevuld. Er staat een pas-

foto op, je personalia en de onderwerpen waar je veel van weet.

Onder op de kaart staat ‘Je kunt mij altijd bellen met vragen over…’

Het is de bedoeling dat je hier invult waarover collega’s je kunnen

benaderen. Er is ruimte voor functiegerichte vragen, maar ook voor

overige interessegebieden. De achterkant van de kaart is bedoeld om

je eigen vragen aan anderen op te schrijven.

Ontmoetingsbord

Het spel start door je kaart op een ontmoetingsbord te plakken. Deze

staan verspreid over vier zones waar zich ook registratiebalies bevin-

den. Alle deelnemers zoeken op het ontmoetingsbord in hun zone

een gesprekspartner. Na het gesprek registreren initiatiefnemer en

geïnterviewde hun gesprek en het onderwerp samen bij de balie.

De initiatiefnemer schrijft een kennisvraag achter op de kaart van de

geïnterviewde. Vervolgens zoek je weer een nieuwe gesprekspartner.

De winnaar

De dag beslaat vier rondes. Het is de bedoeling dat mensen zoveel

mogelijk anderen spreken. Aan het einde van de dag rekenen de

registratiebalies uit wie de meeste contacten heeft gehad. Daarbij is

het van belang dat er een evenwicht is tussen vragen en gevraagd

worden. Degene met de meeste gesprekken en de beste balans

tussen geven en krijgen is de winnaar.

Het spel en de regelsDoel van het KennisTrefspel: je persoonlijke netwerk

versterken. Bedenk van te voren wat je wilt weten en

bepaal je spelstrategie.

Wie-Weet-Wat, ons virtuele ontmoetingsbord, is live.

Dit is de eerste versie. Begin april wordt een verbeterde en

geavanceerde zoekfunctie geïmplementeerd.

Gebruik Wie-Weet-Wat en houd het bij. Als jij je ontwikkelt,

geef dat dan door en ontwikkel Wie-Weet-Wat mee.

Vinden

Vanaf deze week kun je netwerken via de medewerkerspagina op SNIP.

Je doet in feite hetzelfde als tijdens het KennisTrefdagspel. Je kunt collega’s

vinden als je zoekt op naam, afdeling, vestiging, kennisgebied, programma

en zelfs op opdrachtgever of op combinaties van trefwoorden.

Je persoonlijke pagina

Op je persoonlijke pagina kun je zelf gegevens toevoegen, zoals je CV.

Er is ruimte voor het typen van je eigen tekst onder de rubrieken

‘Werkzaam voor’, ‘Kennis’ en ‘Competenties’. Ga naar je persoonlijke

pagina en laat je collega's weten waarover ze jou altijd mogen bellen.

Hoe vul ik mijn gegevens in?

Noem de kennistrefwoorden die voor jou van toepassing zijn.

Beperk je keuze tot maximaal acht trefwoorden.

Verbeteren en ontwikkelen

Misschien kun je jouw kennistrefwoorden nog niet vinden. Help ons

met het verbeteren en stuur je aanvullingen of voorstellen naar

EKK.kennismanagement@senternovem.nl

Wie-Weet-Wat

6

Door Titus van Roermund

Waar heb ik het vanmorgen allemaal over gehad? Verruimde reikwijd-

te, Subbied, Mobiliteit, Luchtkwaliteit, Handhaving, AMvB’s Wet

Milieubeheer. De onderwerpen schieten door mijn hoofd. Veel

gesprekken gevoerd met onbekende collega’s. Leuke, hartelijke en

interessante gesprekken.

Een bril

De formule werkt. Je komt in contact met collega’s die je nog niet

kent. Sommigen zijn moeilijk te vinden. Hun haar zit anders dan op

de foto of ze dragen opeens een bril. Maar met een beetje doorvra-

gen, kom je er wel.

Druk en actief

Tijdens de pauze merk ik dat veel mensen enthousiast zijn over deze

dag. Iedereen is druk en actief. Zelf ben ik ook druk in mijn hoofd.

Maar opeens realiseer ik me dat ik niet meer weet met wie ik waarover

gesproken heb. Ik zie nog wel de gezichten voor me, maar hoe was de

naam ook al weer? Dat wordt lastig als ik nogmaals contact wil opne-

men. Niet aan gedacht om de namen op te schrijven. Ik hoor om me

heen dat meer mensen dat vergeten zijn. Toch goed, zo’n moment van

bezinning: ik neem me voor om het vanmiddag anders te doen.

Een moment van bezinning Het hoofd van Titus van Roermund tolt na een ochtend kennisdelen, daarom verandert hij van strategie.

‘Waar is nou die bijzondere bus?’ vraagt

een collega, terwijl we pal naast de

Whisperbus staan. Blijkbaar is niet voor

iedereen duidelijk hoe bijzonder de bus

is, waarin de SenterNovemmers naar de

Fabrique zijn vervoerd. Toch is het echt

een bijzonder exemplaar.

Door Arie Korbijn

De achterwielen worden aangedreven door een

‘direct drive electro motor’. Het energieverbruik is

daardoor veel lager dan van een conventionele

bus. Ook stoot de Whisperbus aanzienlijk minder

schadelijke stoffen uit dan reguliere bussen.

De motorkap

De techniek is ontwikkeld door e-Traction BV uit

Apeldoorn, met ondersteuning van SenterNovem.

Rikus Ottens en Paul Baartse van e-Traction

zijn vandaag onze chauffeur en gids. Tijdens de

middagpauze vertellen ze enthousiast over hun

ontwerp. Vooral mannelijke collega’s zijn onder

de motorkap te vinden. Termen als kWh en

emissiecijfers vliegen je om de oren.

Lastig

Ondanks de, in zijn ogen, overgrote voordelen is

het lastig om busexploitanten te interesseren, zegt

Rikus. Zij kijken vooral naar aanschafkosten en

daarnaast kiezen ze voor ‘proven technology’.

Dat maakt het lastig voor een kleine organisatie

als e-Traction om innovaties breed op de markt te

krijgen.

Groot publiek

Door de bus in te zetten bij beurzen en demon-

straties hoopt e-Traction de voordelen ervan bij

een groot publiek bekend te maken. Vandaar dat

Rikus en Paul niet aarzelden om ons vandaag van

en naar het station te brengen.

De Whisperbus

Fenke Rond:

‘De arend. Deze vogel vliegt hoog boven alles en

gaat vervolgens recht op zijn doel af.’

7

Kennis2, maart 2006

Op dinsdagochtend 14 maart verlaat

Linda van Berkel haar woning om

in Maarssen kennis te gaan delen.

Martien Das doet hetzelfde in de

verwachting om vaag bekende

collega’s beter te leren kennen of

nieuwe contacten te leggen.

Door Peter Koopmans

Op het station staat de hybride bus klaar. Wie van hen het eerste instapt, vertelt het ver-

haal niet, maar Linda en Martien worden ieder afzonderlijk 900 meter verder gebracht,

naar de Fabrique. Daar verzamelen zich zo’n 270 collega’s van SenterNovem.

Verbazing

Kenniskaarten worden op borden geprikt en mensen beginnen driftig gesprekspartners

te zoeken. Linda en Martien doen vrolijk mee. Ineens staan ze oog in oog met elkaar.

Hun monden vallen open van verbazing: ‘Jij hier?’

Treffen

Het is twintig jaar geleden dat ze elkaar voor het laatst zagen. Beiden afkomstig uit het

Brabantse Vught, doorliepen ze dezelfde middelbare school. Daarna verloren ze elkaar

uit het oog. Nu komen Linda en Martien elkaar dus weer tegen, bij SenterNovem. Linda

adviseert in Den Haag over milieuregelgeving. Martien doet hetzelfde met betrekking

tot klimaatbeleid in Utrecht. Wie je niet allemaal kunt treffen op een trefdag!

Trefdag van kennis en kennissen

Geert Jan deelt uit: ‘Pakt u gerust uw glaasje melk en kijk, hier is uw

lunchpakketje.’ Op de vraag wat hij van ons, SenterNovemmers, denkt,

antwoordt hij: ‘Ach, jullie vallen wel mee. Gekke snuiters zitten er niet

tussen, maar vego’s… een HELEBOEL. Ik heb er nog nooit zoveel bij

elkaar gezien!’

Door André de Boer

Joop, spreekstalmeester, ziet de opmerkelijke snui-

ters wel rondlopen. ‘Die debatten zijn fantastisch.

Als je ziet hoeveel vuur en gedrevenheid daarin

zit.’ Joop buigt zich voorover en fluistert: ‘Weet je,

André, tussen ons gezegd …. het geheim én succes

van vandaag is dat iedereen zichzelf is. Die ietwat

vreemde snuiter die ik in de wandelgangen op de

Catharijnesingel zie, vind ik hier terug en iemand

waarvan ik weet dat ‘ie een netwerker is, zie ik wel

elke 10 minuten zijn tussenscore laten noteren.’

De term ‘vreemde snuiters’ blijft hangen. Ik schiet

de barman aan. ‘Maurice, hebben wij zo’n hoog

vreemde-snuiter-gehalte?’ ‘Nee hoor’, stelt Maurice

me gerust, ‘jullie zijn niks gekker dan anderen.

Iedereen is informeel gekleed en vlot gebekt.’ ‘Is er

niet veel vraag naar scharrelkoffie?’ probeer ik.

‘Nee, ook niet, maar wel veel vego-lunches.’ ‘Veel

geitenwollen sokken?’ poog ik tenslotte. Maurice

kijkt me verbaasd aan. ‘Die bestaan toch niet meer?

Dat zijn allemaal professionals geworden en doen

nuttig werk.’ Ik spring op van plezier over zoveel

visie en wijsheid. Mijn dag kan niet meer stuk.

Vreemde snuiters

8

Niet iedereen kwam vol enthousiasme

naar de KennisTrefdag. Maartje Op de

Coul gaat op zoek naar deze sceptici.

Blijven ze volharden in hun mening?

Door Maartje Op de Coul

‘Incidenteel, vrijblijvend en niet geborgen in de pro-

grammastructuur’ is veel gehoord commentaar. Een

ander zet vraagtekens bij de kosten en de producti-

viteit: ‘Waar schrijf ik deze uren op?’. Een oudgediende

beklaagt zich over de oppervlakkigheid van de ken-

nisuitwisseling. ‘Het minimale waar we naar moeten

streven is alledaagse diepgang,’ zegt hij, ‘in het leven

in het algemeen en op zo’n dag in het bijzonder.’

Voordelen

Ondanks deze bezwaren zijn veel sceptici blij dat

ze zijn gekomen, want ze ervaren ook voordelen.

Velen doen onverwachte contacten op en zijn blij

hun verhaal kwijt te kunnen. Ook is de eerste aan-

zet gegeven om dieper in elkaars kennis door te

dringen. Bovendien is de locatie interessant en de

wandeling erheen een mooie weg.

Impact

Toch blijft de prangende vraag hangen naar wat

de uiteindelijke impact van een dag als deze is,

mede omdat de ondersteunende systemen

(Infotheek, ICT) niet goed functioneren en/of

weinig gebruikt worden. Daarnaast is de mate

van kennisdelen sterk afhankelijk van de ruimte

die managers geven.

Dagelijkse diepgang

Er gaan geruchten over het uitnodigingsbeleid voor

de KennisTrefdag. Jol Moors hoorde het zoemen.

Haar vraag aan diverse deelnemers luidt: ‘Waarom ben

jij uitgenodigd?’

Door Jol Moors

Sommigen denken dat er een verband is met hun functie.

Marco Kavelaars werkt in verschillende programma’s. Harry

Vreuls doet monitoring. Christina de Oliveira neemt aan

dat ze is uitgenodigd omdat ze over veel kennis bezit en

actief is in netwerken. De redenatie van Hub Cox luidt

soortgelijk. Hin Oey gaat ervan uit dat de mensen met

meer ervaring op de KennisTrefdag aanwezig zijn.

Kwaad bloed

Van het team van Carla Dekker zijn zeven mensen

wel en drie niet uitgenodigd. Dat snapte ze niet.

Bij navraag kreeg ze te horen dat alleen senioren

en medioren deel kunnen nemen.

Fenke Rond denkt dat de dag georganiseerd is voor

mensen met salarisschaal 11 en hoger. Volgens Jelle

Nijdam is het onduidelijk waarom de een wel en de

ander niet mag komen. ‘Dat heeft veel kwaad bloed

gezet. Ik vind het een slechte zaak!’ zegt hij.

Geen idee

De teams van Shirley Justice en Eugène Gies zijn vol-

tallig aanwezig. Daar vroeg niemand zich af wat het

uitnodigingenbeleid was. Ook Nicoline Breed, Daniël

van Rijn en Rob de Reu hebben zich dit niet afgevraagd.

Kom jij ook?

Shirley Justice:

‘Ik ben een vogel die overal de kop opsteekt, een

generalist. Een vogel met brede interesse, die overal

iets van weet en over alles een mening heeft.’

9

Kennis2, maart 2006

Dinsdag 14 maart, 10.00 uur, station Maarssen. De trein

stopt. Een grote groep mensen stapt uit. Sommigen

kennen elkaar en hebben kennelijk samen gereisd.

Boven aan de trap staat een man met een bord

‘SenterNovem’. Het merendeel van de treinreizigers

volgt zijn aanwijzingen en slaat linksaf.

Gesprekken tussen vreemden

We stappen in een bus genaamd ‘The Whisper’, die ‘revolutie in bewe-

ging’ claimt te zijn, vanwege de lage uitstoot en het geringe diesel-

verbruik. In de bus komen de eerste gesprekken tussen vreemden op

gang. Een paar Mavericks besluit om te lopen. Het is een prachtige,

heldere dag.

Griezelen

Negenhonderd meter verderop rijdt de bus een blauwschemerige

fabriekshal in. De reizigers maken grapjes ‘Oeps, zitten we toch in de

verkeerde bus. Dit is de griezelbus.’ Dan is er weer daglicht. De bus

stopt voor een oude mengvoederfabriek op een industrieterrein.

Geel en zwart

Waar vroeger oliën werden geperst uit noten en zaden, restafval werd

vermalen tot mengvoeder, komen vandaag 270 medewerkers van

SenterNovem naar een KennisTrefdag. Het gebouw is intact gelaten.

De deuren zijn groot en zwaar. In waarschuwingskleuren geel en zwart

heten ze de gasten welkom. Een beetje onheilspellend is het wel.

Vriendenfeestje

Eenmaal binnen is het warm. Er staat koffie en thee. Kleurrijk licht

onthult de ruimtes. Meelzolder, jutekelder, doucheruimte. De namen

verwijzen naar de oorspronkelijke functies. Achter de ontvangstbalie

bewegen medewerkers van het KennisTrefdagteam zich in grijze

stofjassen. Ze delen badges en Kenniskaarten uit en wijzen mensen

de weg. Er worden pasfoto’s gemaakt, blocnotes en pennen

uitgedeeld en hartelijke begroetingen uitgewisseld. Het is dat

niemand elkaar kust, anders zou je je op een vriendenfeestje

wanen. Maar deze mensen hebben een ander doel. Ze komen om

te netwerken, om elkaar te ontdekken.

Ontdekken

Na afloop van de KennisTrefdag zijn alle kenniskaarten

verzameld. De gegevens hiervan worden samen met

de gespreksonderwerpen verwerkt in een overzicht.

Project Effectmeting, Kennismanagement en Kwaliteit

(EKK) hoopt op die manier meer inzicht te krijgen in

de bruikbaarheid van de gekozen kennisstructuur.

Ook willen we graag weten welke onderwerpen

mensen belangrijk vinden.

Kenniskaart

10

Om jezelf te kunnen verbeteren moet je eerst weten

wat je niet goed doet. Dat geldt niet alleen voor

personen, maar ook voor organisaties. De uitkomst

van de kennismanagement-enquête door EKK biedt

een aantal aangrijpingspunten voor verbetering.

Uit de antwoorden op de enquête, blijkt dat we nieuwsgierig zijn

naar elkaars werkzaamheden en willen weten waar onze collega’s

zich mee bezig houden. Ook staan we open voor elkaars mening.

Daarnaast willen de meesten van ons betrokken worden bij zaken

waar we verstand van hebben.

Onkruid

In praktijk schort het nog aan de uitvoering. Het lukt ons te vaak niet

om alle aanwezige deskundigheid op te diepen uit de burelen van

SenterNovem. De benchmark met organisaties als TNO, de

Universiteit van Wageningen en Rijkswaterstaat wijst uit dat wij ver-

houdingsgewijs vaker het wiel twee keer uitvinden. Dat komt mede

omdat we de goede collega niet kunnen vinden en de infotheek

onvoldoende gebruiken. Synergie staat niet centraal en de verkoke-

ring is als een hardnekkig onkruid.

Tijdverspilling

Wij zijn experts. Stuk voor stuk inhoudelijk gedreven vakspecialisten.

Dat zijn vaak eigenwijze mensen die gewend zijn om zelf oplossingen

te zoeken. Een praatje met een collega zien we als tijdverspilling. We

voelen de druk om te presteren, uren schrijven. Opdrachten zijn vaak

zo krap begroot dat er geen tijd overblijft voor verdieping.

Speklagen

Onze werkomgeving nodigt bovendien niet uit tot netwerken. ICT

ondersteunt het niet goed, vinden we. ‘Gebouwen zijn verkokerd, ver-

diepingen werken als speklagen. Iedere dag lopen we hetzelfde pad

naar onze werkkamer. We komen er steeds dezelfde mensen tegen.

Dan zeggen we “goede morgen”, naar dieper gaat het contact niet.’

Deze geluiden klinken, maar niet iedereen kan zich hierin vinden. ‘Het

ligt aan jezelf,’ zeggen anderen, ‘in hoeverre jij een gebouw laat

bepalen of je contact legt of niet. Neem eens een andere route naar

je werkkamer en zoek anderen op.’

De printer

Genoeg aanwijzingen om te verbeteren. We hebben de potentie en

de wil is aanwezig. Synergie is door het DT als speerpunt benoemd.

SNIP is reeds online. We worden uitgedaagd om communities op te

richten. De KennisTrefdag is de eerste aanzet. Een van de medewer-

kers gaf een tip: ‘Ga eens bij de printer staan. Dan zie je interessante

stukken voorbijkomen én de collega die zich hiermee bezighoudt.

Kun je meteen contact leggen.’ Netwerken doe je zelf. Heb een beetje

lef en ben creatief. Spreek een collega aan.

‘Heb lef en ben creatief ’

MET DE MUZIEK MEE

Ook achter de registratiebalies werd genetwerkt. ‘Wie bespeelt er een instrument?’,

vroeg een balie-medewerker aan deelnemers. Fastdating is er niks bij, want

binnen de kortste keren reageerden er zo’n twintig muzikanten, zangers en

Gé Huismans, redacteur van het muziekblad Gonzo Circus.

Bespeel jij ook een muziekinstrument of kun je zingen? En wil je meedoen aan een

SenterNovem band? Stuur een mail aan Louise (l.buvelot@senternovem.nl).

11

Kennis2, maart 2006

De lunch wordt geserveerd in Oudhollandse koektrom-

mels met een afbeelding van de Fabrique. Er zitten

dikke boterhammen met diverse soorten beleg in. Maar

veel tijd om te pauzeren, nemen de meeste deelnemers

niet. De SenterNovem-reporters gaan aan de slag met

hun interviews en reportages. Buiten vertellen Rikus

Ottens en Paul Baartse over hùn bus. Het

Lagerhuisdebat trekt een massa toeschouwers.

Onverminderd enthousiasme

Dan fluit Joop Veenis op zijn vingers. Het netwerken begint weer. In

totaal worden er vier rondes gehouden. Twee ochtend- en twee mid-

dagsessies. In het begin was er wat verwarring over de spelregels,

maar inmiddels begrijpt iedereen de bedoeling. Het enthousiasme is

onverminderd. Mensen verzamelen zich rond de ontmoetingsborden

en zoeken collega’s. Overal strijken tweetallen neer en steken de kop-

pen bij elkaar. Dat moet wel. Er is zoveel geroezemoes en gepraat dat

je elkaar anders nauwelijks kunt verstaan.

Tuinieren

Buiten happen sommigen even naar adem of roken snel een sigaret.

Ook Annelies Jonkman heeft zichzelf een korte pauze gegund. Ze

heeft veel contacten gelegd. Later op de dag blijkt ze dan ook bij

de winnaars van het spel te horen. Ze eindigt als tweede. ‘Netwerken

doe ik toch wel,’ zegt ze. ‘Maar door de fusie in mei 2004 zijn er in een

klap een paar honderd mensen bij gekomen. Dan is een dag als van-

daag heel nuttig.’ Een van de leukste gesprekken had Annelies met

degene die nu op haar oude werkplek zit. ‘We hadden elkaar nooit

eerder gesproken. En weet je waar het over ging? Tuinieren!’

Groepen

De dag vliegt voorbij. Het is inmiddels een uur of vijf. De stand wordt

opgemaakt. Joop Veenis beschrijft vier soorten vogels die hij onder-

scheidt: struisvogel, zwaluw, pauw en zwaan. Hij noemt bij ieder

exemplaar de namen van enkele mensen. De benoeming van drie

struisvogels levert protesten uit de zaal op. ‘Zie het niet als een

waardeoordeel,’ zegt Joop, maar zo wordt het niet opgevat. De win-

naar wordt bekend gemaakt: Marc-Jan Kraaijenzank. Hij verklapt zijn

geheim, terwijl hij de prijs in ontvangst neemt uit de handen van

Willem Zwalve. ‘Ik ben gewend om met groepen te werken. Ik sprak

met meerdere mensen tegelijk.’

Telefoonnummers

Dan staat de borrel klaar. De deelnemers zijn het netwerken nog

lang niet moe. Er wordt vrolijk doorgepraat met een glas in de hand.

Links en rechts wisselen enkelen nog snel een telefoonnummer uit.

De Whisperbus brengt degenen die dat willen naar het station.

Daar waait de wind koud. In groepjes wachten we op de trein.

Aan gesprekstof geen gebrek.

De middag

12

Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kan

SenterNovem geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten.

Bij publicaties van SenterNovem die informeren over subsidieregelingen geldt

dat de beoordeling van subsidieaanvragen uitsluitend plaatsvindt aan de hand

van de officiële publicatie van het besluit in de staatscourant.

Kennis2 is een eenmalige uitgave van het project Effectmeting,

Kennismanagement en Kwaliteit (EKK), SenterNovem.

De krant is bedoeld voor de deelnemers aan de KennisTrefdag en

managementteam van SenterNovem.

23 Maart 2006.

Dappere DodoDoor Douwe Jan Joustra

Verrassend, die KennisTrefdag. Het bleek te gaan over de vreemde vogels van

SenterNovem. Dat in een tijd waar zwanen vooral worden gezien als de bood-

schappers van het vogelgriep-kwaad. Op zo’n dag krijg ik een wereld van beel-

den langs. Gaat het over mussen, dan denk ik: ‘ach waarom niet’. Maar tegelij-

kertijd besef ik mij dat ik niet tevreden ben met de kruimels die anderen over-

laten. De pauw heeft het goed voor elkaar: hij (het mannetje en dat ben ik ook)

pronkt wat, pikt wat in het rond en heeft geen nut. Toch koesteren we hem.

Die vogel-metafoor geeft aanleiding tot nogal wat overpeinzingen. Zo loop ik

de hele dag al met mijn persoonlijke vogelbeeld in mijn hoofd. Het hoeft geen

betoog dat ik eigenlijk een pelikaan ben. Voor de liefhebber: het was de strip-

tekenaar Gotlib, die deze vogels meesterlijk portretteerde: een blik op de

wereld, verstandig en soms een beetje sukkelig, en een liefhebber van scholen

vis. Hij duikt er midden in en soms met succes.

Ging er dan niets mis deze dag? Jazeker

wel. Het geeft natuurlijk geen pas om

ruim eenderde van onze collega’s voor

struisvogel uit te maken. Hoe lekker die

biefstuk ook smaakt. We begrepen het

overigens allemaal verkeerd, geloof ik.

Eén van de genoemde mensen, zag ik

afgelopen week met open vizier en

strijdvaardig een moeilijke discussie aan-

gaan: niks niet kop in het zand! Dat we

kuddegedrag vertonen, zoals die flamin-

go’s, zegt ook iets over de wijze waarop

anderen naar onze organisatie kijken.

Laat ik duidelijk zijn. De uitwisseling, het netwerken en soms het scoren van

weer een gesprekspartner was geweldig. Mijn poging om Marc-Jan van scoren

af te houden, werd door hem tactisch heel sterk gepareerd door meteen een

hele groep te betrekken bij het gesprek. Zelfs bij het wachten voor de registra-

tietafel, wist hij weer mensen in te schakelen. Zijn strategie bracht hem de

winst. De mensen die hem spraken hebben er vast niet onder geleden!

Wat heb ik geleerd? Netwerken is leuk. Ook al is het net werken. Iedereen

heeft een boeiend verhaal en samenhangen zijn vaak snel gevonden. Het

gekwetter kreeg nu en dan een stevige lading, zo leek het. Gesprekken over

passie, de drive achter en in het werk gaven aanleiding tot veel idee-uitwisseling.

Het gaat meteen ergens over.

Marc-Jan bleek een zwaan te zijn, hoewel hij dat nog niet eerder in zichzelf

zag. Ik zag ook nog een dodo. Hij leek op een Dappere Dodo (KRO-jeugdtele-

visie 1955-1964). De dodo had het zwaar. Zag jij hem ook? Laat het mij even

Samenstelling

Louise Buvelot, SenterNovem en Brechje Hollaardt

Coördinatie

Louise Buvelot, SenterNovem

Hoofdredactie

Caro Sicking, Woordwerk, Vught

Tekst

Caro Sicking, Reinier Spreen.

SenterNovem-reporters

André de Boer, Douwe Jan Joustra, Arie Kobijn, Peter Koopmans,

Jol Moors, Maartje Op de Coul, Titus van Roermund.

Fotografie

Jaap ’t Hooft, Reinier Spreen, SenterNovem, Joop Veenis en

Ruud van Rheenen, ProvenPartners, Den Haag

Vormgeving

Ambitions Creative Communication©, ’s-Hertogenbosch

Oplage

500 stuks

12

weten. Tussen de goede inzenders (email svp) verloot ik

een mooi boek over het ‘lagerhuisdebat’.

En nu? Ik weet niet hoe het jou verging, maar ik heb zeker

met 10+ personen afspraken gemaakt over vervolgacties.

Dat wordt nog hard werken. Dat levert energie. Dat is wat ik

synergie ga noemen!