Post on 28-Oct-2021
Optimaliseer je Vitamine D
levels
Interpretatie en advies na Vitamine D (25 OHD) Test
Inhoud1. WAAROM IS VITAMINE D ZO BELANGRIJK? 4
2. WAT ZOUDEN ONZE VITAMINE D WAARDEN
MOETEN ZIJN? 6
3. WAT ZIJN DE GEMIDDELDE VITAMINE D-NIVEAUS
IN NEDERLAND? 7
4. JOUW VITAMINE D-WAARDEN 8
5. VITAMINE D-NIVEAUS OPTIMALISEREN 9
1. INTERPRETATIE VAN DE TESTUITSLAG 9
2. INDIEN NODIG, BEPALING DAGELIJKSE VITAMINE D
DOSERING 10
3. KEUZE VAN EEN JUIST VITAMINE D SUPPLEMENT 12
4. WAT IS DE ROL VAN DE ZON? 13
Je weet ongetwijfeld al hoe belangrijk vitamine D voor onze gezondheid is, anders had je geen vitamine D-test laten doen. Voor de compleetheid beschrijven
we in deze bijlage bij de Vitamine D-test nog even kort waarom Vitamine D zo belangrijk is.
Vitamine D is niet één vitamine, maar bestaat uit een groep van 5 in vet oplosbare
prohormonen (precursors van hormonen) die verantwoordelijk voor de absorptie
van 5 verschillende belangrijke mineralen, te weten:
CALCIUM
IJZER
MAGNESIUM
FOSFAAT
ZINK
Zonder vitamine D kunnen we bovengenoemde mineralen dus slechter opnemen in
ons lichaam, een eerste belangrijke reden waarom we voldoende vitamine D in ons
lichaam moeten hebben. Daarnaast speelt Vitamine D een belangrijke rol bij veel
functies in ons lichaam, want het:
Reguleert de calciumstofwisseling: calcitriol bevordert de efficiëntie van de resorptie
van calcium in de nieren en stimuleert de absorptie van calcium en fosfaat in de
darmen, waardoor onder andere botontkalking en botziekten kunnen worden
voorkomen (Bolland et al., 20141 )
Zorgt voor een sterk immuunsysteem en verlaagt de kans op virale en bacteriële
infecties (Hewison, 20112)
Kan het risico op ca. 15 vormen van kanker (o.a. borstkanker, prostaatkanker,
darmkanker, longkanker en lymfoom) helpen verlagen (o.a. Garland et al., 20063 )
Waarom is Vitamine D zo
belangrijk? Verlaagt de kans op diabetes (Hypponen et al., 2002; Holick, 2004; Pittas et
al., 20124)
Vermindert de kans op astma (Brehm et al., 20095)
Beschermt tegen hart- en vaatziekten (Wang et al., 20086)
Vermindert de kans op stemmingswisselingen en depressie (Bertone-Johnson,
20097)
Vermindert de kans op zwangeschapscomplicaties, zoals keizersnede en
pre-eclampsia (Bodnar et al., 20078), autisme (Cannell, 20089) en taalstoornissen bij
kinderen (Whitehouse et al., 201210)
Verhoogt de levensverwachting in het algemeen (o.a. Bjelakovic et al., 201111;
Autier et al., 200712)
Vaak zijn de symptomen die duiden op een vitamine D-gebrek erg subtiel en niet
direct in verband te brengen met een vitamine D-tekort. Als je vaak last hebt van
één of meer van de volgende symptomen kan het heel goed zijn dat je een vitamine
D-deficiëntie hebt:
Regelmatig verkouden en griep
Slappe spieren en spierkrampen
Gewrichtspijn
Tandvleesaandoeningen
Chronische vermoeidheid
Lusteloosheid
Regelmatig botbreuken
Slapeloosheid
Overgewicht
Ondanks dat een vitamine D-tekort vaak moeilijk te herkennen is, is het heel
belangrijk om de symptomen niet te negeren. Een chronisch vitamine D-tekort
kan namelijk leiden tot allerlei ernstige ziektes en aandoeningen, zoals:
Diabetes (Hypponen et al., 2002; Holick, 2004; Pittas et al., 201213)
Overgewicht (Rodrigues-Rodrigues et al., 200914, Major et al., 200715,
McCarty, 200916)
Astma (Brehm et al., 200917)
Hart- en vaatziekten (Wang et al., 200818)
Stemmingswisselingen en depressie (Bertone-Johnson, 200919)
Kanker (o.a. Garland et al., 200620)
54
1
76
2 Wat zouden onze Vitamine D waarden
moeten zijn?De test die wij aanbieden om je vitamine D-gehalte te laten bepalen is de 25(OH)D test (25-hydroxy-vitamine D test), en geeft je een goed beeld van je
algehele gezondheid in relatie tot het vitamine D-gehalte in je bloed. De uitslag die je met deze test
krijgt is een bloedwaarde uitgedrukt in nmol/l.
Onderstaande tabel kan je helpen om de uitslag van je vitamine D-test te
interpreteren, zodat je voor jezelf kunt bepalen of je al dan niet een vitamine
D-tekort hebt (Grant & Holick, 200521):
3
Veel Nederlanders hebben een vitamine D-tekort, vaak zonder het zelf te weten. Vooral volwassenen ouder dan 50 jaar lopen het risico met een ernstig
vitamine D-tekort rond te lopen, want onderzoekers becijferden enkele jaren geleden dat 45% van de
Nederlandse mannen en 56% van de Nederlandse vrouwen die zij onderzochten met een vitamine
D-tekort (vitamine D-gehalte lager dan 50nmol/l) kampten (Snijder et al., 200522).
Eén van de belangrijkste oorzaken van dit structurele vitamine D-tekort is een te
lage blootstelling aan zonlicht, de belangrijkste bron van vitamine D. Afhankelijk
van de zonsterkte, je leeftijd en huidskleur kun je als je 15 minuten onbeschermd in de
zon zit tussen de 5.000 en 10.000 IU vitamine D3 aanmaken (Faurschou et al., 201223).
Toch is dit voor veel mensen een hele opgave, niet alleen omdat in Nederland de zon
niet zo vaak schijnt maar ook omdat veel mensen de meeste tijd binnenshuis doorbrengen
en omdat in de zon zitten door medici wordt ontmoedigd vanwege het risico op
huidkanker. Daarnaast zijn er nog twee andere factoren die bijdragen aan het alom
aanwezige vitamine D-tekort in Nederland. Ten eerste speelt leeftijd een rol, want
oudere mensen kunnen minder goed UV-stralen omzetten in vitamine D. Bij een
70-jarige is het vermogen om zonlicht om te zetten in vitamine D3 gereduceerd tot
25% ten opzichte van een 20-jarige (Holick et al., 198924). Daarnaast is overgewicht
een belangrijke factor, want vetcellen breken vitamine D (een vetoplosbare vitamine)
af (Rodrigues-Rodrigues et al., 200925).
Het gemiddelde vitamine D-gehalte onder Nederlanders is zeer laag. Jij hebt een
test laten doen. Afhankelijk van wat jouw waarden zijn is het nú tijd voor actie!
Wat zijn de gemiddelde
Vitamine D-niveaus in Nederland?
GEVOLGEN
VOOR DE GEZONDHEID
Rachitis, osteomalacie, myopathie
Risico op rachitis, osteomalacie, myopathie. Secundaire
hyperparathyreoïdie en calciummalabsorptie.
Risico om in later stadium op rachitis, osteomalacie of
myopathie te krijgen
Let wel: deze waarde is volgens veel medici aan de lage kant
Te hoge vitamine D inname. Hoeft niet te leiden tot vitamine
D-intoxicatie
Te hoge vitamine D inname, kan op den duur tot vitamine
D-intoxicatie leiden.
Vitamine D-intoxicatie, kan botontkalking en een verhoogde
kans op een hartinfarct of atherosclerose tot gevolg hebben
VITAMINE
D-GEHALTE
(NMOL/L)
< 12
12-27
27-50
50-80
80-100
100-250
250-325
> 325
DIAGNOSE
Zeer ernstige deficiëntie
Ernstige deficiëntie
Deficiëntie
Voldoende
Optimaal
Verhoogd
Overschot
Vergiftiging
98
4 Jouw vitamine D-waarden
Je hebt een Vitamine D-test laten doen. Hieronder hebben we een schema gemaakt, waarin je jouw
waarden kunt noteren voor toekomstige referentie. Mocht je een hertest gaan doen, dan kan je die
waarden eveneens noteren.
Instructies voor het invullen van de tabel
1. Vul de datum in waarop je de test hebt uitgevoerd
2. Vul de uitslag van de test, nadat je deze per email van ons hebt ontvangen,
in bij de derde kolom
3. Kijk in hoofdstuk 2 bij “Ons advies over de juiste vitamine D waarden” of
jouw uitslag te laag, te hoog of juist optimaal is.
4. Kijk in hoofdstuk 5 welke actie je dient te ondernemen bij welke uitslag
(te laag, te hoog, of optimaal)
5. Vul in de tabel in hoeveel IU je dagelijks gaat nemen, zodat je na een hertest
kunt zien of dit voldoende, teveel, of te weinig voor jou was om optimale Vitamine
D-niveaus te behalen
6. Doe over +/- 3 maanden een hertest. Een hertest kan je bestellen op
www.gezondheidstest.nl.
5 Vitamine D-niveaus
optimaliseren
1. INTERPRETATIE VAN DE TESTUITSLAG
Om de testuitslag juist te interpreteren en te weten wat je met deze uitslag moet
gaan doen hebben we onderstaand overzicht gemaakt. Kies eerst welke kolom
(horizontaal, bovenaan) overeenkomt met jouw uitslag (kijk hiervoor in hoofstuk 2) en
kies dan de rij (verticaal, links) die overeenkomt met de vitamine-D supplementen die je
op dit moment al dan niet neemt. Kijk dan waar de twee elkaar kruisen, dit is het advies
dat op jou van toepassing is. Bijvoorbeeld: Was je vitamine D-waarde te laag en neem je
op dit moment geen vitamine D-supplement, dan is je advies in de meest rechtse kolom
te zien, direct onder de kop “vitamine D-waarde Te LAAG”.
UITGEVOERDE
TEST
VITAMINE D 25
OHD TEST
VITAMINE D 25
OHD TEST
VITAMINE D 25
OHD TEST
VITAMINE D 25
OHD TEST
VITAMINE D 25
OHD TEST
DATUM
UITGEVOERD
UITSLAG TEST
(NMOL/LITER)
INTERPRETATIE
1)
INNAME VITAMINE D
(IU PER DAG) 2)
1) OMCIRKEL WAT VAN TOEPASSING IS, ZIE HOOFDSTUK 2 VOOR INTERPRETATIE
2) DAGELIJKSE HOEVEELHEID IU VITAMINE D GESLIKT NA TEST, ZIE HOOFDSTUK 5 VOOR ADVIES
Te laagOptimaalTe hoog
Te laagOptimaalTe hoog
Te laagOptimaalTe hoog
Te laagOptimaalTe hoog
Te laagOptimaalTe hoog
VITAMINE D-WAARDE
TE HOOG
Verlaag je dagelijkse vitamine D suppletie in overleg met je huisarts. Doe over 3 maanden een hertest.
Verlaag je dagelijkse vitamine D suppletie in overleg met je huisarts. Doe over 3 maanden een hertest.
VITAMINE D-WAARDE
OPTIMAAL
Gefeliciteerd! Je doet het goed. Ons advies is om door te gaan met wat je doet.
Onthoud dat zowel jouw blootstelling aan de zon als je inname van een vitamine D supplement beide van invloed zijn op je vitamine D bloedwaar-den.
Houd deze beide con-stant en doe over een jaar een hertest.
Houd er rekening mee dat naarmate je ouder wordt, je Vitamine D behoefte toeneemt.
VITAMINE D-WAARDE
TE LAAG
Start met een Vitamine D supplement. Volg de dagelijkse dosering zoals aanbevolen in deze bijla-ge. Doe over 3 maanden een hertest.
Verhoog de dagelijkse do-sering Vitamine D naar de in deze bijlage aanbevolen hoeveelheid. Doe over 3 maanden een hertest.Ik neem op dit moment WEL een vitamine D-sup-plement en mijn dosering was gelijk aan of hoger dan aanbevolen in deze bijlage
Neem contact op met je huisarts, als je doseringen Vitamine D voldoende hoog zijn, maar je bloed-waarden te laag.
MIJN UITSLAG
IK NEEM OP DIT MOMENT
Ik neem op dit moment GEEN vitamineD-supplement
Ik neem op dit moment WEL een vitamine D-supplement en mijn dosering was lager dan aanbevolen in deze bijlage
Ik neem op dit moment WEL een vitamine D-supplement en mijn dosering was gelijk aan of hoger dan aanbevolen in deze bijlage
1110
2. INDIEN NODIG, BEPALING DAGELIJKSE VITAMINE D DOSERING
Wetenschappers en artsen zijn het onderling niet met elkaar over eens hoeveel
vitamine D wij dagelijks nodig hebben om gezond te blijven en ons lichaam goed
te laten functioneren, er worden dus door elk van hen verschillende adviezen
gegeven. In onderstaande tabel hebben we op een rij gezet welke hoeveelheden
worden aanbevolen door het Nederlandse Voedingscentrum, de Amerikaanse
gezondheidsautoriteiten, enkele wetenschappers en de Nederlandse arts / Vitamine
D-expert Dr. Gert Schuitemaker.
De adviezen van het Voedingscentrum zorgen ervoor dat het vitamine D-gehalte in
het bloed een serum 25(OH)D van minimaal 25nmol/l bedraagt. Volgens diverse
onderzoeken is dit een vrij lage dosering. Recente onderzoeken hebben namelijk uit-
gewezen dat de levensverwachting aanzienlijk verlengend wordt als je een veel hoger
gehalte vitamine D in het bloed hebt, te weten een serum 25(OH)D van meer dan
85nmol/l (Garland et al., 201429). Om gezond te blijven heb je dus in ieder geval veel
meer vitamine D nodig dan door het Voedingscentrum wordt aanbevolen.
U.S.A.
Baby’s tot 1 jaar: 400 IU
Van 1 - 70 jaar: 600 IU
600 IU
Van 1 - 70 jaar: 600 IU
800 IU
GROEP
KINDEREN
VROUWEN
ZWANGERE VROUWEN
MANNEN
MANNEN EN VROUWEN
VANAF 70 JAAR
VOEDINGS-CENTRUM
NEDERLAND
Kinderen van 0 t/m 3 jaar : 400 IU
extra
400 IU
Vrouwen van 4 t/m 49 jaar met
een getinte huidskleur en/of die niet
genoeg buitenkomen en vrouwen van
50 t/m 69 jaar : 400 IU extra
400 IU extra
400 IU
Mannen van 4 t/m 69 jaar met een
getinte huidskleur en/of die niet ge-
noeg buitenkomen : 400 IU extra
800 IU extra
DR. GERT SCHUITE-MAKER
(2008) 28
Baby’s: 400 IU
Vanaf 1 jaar: 1000 IU
2000 IU
Vrouwen met donkere huidskleur of
overgewicht:
> 2000 IU
2000 – 4000 IU
Gedurende borstvoeding: 6000 IU
2000 IU
Mannen met donkere huidskleur of
overgewicht: > 2000 IU
> 2000 IU
HOLICK
(2004) 26
1000 IU
1000 IU
1000 IU
1000 IU
1000 IU
GARLAND & O’CONNOR
(2009) 27
35 IU p/pond lichaams-gewicht
Kinderen 5-10 jaar: 2500 IU
Volwassenen: 4000 – 8000 IU
5000 – 10.000 IU
Kinderen 5-10 jaar: 2500 IU
Volwassenen: 4000 – 8000 IU
4000 – 8000 IU
De hoeveelheid vitamine D die je extra als supplement zou moeten gaan nemen om
een gezond vitamine D-gehalte in je bloed te krijgen (en behouden) hangt af van de
uitslag van je vitamine D-test. Onderstaande tabel geeft een indicatie van de dosering
op basis van het huidige vitamine D-gehalte in je bloed. Daarbij is uitgegaan van het feit
dan een dosering van 40 IU van een Vitamine D3 supplement het serum 25(OH)D met
ongeveer 1 nmol/l) verhoogt (Schuitemaker, 2008).
1312
3. KEUZE VAN EEN JUIST VITAMINE D SUPPLEMENT
Als je niet vaak de gelegenheid hebt om in de zon te zitten is het zeer verstandig om
naast voldoende vitamine D-rijke voeding ook vitamine D supplementen te slikken,
anders kom je nooit aan je dagelijkse vitamine D behoefte. Let er wel op dat de vita-
mine D supplementen die je koopt natuurlijke vitamine D3 (Cholecalciferol) bevatten,
want dit is de effectiefste vorm van vitamine D en dezelfde vitamine D die je lichaam
aanmaakt wanneer je in de zon zit.
4. WAT IS DE ROL VAN DE ZON?
De eenvoudigste en meest natuurlijke manier om voldoende vitamine D binnen
te krijgen is door in de zon te gaan zitten, want afhankelijk van de zonsterkte, je
leeftijd en huidskleur kun je als je 15 minuten onbeschermd in de zon zit tussen de
5.000 en 10.000 IU vitamine D3 aanmaken (Faurschou et al., 201230). Toch is zonnen
niet zonder gevaren, want als je huid teveel en te vaak wordt blootgesteld aan de zon
vindt versnelde huidveroudering plaats en verhoog je het risico op huidkanker.
Veilig en verstandig zonnen is dus belangrijk, en dat doe je op de volgende manier:
Ga dagelijks maximaal 5 tot 10 minuten onbeschermd in de zon zitten, zodat je
huid zonlicht kan opnemen welke noodzakelijk is voor de aanmaak van vitamine D.
Hoelang je precies onbeschermd in de zon kunt blijven zitten is onder andere afhan-
kelijk van je huidtype (iemand die een bleke huid heeft en snel verbrandt kan veel
korter in de zon zitten dan iemand met een donkergetinte huid).
Zodra je huid een rode gloed begint te krijgen dien je direct uit de zon te gaan,
want dit is een teken dat je huid voldoende zon heeft gekregen.
Ga nooit tussen 11u en 15u (bijvoorbeeld tijdens je lunchpauze) onbeschermd
in de zon zitten want de zon staat dan op zijn hoogst en de gevaarlijke straling is dan
het krachtigst.
Bedek nadat je lang genoeg onbeschermd in de zon hebt gezeten je huid met
zonwerende kleding en draag een hoedje met een brede rand, of smeer je royaal
in met een zonnebrandcrème op natuurlijke basis, zoals bijvoorbeeld Yaoh Hennep
Sunblock SPF 30 (voor een ongebruinde huid), Yaoh Hennep Sunblock SPF 15 (voor
een enigszins gebruinde huid) en Yaoh Hennep Suncream (voor een donkere of reeds
gebruinde huid)
Ga nadat je in de zon bent geweest niet direct douchen, want dan spoel je de
vitamine D van je huid af
Smeer na het zonnen je huid in met een after-sun op natuurlijke basis, zoals
Yaoh Hennep Aftersun
Als je voldoende onbeschermd in de zon hebt gezeten (dus 5 tot 10 minuten, afhanke-
lijk van je huidtype) hoef je op die dag geen vitamine D-supplement te slikken. Op alle
andere dagen dien je altijd vitamine D te nemen.
Let op: Je hoeft niet snel bang te zijn dat je teveel vitamine D slikt, een vitamine D-
vergiftiging vindt ook niet direct plaats maar kan een of meer jaren duren. Toch raden
we aan om nooit meer dan 8000 IU per dag te nemen. Wil je meer nemen, doe dat
dan altijd onder begeleiding van je huisarts. Wil je helemaal veilig blijven, start dan
met 2000 IU per dag. Test 3 maanden later opnieuw je vitamine D om te zien hoe
hoog je nu zit
De dagelijkse vitamine D3- suppletie in bovenstaande tabel is slechts een
richtlijn, wij kunnen niet adviseren hoeveel vitamine D je precies moet nemen.
Kies daarom veilig, en laat na 3 maanden opnieuw je vitamine D-waarden meten om
te zien hoe hoog het vitamine D-gehalte in je bloed dan is.
DAGELIJKSE VITAMINE D3 SUPPLETIE
4000 IU
3500 IU
3000 IU
2000 IU
Indien vitamine D-gehalte lager dan 100 nmol/l: max. 800 IU
Geen, eventueel bestaande suppletie verlagen
Stoppen met suppletie. Neem je op dit moment geen vitamine
D3-supplement, maak dan een afspraak met je huisarts.
Stoppen met suppletie. Neem je op dit moment geen vitamine
D3-supplement, maak dan een afspraak met je huisarts
VITAMINE
D-GEHALTE
(NMOL/L)
< 12
12-27
27-50
50-80
80-100
100-250
250-325
> 325
DIAGNOSE
Zeer ernstige deficiëntie
Ernstige deficiëntie
Deficiëntie
Voldoende
Optimaal
Verhoogd
Overschot
Vergiftiging
Wij bevelen aan om vloeibare vitamine D op natuurlijke basis te nemen, want deze kan
eenvoudig op de tong gedruppeld worden en wordt snel opgenomen door het lichaam.
Een vloeibaar vitamine D-supplement van goede kwaliteit is D3 Serum van PR Labs,
want deze bevat natuurlijke cholecalciferol en is zeer sterk geconcentreerd (1 druppel
bevat 1000 IU vitamine D3).
14
Referenties 1 Bolland MJ, Grey A, Gamble GD, Reid IR (January 2014): “The effect of vitamin D
supplementation on skeletal, vascular, or cancer outcomes: a trial sequential meta-analysis”.
Lancet Diabetes Endocrinol (Meta-analysis)
2 Hewison M (2011): “Vitamin D and innate and adaptive immunity”. Vitam. Horm.
Vitamins & Hormones 86: 23–62.
3 Garland, Cedric F., et al: “The role of vitamin D in cancer prevention.” American Journal of
Public Health 96.2 (2006): 252.
4 Holick, Michael F. “Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart
disease, and osteoporosis.” The American journal of clinical nutrition 79.3 (2004): 362-371.
5 Brehm, John M., et al. “Serum vitamin D levels and markers of severity of childhood asthma in
Costa Rica.” American journal of respiratory and critical care medicine 179.9 (2009): 765.
6 Wang, Thomas J., et al. “Vitamin D deficiency and risk of cardiovascular disease.”
Circulation 117.4 (2008): 503-511.
7 Bertone-Johnson, Elizabeth R. “Vitamin D and the occurrence of depression: causal
association or circumstantial evidence?.” Nutrition reviews 67.8 (2009): 481-492.
8 Bodnar, Lisa M., et al. “Maternal vitamin D deficiency increases the risk of preeclampsia.”
Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 92.9 (2007): 3517-3522.
9 Cannell, John Jacob. “Autism and vitamin D.” Medical Hypotheses 70.4 (2008): 750-759.
10 Whitehouse, Andrew JO, et al. “Maternal serum vitamin D levels during pregnancy and
offspring neurocognitive development.” Pediatrics 129.3 (2012): 485-493.
11 Bjelakovic, Goran, et al. “Vitamin D supplementation for prevention of mortality in adults.”
Cochrane Database Syst Rev 7.7 (2011).
12 Autier, Philippe, and Sara Gandini. “Vitamin D supplementation and total mortality:
a meta-analysis of randomized controlled trials.” Archives of Internal Medicine 167.16
(2007): 1730-1737.
13 Holick, Michael F. “Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart
disease, and osteoporosis.” The American journal of clinical nutrition 79.3 (2004): 362-371.
14 Rodríguez-Rodríguez, Elena, et al. “Vitamin D in overweight/obese women and its relationship
with dietetic and anthropometric variables.” Obesity 17.4 (2009): 778-782.
15 Major, Geneviève C., et al. “Supplementation with calcium+ vitamin D enhances the beneficial
effect of weight loss on plasma lipid and lipoprotein concentrations.” The American journal of
clinical nutrition 85.1 (2007): 54-59.
16 McCarty, Mark F. “Poor vitamin D status may contribute to high risk for insulin resistance,
obesity, and cardiovascular disease in Asian Indians.” Medical hypotheses 72.6 (2009): 647-651.
17 Brehm, John M., et al. “Serum vitamin D levels and markers of severity of childhood asthma in
Costa Rica.” American journal of respiratory and critical care medicine 179.9 (2009): 765.
18 Wang, Thomas J., et al. “Vitamin D deficiency and risk of cardiovascular disease.” Circulation
117.4 (2008): 503-511.
19 Bertone-Johnson, Elizabeth R. “Vitamin D and the occurrence of depression: causal association
or circumstantial evidence?.” Nutrition reviews 67.8 (2009): 481-492.
20 Garland, Cedric F., et al: “The role of vitamin D in cancer prevention.” American Journal of
Public Health 96.2 (2006): 252.
21 Grant WB, Holick MF. Benefits and requirements of vitamin D for optimal health: a review.
(2005) Altern Med Rev 10:94-111
22 Snijder, Marieke B., et al. “Adiposity in relation to vitamin D status and parathyroid hormone
levels: a population-based study in older men and women.” Journal of Clinical Endocrinology &
Metabolism 90.7 (2005): 4119-4123.
23 Faurschou, A., et al. “The relation between sunscreen layer thickness and vitamin D production
after ultraviolet B exposure: a randomized clinical trial.” British Journal of Dermatology 167.2
(2012): 391-395.
24 Holick, MichaelF, LoisY Matsuoka, and Jacobo Wortsman. “Age, vitamin D, and solar
ultraviolet.” The Lancet 334.8671 (1989): 1104-1105.
25 Rodríguez-Rodríguez, Elena, et al. “Vitamin D in overweight/obese women and its relationship
with dietetic and anthropometric variables.” Obesity 17.4 (2009): 778-782.
26 Holick, Michael F. “Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart
disease, and osteoporosis.” The American journal of clinical nutrition 79.3 (2004): 362-371.
27 Cedric Garland and Tracey O’Connor (2009): “Seminar how vitamin D can be used to prevent
breast cancer -- as well as infectious diseases, type 1 diabetes, hypertension, colon cancer, and
falls in the elderly “, University of Toronto, Ontario, Canada.
28 Dr. Gert Schuitemaker: “Nieuw licht op vitamine D en chronische ziekten”. Ortho
Communications & Science B.V., 2008.
29 Garland et al. (2014): “Meta-analysis of All-Cause Mortality According to Serum
25-Hydroxyvitamin D”. American Journal of Public Health
30 Faurschou, A., et al. “The relation between sunscreen layer thickness and vitamin D
production after ultraviolet B exposure: a randomized clinical trial.” British Journal of
Dermatology 167.2 (2012): 391-395.
15
WWW.BIOPROFIEL.NL