Optimaliseer je Vitamine D

levels

Interpretatie en advies na Vitamine D (25 OHD) Test

Inhoud1. WAAROM IS VITAMINE D ZO BELANGRIJK? 4

2. WAT ZOUDEN ONZE VITAMINE D WAARDEN

MOETEN ZIJN? 6

3. WAT ZIJN DE GEMIDDELDE VITAMINE D-NIVEAUS

IN NEDERLAND? 7

4. JOUW VITAMINE D-WAARDEN 8

5. VITAMINE D-NIVEAUS OPTIMALISEREN 9

1. INTERPRETATIE VAN DE TESTUITSLAG 9

2. INDIEN NODIG, BEPALING DAGELIJKSE VITAMINE D

DOSERING 10

3. KEUZE VAN EEN JUIST VITAMINE D SUPPLEMENT 12

4. WAT IS DE ROL VAN DE ZON? 13

Je weet ongetwijfeld al hoe belangrijk vitamine D voor onze gezondheid is, anders had je geen vitamine D-test laten doen. Voor de compleetheid beschrijven

we in deze bijlage bij de Vitamine D-test nog even kort waarom Vitamine D zo belangrijk is.

Vitamine D is niet één vitamine, maar bestaat uit een groep van 5 in vet oplosbare

prohormonen (precursors van hormonen) die verantwoordelijk voor de absorptie

van 5 verschillende belangrijke mineralen, te weten:

CALCIUM

IJZER

MAGNESIUM

FOSFAAT

ZINK

Zonder vitamine D kunnen we bovengenoemde mineralen dus slechter opnemen in

ons lichaam, een eerste belangrijke reden waarom we voldoende vitamine D in ons

lichaam moeten hebben. Daarnaast speelt Vitamine D een belangrijke rol bij veel

functies in ons lichaam, want het:

Reguleert de calciumstofwisseling: calcitriol bevordert de efficiëntie van de resorptie

van calcium in de nieren en stimuleert de absorptie van calcium en fosfaat in de

darmen, waardoor onder andere botontkalking en botziekten kunnen worden

voorkomen (Bolland et al., 20141 )

Zorgt voor een sterk immuunsysteem en verlaagt de kans op virale en bacteriële

infecties (Hewison, 20112)

Kan het risico op ca. 15 vormen van kanker (o.a. borstkanker, prostaatkanker,

darmkanker, longkanker en lymfoom) helpen verlagen (o.a. Garland et al., 20063 )

Waarom is Vitamine D zo

belangrijk? Verlaagt de kans op diabetes (Hypponen et al., 2002; Holick, 2004; Pittas et

al., 20124)

Vermindert de kans op astma (Brehm et al., 20095)

Beschermt tegen hart- en vaatziekten (Wang et al., 20086)

Vermindert de kans op stemmingswisselingen en depressie (Bertone-Johnson,

20097)

Vermindert de kans op zwangeschapscomplicaties, zoals keizersnede en

pre-eclampsia (Bodnar et al., 20078), autisme (Cannell, 20089) en taalstoornissen bij

kinderen (Whitehouse et al., 201210)

Verhoogt de levensverwachting in het algemeen (o.a. Bjelakovic et al., 201111;

Autier et al., 200712)

Vaak zijn de symptomen die duiden op een vitamine D-gebrek erg subtiel en niet

direct in verband te brengen met een vitamine D-tekort. Als je vaak last hebt van

één of meer van de volgende symptomen kan het heel goed zijn dat je een vitamine

D-deficiëntie hebt:

Regelmatig verkouden en griep

Slappe spieren en spierkrampen

Gewrichtspijn

Tandvleesaandoeningen

Chronische vermoeidheid

Lusteloosheid

Regelmatig botbreuken

Slapeloosheid

Overgewicht

Ondanks dat een vitamine D-tekort vaak moeilijk te herkennen is, is het heel

belangrijk om de symptomen niet te negeren. Een chronisch vitamine D-tekort

kan namelijk leiden tot allerlei ernstige ziektes en aandoeningen, zoals:

Diabetes (Hypponen et al., 2002; Holick, 2004; Pittas et al., 201213)

Overgewicht (Rodrigues-Rodrigues et al., 200914, Major et al., 200715,

McCarty, 200916)

Astma (Brehm et al., 200917)

Hart- en vaatziekten (Wang et al., 200818)

Stemmingswisselingen en depressie (Bertone-Johnson, 200919)

Kanker (o.a. Garland et al., 200620)

54

1

76

2 Wat zouden onze Vitamine D waarden

moeten zijn?De test die wij aanbieden om je vitamine D-gehalte te laten bepalen is de 25(OH)D test (25-hydroxy-vitamine D test), en geeft je een goed beeld van je

algehele gezondheid in relatie tot het vitamine D-gehalte in je bloed. De uitslag die je met deze test

krijgt is een bloedwaarde uitgedrukt in nmol/l.

Onderstaande tabel kan je helpen om de uitslag van je vitamine D-test te

interpreteren, zodat je voor jezelf kunt bepalen of je al dan niet een vitamine

D-tekort hebt (Grant & Holick, 200521):

3

Veel Nederlanders hebben een vitamine D-tekort, vaak zonder het zelf te weten. Vooral volwassenen ouder dan 50 jaar lopen het risico met een ernstig

vitamine D-tekort rond te lopen, want onderzoekers becijferden enkele jaren geleden dat 45% van de

Nederlandse mannen en 56% van de Nederlandse vrouwen die zij onderzochten met een vitamine

D-tekort (vitamine D-gehalte lager dan 50nmol/l) kampten (Snijder et al., 200522).

Eén van de belangrijkste oorzaken van dit structurele vitamine D-tekort is een te

lage blootstelling aan zonlicht, de belangrijkste bron van vitamine D. Afhankelijk

van de zonsterkte, je leeftijd en huidskleur kun je als je 15 minuten onbeschermd in de

zon zit tussen de 5.000 en 10.000 IU vitamine D3 aanmaken (Faurschou et al., 201223).

Toch is dit voor veel mensen een hele opgave, niet alleen omdat in Nederland de zon

niet zo vaak schijnt maar ook omdat veel mensen de meeste tijd binnenshuis doorbrengen

en omdat in de zon zitten door medici wordt ontmoedigd vanwege het risico op

huidkanker. Daarnaast zijn er nog twee andere factoren die bijdragen aan het alom

aanwezige vitamine D-tekort in Nederland. Ten eerste speelt leeftijd een rol, want

oudere mensen kunnen minder goed UV-stralen omzetten in vitamine D. Bij een

70-jarige is het vermogen om zonlicht om te zetten in vitamine D3 gereduceerd tot

25% ten opzichte van een 20-jarige (Holick et al., 198924). Daarnaast is overgewicht

een belangrijke factor, want vetcellen breken vitamine D (een vetoplosbare vitamine)

af (Rodrigues-Rodrigues et al., 200925).

Het gemiddelde vitamine D-gehalte onder Nederlanders is zeer laag. Jij hebt een

test laten doen. Afhankelijk van wat jouw waarden zijn is het nú tijd voor actie!

Wat zijn de gemiddelde

Vitamine D-niveaus in Nederland?

GEVOLGEN

VOOR DE GEZONDHEID

Rachitis, osteomalacie, myopathie

Risico op rachitis, osteomalacie, myopathie. Secundaire

hyperparathyreoïdie en calciummalabsorptie.

Risico om in later stadium op rachitis, osteomalacie of

myopathie te krijgen

Let wel: deze waarde is volgens veel medici aan de lage kant

Te hoge vitamine D inname. Hoeft niet te leiden tot vitamine

D-intoxicatie

Te hoge vitamine D inname, kan op den duur tot vitamine

D-intoxicatie leiden.

Vitamine D-intoxicatie, kan botontkalking en een verhoogde

kans op een hartinfarct of atherosclerose tot gevolg hebben

VITAMINE

D-GEHALTE

(NMOL/L)

< 12

12-27

27-50

50-80

80-100

100-250

250-325

> 325

DIAGNOSE

Zeer ernstige deficiëntie

Ernstige deficiëntie

Deficiëntie

Voldoende

Optimaal

Verhoogd

Overschot

Vergiftiging

98

4 Jouw vitamine D-waarden

Je hebt een Vitamine D-test laten doen. Hieronder hebben we een schema gemaakt, waarin je jouw

waarden kunt noteren voor toekomstige referentie. Mocht je een hertest gaan doen, dan kan je die

waarden eveneens noteren.

Instructies voor het invullen van de tabel

1. Vul de datum in waarop je de test hebt uitgevoerd

2. Vul de uitslag van de test, nadat je deze per email van ons hebt ontvangen,

in bij de derde kolom

3. Kijk in hoofdstuk 2 bij “Ons advies over de juiste vitamine D waarden” of

jouw uitslag te laag, te hoog of juist optimaal is.

4. Kijk in hoofdstuk 5 welke actie je dient te ondernemen bij welke uitslag

(te laag, te hoog, of optimaal)

5. Vul in de tabel in hoeveel IU je dagelijks gaat nemen, zodat je na een hertest

kunt zien of dit voldoende, teveel, of te weinig voor jou was om optimale Vitamine

D-niveaus te behalen

6. Doe over +/- 3 maanden een hertest. Een hertest kan je bestellen op

www.gezondheidstest.nl.

5 Vitamine D-niveaus

optimaliseren

1. INTERPRETATIE VAN DE TESTUITSLAG

Om de testuitslag juist te interpreteren en te weten wat je met deze uitslag moet

gaan doen hebben we onderstaand overzicht gemaakt. Kies eerst welke kolom

(horizontaal, bovenaan) overeenkomt met jouw uitslag (kijk hiervoor in hoofstuk 2) en

kies dan de rij (verticaal, links) die overeenkomt met de vitamine-D supplementen die je

op dit moment al dan niet neemt. Kijk dan waar de twee elkaar kruisen, dit is het advies

dat op jou van toepassing is. Bijvoorbeeld: Was je vitamine D-waarde te laag en neem je

op dit moment geen vitamine D-supplement, dan is je advies in de meest rechtse kolom

te zien, direct onder de kop “vitamine D-waarde Te LAAG”.

UITGEVOERDE

TEST

VITAMINE D 25

OHD TEST

VITAMINE D 25

OHD TEST

VITAMINE D 25

OHD TEST

VITAMINE D 25

OHD TEST

VITAMINE D 25

OHD TEST

DATUM

UITGEVOERD

UITSLAG TEST

(NMOL/LITER)

INTERPRETATIE

1)

INNAME VITAMINE D

(IU PER DAG) 2)

1) OMCIRKEL WAT VAN TOEPASSING IS, ZIE HOOFDSTUK 2 VOOR INTERPRETATIE

2) DAGELIJKSE HOEVEELHEID IU VITAMINE D GESLIKT NA TEST, ZIE HOOFDSTUK 5 VOOR ADVIES

Te laagOptimaalTe hoog

Te laagOptimaalTe hoog

Te laagOptimaalTe hoog

Te laagOptimaalTe hoog

Te laagOptimaalTe hoog

VITAMINE D-WAARDE

TE HOOG

Verlaag je dagelijkse vitamine D suppletie in overleg met je huisarts. Doe over 3 maanden een hertest.

Verlaag je dagelijkse vitamine D suppletie in overleg met je huisarts. Doe over 3 maanden een hertest.

VITAMINE D-WAARDE

OPTIMAAL

Gefeliciteerd! Je doet het goed. Ons advies is om door te gaan met wat je doet.

Onthoud dat zowel jouw blootstelling aan de zon als je inname van een vitamine D supplement beide van invloed zijn op je vitamine D bloedwaar-den.

Houd deze beide con-stant en doe over een jaar een hertest.

Houd er rekening mee dat naarmate je ouder wordt, je Vitamine D behoefte toeneemt.

VITAMINE D-WAARDE

TE LAAG

Start met een Vitamine D supplement. Volg de dagelijkse dosering zoals aanbevolen in deze bijla-ge. Doe over 3 maanden een hertest.

Verhoog de dagelijkse do-sering Vitamine D naar de in deze bijlage aanbevolen hoeveelheid. Doe over 3 maanden een hertest.Ik neem op dit moment WEL een vitamine D-sup-plement en mijn dosering was gelijk aan of hoger dan aanbevolen in deze bijlage

Neem contact op met je huisarts, als je doseringen Vitamine D voldoende hoog zijn, maar je bloed-waarden te laag.

MIJN UITSLAG

IK NEEM OP DIT MOMENT

Ik neem op dit moment GEEN vitamineD-supplement

Ik neem op dit moment WEL een vitamine D-supplement en mijn dosering was lager dan aanbevolen in deze bijlage

Ik neem op dit moment WEL een vitamine D-supplement en mijn dosering was gelijk aan of hoger dan aanbevolen in deze bijlage

1110

2. INDIEN NODIG, BEPALING DAGELIJKSE VITAMINE D DOSERING

Wetenschappers en artsen zijn het onderling niet met elkaar over eens hoeveel

vitamine D wij dagelijks nodig hebben om gezond te blijven en ons lichaam goed

te laten functioneren, er worden dus door elk van hen verschillende adviezen

gegeven. In onderstaande tabel hebben we op een rij gezet welke hoeveelheden

worden aanbevolen door het Nederlandse Voedingscentrum, de Amerikaanse

gezondheidsautoriteiten, enkele wetenschappers en de Nederlandse arts / Vitamine

D-expert Dr. Gert Schuitemaker.

De adviezen van het Voedingscentrum zorgen ervoor dat het vitamine D-gehalte in

het bloed een serum 25(OH)D van minimaal 25nmol/l bedraagt. Volgens diverse

onderzoeken is dit een vrij lage dosering. Recente onderzoeken hebben namelijk uit-

gewezen dat de levensverwachting aanzienlijk verlengend wordt als je een veel hoger

gehalte vitamine D in het bloed hebt, te weten een serum 25(OH)D van meer dan

85nmol/l (Garland et al., 201429). Om gezond te blijven heb je dus in ieder geval veel

meer vitamine D nodig dan door het Voedingscentrum wordt aanbevolen.

U.S.A.

Baby’s tot 1 jaar: 400 IU

Van 1 - 70 jaar: 600 IU

600 IU

Van 1 - 70 jaar: 600 IU

800 IU

GROEP

KINDEREN

VROUWEN

ZWANGERE VROUWEN

MANNEN

MANNEN EN VROUWEN

VANAF 70 JAAR

VOEDINGS-CENTRUM

NEDERLAND

Kinderen van 0 t/m 3 jaar : 400 IU

extra

400 IU

Vrouwen van 4 t/m 49 jaar met

een getinte huidskleur en/of die niet

genoeg buitenkomen en vrouwen van

50 t/m 69 jaar : 400 IU extra

400 IU extra

400 IU

Mannen van 4 t/m 69 jaar met een

getinte huidskleur en/of die niet ge-

noeg buitenkomen : 400 IU extra

800 IU extra

DR. GERT SCHUITE-MAKER

(2008) 28

Baby’s: 400 IU

Vanaf 1 jaar: 1000 IU

2000 IU

Vrouwen met donkere huidskleur of

overgewicht:

> 2000 IU

2000 – 4000 IU

Gedurende borstvoeding: 6000 IU

2000 IU

Mannen met donkere huidskleur of

overgewicht: > 2000 IU

> 2000 IU

HOLICK

(2004) 26

1000 IU

1000 IU

1000 IU

1000 IU

1000 IU

GARLAND & O’CONNOR

(2009) 27

35 IU p/pond lichaams-gewicht

Kinderen 5-10 jaar: 2500 IU

Volwassenen: 4000 – 8000 IU

5000 – 10.000 IU

Kinderen 5-10 jaar: 2500 IU

Volwassenen: 4000 – 8000 IU

4000 – 8000 IU

De hoeveelheid vitamine D die je extra als supplement zou moeten gaan nemen om

een gezond vitamine D-gehalte in je bloed te krijgen (en behouden) hangt af van de

uitslag van je vitamine D-test. Onderstaande tabel geeft een indicatie van de dosering

op basis van het huidige vitamine D-gehalte in je bloed. Daarbij is uitgegaan van het feit

dan een dosering van 40 IU van een Vitamine D3 supplement het serum 25(OH)D met

ongeveer 1 nmol/l) verhoogt (Schuitemaker, 2008).

1312

3. KEUZE VAN EEN JUIST VITAMINE D SUPPLEMENT

Als je niet vaak de gelegenheid hebt om in de zon te zitten is het zeer verstandig om

naast voldoende vitamine D-rijke voeding ook vitamine D supplementen te slikken,

anders kom je nooit aan je dagelijkse vitamine D behoefte. Let er wel op dat de vita-

mine D supplementen die je koopt natuurlijke vitamine D3 (Cholecalciferol) bevatten,

want dit is de effectiefste vorm van vitamine D en dezelfde vitamine D die je lichaam

aanmaakt wanneer je in de zon zit.

4. WAT IS DE ROL VAN DE ZON?

De eenvoudigste en meest natuurlijke manier om voldoende vitamine D binnen

te krijgen is door in de zon te gaan zitten, want afhankelijk van de zonsterkte, je

leeftijd en huidskleur kun je als je 15 minuten onbeschermd in de zon zit tussen de

5.000 en 10.000 IU vitamine D3 aanmaken (Faurschou et al., 201230). Toch is zonnen

niet zonder gevaren, want als je huid teveel en te vaak wordt blootgesteld aan de zon

vindt versnelde huidveroudering plaats en verhoog je het risico op huidkanker.

Veilig en verstandig zonnen is dus belangrijk, en dat doe je op de volgende manier:

Ga dagelijks maximaal 5 tot 10 minuten onbeschermd in de zon zitten, zodat je

huid zonlicht kan opnemen welke noodzakelijk is voor de aanmaak van vitamine D.

Hoelang je precies onbeschermd in de zon kunt blijven zitten is onder andere afhan-

kelijk van je huidtype (iemand die een bleke huid heeft en snel verbrandt kan veel

korter in de zon zitten dan iemand met een donkergetinte huid).

Zodra je huid een rode gloed begint te krijgen dien je direct uit de zon te gaan,

want dit is een teken dat je huid voldoende zon heeft gekregen.

Ga nooit tussen 11u en 15u (bijvoorbeeld tijdens je lunchpauze) onbeschermd

in de zon zitten want de zon staat dan op zijn hoogst en de gevaarlijke straling is dan

het krachtigst.

Bedek nadat je lang genoeg onbeschermd in de zon hebt gezeten je huid met

zonwerende kleding en draag een hoedje met een brede rand, of smeer je royaal

in met een zonnebrandcrème op natuurlijke basis, zoals bijvoorbeeld Yaoh Hennep

Sunblock SPF 30 (voor een ongebruinde huid), Yaoh Hennep Sunblock SPF 15 (voor

een enigszins gebruinde huid) en Yaoh Hennep Suncream (voor een donkere of reeds

gebruinde huid)

Ga nadat je in de zon bent geweest niet direct douchen, want dan spoel je de

vitamine D van je huid af

Smeer na het zonnen je huid in met een after-sun op natuurlijke basis, zoals

Yaoh Hennep Aftersun

Als je voldoende onbeschermd in de zon hebt gezeten (dus 5 tot 10 minuten, afhanke-

lijk van je huidtype) hoef je op die dag geen vitamine D-supplement te slikken. Op alle

andere dagen dien je altijd vitamine D te nemen.

Let op: Je hoeft niet snel bang te zijn dat je teveel vitamine D slikt, een vitamine D-

vergiftiging vindt ook niet direct plaats maar kan een of meer jaren duren. Toch raden

we aan om nooit meer dan 8000 IU per dag te nemen. Wil je meer nemen, doe dat

dan altijd onder begeleiding van je huisarts. Wil je helemaal veilig blijven, start dan

met 2000 IU per dag. Test 3 maanden later opnieuw je vitamine D om te zien hoe

hoog je nu zit

De dagelijkse vitamine D3- suppletie in bovenstaande tabel is slechts een

richtlijn, wij kunnen niet adviseren hoeveel vitamine D je precies moet nemen.

Kies daarom veilig, en laat na 3 maanden opnieuw je vitamine D-waarden meten om

te zien hoe hoog het vitamine D-gehalte in je bloed dan is.

DAGELIJKSE VITAMINE D3 SUPPLETIE

4000 IU

3500 IU

3000 IU

2000 IU

Indien vitamine D-gehalte lager dan 100 nmol/l: max. 800 IU

Geen, eventueel bestaande suppletie verlagen

Stoppen met suppletie. Neem je op dit moment geen vitamine

D3-supplement, maak dan een afspraak met je huisarts.

Stoppen met suppletie. Neem je op dit moment geen vitamine

D3-supplement, maak dan een afspraak met je huisarts

VITAMINE

D-GEHALTE

(NMOL/L)

< 12

12-27

27-50

50-80

80-100

100-250

250-325

> 325

DIAGNOSE

Zeer ernstige deficiëntie

Ernstige deficiëntie

Deficiëntie

Voldoende

Optimaal

Verhoogd

Overschot

Vergiftiging

Wij bevelen aan om vloeibare vitamine D op natuurlijke basis te nemen, want deze kan

eenvoudig op de tong gedruppeld worden en wordt snel opgenomen door het lichaam.

Een vloeibaar vitamine D-supplement van goede kwaliteit is D3 Serum van PR Labs,

want deze bevat natuurlijke cholecalciferol en is zeer sterk geconcentreerd (1 druppel

bevat 1000 IU vitamine D3).

14

Referenties 1 Bolland MJ, Grey A, Gamble GD, Reid IR (January 2014): “The effect of vitamin D

supplementation on skeletal, vascular, or cancer outcomes: a trial sequential meta-analysis”.

Lancet Diabetes Endocrinol (Meta-analysis)

2 Hewison M (2011): “Vitamin D and innate and adaptive immunity”. Vitam. Horm.

Vitamins & Hormones 86: 23–62.

3 Garland, Cedric F., et al: “The role of vitamin D in cancer prevention.” American Journal of

Public Health 96.2 (2006): 252.

4 Holick, Michael F. “Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart

disease, and osteoporosis.” The American journal of clinical nutrition 79.3 (2004): 362-371.

5 Brehm, John M., et al. “Serum vitamin D levels and markers of severity of childhood asthma in

Costa Rica.” American journal of respiratory and critical care medicine 179.9 (2009): 765.

6 Wang, Thomas J., et al. “Vitamin D deficiency and risk of cardiovascular disease.”

Circulation 117.4 (2008): 503-511.

7 Bertone-Johnson, Elizabeth R. “Vitamin D and the occurrence of depression: causal

association or circumstantial evidence?.” Nutrition reviews 67.8 (2009): 481-492.

8 Bodnar, Lisa M., et al. “Maternal vitamin D deficiency increases the risk of preeclampsia.”

Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 92.9 (2007): 3517-3522.

9 Cannell, John Jacob. “Autism and vitamin D.” Medical Hypotheses 70.4 (2008): 750-759.

10 Whitehouse, Andrew JO, et al. “Maternal serum vitamin D levels during pregnancy and

offspring neurocognitive development.” Pediatrics 129.3 (2012): 485-493.

11 Bjelakovic, Goran, et al. “Vitamin D supplementation for prevention of mortality in adults.”

Cochrane Database Syst Rev 7.7 (2011).

12 Autier, Philippe, and Sara Gandini. “Vitamin D supplementation and total mortality:

a meta-analysis of randomized controlled trials.” Archives of Internal Medicine 167.16

(2007): 1730-1737.

13 Holick, Michael F. “Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart

disease, and osteoporosis.” The American journal of clinical nutrition 79.3 (2004): 362-371.

14 Rodríguez-Rodríguez, Elena, et al. “Vitamin D in overweight/obese women and its relationship

with dietetic and anthropometric variables.” Obesity 17.4 (2009): 778-782.

15 Major, Geneviève C., et al. “Supplementation with calcium+ vitamin D enhances the beneficial

effect of weight loss on plasma lipid and lipoprotein concentrations.” The American journal of

clinical nutrition 85.1 (2007): 54-59.

16 McCarty, Mark F. “Poor vitamin D status may contribute to high risk for insulin resistance,

obesity, and cardiovascular disease in Asian Indians.” Medical hypotheses 72.6 (2009): 647-651.

17 Brehm, John M., et al. “Serum vitamin D levels and markers of severity of childhood asthma in

Costa Rica.” American journal of respiratory and critical care medicine 179.9 (2009): 765.

18 Wang, Thomas J., et al. “Vitamin D deficiency and risk of cardiovascular disease.” Circulation

117.4 (2008): 503-511.

19 Bertone-Johnson, Elizabeth R. “Vitamin D and the occurrence of depression: causal association

or circumstantial evidence?.” Nutrition reviews 67.8 (2009): 481-492.

20 Garland, Cedric F., et al: “The role of vitamin D in cancer prevention.” American Journal of

Public Health 96.2 (2006): 252.

21 Grant WB, Holick MF. Benefits and requirements of vitamin D for optimal health: a review.

(2005) Altern Med Rev 10:94-111

22 Snijder, Marieke B., et al. “Adiposity in relation to vitamin D status and parathyroid hormone

levels: a population-based study in older men and women.” Journal of Clinical Endocrinology &

Metabolism 90.7 (2005): 4119-4123.

23 Faurschou, A., et al. “The relation between sunscreen layer thickness and vitamin D production

after ultraviolet B exposure: a randomized clinical trial.” British Journal of Dermatology 167.2

(2012): 391-395.

24 Holick, MichaelF, LoisY Matsuoka, and Jacobo Wortsman. “Age, vitamin D, and solar

ultraviolet.” The Lancet 334.8671 (1989): 1104-1105.

25 Rodríguez-Rodríguez, Elena, et al. “Vitamin D in overweight/obese women and its relationship

with dietetic and anthropometric variables.” Obesity 17.4 (2009): 778-782.

26 Holick, Michael F. “Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart

disease, and osteoporosis.” The American journal of clinical nutrition 79.3 (2004): 362-371.

27 Cedric Garland and Tracey O’Connor (2009): “Seminar how vitamin D can be used to prevent

breast cancer -- as well as infectious diseases, type 1 diabetes, hypertension, colon cancer, and

falls in the elderly “, University of Toronto, Ontario, Canada.

28 Dr. Gert Schuitemaker: “Nieuw licht op vitamine D en chronische ziekten”. Ortho

Communications & Science B.V., 2008.

29 Garland et al. (2014): “Meta-analysis of All-Cause Mortality According to Serum

25-Hydroxyvitamin D”. American Journal of Public Health

30 Faurschou, A., et al. “The relation between sunscreen layer thickness and vitamin D

production after ultraviolet B exposure: a randomized clinical trial.” British Journal of

Dermatology 167.2 (2012): 391-395.

15

WWW.BIOPROFIEL.NL