Krimp en Onderwijs in Drenthe

Demografische ontwikkelingen,

gevolgen en kansen voor het basisonderwijs

Roosje van Leer, projectleider Onderwijs en Krimp STAMM Assen, 7 december 2012

Krimp?

Krimp?

- Krimp = minder inwoners

- Op termijn ook minder huishoudens

- Veranderende samenstelling bevolking:

- Vergrijzing (meer ouderen)

- Ontgroening (minder kinderen)

Vergrijzing en ontgroening

Bron: bevolkingsprognose XVII, provincie Drenthe, april 2012

Krimp in het basisonderwijs

Leerlingendaling: landelijk fenomeen

Bron: Interbestuurlijke Voortgangsrapportage Bevolkingsdaling 2012

Bron: Provincie Drenthe, Bevolkingsprognose XVIII (2012)

NB: Grote verschillen binnen gemeenten

Verwachte ontwikkeling basisgeneratie basisonderwijs 2011-2020

Drenthe totaal: -13%

Dalend aantal leerlingen in Drenthe

Ontwikkeling basisgeneratie basisonderwijs*) 2000-2011

Bron: CBS

NB: Grote verschillen binnen gemeenten

*) 4 t/m 11 jarigen + 30% van de 12-jarigen

Drenthe totaal: +4%

Grote verschillen binnen gemeenten

Verwachte groei/daling basisgeneratie basisonderwijs 2011-2015 Basis: huidig aantal 0-4 jarigen in gebied

Bron: STAMM CMO

Gevolgen voor het onderwijs

- Gevolgen voor bedrijfsvoering: financiën, huisvesting, personeel - Risico’s voor kwaliteit

- Onder opheffingsnorm

Aandacht nodig voor: - Behoud van diversiteit/ keuzevrijheid - Borgen bereikbaarheid - Gesprek over leefbaarheid dorpen

(Middel-)grote scholen worden kleiner:

Kleine scholen worden nog kleiner:

Gevolgen krimp basisgeneratie

Instandhouding kleine school?

Kwaliteit

Financiën

Leefbaarheid

Diversiteit

versus

Oplossingsrichtingen

Oplossingsrichtingen

• Krimp bestrijden

• Niets doen

• Ieder voor zich: marktaandeel vergroten

• Quick wins:

– Bedrijfsvoering: financiën, huisvesting, personeel

– Kwaliteit

• Samenwerking zonder fusie

• Samenwerking met fusie

• Oplossingen voor leefbaarheidsvraagstukken

Wie is aan zet?

Taken en verantwoordelijkheden

• Onderwijshuisvesting

• Onderwijsbeleid waaronder

leerlingenvervoer, leerplicht, lokale

educatieve agenda, voortijdig

schoolverlaten en

onderwijsachterstandenbeleid;

• Toezicht op financiën van het

openbaar onderwijs

• Zorgen voor voldoende scholen

voor openbaar onderwijs

• Leefbaarheid

• Stelt regels en kaders vast

• Bekostiging onderwijs (ook: kleine

scholen toeslag)

• Wet- en regelgeving (ook: regels m.b.t.

fusies, opheffingsnorm)

• Systematiek van BRIN-nummers: rem op

samengaan scholen

• Regierol via Nationaal Netwerk

Bevolkingsdaling.

• Budgettering

• Kwaliteit van het onderwijs.

Krachtenveld

Adviezen

Adviezen

• Anticipeer op tijd

• Stel kind en kwaliteit centraal

• Werk samen in de regio

• Denk na over de gewenste schaal

• … en betrek alle relevante partijen

Rondetafelsessies

Ronde tafelsessies

• Omgaan met leegstand zaal 4 m.m.v. Wim Lengkeek, PO-Raad

• Belemmeringen bij fusie Ontvangstzaal m.m.v. Paulien Huizenga, Metrium

• Krimpbestendig begroten zaal 6 m.m.v. Harry Swarts, ministerie OC&W

Positionpaper

Forumdiscussie

Stellingen

1. De uitdaging van krimp is groot, maar krimp biedt ook kansen

Stellingen

2. Kleine scholen moeten zo lang mogelijk open blijven; dat is belangrijk voor de leefbaarheid van dorpen

Stellingen

3. De kwaliteit op zeer kleine scholen is kwetsbaar; stel daarom een minimumomvang vast

Stellingen

4. De Kleine scholen toeslag leidt tot uitstel sluiting; dit is niet altijd in het belang van de leerling

Stellingen

5. Bekostiging op basis van leerlingdichtheid geeft schoolbesturen meer mogelijkheden om te werken aan oplossingen

Stellingen

6. De school van de toekomst is een school waarbinnen verschillende levensbeschouwingen een plaats vinden

Stellingen

7. Gemeenten moeten hun verantwoordelijkheid voor accommodaties inzetten om schoolbesturen te bewegen tot samenwerking