Post on 30-Dec-2016
Rob Bugter
Klimaatverandering en het verschuiven van soorten in Europa
Ons klimaat verandert …….
Uit: De toestand van het Klimaat in Nederland 2008. KNMI.
.. en dat heeft consequenties.
Science 333, 1024 (2011)
Kun je voorspellen hoe soorten opschuiven?
Verspreidingspatronen zijn bijvoorbeeld vaak gecorreleerd aan een combinatie van klimaatfactoren
Daar kun je dus aan rekenen, als je een goed overzicht van verspreiding en te verwachten veranderingen hebt.
Bij voorspellen van klimaatverandering spelen een aantal onzekere factoren mee: o.a. omvang van CO2 emissie, effect op stromingspatronen
Daarom: opstellen van verschillende, even waarschijnlijke scenario’s.
Basis meestal: IPCC emissie-scenarios
IPCC Special Report on Emissions Scenarios en IPCC fourth assessment report
Voorspelde effecten voor NW Europa
Bron: BRANCH Interreg project end report annex 2, 2007
KNMI klimaatscenarios
En: meer weersextremen, met name extreme zomerbuien
De koppeling met verspreidingsgebieden
Waarnemingen van de Haas, Lepus europaeus
Bron: BRANCH project
Klimaatenvelop Haas
Door statistische koppeling met klimaatkenmerken:
de huidige zone met geschikt klimaat
Bron: BRANCH project
Haas 2020
Voorspelde verandering
SPECIES model op basis van Hadley-A2 scenario. Bron: BRANCH project
Haas 2050
Voorspelde verandering
SPECIES model op basis van Hadley-A2 scenario
Haas 2080
Voorspelde verandering
SPECIES model op basis van Hadley-A2 scenario
Resultaat: soorten reageren verschillend …….Woelrat Veldmuis Eekhoorn
Hadley A2 scenario, voorspelling 2050
…. en dat is al zichtbaar in populatietrends
0
2040
60
80100
120
140160
180
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
Indicator group IA(n=20)Indicator group IB(n=20)Indicator group IC(n=20)
Koudeminnend
Warmteminnend
Neutraal
CO
LDra
nge
limit
WA
RM
rang
e lim
itcolonization by populations
extinction of populations
shifting ranges
Gevolgen: kunnen soorten wel opschuiven?
0
2
4
6
8
10
12
< -0.6
- 0.4 + 0.2 + 0.6
weinig mobielmobiel
Warren et al. 2001
Soorten die last hebben van versnippering zijn niet in staat hun areaal te verschuiven
UitbreidingKrimp
En er is interactie met klimaatstress
Geschiktheid klimaat
Verandering abundantie
0
Max
Goch
Venlo
Aken
Roermond
Maastricht
Goch
Venlo
Aken
Roermond
Maastricht
Present habitat With Robust Corridor
Sustainable habitat networkNot sustainablehabitat network
Habitat key area
Case study areaUrban
Present situation
Goch
Venlo
Aken
Roermond
Maastricht
Future situation with 20% of carrying capacity
Unchanged habitat With NEN and Robust corridor
SustainableNot sustainableKey area
Case study areaUrban area Goch
Venlo
Aken
Roermond
Maastricht
Evaporation deficit (mm)January-Augustus 2003
100
150
200
Extreme rains in 1998
75mm in 24 uur100mm in 48 uur
…….. en met weersextremen
Rietzanger herstelt sneller in habitat met betere samenhang
0
5
10
15
20
25
30
35
strong inter-mediate
weak
Years until recovery
Network cohesionFoppen et al. 1999
Verhoging risico invasieve exoten
Klimaatmodel: EBONE project, Metzger et al. 2010
Stuur op condities die de veerkracht van ecosystemen vergroten, probeer niet om een status quo te behouden
Risicospreiding door ecosystemen met een hoge biodiversiteit Opvangen veranderingen in soortinteracties
Risicospreiding door goede ruimtelijke samenhang op grote schaal Opvangen verschuiven van soorten en lokaal uitsterven
Strategieën voor beter aanpassing
Bechstein’s vleermuis huidige situatie
Goch
Venlo
Aken
Roermond
Maastricht
Goch
Venlo
Aken
Roermond
Maastricht
Huidige habitat Met EHS en robuuste verbinding
Sustainable habitat networkNot sustainablehabitat network
Habitat key area
Case study areaUrban
Bechstein’s vleermuis met hogere draagkracht en ouder geworden bos
Goch
Venlo
Aken
Roermond
Maastricht
Goch
Venlo
Aken
Roermond
Maastricht
Habitat autonome ontw. Met EHS en RVB
Sustainable habitat networkNot sustainablehabitat network
Habitat key area
Case study areaUrban
Met dank aan Caire Vos en Anouk Cormont