De patiënt als regisseur

naar meer zelfmanagement in een veranderende zorg

2

Wie?

dr. Marcel Heldoorn

sr. beleidsmedewerker e-health

Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie

mheldoorn@npcf.nl

www.linkedin.com/in/marcelheldoorn

@bakeeneitje

www.slideshare.net/bakeeneitje

3

Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie

december 2008 december 2009

http://issuu.com/npcf/docs/zelfmanagement_2.0

http://issuu.com/npcf/docs/gezondheid20

empowerment zelfmanagement

Sociaal-cultureleontwikkelingen

Toenemende behoefte aan personeel

Meer en andere vraag

Meer kostbaregezondheidszorg

Productiviteitskloof

Vergrijzing

Medisch-technologischeontwikkelingen

Openbare financiënonder druk

Solidariteit onder druk

Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…

Andere inzet van personeel & middelen

Toekomst zorg: noodzaak voor innovatie

Sociaal-cultureleontwikkelingen

Toenemende behoefte aan personeel

Meer en andere vraag

Meer kostbaregezondheidszorg

Productiviteitskloof

Vergrijzing

Medisch-technologischeontwikkelingen

Openbare financiënonder druk

Solidariteit onder druk

Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…

Andere inzet van personeel & middelen

Toekomst zorg: noodzaak voor innovatie

Vergrijzing blijft!

Aantal 65-plussers voor elke 100 mensen in de beroepsbevolking

Meer chronisch zieken

Aantal chronisch zieken Aandoeningen 2003

x 1.000

Idem in 2025

x 1.000

Toename

Hartfalen 179 263 47%

Dementie 102 148 45%

Beroerte 229 329 44%

Gezichtsstoornissen 543 779 43%

Coronaire hartziekten 676 959 42%

COPD 316 438 39%

Artrose 682 929 36%

Ouderdoms- en lawaaidoofheid

534 723 35%

Diabetes 609 807 33%

Reumatoïde Artritis 148 180 22%

Depressie 364 389 7%

Sociaal-cultureleontwikkelingen

Toenemende behoefte aan personeel

Meer en andere vraag

Meer kostbaregezondheidszorg

Productiviteitskloof

Vergrijzing

Medisch-technologischeontwikkelingen

Openbare financiënonder druk

Solidariteit onder druk

Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…

Andere inzet van personeel & middelen

Toekomst zorg: noodzaak voor innovatie

Beroep op solidariteit

• Elk jaar…

– … gaan de hogere inkomens steeds meer betalen voor de lagere inkomens

– … gaan de gezonden steeds meer betalen voor de (chronisch) zieken

– … gaat de jongere generatie steeds meer betalen voor de oudere generatie

Solidariteitsoverdrachten

Solidariteit

• De bereidheid…

• … van “rijken” om te betalen voor de groep ‘onbekende’ armen neemt af.

– … van “gezonden” om te betalen voor de groep ‘onbekende’, vet etende, rokende, niet-bewegende zieken neemt af.

– … van “jongeren” om te betalen voor de ‘onbekende’ groep (‘rijke’) ouderen neemt af.

Draagvlak

Solidariteitsoverdrachten Draagvlak

Houdbare solidariteit

Solidariteit staat onder druk.

Sociaal-cultureleontwikkelingen

Toenemende behoefte aan personeel

Meer en andere vraag

Meer kostbaregezondheidszorg

Productiviteitskloof

Vergrijzing

Medisch-technologischeontwikkelingen

Openbare financiënonder druk

Solidariteit onder druk

Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…

Andere inzet van personeel & middelen

Toekomst zorg: noodzaak voor innovatie

Arbeidsmarkt in de gezondheidszorg

Aantal werknemers in de gezondheidszorg

als % van de w erkzame beroepsbevolking.

22%19%

17%15%13%

0%

5%

10%

15%

20%

2003 2010 2015 2020 2025

Arbeidsmarktknelpunten

+ 480.000

+ 250.000

0 200000 400000 600000

Groei w erkgelegenheid

Zorgsector

Groei arbeidsaanbod

Nederland

Sociaal-cultureleontwikkelingen

Toenemende behoefte aan personeel

Meer en andere vraag

Meer kostbaregezondheidszorg

Productiviteitskloof

Vergrijzing

Medisch-technologischeontwikkelingen

Openbare financiënonder druk

Solidariteit onder druk

Ontwikkeling… Effect… Leidt tot…

Andere inzet van personeel & middelen

Toekomst zorg: noodzaak voor innovatie

3e lijn

2e lijn

Informele zorg

1e lijn

ZelfmanagementD

e g

eïn

form

ee

rde

pa

tië

nt

Zelfmanagement

Familie, vrienden

& mantelzorgers

Professional

als facilitator

Professional

als partner

Professional

als autoriteit

Aa

rd e

n u

rge

nti

e a

an

do

en

ing

Thuis

Zelfmanagement

netwerken

ZorginstellingBron: www.flimprojectmanagement.nl/visie.php

Zelfmanagement is…

… individuele vermogenom goed om te gaan met

symptomen, behandeling, lichamelijke en sociale

consequenties van de chronische aandoening

en de bijbehorende aanpassingen in leefstijl.

Ondersteuning van zelfmanagement

• Ondersteuning richt zich op:

– het bevorderen van het zelfsturendvermogen (= het vermogen van mensen om zelf besluiten te nemen en uit te voeren)

– het versterken van het vertrouwen in eigenkunnen (selfefficacy) en

– het aanreiken van een methodische aanpak om persoonlijke doelen te realiseren

doel

beperken van verlies van zelfstandigheid en autonomie als gevolg van de ziekte

Wat is daarvoor nodig?

• Ondersteuning: samen

• Kennen & kunnen: informatie

• Willen: op maat

• Doen en blijven doen: hulpmiddelen

• Vertrouwen: ruimte

Nu

• De traditionele dokter

• De volgzame patiënt

27

Samen

Maarten Lens-Fitzgerald (1971) twitter alias: @Dutchcowboy

www.maartensjourney.com

Welke vaardigheden zijn daarvoor nodig?

• Ondersteuning: samen

• Kennen & kunnen: informatie

• Willen: op maat

• Doen en blijven doen: hulpmiddelen

• Vertrouwen: ruimte

Kennen & kunnen

• Doelstelling

Geïnformeerde patiënt

32

keuze

keuzeondersteunende informatie

transparant & inzichtelijk

objectieve én subjectieve informatie

Zorgkaart Nederland

zet zorgverleners op

de kaart

zoek, vind

& waardeer

37

Medische informatie

• EPD

• medisch dossier

• zelfzorgdossier

Wat is daarvoor nodig?

• Ondersteuning: samen

• Kennen & kunnen: informatie

• Willen: op maat

• Doen en blijven doen: hulpmiddelen

• Vertrouwen: ruimte

Willen

• Doelstelling

Gepersonaliseerde invulling

http://www.flickr.com/photos/pinoyphotog/2335400972/

vorm

tijdstip

soort zorgsoort zorg zorgverlenerzorgverlener

Wat is daarvoor nodig?

• Ondersteuning: samen

• Kennen & kunnen: informatie

• Willen: op maat

• Doen en blijven doen: hulpmiddelen

• Vertrouwen: ruimte

Doen en blijven doen

• Doelstelling

patiënt als medebehandelaar

Een diabetespatiënt:

“

”

10 jaar geleden kreeg ik op mijn kop van mijn internist als ik mijn insulinedosering had aangepast…

…nu krijg ik op mijn kop als ik niet zelf mijn insulinedosering aanpas.

Ondersteund door ICT

Wat is daarvoor nodig?

• Ondersteuning: samen

• Kennen & kunnen: informatie

• Willen: op maat

• Doen en blijven doen: hulpmiddelen

• Vertrouwen: ruimte

52

vertrouwen

Ruimte

Klik op het plaatje om naar de video te gaan

Zelfmanagement is niet

Zoek het zelf maar uit management!

59

Samen

62

Samen aan het stuur

63

NEDERLANDSE PATIËNTEN CONSUMENTEN FEDERATIE

Postbus 1539

3500 BM Utrecht

Churchilllaan 11

3527 GV Utrecht

Telefoon

030 297 03 03

Fax

030 297 06 06

E-mail

npcf@npcf.nl

Websites

www.npcf.nl

www.consumentendezorg.nl

www.zorgkaartnederland.nl

Deze presentatie is mede mogelijkheid door verschillende webloggers, wikipedia-schrijvers,

sxc.hu-publiceerders, flickr-gebruikers, slideshare-delers en twitteraars.

Zonder de verschillende gedeelde foto’s, berichten en presentaties was het maken van

deze presentatie onmogelijk.

Laten we blijven delen!