Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Urgenties

Prof. Dr. Philippe Gevaert

Dienst Neus-, keel- en oorheelkundeUniversitair Ziekenhuis Gent

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Casus gehoordaling

- sinds 3 dagen lichtjes verkouden

- hoort minder aan rechter oor

- discrete tinnitus, geen vertigo

Wat doe je?

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Casus: gehoorsdaling rechts

Otoscopie: Oorprop? Otitis media?

Stemvorkproeven: • Weber test:Conductief gehoorverlies: Weber naar slechte oor

• Neurosensorieel gehoorverlies: Weber naar beste oor• Geen lateralisatie: symmetrisch gehoorverlies

Rinne: Normaal gehoor: Rinne + (LG > BG)

Conductief gehoorverlies: Rinne - (BG > LG)

Neurosensorieel gehoorverlies: Rinne + (LG > BG)

Swabach: vergelijk beengeleiding met jezelf

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Casus: gehoorsdaling rechts

Otoscopie: Oorprop? Otitis media? → Neen

Stemvorkproeven: Weber: lateraliseert naar links

Rinne: bilateraal normaal (positief)

Swabach: beter gehoor bij onderzoekerLG

BG

Lg > Bg : Rinne +

x

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Plotse neurosensorieel gehoorverlies rechts

Neurosensorieel gehoorverlies defintie

Van minimum 30dB

Over ≥3 opeenvolgende octaven

Ontstaan over minder dan 72u

Met (tot nu toe) ongekende etiologie

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

VOORBEELDAUDIOGRAM SNHL

A B

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Epidemiologie

Prevalentie: 1/3000

Incidentie: 8-14/ 100000/ jHoogste incidentie: 50-60jLaagste incidentie: 20-30j

Mannen = Vrouwen

Veelal unilateraal (2% bilateraal)

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Oorzaken: 90% ongekend (idiopathisch)• Infectieus/AOM

• Bof, HSV, VZV, Rubella, M Pneumoniae• Meningitis, Chlamydia, Syfillis, Typhus

• Vasculair: CVA, Recente cardio/vasculaire chirurgie• Hematologisch: Leukemie, Polycythemia vera

• Systeemziekte/ Auto-immuun: SLE, Wegener, Sarcoidose• Metabool: Diabetes, Nierfalen

• Centraal/ Neurologische pathologie: MS, tumoren

• Ototoxiciteit: Aminoglycosiden, Cytostatica

Druk: Menière

Trauma: Fractuur, Contusio, Barotrauma, Blast injury

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Diagnostisch protocolAnamnese

• Antecedenten: infectie, trauma...• Algemeen, medicatie• Geassocieerde symptomen

Klinisch onderzoek• Nazicht craniale zenuwen• Vesikels oorschelp/ UGG

Audiovestibulaire investigaties• Tonaal audiogram• Tympanometrie, stapediusreflexen• OAE, ENG

Bloedafname: PBO, CRP, glycemie,…• Serologie: Syfilis, Chlamydia, HIV, M Pneumoniae

Radiologie: MRI binnenoor + fossa posterior• ter exclusie van cerebellopontiene tumoren• Multiple sclerosis• ischemische veranderingen

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Prognose

Algemeen: 2/3 spontane recuperatie1/3 volledig1/3 gedeeltelijk (significant)

Afhankelijk van:Ernst gehoorverliesDelay in therapieMicrovasculaire oorsprong(Leeftijd pt)(Configuratie audiogram)...

ZEER GUNSTIG!

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Therapie:3d opname:

Solumedrol 125mg/d IV ged 3 dagenZantac 2x150mg/d PONootropil 12g/d IV in minibag over 30 minBij kofose/ geassocieerde ernstige vestibulaire problematiek: Zovirax 5x400mg/d IV ged 1w

Na ontslag:

Medrol 64mg/d PO ged 2 dagenMedrol 32mg/d PO ged 2 dagen, Medrol 16mg/d PO ged 2 dagenMedrol 8mg/d PO ged 2 dagenZantac 2x150mg/d PO ged 6 dagen Piracetam 3x 1,2g/d PO ged 1 week

Geen goede evidentie, geen guidelines,geen consensus

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

CASUS: acute vertigo

- sinds 3 dagen lichtjes verkouden

- Hevige rotatoire draaiduizeligheid met nausea en braken sinds enkel uren

- Normaal gehoor, geen tinnitus

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Vertigo, acute (domus medica, maandag 24 november 2008)

Acute draaiduizeligheid is een bewegingssensatie; de patiënt heeft het gevoel dat objecten om hem heen bewegen of dat hij zelf beweegt. De oorzaak ligt in het vestibulaire orgaan. Het kan gepaard gaan met vegetatieve verschijnselen.Eerst uitsluiten van acute centrale neurologische oorzaken zoals CVA/TIA (a. vertebralis, a. basilaris, hersenstam of cerebellum)diplopie, dysartrie, ataxie, centrale nystagmus (nystagmus wisselt van richting of door horizontale blik; verticale nystagmus) of andere afwijkingen van de oogbewegingen (blikverlamming, ongelijke oogstand).Geïsoleerde acute draaiduizeligheid komt voor bij:

• benigne paroxismale positieduizeligheid (BPPD): kortdurende aanvallen na standsverandering van het hoofd;

• neuronitis vestibularis: enkele dagen hevige klachten van vertigo; • ziekte van Menière: aanvallen met oorsuizen en gehoorverlies.

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Vertigo, acute (domus medica, maandag 24 november 2008)

Beleid

bij vermoeden CVA/TIA: verwijzen

benigne paroxysmale positieduizeligheid: geen urgente medicamenteuze therapie nodig; geruststellen, uitleg; eventueel te bespreken: oefentherapie of manoeuvres

neuronitis verstibularis: bedrustmedicamenteuze behandeling

Acute aanval ziekte van Menière: idem als neuronitis vestibularis

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Neuronitis Vestibularis

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Etiologie: 90% ongekend (cfr plotse doofheid)

Prognose

• Goed

• Recidieven

• Restverschijnselen: - vertigo bij snelle hoofdbewegingen

- onstandvastigheid

Neuronitis Vestibularis

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Neuronitis VestibularisSymptomen

- Plots begin

- Constant aanwezige hevige draaiduizeligheid

- Vegetatieve klachten (nausea, braken)

- ↑ bij hoofdbewegingen / positieveranderingen

- Geen gehoorsdaling noch tinnitus

- Geen neurologische symptomen

- Duur: * enkele dagen (1 - 8 dag(en))

* langzaam uitdoven (1 week - 3 maanden)

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

• Anamnese!

• Klinisch neus-, keel-, ooronderzoek

• Neurologisch onderzoek

• Blote oog / bril van Frenzel: spontane, horizontale of rotatoire nystagmus naar intacte zijde

• Statodynamische proeven:

- valneiging naar aangetaste zijde

Neuronitis Vestibularis

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

• Eerste dagen: bedrust; sedativum, anti-emeticumsymptomatische therapie voor misselijkheid en braken:

R/ metoclopramide 10 mg IM of 20 mg in suppo (max. 3 per d)symptomatische therapie: sedatie en behandeling misselijkheid/braken

R/ dimenhydrinaat co 80 mg tot 4 x 1 /d suppo 120 mg tot 3 x 1 per dR/ promethazine amp 50 mg/ 2 mg IM

• Corticoiden (?)

• Daarna: stop sedatie, start mobilisatie (vestibulaire therapie

Doel: - proces vestibulaire compensatie versnellen

- eindresultaat herstel verbeteren

• Minstens 2x per dag

• Oefeningen ter verbetering oculaire stabiliteit en balans

Neuronitis Vestibularis

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Casus acute tonsillitis

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Acute (erythemateuze) angina

Symptomen: hevige keelpijn, soms uitstralend naar de orendem acute faryngitis doch iets heviger en langer van duurSoms pijn bij slikken.

• Klinische beeld: rode tonsillen halsadenopathieën gevoelig bij palpatie

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Acute (erythemateuze) angina:39%: pathogene kiemen in de keelkweek (ter vergelijking: het gemiddelde van alle soorten angina’s is 41% pathogene kiemen).

29% groep A streptococcen, 11% Mononucleosis 8% fusospirillaire associatie.

5011392977

Erythemateuze tonsillitisVermoedelijk banale virale etiologie

Mononucleosis infectiosa

Bacteriële etiologie

-streprococcus pyogenes

-ß-hemolytische str. (geen A)

-Fusospirillaire associatie

De etiologie van erythemateuze tonsillitis (“rode angina”)

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Angina pultacea

Symptomen: cfr. acute angina, er is eveneens weinig koorts, de symptomen zijn vaak vlug verdwenen.

Klinisch onderzoek:rode tonsillen + kleine witte vlekjes

Therapie: cfr. infra.zeer frequent viraal (78%), 17% wordt veroorzaakt door groep A streptococcen

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Membraneuze tonsillitis (witte angina)

Symptomen:

ziek5-6 dagen bedrustkoorts tot 40 graden foetor ex ore tongbeslag

Klinisch onderzoek:

wit beslag op de tonsillen, goed af te wrijven sterk gezwollen halsklieren.

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Membraneuze tonsillitis (witte angina):

Etiologie:

44% viraal41% bacterieel 15% Mononucleosis infectiosa (EBV)bacteriële verwekkers:

11% fusospirillaire associatie5% staphylococcen18% groep A streptococcen (< erythemateuze (rode) angina).

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Membraneuze tonsillitis (witte angina)

Symptomen:halsklierpathologie achter de M. sternocleidomastoideus (idem toxoplasmose) wit beslag op tonsillen, gemakkelijk af te wrijvenklachten blijven 1-2 weken duren andere symptomen (maanden)

hepatosplenomegalievermoeidheid

slikklachten en dyspnoe

Mononucleosis

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Diagnose:Monospottest (snelle test)

Paul-Bunnell test (opsporen van IgM in serum)

Therapie:Antipyretica

Zelden cortico‘s

Tonsillectomie bij ernstige lokale symptomen

Membraneuze tonsillitis (witte angina)

Mononucleosis

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Plaut-Vincent angina

unilaterale, ulcereuze, subacute,necrotiserende tonsillitisSymptomen:

subacute anginalage koorts onbehandeld 2-3 weken vergezellende halskliermeestal gerefereerde otalgie.

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Klinisch onderzoek: krater in de tonsil met fibrinebeslag

ipsilaterale halsadenopathie.

Therapie:Penicilline: klachten verdwijnen na 2-3 dagen zodat antibiotica duidelijk geïndiceerd is

Plaut-Vincent angina

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Complicaties

Peritonsillair abces

Andere suppuratieve complicaties:

retropharyngeaal/parapharyngeaal abces, sinus cavernosus

trombose, trombose van de v.jugularis interna, meningitis,

hersenabces, invasie van de gl.parotis

Acuut rheuma,endocarditis, glomerulonefritis

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Peritonsillair abces

Unilateraal ( verhemelte en huig worden opzij geduwd)

Symptomen: - >>lokale en gerefeerde pijn (otalgie)- >>sliklast ( trismus)- foetor ex ore

Klinische beeld: unilaterale tonsillaire zwelling, opzetting van het weke verhemelte halsadenopathieën.

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Peritonsillair abces

Therapie:- Aanprikken of insnijden met aspiratie van etter

(minstens 10 cc).- Opstarten van een breed-spectrum antibiotica

(tegen anaeroben en Gram- negatieven)- Eventueel de patiënt opnemen + IV

antibiotica en corticoïden- Tonsillectomie (à chaud)

Zonder tonsillectomie is er een hoge kans op recidief.

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Is er een revival van acuut reuma?

Ja, maar (nog) niet in België

2% in 1950 ---- nu 0.,03 %.

Andere Streptococcen die niet rheumatogeen zijn.

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Acute keelpijn

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Acute tonsillitis verwijzen naar NKO

Opname noodzakelijk als • te weinig vochtinname• asymmetrische optrekking huig/verhemelte –

(vermoeden) peritonsillair abces• dyspnoe• trismus• slechte algemene toestand

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Acute tonsillitis: wat doet de NKO bij opnameBloedafname (PBO + differentiatie, stolling, elektrolyten, levertesten, CRP, monospot, EBV serologie)IV lijnAugmentin 3x2g/d IV (stop indien mononucleosis) Bij peni-allergie/ mononucleosis/ patiënt reeds >4d onder Augmentin: Dalacin C 3x600mg/d IVProdafalgan 3x2g/d IV (evtl + Voltaren suppo 2x100mg/d)Mondspoeling indien gewenstAangepaste voeding (cfr dietiste)Bij mononucleosis: consult interne + echo lever en milt, opvolgen levertestenBij dyspnoe: Solucortef 100mg IV in shot of Solumedrol 125mg IM/IV Bij peritonsillair abces: pus evacueren + kweek

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Bij voorkeur tonsillectomie à chaud, zeker indien: Peritonsillair abces

Flegmone en geen verbetering na 48h adequate behandelingPersisterende dyspnoe

In andere gevallen evt. tonsillectomie (gepland)

CAVE nabloedingen (bij volw 2% binnen 14d)steeds controle hemostase

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

CASUS: acute sinusitis en complicatie

- sinds 3 dagen verkouden

- Sinds 24 uur hoofdpijn frontaal en tussen ogen

- Drukkende pijn achter linker oog

- Visus daling en diplopie

- 38, 7°C koorts

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Frontale, ethmoïdale, sfenoïdale sinusitisCAVE: direct contact met orbita en meningen!!

Complicaties acute ethmoïditisOrbitaal Intracranieel- Orbitaal oedeem - Extraduraal absces - Subperiostaal absces - Subduraal absces- Orbitale cellulitis - Intracerebraal absces- Orbitaal absces - Meningitis/encefalitis

- Trombose sinus cavernosusBotOsteomyelitis os frontale

Acute sinusitis: Complicaties

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Orbitale inflammatie.

Algemeen:• Preseptaal oedeem, orbitale cellulitis en postseptaal abces zijn

het gevolg van een meestal ethmoidale sinusitis. Daarnaast kan ook een bacteriele septicemie, een penetrerend trauma of een locoregionale uitbreiding van een huidinfectie de oorzaak zijn.

• Meestal jongere patienten of kinderen presenteren zich met een unilaterale roodheid en/of zwelling van de oogleden aan de mediale kant. Koorts, pijn en algemene malaise zijn meestal aanwezig. Ernstiger symptomen komen voor bij uitbreiding van de infectie en inflammatie

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Classificatie volgens Chandler in 5 stadia

I:Pre-septaal oedeem: oedeem van een van beide oogleden met erytheem, al dan niet met oedeem van de orbita-inhoud. Geen visusdaling of oogbewegingsstoornissen.

II:Orbitale cellulitis: oedeem en infiltratie van ontstekingscellen binnen de periorbita. Hierbij is er sprake van oedeem van het ooglid met erytheem, chemosis, axiale proptosis en oogbewegingsstoornissen. Enig verlies van visus is mogelijk

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Behandeling

Stadium I, II- Opname met observatie en controle visus/ophtalmologisch

consult elke 12 tot 24 uur- IV- antibiotica: in overleg met ophtalmoloog

Rocephine Posol: Volw: 2 gr. p.d. in 2 giften

Kind: 80 mg/kg/d in 1 inspuiting

+/- Vancomycine (te overleggen met ophtalmo)Posol: Volw: 2gr p.d. in 2 giften

Kind: 10mg/kg om de zes uur+ nasale decongestie

Bij onvoldoende klinische respons of progressie van het ziektebeeld na 48 uur volgt FESS (ethmoidectomie, opene ostium maxillaris)

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Classificatie volgens Chandler in 5 stadia

III:Subperiostaal abces: Abces tussen Lamina papyracea en periorbita. Verplaatsing van oog van het abces af (meestal naar latero-caudaal), met diplopie, oogbewegingsstoornissen en finaal visusdaling.

IV: Orbita abces: abces formatie van orbita-inhoud binnen de periorbita. Naast alle symptomen van stadium III bestaat er onbeweeglijkgheid van het oog en ernstige visusvermindering of blindheid

V: Sinus cavernosus thrombose: phlebitis uitbreiding naar sinus cavernosus. Afwijkingen cfr st. IV. Uitbreiding van de afwijkingen naar contraleraal, met paralyse van n. III, IV en V. Meningeale prikkeling en meningitis.

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Behandeling

Stadium IV en V of Stadium I, II, III met deterioratie na 24 a 48 uur antibiotica of daling visus

Urgente endoscopische drainage (meatotomie + anterieure ethmoidectomie +/- lamina papyracea openen) onder algemene anesthesie, mogelijks gecombineerd met externe decompressie van de orbita.

- Opname + IV antibiotica cfr hierboven

- Nasale decongestie

- Per 12 à 24 uur controle van de visus of in overleg met ophtalmoloog

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Man 34jExophtalmieVisusdaling

CT: MucocoeleOrbitale cellulitis III

Zeer snelle recuperatie visus

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Casus: neustrauma

Hevige val bij skiën

• geen bewustzijnsverlies

• scheefstand neus naar links

• Indeuking rechts

• Kortdurende epistaxis

Wat bekijk je eerst (zelf!) ?

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

SeptumhematoomCAVE: snelle necrose van kraakbenig septum!!

Spontane pijn neusrug na trauma of heelkunde is altijd verdacht.Bij elk neustrauma, hoe licht ook moet dit nagekeken worden!!!Bij twijfel laat patiënt al na 24 uur terugkomen.Incisie abces (breed genoeg), anterieure tamponnade.Controverse: antibiotica, opname, heelkunde (zeker als er reeds necrose opgetreden is).

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Septumhematoom

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Behandeling van septumhematoom

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Neusfractuur

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

NeusfractuurOnderscheid tussen:

Localisatie: ossa nasalia, septum nasi, alaire en triangulaire kraakbeentjes

Richting van inwerkende kracht:Lateraal: beperkte kracht geeft impressie-fractuur op os nasale ; grotere kracht breekt ossa nasalia en septum: neusdeviatieFrontaal: beperkte kracht breekt distale ossa nasalia: brede, platte neus ; grotere kracht kan uitwendig skelet naar binnen duwen: letsels van het ethmoidCaudaal: relatief zeldzaamCombinatie van aangezichtsfracturen type Le Fort I, II, III met nekfracturen en andere scheldelletsels

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

NeusfractuurDiagnose:

Inspectie en palpatie neus: soms bemoeilijkt door oedeem en hematoomvorming (stand septum, ev. septumhematoom!, beweeglijkheid,

trapvorming)Inspectie en palpatie orbita: diplopie, enophthalmus en ↓oogbewegingen

Beeldvorming:RX? Medisch NIET nodig, geen nut

maar vaak vraag verzekeringenCT: enkel bij complexere fracturen

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

NeusfractuurComplicaties:

Blijvende neusobstructieBlijvende deviatie

Septumperforatie (necrose septum)Liquorrhea → cave: recidiverende meningitis!HersenabcessenOsteomyelitisVorming van mucocoeles

Bij kinderen: ongelijkmatige groei, scheefstand, obstructie

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

NeusfractuurBehandeling:

Enkelvoudige fractuur zonder dislocatie: geen behandeling vereist

Met dislocatie: bij voorkeur directe repositie- binnen 3u (voor zwelling)- na ca. 5 tot 8 dagen (na zwelling, voor heling)

Open fracturen: goede wondverzoring, hechting en antibiotica

Gecompliceerde fracturen: team van NKO-artsen, stomatologen, neurologen, neurochirurgen en oogartsen

Herevaluatie na 6 maand: evt. septorhinoplastie

CAVE Kinderen: minimale chirurgische benadering

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Septumdeformatie

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Vomer

Cartilaginous septum

Perpendicular plate of ethmoid

Maxillary crest

→ Submuceuze neusseptumcorrectieOvertollig kraakbeen en bot worden verwijderd

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Septumdeviatie

Septoplastie of septorhinoplastie (neusreductie niet effectief)

Volledig recht septum op mediaanlinie is uitzondering!Oorzaak:

Verschil groei kraakbenige vs. benige septumtrauma

Sterke deviatie: neusverstopping, recidi-verende rhinosinusitis, uitw. vormveran-dering van neus en hoofdpijn

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Casus: epistaxis

Man 19 jaar,

recidiverende epistaxis links

Wie stipt zelf aan?

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

NEUSBLOEDINGEN

80 % thv locus Kiesselbachii

>>jongere patiëntVooral na rinitis/verkoudheid

neuspeuteren

20 % posterieur: a sphenopalatina

>>oudere patiënt

Multifactorieel

Hypertensie/anticoagulantie

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Anterieure Epistaxis: behandeling

Controle van de bloeding - neus snuiten of ledigen met suctie- druk op anterieure deel van de neus

Geruststellen van de patiënt (patiënt al zittend onderzoeken, kledij beschermen, handschoenen,masker)

plaatsen wiekje met pantocaïne en adrenaline (xylometazoline)

Localisatie van bloeding: • rhinoscopia anterior • koplamp en speculum

(hand vrij)

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Anterieure Epistaxis: behandeling

Chemocautherisatie (zilvernitraat): • enkel wanneer neus “kurk”droog is.• Unilateraal (nooit bilateraal)• Cave: septumperforatie

Indien geen volledige controle:Merocel van 3,5cm + fysiologisch water

• 48u ter plaatse• Vasoconstrictor druppels• Merocel vochtig maken met FSW

Nazorg: anti-H, zalf (Hemirhinol, Vitapantol), niet neuspeuteren, spoeling vanaf 3’de dag.

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Casus: epistaxis

Man 61 jaar,

epistaxis links

Reeds één uur aan het bloeden

Één tas bloed verloren

BD 16/10

Cardioaspirine sinds enkel jaren

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Hypertensie

Vaatafwijkingen (arteriosclerose, Rendu-Osler,…)

Medicatie (antico, ASA)

Bloedziekten (stollingsstoornissen)

Uremie

Hormonaal (premenstrueel, zwangerschap)

NEUSBLOEDINGEN: Oorzaken

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

>> A sphenpalatina

< A ethmoidalis anterior of A ethmoidalis posterior

Posterieure Epistaxis:

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Posterieure Epistaxis: behandeling

Controle van de bloeding - neus snuiten of ledigen met suctie- druk op anterieure deel van de neus

Geruststellen van de patiënt (patiënt al zittend onderzoeken, kledij beschermen, handschoenen,masker)

plaatsen wiekje met pantocaïne en adrenaline (xylometazoline)

Localisatie van bloeding: • rhinoscopia anterior/ nasale endoscopie (NKO arts)• koplamp en speculum

(hand vrij)

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Algemene maatregelenControle van hypertensie

Bloedafname: • Hematocriet- (24 u delay)• stolling

Correctie van coagulopatie/thrombocytopenia Transfusie plaatjes of bloedstopzetten anticoagulantia

Nasal packing voor 48 u(effectief in 80%)

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Nasal packs

Anterior nasal packsTraditionalRecent modifications

Posterior nasal packsTraditional Recent modifications

Ant/Post nasal packing

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Bij ernstige bloeding: tamponnade

Eerst Merocel 8 of 10 cm

Bij persisteren van de bloeding: blaassonde en gaaswiek (! Cave neusvleugels), Belloq of Xomed ballon pijnlijk en traumatisch!

Tamponnade 48 uur houden (evt antibiotische dekking)

Waakinfuus

Cardio nazicht

CT sinussen om operatie voor te bereiden.

Posterieure Epistaxis: behandeling

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie

Nasale endoscopie:

Transnasale Sphenopalatina ligatie

Anterior/Posterior Ethmoidale ligatie

Embolisatie van a sphenopalatina

Posterieure Epistaxis: behandeling

Neus-, keel- en oorheelkundeHoofd- en halschirurgie Take home messages

Verborgen urgenties:Plotse doofheid: DD met Weber!!Septum hematoom: bij elk trauma controleren!!

Zichtbare urgenties: Acute tonsillitis: meestal geen antibioticaAcute sinusitis: niet altijd banaalNeusfractuur: binnen 10d reductie mogelijkEpistaxis:

anterieur: dichtknijpen, evt. aanstippenevt anterieure tamponnade

posterieur: hypertensie, anticoagulantia80% droog na 48 tamponnadezoniet endscopische clipping a sphenopalatina (evt embolisatie)