Post on 11-Jan-2017
SIRIUS
Europees beleidsnetwerk voor onderwijs aan kinderen
en jongeren met een migrantenachtergrond
POSITION PAPER
3
SIRIUS
EUROPEES BELEIDSNETWERK VOOR
ONDERWIJS AAN KINDEREN EN JONGEREN
MET EEN MIGRANTENACHTERGROND
POSITION PAPER
4
«The reproduction of all or part of this work, regardless of means, electronic or
mechanical, is forbidden without the written consent of the authors and the editor».
«SIRIUS is not responsible for the opinions expressed in this publication».
5
INHOUDSOPGAVE
1 Voorwoord ..................................................................................................................... 7
2 Achtergrond ................................................................................................................... 9
3 Doel ............................................................................................................................... 11
4 Visie ............................................................................................................................... 13
5 De principes van SIRIUS voor beleidsontwikkeling .................................................... 15
6 Missie ............................................................................................................................ 17
6.1. Nationaal .................................................................................................................. 18
6.2. Euorpees ................................................................................................................... 18
7 Strategie ......................................................................................................................... 21
8 Structuur ........................................................................................................................ 25
BIJLAGE I. Conceptueel kader ............................................................................................ 27
BIJLAGE II. Strategie voor nationale kennisuitwisseling .................................................... 29
BIJLAGE III. Belangrijke literatuur ..................................................................................... 31
7
1. VOORWOORD
SIRIUS is een Europees platform voor samenwerking van beleidsmakers, onderzoekers en
mensen uit de praktijk om uitwisseling van ideeën en overdracht van kennis en informatie
mogelijk te maken. Het netwerk is opgericht om de ontwikkeling te bevorderen van nationaal
beleid en beleid van de Europese Unie (EU), dat gebaseerd is op bewijsmateriaal en getoetst is
in de praktijk.
Dit position paper is een intern document, bedoeld voor een discussie binnen het netwerk om
de gezamenlijke visie, missie en doelstellingen te verhelderen en om een strategie voor de
komende drie jaar te presenteren. Dit document zal gebruikt worden als basis voor het werk van
het netwerk in de toekomst. Wanneer het stuk is besproken en goedgekeurd, zal er een verkorte
externe versie van het document verschijnen.
9
2. ACHTERGROND
Als we kijken naar het huidige beleid en het onderzoek op het gebied van onderwijs en
migratie, dan realiseren we ons onmiddellijk dat er al veel kennis en gegevens over deze
onderwerpen zijn. Toch is er nog een lange weg te gaan als we willen dat leerlingen met een
migrantenachtergrond hetzelfde onderwijsniveau kunnen bereiken als klasgenoten die afkomstig
zijn van de oorspronkelijke bevolking.
In grote lijnen is het onderwijs in de EU erop gericht de EU2020 strategie en de ET2020
doelen te halen, deze bevatten de volgende doelstellingen:
Fase Doelstellingen
Voorschoolse educatie Verhogen van het aandeel van de kinderen tussen de 4 en de
leeftijd waarop de leerplicht ingaat, dat deelneemt aan de
voorschoolse educatie tot minstens 95%
Secundair onderwijs Verminderen van schooluitval tot 10%
Verminderen van het aandeel van de 15 jarigen dat onder hun
mogelijkheden presteert bij lezen, rekenen en exacte vakken tot
minder dan 15%
Hoger onderwijs Verhogen van het aandeel van 30 tot 34 jarigen dat een opleiding
hoger onderwijs afrondt tot 40%
Een leven lang leren Verhogen van het gemiddelde aantal volwassenen dat deelneemt
aan een leven lang leren tot ten minste 15%
Zoals gezegd laten gegevens zien dat migranten een behoorlijke achterstand bij het bereiken
van deze doelen hebben, vergeleken met de resultaten van de oorspronkelijke bevolking.
Bijvoorbeeld:
In het geval van voortijdig schoolverlaters, is de situatie in heel Europa 14,1 %. Bij
migranten loopt dat aantal in vergelijkbare gevallen op tot 33% (MPG, 2012).
Eerste generatie immigranten zijn oververtegenwoordigd in het laagste opleidingsniveau en
deze situatie blijft na verloop van tijd bestaan voor de zogenaamde tweede generatie.
Volgens de gegevens van PISA presteren 15 jarige migranten op het laagste niveau met
rekenen, taal en de exacte vakken. 36% van de eerste generatie migrantenleerlingen
presteert op dit niveau, terwijl dat voor leerlingen van de oorspronkelijke bevolking 17% is.
Dit laat de "prestatiekloof" zien binnen het schoolsysteem. Het fundamentele doel van het
SIRIUS netwerk is om een bijdrage te leveren aan het dichten van de prestatiekloof en om het
groeiende belang te benadrukken van de rol die immigranten spelen in de Europese
samenleving, cultuur en economie.
11
3. DOEL
Om de prestatiekloof te dichten, bevorderen we de ontwikkeling van een krachtige
professionele leergemeenschap over heel Europa om het onderwijs aan kinderen en jongeren
met een migrantenachtergond in de EU om te vormen.
Dit betekent uiteraard dat we naar het schoolsysteem moeten kijken, maar dat niet alleen. Als
we naar de verslagen kijken van enkele onderwijsorganisaties, wordt onderwijs gezien als een
sociaal proces dat zich uitstrekt buiten de grenzen van de school en dat betrokkenheid vraagt
van meer vertegenwoordigers en belanghebbenden dan alleen de leerkrachten (International
Association of Educating Cities – 2006; International Conference on Education, UNESCO –
2008). Onderwijs dat alleen door de school wordt aangeboden is niet genoeg om de volledige
ontwikkeling van burgers in complexe samenlevingen in Europa te stimuleren. Daarom moeten
zowel de non-formele educatie binnen een gemeenschap als de relatie tussen school en
(wijk)gemeenschap in ogenschouw worden genomen.
Het SIRIUS netwerk heeft tot doel een verbetering van de beleidsuitvoering voor het proces
van een leven lang leren. In praktische termen betekent dit, dat we ons bezig houden met de
voorschool, basisschool, voortgezet onderwijs, volwassenonderwijs en universitair onderwijs.
Omdat al deze factoren nauw verwant zijn aan elkaar, bekijken we ze allemaal. We zullen de
aandacht echter vooral richten op de thema's waaraan in de EC oproep prioriteit is verleend:
1. Beleidsimplementatie
2. Scholing
3. Onderwijsondersteuning.
13
4. VISIE
De kernelementen van de Sirius visie kunnen worden ingedeeld in vier groepen:
de algemene kwaliteit van het schoolsysteem,
de diversiteit in de scholen,
de gerichte maatregelen voor migrantenleerlingen en
governance (wijze van besturen, gedragscode, toezicht op organisatie) en mainstreaming
(systematisch aandacht geven aan het effect van beleid op gelijke kansen).
De eerste twee laten duidelijk zien dat algemene verbeteringen van de school een directe
invloed hebben op leerlingen met een migrantenachtergrond. De laatste twee zijn een indicatie
van het belang van het introduceren van aanvullende specifieke maatregelen met een directe
invloed op bepaalde doelgroepen.
Algemene kwaliteit van het schoolsysteem
Kinderen en jongeren met een migrantenachtergond:
hebben toegang tot hoogwaardig onderwijs en zorg
komen weinig barrières tegen om het schoolsysteem te doorlopen
kunnen gemakkelijk van leerweg overstappen (bijvoorbeeld tussen theoretische en
praktische leerwegen)
ontvangen hoogwaardig onderwijs op school
zijn niet geconcentreerd in zwak presterende scholen
hebben hoogwaardige leerkrachten en schoolleiders, waaronder migranten en leerkrachten
die in het buitenland zijn opgeleid
Diversiteit in scholen
Kinderen en jongeren met een migrantenachtergond:
worden in de school niet gediscrimineerd
volgen een hoogwaardig curriculum dat relevant is voor alle leerlingen en dat tevens qua
lesmethodes en materiaal (waaronder geesteswetenschappen en burgerschap), rekening
houdt met de indviduele behoeften van migrantenleerlingen met verschillende
achtergronden
profiteren van leerkrachten die interculturele onderwijsvaardigheden hebben opgedaan in
initiële opleidingen en/of in bij- en nascholingen.
Gerichte beleidsmaatregelen voor migrantenleerlingen
Kinderen en jongeren met een migrantenachtergond:
hebben persoonlijk onderwijs en individuele ondersteuning ontvangen, in het bijzonder voor
onderpresterende migrantenleerlingen
hebben goed les gekregen in de landstaal
14 zijn als zij daarvoor kiezen, in de school ondersteund om de moedertaal te behouden en te
ontwikkelen
gaan naar scholen die goede contacten onderhouden met migrantengemeenschappen en
goed kunnen communiceren met migrantenouders
krijgen de juiste gerichte ondersteuning als zij speciale behoeften hebben
Governance and mainstreaming.
Kinderen en jongeren met een migrantenachtergrond:
worden aangesproken op veel gebieden van het leven en niet alleen op schoolvakken
(bijvoorbeeld een 'geïntegreerde aanpak')
worden geobserveerd en geanalyseerd als specifieke groep, afhankelijk van hun
schoolervaring en prestatie
zijn onderwerp van uitwisseling van goede praktijkvoorbeelden in ons land
SIRIUS kan een dubbelrol spelen als het erom gaat een bijdrage te leveren aan de nationale
beleidsimplementatie van EU lidstaten betreffende migratie en onderwijs. Aan de ene kant kan
het netwerk regelmatig de beleidsontwikkeling beoordelen en een vergelijkbare aanpak
voorstellen. Aan de andere kant kan het netwerk een goed gekwalificeerde organisatie zijn voor
raadgeving en advies aan beleidsmakers en vertegenwoordigers uit het onderwijs.
15
5. DE PRINCIPES VAN SIRIUS VOOR BELEIDSONTWIKKELING
Voordat de missie van SIRIUS geïntroduceerd wordt, is het van belang om op de hoogte te
zijn van de schooldynamiek die nodig is om het dichten van de prestatiekloof mogelijk te
maken.
In algemene termen uitgedrukt staat een aanzienlijk deel van de veranderingsinitiatieven
binnen de scholen nog middenin een omvormingsproces naar een nieuw paradigma, dat mikt op
een nieuwe manier van strategisch denken. Traditioneel zijn onderwijshervormingen altijd
gebaseerd op een rationalistische en lineaire aanpak, maar die zijn nu niet meer toereikend.
Tegenwoordig moeten we hervormingen bevorderen die werken vanuit een op de gemeenschap
gebaseerde, systematische en geïntegreerde aanpak.
Als we uitgaan van deze holistische aanpak, dan veranderen ontwerp en implementatie van
beleid het doel, de reikwijdte en het systeem van onderlinge relaties.
Van een school- naar een gemeenschapsaanpak.
De school wordt niet gezien als een geïsoleerd instituut, een microkosmos die in enkele
specifieke doelstellingen onderverdeeld moet worden, maar als een sleutelelement binnen een
ruimere gemeenschap, waarbinnen de verantwoordelijkheid met betrekking tot onderwijs met
alle betrokkenen wordt gedeeld. In praktische termen betekent dit dat wij voorstellen:
beleid dat zich eerder richt op een duidelijk schoolsysteem binnen een gemeenschap dan
beleid dat zich richt op individuele scholen.
beleid dat zich richt op het dichten van de prestatiekloof in veranderingsprocessen tussen
scholen (van basisschool tot onderbouw van het voortgezet onderwijs en van de onderbouw
naar de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en van voortgezet onderwijs tot
volwasseneducatie).
beleid dat zich richt op het faciliteren van strategische deelname van migrantengezinnen,
door een gevoel van saamhorigheid te creëren en door positieve relaties aan te gaan.
beleid dat erop gericht is de onderwijsrol van groepen en instituten binnen de gemeenschap
te versterken door de onderwijsrol van alle betrokkenen te benadrukken.
Van een aanpak vanuit de onderwijssector naar een beleid vanuit het onderwijssysteem
De school wordt niet gezien als een plek waar verschillende betrokkenen een bepaalde rol
vervullen zonder verbinding en onderlinge coördinatie, maar als een gemeenschappelijke
omgeving waar een professionele onderwijsgemeenschap werkt aan het schoolsucces van
iedereen. Praktisch gezien betekent dit dat wij voorstellen:
beleid dat erop gericht is leerkrachten te trainen in strategisch denken - niet alleen leren hoe
je kinderen met een migrantenachtergrond moet lesgeven, maar ook hoe je ervoor zorgt dat
het onderwijsproces zinvol is voor migrantenleerlingen.
beleid dat erop gericht is een gelijkwaardige schoolsamenstelling te bevorderen, waarbij
16
rekening wordt gehouden met een complex samenspel van interne en externe factoren.
beleid dat erop gericht is scholen op te kunnen zetten die kunnen functioneren als
leeromgeving waar alle deelnemers de kans hebben van elkaar te leren.
beleid dat gericht is op anti-discriminatiemaatregelen met een systematische aanpak (ras,
klasse en geslacht).
Van een aanpak die uitgaat van integratie naar een aanpak die uitgaat van sociale insluiting
Van scholen wordt steeds meer gevraagd te handelen vanuit een aanpak van sociale insluiting.
De school wordt gezien als een plek waar alle verschillen en diversiteit worden verwelkomd.
Diversiteit is een rijkdom die een essentieel aspect vormt van het leerplan en de lesmethoden.
Maar voor deze inclusieve aanpak is een aantal structurele veranderingen noodzakelijk die
gebaseerd zijn op:
beleid dat gericht is op een vermindering van de vroegtijdige scheiding van leerwegen (in
bepaalde scholen), gecombineerd met een duidelijke afname van het vormen van
niveaustromen binnen de school.
beleid dat gericht is op competenties, houding, gedrag en vaardigheden van leerkrachten.
beleid dat erop gericht is burgerschapseducatie te bevorderen vanuit een aanpak gebaseerd
op mensenrechten
beleid dat erop gericht is het specifieke van migrantenleerlingen in ogenschouw te nemen,
overeenkomstig hun leeftijd (taalontwikkeling voor ISCED-0), afkeer van school voor
ISCED-1, schoolovergang voor ISCED-2).
17
6. MISSIE
Onze missie kan worden beschreven op basis van drie activiteiten:
Kennisoverdracht
Beïnvloeding van beleidsontwikkeling en -implementatie
Het bij elkaar brengen van partners uit de EU landen en sleutelfiguren, inclusief
beleidsmakers, onderzoekers, mensen uit de praktijk, vertegenwoordigers van
migrantengemeenschappen, Ngo’s, internationale organisaties en andere betrokkenen.
We hebben al aangegeven dat we een krachtige professionele leeromgeving over heel Europa
willen bevorderen om de prestatiekloof tussen kinderen en jongeren met een
migrantenachtergrond en hun leeftijdgenoten van de oorspronkelijke bevolking te dichten. Een
professionele leeromgeving betekent dat alle partners werken vanuit de volgende principes:
Gedeelde waarden en visie
Gemeenschappelijke verantwoordelijkheid
Collegiale consultatie (Reflective professional inquiry)
Samenwerking
Samenwerkend leren
Deze principes moeten begrepen worden vanuit een nationaal naar een internationaal
perspectief. Als we het hebben over “samenwerking”, of “gemeenschappelijke
verantwoordelijkheid”, benadrukken we een internationale en interculturele aanpak die hoe
langer hoe minder monocultureel wordt. Maar zodra we deze basisprincipes vanuit dit
perspectief aanvaarden, hebben we een omschrijving van onze missie nodig.
We moeten zoeken naar wegen die onze onderwijssystemen tot betere resultaten kunnen
brengen en de centrale kwestie van SIRIUS is, om de communicatie tussen alle
belanghebbenden te ondersteunen. Met andere woorden, de centrale missie van SIRIUS is de
kennisoverdracht tussen belanghebbenden om het onderwijs aan kinderen en jongeren met een
migrantenachtergrond te verbeteren.
Deze kennisoverdracht zou het voor kinderen en jongeren met een migrantenachtergrond
gemakkelijker moeten maken om deel te nemen aan hoogwaardig onderwijs en om op hetzelfde
niveau te kunnen presteren als hun leeftijdgenoten van de oorspronkelijke bevolking.
Om het doel van betere schoolprestaties te halen, kan deze kennisoverdracht uitgevoerd
worden door verschillende activiteiten in ogenschouw te nemen: NATIONAAL EN
EUROPEES.
18
6.1 Nationaal
Dit is de kennisoverdracht die plaatsvindt op nationale schaal. Het doel is OVERDRAGEN
OM TE VERANDEREN. Voor de grotere landen kunnen we ook kijken per regio. Daar komen
de drie belangrijkste belanghebbenden samen en hebben de mogelijkheid om de werkelijkheid
te veranderen door deze kennisoverdracht. Het gaat daarbij om beleidsmakers, professionals
(leerkrachten, onderzoekers) en migranten. In die zin is het heel belangrijk dat elk land zou
kunnen rekenen op een nationaal netwerk waarin:
Beleidsmakers hun kennis kunnen overdragen over beleidsvorming
o aan professionals om mogelijk te maken dat zij hun inzet kunnen concentreren
op maatschappelijke behoeften
o aan migranten om mogelijk te maken dat zij een breder en helderder zicht
kunnen krijgen op beleid dat voor hen bedoeld is
Professionals hun kennis kunnen overdragen
o aan beleidsmakers om het mogelijk te maken dat zij voor het maken van beleid
kunnen leren van onderzoek en het dagelijks leven
o aan migranten om ze te sterken bij succesvolle strategieën om de
schoolresultaten van hun kinderen te verbeteren
Migranten hun kennis kunnen overdragen
o aan beleidsmakers zodat zij actief kunnen participeren in die
besluitvormingsprocessen die hen direct aangaan - door hun huidige behoeften
en verwachten toe te lichten
o aan professionals zodat zij actief kunnen deelnemen aan die processen in de
gemeenschap waar de school bij betrokken is en die een rol zouden kunnen
gaan spelen bij betere schoolprestaties.
6.2 Europees
Het gaat daarbij om de kennisoverdracht die plaatsvindt op internationale schaal binnen het
EU kader. Het doel is OVERDRAGEN OM TE LEREN. Daar kunnen sommige landen leren
van de ervaringen van anderen en kunnen zij de lijst van strategieën die geïmplementeerd
kunnen worden, vergroten. In die zin wordt de rol van samenwerkingspartners van essentieel
belang omdat zij behoren tot grensoverschrijdende organisaties die zouden kunnen helpen bij
deze kennisoverdracht. Hun rol kan ook belangrijk worden wanneer zij door verschillende
activiteiten het contact met de andere partners mogelijk maken.
Beleidsmakers van het ene land kunnen geïnteresseerd zijn in het ontvangen en overdragen
van kennis over beleidsimplementatie met beleidsmakers van andere landen. Zij kunnen er
tevens in geïnteresseerd zijn om iets te leren van buitenlandse professionals of migranten
die tot dezelfde gemeenschap behoren.
o bijeenkomsten voor beleidsinformatie
o Conferenties
19 Professionals van het ene land kunnen interesse hebben in het vergaren van kennis door
beleidsmakers of professionals van andere landen.
o Toetsing door vakgenoten
o Workshops
Migranten kunnen geïnteresseerd zijn om in contact te komen met andere
migrantengemeenschappen en organisaties door heel Europa om te kunnen lobbyen voor de
verbetering van hun beleid.
o Vergaderingen
o Netwerken
In bijlage II is een voorstel te zien van een nationale uitwisselingsstrategie
21
7. STRATEGIE
De strategie van SIRIUS, volgens de doelstelling die is opgenomen in de aanvraag van 2011,
draagt zowel bij aan de EU doelstellingen als aan de doelstellingen van ET 2020. Er is dan ook
een strategische planning gemaakt om volgens dat traject te werken.
Op een algemeen niveau onderscheiden we drie algemene strategieën. Het is zinvol dat de
ontwikkeling van deze strategieën samengaat met het logische ontwikkelingsproces van het
netwerk: in de eerste jaren zullen we meer tijd besteden aan activiteiten die met de oprichting te
maken hebben en we zullen later meer aandacht besteden aan de consolidatie ervan:
Strategie De strategische bijdrage van SIRIUS aan EU en ET 2020 voor
Nationale Beleidsontwikkeling en implementatie
Oprichting Definiëren van een boodschap en een visie voor effectieve
beleidsimplementatie.
Structureren van de middelen en de plaatsen om deze visie op
beleidsimplementatie te verspreiden.
Uitbreiding Ontwikkelen van concrete ervaringen met effectieve
beleidsimplementatie in de nationale context.
Versterken van de Europese samenwerking met betrekking tot migratie
en onderwijs over de hele EU.
Consolidatie Evalueren van het effectieve proces van beleidsimplementatie dat heft
plaatsgevonden.
Formuleren van een doorgaand proces van monitoring van een
structureel vervolg van het netwerk.
Ten aanzien van het eerste stadium: sommige operationele stadia moeten de doelen van de
eerste drie jaar halen. Deze planning is bestemd om de doelen te identificeren die de volgende
gebieden beslaan:
Doelen betreffende het Nationale niveau
Doelen betreffende het Europese niveau
Deze doelen moeten niet als een onafhankelijk onderdeel gepland worden, maar geïntegreerd
zijn in de huidige structuur van SIRIUS die gebaseerd is op twee niveaus:
Een intern niveau, dat de structuur omvat in werkpakketten (WP)
Een extern niveau, dat de DG EAC strategie verenigt met twee andere netwerken (over
schoolleiderschap en over sleutelvaardigheden).
Rekening houdend met al deze aspecten, kiezen we het volgende strategische kader voor de
periode van 2012 -2014. Deze periode is voornamelijk geconcentreerd op de oprichting van het
netwerk:
22
2012 2013 2014
Niveau
Nationaal
Identificatie van
kernelementen voor een
succesvolle
beleidsimplementatie in
overeenstemming met de
nationale context.
Methodologie:
focusgroepen
Het vormen van een basis
infrastructuur voor het
management van het
netwerk: afspraken,
communicatie-
instrumenten
Ontwikkelen van een
Nationale pilotervaring
op één ontwikkelings-
terrein vastgesteld in
2012.
Methodologie:
Nationale
bijeenkomsten.
Het vormen van een
fundamentele structuur
voor informatie- en
documentatie-
management: presentatie
van eerste resultaten,
beheer van de website
Implementatie en
evaluatie van een
Nationale pilot ervaring.
Methodologie:
internationale
samenwerking.
Het vormen van een
financiële strategie voor
het ondersteunen van het
netwerk bij nieuwe
vragen, een nieuw
contract, met de EC,
private financiering.
Niveau
Europees
Vaststellen van een
Europese visie en
strategie voor een
effectieve
beleidsimplementatie in
de EU.
Methodologie: nationale
rapportage, WP verslagen
en literatuuronderzoek.
Vaststellen van de basis
infrastructuur voor het
management van het
netwerk, werken aan het
imago, uitbreiding van
partnerschap.
Discussie met EU
organisaties (Europese
Commissie,
Europarlement en de
Raad) over de noodzaak
van nieuwe
beleidsinstrumenten om
zeker te zijn van een
effectieve
beleidsimplementatie.
Methodologie:
vergaderingen,
conferenties.
Het vormen van een
fundamentele structuur
voor het management
van informatie en
documentatie:
uitbrengen van een reeks
m.b.t.
beleidsimplementaties,
EU organisaties
(officieel,
burgermaatschappij)
introductie.
Lobby activiteiten voor
de goedkeuring van de
vernieuwing van EU
instrumenten (richtlijn,
resolutie of aanbeveling)
die een effectieve
beleidsimplementatie in
de EU mogelijk maakt.
Methodologie:
campagne voeren, het
mobiliseren van de
burgermaatschappij.
Het vormen van een
financiële strategie voor
het ondersteunen van het
netwerk bij nieuwe
vragen, een nieuw
contract met de EC,
private financiering.
23
BASIACTIVITEITEN DOOR MIDDEL VAN WERKPAKKETTEN
Werkpakket 1
Beleidsimplementatie
en netwerken
Focusgroepsdynamica om de dialoog te verkennen en de
plaatselijke deelname van partners te bevorderen.
Position paper dat de kernelementen en de strategie van het
netwerk toelicht.
Nationale vergaderingen om innovatieve activiteiten over
speciale onderwerpen te ontwerpen en te implementeren.
Studie en voorstellen over nieuwe wettelijke EU instrumenten die
nieuwe strategieën helpen consolideren.
Werkpakket 2
Scholing
Professionele capaciteit (gerelateerd aan het EC netwerk over
SCHOOLLEIDERSCHAP), genereren van overzichten van
beleidsontwikkelingen in de SIRIUS netwerklanden; interviews
houden, peer reviews uitvoeren en vergaderingen met
beleidsmakers.
Burgerschapseducatie (gerelateerd aan het EC netwerk
betreffende SLEUTELCOMPETENTIES) genereren van
overzichten van beleidsontwikkelingen in de SIRIUS
netwerklanden; toetsing door vakgenoten en vergaderingen met
beleidsmakers
(…)
Werkpakket 3
Onderwijsondersteun
ing
Mentoring (in relatie tot het EC netwerk over
SLEUTELCOMPETENTIES).
Deelname van migranten aan het schoolsysteem (in relatie tot het
EC netwerk betreffende SCHOOLEIDERSCHAP).
Ouderparticipatie
Betrokkenheid van de gemeenschap.
(…)
25
8. STRUCTUUR
De structuur van het SIRIUS netwerk bestaat uit:
1. Algemene coördinatie
2. Stuurgroep
3. Nationale partners
4. Samenwerkingspartners
De rol voor elk onderdeel van de structuur is als volgt:
Structuur Betreffende Land Functie
A. Algemene
coördinatie
Spanje Algemene coördinatie
Communicatie met de EC
Management van de interne communicatie van
SIRIUS
Administratieve voorwaarden
Financiële kwesties
B. Stuurgroep Duitsland
Spanje
Nederland
WP coördinatie
Organiseren van algemene vergaderingen
Kwaliteitscontrole van stukken en documenten
Vertegenwoordiging van het instituut
Ondersteuning en overdracht van kennis
C. Nationale
partners
België
Cyprus
Duitsland
Estland
Griekenland
Hongarije
Italië
Kroatië
Letland
Litouwen
Nederland
Noorwegen
Oostenrijk
Portugal
Roemenië
Spanje
Nationale coördinatie
Organiseren van nationale vergaderingen
Organiseren van het nationale en lokale netwerk
Input voor WP activiteiten
26
D. Samenwerkingsp
artners
IMISCOE
MPG-MIPEX
MPI
NEPC
OSF-OSE
CICE
Wetenschappelijke kwaliteitsgarantie -
advisering
Actualiseren en vergaren van kennis -
publiceren
Verspreiding via het eigen netwerk en bij
evenementen - publiciteit
Contact onderhouden met andere
belanghebbenden - netwerken
27
BIJLAGE I. CONCEPTUEEL KADER
Definitie van
“migranten-
achtergrond”
Het SIRIUS netwerk gebruikt de termen “kinderen met een
migrantenachtergrond", "kinderen van migranten" en
"migrantenleerlingen” volgens het EU Groenboek, 2008: kinderen van
alle personen die in een EU land leven waar zij niet geboren zijn, los
van het feit of zij de nationaliteit hebben van derde landen,
staatsburgers zijn van een andere EU lidstaat of dat zij later de
nationaliteit krijgen van het gastland van de lidstaat.
Relatie tussen
“migranten-
achtergrond” en
nationaliteit
Het SIRIUS netwerk relateert “migrantenachtergrond” aan de
nationaliteit van de ouders. De “binnenlandse migranten" worden er
niet toe gerekend, maar "buitenlandse EU burgers" wel. In navolging
van de conceptualisering door de EC in het Groenboek, 2008, zijn
burgers die in een andere lidstaat wonen ook opgenomen, omdat de
specifieke onderwijsthema's ook op een groot aantal van hen van
toepassing zijn.
Definitie van
leerlingen die geen
“migranten-
achtergrond” hebben
Het SIRIUS netwerk gebruikt de term “native” (oorspronkelijke
bewoner). Deze term wordt normaal gesproken door de OECD
gebruikt om studenten te beschrijven die geboren zijn in het land waar
ze examen doen en waarvan minstens één ouder geboren is in dat land
(zie het rapport “Where immigrant students succeed”, OECD - 2006).
Verschil tussen
“migranten-
achtergrond”,
“minderheden” en “tot
minderheid gemaakte
(minoritized) groepen”
Het SIRIUS netwerk kijkt ook naar zogenaamde “migranten
gemeenschappen”, omdat men het volgens het Groenboek, 2008 over
eens is dat het fenomeen van de prestatiekloof in onderwijsniveau en
de achtergrondfactoren daarvan ook van toepassing kunnen zijn op
volgende generaties (of zij genaturaliseerd zijn of niet), met name
waar sprake is van afscheiding (segregatie) van de mainstream
gemeenschap van het gastland.
Generaties jongeren
met een migranten
achtergrond
Voor het SIRIUS netwerk kunnen jongeren met een
migrantenachtergrond niet als een homogene groep beschouwd
worden. Wij zullen ze onderscheiden in "eerste generatie
leerlingen/studenten" (niet geboren in het land waar ze leven en
waarvan de ouders ook in dat land zijn geboren), en "tweede generatie
leerlingen/studenten" die zelf wel geboren zijn in het land waar ze
wonen, maar waarvan de ouders in een ander land zijn geboren,
(bijvoorbeeld leerlingen/studenten die hun hele opleiding hebben
gevolgd in het land waar ze wonen). Deze criteria komen overeen met
het rapport “Where immigrant students succeed” (OECD - 2006).
28
De rol van
Romaleerlingen in het
netwerk
In het Groenboek, 2008 wordt niet verwezen naar groepen EU burgers
die geen migranten zijn, maar een duidelijke etniciteit of culturele
identiteit hebben die gevoelig zijn voor sociale uitsluiting (zoals de
Roma). Veel aspecten uit de analyses en van de uitdagingen van het
onderwijs zoals beschreven sinds SIRIUS operationeel is, zijn echter
ook op hen van toepassing.
“Sociaal
achtergestelde
leerlingen" in het
netwerk
In het SIRIUS netwerk zullen niet "sociaal achtergestelde" kinderen
en jongeren worden opgenomen, want de EC heeft andere netwerken
met betrekking tot dit onderwerp (bijvoorbeeld het netwerk tegen
armoede en uitsluiting). Aan de andere kant zijn gemeenschappen met
een migrantenachtergrond niet altijd “sociaal achtergesteld”. We
zullen ons dan ook concentreren op “migranten” die “sociaal
achtergesteld” zijn.
29
BIJLAGE II. STRATEGIE VOOR NATIONALE KENNISUITWISSELING
Beleidsmakers Migranten
Professionals en
onderzoekers
Strategie voor nationale kennisuitwisseling
Kennisoverdracht bij actieve deelname aan besluitvormingsprocessen die direct te maken hebben met migranten, door behoeften en verwachtingen duidelijk te maken.
Kennisoverdracht door actief deel te nemen aan de communicatie over schoolzaken om de onderwijsresultaten te verbeteren
Kennisoverdracht om succesvolle strategiën die de schoolprestaties van kinderen verbeteren, te versterken.
Kennisoverdracht om onderzoeksresultaten en ervaringen uit de praktijk mee te kunnen nemen in de beleidsvorming
Kennisoverdracht om de concentratie op inspanningen die te maken hebben met maatschappelijke behoeften mogelijk te maken
Kennisoverdracht om omvattende kennis over gericht beleid mogelijk te maken
31
BIJLAGE III. BELANGRIJKE LITERATUUR
Contested issues of social inclusion through education in multiethnic communities across Europe (Szalai,
2011)
Council conclusions on the education of children with a migrant background (European Council, 2009).
Education and the integration of migrants (Heckmann, 2008).
Education indicators for migrant integration (MPG, 2012).
Green paper “Migration & Mobility: challenges and opportunities for EU systems” (EC, 2008).
Integrating immigrant students into school in Europe (Eurydice, 2009).
Making the mark? An overview of current challenges in the education for migrant, minority and
marginalized children in Europe (OSI, 2008).
MIPEX Series.
OECD Reviews of Migrant Education.
The second generation in Europe. Education and the transition to the labour market (Crul & Schneider,
2009).
Untapped skill: realising the potential of immigrant students (OECD, 2012).
What works in migrant education? (Nusche, 2009).