Energie Efficiëntie2 mogelijke benaderingenAgentschap voor Facilitair Management

ir. Peter Bockstaele,Afdeling Technisch Beheer

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

De EER legt overheden op om te investeren in energie efficiëntie. Energie omvat ? Elektriciteit, gas(olie) – water ?

Zijn dit enkel nieuwe projecten of … kan “investeren” meer zijn ?

Boekhoudkundig onderscheid (ook in VO) :CAPEX = CAPital Expenditure = eenmaligOPEX = OPerational EXpenditure = recurrent

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Wat kan een energie efficiënte CAPEX zijn ? Een relighting project Een vervanging van een versleten verwarmingsinstallatie incl.

integratie van een WKK en leidingisolatie Een aanpassing van klokken

Wat kan een energie efficiënte OPEX zijn ? De hogere huurprijs om een energie efficiënter gebouw te huren

gedurende lange termijn (= quasi eigendom, bijv.18 jaar) ? De hogere kost voor een performant omnium onderhoudscontract

voor dit gebouw, om de efficiëntie te behouden ? De onderhoudskosten voor een verwarmingsinstallatie met WKK ?

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Hoe vind je een efficiënte investering ? Door gezond verstand

Onbeperkt stoken vs. stoken wanneer nodig (legionella & SanitairWarmWater)

Feedback van eigen werknemers of OH-firmaEnergie monitoring & submetering

Door een gerichte audit, zoals Lichtstudie (Ecolux)Energie-audit (Cenergie)Haalbaarheidsstudie groene energie (Ingenium)Submetering (THV Reus-Deservis-Cenergie)Ook : NEN2767 audit (Ingenium)

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Energie-audits – Raamcontract AFMUitvoeren van audits : site bezoek & info (facturen, as-built, plannen, werking & gebruik ..)Rapport & presentatie

Opsommen van maatregelen & geconsolideerde (= combi-) maatregelenTabel met ROI (incl. onderhoud), dus TCO/LCC benadering

Mogelijkheid tot opmaak technisch bestek & verdere ondersteuning : studiebureau toont “zijn gelijk” aan, met een service level voor accuratesse

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Voorbeeld van een CAPEX project : de relighting van Martelaren 19 – BrusselConcreet project :

Bestek : 2012 – 2013Uitvoering : 2013 – 2014

Via raamcontract relighting consultancy (2e versie)

Studie incl. evaluatie scenario’sBegeleiding Controle incl. lichtmeting

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Dilemma : welke licht technologie ? Bewuste keuze voor “LED only”

Duurder geraamd, + 10% - maar prijs evolueert snel ! Voorbeeld project op bekende plaats Evolutie van licht technologie naar LED, dus TCO/LCC zal niet

10% slechter blijven … werd bewezen bij de inschrijving LED verlichting biedt steeds meer mogelijkheden en haalt de

quality gap t.a.v. TL-armaturen in Mogelijkheden voor uitbreiding & evolutie (licht sturing,

vervanging, … ) Zie ook presentatie Duurzame Verlichting op 8 mei, Ghelamco

Arena

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Aanpak van de studie – tabel

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Het bestek :Open offertevraag, geen aanbesteding !Kwaliteitsonderzoek : de inschrijver dient zijn

oplossing voor een aantal lokalen voor te stellen Controle aan de hand van de Dialux-SW

Toegewezen aan : Vanderhoydoncks (Alken)Bedrag : +/- 335k + BTW

Verificatie : meting zonder daglicht ! In december is er om 7h30 nog geen daglicht, men

mag niet rekenen op daglicht compensatie !

Enkele foto’s geven beeld van de situatie vóór en ná de realisatie

Centrale inkomhal op het Gelijksvloer

Enkele foto’s geven beeld van de situatie vóór en ná de realisatie

Centrale inkomhal op het Gelijksvloer

Enkele foto’s die beeld geven van de situatie voor en na de realisatie

Grote Vergaderzaal op gelijksvloer

Enkele foto’s die beeld geven van de situatie voor en na de realisatie

Ondergrondse parking

Verschil in het TOTALE energieverbruik vanaf 2011 tot Q1 van 2014

Een aantal reeds eerder doorgevoerde energiebesparende maatregelen zoals :• Vervanging ketels, vervanging halogeenspots bij uitval door retrofit LED-lampen,

optimalisering HVAC-sturing

Overzicht maandelijks elektriciteitsverbruik :• Invloed van LED-verlichting tijdens uitvoering der werken• Verbruik in 1ste kwartaal 2014 ligt beduidend lager dan vorige kwartalen• Gemiddeld jaarlijks verbruik zal opnieuw dalen o.i.v. LED-relighting

Verloop van het TOTALE energieverbruik in 2012 , 2013 en in Q1 van 2014

Realiseerbare energiebesparing met vernieuwde LED-verlichting

OLD – TL/Halo-geen

232.629 kWh/jaar

LED65.842 kWh/jaar

BENEFIT166.787

kWh/jaar 72%

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Voorbeeld van een OPEX project : de NEN2767 doorlichting van de technische installaties van Alden BiesenNEN2767 is een Nl norm voor evaluatie van technische uitrustingen

Visuele interpretatie, gekoppeld aan inschattingen & matricesKan zelf uitgebreid worden met een 4e matrix : risico inschatting

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Alden Biesen Onderhoudscontract met de firma DalkiaVerplichte zelf-auditering NEN2767 norm als werkinstructie; versie 2011

In NL bekend, in BE nauwelijks bekend

Interessante conclusies … zowel voor Dalkia als voor AFMHet volledige artikel op websites AFM en IMZ

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Wat brengt een NEN2767 audit aan het licht ? Deze audit

toont aan welke elementen visueel beschadigd of aan vervanging toe zijn 3 criteria : ernst, omvang en intensiteit (= waarneembaarheid) Cijfermatige indicatie 1 (best) 6 (slechtst) via matrix benadering

Is dus geen complete functionele studie van de installaties !Leidt tot de opmaak van een MJOP, Meer Jaren Onderhoud Planning

Inclusief raming van vervangingskosten Frequentie van onderzoek : per 3 – 4 jaar

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Andere mogelijke toepassingen van de norm :Bouwtechniek : een NEN onderzoek vóór de Definitieve Aanvaarding moet op alle onderzochte punten een score ‘1’ hebbenOnderhoud :

Bij het begin van een nieuw onderhoudscontract, o.a. VAC Brugge, VAC GentOp het einde van een bestaand onderhoudscontract, o.a. Phoenix

Toepassing binnen AFM : onderdeel van raamcontract ‘onderhoud consultancy’ (2013)

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Resultaten in Alden Biesen – snapshot, met diverse conditiescores Intussen reeds diverse opmerkingen verholpen

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Eindresultaat : NEN tabel (links) - Risico management (rechts)

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Onderhoudscontract – aandachtspunten :Met of zonder totale waarborg ?

Open boekhouding !Issue : verbeteringsinvestering bij vervanging

Verplichte verbeteringsvoorstellenRapportering & analyse van energieverbruiken

MaatregelenWerkingsregimes (ook : ander gebruik van gebouw)

Opvolging van de firma !Geschikt personeel Nazicht van verplichtingen, opvolgingsvergaderingen

Energie Efficiëntie : 2 mogelijke benaderingen

Conclusies :Energie Efficiëntie toepassen is een

gemotiveerd financieel engagement in de tijd Voorbereiding is belangrijk : investering &

recurrente kosten in kaart brengenTCO benadering : investering – onderhoud - verbruik

EER toepassen is een variante op het begrip BBB : Beloven Bewijzen Behouden