Efficiëntie in datacenters is

datacenterworks | november 2009

In sa

men

wer

king

en m

et

bekabeling

Kabelscheiding complex hoofdstuk in EN 50174-2

koeling

Vergelijking van koel-methoden in datacenters

management

“Efficiëntie in datacenters is om te huilen”

en verder imtech bouwt meerlaagse rekencentra | van capex naar opex naar colocatie | juniper maakt datacenternetwerken ‘cloud ready’ | datacenterkoeling gebruikt buitenlucht en leidingwater

Energie-effi ciëntie voor serverracks en

precisie-airconditioners

Uw nieuwe of bestaande computerruimte

energie-ef� ciënt inrichten is een koud

kunstje met de Rittal Cold Cube. Via een

afgesloten koude gang wordt de gekoelde lucht direct naar

de IT-apparatuur gevoerd. Zo ontvangen uw servers een

gelijkmatige koeling, zonder kans op luchtkortsluiting. De

opgewarmde lucht wordt vervolgens ef� ciënt afgevoerd. Het

resultaat: het koelvermogen van uw airco kan tot maar liefst

30% stijgen. Zo is de Cold Cube een effectief en � nancieel

aantrekkelijk alternatief voor kostbare mid-densitykoeling.

Verhoogde vloer of LCP Inline

De Rittal Cold Cube maakt over het

algemeen gebruik van een verhoogde

vloer waardoor de warmte vanuit de

IT-racks wordt afgevoerd. In combinatie met de nieuwe LCP

Inline biedt de Rittal Cold Cube u een extra mogelijkheid voor

het ef� ciënt afvoeren van grote hoeveelheden warmte. Een

verhoogde vloer is in dit geval niet nodig. De LCP zuigt de

warme lucht achter de serverracks op en blaast deze vervolgens

gekoeld de Cold Cube in. Een bijkomend voordeel

is de nog directere toevoer van gekoelde lucht

naar uw server en netwerkcomponenten.

Rittal bv - Postbus 246 - 6900 AE Zevenaar - Tel. (0316) 59 16 70 - www.rimatrix5.nl

Rittal Cold Cubekeeps IT cool

|3

In dit nummer

datacenterworks

De verschijningsvormen van het datacenter zijn aan het veranderen. Onlangs was ik te gast op de testsite van KyotoCooling in Amersfoort en zag met eigen ogen hoe een reuzenwiel langzaam draaiend een computerruimte koelt. Het wiel draait half binnen en half buiten de computerruimte; de helft die buiten is, wordt gekoeld met geconditioneerde buitenlucht om vervolgens naar binnen te draaien en zijn verkoelende werk te doen. Een imponerend tafereel.Nog indrukwekkender is echter de visie van KyotoCooling op de computerruimte zelf. Volgens de bedenkers van het koelconcept moeten datacenters geen gebruikmaken van gesloten koude gangen maar van gesloten warme gangen. De koude lucht kan dan vrij de ruimte worden ingeblazen, ongehinderd door welk obstakel dan ook. Warme lucht wordt in de gesloten warme gangen boven het plafond afgevoerd. KyotoCooling vergelijkt dit concept met een zwembad dat ook geleidelijk volloopt als je er water in laat lopen. Een bijkomend voordeel is volgens de bedenkers dat verhoogde vloeren overbodig worden.Koeling kan de verschijningsvorm van het datacenter echter nog ingrijpender veranderen, zo merkte Teus Molenaar op bezoek bij Imtech. In de ogen van deze technische dienstver-lener bestaat een ideaal rekencentrum uit meer dan één verdieping. Op de begane grond bevindt zich dan de technische ruimte en de servers op de verdieping daarboven. Tussen de verdiepingen zit nog een tussenlaag: het plenum. De koude lucht wordt via het plenum naar de erboven liggende computervloer gebracht. Verderop in dit nummer leest u meer over deze meerlaagse architectuur.In dit nummer ook aandacht voor DataCenterKoeling, eveneens een nieuw koelconcept dat gebruikmaakt van directe buitenlucht en gewoon leidingwater als koudemiddel. En alsof dat nog niet genoeg is, heeft ook technisch adviesbureau Deerns nagedacht over een nieuwe manier van koeling.De nieuwe koelconcepten buitelen kortom over elkaar heen. In dat opzicht is het wel grap-pig dat er ook steeds meer geluiden opduiken dat datacenters over pakweg vijftien jaar niet meer worden gekoeld. “Tegen die tijd draaien we gewoon constant op 40 °C”, zo verze-kerde nota bene een leverancier van koelsystemen mij. In datzelfde visioen gaan datacenters ondergronds waar een constantere temperatuur is te garanderen. “Bovenop de datacenters bouwen we dan bejaardenhuizen die worden verwarmd door het datacenter.”

Ferry [email protected]

Datacenter-bejaardenhuis

bekabeling04 kabelscheidingcomplexhoofdstuk

inen50174-2

gebouwtechniek08 imtechbouwtmeerlaagserekencentra

management12 vancapexnaaropexnaarcolocatie

28 junipermaaktdatacenternetwerken

‘cloudready’

30 updatedatacenterpulsestack

32 “efficiëntieindatacentersisom

tehuilen”

koeling16 datacenterkoelinggebruikt

buitenluchtenleidingwater

20 vergelijkingvankoelmethodenin

datacenters

energievoorziening25 tnobuigtzichoverprestatiemaat

26 hetgroenedatacenter

praktijk36 creativiteithetsleutelwoordin

crisistijden

41 “hethartmoetblijvenkloppen”

enverder40 itroominfra

42 productnieuws

45 bicsi

46 column

i n dit n ummer

4 |

bekabeli ng

Kabelscheiding complex hoofdstuk in EN 50174-2

Een nieuwe standaard voor databekabeling

na jaren voorbereiding is eerder dit jaar de nieuwe en 50174-2-bekabelingsnorm

gepubliceerd. barry elliott kijkt welke impact de standaard heeft op

datacenterbekabeling en staat daarbij met name stil bij ‘clause 6’, waarin de

scheiding van stroom- en databekabeling is omschreven.

4 |

1. Overzicht van de Cenelec-standaarden.

Barry Elliott (RCDD) is werkzaam bij het Britse adviesbureau Capitoline (www.capitoline.eu)

datacenterworks

De EN 50174-standaardenreeks heeft betrekking op de installatie- eisen van datakabels in heel Europa, met inbegrip van datacenters, en gaat hand in hand gaan met de EN 50173-standaardenreeks voor het ontwerp van bekabelingsystemen. Er is nu een hele familie van EN-normen voor het ontwerpen, installeren en testen van bekabeling. Een overzicht van de Cenelec-standaarden is te vinden in afbeelding 1.

EN 50174 bestaat uit drie delen. Alle drie de onderdelen ondersteunen de specificatie, implementatie en exploitatie van IT-bekabeling. In deel 1 worden de algemene planning en de dagelijkse praktijken omschre-ven, waaronder de vereisten voor bekabelingsbeheer. In deel 2 wordt aangedacht gegeven aan de planning en installatie van bekabeling in gebouwen met behulp van metalen bekabeling en glasvezel. In dit deel worden aanwijzingen gegeven over de verantwoordelijkheden van de betrokkenen. In contracten kan hieraan worden gerefereerd. In deel 3 van de standaard wordt de bekabeling tussen gebouwen behandeld.Aanvullende clausules met normatieve eisen voor specifieke soorten gebouwen zullen als wijziging of herzieningen aan deze norm worden toegevoegd. Op het moment van publicatie van EN 50174 waren de volgende clausules gepland:- woningen;- datacenters;- gebouwen van operators.

segregatieDe standaard heeft betrekking op alle aspecten van bekabeling en geeft gedetailleerde informatie over zaken als generiek buigratio voor de ver-schillende klassen bekabeling, typen kabelbescherming enzovoort. Het scheiden van de koperen databekabeling van de stroomkabels is altijd een omstreden onderwerp geweest. Dit onderwerp zal echter steeds be-langrijker worden als de snelheden op het LAN toenemen. Het belang van de LAN-snelheden voor segregatie wordt veroorzaakt doordat, als LAN-snelheden op koperbekabeling toenemen, de signaal-ruisverhou-ding van de signaaltransmissie verslechtert.Deze verslechtering wordt veroorzaakt door toepassing van multilevel-signalering om meer data door de beperkte bandbreedte van een koper-kabel te krijgen. Bijvoorbeeld op 10Base-T staat +1 V voor een ‘één’ en -1 V voor een ‘nul’. Dus op het punt waar het signaal de zender verlaat is er een verschil van 2 V tussen de enen en nullen van de datastroom. Aan het einde van de (maximaal) 100 m lange koperkabel is het schone signaal van de zender drastisch verslechterd door de demping van de kabel en is het vervormd door verschillende geluidsbronnen van binnen en buiten de kabel.Fast-ethernet (100Base-TX) gebruikt drie spanningsniveaus, gigabit-ethernet maakt gebruik van vijf spanningsniveaus en 10 Gb-ethernet (10GBase-T) van zestien spanningsniveaus. De ontvangende apparatuur moet beslissingen nemen over het ontvangen signaal op basis van slechts een paar tientallen millivolts tussen de niveaus. Dit is precies de reden dat snellere LAN’s gevoeliger zijn voor lawaai. Zaken als alien crosstalk en lawaai van buiten de kabel zijn vooral voor 10GBase-T een techni-

sche beperking geworden.Aangrenzende stroomkabels zijn een van de belangrijkste bronnen van ruis, zeker als data- en stroomkabels over een langere afstand parallel aan elkaar lopen. Handhaving van de kabelscheidingen is daarom veel be-langrijker geworden. De fabrikanten van LAN- en bekabelingsystemen garanderen de werking van hun apparatuur ook alleen als de relevante installatienormen, zoals EN 50174, zijn nageleefd en uitgevoerd.

eenvoudige richtlijnenDe eerste versie van EN 50174-2 kwam uit in 2000 en bevatte een vrij eenvoudige tabel die kabelscheidingen aangaf afhankelijk van de vraag of de kabels waren afgeschermd of niet, en of sprake was van metalen scheidingen tussen de kabels. In het slechtste geval – met onafgeschermde data- en stroomkabels met niets daartussen – werd een scheiding van 200 mm geadviseerd. De kabelgoten moeten dus 200 mm van elkaar zijn verwijderd. Een punt van kritiek op deze richt-lijn is dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen één enkele kabel en een grote bundel van zware kabels.Naarmate meer metaal is toegevoegd aan de kabels en de tussenlig-gende ruimte, konden de kabels met de oude norm dichter tegen elkaar aan worden gelegd, totdat ze elkaar aanraken. Het is echter belangrijk om te onthouden dat het doel van EN 50174 is de interferentie tussen kabels weg te nemen. Het is zeker niet een veiligheidsnorm. De meeste landen schrijven voor om data- en stroomkabels ten minste 50 mm uit elkaar te houden om gevaarlijke hoogspanningen op de datakabels te voorkomen.

segregatie in en 50174-2De nieuwe EN 50174-2-norm kijkt veel gedetailleerder naar segrega-tie: meer dan zes pagina’s zijn gewijd aan dit onderwerp. Bij de meeste kabelinstallateurs leeft dan ook het gevoel dat overcomplexiteit deze norm zal tegenwerken.

Een nieuwe standaard voor databekabeling

|5|5

bekabeli ng

advertentie

All IT Rooms is een computerruimte System Integrator. Wij ontwerpen en bouwen nieuwe computerruimtes maar ook de herinrichting, verbouwing of verhuizing van uw huidige computerruimte is bij ons in goede handen.

Onze dienstverlening op een rij:

Consultancy

Ontwerp

Project management

Realisatie

Service

Lange Kleiweg 50B ● 2288 GK Rijswijk ● Tel 070 31 98 999 ● [email protected]

www.allitrooms.com

A5 adv def.indd 1 29-09-2008 12:05:47

Als de snelheden op het LAN toenemen, wordt het

scheiden van de koperen databekabeling van de

stroomkabels steeds belangrijker.

datacenter.heliview.nl

Initiatief & organisatie

conferences training

Woensdag, 2 december 2009 Intres Hoevelaken

De nieuwe norm definieert kabels eerst op basis van hun scree-ningsvermogen. De kabels worden vervolgens ingedeeld van A tot D, waarbij D de hoogste score is. Binnen deze klasse valt de zwaar afgeschermde categorie 7-bekabeling. Categorie 6- en ca-tegorie 5- kabels kunnen voldoen aan klasse B of C, vermoedelijk afhankelijk van de vraag of ze zijn onderzocht of niet.Voor klasse D-kabels wordt een minimale scheiding voorgeschre-ven van 10 mm. Voor de klassen C, B en A bedraagt de voorge-schreven minimale scheiding respectievelijk 50 mm, 100 mm en 300 mm. Deze afstanden kunnen worden verkleind als de kabels zijn ondergebracht in bepaalde soorten metalen behuizingen.Uiteraard zijn er ook nog voorschriften voor de stroomkabels. Als er minder dan dertien aangrenzende stroomkabelcircuits zijn (een circuit is een eenfasegeleider tot 20 A), bedraagt de vermenigvul-digingsfactor minder dan één, tot slechts 20 % van de scheiding voor een enkele conductor. Voor grotere aantallen stroomkabels kan de vermenigvuldigingsfactor oplopen tot 600 %. Driefasen-schakelingen worden voor de toepassing van deze berekening be-schouwd als drie afzonderlijke circuits.Verder lezen we: “Where the cabling to be installed is in accor-dance with, and is intended to support the applications listed in, the EN 50173 series the separation requirements for classifica-tion ‘b’ in table 4 represent the minimum requirements of this standard.” Dit betekent duidelijk dat 100 mm de minimale schei-ding is voor standaard LAN-bekabeling, tenzij afgezwakt door metalen behuizingen of verergerd door te veel stroomkabels.De Amerikaanse datacenterstandaard TIA 942 geeft ook een ta-

bel voor kabelscheidingen, gebaseerd op de Amerikaanse NFPA- eisen. Deze tabel maakt de scheidingen afhankelijk van de hoeveelheid stroomkabels. Bij bijvoorbeeld zestien tot dertig 20 A-kabels is een scheiding van 50 mm nodig als alle kabels zijn afgeschermd. De afstanden verdubbelen als onafgeschermde stroomkabels worden gebruikt. Als alle kabels zijn geaard in meta-len kabelgoten, kunnen ze worden beschouwd als afgeschermde kabels. De standaard gaat tot 300 mm (600 mm voor unshielded) voor de nabijheid van driefasenkabels.

conclusieAl met al is er een aantal zeer complexe standaarden die ver-onderstellen dat ontwerpers die de screeningsefficiëntie van hun datakabels berekenen, de effecten van aanwezige metalen behui-zingen laten meewegen en dat zij kijken naar de aangrenzende stroomkabels. U kunt als gebruiker de standaarden kopen en een eigen berekening maken. Maar misschien bent u ook al geholpen met deze eenvoudige vuistregel die in bijna elke omstandigheid zal werken:– voor eenfasestroomkabels: houd de goten voor data- en

stroom kabels minimaal 200 mm uit elkaar;– voor driefasenstroomkabels: houd de goten voor data- en

stroom kabels minimaal 600 mm uit elkaar.

advertentie

Hedendaagse dieseltechniek levert energiewinst op

Imtech bouwt meerlaagse rekencentra

8 |

gebouwtech n i ek

8 |

Imtech is een groot, technisch bedrijf dat vol-gend jaar al 150 jaar actief is. Het bedrijf be-hoort tot de snelst groeiende, technische dienstverleners in Europa. Een onderschei-dend element is dat de firma op verschillende terreinen actief is en een geïntegreerd aanbod heeft. De combinatie van elektrotechniek, ICT en werktuigbouw binnen totaaloplos-singen is het handelskenmerk van Imtech. Het bedrijf heeft vestigingen in Nederland, Duitsland, Engeland, België, Oostenrijk en Zwitserland.Juist uit die combinatie van disciplines is de nieuwe, energie-efficiënte opzet van een re-kencentrum geboren, zoals innovatie vaak ontstaat op het snijvlak van verschillende dis-ciplines. Arno Fens, salesmanager datacenters bij Imtech Special Market Solutions, legt uit hoe dit is gegaan: “Ook onze collega’s, bij-voorbeeld de koelspecialisten die wij in dienst hebben, zijn voortdurend bezig met de vraag hoe wij energiezuinige oplossingen kunnen neerzetten. Zij zijn bezig geweest met de vraag of het mogelijk is de stroomrekening van een rekencentrum naar beneden te krij-gen. Ze zijn met een oplossingen gekomen, die wij vervolgens hebben getest en uiteinde-lijk aan de markt hebben aangeboden.”

korter transportHet uitgangspunt van de energiezuinige op-lossing is een meerlaags rekencentrum met op de begane grond de technische ruimte en op de eerste verdieping de ruimte, waarin de ser-vers komen te staan. Tussen deze twee verdie-

pingen zit nog een tussenlaag: het plenum. Deze ruimte zorgt ervoor dat de koude lucht-buffer kan worden gerealiseerd; zodanig dat er te allen tijde voldoende koude lucht aan-wezig is om in de koude gang toe te laten. In de ogen van Imtech bestaat een ideaal reken-centrum dus uit meer dan een verdieping.De koude lucht wordt via het plenum naar de erboven liggende computervloer gebracht. De gekozen, meerlaagse structuur zorgt er-voor dat de koelinstallatie dichter bij de hard-ware komt te staan, waardoor minder energie nodig is om het koelmedium op de juiste plaats te brengen. Gerichte koeling is de afge-lopen jaren al in zwang geraakt via koude en warme gangen binnen een rekencentrum. Hierbij wordt voorkomen dat warme en koude lucht met elkaar vermengd raken, want zo’n menging heeft een negatief effect op de koude lucht en de energierekening.In een traditioneel rekencentrum legt de door servers opgewarmde lucht een hele weg af. Veelal wordt het naar boven naar het dak ge-voerd, alwaar het wordt afgekoeld om later weer, als koellucht te dienen. Dit transport van warme lucht kan leiden tot secundaire opwarming.Dit probleem wordt opgelost door in meer-dere lagen te bouwen. Het transport van kou-de en warme lucht is dan zo kort mogelijk. “In bestaande situaties is dat niet altijd moge-lijk”, vertelt Fens, “en dan kun je altijd nog de technische ruimte naast de serverruimte bou-wen. Het effect is dan wel minder, maar niet-temin energiezuiniger dan de gebruikelijke

inrichting van het rekencentrum. Exacte cij-fers zijn nog niet bekend, omdat we dat niet hebben getest.”

sensorenIn de technische ruimte staan de ups’en, de generatoren, de ventilatoren en dergelijke bij elkaar. Deze staan op de onderste laag, zodat ze makkelijk inen uitgereden kunnen wor-den. Op de rekenvloer treffen we alleen de IT-apparatuur aan, met hun verschillende functies, zoals applicatielevering of opslag. Natuurlijk werkt het systeem met koude en warme gangen, en er is voor gezorgd dat de luchtstromen niets of in elk geval zo weinig mogelijk in de weg wordt gelegd.Het echte slimmigheidje van de Imtech-op-lossing is niet zozeer de bouwkundige inde-ling, maar zijn de sensorgestuurde kleppen in de koelinrichting. “De koude lucht wordt pas ingelaten als de sensoren aangeven dat er be-hoefte is aan koeling”, legt Fens uit. “Ge-woonlijk wordt er een heel etmaal door ach-ter elkaar koude lucht in het rekencentrum geblazen, maar soms is dat niet nodig. Door inlaatkleppen uit te rusten met sensoren zorg je ervoor dat niet nodeloos koude lucht wordt toegevoerd. Daar zit een flinke besparing in.”Imtech noemt dit systeem de ‘common rail cooling’ en heeft hierop inmiddels patent aangevraagd. Het begrip common rail komt uit de hedendaagse dieseltechniek waarbij er-voor wordt gezorgd dat de brandstof onder gelijke druk wordt gehouden, voordat het via de toevoerleidingen naar de afzonderlijke ci-

Teus Molenaar is freelance journalist

door het gebruik van kleppen met sensoren in het buizenstelsel dat koude

lucht aanvoert naar het serverpark in een rekencentrum, is een flinke

energiewinst te behalen. uitvinder imtech spreekt zelf van een daling van

2,0 naar 1,34 pue. bouwkundig is dit te bereiken door een datacenter in

verdiepingen te bouwen.

datacenterworks

|9

advertentie

van bestaande datacenters. “Op zichzelf is dat wel logisch, want als je een bestaand reken-centrum gaat verbouwen, moet je die kosten ook meenemen in de berekening van de re-turn on investment. Dat wil niet zeggen dat er nooit een positieve businesscase is te ma-ken voor een bestaand rekencentrum, maar wel dat het lastiger is dan bij nieuwbouw.”Imtech is bezig met de ontwikkeling van een nieuwe dienst: de Datacenter health check. “Zoals het voor mensen zelf ook gunstig zou zijn om met een zekere regelmaat naar de dokter te gaan voor een gezondheidscontrole, is dat evenzeer nuttig voor rekencentra”, be-gint Fens. “We hebben deze dienst in het le-ven geroepen als een soort benchmarking”, voegt hij er nog aan toe.De health check bestrijkt drie verschillende terreinen. Als eerste de ‘IT load’. Dit verwijst naar de mogelijkheid van de aanwezige ap-paratuur zo goed mogelijk gebruik te maken van de ter beschikking bestaande energie. De ‘network load’ is het tweede aspect. Dit ver-

wijst naar de efficiëntie van de netwerkarchi-tectuur en de mogelijkheid van de netwerk-apparatuur nuttig gebruik te maken van de IT-apparatuur en de prestaties te maximalise-ren. Ten slotte is er de ‘facilities load’. Hier wordt de rol geduid die de ‘ondersteunende apparatuur’, zoals PDU’s, koelsystemen en generatoren, spelen. “Wij beschouwen het re-kencentrum als de optelsom van deze drie terreinen. Door deze drie aspecten afzonder-lijk te beoordelen, is het makkelijker een af-doende inzicht te krijgen in de gesteldheid van het rekencentrum”, legt Fens uit.

nulmeting“Wij streven er steeds naar het maximale te halen uit de systemen en nieuwe technieken”, zegt Fens. “Dat betekent dat wij ook nog steeds bezig zijn onze health check aan te passen. Die verbetering gaat door.”Datzelfde zou ook moeten gelden voor de controle op het rekencentrum zelf, vindt hij. “Een datacenter is een levend organisme

linders gaat. Het grote voordeel is dat de mo-tor minder diesel nodig heeft om tot dezelfde prestaties te komen als een motor met een brandstofverdeelpomp. Tevens maakt de com-mon-raildiesel het mogelijk dat de brandstof onder zeer hoge druk is te verzamelen in het verdeelhuis. Het koelsysteem van Imtech is in staat hoge drukken te weerstaan. Dat is nodig, omdat de kleppen pas open gaan als de senso-ren aangeven dat er behoefte is aan koeling. Al met al levert dit een besparing op waar-door het energiegebruik van het rekencen-trum niet op de gangbare 2,0 PUE uitkomt, maar op 1,34.

datacenter health checkFens vertelt dat zijn bedrijf binnenkort voor een niet met naam genoemde klant begint met de bouw van een rekencentrum waarin het principe van common rail cooling de hoofdrol speelt. Het betreft hier nieuwbouw. Hij geeft aan dat het principe bij nieuwbouw zich sneller terugverdient dan bij aanpassing

10 |10 |

gebouwtech n i ek

10.-13.

EMKA Benelux BVMarconiweg 2 - 5466 AS Veghel

Tel. 0413-323512 - Fax. 0413-310907www.EMKA.org - [email protected]

Contact:Dhr. van DijkTel.: [email protected]

afsluiten beveiligen bewaken alarmeren

ELM Security SystemElectronic Locking & Monitoring

Bewaak uw geld en data!

Server racks in datacentra

Bedrijfs computernetwerken

Telecom faciliteiten

■

■

■

Geldautomaten

Betaalautomaten

Ziekenhuizen, banken en universiteiten

■

■

■

Veiligheid door modulaire sluiten bewakingssystemen

Gecontrolleerde toegang

Bescherming en bewaking

Beveiligd automatisch logbestand

Netwerk geschikt

19“ uitvoering

|11

– om het zo uit te drukken. Het is voort-durend in beweging; daarom is het nuttig van tijd tot tijd te weten hoe het ervoor staat om met nieuwe techniek tot een continue optimalisatie te komen.”Bij grootscheepse wijzigingen in het reken-centrum is zo’n gezondheidscontrole zeker zinvol. “Leveranciers van apparatuur of me-thoden zouden een nulmeting moeten (laten) uitvoeren voordat hun oplossing wordt geïm-plementeerd. En dan zou je na implementatie nog eens eenzelfde controle moeten doen. Dan weet je tenminste of de beloftes worden waargemaakt. Dat gebeurt nog veel te weinig. Wij zijn er in elk geval een voorstander van. Hoe moet je anders in de praktijk aantonen dat bijvoorbeeld de beloofde besparing in-derdaad optreedt”, stelt Fens.Imtech biedt de gezondheidscontrole aan als een aparte dienst. “Een beheerder van een re-kencentrum zou zo’n nulmeting moeten ei-sen van een leverancier om bewijs te kunnen hebben dat de aangeprezen oplossing inder-daad een bepaalde efficiëntiewinst oplevert.”

|11|11|11datacenter.heliview.nl




Power usage effectiveness of PUE is een meeteenheid om de energie-efficiëntie van een rekencentrum uit te drukken. PUE wordt bepaald door de hoeveelheid energie die een rekencentrum binnenkomt, te delen door de energie die de infrastructuur in dat rekencentrum nodig heeft. Daarmee is PUE een getal dat een verdeelsleutel aangeeft. Een ideale PUE is 1.Simpel gezegd, komt het erop neer dat je een bepaalde hoeveel-heid elektriciteit nodig hebt om data te verwerken en op te slaan; het eigenlijke werk van een rekencentrum. Alles wat je meer nodig hebt, is ballast, zoals de verlichting als een beheerder het rekencentrum in moet om iets te wijzigen. Maar vooral de ener-gie die nodig is om de servers te koelen, jaagt het PUE-getal ver boven de ideale 1.De eenheid ontmoet veel kritiek, omdat uitvinder The Green Grid niet precies heeft omschreven wat je nu wel en wat je niet moet meten. Niettemin is het op dit moment een toonaangevend instrument om het interne energiegebruik aan te geven.

wat is pue?

In de ogen van Imtech bestaat een ideaal rekencentrum dus uit meer

dan een verdieping.

advertentie

12 |

IDC voerde onlangs in vier Europese landen een groot onderzoek uit naar de verwachtingen die bedrijven hebben van hun uitgaven op het gebied van carrierneutrale colocatie. De trend die hieruit naar voren komt, is duidelijk: bedrijven verwachten de capaciteit in hun interne datacenters terug te schroeven, ten gunste van investeringen in colocatie. De factoren die aan deze trend ten grondslag liggen, zijn divers en vrij complex.Het onderzoek naar de colocatiemarkt door IDC werd uitgevoerd in opdracht van Interxion, een dienstverlener op het gebied van carrier-neutrale colocatie. Dit Nederlandse bedrijf bouwt en beheert datacen-ters en biedt colocatie aan. Het beschikt binnen Europa over 25 centra, waarvan er zich zes in ons land bevinden. Michel van den Assem, mana-ging director van Interxion Nederland, over de aanleiding tot het on-derzoek: “Er bestond nog geen gericht onderzoek over de behoeften op datacentergebied. Wijzelf hebben daar uiteraard wel een beeld van, maar het leek ons, als leverancier, goed dit diepgravende marktonderzoek aan een ervaren partij als IDC over te laten.”

snelle groeiIDC schat de totale omzet in de markt voor carrierneutrale colocatie in Groot-Brittanië, Frankrijk, Duitsland en Nederland op 725 miljoen euro in 2008, met een groei naar ruim 2 miljard euro in 2013. Alhoewel het onderzoek niet duidelijk maakt waar deze schattingen op zijn geba-seerd, zal het niemand verrassen dat de groei sterk is.Welke factoren liggen aan deze groei ten grondslag? IDC noemt de toename in het gebruik van digitale content, zoals video, tv en muziek

via internet. Ook worden meer en meer toepassingen, zowel in het pri-vé- als het zakelijke segment, online ter beschikking gesteld. Denk aan social networking, cloudcomputing in al hun vormen en gaming. Een belangrijke derde factor is de trend van capex (kapitaalsinvesteringen) naar opex (operationele kosten). Veel organisaties zien vandaag de dag af van investeren van eigen vermogen in datacenterfaciliteiten en zoeken deze liever bij externe providers.Van den Assem kan deze conclusie op grond van eigen waarneming bevestigen. “Interxion heeft een internationaal klantenbestand, met on-der meer Nederlandse, Amerikaanse en Engelse bedrijven, maar in grote lijnen zien we de beweging richting opex ook bij onze klanten.”

groei en toch krimpIn principe valt er nog veel, zeer veel in de capex te snijden. Niet minder dan 95 % van de ondervraagde organisaties heeft een datacenter in huis. Het externe gebeuren steekt hier wat mager bij af: 21 % heeft een outsourcingcontract, in het kader waarvan de infrastructuur zich buiten de deur bevindt, en 11 % maakt gebruik van carrierneutrale colocatie-diensten.Een meerderheid van de organisaties verwacht dat hun datacentercapa-citeit de komende jaren zal toenemen, maar interessant is dat gemiddeld gesproken de verwachting anders ligt. Nemen we de omvang van de verwachte uitbreidingen en inkrimpingen in aanmerking, dan blijkt de capaciteit waarop de deelnemers anticiperen zelfs iets te dalen. Blijkbaar ziet een minderheid van de bedrijven en instellingen mogelijkheden om flink in te krimpen. IDC heeft ook uitgezocht hoe deze organisaties dit

monitoring staat ‘vernieuwd’ in de belangstelling. waar eerst de nadruk lag

op het beheer en operationeel houden van het datacenter, is het nu ook van

essentieel belang om het energiegebruik goed in kaart te kunnen brengen en

de efficiëntie te verhogen. een goede implementatie is vaak een traject van veel

geduld en doorzettingsvermogen. verderop vijf stappen om toch zover

te komen.

Van capex naar opex naar colocatieIDC onderzoekt colocatiemarkt in Noordwest-Europa

management

datacenterworks

|13|13

Van capex naar opex naar colocatiedenken te doen. Ze blijken hoge verwachtingen te hebben van de ef-fecten van de consolidatie van hun IT en van de combinatie cloudcom-puting (utility computing) en servervirtualisatie. Eens te meer een indi-catie van de sterke wil tot kostenreductie die de markt kenmerkt, zo observeert IDC terecht. Volgens Interxion gaat deze krachtige trend niet ten koste van innovatie. “Onze klanten kiezen stelselmatig voor de nieuwste apparatuur die op de markt is”, stelt Van den Assem, “In die zin is er zeker nog sprake van innovatie. Gegeven de aard van ons werk hebben we uiteraard minder zicht op wat er zich op de platforms van onze klanten afspeelt.”

intern of externDe kleine krimp die IDC voor de komende periode signaleert – 1,1 % in termen van aantallen racks, om precies te zijn – komt geheel voor rekening van de interne datacenters. Het wordt een heel ander verhaal zodra IDC met de cijfers voor colocatie komt. Het onderzoeksbureau noemt hier een groeipercentage van 5,2 % voor carriergebaseerde en -neutrale colocatie gezamenlijk.Het blijkt dat organisaties wel degelijk veel voordelen zien in het heb-ben van een eigen datacenter, zoals controle hebben, het goed passen van de manier van beheer bij de bedrijfscultuur en het voortdurend en makkelijk toegang hebben tot de faciliteiten.Van den Assem hierover: “Bij veel IT’ers leeft het idee dat ‘intern’ syno-niem is aan ‘controle hebben’. Dat is ook begrijpelijk. Snel kunnen bin-

nenlopen, snel kunnen ingrijpen, dat heeft zijn voordelen. Het besef groeit wel dat dit allemaal extern ook te realiseren is, maar dat besef moet nog wat verder groeien. De invloed die Interxion als leverancier kan uitoefenen, is de moeite nemen veel uit te leggen, potentiële klanten uitnodigen om te komen kijken. Kortom, laten zien dat een extern da-tacenter geen bedreigingen oplevert, dat het goed zit met de generator,

Henk Groenendijk is freelance journalist.

1. Overzicht van de uitdagingen die interne datacenters met zich meebrengen.

www.hig.nl

Dynamisch in techniek

Postbus 200 • 2810 AE Reeuwijk • Tel: 0182-398000 • Fax: 0182-398008

HIG IT & Communicatie is uw turnkey partner voor Datacenters en Computerruimtes. Zowel voor bestaand als nieuw. Onze dienstverlening bestaat uit:

• Consultancy

• Engineering/Projectmanagement

• Bouwkundig

• Power/Noodstroom

• Koeling

• Security

• Bekabeling

• Inrichting

• Onderhoud/Service

Bezoek ons5 november opIT Room Infra

2009!

met de ups’en, met de capaciteit van de koelinstallatie, en ga zo maar door.”De geënquêteerden idealiseren het in-housedatacenter zeker niet. Des-gevraagd hebben ze ook voor IDC opgesomd wat ze als de nadelen ervaren (zie figuur 1). De boventoon voert de moeite die ze hebben met het bieden van flexibiliteit en aanpasbaarheid. Security blijkt vaak ook hoge eisen te stellen, waarmee organisaties moeite kunnen hebben. Kos-tenaspecten komen ook hier terug: een deel van de organisaties vindt het moeilijk de operationele kosten in de hand te houden, dan wel bud-get voor investeringen los te peuteren. Een goede vierde plaats is voor problemen op het gebied van connectiviteit.

colocatieWat verwachten organisaties van hun colocatiedienstverlener? Twee as-pecten springen er in het onderzoek uit. Schaalbaarheid en aanpasbaar-heid zijn voor een derde van de geënquêteerden een belangrijk voordeel dat zo’n provider te bieden heeft. Eveneens een derde ziet voordelen op het gebied van continuïteit, omdat zij de externe provider zien als een partij die meer garanties op dit gebied kan geven (IDC gebruikt de term resilience). In het rapport wordt terecht opgemerkt dat continuïteit es-sentieel is voor cloudcomputing.

2. Voordelen van colocatie ten opzichte van een eigen datacenter.

30 % ziet het externe datacenter als veiliger. Over dit onderwerp zijn de meningen blijkbaar verdeeld, want elders in het onderzoek is vermeld dat 24 % security als een voordeel van het eigen datacenter beschouwt. Ten slotte worden ook voordelen als kosteneffectiviteit en het kennisniveau van een externe provider door tamelijk grote percentages van de deelnemers genoemd (26 respectievelijk 24 %).

almaar doorgroeien?We zagen al dat de aan dit onderzoek deelnemende organisaties zeker nog wel hechten aan hun interne datacenters. De verwachte groei van colocatie in de komende jaren komt dan ook zeker voor een groot deel voor rekening van de verschuiving van capex naar opex. Het onderzoek brengt deze ontwikkeling bijzonder helder in kaart. Zo kan een signifi-cant aantal deelnemers zich vinden in de stellingen ‘Krediet is gelimi-teerd’, ‘Het IT-budget is bevroren of krimpt’ en ‘Externe inhuur is stop-gezet’. Zo bezien is de kredietcrisis voor dienstverleners op het gebied

management

IDC voerde het marktonderzoek naar carrierneutrale colocatie uit in vier Europese landen, te weten Groot-Brittannië, Frank-rijk, Nederland en Duitsland. In elk land werden honderd or-ganisaties bevraagd (alleen in Groot-Brittannië waren het er 101).Voor wat betreft schaalgrootte voerden de middelgrote bedrij-ven (van vijftig tot duizend medewerkers) de boventoon, met 271 deelnemers. De grotere organisaties, vanaf duizend perso-neelsleden, waren echter ook goed vertegenwoordigd, met 130 geënquêteerden.De sectoren Industrie (121 deelnemers), publieke sector (102) en ‘overig’ (98) waren het best vertegenwoordigd. Opvallend is het kleine aantal deelnemers uit de financiële sector: 22.

onderzoek

advertentie





van colocatie een zegen... De vraag is wel wat Interxion nu met dit onderzoek wil gaan doen. “De uitkomsten bevestigen onze verwachtin-gen. We zijn actief in elf landen en moeten daarom bepalen waar we wel en waar we niet investeren in uitbreidingen. Het onderzoek is voor ons wel aanleiding onze datacentercapaciteit in Amsterdam, Frankfurt, Parijs en Londen te gaan uitbreiden. Hierbij zullen we niet alleen op high density-omgevingen inzetten, maar in onze keuze voor infrastructuur ook klanten die niet om high density vragen, ter wille zijn”, geeft Van den Assem aan.

Tot slot vragen we Van den Assem of de verleiding voor een partij als Interxion niet groot is om eenzijdig in te zetten op schaalvergroting en kwantitatieve groei, ten koste van kwaliteit en innovatie? Die vraag is er ten slotte. Van den Assem reageert meteen: “Ook Interxion heeft te ma-ken met beperkingen ten aanzien van capex. Oneindig groeien in kwan-titeit behoort niet tot de mogelijkheden. Onze gewoonte is modulair uitbouwen, in eenheden van 1.200 à 1.300 m2. Bovendien letten klanten terdege op kwaliteit. We kunnen als aanbieder niet volstaan met steeds maar ‘meer van hetzelfde’. De kunst is niet te laat te zijn met uitbreiden, maar ook niet te ver voor de muziek uit te lopen. In onze branche weten we allemaal nog precies welke overcapaciteit we in 2001, 2002 hadden, ten tijde van de internetzeepbel. Dat willen we nooit meer.”

Al te makkelijk zou het beeld kunnen ontstaan dat interne datacenters zich kenmerken door een lage power density en de externe door een hoge. Ook een provider als Interxion heeft uiteraard datacenters die al wat langer meegaan. Managing director Van den Assem: “Dat klopt. Bij het ontwikkelen van datacenters passen we noviteiten toe, waarmee we vervolgens onze bestaande datacenters opwaarderen. Vroegere datacen-ters hadden bijvoorbeeld een ups op de A-voeding en een generator op de B-voeding, nu is een ups voor beide de standaard, ook in oudere datacenters.”“Maar”, zo voegt hij er aan toe: “we moeten wel realistisch blijven. We kunnen, om maar wat te noemen, niet de vloeren van al onze datacen-ters op 100 cmhoogte leggen, zoals nu gebruikelijk is in nieuwe centers. Anderzijds is het ook niet zo dat al onze klanten op een high density-omgeving zitten te wachten. De klanten die dat wel doen, hebben over het algemeen wel moeite budget te krijgen om dat intern op te lossen.”

De meeste bedrijfsdatacenters kenmerken zich door een infrastructuur met een lage energiedichtheid (power density), aldus IDC in het onderzoeksver-slag (zie figuur 3). Wie met virtualisatie zijn infra-structuur efficiënter benut, of grote aantallen bla-deservers installeert, loopt in zo’n omgeving tegen problemen aan.Gemiddeld gesproken verwachten ze een toename van het energiegebruik per rack, met 12 %. On-danks deze uitkomst zijn de deelnemers aan het onderzoek het niet eens over de vraag of dat ener-giegebruik nu zal dalen of stijgen. Degenen die een daling verwachten, zien veel heil in IT die zuiniger met energie omspringt, de ‘stijgers’ zien een toe-name van het aantal apparaten per rack.

energie

De verwachte groei van colocatie komt voor een groot deel voor rekening van de verschuiving van capex naar opex.

De geënquêteerden idealiseren het in-housedatacenter zeker niet.

3. Gemiddeld energiegebruik per rack in het interne datacenter.

advertentie

DataCenterKoeling gebruikt buitenlucht en leidingwater

Duurzaam koelen van datacenters

Jo van de Pas is directeur van DataCenter Infra Solutions.

16 |16 |

koeli ng

Warmte wordt als het ware uit het datacenter verdrongen, waardoor we dus zo weinig mogelijk koelen.

Jo van de Pas onder het ActiefKoeldak.

datacenter infra solutions introduceert met datacenterkoeling een

koeloplossing die gebruikmaakt van directe buitenlucht en gewoon

leidingwater als koudemiddel. het koelconcept moet zorgen voor een besparing

op het stroomgebruik voor de koeling van meer dan 70 % ten opzichte van

traditionele systemen. datacenterkoeling maakt dx-koelmachines met

milieuonvriendelijke hfk-koudemiddelen bovendien overbodig. directeur jo

van de pas van datacenter infra solutions legt uit welke stappen zijn genomen

om te komen tot de gerealiseerde oplossing.

datacenterworks

De explosieve groei van digitaal dataverkeer heeft ertoe geleid dat de ICT-branche een van de energie-intensiefste sectoren is geworden. Vooral datacenters zijn grootgebruikers van energie. Rond de 10 % van het totale elektrici-teitsverbruik binnen de regio Amsterdam gaat naar datacenters. Er is meer vraag naar stroom dan de regio beschikbaar heeft. Overheden en de ICT-branche willen op vrijwillige en ge-zamenlijke basis het energiegebruik van deze sector terugdringen. Hiervoor hebben zij on-derling afspraken gemaakt die zijn opgenomen in de Meerjarenafspraken energie-efficiëntie (MJA).Veel winst valt te behalen door op een inno-vatieve manier te kijken naar de koeling, maar pas de laatste jaren krijgen koelsystemen de aandacht die nodig is. Als je er goed bij stil-staat is het toch niet normaal wat we tot op heden doen. Zelfs in de winterdag koelen we met koelmachines de warmte die door ICT-apparatuur wordt afgegeven uit dat datacenter weg. Dat doen we vaak ook nog met compres-sorkoelmachines die met fossiele brandstoffen opgewerkte elektrische energie worden ge-voed. We verbranden in enkele jaren wat er in vele eeuwen is opgebouwd.Maar hoe ziet een ‘groene koeloplossing’ er dan uit? Uiteraard hoeven we niet roomser te zijn dan de paus. Het is onze cultuur en het maatschappelijk belang in combinatie met de

marktomstandigheden die ons op dit moment anders naar de toekomst laten kijken. Als je daar bewust mee aan de slag gaat, word je ‘in-noverend’ aan het denken gezet. Behalve de techniek en de maatschappelijke vraagstelling is het de klantvraag waarom het in de eerste plaats gaat. Eerst echt weten wat de klant pre-cies van een koelsysteem verwacht.

marktanalyseDe huidige datacentermarkt bestaat uit twee hoofdgroepen. De eerste hoofdgroep zijn de meestal grotere datacenterhotels die in hoofd-zaak housing en hosting voor derden ver-zorgen. De datacenterhotels worden primair datacenterbusiness gedreven. Tegen zo laag mogelijke kosten de met de klant afgesproken beschikbaarheid conform vastgelegde Service Level Agreements leveren. Het gehele bedrijfs-proces is daar dan ook op afgestemd.De datacenters die alleen in dienst zijn voor eigen gebruik, zijn de tweede hoofdgroep en variëren daarbij van klein tot groot. Deze groep bestaat uit zeer kleine MKB-bedrijven, profit- en non-profitorganisaties tot zeer grote, wereldwijd opererende bedrijven. Typerend daarbij is dat de DGA (directeur groot aan-deelhouder) het datacenter persoonlijk onder zijn beheer kan hebben tot bij de grotere or-ganisaties gescheiden afdelingen, zoals facili-tair beheer en de ICT-afdeling, gezamenlijk

beslissen over het eigen datacenter. Het is dus zoeken wat de verschillende eisen van alle betrokkenen zijn en daarin de grootste gemene deler vinden om tot de meest universeel toe-pasbare oplossing te komen. Externe factoren die van invloed zijn, moeten daarbij worden aangevuld om tot de maximaal geaccepteerde oplossing te komen.

uitgangspuntenMaar waar moet die ‘maximaal geaccepteerde koeloplossing’ aan voldoen? We zijn tot de vol-gende uitgangspunten gekomen:1. Een koeloplossing voor een datacenter, die

minder storingsgevoelig is, lage kosten heeft en die toch aan alle gestelde eisen voldoet.

2. Maximaal gebruikmaken van de gewone, vrij en gratis, aanwezige buitenlucht.

3. Een koelsysteem met een proportioneel lager energiegebruik voor bestaande en nieuwe datacenters.

4. Meer gebruikmaken van de natuurwetma-tigheid dat koude koellucht naar beneden valt en dat warme lucht opstijgt.

5. De koellucht op de vereiste en wisselen-de hoeveelheden kunnen doceren aan de mogelijk wisselende ICT-apparatuur en de diversiteit ervan en daarbij niet meer koel-lucht transporteren dan direct nodig.

6. Zonder veel overlast te veroorzaken een goede luchtscheiding aanbrengen van

datacenterworks

|17

warme en koude lucht in bestaande en nieuwe datacentra.

7. Om de schuif- of draaideuren te laten ver-vallen die worden toegepast om de koude of warme straten af te sluiten zodat bedie-ningsmedewerkers vrij in en uit kunnen lopen zonder de koeltemperaturen van de apparatuur in de eerste kasten telkens te verstoren.

8. Een homogene koellucht leveren die mi-nimaal voldoet aan alle condities die door de apparatuurleveranciers worden vereist voor de afgegeven garanties.

9. Een koeloplossing die het volledig ak-koord krijgt van de ICT-verantwoorde-lijken (vereiste beschikbaarheid applica-tiegebruik en zekerheidstelling van de data-informatie).

10. Kan de koeloplossing voorzien in de be-

staande vragen van de facilitaire verant-woordelijken (ICT-hardware facilitair verantwoord huisvesten tegen zo laag mo-gelijke exploitatiekosten)?

uitwerkingDe koeloplossing is gevonden en bestaat uit twee delen. Het eerste deel is het binnen het datacenter op een gedoceerde wijze aanleve-ren van geconditioneerde koellucht aan de ICT-apparatuur op de efficiëntste en doelma-tigste wijze tegen zo laag mogelijke kosten waarbij maximaal gebruik wordt gemaakt van de natuurwetmatigheden. Dat doen we met het ‘ActiefKoeldak’.

Een 3D CFD-berekeningsmodel van Peutz geeft de werking van het koeldak aan.Het tweede deel is de vereiste geconditio-

neerde koellucht aanmaken met een luchtbe-handelingskast (LBK) en de beschikbaarheids-telling van die koellucht op die plaatsen waar dat gewenst is.De gevonden oplossing geeft bij een ge-combineerd gebruik van voornoemde delen de maximaal haalbare besparende resultaten, maar beide delen zijn ook los in combina-tie met bestaande koelsystemen in bestaande datacentra in te zetten. We zullen hier nog uitgebreid op terugkomen in een volgend artikel.

het totale koelconceptHet ‘patent pending’ koelconcept bestaat uit het principe van koelen met directe bui-tenlucht en het vrij, uit het datacenter, laten ontsnappen van de door de ICT-apparatuur opgewekte warmte. Hierbij wordt de warmte

management

advertentie

Stulz Groep BV is importeur van:Stulz precisie airconditioningStulz Ultrasonic® bevochtigingCAREL bevochtigingsytemenMcQuay waterkoelmachines

www.stulz.nl

Energiebesparing in Datacentra

STULZ the natural choice

Airconditioning in datacentra gebruikt veel electriciteit. Daarom komen de specialisten

van STULZ met ‘Mission Energy’. Dat houdt in: adviezen van vakexperts, gebruik van

intelligente producten en levering van hoge kwaliteitservice. Dit kan tot wel 60% minder

electriciteitsverbruik opleveren.

Wilt u ook een meer energie-effi ciënt datacenter? Gebruik STULZ airconditioning technologie.

Vraag naar onze brochure via [email protected]. De winst zit in de besparing.

Weverij 7-9 1185 ZE AmstelveenPostbus 75 1180 AB AmstelveenTelefoon 020 – 545 11 11Fax 020 – 645 87 64E-Mail [email protected]

Het koelprincipe van de koude en warme straat,

Een 3D CFD-berekeningsmodel van Peutz geeft de werking van het koeldak aan.

als het ware uit het datacenter verdrongen, waardoor we dus zo weinig mogelijk koelen. Het basisprincipe is de recirculatie van de binnen het datacenter aanwezige (koel)lucht. De koellucht wordt met het ActiefKoeldak, gedoceerd in de vereiste hoeveelheden, op de gewenste plaats gebracht. Het elektriciteits-verbruik is daarmee minimaal, omdat alleen maar enkelvoudig, horizontaal lucht op een mechanische wijze wordt verplaatst.Op het moment dat alleen recirculatie onvol-doende blijkt, wordt direct koele buitenlucht toegevoegd. Volgens berekeningen die zijn gemaakt over de warmste jaren, blijken we in ongeveer 96 % van de 8.670 uren gedurende het gehele jaar in staat met directe buiten-lucht te kunnen koelen.Op het moment dat de direct beschikbare buitenlucht warmer wordt dan de gewenste koelluchttemperatuur die aan de koude straat wordt toegediend, wordt het eerste koelblok bijgeschakeld. Hierbij wordt een deel van de lucht gekoeld en achter het koelblok ver-mengd met een ander deel te warme, gere-circuleerde lucht en een deel directe buiten-lucht. De vermengde lucht komt daarmee op de gewenste koelluchttemperatuur. Door de iets grotere tegendruk die ontstaat bij het bla-zen van de lucht door het koelblok, is slechts sprake van een iets hoger stroomverbruik door de ventilator om te koelen.Omdat het koelblok een derde deel van de lucht weer direct naar buiten blaast als warme, vochtige proceslucht, moet dat deel van de lucht ook altijd direct uit de vrije lucht wor-

den aangezogen om geen onderdruk in de ruimte te krijgen.

techniek van het koelblokHet koelen met het waterkoelblok van Sta-tiqCooling werkt op dezelfde manier als het zweten bij de mens. Het vocht verdampt op de huid en onttrekt daarbij warmte uit het lichaam.Gedurende het koelproces wordt door een ventilator lucht door de zwarte platen met kleine luchtkanaaltjes van de warmtewisse-laar geblazen. De buitenzijde van de zwarte platen van de warmtewisselaar zijn voorzien van een hygroscopische en vochtabsorbe-rende laag, die extern wordt bevochtigd met water, waardoor de primaire lucht wordt ge-koeld doordat het water verdampt. Een derde deel van de primair aangezogen lucht wordt als proceslucht aan de buitenzijde van de pla-ten in tegengestelde richting teruggevoerd. Die proceslucht neemt tijdens die doorstro-ming het warm verdampte vocht in zich op. De warme bevochtigde proceslucht wordt naar buiten afgevoerd, zodat er geen extra vocht bij de geconditioneerde koellucht komt. Door het verdampingsproces wordt de pri-maire lucht gekoeld, waardoor tweederde van de aangezogen lucht naar de koude straat van het datacenter wordt gevoerd als koellucht. In het volgende artikel zullen op de toegepaste technieken, de meetwaarden en het gekozen samenwerkingsverband om de koeloplossing ook op een verantwoorde wijze op de markt te kunnen brengen aan de orde komen.





Het koelproces gedurende ±4% van de tijd gedurende het gehele jaar

Detail van de voorzijde van het koelblok.

Detail van hygroscopische en vochtabsorberende laag.

Detail aan de achterzijde van het koelblok waar de lucht in tegengestelde richting wordt teruggevoerd door het creëren van tegendruk.

advertentie

20 |

In 2007 werden onder leiding van de Silicon Valley Leadership Group (SVLG) enkele onderzoeken gestart over de efficiëntie van datacentra. Een van de onderzoeken was een vergelijking van de koelmethoden in Data Center. De net opgerichte organisatie Da-tacenter Pulse (DCP) greep deze mogelijk-heid meteen aan en doopte het onderzoek de Chill Off. Samen met Lawrence Berke-ley National Labs (LBNL) werd een onder-zoeksplan opgesteld en het Sun Microsy-stems datacenter te Santa Clara, Californië,

Verenigde Staten, werd gereedgemaakt om het onderzoek uit te voeren. Gedurende de Chill Off 1 werden vier modulaire, schaalbare rack-koeloplossingen getest on-der een range van verschillende condities die verschillende luchtinlaattemperaturen, serverbelasting en, indien van toepassing, verhoogde koelwatertemperaturen simu-leerden. De geteste systemen waren APC’s ‘ACRC100 Inrow coolingunits’, Vette/IBM’s ‘Rear door heat exchanger’, Lieberts ‘XD cooling system’, en Rittals LCP+.

Voor de test werden oudere V20 Sun-ser-vers gebruikt, maximaal 320 stuks, die een maximum van 10 kW per rack aan energie konden afnemen. Elke koeloplossing werd apart getest met verschillende serverbelas-tingen: 25 %, 50 %, 75 % en 100 % CPU-load. Daarnaast werd getest met een toe-voertemperatuur voor servers: 20 °C, 22 °C, 24 °C en 26 °C. Ook de temperatuur van het aangeboden koelwater werd op diverse temperaturen getest.Meer dan 1.500 sensoren collecteerden ge-durende de testen realtime informatie, die daarna werd geanalyseerd door LBNL. In totaal werden meer dan 40 miljoen indi-viduele metingen verzameld bij alle testen. Vanuit de resultaten werden het rendement (COP, coëfficiënt of performance) en de MSE (modular system efficiency) bepaald. Hierbij is de MSE de verhouding tussen de totale koelenergie en de koeling die is ge-transporteerd door de module, in kW/ton. Hierbij wijst een lagere MSE-waarde op een hogere koelenergie-efficiëntie.

resultaten chill off 1De resultaten in afbeelding 1 geeft slechts een dimensie van de test weer. Voor meer informatie wordt aangeraden het gehele rap-port te lezen.

koeloplossingen voor datacentra kennen vele uitvoeringsvormen. de

leveranciers van deze koelsystemen proberen potentiële kopers te verleiden met

goed onderbouwde marketingdocumenten en cijfers. maar hoe efficiënt is een

aangeboden systeem nu echt? datacenter pulse (dcp) en de silicon valley

leadership group (svlg) proberen hier antwoord op te geven met de chill off-test.

Chill Off-test als onafhankelijk handvatVergelijking van koelmethoden in datacentra

koeli ng

Jan Wiersma is manager R&D datacenter bij vts Politie Nederland en international director bij Data Center Pulse.

1. Vergelijking van verschillende koeloplossingen.

|21

De resultaten van het onderzoek zijn ge-publiceerd in juni 2008 tijdens een SVLG-congres. De conclusies waren:• als de energiedichtheid toeneemt, zijn

hogere efficiënte koeloplossingen nood-zakelijk;

• direct gekoppeldekoelingsystemen zijnefficiënter dan de traditionele verhoog-de-computervloerkoeloplossingen;

• een verhoogde computervloer is nietnoodzakelijk voor datacenterkoeling;

• koelwater- en koelmiddeloplossingenpresteerden hetzelfde;

• overhead- versus inrow-koeling geefthetzelfde resultaat;

• variatieinIT-belastingvereistverander-lijke snelheidsventilatoren voor optimale efficiëntie;

• verhoging van de toevoertemperatuurvoor servers levert efficiëntieverbetering op;

• levering van 26 °C toevoertemperatuurvoor servers ouder dan vier jaar leverde geen operationele problemen op;

• Ashrea-standaardenvoordetoevoertem-peratuur voor servers moet worden aan-gepast. (Dit is inmiddels gedaan.)

De belangrijkste conclusie was dat er vooral verder moet worden getest; meer en andere koeltechnieken, meer verschillende (server) hardwareplatformen, hogere kilowattbe-lasting en hogere temperaturen. Resulta-ten van de Chill Off 1 zijn te vinden op: https://microsite.accenture.com/svlgre-port/Pages/CaseStudies.aspx

start chill off 2 In november van 2008 is Data Center Pulse gestart met de Chill Off 2, waarbij dertien verschillende producten en oplossingen zijn vergeleken. De geteste producten zijn van APC, Clustered Systems, IBM, Knürr, Lie-bert, Rittal, Sun en Vette. De Chill Off 2 is een vervolg op de Chill Off 1 en de resulta-ten die deze opleverde.

Om de diverse testen en te testen product-categorieën overzichtelijk te houden is een model opgezet, genaamd de Chill Off 2 Stack. Dit model geeft een overzicht van de te testen onderdelen en hun samenhang. De koeloplossingen die worden getest zijn op-gedeeld in de categorieën container, forced air en passive. Elk van de oplossingen wordt

getest onder verschillende belasting in de range van 10 – 30 kW. Hierbij wordt voor-namelijk gekeken naar de energie-efficiëntie van de oplossing, zoals ook bij de Chill Off 1 is gedaan. Er wordt gekeken wat het effect is van het verhogen van redundantie van de koeloplossing. Hoe wordt de efficiëntie be-invloed als je naar N+1 of 2N gaat.In de compute-, network- en storage-laag zijn systemen van diverse leveranciers in gebruik genomen. Datacentra bestaan uit gemixte omgevingen met hardware van di-verse leveranciers. Hiermee is de belasting per rack ook verdeeld. Het ene rack bevat een blade-omgeving, terwijl het rack er-naast uit vijf jaar oude rack-mountservers kan bestaan. In de test wordt onder andere Sun-, IBM-, HP- en Cisco-apparatuur ge-bruikt. Totaal is er voor meer dan 2 miljoen euro aan hardware van diverse leveranciers ter beschikking gesteld om belasting voor het koelsysteem te genereren.In het onderzoek wordt ook gekeken naar metingen en sensoren. Welke sensoren ge-ven accurate meetgegevens? Wat is de kwa-liteit van de standaard serversensoren? Als we alle sensoren voor energiegebruik en temperatuur samennemen en kijken naar de output, waar heeft het dan zin om in het datacenter te meten en waar niet? Hoeveel sensoren is zinvol?Het datacenter is geen statische omgeving. Dagelijks hebben wijzigingen plaats (move, adds, changes) en storingen. Deze hebben allemaal effect op het gebruik van de om-geving en de efficiëntie van het energie-gebruik. Gedurende het onderzoek wordt gekeken naar de bruikbaarheid van de koel-oplossing tijdens de dagelijkse procesvoering en het effect hiervan op de koelefficiëntie en het energiegebruik. Bij het ontwerp van datacentra wordt steeds meer gebruikgemaakt van CFD-model-len (computational fluid dynamics). Deze worden ook steeds vaker gebruikt bij de dagelijkse procesvoering in datacentra om bijvoorbeeld hotspots te identificeren en te elimineren. Omdat een CFD-model een theoretische weergave is van het datacen-ter, is de vraag hoe goed deze voorspellende modellen zijn. Gedurende de Chill Off 2 worden diverse CFD-modellen en systemen

datacenterworks

vergeleken met de praktijksituatie.Het datacenter bestaat niet alleen uit ver-schillende hardwarecomponenten, maar ook uit verschillende werkbelastingen. In drie verschillende categorieën worden simulaties gedraaid op de aanwezige hardware. Tij-dens het inloggen ’s morgens en uitloggen ‘s avonds hebben bepaalde systemen het wat drukker. Andere systemen worden alleen belast tijdens batchprocessen, zoals bij de fi-nanciële maandafsluiting. Ebay heeft simu-latiescripts aangedragen die de ebay.com ac-tiviteiten gedurende de dag simuleren. Een grote bank heeft scripts aangedragen voor de simulatie van een HPC-omgeving (high performance computing). Op deze manier wordt de mix in hardware en werklast die dagelijks plaatsheeft in een datacenter gesi-muleerd en de effecten hiervan op de koel-efficiëntie getest.

de chill off 2-testomgevingHet algemene doel is een gecontroleerde testomgeving creëren waarbij op een juiste wijze diverse technieken eenduidig kunnen worden getest. De resultaten van de testen

advertentie

W W W . M E R P A . N L

Neem dan contact op met de specialisten van Merpa B.V. op tel. nr. 0168-479 029of mail naar [email protected]

OP ZOEK NAARONAFHANKELIJK ADVIESBIJ DE BOUW & INRICHTINGVAN UW DATACENTER ?

koeli ng

Gedurende de Chill Off 2

worden diverse CFD-modellen

en systemen vergeleken met de

praktijksituatie.





worden één-op-één gedeeld met de data-centergemeenschap, opdat iedereen inzicht heeft in de achtergronden van de conclu-sies. Zodra het te testen systeem operationeel is, gaat deze eerst een stabilisatieperiode in. Nadat het gehele koelsysteem stabiel is in de operatie, worden er totaal zeven testruns gehouden van elk vier uur. Hierin worden de diverse temperaturen en werkbelastingen getest.De testomgeving bestaat uit een uitgebreid netwerk van diverse sensoren die de meet-gegevens verzamelen. In de acht rackomge-ving zijn totaal 5.000 meetpunten aanwezig. 94 % van deze sensoren meten om de dertig seconden. De overige om de minuut. Alle meetgegevens worden verzameld in een da-tabase en zijn via internet voor analyse be-schikbaar voor de LBNL-engineers en we-tenschappers. Tijdens de SVLG Energy Summit 2009, in oktober, waren zeven van de dertien testen uitgevoerd door de LBNL-testengineers en er is een aantal tussentijdse resultaten ge-presenteerd. Een van de belangrijkste eerste

conclusies had te maken met IT-systemen en de omgang met hogere temperaturen. Bij hogere toevoertemperaturen voor de servers is een duidelijke stijging van energieafname te zien door de servers:•de bestaande interne serveralgoritmen

(firmware) lijken niet klaar voor de ver-hoogde Ashrea servertoevoertemperatu-ren.

•de serverventilatorengaanharderdraaiendoor de verhoging van de toevoerlucht-temperatuur. Dit terwijl de interne server-componenten geen temperatuurverhoging zien.

Deze conclusies worden de komende maan-den opgepakt door DCP en enkele hard-wareleveranciers. De uiteindelijke Chill Off 2-resultaten worden in maart 2010 ver-wacht.

meer informatie: http://www.datacenterpulse.org/TheChil-lOff COP en MSE-berekening en achter-grond LBNL:http://ies.lbl.gov/drupal.files/ies.lbl.gov.sandbox/2007e.pdf

Het algemene doel is

een gecontroleerde

testomgeving creëren

waarbij op een juiste

wijze diverse technieken

eenduidig kunnen

worden getest.

advertentie

There’s control. Then there’s Avocent control.

Avocent MergePoint Infrastructure Explorer (AMIE), the latest data centre solution from Avocent, gives you a graphical view of your data centre in a rich ‘single pane of glass’ format, enabling you to understand, plan and manage your data centre from any location, in minutes.

To see what you can achieve with Avocent control, visit www.avocent.com/amie or call +31 (0) 6 23 382 850

AMIE could tell you, right now.

What’s the available capacity of your data centre today, tomorrow or in six months?

in de nabije toekomst zullen datacenters door de overheid worden ‘afgerekend’

op hun energie-efficiëntie. in de mja-afspraken is vastgelegd dat bedrijven

gezamenlijk jaarlijks een efficiëntieverbetering realiseren van minimaal 2 %.

daarvoor heeft men een instrument nodig, dat de energie-efficiënte (jaar over

jaar) vaststelt: de energy usage effectiveness (eue). ict~office en tno spannen

zich nu in voor een uniforme berekening van de eue.

Sinds een jaar heeft de ICT-sector haar Meerjarenafspraak met de overheid om de energie-efficiëntie te verbeteren (de zogenoemde MJA). ICT-bedrijven spannen zich in het kader van deze MJA in om substantiële verbeteringen te realiseren in eigen huis, maar ook in andere sectoren door slimme inzet van ICT. Brancheorganisatie ICT~Office ondersteunt de bij haar aangesloten bedrijven in deze MJA-activiteiten met een eigen ‘MJA-toolbox’ en bijeenkomsten. Hierbij zijn ook het organiseren van bijeenkomsten met ICT-inten-sieve sectoren over gebruik en mogelijke verbeteringen van datacen-ters belangrijk. Het resultaat van die bijeenkomsten moet leiden tot een verhoging van de efficiëntie van ICT-bedrijven. Voor datacenters wordt een aantal specifieke activiteiten georganiseerd, zoals het ont-wikkelen van een eenduidige EUE-standaard met TNO. Deze EUE geeft een energie-prestatiemaat aan, de verhouding tussen het energiegebruik van ondersteunende diensten (zoals koeling) en het ICT-gerelateerde energiegebruik. Ter illustratie: een EUE van 1,5 weerspiegelt een situatie waarin een derde van de totale energie naar de ondersteuning gaat en twee derde naar de ICT-systemen.Verbeteringen (verlaging richting 1) in de EUE kunnen op verschil-lende manieren worden gerealiseerd. Zo kan de eigenaar van het da-tacenter de ondersteunende diensten efficiënter maken, bijvoorbeeld op het gebied van energietransport in het datacenter. De eigenaar van de ICT-systemen kan daarnaast efficiëntie bereiken door verhoging van de bezettingsgraad.

nederlandse eueOp dit moment zijn er echter verschillende manieren om de EUE te berekenen. Dat kan tot onduidelijkheid leiden bij het rapporteren van genomen milieumaatregelen. Datacenters die zich willen houden aan de MJA-afspraken hebben aangegeven behoefte te hebben aan eenduidigheid om hun milieu-inspanningen goed in kaart te kun-nen brengen. ICT~Office start daarom met TNO en de datacenters een traject om de internationale standaard voor EUE van The Green Grid te vertalen naar de Nederlandse situatie. Door (internationale) overeenstemming over de wijze waarop er wordt gemeten, wordt een goede basis gelegd voor een eenduidige index. In het voorjaar van 2010 zal dit leiden tot een voorstel om op een bepaalde manier de EUE van datacenters te berekenen. Uiteraard zal daarover nader worden bericht. Datacenters, die toegetreden zijn tot de MJA nemen automatisch deel in deze ICT~Office-activiteiten. Zij zullen ook geïnformeerd worden over de voortgang van dit project.

Dimitri Hehanussa is business development manager bij TNO Informatie- en Communicatietechnologie. Michiel Cuijpers is Manager ICT & Duurzaamheid bij ICT~Office.

ICT~Office en TNO ontwikkelen EUE-standaard

Basis voor een eenduidige index

en ergi evoorzi en i ng

|25

datacenterworks

advertentie

Altijd het laatste nieuws over de installatie- en energiesector

26 |

De ontwikkelingen op het gebied van datacenters volgen elkaar in hoog tempo op. Zo werd vorig jaar het realiseren van voldoende koel-vermogen nog als een van de belangrijkste issues in de branche aange-merkt. Maar onder druk van de alsmaar stijgende energiekosten en de maatschappelijke discussie over het klimaat zullen datacenterspecialis-ten zich meer dan voorheen moeten buigen over de reductie van de energievraag.

mondiale aanpak In Amerika heeft de overheid het voortouw genomen. Samen met de IT-industrie wordt er gewerkt aan het opstellen van richtlijnen, specifi-caties en meetmethodieken voor het energiegebruik van datacenters. Hiermee hoopt de Amerikaanse wetgever dat beheerders van datacen-ters beter inzicht krijgen in de efficiëntie van datacenters en dat het gebruik ook met andere datacenters kan worden vergeleken. Dit alles met als doel te sturen op een verlaging van de vraag naar energie. In Nederland lopen vergelijkbare trajecten. Aanvullend hierop hebben bedrijven als AMD, Cisco, Microsoft, HP, Sun en Google zich verenigd in ‘The Green Grid’. Deze mondiale organisatie heeft onder andere tot doel de promotie van de energie-efficiëntie binnen datacenters. Afgelopen februari meldde de The Green Grid dat er al meer dan 150 organisaties zijn aangesloten, waaronder Deerns.

nieuwe generatie datacentersOok bij nieuw te ontwikkelen of te renoveren datacenters verdient het verlagen van de energievraag topprioriteit. De industrie is behoudend

een paar jaar geleden noemde de it-sector zich nog de milieuvriendelijkste

bedrijfstak. die stelling gaat niet meer op. voortschrijdend inzicht laat zien dat de

it-sector verantwoordelijk is voor 2% van de mondiale co2-uitstoot (bron

gartner). tijd om serieus na te denken over maatregelen die het tij kunnen keren.

een van de oplossingen die de sector kunnen verduurzamen, is het zogeheten

‘groene datacenter’.

80 % minder koelenergieJoop Ierschot (RCDD) is adviseur ICT en Datacenters bij Deerns Consulting Engineers

Naar een écht groen datacenter

en ergi evoorzi en i ng

Perfecte oplossingen voor databekabeling.

www.HellermannTyton.nl/rapidnet

RapidNet is een eenvoudig en fl exibel plug-and-play concept voor databekabeling. Het systeem is pre-terminated, pre-tested and pre-labelled. Termination on site is niet meer aan de orde, dit bespaart kostbare tijd en reduceert risico‘s drastisch. De ideale end-to-end oplossing voor onder ander datacenters, communicatieruimten en tijdelijke netwerken.

HellermannTyton.nl/rapidnet

wanneer het gaat om innovaties die te veel afwijken van de beproefde structuren. Nieuwe technieken moeten, terecht, de-zelfde of betere prestaties leveren wanneer het gaat om bedrijfs-zekerheid en veiligheid.De datacenterspecialisten van Deerns hebben in samenwerking met KPN een concept ontwikkeld dat in principe niet funda-menteel afwijkt van beproefde structuren. Conventionele tech-nieken zijn op een uitgekiende manier gecombineerd, waar-door de vraag naar energie enorm afneemt.De meeste datacenters hebben minimaal dertig procent van hun totale energiegebruik nodig voor het koelen van hun IT- apparatuur. Wanneer hier geen actie op wordt genomen, zullen de totale kosten van voeding en koeling tijdens de levensduur van een server al snel hoger uitvallen dan de aanschafkosten. Daarom is bij de ontwikkeling van het nieuwe concept vooral naar het verlagen van de koelkosten gekeken.

warmte direct naar buitenIn het concept worden de traditionele recirculatie-units op zaal vervangen door compartimenten met een koudewisselaar en koelmachines, die buiten de computerzaal staan opgesteld. Met ventilatoren recirculeert de lucht in de computerzaal waarbij deze lucht via een koudewisselaar wordt gekoeld. De warmte wordt direct naar de buitenlucht gebracht. Het compartiment bestaat uit drie hoofdcomponenten:1. Een buitenluchtcompartiment die (koude) buitenlucht

aanzuigt voor de koeling van de koudewisselaar.2. Een recirculatiecompartiment die de lucht uit de

computerzaal recirculeert.3. Een koudewisselaar die voor de energieoverdracht tussen de

twee luchtstromen zorgt.

Wanneer de temperatuur van de buitenlucht te hoog wordt (vanaf circa 18 °C), wordt aanvullend gekoeld door een koel-blok in het recirculatiecompartiment. Elk compartiment (mo-dulair) is voorzien van een eigen compressiekoelmachine. De compartimenten zijn hiermee volledig onafhankelijk van elkaar en volledige koelsysteeminterrupties zijn niet meer mogelijk. Met het nieuwe concept wordt de vraag naar energie met 80% verlaagd, en daarmee ook de koelkosten. Hiermee is het zowel vanuit milieutechnisch oogpunt als op basis van energiekosten een veelbelovend concept voor datacenters: de investeringskos-ten zijn vergelijkbaar met die van een traditioneel koelconcept.Door de veel directere wijze waarop de warmteontwikkeling in computerracks wordt overgedragen op de buitenlucht, kan in Nederland per jaar 97 % van de tijd gebruikgemaakt worden van vrije koeling; koelmachines en dergelijke kunnen dan bui-ten bedrijf blijven. De besparing bedraagt circa 7% per jaar van de totale bouwkosten van het datacenter.

meer voordelenNaast de daling van de koelkosten zijn er nog andere voordelen van het nieuwe concept ten opzichte van conventionele data-centers. Zo zijn de investeringskosten sterker gekoppeld aan de groei in energievraag gedurende de gebruiksfase. Daarnaast is de kans op een kritieke storing in het koelsysteem kleiner en hoeven er geen watervoerende leidingen in het datacenter te worden aangebracht.Ook wat exploitatie betreft biedt het nieuwe systeem voorde-len. De onderhoudskosten zijn lager en het systeem is eenvou-diger in beheer. Er is geen verlies van verhuurbare ruimte door downflow-units op zaal en het concept leent zich goed voor groeiscenario’s. Met een relatief beperkte investering kan het vermogen op de computervloer worden uitgebreid, zonder dat daarbij aanpassingen op de computerzaal nodig zijn. Zo is het ontwikkelteam erin geslaagd een duurzaam datacenter te ont-wikkelen waarbij commerciële voordelen een prominente rol spelen.





advertentie

Met het nieuwe concept wordt de

vraag naar energie met 80% verlaagd,

en daarmee ook de koelkosten.

management

Volgens ceo Kevin Johnson van Juniper Networks staat het huidige internet voor een ‘economisch breekpunt’. Mede door de ‘connected culture’ zal het gebruik van internetgebaseerde diensten vanaf 2013 sneller groeien dan het aantal abonnees. Die omslag maakt het in de visie van Johnson noodzakelijk netwerken te bouwen die schaalbaar-der, eenvoudiger en goedkoper zijn. “We moeten niet langer naden-ken over hardware en de bouw van deeloplossingen, maar in plaats daarvan onze energie steken in de bouw van een uniform platform dat een onbeperkt aantal diensten kan leveren.”

junos trioEen belangrijke bouwsteen voor het nieuwe netwerk van Juniper is de chipset die het bedrijf toepast in zijn routing-, switching- en be-veiligingsproducten. Volgens Junipers cto Pradeep Sindhu is het een misvatting dat netwerkintelligentie alleen in de software zit. “Sili-cium is als het ware bevroren software; heel veel toegevoegde waarde zit in de hardware.”Juniper greep de persconferentie in New York aan om de nieuwe Junos One-processorreeks te introduceren, waarvan de Junos Trio 3D de eerste vertegenwoordiger is. “De Junos Trio is bedoeld voor aan de randen van serviceprovidernetwerken, maar kan ook in andere delen van het netwerk worden toegepast”, lichtte Sindhu toe. De Trio omvat vier chips met 1,5 miljard transistors en 320 gelijktijdige pro-cessen. Dit resulteert volgens Juniper in een doorgifte van 2,6 Tbps (terabit per seconde) en tot 2,3 miljoen abonnees per rack.

De intelligentie schuilt bij de Trio in de toegepaste ‘3D-scaling’-tech-niek waarmee een netwerk is op te schalen voor meer bandbreedte, abonnees en diensten. Die drie parameters zijn via de software in te stellen. Zo kan bij de levering van video de bandbreedte worden opgeschroefd, of als een dienst goed loopt, kan het aantal abonnees worden uitgebreid. Op die manier krijgen de klanten meer controle over de diensten die worden geleverd op de Juniper-apparatuur.De Junos Trio zal opduiken in de MX-series routers van Juniper. Binnen deze routerreeks zijn eind oktober twee nieuwe MX80-series 3D-routers onthuld, volgens de leverancier zijn dit de eerste edge-routers met 3D-scaling, die bovendien kunnen schalen tot 80 Gbps. In december zal het bedrijf ook nog een ‘MX 3D 10BgE aggregation line card’ op de markt brengen.

cloud-centersJuniper onthulde in New York ook zijn visie om het ‘nieuwe net-werk’ uit te rollen in het datacenter. Volgens David Yen, bij Juniper vicepresident en general manager van de Fabric and Switching Tech-nologies Business Group, staan datacenterbeheerders voor de uitda-ging te zorgen voor een betere gebruikerservaring en tegelijkertijd moeten zij de kosten terugdringen. “Zij vragen zich nu af of de cloud kan helpen. Serviceproviders bouwen hun eigen cloud-datacenters om cloud-diensten te kunnen leveren aan hun klanten, terwijl bedrij-ven kijken welke aspecten van de cloud ze kunnen toepassen in hun eigen datacenters om een cloud-infrastructuur te kunnen bouwen.”

tijdens een grote persconferentie eind oktober in new york presenteerde juniper

networks ‘het nieuwe netwerk voor het volgende decennium’. dit nieuwe

netwerk moet een uniform platform bieden om een onbeperkt aantal

toepassingen te draaien. of zoals vicepresident kim perdikou van juniper het

verwoordde: “we bouwen een netwerk voor de applicaties die we nu nog niet

eens kennen.”

Juniper maakt datacenter-netwerken ‘cloud ready’

Uniform platform met onbeperkte mogelijkheden

Ferry Waterkamp is hoofdredacteur van DatacenterWorks

28 |

datacenterworks

In een dergelijke infrastructuur worden alle netwerkdiensten dyna-misch beschikbaar gesteld vanuit een gedeelde resourcepool.Voor Yen en zijn collega’s staat vast dat cloudcomputing kan helpen om de gebruikerservaring te verbeteren en tegelijkertijd de kosten terug te dringen. Om bedrijven te helpen bij het ‘cloudgeschikt’ ma-ken van hun datacenters heeft Juniper als onderdeel van het ‘cloud ready datacenter’-initiatief een driestappenplan opgesteld. De eerste stap bestaat uit het vereenvoudigen van het netwerk in het datacenter. Volgens het bedrijf zijn er in de huidige datacenters te veel swit-chinglagen die met elkaar communiceren en dat zorgt voor de onno-dige complexiteit. Beter is om die lagen te vervangen door één enkele fabric waarop alle netwerkapparaten zijn aangesloten. Onder de codenaam ‘Stratus’ werkt Juniper al bijna twee jaar aan een soort superswitch. Stratus moet een logische switch opleveren die tot tienduizenden poorten kan verbindingen en die zorgt voor een platte infrastructuur, waarbij switches niet met elkaar zijn ver-bonden. Overigens zijn nog wel altijd meerdere switches nodig om die ene superswitch te creëren. De software zorgt ervoor dat de swit-ches naar de beheerder toe als één apparaat worden gepresenteerd. De persconferentie in New York leverde weinig nieuws op over het Stratus-project.De tweede stap richting een cloud-datacenter is netwerkbronnen beschikbaar stellen via virtual partitioning en VPLS (virtual private LAN service). Een volgende stap is de beveiliging van de cloud-infrastructuur en dat vergt volgens Yen een andere aanpak dan in

traditionele omgevingen. “Het kasteelmodel maakt plaats voor een hotelmodel. Je houdt klanten niet buiten, maar nodigt ze juist uit om binnen te komen.” Dat vereist dat beveiliging zich meer gaat richten op de gegevensstromen zelf.Juniper komt dan ook met een reeks nieuwe producten om gevirtua-liseerde omgevingen te beveiligingen en de controle van dreigingen beter te coördineren. Voor de beveiliging van cloud-omgevingen is er onder andere VSS (virtual server security) waarvoor het bedrijf een overeenkomst heeft gesloten met Altor Networks. VSS zorgt voor policy’s op zowel de virtuele als fysieke machines in het netwerk. AppSecure is een nieuwe suite tools die zorgt voor meer inzicht in controle over applicatietoegang in het ‘cloud ready datacenter’.De SRX-series services gateway is verder opgevoerd en kan nu tot 10 miljoen gelijktijdige sessies aan, en dat is volgens Juniper de doorvoer die nodig is voor cloud-beveiliging.

|29

“Bedrijven kijken welke aspecten van de

cloud zij in hun eigen datacenters kunnen

toepassen om een cloud-infrastructuur te

bouwen.”

30 |

management

30 |

Bij de eerste versie van het model is al ver-meld dat er een communicatiekloof bestaat tussen facilitair en ICT-personeel rond het datacenter. Zelfs over de definitie van ‘data-center’ bestaat al onenigheid. Als gespreks-basis is hiervoor de Data Center Pulse Stack ontwikkeld.

de waardeketenHet fysieke datacenter levert huisvesting voor ICT-materialen. Deze materialen leve-ren op hun beurt de applicaties die nodig zijn om de bedrijfsprocessen te ondersteu-nen en optimaliseren.Als we vanuit organisatiebrede bedrijfsvoe-

drie maanden geleden is in datacenterworks aandacht besteed aan de

bouwblokken die de functionaliteit van het datacenter beschrijven. dit model

(de data center pulse stack) heeft een update gekregen naar aanleiding van de

terugkoppeling van enkele honderden datacentereindgebruikers, onder wie

eindgebruikers uit nederland.

Data Center Pulse Stack update

ring kijken naar ICT en uiteindelijk het fy-sieke datacenter, dan zien we dat er een hele keten aan bouwblokken noodzakelijk is om tot de functionaliteit te komen die een orga-nisatie nodig heeft. De losse onderdelen hebben zelf geen waarde voor het totale be-drijf. Slechts als alle blokjes goed samenwer-ken, draait op het hoogste niveau de appli-catie. Deze applicatie is het koppelvlak tussen ICT en het bedrijf. Ze moet de be-drijfsprocessen ondersteunen, zodat de be-drijfmedewerkers beter, goedkoper en/of efficiënter kunnen werken.Alle losse onderdelen hebben wel invloed op elkaar. Denk bijvoorbeeld aan de invloed van hardware (blades) op het fysieke data-center (koeling) of de invloed van applica-ties en hun programmeertaal ( Java) op het ICT-platform.Binnen de hele keten zijn veel vakspecialis-ten werkzaam. Deze zijn dagelijks bezig met optimalisatie op hun eigen deel gebied. Vanuit de bedrijfsvoering moeten managers echter wel kijken naar de gehele keten. Als

Nieuwe versie weerspiegelt gehele waardeketen

Jan Wiersma is manager R&D datacenter bij vts Politie Nederland en international director bij Data Center Pulse.

dcp-evenement in europa Na twee evenementen in de Verenigde Staten volgt in 2010 het eerste DCP-evenement voor Europa. Data Center Pulse heeft daartoe een samenwerkingsovereenkomst afge-sloten met de Datacentre Expo op 18 en 19 mei te Düsseldorf. Tijdens de expo en het congres is met enkele bestuursleden aanwezig op de beursvloer en tijdens het congres worden er diverse presentaties verzorgd. Het congresdeel zal volledig in het teken staan van de eindgebruiker en zijn ervaringen. Hiervoor wil DCP graag zijn leden oproepen: deel kennis en ervaring van je (ver)bouwproject en het beheer van je datacenter in een presentatie op dit congres. Meer informatie is te vinden op www.datacenterpulse.org/DCE2010 of op te vragen via [email protected]. Ingezonden presen-taties worden beoordeeld door het DCP-bestuur om verkooppresentaties en product-promoties te filteren.

it-energie.heliview.nl




advertentie

we op elk blokje bijvoorbeeld redundantie toepassen om de beschikbaarheid te verho-gen, leidt dit tot dubbele kosten in de gehele keten. Zo komt het voor dat de applicatie-bouwer beschikbaarheid in de applicatie bouwt, de (Windows-)beheerder zijn sys-teem als clustersysteem uitvoert, de hard-warebeheerder de systemen met dubbele voeding uitvoert en vervolgens de facilitair beheerder een redundante voeding levert en een Tier 4-datacenteromgeving bouwt.Om deze dubbelingen te voorkomen, kun-nen (ICT-)architecten de Data Center Pulse Stack gebruiken en de juiste plaatsen identi-ficeren om redundantie toe te passen, tegen de juiste kosten. Ook voor de effecten van ‘sourcing’ wordt het model toegepast. Blok-ken of onderdelen van blokken kunnen bui-ten de deur worden geplaatst als dit past bij de bedrijfsvoering en goedkoper is. Denk hierbij aan colocatie op de fysieke datacen-terlaag of SaaS (Software as a Service) op de applicatielaag.

aanpassingenTen opzichte van de eerste versie van het Data Center Pulse Stack-model is in de

nieuwe versie (zie afbeelding) de gehele ke-ten tot en met de applicatielaag meegeno-men. De leesbaarheid van het model is ook verbeterd. De blokken zijn teruggebracht tot een basisniveau. De detaillering binnen elk blok zal worden uitgewerkt in losse, on-derliggende modellen. Hierdoor blijft de leesbaarheid behouden en wordt het model niet nodeloos complex met honderden blok-ken. De kolom components bevat daarom slechts enkele voorbeelden van de inhoud van de blokken. De output metric (geheel rechts in de tabel) heeft nog enkele lege blokken. Doel van deze zijde van het model is om tot een totaal efficiëntiegetal of CO2-uitstoot te komen, over alle lagen van het datacenter heen. De invulling van deze onderdelen wordt opge-pakt met onder andere de green grid rond de ‘usefull work metric’ die in ontwikkeling is.Feedback vanuit de datacenterindustrie en eindgebruikers op het model is nog steeds van harte welkom op [email protected]. Meer informatie is te vinden op http://stack.datacenterpulse.org.

32 |

management

kunt zijn. De doel van de DCiE is het meten van je eigen verbetering. Als je het inzet als marketingtool, verlak je jezelf.”

eff iciëntie om te huilenOndanks alle aandacht voor energie-efficiëntie en gescherm met prach-tige PUE- en DCiE-waarden, is de efficiëntie van de inzet van gebou-wen en IT-middelen ‘om te huilen’. “In hardwareland verkoop je ma-chinerie op basis van ‘piekgebruik plus 30 %’”, verduidelijkt Van Donge. “Maar in de praktijk worden Windows-servers slechts 2 % van de tijd benut en toch voeren we alles dubbel uit want we willen wel redun-dantie hebben. De hardware is commodity geworden, maar ondertussen knallen we wel tegen de fysieke grenzen van gebouwen aan.”“De bezettingsgraad in datacenters is droevig, maar stroom wordt het echte probleem”, vult Harryvan aan. De CIO haalt als voorbeeld een bank in Brussel aan die stroom nodig had en daarvoor het pand aan de overkant van de straat kocht. “Daar stond nog een 500 kVA-trafo waar een kabel naartoe werd getrokken. Maar het pand bleef verder leeg!”Volgens Harryvan zijn er technieken te over om IT-middelen en ge-bouwen efficiënter in te zetten, “maar dan moeten de technieken wel worden gebruikt”. “Power management in servers wordt vaak standaard uitgezet, want het duurt een aantal milliseconden om een server uit de slaapstand terug te halen en dat wil niemand. De stroomkosten van al die voor niets draaiende servers is niet inzichtelijk, want de rekening wordt toch door iemand anders betaald. Het is schrikbarend hoe weinig

“Het ontbreekt datacenters aan een prestatiemaat”, zegt CIO Dirk Har-ryvan van Mansystems dat is gespecialiseerd in servicemanagement. De Nederlandse organisatie hoopt dit gat op te vullen met de FastTrack waarmee snel inzichtelijk kan worden gemaakt hoe efficiënt een data-center is. “Het is een indicator van hoe goed je bent.”

Volgens Harryvan, en zijn collega Hans van Donge, vicepresident, wor-den de huidige maatstaven, zoals de PUE (power usage effectiveness) en DCiE (datacenter infrastructure efficiency), te vaak ingezet als mar-ketingmiddel wat ‘sjoemelen’ in de hand werkt. “Het vaststellen van de PUE en DCiE is niets meer dan het aflezen van metertjes, en dat kun je op elk moment doen”, verduidelijkt Harryvan. “Als je bijvoorbeeld een dag koelt op 18 °C, vervolgens de temperatuur verhoogt en dan de meting uitvoert, dan krijg je een prachtige score.”Volgens Harryvan gaat het al mis bij de definitie van bijvoorbeeld DCiE. “De DCiE wordt gedefinieerd als het stroomverbruik van IT gedeeld door het totale stroomverbruik, maar de DCiE vertelt je niet waar je het totale stroomverbruik moet meten. Als het dieselpark buiten het pand staat, wordt het vaak gemakshalve buiten de berekening gelaten. Het grappige is ook dat je niet betaalt voor stroom, maar voor energie.”Waarmee de CIO van Mansystems niet wil zeggen dat de DCiE on-bruikbaar is om de efficiëntie van het datacenter te meten. “Maar dan moet je wel energie over energie rekenen, en bij voorkeur over een periode van een jaar. En hou de meting alsjeblieft intern, zodat je eerlijk

“Efficiëntie in datacenters is om te huilen”

FastTrack van Mansystems maakt prestaties inzichtelijk

“het ultieme doel is om ventilatoren helemaal uit het datacenter te krijgen.”

volgens heiko ebermann, bij knürr global productmanager thermal

management, moeten we ons volledig richten op water om hitte uit racks te

krijgen. de topman van de datacenterspecialist kwam tot deze opmerkelijke

uitspraak tijdens de knürr-klantendag die 19 mei plaatshad in breda.


32 |

datacenterworks

CIO Dirk Harryvan van Mansystems:

“Het is schrikbarend hoe weinig datacenters mij

kunnen vertellen hoeveel stroom ze verbruiken.”

datacenters mij kunnen vertellen hoeveel stroom ze verbruiken, oftewel hoeveel energie er per jaar wordt gebruikt. Het wordt zelden als schok-kend ervaren dat ze dat niet weten.”

fasttrackVolgens Van Donge ontbreekt het in veel gevallen aan een realistisch beeld van hoe het datacenter ervoor staat, waardoor vaak onnodig een nieuw datacenter wordt neergezet of een datacenter wordt gemoder-niseerd. “Wij durven met droge ogen tegen een klant te zeggen dat hij vier jaar lang niets hoeft te kopen en toch hartstikke goed door blijft draaien.”Mansystems heeft de FastTrack ontwikkeld om een beter inzicht te ver-schaffen in de efficiëntie van het datacenter en in de verbeterpunten ervan. De eerste analyse, de ‘nulmeting’, neemt een dag in beslag en vereist de aanwezigheid van zowel IT als facilitair. “Datacenters bestaan bij de gratie van IT en omgekeerd”, stelt Harryvan. “Tijdens de scan proberen we een holistisch beeld te krijgen van het datacenter en schei-den we zin van onzin. Dan wordt ook de volwassenheid van facilitair en IT in kaart gebracht.” Uit de FastTrack komt een rapport voort met zogeheten quick wins: een inschatting van de mogelijke besparingen en structurele verbeteringen.De FastTrack bestaat visueel uit een radarplot met daarbinnen vier kwa-

dranten: facilitair, IT, management en processen. Zoals is te zien in de afbeelding van de radarplot wordt met lijnen aangegeven wat de hui-dige situatie is, en wat de geoptimaliseerde situatie is. Hoe groter het oppervlak binnen de lijnen, hoe beter.

vier kwadrantenBinnen het kwadrant facilitair is de vloerbezetting volgens Harryvan een goede indicator van het evenwicht in het datacenter. “Een slechte vloerbezetting kan betekenen dat je datacenter veel te groot is, maar deze kan ook iets zeggen over de stroomvoorziening. Als je stroom-voorziening uit 1998 stamt, kun je de racks maar voor 10 % vullen en kom je op een slechte vloerbezetting uit. Een vloerbezetting van 90 % is weer exorbitant hoog, want dan barst je bijna uit je voegen. Zit je dan nog steeds ruim in je stroom en koeling, dan heb je in die elementen waarschijnlijk te zwaar geïnvesteerd.”Andere elementen die in dit eerste kwadrant aan bod komen, zijn de bypass en de luchtcirculatie. “Om de temperatuur in het datacenter te kunnen verhogen, moet je eerst de airflows goed onder controle heb-ben”, verduidelijkt Harryvan. “Hotspots belemmeren het verhogen van de temperatuur, want als je de temperatuur met 5 °C verhoogt, trek je ook de hotspots met 5 °C omhoog. Hierdoor ga je problemen krijgen met de garantie van apparatuur.”In het tweede kwadrant wordt gekeken naar de efficiëntie van de

storage, het netwerk en de Risc- en x86-apparatuur. “We straffen hier mensen wel af voor het niet verversen van apparatuur”, zegt Harryvan. Mansystems doet dat door de geïnstalleerde en gebruikte capaciteit af te zetten tegen een actuele ‘referentiecapaciteit’. “De capaciteit van IT-apparatuur neemt bijna elk jaar met 60 % toe. Je kunt dus op een server van zes jaar oud een bezettingsgraad hebben van 100 %, maar op een moderne server is die bezettingsgraad slechts 5 %.”Het derde kwadrant houdt zich bezig met het management binnen het datacenter. Is bijvoorbeeld bekend hoe het is gesteld met het gebruik van de storage en het netwerk, en de benutting van de verwerkingsca-paciteit? Hier draait dus alles om ‘meten, meten, meten’.De verzamelde gegevens worden vervolgens in het vierde kwadrant belegd in processen. Heeft bijvoorbeeld de constatering dat servers on-derbenut zijn, ook geleid tot het afvoeren van servers? “Zelden wordt aan de business gevraagd of een systeem nog wordt gebruikt. In plaats daarvan blijven servers gewoon in de lucht en blijven patchprocessen doorlopen”, zegt Harryvan. “In dit kwadrant wordt ook gevraagd naar het waarom. Waarom een Tier 3-datacenter? Is het echt nodig om volle-dig redundant te zijn? Het is knap als je een businesscase kunt schrijven, waarin je twee ton uitgeeft in plaats van één om op zondag veilig naar de verjaardag van familie te kunnen.”

advertentie

brengt ideeën tot leven

Deerns Green Data Center bespaart 80% op koelingskostenHet Green Cooling Data Center Design (GC-DC ©) Voordelen: beproefde technieken, 80% reductie op koelkosten, lagere investering en volledig gefaseerd met energievraag tijdens gebruiksfase, geen watervoerende leidingen in het datacenter, lagere onderhoudskosten en eenvoudiger beheer.

www.deerns.com/datacenters

DatacenterWorks.indd 1 12-3-2009 10:15:42

management

“De hardware is commodity geworden, maar

ondertussen knallen we wel tegen de fysieke

grenzen van gebouwen aan.”

it-energie.heliview.nl




code of conductMansystems is eerder dit jaar endorser geworden van de European Code of Conduct for Datacenters. Bedrijven die de gedragscode willen on-dertekenen, kunnen de FastTrack gebruiken als ‘nulmeting’. “Ook sti-muleren we bedrijven om de Code of Conduct te ondertekenen; het schept bewustwording als je moet rapporteren”, stelt Harryvan. “De aanbevelingen in deze code zijn allemaal valide. Aanbeveling 1.1 is mijn favoriet: realiseer ‘group involvement’.” Waarmee Harryvan nogmaals aangeeft dat het cruciaal is dat facilitair en IT samen aan tafel gaan zit-ten.Daarnaast is het bedrijf uit Barneveld endorser van de MeerJarenAf-spraak energie-efficiëntie (MJA). Waar de Code of Conduct nog redelijk vrijblijvend is, schept de MJA volgens Harryvan al wat meer verplich-tingen. “Ook helpt dat mee dat deelnemende bedrijven in aanmerking kunnen komen voor een belastingvoordeel.”Ook voor de MJA is het belangrijk dat er een algemeen geaccepteerde prestatiemaat komt, en als het aan Harryvan en Van Donge ligt, wordt de FastTrack als kandidaat naar voren geschoven. “Nu zegt de MJA: ‘bepaal uw eigen prestatiemaat’. Dan zou je bijvoorbeeld de geleverde rekenkracht per kW kunnen nemen. Dan hoef je niets te doen, want over twee jaar staat er dubbel zoveel rekenkracht. Daarmee kun je weg-komen, maar dat is niet de intentie van de MJA. De essentie is een verbetering doorvoeren en dan moet je eerlijk zijn naar jezelf toe”, besluit Harryvan.

Het radarplot van de FastTrack.

Vicepresident Hans van Donge van Mansystems

“Wij durven met droge ogen tegen

een klant te zeggen dat hij vier jaar

lang niets hoeft te kopen

en toch hartstikke goed door blijft

draaien.”

advertentie

Praktij k

ook de datacenterbranche heeft afgelopen jaar veranderingen ondervonden door de

economische achteruitgang. waar een tier 3-ontwerp werd vereist, rfp’s als zodanig de

markt op gingen en tier 3-offertes werden aangeboden, werd en wordt met enige

regelmaat op het laatste moment toch anders besloten. niet omdat de tier 3 noodzaak er

niet meer is, maar puur omdat er te weinig f inanciën beschikbaar zijn om deze te realiseren.

een eenvoudiger ontwerp waarin nog slechts een aantal vereisten

overeind staan, wordt dan al snel beschouwd als maximaal haalbare.

of hiermee dan de juiste keuzen worden gemaakt, zal in de

(nabije) toekomst moeten blijken.

Creativiteit het sleutelwoord in crisistijden

Besparingstips voor datacentermanagers

Elvira Dragstra is werkzaam bij advies- en projectmanagementbureau Merpa

36 |

datacenterworks

Met een aantal creatieve oplossingen kun

je de levensduur van het datacenter nog

een tijdje rekken.

|37

Voordat je als ICT-manager een RFP moet wijzigen, omdat de geld-kraan wordt aangeschroefd (of dichtgedraaid), of het nieuwe data-center moet uitstellen vanwege bevriezing van het ICT-budget, en je daardoor op dit moment niet het datacenter kunt laten bouwen dat vereist is, kan het nodig zijn de life time (levensduur) van je huidige datacenter(s) te verlengen totdat betere tijden aanbreken. Creativiteit lijkt hierbij het sleutelwoord te zijn. Met een aantal crea-tieve oplossingen voor de inmiddels standaard te noemen, toenemen-de warmte- en stroomproblemen, kun je een aantal simpele wijzigin-gen doorvoeren en daarmee de levensduur van het datacenter nog een tijdje rekken. Een periode waarin de markt de tijd krijgt weer tot rust te komen, het management de tijd krijgt (voldoende) budget vrij te maken en de ICT-manager de tijd krijgt de verschillende ontwerpen en hun aanbieders nog eens te (her)overwegen. Een prettige ‘bijkom-stigheid’ is dat bij een aantal van deze wijzigingen tegelijkertijd ook energie wordt bespaard.

voorkom koelverliesCheck het koude- en warmestratensysteem. Is dit nog in tact? Het is mogelijk dat er in de loop van de tijd ventilatieroosters in de warme gangen zijn neergelegd. Zo’n actie heeft koelverlies tot gevolg en kan zeer eenvoudig worden gewijzigd door de ventilatietegel voor een dichte tegel te vervangen. Ook kan het koelverlies worden beperkt door aan de voorzijde van de ser-verkasten (aanzuigzijde serversystemen) alle lege plaatsen in de kasten op te vullen met blindplaten en ervoor te zorgen dat sparingen on-der de serverkasten voor kabeldoorvoeren zoveel mogelijk dicht zijn gemaakt, zodat er niet onnodig koele lucht ontsnapt. Hiervoor zijn verschillende maten borstels verkrijgbaar. Dit geldt ook voor eventu-eel opengelegde plafondplaten voor glas-databekabeling die het pand ingaan. Ook deze moeten zoveel mogelijk dicht zijn om koelverlies tegen te gaan.

productieprocessen ’s nachtsLaat de productieprocessen ’s nachts draaien. Hiermee worden stroompieken en extra belasting van het netwerk voorkomen. Een bijkomend voordeel is dat de stroom ’s nachts goedkoper is.

eff iciënter gebruik van de koelinstallatieDe koude straten zijn af te sluiten door er een dak op te bevestigen en door aan de kopse kanten deuren te plaatsen. Dankzij de afsluiting kan de koude lucht niet meer worden vermengd met de warme lucht. Gelukkig is dit concept met dak en deuren nu ook met multifuncti-onele kasten van diverse afmetingen in te zetten, zodat je niet vastzit aan vervanging van alle kasten voor het merk van een fabrikant! Mo-

menteel zijn er fabrikanten die flexibele, brandwerende en betaalbare oplossingen bieden om kasten met verschillende afmetingen op el-kaar aan te sluiten en op deze manier een afgesloten cube bouwen. Heel praktisch, efficiënt en goedkoop (zie afbeelding).

breng de ruimtetemperatuur omhoogDoor de ruimtetemperatuur (in de koude gang) te verhogen naar circa 25 °C en te zorgen voor een hoge delta T (verschil in tempera-tuur tussen aan- en afvoerzijde. Hoe groter dit verschil, hoe hoger de delta T), kan jouw koelinstallatie met gelijkblijvende capaciteit meer elektrische warmte koelen.

verwijder hotspotsAls er hotspots in de ruimte zijn ontstaan, zijn deze te verwijderen door op die plekken:1. de warme lucht boven de kast via een plenum af te voeren via het

verlaagd plafond (indien een verlaagd plafond aanwezig is). Zo’n plenum kan een stalen deur zijn met ventilatoren erin die ervoor zorgen dat de warmte omhoog wordt geperst. Het kan ook in het geval van een bovenuitblaas van warmte, zoals bij MGE ups’en,

een rvs-ombouw boven op de kast zijn die ervoor zorgt dat de warmte omhoog wordt geleid en verdwijnt boven het verlaagd plafond;2. een koelunit naast of op de ser-verkast te zetten, die zorgt voor directe koeling op de plaats delict

of de hotspotkast te laten ombouwen tot een serverkast waarin koe-ling is geïntegreerd. Hiervoor is het niet nodig de serversystemen te verplaatsen of down te brengen!

verminderen warmteproductieDoor de stroomafname van al de apparatuur te toetsen aan het aan-wezige koelvermogen, weet je of er voldoende koelcapaciteit voor-radig is en voor hoe lang (een en ander afhankelijk van de groei op korte termijn). Is deze koelcapaciteit schaars ten opzichte van het be-nodigde om de elektrische warmte van de apparatuur (inclusief groei) te kunnen koelen, zorg er dan in elk geval voor dat het koelverlies is gereduceerd, de ruimtetemperatuur omhoog is gebracht en er geen vermenging van koude en warme lucht meer is.Verder valt te overwegen om: 1. de serversystemen waarop geen productie plaatsheeft, ’s-nachts uit

te zetten. Een datacenter kent tientallen tot honderden serversys-temen waarop alleen overdag activiteit plaatsheeft en die buiten werkuren helemaal niets doen behalve stroom ‘eten’ en warmte produceren;

2. simpelweg het aantal servers te minimaliseren door consolidatie of te virtualiseren.

Indien blijkt dat na alle genomen maatregelen toch een tekort aan koelcapaciteit aanwezig is, bedenk dan dat in sommige gevallen het bijplaatsen van een vrije koeler een optie is. Wel moet hierbij wor-den opgemerkt dat bij een ICT-energierekening lager dan 4.000 euro per maand, het jaren kan duren voordat de aanschafkosten van de vrije koeler zijn terugverdiend. Daarom is het zinvol na te gaan of je energie wilt besparen uit ethische of uit kosten overwegingen. In het laatste geval speelt de terugverdientijd een essentiële rol bij de besluitvorming.Een tweede mogelijkheid is units huren. Voorop gezegd: huur is niet ideaal. Maar toch, om je eventjes uit de brand te helpen en te houden, is een huurunit als extra koeling zeker wel een optie. Bij Andrews & Sykes zijn vele typen verkrijgbaar die met flexibele slangen worden aangesloten. Het bedrijf verzorgt het onderhoud en het transport, ook intern naar het datacenter, en het zorgt voor de correcte werking ervan.

eco-serversUiteindelijk zijn de serversystemen degene die de warmte in het da-tacenter en de hotspots veroorzaken. Waarom dan niet starten vanuit deze warmtebron? Bekijk hoe de warmtebron kan worden vermin-derd door de inzet van een ander soort processor in de serversystemen die speciaal wordt ontwikkeld om het stroomverbruik te reduceren (lees: minder stroomverbruik = minder warmteproductie en een la-ger energiegebruik). De energiebesparing die met deze processors wordt gerealiseerd, wordt vermenigvuldigd door de overige apparatuur die binnen het datacenter wordt gebruikt. De koelinstallatie, stroomconversie en de noodstroomvoorzieningen dragen stuk voor stuk bij aan het ener-

giegebruik. Als elk serversysteem ongeveer 100 Weg minder zou ge-bruiken, is de besparing een veelvoud van die 100 W per server, door de lagere hoeveelheid energie die nodig is om die serversystemen draaiend te houden.Op deze wijze kun je langer doen met het huidige koelontwerp en je bespaart ook nog energie.

meten is wetenJe kunt alles (laten) meten:- stroomverbruik, per kast, per datacenter, per zone;- temperatuur, per kast, per ruimte, per cube, hotspots in de ruimte;- RLV;- PUE (verhouding tussen stroomverbruik ICT-apparatuur en

overige, facilitaire installaties);- toekomstig verbruik, per kast, per datacenter;- et cetera.Er zijn prachtige programma’s op de markt te koop om te meten en te berekenen wat de consequenties zijn wanneer je een bepaalde groei of consolidatie doorvoert. Zet echter op een rijtje, wat je wilt weten en dus wilt meten. Het (laten) verbouwen van het datacenter enkel om de PUE te verminderen of om in aanmerking te komen voor subsidie, is voor de verkopende partij een gat in de markt, maar voor jou een gat in je portemonnee of je budget.Bedenk ook dat de betrouwbaarheid van de uitkomsten 100 % afhan-kelijk is van wat je aan gegevens in het programma stopt.Net als bij de warmtereductie moet je ook hier bij de bron (de server - systemen zelf ) beginnen.Om het stroomverbruik te meten moet een elektrotechnisch instal-lateur voor de hoofdverdeler en voor de groep(en) van de serversyste-men stroommeters plaatsen opdat je de werkelijke afname van stroom

advertentie

Rittal bv – Hengelder 56 – Postbus 246 – 6900 AE Zevenaar

Tel. (0316) 59 16 60 – E-mail: [email protected] – www.rittal.nl

Sneller – Beter – Wereldwijd

IT SECURITY ROOMS KASTSYSTEMEN SYSTEEMKLIMATISERING IT-SOLUTIONSPOWER DISTRIBUTION

Rittal – Het Systeem

De complete IT-infrastructuur voor een veilig en betrouwbaar Data Center

ITSicherheitsraeume_420x105_4c_holl.indd 1 26.10.2009 15:41:42data-rittal 091103.indd 1 03-11-2009 12:04:37

kunt aflezen. Door deze meters een aantal dagen te monitoren kom je erachter wat het afgenomen vermogen van de serversystemen is op x-moment, wat de afname ten opzichte van het totaal afgenomen vermogen is en waar de pieken zitten.Om hotspots vast te stellen en te lokaliseren moet er thermografisch onderzoek worden uitgevoerd.Op basis van deze gegevens kun je dan maatregelen treffen om de levensduur van je datacenter te verlengen.

conclusieEen datacenter waarin de continuïteit moet blijven gewaarborgd en dat aan de groeiende klantvraag moet blijven voldoen, hoeft niet al-tijd nieuw te zijn. Door het datacenter met een andere bril te bekijken en door de genoemde wijzigingen door te voeren, kortom door crea-tief te zijn, kan ook jouw datacenter, met inzet van beperkte financi-ele middelen ‘green’ en ‘up to date’ zijn.

advertentie

Rittal bv – Hengelder 56 – Postbus 246 – 6900 AE Zevenaar

Tel. (0316) 59 16 60 – E-mail: [email protected] – www.rittal.nl

Sneller – Beter – Wereldwijd

IT SECURITY ROOMS KASTSYSTEMEN SYSTEEMKLIMATISERING IT-SOLUTIONSPOWER DISTRIBUTION

Rittal – Het Systeem

De complete IT-infrastructuur voor een veilig en betrouwbaar Data Center

ITSicherheitsraeume_420x105_4c_holl.indd 1 26.10.2009 15:41:42data-rittal 091103.indd 1 03-11-2009 12:04:37

Een datacenter waarin de continuïteit moet

blijven gewaarborgd en dat aan de groeiende

klantvraag moet blijven voldoen,

hoeft niet altijd nieuw te zijn.

Wanneer uw datacenter toe is aan een grondige vernieuwing, komt u voor een

aantal uitdagingen en keuzen te staan. Met welke factoren krijgt u te maken en

hoe complex is een dergelijk project? De impact is enorm; niet alleen op uw data-

center, ook op uw organisatie.

Tijdens IT Room Infra op 5 november 2009 in het Evoluon gaf Vaultex een aantal concrete tips en aanbevelingen over wanneer u uw datacenter moet of gaat renoveren. De praktijk geeft voldoende uit-dagingen, waarmee de specialist raad weet. De presentatie haakte in op de ervaringen met de renovatie van het datacenter van een grote Belgische HRM-leverancier.Bij de start is een aantal aandachtspunten van belang die spelen bij de definitie en vaststelling van de doelstellingen van een project. Hebt u bijvoorbeeld gedacht aan de volgende vragen?• Pastdenieuwecomputerruimtebijhetgroeiscenario?• Istijdelijkverliesvanfunctionaliteiten/ofredundantie

toegestaan?• Watisdeminimalebeschikbaarheidtijdensennaderenovatie?• Hoevoorkomtuoverschrijdingvanbudgetenplanning?* Kiest u voor eigen projectbeheer of wilt u het projectbeheer uitbesteden?

Natuurlijk hebt u nagedacht over de basisbehoefte in uw informatie-voorziening, maar als het erop aankomt denkt een gespecialiseerde integrator met u mee. Breng bijvoorbeeld alle factoren die het project kunnen beïnvloeden, vooraf in kaart.• Isdebestaandedocumentatie–bijvoorbeeldtenopzichtevande

bekabeling – betrouwbaar en up-to-date?• Isereenverhoogdrisicoopuitvaltijdensdeprojectfasen?• Zijneraanpassingenaan(milieu-)vergunningennodig?

Dit zijn vragen waaraan u niet direct denkt, maar de antwoorden op die vragen zijn cruciaal voor uw organisatie. Onderschat het belang van communicatie niet, dit is van essentieel belang om uw doelstel-lingen te behalen.• Legdusvastwieeindverantwoordelijkvooruwprojectis.• Zorg voor juiste ‘awareness’ wat betreft de werklast van alle

betrokkenen.

Als het nog niet duidelijk is, moet de boodschap worden benadrukt: de bouw en/of renovatie van een datacenter is specialistisch werk! Daarom kan een renovatieproject het beste weldoordacht worden aangepakt. Scenarioplanning, inventarisatie van risico’s en optimale communicatiepaden. En elke praktijksituatie is anders. Ter inspiratie kunt u de volledige praktijkcase vinden op: http://www2.f hi.nl/itroom/media/Presentaties/Vaultex_%20Praktijk-case_Groene_Datacenter.pdf. Behalve de praktijkcase van Vaultex zijn op deze site alle presentaties van het event te vinden.

Vincent Liebe, namens IT Room Infra

Renovatie van een datacenter, de praktijk is uw uitdaging!

it room i n fra

40 |

datacenterworks

begin november had in het evoluon te eindhoven de derde editie plaats van het

it room infra event. ruim tweehonderd bezoekers lieten zich door de leden van

de branchegroep it room infra en door drie plenaire sprekers informeren over

de ‘computerruimte als het hart van de onderneming’.

Een onderwerp dat in Eindhoven meerdere keren terugkeerde, was de samenwerking tussen IT en facilitair die noodzakelijk is voor een goed functionerende computerruimte. “We zijn alleen maar afhan-kelijker geworden van IT; afstemming tussen IT en facilitair is dan ook een must”, constateerde Robért Wisseloo van HIG IT en Com-municatie. “Je moet al in de ontwerpfase rekening houden met IT. Ik maak nog wel eens mee dat servers verkeerd om zijn geplaatst, waardoor ze warme lucht staan aan te zuigen.”

afstemmingVolgens Jan Wiersma, die in Eindhoven namens Data Center Pulse een ‘keynote’ verzorgde, is het de taak van de datacentermanager om te zorgen voor de noodzakelijke afstemming tussen de twee discipli-nes. “De datacentermanager moet ervoor zorgen dat de IT-ontwik-kelingen ook kunnen worden gehuisvest.” Hij signaleerde daarbij wel een probleem. “De ICT-wereld kent een exponentiële groei, maar hoe zit dat in de facilitaire wereld? Daar zie ik pas de afgelopen twee jaar echt nieuwe dingen.” Ter illustratie toonde de spreker een tegel-lichter uit de jaren vijftig die er nog niet eens zo heel erg gedateerd uitzag.“De virtualisatiegolf heeft ervoor gezorgd dat de ontwikkelingen in de IT-wereld in een nog hogere versnelling terecht zijn gekomen”,

stelt Wiersma. “Dankzij virtualisatie kun je servers uitschakelen en weer inschakelen na een incident. Dan komt het voor dat je plotseling flink opschaalt en dan moet het fysieke datacenter ook meedoen.” Dat laatste wordt volgens de ‘datacenterevangelist’ van vts Politie Nederland (vts PN) lastig als de ontwikkelingen in de fysieke wereld achterblijven. Wiersma deed dan ook een oproep voor het publiek. “Leveranciers, kijk over de schutting. Eindgebruikers, blijf vragen.”

midlife-upgradeEen ander veelbesproken onderwerp was het opwaarderen van data-centers in bedrijf. Zo liet Vincent Liebe van Vaultex zien wat erbij komt kijken om een datacenter uit 1985 weer helemaal up-to-date te maken (zie ook pagina 40). Eric Taen van ICTroom verzorgde een lezing met als titel ‘Mag de stekker er even uit?’, een vraag die tijdens de presentatie uiteraard met een ‘nee’ werd beantwoord. “Een midlife-upgrade is als een openhartoperatie waarbij het hart moet blijven kloppen. Wees flexibel, wees creatief.” En ook bij dergelijke projecten is samenwerking cruciaal. “Communicatie is de sleutel”, stelt Taen.De in totaal 24 presentaties zijn te vinden op http://www2.fhi.nl/itroom/page.php?page_id=2.

“Het hart moet blijven kloppen”

Praktij k

|41


IT Room Infra Event

Productn i euwsProductn i euws

advertentie

EnergielijstenWilt u altijd en overal een gedetailleerd overzicht van uw exacte stroomverbruikin uw serverruimte?

Energiemanagement

Geavanceerde Software

Schakelen per poort

E&L Solutions bvTel. 0598 - 392 [email protected]

la iu tyQ n e Ov Eor CP

Met de XLR8 heeft Siemon een systeem op de markt gebracht dat het mogelijk maakt met één enkele handeling glasvezelcon-nectoren af te monteren. Op deze manier bereikt de netwerkbekabelaar naar eigen zeggen een tijdwinst van zo’n 50 % per con-nector op de gebruikelijke afmonteertijd. Met de XLR8 wordt het bovendien moge-lijk een connector af te monteren zonder de stofkap ervan af te halen. Op deze manier blijft de connector van de fabriek tot aan

Brand-Rex, leverancier van bekabelings-oplossingen en -diensten, introduceert een Cat. 6-patchpaneel met 24 poorten met een formaat van slechts een halve HE. Met het nieuwe patchpaneel dat kleiner is dan con-ventionele patchpanelen, wil Brand-Rex onnodig ruimteverlies in volle serverkasten voorkomen.Door de geringe hoogte kan het patchpaneel eenvoudig in een standaard 19”-rack wor-

de afmontage schoon en onbeschadigd. De XLR8 is een universeel gereedchap, dat zo-wel SC- als LC-interfaces kan afmonteren en dat zowel vanuit de hand als vanaf een tafel is te bedienen. Dankzij zijn blokkeerinrich-ting houdt het gereedschap de connector op zijn plaats totdat de kabel is afgesloten. De XLR8 wordt met alle benodigde accessoires geleverd, inclusief een gebruiksvriendelijke glasvezelsplitter.Meer informatie: www.siemon.com

den geplaatst, waardoor flexibeler met ruimte kan worden omgegaan. Het Cat. 6-patchpa-neel zorgt volgens de leverancier zelfs in de kleinste ruimten voor een maximale lucht-doorstroming en dus efficiëntere koeling. Het Cat. 6-patchpaneel van een halve HE met 24 poorten is verkrijgbaar in twee uit-voeringen: afgeschermd (S of FTP) en niet-afgeschermd (UTP).Meer informatie: www.brand-rex.com

Siemon boekt tijdwinst met XLR8

ICTroom levert Modular datacenter ICTroom is door Sun Microsystems benoemd tot reseller van het Sun Modular Datacenter S20, een datacenter in een standaardcontainer van 20 foot. Het bedrijf presenteerde de oplossing op de Wapen-synchronisatiedag op 4 november van het Regiment van de Verbin-dingstroepen en tijdens de NIDV-tentoonstelling op 19 november in Ahoy Rotterdam.Meer informatie: www.ictroom.nl

brand-rex introduceert half patchpaneel

|43|43|43 Conn

ectin

g yo

ur d

atac

ente

r to

your

bus

ines

s crit

ical p

latf

orm

sCo

mpe

rtius

B.V.

Jo

op G

eesin

kweg

901

-999

1096

AZ,

Am

ster

dam

, The

Net

herla

nds

T +31

(0)2

0 56

1 771

7 F: +

31 (0

)20

561 6

666

E inf

o@co

mpe

rtiu

s.nl

Web

site:

ww

w.co

mpe

rtiu

s.nl

advertentie

Siemon boekt tijdwinst met XLR8 apc introduceert

stekkerblokken met noodstroomvoorzieningSchneider Electric-dochter APC introdu-ceert met de APC back-UPS ES550 en 700 twee nieuwe stekkerblokken met nood-stroomvoorziening. De stekkerblokken beschermen aangesloten apparatuur tegen schommelingen in stroomtoevoer en zorgen voor noodopvang tijdens stroomstoringen.De stekkerblokken zijn voorzien van een power saving-feature, waardoor zij effi-ciënter zijn dan eerdere versies. Ook zijn de ES550 en 700 voorzien van de Smartshed-ding-techniek, die signaleert of aangesloten apparatuur wordt uitgezet of in slaapstand gaat. Hierdoor kan de stroomvoorziening

richting niet-gebruikte aansluitingen wor-den verbroken om zo energie en geld te be-sparen. De ES550 en 700 hebben beide acht aansluitingen, waarvan vier zijn voorzien van een noodstroomvoorziening.Meer informatie: www.apcc.com

datacenter infra solutions koelt met leidingwater DataCenter Infra Solutions introduceert het groene DataCen-terKoeling-concept waarmee gewoon leidingwater als koude-middel kan worden gebruikt om datacenters te koelen (zie ook het artikel op pagina 16 en verder). Het koelconcept levert vol-gens DataCenter Infra Solutions een besparing op het stroom-verbruik van de koeling op van meer dan 70 % ten opzichte van traditionele koelsystemen. Hierdoor moet een energiebesparing en CO

2-reductie voor het gehele datacenter van meer dan 20 %

zijn te realiseren. De besparing is mogelijk doordat niet langer gebruik wordt gemaakt van DX-koelmachines die koelen met milieuonvriendelijke HFK-koudemiddelen.SenterNovem heeft DataCenter Infra Solutions in het kader van de regeling Reductie Overige Broeikasgassen een subsidie toegekend die de introductie van het concept mogelijk moet maken.Het project is medio 2009 gestart met als doelstelling de markt ervan te overtuigen dat het mogelijk is een datacenter te koelen zonder toepassing van een conventionele koelmachine (gebrui-kelijk DX-koeling), met veel minder elektrische energie en zelfs zonder gebruik van milieuschadelijke koudemiddelen. Getronics wil het koelconcept actief in de markt zetten, instal-leren en onderhouden naast het Kyoto-wielkoelconcept dat al door het bedrijf wordt ondersteund. Het KyotoCooling-koel-concept is inzetbaar voor omvangrijke datacenters met giganti-sche vermogens. Het groene DataCenterKoelingconcept is ge-positioneerd in de doelgroepmarkt daaronder. Hiertoe behoren ook nagenoeg alle datacenters of ICT-ruimten, die bedrijven in eigen beheer hebben.Meer informatie: www.datacenterkoeling.nl

Nlyte brengt datacenter beter in kaartAPC lanceert een reeks nieuwe PDU’s. Deze power nlyte Software introduceert versie 5.2 van zijn DCPM-pakket (datacenter-performancema-nagement). De leverancier belooft verbeteringen over de volledige breedte van het pakket, waar-onder de mogelijkheid alle activa in het datacenter inclusief alle eigenschappen automatisch in kaart te brengen. Hiervoor kan de nlyte-discovermodule worden ingezet.De nlyte-oplossing is gebaseerd op een verzameling best-practiceprocessen die zijn samengevat in de DCPM process cycle. Deze procescyclus gebruikt zes stappen (discover, visualize, model, control, re-port en predict) om de datacentermanager optimaal te informeren.Meer informatie: www.nlyte.com

advertentie

Westbaan 280 - 2841 MC Moordrecht0182 395388 - [email protected] - www.acgklimaat.nl

ACG klimaattechniek:dé specialist in het creëren

van het juiste klimaat in datacenters.

ACG klimaattechniek adviseert, ontwerpt en installeert bedrijfszekere en energiezuinige klimaatoplossingen. Ook in úw computerruimte of datacenter.Kijk op: www.acgklimaat.nl

- klimaatadvies- ontwerp- realisatie- onderhoud- 24-uurs service- energiezuinige klimaatoplossingen

Netwerkbekabelaar Siemon heeft een nieuwe 48-poorts 1U-versie van het Z-Max 6A modulaire patchpaneel op de markt gebracht. Dit paneel combineert een performance van 10 Gbps met de hoge kabeldichtheid van 48 poorten in één eenheid van een rack of kast, en het is verkrijgbaar in een Cat. 6A/klasse EA UTP-configuratie en in een afschermde uitvoering. De outlets van de Z-Max 6A zijn uitgerust met diagonaal geplaatste IDC-contactpunten. In verge-lijking met traditionele systemen, waarbij de contactpunten in een rechthoekige configuratie zijn aangebracht, wordt met de diagonale configuratie de afstand tussen twee contactpunten bij naast elkaar geplaatste outlets geoptimaliseerd. Zo slaagt het Z-Max-systeem erin de kabelparen tussen de verschillende outlets optimaal te ordenen en uit elkaar te houden, waardoor alien crosstalk en ruis tot een mini-mum worden beperkt, zelfs in de meest volgebouwde Cat. 6A/klasse EA-patchkasten. De afgeschermde uitvoering van het Z-Max 6A-

paneel is uitgerust met de geïntegreerde quick ground-techniek, die de shielded Z-MAX 6A-modules automatisch aardt als deze worden ingeplugd. Alle andere aardingsstappen worden hierdoor overbodig. Meer informatie: www.siemon.com

1u z-max-patchpanelen met 48 poorten gelanceerd

Productn i euws

unisys maakt cloud privé Unisys Corporation kondigde half november de Unisys secure private cloud aan. Deze zakelijke oplossing biedt bedrijven de mogelijkheid te profiteren van de operationele en economische voordelen van cloudcomputing binnen het eigen datacenter. Unisys kondigde tevens verbeteringen aan – waaronder een disaster-recoverydienst – voor de Unisys secure-cloudoplossing die eerder dit jaar werd geïntroduceerd en die een managed pu-blic-cloudoplossingen biedt. De Unisys secure private-cloudoplossing – beschikbaar vanaf december 2009 – maakt gebruik van de techniek en expertise van de Unisys securecloudoplossing. Voor het gebruikersgemak, biedt deze pre-loaded, ready-to-go oplossing een complete vir-tualisatiereeks, inclusief scale-up en scale-down, en ondersteunt de oplossing fysieke en virtuele machines. Klanten kunnen ty-pische Microsoft Windows-applicaties zonder onderbreking la-ten draaien, waardoor migratiekosten worden teruggedrongen en de zakelijke voordelen van cloudcomputing sneller worden gerealiseerd. Klanten kunnen zelf de infrastructuur monitoren, maar kunnen dit ook door Unisys laten uitvoeren via de UnisysConverged remote infrastructure-managementoplossing. Deze oplossing werd in maart 2009 reeds aangekondigd en correleert events binnen alle managed infrastructuursegmenten om preventieve maatregelen tegen potentiële IT-fouten te kunnen nemen. Uni-sys heeft tevens plannen om features, zoals live-chatmogelijkhe-den toe te voegen om op die manier issues sneller op te kunnen lossen tegen lagere operationele kosten. Meer informatie: www.unisys.com

|45

datacenterworksbicsi

|45

datacenterworks

Winter in Orlando

Zoals eerder aangekondigd, wordt van zondag 17 januari tot en met donderdag 21 januari in Orlando, Florida, de altijd drukbezochte Bicsi Winter Conference gehouden. Voor datacenterspecialisten en RCCD’s die hun kennis willen verdiepen, wordt er tegelijkertijd een driedaagse Data Center Design Best Practices-opleiding verzorgd en aanvullende opleidingen over het ontwerpen van bekabelde en draadloze netwerken. In Orlando wordt met uitgebreide, technische presentaties aandacht besteed aan bijvoorbeeld:• denetwerkrevolutieoplaag0;• 40Gbps-ethernetovertwistedpair;• ontwikkelingenophetgebiedvanpatchkasten;• ontwikkelingen met betrekking tot de stroomvoorziening en

koeling;• kabel-eninfrastructuurmanagement;• glasvezelverbindingen;• verhuizingvandatacenters;• het gebruik van bekabelinginfrastructuren voor beveiligings-

applicaties.

Uiteraard komt ook de Bicsi-002, Data Center Design Standard and Recommended Practices, aan bod: een praktijkgerichte aanvulling op de TIA-, Cenelec- en ISO/IEC-datacenterstandaarden. Verder wordt nog de derde Bicsi Cabling Skills Challenge voor installateurs gehou-den. Behalve om uw kennis te verdiepen is een bezoek aan Orlando, sprekend uit eigen ervaring de moeite waard, om diverse internationale contacten te leggen en te onderhouden. Ten slotte is een temperatuur van rond de 20 °C bijzonder aangenaam om tijdens een wintermaand in te vertoeven.

Draadloze netwerkstandaardNu de langverwachte 802.11/n definitief is goedgekeurd, komen alle fabrikanten met nieuwe producten die zich volledig aan de nieuwe

draadloze netwerkstandaard conformeren. Tegelijkertijd zijn de technici alweer druk bezig met vervolgontwikkelingen, getuige een presentatie van Matthew Gast, voorzitter van de 802.11n-werkgroep en ‘chief strategist’ van Trapeze Networks. Gast was 16 oktober in Roosendaal om een selecte groep netwerkdealers en systeemintegra-tors een blik in de toekomst te gunnen. Allereerst belichtte hij de al veel beschreven en besproken beveiligingsverbeteringen voor Wlan’s in de nieuwe 802.11n-standaard, waardoor een draadloos netwerk volgens hem tegenwoordig zelfs beter te beveiligen is dan een be-kabeld netwerk. Verder signaleert Gast de trend dat draadloze net-werken binnen bedrijven volwaardige applicatieplatformen worden voor data, spraak, video en locatieservices. Daarna ging hij uitgebreid in op de 802.11w-2009- aanvulling voor een betere beveiliging van managementframes en de toepassingsmogelijkheden van de ‘beam forming’-techniek. Deze Wifi-techniek maakt op verzoek tweeweg ‘point-to-point’-verbindingen in draadloze netwerken mogelijk. Deze kunnen dankzij een veel efficiëntere transmissie dan bij broad-cast roaming de performance aanzienlijk verhogen en ze zijn beter te beveiligen. Volgens Gast een ontwikkeling die een behoorlijke im-pact kan hebben op de toekomstige marktaandeelverhoudingen van gevestigde leveranciers en innovatieve nieuwkomers.

Wie meer wil weten over draadloze netwerken kan bij Bicsi terecht voor het ‘Wireless Design Reference Manual’ en bijvoorbeeld in Orlando deelnemen aan de opleidingen:• IntroductiontoWireless;• WirelessDesignSpecialistReview;• DesigningWirelessNetworks.

Binnenkort wordt in Orlando, Florida weer de jaarlijkse Bicsi Winter Conference gehouden. Dit keer

staat het programma vooral in het teken van datacenters en beveiliging. Tegelijkertijd wordt ook

een aantal gespecialiseerde opleidingen verzorgd, gebaseerd op de laatste internationale

standaarden. In deze Bicsi-bijdrage meer informatie over dit event en een blik op de ontwikkeling

van draadloze netwerken.

Peter Gloudemans is directeur/eigenaar van AddIT Benelux en nauw betrokken bij de ontwikkeling van Bicsi.

Colofon

datacenterworks is hét vakblad over de technische infrastruc tuur van datacenters.

jaargang 2, november 2009, nummer 8

datacenterworks verschijnt negenmaal per jaar. toezending geschiedt op abonne-ment basis en controlled circulation.

uitgever robbert [email protected]

Hoofdredacti e ferry waterkamp [email protected] n dredacteur m. rubel

postadres redacti e postbus 82, 2460 ab ter aartelefoon 079 341 66 32e-mai l [email protected]

advertenti e-exploitati ebureau van vliet bv, ruud van viersenpostbus 20, 2040 aa zandvoorttelefoon 023 571 47 45emai l [email protected]

i n dit n ummer bijdragen vanmichiel cuijpers, elvira dragstra, barry elliott, peter gloudemans, henk groenendijk, dimitri hehanussa, wouter hoeffnagel, joop ierschot, henry kruiper, vincent liebe, teus molenaar, jo van de pas, ferry waterkamp, jan wiersma

vormgevi ng laura willemsengraf isch ontwerp

druk jb&a, graf ische communicatie, rotterdam

kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. geplaatste artikelen

vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. de redactie

noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van

artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van

genoemde data en prijzen.

fotokopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan

ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en

onder vermelding van: ‘overgenomen uit datacenterworks, vakblad over de

technische infrastructuur van datacenters’, met vermelding van de jaargang en

het nummer.

datacenterworks is een uitgave van fenceworks bv

46 |

column

Goede en betrouwbare koeling is voor u en uw bedrijf een absolute noodzaak. Uitval van koeling in datacenters en computerruimten leidt snel tot enorme ongewenste problemen en soms grote schade.Het grootste probleem op gebied van koeling sinds jaren heet ‘R22’. Over dit HCFK-houdend koudemiddel is eerst in EU-verband en later in de Nederlandse Warenwet (besluit Wms2003) door de overheid besloten dat het vanwege de schadelijke invloed op de ozonlaag moet worden uitgefaseerd. Concreet betekent dit dat er vanaf 1 januari 2010 geen nieuw R22 mag worden bijgevuld in bestaande installaties. Tot eind 2014 mag er nog wel geregenereerd of gerecycled R22 worden bijgevuld. Daarna, vanaf 1 januari 2015 mag R22 in geen enkele vorm meer worden gebruikt.Op basis van onderzoek en ervaringscijfers is de schatting dat R22 wordt gebruikt in ruim meer dan 100.000 installaties in Nederland. Met een gemiddelde inhoud van 10 kg koudemid-del gaat het dus over meer dan 1 mln kg R22 dat moet worden vervangen. Veel van deze in-stallaties zorgen ervoor dat uw computerruimten op de juiste temperatuur worden gehouden.Omdat nieuw R22 vanaf 1 januari 2010 niet meer mag worden gebruikt, bouwen producenten van R22 de productie al enige tijd af om te voorkomen dat zij straks met een voorraad blij-ven zitten. Ook voor eigenaren van R22-installaties is het zinloos nieuw R22 te hamsteren, omdat het straks simpelweg niet meer mag worden bijgevuld. Dit is duidelijk anders dan in de tijd toen R12 werd verboden. Toen kon het middel worden opgeslagen bij de gebruiker. Nu heeft dat geen zin. De verwachting is dat al snel onvoldoende geregenereerd of gerecycled R22 beschikbaar zal zijn op de markt met een opwaartse prijsdruk tot gevolg. De beschikbare R22 zal gaan naar de hoogste bieder en omdat bijna alle leveranciers internationaal werken, zal dat waarschijnlijk het buitenland zijn.De Nederlandse Vereniging voor Koudetechniek en Luchtbehandeling (NVKL) luidt de noodklok en adviseert gebruikers van koeling om nu in actie te komen. Wacht niet af tot het misschien te laat is. R22 is er straks niet meer en bovendien zullen de installatiebedrijven straks niet iedereen tegelijk kunnen bedienen.Ook als uw installatie prima werkt, is het verstandig niet te wachten tot eventueel gepland on-derhoud. In het geval er dan toch moet worden bijgevuld, wordt u óf geconfronteerd met extra kosten óf misschien zelfs met de mededeling dat er geen geregenereerd R22 beschikbaar is. In dat geval rest dan niets anders dan ombouw of vernieuwing van de installaties. Zorg ervoor dat u weet waar u aan toe bent en neem contact op met uw installateur.

Werkt uw koeling volgend jaar nog?

Henry Kruiper is directeur van de Nederlandse Vereni-ging voor Koudetechniek en Luchtbehandeling (NVKL).

datacenterworks

Kijk voor alle artikelen en het laatste nieuws op www.datacenterworks.nl

(En voor datacentervideo’s op www.youtube.com/user/DatacenterWorks)

DatacenterWorksnu ook online

7

1

2

3

6

A L L I A N C EPA RT N E R

Principes van High Density-compatibele InfraStruxure-architectuur...1 Racks die HD-compatibel zijn

2 PDU’s met ampèragemeting op rackniveau

3 Temperatuurcontrole in de racks

4 Centrale Monitoringssoftware (niet weergegeven)

5 Bedieningssoftware met voorspellend capaciteitsbeheer (niet weergegeven)

6 Effi ciënte InRow-koeltechnologie

7 UPS-stroomvoorziening die fl exibel en schaalbaar is

Producten van de volgende bedrijven zijn getest en functioneren het beste met oplossingen van InfraStruxure.

Implementeer InfraStruxure als de basis van uw gehele datacenter of serverruimte, of als concept in een bestaand datacenter.

U kunt nu al High Density-racks implementeren...

Figuur 1

Effi ciëntie en virtualisatie Uw servers zijn effi ciënt, maar kunt u dat ook zeggen van uw stroomvoorziening en koeling?

Vóór servervirtualisatieAanzienlijke verbeteringen zijn mogelijk met zowel de server als de stroomvoorziening en koeling.

63%

Effi ciëntie

16%

Effi ciëntie

29% Effi ciëntie

Juiste serverbenutting

Juiste hoeveelheid stroom

Juiste hoeveelheid koeling







Servervirtualisatie met stroom en koeling

Na servervirtualisatieOvermatige hoeveelheid stroom en koeling doet potentiële verbeteringen door virtualisatie teniet.

De juiste hoeveelheid stroom en koeling laten de balans weer in uw voordeel doorslaan.

SCHEMALEGENDA:

CRAC-EENHEDEN

RACKS MET STANDAARD DICHTHEID

CENTRALE UPS

HD-COMPATIBELE INFRASTRUXURE-ZONES

GEBRUIK/CAPACITEIT KOELING

SERVERS

GEBRUIK/CAPACITEIT STROOMVOORZIENING

U kunt nu ook via de snelweg naar virtualisatie.

Virtualisatie is de toekomst.En dat zal niemand verbazen – het bespaart ruimte en energie en optimaliseert uw IT-middelen. Maar een compacte oplossing kan een dure oplossing zijn. Gevirtualiseerde servers stellen, zelfs bij een capaciteit van 50%, speciale eisen aan koeling, ongeacht hun grootte of locatie.

1. Warmte Serverconsolidatie brengt hogere dichtheden, en dus hogere temperaturen, per rack met zich mee, met het risico van uitvaltijd en storingen.

2. Ineffi ciëntie Randkoeling bereikt de warmte diep in de racks niet. En koeling van bovenaf is kostbaar en niet effectief.

3. Stroomincidenten Virtuele belastingen veranderen steeds, zodat het moeilijk is de beschikbare stroom en koeling te voorspellen, hetgeen een risico inhoudt voor uw netwerk.

Virtualisatie met de juiste grootte.De nieuwe HD-compatibele InfraStruxure-architectuur zorgt ervoor dat u geen problemen hebt met hoge dichtheid door de gevirtualiseerde high-density rij te koelen, de stroomvoorziening op rackniveau te besturen en het systeem te beheren met geavanceerde software en simulatie. Hoewel virtualisatie energie bespaart, speelt de effi ciëntie van stroomvoorziening, koeling en servers ten opzichte van elkaar tevens een rol voor echte effi ciëntie. Door de juiste grootte te kiezen voor één van deze aspecten en niet voor de andere (zie fi guur 1) laat u mogelijke effi ciëntiebesparingen onbenut. Vertrouw op het effi ciënte, modulaire en HD-compatibele InfraStruxure om de juiste grootte te kiezen en neutraliseer de warmte bij de bron. Apparatuur is veiliger en effi ciënter, wanneer deze dichter bij 100% capaciteit wordt uitgevoerd.

Maak het uzelf gemakkelijk en virtualiseer.Waar wacht u nog op? Met het HD-compatibele InfraStruxure kan iedereen virtualiseren… wanneer en waar dan ook.

Download GRATIS uw white paper(s) binnende komende 30 dagen en maak kans omeen iPod touch te winnen!

Kijk op onze website op www.apc.com/promo en gebruik toegangscode 72104v • Tel 0800 020 3244 • Fax 0347 325225

©2009 Schneider Electric, All Rights Reserved. Schneider Electric, APC, InRow, and Efficient Enterprise are owned by Schneider Electric, or its affiliated companies in the United States and other countries. Alle andere handelsmerken zijn eigendom van de respectievelijke eigenaren. 998-0899_BE-NL *Apple is not a participant in, or sponsor of, this promotion. APC Benelux - Postbus 219 - 4130 EE Vianen - Nederland

DatacenterWorks_NL_0909_72102v.indd 1 9/4/2009 10:41:15 AM

Efficiëntie in datacenters is

Documents

Transcript of Efficiëntie in datacenters is