Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

RO Masterclass

Joost Kerkhofs24 november 2016

2

Introductie spreker

OBM: Organizational Behavior Management

3

AgendaEffectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

• Slagingskansen bij verbetertrajecten

• Wat is de rol van gedrag daarbij?

• De 3 valkuilen en 4 strategieën bij gedragsbeïnvloeding

• Wetenschappelijk bewezen protocol voor gedragsverandering in organisaties

4

Slagingskansen bij VerbetertrajectenEffectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

• Waarom ‘lukt’ maar 30% van de verandertrajecten? => McKinsey e.a. Ook bij kwaliteitsverbeteringstrajecten, zoals Lean,

ondanks alle metingen, checks en audits?

• In 60% van de gevallen wordt ‘gedrag’ als ‘boosdoener’ aangewezen.

• Verbeteren vraagt vaak om veranderen…- ‘Mensen willen best veranderen, maar willen niet

veranderd worden’

5

Slagingskansen bij VerbetertrajectenEffectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

6

Veranderen moeilijk?Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

7

Veranderen moeilijk? (2)Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

“We zijn wat we herhaaldelijk doen”…

Aristoteles

Veranderen: Cognitief makkelijker te bevatten dan gedaan

8

3 ValkuilenEffectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Voorbeeld: Creëren van bevlogenheid

9

Parkiet:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

10

Parkiet:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

11

Parkiet:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

B = Behavior

12

Parkiet:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

C = ConsequencesA = Antecedents

B = Behavior

13

Parkiet:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

C: ConsequencesA = Antecedents

B = Behavior

14

Parkiet:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

C: ConsequencesA = Antecedents

B = Behavior

80% 20%

15

Parkiet:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

A = Antecedents

B = BehaviorC: Consequences 80%20%

“Gedrag is een functie

van zijn consequenties”

– B.F. Skinner

16

C:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Consequenties:

17

C:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Consequenties:

Beloning

ervaren

= Iets krijgen wat je wilt

Straf

ervaren= Iets krijgen wat je niet wilt

18

C:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Consequenties:

Beloning

ervaren

= Iets krijgen wat je wilt

Straf

ervaren= Iets krijgen wat je niet wilt

Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt

19

C:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Consequenties:

Beloning

ervaren

= Iets krijgen wat je wilt

Straf

ervaren= Iets krijgen wat je niet wilt

Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt

WILLEN => Maximale performance

MOETEN => Minimale performance

20

C:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Consequenties:

Beloning

ervaren

= Iets krijgen wat je wilt

Straf

ervaren= Iets krijgen wat je niet wilt

Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt

WILLEN => Maximale performance

MOETEN => Minimale performance

Het

‘stapje

extra’

21

C:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Consequenties:

Beloning

ervaren

= Iets krijgen wat je wilt

Straf

ervaren= Iets krijgen wat je niet wilt

Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt

WILLEN => Maximale performance

MOETEN => Minimale performance

Het

‘stapje

extra’

Opgeven = Iets niet (meer) krijgen, wat je wel wilt

22

Strategieën:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Consequenties:

Beloning

ervaren

= Iets krijgen wat je wilt

Straf

ervaren= Iets krijgen wat je niet wilt

Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt

WILLEN => Maximale performance

MOETEN => Minimale performance

Het

‘stapje

extra’

Opgeven = Iets niet (meer) krijgen, wat je wel wilt

Belonen

Dreigen,

Dwingen

Straffen

Negeren,

Afpakken

23

Strategieën:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Consequenties:

Beloning

ervaren

= Iets krijgen wat je wilt

Straf

ervaren= Iets krijgen wat je niet wilt

Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt

WILLEN => Maximale performance

MOETEN => Minimale performance

Het

‘stapje

extra’

Opgeven = Iets niet (meer) krijgen, wat

je wel wilt

Belonen

Dreigen,

Dwingen

Straffen

Negeren,

Afpakken

80%

20%

24

Strategieën:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Consequenties:

Beloning

ervaren

= Iets krijgen wat je wilt

Straf

ervaren= Iets krijgen wat je niet wilt

Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt

WILLEN => Maximale performance

MOETEN => Minimale performance

Het

‘stapje

extra’

Opgeven = Iets niet (meer) krijgen, wat

je wel wilt

Belonen

Dreigen,

Dwingen

Straffen

Negeren,

Afpakken

20%

80%

25

Belonen:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Belonen:

26

Belonen:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Belonen:

Materiële

beloning

27

Belonen:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Belonen:

Materiële

beloning= Tastbare beloning,

financiële beloning /

bonussen => Meestal

gekoppeld aan een

resultaat in de toekomst

28

Belonen:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Belonen:

Materiële

beloning= Tastbare beloning,

financiële beloning /

bonussen => Meestal

gekoppeld aan een

resultaat in de toekomst

Sociale

beloning

29

Belonen:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Belonen:

Materiële

beloning= Tastbare beloning,

financiële beloning /

bonussen => Meestal

gekoppeld aan een

resultaat in de toekomst

Sociale

beloning= Erkenning, Waardering,

Aandacht, Complimenten,

Schouderklopje, ‘Thumbs up’,

knipoog, etc. Maar ook:

autonomie. => Direct te koppelen

aan waargenomen gedrag

30

Belonen:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Belonen:

Materiële

beloning= Tastbare beloning,

financiële beloning /

bonussen => Meestal

gekoppeld aan een

resultaat in de toekomst

Sociale

beloning= Erkenning, Waardering,

Aandacht, Complimenten,

Schouderklopje, ‘Thumbs up’,

knipoog, etc. Maar ook:

autonomie. => Direct te koppelen

aan waargenomen gedrag

80%

20%

31

Belonen: Versterken van GedragEffectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Belonen:

Materiële

beloning= Tastbare beloning,

financiële beloning /

bonussen => Meestal

gekoppeld aan een

resultaat in de toekomst

Sociale

beloning= Erkenning, Waardering,

Aandacht, Complimenten,

Schouderklopje, ‘Thumbs up’,

knipoog, etc. Maar ook:

autonomie. => Direct te koppelen

aan waargenomen gedrag

20%

80%

32

Verslavend!Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Sociale beloningen zijn de sterkste beïnvloeders van ons gedrag.

Er komt zelfs een verslavend hormoon bij vrij in ons brein: Dopamine

Gelukkig geen enge dingen nodig om dit toe te dienen…

33

3 Valkuilen:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Focus op Antecedenten

i.p.v. Consequenties…

Focus op Dwingen,

Straffen en Negeren

i.p.v. Belonen…

Focus op Materiële

beloning i.p.v. Sociale

beloning…

20%

20%

20%

34

3 Valkuilen:Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Focus op Antecedenten

i.p.v. Consequenties…

Focus op Dwingen,

Straffen en Negeren

i.p.v. Belonen…

Focus op Materiële

beloning i.p.v. Sociale

beloning…

20%

20%

20%

Effectief geïnvesteerde

tijd en energie in

gedragsbeïnvloeding om

iets gedaan te krijgen van

een ander.

Dat is Management Muda

!

0,8%

35

BevlogenheidEffectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

De oplossing?

36

Bedrijfskundig ProtocolEffectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Leuk, zo’n parkiet, maar hoe passen we het toe in een organisatie?

Wetenschappelijk bewezen stappenplan:

•Specificeren

•Meten

•ABC-analyse

•Feedback

•Subdoelen

•Belonen

•Monitoren en Bijsturen

- Meer dan 60.000 wetenschappelijke

studies sinds 1973, repliceerbaar en

met meetbare resultaten;

- In 50+ landen al honderden

organisaties geholpen;

- In Nederland zo’n 200 cases;

- Onderwijs in OBM aan

universiteiten als Harvard en VU

Amsterdam. Reeds honderden

deelnemers gingen u voor!;

- Ook bij IIA en in-company mogelijk.

37

Vertrouw op de wetenschapEffectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

OBM is géén psychologie, maar hoort bij bedrijfskunde

Psychologie = wetenschap van de geest = wat mensen denken of vinden (attitude)

OBM = gedragswetenschap = wat mensen werkelijk DOEN

A: B => C

E = mc2

38

Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties

Bedank voor jullie aandacht en inzet!

Meer weten?

www.neotopia.nl

www.adriba.nl

Thank you