Presentaties consequenties wijzigingen bouwbesluit
-
Upload
gert-harm-ten-bolscher -
Category
Real Estate
-
view
259 -
download
1
description
Transcript of Presentaties consequenties wijzigingen bouwbesluit
1
Consequenties wijziging
Bouwbesluit per 1 januari 2015
Programma Daniëlle Dikhoff:
– Relevante wijzigingen Bouwbesluit
– Woningbouwconcepten
– Installatiegeluid
Gert Harm ten Bolscher:
– Specifieke aandachtspunten voor woningbouw
Pauze
Ton Glashorst:
– Specifieke aandachtspunten utiliteitsbouw
Maarten Ouwehand:
– Aantonen van energetische kwaliteit
Vragenronde
Afsluiting 3
4
Programma Daniëlle Dikhoff:
– Relevante wijzigingen Bouwbesluit
– Woningbouwconcepten
– Installatiegeluid
Gert Harm ten Bolscher:
– Specifieke aandachtspunten voor woningbouw
Pauze
Ton Glashorst:
– Specifieke aandachtspunten utiliteitsbouw
Maarten Ouwehand:
– Aantonen van energetische kwaliteit
Vragenronde
Afsluiting 5
Energieprestatie
6
7
Huidige EPC-eis EPC-eis per
1 jan 2015
Procentueel
Woonfunctie 0,6 0,4 - 30%
Bijeenkomstfunctie 2,0 1,1 - 45%
Celfunctie 1,8 1,0 - 44%
Gezondheidszorgfunctie
(met bedgebied)
2,6 1,8 - 31%
Gezondheidszorgfunctie
(overig)
1,0 0,8 - 20%
Kantoorfunctie 1,1 0,8 - 27%
Logiesfunctie (in een
logiesgebouw)
1,8 1,0 - 44%
Logiesfunctie (overig) 1,4 1,4 n.v.t.
Onderwijsfunctie 1,3 0,7 - 46%
Sportfunctie 1,8 0,9 - 50%
Winkelfunctie 2,6 1,7 - 35%
Stedenbouwkundig ontwerp & EPC-effect
8
- 0,10 0,0 + 0,10
Voorgvel N Voorgvel O
+ 0,06
Verkaveling / oriëntatie:
voorgevel N, O, Z, W
Bouwkundig ontwerp & EPC-effect
9
Isolatiewaarde:
Verhouding U-waarde / Rc-waarde
- 0,10 0,0 + 0,10
Glas% cf. BB Glas +50%
+ 0,05
- 0,10 0,0 + 0,10
Isolatie cf. BB Isolatie
verbeterd
- 0,05
Rc vloer 3,5 → 5,0 m2K/W
Rc gevel 4,5 → 6,0 m2K/W
Rc dak 6,0 → 7,5 m2K/W
Uraam 1,5 → 0,9 W/m2K
Udeur 1,65 → 1,0 W/m2K
10
Verhouding GO/verliesoppervlak
- Aantal verdiepingen: 1, 2, 3, 4
- Geometrie: tussen, hoek, vrijstaand
- Doorsnede: compact, sprongen/opbouw
- 0,10 0,0 + 0,10
Tussenwoning Hoekwoning
/ 2^1 kap
+ 0,03
11
- 0,10 0,0 + 0,10
Leidinglengten
forfaitair Kortere leidinglengte
- 0,02
- 0,10 0,0 + 0,10
Geen zonwering Zonwering Z
- 0,03
Ontwerp en uitvoering & EPC-effect
12
- 0,10 0,0 + 0,10
Forf.
koudebruggen
Koudebruggen
cf. SBR
- 0,07
Manchet met passing
aanbrengen
13
- 0,10 0,0 + 0,10
Forf.
luchtdichtheid Meetrapport
- 0,03
Manchet met passing
aanbrengen
Hoekwoning:
qv;10;spec 0,84 → 0,20
dm3/s per m2
Woningbouw concepten
Uitgangspunten
Tussenwoning
• Isolatie dichte geveldelen: variabel
• Uraam: 1,5 W/m2K (redelijke standaard)
• Geisoleerde deuren (U=1,65 W/m2K)
• Qv;10;spec: 0,4 dm3/s per m2
• Warmteopwekker: variabel
• Afgiftesysteem:
– Radiatoren (ltv)
– Vloerverwarming
• Ventilatiesysteem: variabel
• PV-panelen: 155 Wp/m2 (1,65 m2 per paneel)
15
Concept EPC 0,4 isolatie conform BB
Basis met C Basis met D L/W wp met D Bodem wp met D
Ruimteverwarming Hr107 Hr107 L/W wp W/W wp
Warmteafgifte Radiatoren ltv Radiatoren ltv Vloerverw. Vloerverw.
Tapwater Rend. > 80% Rend. > 80% L/W wp W/W wp
Douchepijp wtw Ja Ja Nee Nee
Ventilatiesysteem C: vraaggest.
met zr-roosters
D: met wtw en 2
zone CO2-sturing
D: met wtw en 2
zone CO2-sturing
D: met wtw en 2
zone CO2-sturing
Koeling Nee Nee Optie Ja
Pv 3 panelen 1 paneel 3 panelen Nee
EPC 0,38 0,39 0,40 0,36
Gasgebruik (m3/jr) 650 500 - -
Elektragebr. (kWh/jr) 2.350 2.950 5.100 4.850
Indicatie
meerkosten (€)
Referentie 1.400,- 8.300,- 10.000,-
16
Concept EPC 0,4 Isolatiewaardes beter dan Bouwbesluit
Bouwbesluit:
• Rc vloer: 3,5 m²K/W
• Rc gevel: 4,5 m²K/W
• Rc dak: 6,0 m²K/W
• Uraam: 1,5 W/m2K
• Udeur: 1,65 W/m2K
Beter dan Bouwbesluit:
• Rc vloer: 5,0 m²K/W
• Rc gevel: 6,0 m²K/W
• Rc dak: 7,5 m²K/W
• Uraam: 1,0 W/m2K
• Udeur: 1,0 W/m2K
17
Concept EPC 0,4 isolatie beter dan BB
Basis met C Basis met D L/W wp met D Bodem wp met D
Ruimteverwarming Hr107 Hr107 L/W wp W/W wp
Warmteafgifte Radiatoren ltv Radiatoren ltv Vloerverw. Vloerverw.
Tapwater Rend. > 80% Rend. > 80% L/W wp W/W wp
Douchepijp wtw Ja Ja Nee Nee
Ventilatiesysteem C: vraaggest.
met zr-roosters
D: met wtw en 2
zone CO2-sturing
D: met wtw en 2
zone CO2-sturing
D: met wtw en 2
zone CO2-sturing
Koeling Nee Nee Optie Ja
Pv 1 paneel Nee 3 panelen Nee
EPC 0,40 0,38 0,38 0,34
Gasgebruik (m3/jr) 570 430 - -
Elektragebr. (kWh/jr) 2.800 3.100 5.000 4.730
Indicatie
meerkosten (€)
3.800,- 5.500,- 12.800,- 14.000,-
18
Concept EPC 0 isolatie cf Bouwbesluit
Basis met C Basis met D L/W wp met D Bodem wp met D
Ruimteverwarming Hr107 Hr107 L/W wp W/W wp
Warmteafgifte Radiatoren ltv Radiatoren ltv Vloerverw. Vloerverw.
Tapwater Rend. > 80% Rend. > 80% L/W wp W/W wp
Douchepijp wtw Ja Ja Nee Nee
Ventilatiesysteem C: vraaggest.
met zr-roosters
D: met wtw en 2
zone CO2-sturing
D: met wtw en 2
zone CO2-sturing
D: met wtw en 2
zone CO2-sturing
Koeling Nee Nee Optie Ja
Pv 13 panelen 12 panelen 14 panelen 10 panelen
EPC 0,0 -0,02 -0,01 -0,02
Gasgebruik (m3/jr) 650 500 - -
Elektragebr. (kWh/jr) 100 470 2.600 2.600
Indicatie
meerkosten (€)
3.800,- 5.500,- 12.400,- 14.400,-
19
Concept Nul-op-de-Meter Isolatiewaardes beter dan Bouwbesluit
20
L/W wp L/W wp met zc Bodem wp
Ruimteverwarming L/W wp L/W wp W/W wp
Warmteafgifte Vloerverw. Vloerverw. Vloerverw.
Tapwater L/W wp L/W wp +
zonnecollector
W/W wp
Ventilatiesysteem D: met wtw en 2
zone CO2-sturing
D: met wtw en 2
zone CO2-sturing
D: met wtw en 2
zone CO2-sturing
Koeling Optie Optie Ja
Pv 21 panelen (35
m2)
18 panelen (30
m2)
18 panelen (30
m2)
EPC -0,45 -0,45 -0,45
Elektra (kWh/jr) - - -
Indicatie
meerkosten (€)
23.500,- 23.500,- 25.500,-
Handige vuistregels tussenwoning
• 1 pv-paneel EPC-reductie van circa 0,035
• Douchtepijp wtw ruim -1 pv-paneel
• Zonnecollector circa -3 pv-panelen
• Van HTV naar LTV -½ pv-paneel
• Van forfaitaire invoer lineaire warmteverliezen naar
SBR referentiedetails -1 tot 2 pv-panelen
• Ventilatiesysteem C met tijdsturing naar systeem
met CO2-sturing -½ pv-paneel
• Ventilatiesysteem D met wtw naar systeem met
2 zone CO2-sturing -½ pv-paneel
• Ongunstige oriëntatie woning +2 pv-panelen
21
Woongebouwen
22
Gestapelde woningen
EPC 0,4 voor voor gestapelde woningen:
• Woongebouwen: bij meer dan 5 bouwlagen wordt
dakvlak de beperkende factor voor de toepassing
van zonnepanelen
• Collectieve systemen voor verwarming scoren in
het algemeen minder goed in de EPC-systematiek
• Circulatieleiding van een collectieve installatie voor
warm tapwater geeft aanzienlijk warmteverlies
• Door de compacte vorm en aanwezigheid van
balkons en galerijen relatief gezien meer
glasoppervlak (isolatiewaarde ramen <<
isolatiewaarde geisoleerd geveldeel) 23
Voorbeeld EPC 0,40
24
Woongebouw Concept 1 - individuele ketel
Isolatie vloer Rc = 3,5 m2K/W
Isolatie gevel Rc = 4,5 m2K/W
Isolatie dak Rc = 6,0 m2K/W
Raam (glas + kozijn) Uw < 1,50 W/m2K (HR++)
Deur(en) Ud < 1,65 W/m2K
Infiltratie qv;10;spec = 0,42
Ruimteverwarming Hr107-ketel
Warmteafgifte Vloerverwarming
Tapwater Hr107-ketel, CW4,
rendement ≥ 80%
Douchegoot-wtw Nee
Ventilatiesysteem Balansventilatie met hr-wtw
Koeling Geen
Pv-systeem per app 2,4 panelen à 155 Wp/m2
24
Voorbeeld EPC 0,40
25
Woongebouw Concept 1 - individuele ketel Concept 2 - stadswarmte
Isolatie vloer Rc = 3,5 m2K/W Rc = 3,5 m2K/W
Isolatie gevel Rc = 4,5 m2K/W Rc = 4,5 m2K/W
Isolatie dak Rc = 6,0 m2K/W Rc = 6,0 m2K/W
Raam (glas + kozijn) Uw < 1,50 W/m2K (HR++) Uw < 1,50 W/m2K (HR++)
Deur(en) Ud < 1,65 W/m2K Ud < 1,65 W/m2K
Infiltratie qv;10;spec = 0,42 qv;10;spec = 0,42
Ruimteverwarming Hr107-ketel Stadswarmte
Warmteafgifte Vloerverwarming Vloerverwarming
Tapwater Hr107-ketel, CW4,
rendement ≥ 80%
Stadswarmte
Douchegoot-wtw Nee Nee
Ventilatiesysteem Balansventilatie met hr-wtw Balansventilatie met hr-wtw
Koeling Geen Geen
Pv-systeem per app 2,4 panelen à 155 Wp/m2 2,4 panelen à 155 Wp/m2
25
Installatiegeluid
Bouwbesluit-eis, artikel 3.9, lid 2
‘een mechanische voorziening voor luchtverversing,
warmteopwekking of warmteterugwinning heeft een niet hoger
geluidniveau (LI;A;k) in een verblijfsgebied veroorzaakt dan 30 dB(A)’
Installatiegeluid
27
• Bouwkundige aandachtpunten
– - Massa constructie ≥ 200 kg/m2
– - Omtimmering rondom de MV-unit
VG op zolder?
Installatiegeluid
28
• Installatietechnische aandachtpunten
– - Beperken kanalenweerstand
– - Akoestische slang
– - Inregelen
ISSO-rapport 111: Geluid van
individuele woninginstallaties
29
30
WTW-unit
op bouwmuur
monteren
Geluiddempende
slang minimaal 75 cm
Scherpe bochten
er uithalen
Beugels niet verankeren
aan dakelement
WTW-unit omkasten
Luchtsnelheid roosters,
kanalen en ventielen
≤ 3 m/s 30
Programma Daniëlle Dikhoff:
– Relevante wijzigingen Bouwbesluit
– Woningbouwconcepten
– Installatiegeluid
Gert Harm ten Bolscher:
– Specifieke aandachtspunten voor woningbouw
Pauze
Ton Glashorst:
– Specifieke aandachtspunten utiliteitsbouw
Maarten Ouwehand:
– Aantonen van energetische kwaliteit
Vragenronde
Afsluiting 31
Gewillige theorie en
weerbarstige praktijk
Gert Harm ten Bolscher
@GertHarmtB
33
De praktijk
• Energiegebruik hoger dan verwacht
• Comfortbeleving valt tegen
• Gebruikersgemak wordt niet ervaren
34
35
36
Gebruikersgedrag
37
Theoretisch energiegebruik
onzuinige woning
Theoretisch energiegebruik
zuinige woning
Praktisch energiegebruik
onzuinige woning
Praktisch energiegebruik
zuinige woning
Prebound effect
Rebound effect
Energiegebruik en vakmanschap
• Vakmanschap in conceptvorming,
ontwerp, realisatie en beheer bepaalt
energiegebruik
38
Oorzaken discomfort
39
Isolatiewaarde
40
Glas en discomfort
41
Bron: Isso 49 en 85
Contacttemperatuur vloer
• Discomfort door te lage of een te hoge
contacttemperatuur van de vloer
– Uitgangspunt: contacttemperatuur vloer
tussen de 19°C en 26°C
– Uitzonderingen:
o Badkamer
o Randzones?
• Vraag: contacttemperatuur vloer als er
geen warmtevraag meer is?
42
Verticale temperatuurgradiënt
• Discomfort door te grote verticale
temperatuurgradiënt door combinatie
van:
– Luchtsnelheid
– Inblaashoogte
– Temperatuur
43
(Dis)comfort?
44
Luchtsnelheid en luchttemperatuur
45
Effect kierdichtheid
46
Discomfort door lage
inblaastemperatuur
47
Ventilatiesystemen en comfort
• Bij natuurlijke toevoer: kans op
comfortklachten neemt toe bij lagere
buitentemperaturen
• Bij ventileren met (voor)verwarmde
lucht: kans op tochtklachten nihil (mits
systeem goed ontworpen en
gerealiseerd)
48
Natuurlijke toevoer
• Beperking discomfort
– Drukgeregelde roosters (verplaatst
ervaring discomfort naar lagere
buitentemperaturen)
– Koude toevoerlucht voorverwarmen
(energie-efficiëntie?)
– Ander type ventilatiesysteem: afzuiging
per ruimte en toevoer via roosters of
roosters en centrale ruimte
49
Binnenklimaatmetingen
• Vrijstaande woning, bouwjaar 2009
• Ventilatiesysteem: DVS-systeem van
Orcon (natuurlijke toevoer,
mechanische afvoer per ruimte en
CO2-sturing per ruimte of geclusterde
ruimtes)
•11-12-
2014
50
Roosters op begane grond open
(1.200 ppm)
•11-12-
2014
51
Roosters op begane grond
gesloten (1.200 ppm)
•11-12-
2014
52
53
Interactie isolatiewaarde, type
ventilatiesysteem en op te
stellen vermogen
Isolatiewaarde, ventilatiesysteem
en warmtepomp
• Isolatie basis:
– Rc: 3,5 (alle geveldelen)
– Uwindow : 1,7
• Isolatie verbeterd (cf. Bouwbesluit 2015):
• Isolatie goed:
– Rc: 6,5 (alle geveldelen)
– Uwindow : 1,0
54
Ventilatiesysteem
• Systeem C met ZR gevelroosters en
vraagsturing (op CO2-waarde)
• Balansventilatie met
warmteterugwinning
55
Uitwerking
Woning Dak
(m2)
Gevel
(m2)
Vloer
(m2)
Glas
(m2)
Inhoud
(m3
2^1-kap-
woning
74 127 57 22 420
56
EPC-effect
57
Benodigd vermogen
58
Meer-/minderkosten
59
Energiekosten
60
Woonlasten (over 30 jaar)
61
Woonlasten (over 15 jaar)
62
Conclusies
• Een energiezuinige woning vraagt
modelbewoners of een robuuste
woning
• Comfortbeleving in een energiezuinige
woning is aandachtspunt
– Ventilatiesysteem is ruggengraat
installatie
– Natuurlijke toevoer: helft van de
benodigde warmte gaat naar de vogels
• De gebruiker centraal! 63
Programma Daniëlle Dikhoff:
– Relevante wijzigingen Bouwbesluit
– Woningbouwconcepten
– Installatiegeluid
Gert Harm ten Bolscher:
– Specifieke aandachtspunten voor woningbouw
Pauze
Ton Glashorst:
– Specifieke aandachtspunten utiliteitsbouw
Maarten Ouwehand:
– Aantonen van energetische kwaliteit
Vragenronde
Afsluiting 64
Programma Daniëlle Dikhoff:
– Relevante wijzigingen Bouwbesluit
– Woningbouwconcepten
– Installatiegeluid
Gert Harm ten Bolscher:
– Specifieke aandachtspunten voor woningbouw
– Wijzigingen labelmethodiek
Pauze
Ton Glashorst:
– Specifieke aandachtspunten utiliteitsbouw
Maarten Ouwehand:
– Aantonen van energetische kwaliteit
Vragenronde
Afsluiting 65
Consequenties EPC voor
utiliteit
66
Kantoor School
met
sport
[Q/Q]
MFA
(bijeen-
komst)
Gezond-
heid niet
klinisch
Gezond-
heid
met bed
EPC
2014
1,10 1,00 2,00 1,00 2,60
EPC
2015
0,80 0,54 1,10 0,80 1,80
Aan-
scherping
27% 46% 45% 20% 31%
Hoe behalen we het resultaat
• Pv-panelen?
• Warmtepompen?
• Nog beter isoleren?
67
Kantoor gebouw klein,
inzet pv
68
EPC 2014 LWWP
2014
EPC 2015 LWWP ALL-
electric
EPC 1,1 0,81 0,80 0,80 0,68
CO2
[kg/m2a]
23,4 21,4 20,7 21,0 18,1
Invest.
[€/m2]
0 14,85 23,01 20,23 56,63
Eploit.
[€/m2]
0 -1,20 -1,04 -1,27 -1,78
Totaal 5
jaar [€/m2]
0 8,87 17,82 13,86 47,72
Totaal 10
jaar [€/m2]
0 2,88 12,63 7,50 38,82
Kantoor gebouw klein,
extra isoleren
69
EPC 2014 LWWP
2014
EPC 2015 LWWP ALL-
electric
EPC 1,10 0,81 0,80 0,80 0,68
CO2
[kg/m2a]
23,4 21,4 20,98 20,26 18,2
Invest.
[€/m2]
0 14,85 49,71 49,46 85,86
Eploit.
[€/m2]
0 -1,20 -1,14 -1,45 -1,92
Totaal 5
jaar [€/m2]
0 8,87 44,02 42,22 76,24
Totaal 10
jaar [€/m2]
0 2,88 38,32 34,99 66,63
Resultaat klein kantoor
• Extra isoleren is weinig zinvol
• Voor All-electric is de schaal te klein
• Beste optie: LWWP
• Meerinvestering 20 €/m2
• Meerkosten over 10 jaar: 7,5 €/m2
70
Kantoor gebouw middelgroot,
inzet pv
71
EPC 2014 LWWP
2014
EPC 2015 LWWP ALL-
electric
EPC 1,1 0,94 0,80 0,80 0,76
CO2
[kg/m2a]
24,33 21,00 17,54 18,02 17,22
Invest.
[€/m2]
0 12,73 31,25 25,18 54,87
Eploit.
[€/m2]
0 -0,53 -0,71 -0,93 -1,18
Totaal 5
jaar [€/m2]
0 10,09 27,67 20,53 48,98
Totaal 10
jaar [€/m2]
0 7,44 24,12 15,87 43,09
Kantoor gebouw middelgroot,
extra isoleren
72
EPC 2014 LWWP
2014
EPC 2015 LWWP ALL-
electric
EPC 1,10 0,81 0,80 0,80 0,74
CO2
[kg/m2a]
24,33 21,00 17,70 18,01 16,79
Invest.
[€/m2]
0 12,73 45,84 40,11 71,13
Eploit.
[€/m2]
0 -0,53 -0,79 -0,99 -1,25
Totaal 5
jaar [€/m2]
0 10,09 41,89 35,17 65,86
Totaal 10
jaar [€/m2]
0 7,44 37,93 30,24 58,59
Resultaat middelgroot kantoor
• Inzet op pv geeft beste resultaat
• Extra isoleren is weinig zinvol
• Voor All-electric is de schaal te klein
• Beste optie: LWWP
• Meerinvestering 25 €/m2
• Meerkosten over 10 jaar: 16 €/m2
73
School met sport, inzet pv
74
EPC 2014 Frise
Scholen
klasse B
EPC 2015 LWWP Bodem-
collector
EPC [Q/Q] 1,00 0,75 0,54 0,54 0,54
CO2
[kg/m2a]
31,50 24,69 16,05 17,28 16,39
Invest.
[€/m2]
0 14 42 44 61
Eploit.
[€/m2]
0 -1,60 -2,26 -2,57 -2,39
Totaal 5
jaar [€/m2]
0 6,03 30,67 31,41 48,86
Totaal 10
jaar [€/m2]
0 -1,97 19,35 18,52 36,90
School met sport, extra
isoleren
75
EPC 2014 Frise
Scholen
klasse B
EPC 2015 LWWP Bodem-
collector
EPC [Q/Q] 1,00 0,75 0,54 0,54 0,54
CO2
[kg/m2a]
31,50 24,69 16,39 17,37 17,71
Invest.
[€/m2]
0 14 63 66 84
Eploit.
[€/m2]
0 -1,60 -2,42 -2,67 -2,46
Totaal 5
jaar [€/m2]
0 6,03 51,22 52,91 71,52
Totaal 10
jaar [€/m2]
0 -1,97 39,11 39,55 59,21
Resultaat school met sport
• Inzet op pv geeft beste resultaat
• Extra isoleren is weinig zinvol
• Voor WKO is subsidie vereiste
• Beste optie: LWWP
• Meerinvestering 44 €/m2
• Meerkosten over 10 jaar: 18,5 €/m2
76
MFA
Referentie:
• Natuurlijke toetreding van
ventilatielucht
• Comfort is matig
• Bij toenemende isolatiegraad wordt
het discomfort groter; voor nieuwbouw
niet meer te adviseren
77
MFA, inzet pv
78
EPC 2014 LWWP EPC 2015 LWWP Bodem-
collector
EPC 1,91 1,22 1,10 1,10 1,08
CO2
[kg/m2a]
34,30 23,00 19,91 20,66 20,07
Invest.
[€/m2]
0 58 74 72 95
Eploit.
[€/m2]
0 -1,81 -1,87 -2,18 -2,19
Totaal 5
jaar [€/m2]
0 49 65 61 83
Totaal 10
jaar [€/m2]
0 40 55 50 72
MFA, extra isoleren
79
EPC 2014 LWWP EPC 2015 LWWP Bodem-
collector
EPC 1,91 1,22 1,10 1,10 1,04
CO2
[kg/m2a]
34,30 23,00 20,07 21,15 19,89
Invest.
[€/m2]
0 58 90 87 113
Eploit.
[€/m2]
0 -1,81 -2,00 -2,25 -2,46
Totaal 5
jaar [€/m2]
0 49 80 76 101
Totaal 10
jaar [€/m2]
0 40 70 65 89
Resultaat MFA
• Inzet op pv geeft beste resultaat
• Extra isoleren is weinig zinvol
• Voor WKO is subsidie vereiste
• Beste optie: LWWP
• Meerinvestering 44 €/m2
• Meerkosten over 10 jaar: 18,5 €/m2
80
Kansen en aandachtpunten
• Met de verminderde energievraag wordt
de inzet van lucht/water warmtepompen
steeds interessanter
• Hoog temperatuur koelen en
laagtemperatuur verwarmen is
randvoorwaarde
• All-air evt in combinatie BKA wordt
steeds aantrekkelijker
• Het gevelconcept en met name de
openingen wordt doorslaggevend 81
Programma Daniëlle Dikhoff:
– Relevante wijzigingen Bouwbesluit
– Woningbouwconcepten
– Installatiegeluid
Gert Harm ten Bolscher:
– Specifieke aandachtspunten voor woningbouw
– Wijzigingen labelmethodiek
Pauze
Ton Glashorst:
– Specifieke aandachtspunten utiliteitsbouw
Maarten Ouwehand:
– Aantonen van energetische kwaliteit
Vragenronde
Afsluiting 82
Infrarood
Koudebruggen gevel
Infrarood
•11-12-
2014
84
Koudebruggen (dak)constructie
Infrarood
•11-12-
2014
85
Koudebruggen constructie
Infrarood
•11-12-
2014
86
Koudebruggen dak
•11-12-
2014
87
Luchtdichtheid
Blowerdoor
•11-12-
2014
88
Luchtdichtheid
lekkages
•11-12-
2014
89
Luchtdichtheid
lekkages
•11-12-
2014
90
Luchtdichtheid
Lekkage zonneboiler
•11-12-
2014
91
Ventilatie
Debietmeting ventilatie
•11-12-
2014
92
Geluid
Geluidsmetingen vertrekken
Programma Daniëlle Dikhoff:
– Relevante wijzigingen Bouwbesluit
– Woningbouwconcepten
– Installatiegeluid
Gert Harm ten Bolscher:
– Specifieke aandachtspunten voor woningbouw
– Wijzigingen labelmethodiek
Pauze
Ton Glashorst:
– Specifieke aandachtspunten utiliteitsbouw
Maarten Ouwehand:
– Aantonen van energetische kwaliteit
Vragenronde
Afsluiting 93
•11-12-
2014 94
95
EPC-
Wijziging Bouwbesluit
De huidige vereiste minimale
isolatiewaarde van dichte geveldelen
bedraagt 3,5 m²K/W
Waar
Niet waar
96
Wijziging Bouwbesluit
Per 1 januari 2015 moet de
isolatiewaarde van dichte geveldelen
minimaal 5 m²K/W bedragen
Waar
Niet waar
97
Wijziging Bouwbesluit
De aangescherpte eis voor de
isolatiewaarde van dichte geveldelen geldt
alleen voor gebouwen met een woonfunctie
Waar
Niet waar
98
Aanscherping
energieprestatie-eisen
99
De aanscherping van de EPC geldt alleen
voor gebouwen met een woonfunctie
Waar
Niet waar
Aanscherping
energieprestatie-eisen
100
De aanscherping van de EPC betekent een
reductie in het verwachte gebouwgebonden
energiegebruik van circa 50% ten opzichte
van 2007
Waar
Niet waar
EPC 0,4 voor grondgebonden
woningen
Om aan de nieuwe EPC-eis te voldoen
kan bij een tussenwoning geen hr107-
ketel meer toegepast worden
Waar
Niet waar 101
EPC 0,4 voor grondgebonden
woningen
Om aan de nieuwe EPC-eis te voldoen kan
bij een vrijstaande woning ventilatiesysteem
type C niet meer toegepast worden
Waar
Niet waar 102
EPC 0,4 voor grondgebonden
woningen
Om de EPC van 0,4 voor woningen te
realiseren moeten altijd pv-panelen
toegepast worden
Waar
Niet waar 103
EPC 0,4 voor grondgebonden
woningen
De goedkoopste oplossing voor een
tussenwoning is 4-6 pv-panelen op een
EPC 0,6 woning
Waar
Niet waar 104
EPC 0,4 voor gestapelde
woningen
105
Bij meer dan 5 woonlagen wordt het
lastig om te voldoen aan de EPC-eis
Waar
Niet waar
Lager dan 0,4
106
Een EPC 0 woning is hetzelfde als een
nul-op-de-meter woning
Waar
Niet waar
Lager dan 0,4
Om een EPC 0 woning te realiseren kan
bij een vrijstaande woning geen hr107-
ketel meer toegepast worden
Waar
Niet waar 107
Lager dan 0,4
108
Een nul-op-de-meter woning heeft een
EPC van circa -0,4
Waar
Niet waar