bbn adviseurs

Duurzaamheid laten renderen

Inhoud van de presentatie

• Wie zijn wij• Waarom een model ?• De huidige praktijk• Kosten en baten van duurzaamheid• Toepassing model• Vragen

Betrokkenheid bij duurzame vastgoedontwikkelingFinancieel en strategisch adviseur• Marktleider bouwkostenadviseur bij ontwikkelaars• Uitgebreide kennis over duurzame investeringen• Kennis van exploitatiekosten en onderhoud• Vastgoed rekenen aan duurzame projecten

Voorbeelden van nieuwbouw• Stadskantoor Venlo• TNT Hoofddorp• WNF kantoor Zeist

Voorbeelden van bestaand vastgoed• New Amsterdam• Oval Tower• Gemeentehuizen Velsen en Goirle

Welke ambitie, best practice of…..

GPR• Kostentools GPR i.s.m. W/E adviseurs• Projecten in o.a. Heerhugowaard, Rotterdam en Velsen

BREEAM• Nieuwe Haagse Passage• Retail Coolsingel Rotterdam

GreenCalc+• TNT te Hoofddorp

C2C• Stadskantoor Venlo• Casino Venlo

Redenen om een model te ontwikkelen

Stelling 1Duurzaamheid voegt waarde toe aan een

vastgoedontwikkeling

Stelling 2In de huidige praktijk blijven er vaak nog kansen

onbenut

Stelling 3Inzichtelijk maken en activeren van alle voordelen van

duurzaamheid zal het ‘groene’ resultaat verbeteren

De huidige pratijk…

100%

66%

33%

0%

Alle ogen op de eindgebruiker!

Toekomstige huisvesting eindgebruiker?

51% van de eindgebruikers wil zijn eigen huisvesting verduurzamen

18% van de eindgebruikers wil verhuizen naar een nieuw ontwikkeld duurzaam kantoor

4% van de eindgebruikers wil verhuizen naar een ander verduurzaamd kantoor

(Jones Lang LaSalle 2010)

Zullen beleggers en eindgebruikers elkaar vinden in het verduurzamen van vastgoed en het verlengen van samenwerking?

Waardering duurzaamheid door eindgebruiker

Kosten van duurzaamheid

Investering in langere levensduur• Flexibel gebouw / architectuur• Functiewisseling en mogelijke uitbreiding

Investering in gunstigere exploitatie• Investering t.b.v. lager energieverbruik / -opwekking• Investering in materiaalgebruik, langere levensduur/restwaarde

Investering in ‘zachte’ maatregelen• Gezondheid werknemers in het gebouw• Productiviteit medewerkers• Tevredenheid werknemers

Overige investering• Kosten van engineering/ontwerp en eventueel certificering

Baten van duurzaamheid

• Flexibel gebouw• Lagere exploitatiekosten gebruiker (energie e.d.)• Lagere exploitatiekosten belegger (onderhoud e.d.)• Langere afschrijvingstermijnen, minder groot onderhoud• Hoger huurniveau door lagere exploitatiekosten (Green

Lease)• Toekomstbestendiger ontwerp• Betere verhuurbaarheid/lager risico op leegstand• Hogere restwaarde• Gunstiger waardeontwikkeling dan traditioneel• Hogere productivitiet• Gezondheid van medewerkers/lager ziekteverzuim• Tevredenheid werknemers/personeelsbeleid• Groen imago

Rolverdeling in vastgoedontwikkeling

Wie investeert en wie profiteert?

Toepassing Model

Invoer specificaties gebouw

Gezamelijk bepalen van ambitieniveau’s :• Duurzaamheid in verschillende niveau’s + gevolgen• Bouwkundige pakketten + gevolgen• Overige opwaardering of aanpassing + gevolgen

Bepalen van de maximale / minimale kaders :• Maximale huur / huisvestingslast• Minimale grondwaarde en rendementen e.d.

Welke variabelen voeg ik toe ?• Periode, afschrijving, waardeontwikkeling, indexaties etc. etc.

Voorbeeld Model voor nieuwbouw

Duurzaamheidsniveaus :• Bouwbesluit• Maatregelenpakket 1• Maatregelenpakket 2• Maatregelenpakket 3• Maatregelenpakket 4

Variabelen :• Investering• Baten energie• Baten onderhoud• Afschrijving %• Waardeontwikkeling %

AMBITIE VERBINDT ALLES