Post on 02-Aug-2016
description
trim
estr
ieel
| P9
1114
7 | A
fgift
ekan
toor
: Gen
t x |
PB n
umm
er B
C31
383
JUNI 2016
vaartmet
DE VLAAMSE BINNENVAART IN BEELD
* Bron: Federaal Planbureau, 2015
2012 2030
65,4 miljard tonkm
63,4 % meer binnenvaart
miljard tonkm94,5
Evolutie goederenvervoer
+44,5 %
Beste lezer
Kan ons land tegen 2030 44,5 procent meer
vrachtvervoer aan en hoe? Dat is een cruciale
vraag die het Federaal Planbureau stelt in haar
nieuwe rapport ‘Vooruitzichten transportvraag’
(dec. 2015). De binnenvaart zal volgens het rap-
port, bij ongewijzigd beleid, met 63,4 % groeien
tegen 2030. In deze publicatie bieden we een
helder overzicht van de binnenvaart in Vlaande-
ren. Hoe zit onze kleine sector in elkaar? En welke
rol kan hij spelen om bijkomende congestie en
luchtverontreiniging te vermijden?
Veel leesplezier
Promotie Binnenvaart Vlaanderen, vzw
02 Welke schepen varen er in Vlaanderen?
Inhoud
binnenvaartuigen capaciteit van 1.861.548 ton Bron: ITB, 2016
=
+
+
PBV is een onafhankelijke vzw die de verschillende spelers vertegenwoordigt die betrokken zijn bij het vervoer over de Vlaamse binnenwateren. Het is een van de kerntaken van de vzw PBV om zo veel mogelijk mensen wegwijs te maken in de sector.Verantwoordelijke uitgeverPromotie Binnenvaart Vlaanderen vzw, Havenstraat 44, 3500 Hasselt. T 011 23 06 06 – www.binnenvaart.be Realisatie: Jansen & Janssen Creative Content,www.jaja.be – editie juni 2016
02 Fijnmazig netwerk
02 Welke schepen varen er in Vlaanderen?
04 Minder, maar grotere schepen
04 Wie staat er aan het roer?
06 Welke goederen op het water?
08 Maatschappelijk belang
11 De toekomst
01 Fijnmazig netwerk
Het aantal binnenvaart
schepen en de totale
capaciteit van de
vloot daalt licht,
terwijl de gemiddelde
tonnenmaat stijgt.
Er zijn iets minder, maar
grotere binnenschepen.
colofon
1.221
drogeladingschepentotale capaciteit 1.508.090 ton
gemiddelde tonnage 1.568 ton
962
tankschepentotale capaciteit
350.370 ton
gemiddelde tonnage 2.086 ton
168
duwbotenvermogen46.501 kW
91
Aantal Belgische schepen
2
De EU telt 51.700 km aan
kanalen, rivieren en meren.
Daarvan ligt 20.000 km in
België, Nederland, Frankrijk,
Duitsland en Oostenrijk.
In Vlaanderen is 1.076 km
water weg geschikt voor beroepsvaart.
53 % daarvan is geschikt voor de
grootste scheepstypes (klasse IV
of hoger).
Voor bijna elk type vracht, voor grote en kleine water-
wegen, zijn er schepen op de markt.
=
=
=
=
==
=
= 1 vrachtwagen van 20 ton
KEMPENAAR Oorspronkelijk gebouwd voor de vaart op de
Kempische kanalen in Zuid-Nederland en België
L 50 × B 6,60 × D 2,50 m
Laadvermogen 600 ton of 20 TEU
D.E.K. (DORTMUNDEMSKANAAL) U.N. Norm: Gustav Koenigs
L 67-80 × B 8,20 × D 2,50 m
Laadvermogen 968 ton of 28 TEU
GROOT RIJNSCHIP Van L 95 × B 11,40 × D 2,70 m tot L 110 ×
B 11,40 × D 3,50 m
Laadvermogen 2.160 ton of 165 TEU
GROOT CONTAINERSCHIP L135,00 × B 17,00 × D 3,00 m
Laadvermogen 470 TEU
SPITS Afgestemd op de smalle vaarwegen en kleine
sluizen in Frankrijk
L 38,70 × B 5,05 × D 2,20 m
Laadvermogen 350 ton
R.H.K. (RIJNHERNEKANAAL) U.N. Norm: Johan Welker/ Europaschip
L 80-85 × B 9,50 × D 2,50 m
Laadvermogen 1. 378 ton of 96 TEU
Brussel
DUWKONVOOI L tot 190 meter × B 11,40 (enkel konvooi) of
22,80 meter (dubbel konvooi)
Laadvermogen tussen de 800 en
de 12.000 ton of tussen 576 TEU en 654 TEU
Scheepstypes en capaciteit
2016 CIJFERS MET VAART 3
440 – 600
14
60
140
25030
42
Ons fijnmazige vaarwegennet verbindt
bijna alle grote industriegebieden
in West-Europa.
12 containerterminals ontsluiten
het hele Vlaamse binnenland (zie p. 10)
4
2005 2007 2009 2011 2013 2015
aantal 1.265 1.208 1.119 1.038 997 962
gem ton 1.146 1.255 1.362 1.449 1.542 1.568
0100200300400500600700800900
100011001200130014001500160017001800190020002100
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
2005 2007 2009 2011 2013 2015
aantal 219 217 216 225 196 168
gem ton 1.313 1.538 1.577 1.662 1.822 2.086
0
500
1000
1500
2004200320022001200019991998 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Bron: RSVZ, 2016, eigen verwerking
Bron: RSZ, PC 139, 2016, eigen verwerking
(cijfers 2015: stand van zaken op 30.09.2015, overige jaren stand van zaken op 31.12)
700
750
800
850
900
950
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 20152014
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
1100
1200
1300
1400
1500
1600
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Zowel drogeladingschepen als tankschepen worden
alsmaar groter.
Er zijn in de binnenvaart 1.429 zelfstandige ondernemers
en 746 loontrekkenden actief.
aantal schepen
aantal schepen
gemiddelde tonnage
gemiddelde tonnage
Bron: ITB, 2016
03 Minder, maar grotere schepen
04 Wie staat aan het roer?
Evolutie drogeladingschepen (B)
Aantal zelfstandige binnenvaartondernemers (B) Aantal loontrekkenden in de binnenvaart (B)
Evolutie tankschepen (B)
2016 CIJFERS MET VAART 5
35
63
84
123
146
193
219212
168
133
18 / - 25 25 / - 30 30 / - 35 35 / - 40 40 / - 45 45 / - 50 50 / - 55 55 / - 60 60 / - 65 65+leeftijd
50
100
150
200
250De grootste groep varende ondernemers
zijn 45-plussers.
De sector heeft nood aan meer startende matrozen én aan werknemers die doorgroeien (door patenten te behalen.)
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 totaal
Praktijk examensmatroos
91 111 88 137 89 83 33 632
VaarbewijsA+B
18 26 59 47 33 38 23 244
Rijnpatent(nieuw)
36 26 29 28 38 27 8 192
Rijnpatent(uitbreiding)
36 38 31 30 30 37 6 208
Bron: FOD Mobiliteit en Vervoer, 2016
Noot: in de eerste helft van 2016 zijn er tijdelijk minder examens georganiseerd door de regionalisatie van de materie.
Bron: RSVZ, 2016. Cijfers 31.12.2014, eigen verwerking
Instroom: Aantal met succes afgelegde examen patent en matroos (B)
Leeftijd zelfstandige binnenvaartondernemers (B)
(tot 15.03.2016)
6
1999 20012000 2002 2003 20052004 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
0
100000
200000
300000
400000
500000
600000
Tussen 1999 en 2015 is het aantal vervoerde
goederen, uitgedrukt in tonnage, toegenomen
met 19,2 procent.
Tussen 1999 en 2015 is het aantal vervoerde
containers, uitgedrukt in TEU, vervijfvoudigd.
1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015
tonnage 56.074.680 64.656.731 67.374.860 71.080.388 71.526.744 61.387.534 72.531.934 67.691.547 66.860.769
1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015
1000 tonkm 3.496.814 4.218.356 4.504.363 4.568.436 4.597.366 3.872.657 4.496.168 3.983.410 3.887.387
1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015
TEU 104.003 195.649 291.947 456.273 515.977 446.379 519.866 527.652 565.376
0
100000
200000
300000
400000
500000
600000
700000
800000
1999 20012000 2002 2003 20052004 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
in m
iljoe
n to
n
Tussen 1999 en 2015 is het aantal vervoerde
goederen, uitgedrukt in ton kilometer
(het vervoer van 1 ton over 1 km),
toegenomen met 11,2 procent.
in m
iljoe
n to
nkm
in T
EU
1999 2000 2001 2002 2003 20052004 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
3000
3500
4000
4500
5000
Bron: PBV, 2016
Bron: PBV, 2016
Bron: PBV, 2016
+19,2 %
+11,2 %
×5,4
05 Welke goederen op het water?
Evolutie tonnage (VL)
Evolutie tonkm (VL)
Evolutie containerterminals (VL)
2016 CIJFERS MET VAART 7
Landbouwproducten
Vaste brandstoffen
Voedingswaren
Ertsen
Meststoffen
Metaalproducten
Chemische producten
Overige goederen
Petroleumproducten
Bouwmaterialen
Het toegenomen aantal ladingen en lossingen wijst op het toenemend
belang van de binnenvaart voor de Vlaamse industrie.
De grootste categorieën blijven bouw materialen
en petroleumproducten, maar met het
container transport en andere producttypes is
de groep ‘overige goederen’ de sterkste groeier.
Het maritiem transport in de Vlaamse havens
groeit al een aantal jaar iets harder dan
het binnenvaarttransport.
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
1999 2000 2001 2002 2003 20052004 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
1999 20012000 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 20152014
in m
iljoe
n to
n
Bron: ITB, 2016
Bron: PBV, 2016
Bron: PBV, 2016
in m
iljoe
n to
n
Evolutie ladingen en lossingen (VL)
Maritiem en binnenvaartvervoer in de Vlaamse havens
Vervoerde goederen in 2015 (B)
1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015
lossingen 24.801.054 27.389.715 27.315.543 29.535.164 30.750.129 28.085.189 31.374.331 29.831.267 29.064.124
ladingen 5.799.752 6.343.481 7.017.377 8.046.039 9.164.633 7.849.199 9.827.446 9.561.484 9.385.958
binnenvaarttransport
maritiem transport
3%
3%
4%
4%
4%
6%
16%
17%
21%
23%
lossingen
ladingen
8
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
80
90
100
110
120
130
140
150
160
Duitsland en Nederland vervoeren nog
steeds de meeste goederen per kilometer
bevaarbare waterweg. De Rijn is en blijft
de belangrijkste binnenvaart verkeersas
in Europa. België kent echter de sterkste
groei per kilometer bevaarbare waterweg
sinds 2009.
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
2006 2007 2008 20102009 2011 20132012
Frankrijk
binnenvaart
Uit de evolutie sinds referentiejaar 2000 blijkt
dat de binnenvaart beter herstelt dan de
andere modi van de krimp in het goederen-
vervoer door de economische crisis.
in m
iljoe
n to
nkm
proc
ent
Bron: EC, DG MOVE, EU transport in figures, Statistical pocketbook 2015
Duitsland
Nederland
weg
totaal
België
EU15
spoor
0
20
40
60
80
100
2002
11,06
12,23
76,71
2003
11,21
12,65
76,14
2004
11,23
12,25
76,52
2005
11,90
12,54
75,56
2006
11,99
12,46
75,55
2007
12,55
12,21
75,23
2008
12,68
12,42
74,90
2009
10,09
11,22
78,70
2010
11,08
13,50
75,42
2012
10,56 10,02
15,11 14,27
74,33 75,71
2013
10,86
13,17
75,97
2011
Het modaal aandeel van binnenvaart is in 2013
met 1,94 procent gestegen ten opzichte van
het crisisjaar 2009.
proc
ent
Bronnen: EC, DG MOVE, EU transport in figures, Statistical Pocketbook 2015 en FOD
Mobiliteit en Vervoer
Bronnen: EC, DG MOVE, EU transport in figures, Statistical Pocketbook 2015 en FOD
Mobiliteit en Vervoer
weg
spoor
binnenvaart
06 Maatschappelijk belang
Goederen per km waterweg
Modal split (B)
Evolutie goederenvervoer (B)
2016 CIJFERS MET VAART 9
Rechtsonder ziet u hoeveel CO2
elke vervoers modus uitstoot als
percentage van de totale uitstoot
in België. De CO2-uitstoot van alle
transport modi samen bedraagt
38,86 % van de totale CO2- uitstoot
in België.
Bron: EC, DG MOVE, EU transport in figures, Statistical Pocketbook 2014, cijfers 2012
Bron: Federaal Planbureau, 2015, cijfers 2012
Minder luchtvervuiling (B)
Uitstoot per modus (B)
3,27 %0,07 %luchtvaartspoor
g/tonkm
32g/tonkm
82
binnenvaart weg
Per gepresteerde tonkilometer
(het vervoer van 1 ton over 1 kilometer) is
de uitstoot van CO2 van de binnenvaart
twee derden minder dan die van
het wegvervoer.
0,15 %ander transport
19,22 %weg
0,37 %binnenvaart
38,86 %totaal transport
61,14 %niet-transport geralateerd
15,77 %maritiem transport
10%
20%
Klasse I 300T
Klasse II 600T
Klasse III 1350T
Klasse IV 2000T
Klasse V > 2000T
Verbod door te varen
Sluis
Om zo veel mogelijk Vlaamse bedrijven gebruik te laten maken van de waterweg, zijn tussen 1998
en mei 2016 via publiek-private samenwerking 100 kades en 14 containerterminals gebouwd.
1
2
6
48
31014
15
5
7
13
9
PPS-laad- en losinstallaties & Binnenvaartcontainerterminals in Vlaanderen
1 AVTC
2 Batop
3 BLC (Groep Gheys)
4 ESG (Euro Shoe Group)
5 GCT (Gosselin
Container Terminal)
6 Haven Genk
7 TCT Belgium
8 BCTN Meerhout
9 Multimodal Inland Container
Terminal Vilvoorde
10 BCT (Beverdonk
Container Terminal)
11 RWT River Terminal Wiels
beke
12 Alpro Wevelgem
13 Euroports Container
Terminal
14 Ghent Seaport Container
Barging
Ghent Container Terminal
VOLVO Logistics
15 PortConnect nv
Binnenvaartcontainerterminals
Containers
Vloeibare producten
Bulk
Stukgoed
Afval
Ondeelbare stukken
Aangevraagd
In bedrijf
PPS-laad- en losinstallaties
11
12
10
Slimme infrastructuur
2016 CIJFERS MET VAART 11
Bij ongewijzigd beleid, dus zonder extra investeringen in
duurzame transportcapaciteit, nemen de nu al aanzienlijke
milieu- en congestiekosten tegen 2030 drastisch toe.
Bron: Federaal
Planbureau, 2015
9.582.709 vermeden vracht wagen ritten (1998-2015)
1 Marginale externe kosten zijn extra kosten die een
bijkomende weggebruiker veroorzaakt voor de
maatschappij, bv. door extra files te creëren.
2 Berekend o.b.v. de marginale externe kost van 2012.
3 Uitgedrukt in euro uit 2012, uitgaande van de door
het Federaal Planbureau voorspelde externe kost
in 2030, en uitgaande van een status quo van het
aantal vermeden tonkm.
Bron: Federaal Planbureau en Commissie Kaaimuren,
eigen verwerking
PPS-maatregel waarbij de Vlaamse overheid sinds 1998 tot eind 2015 al voor meer dan
78 miljoen euro investeerde.
Tegen 2030 lopen de externe marginale kosten3 voor de in 2015 vermeden
vrachtwagenritten op tot
€ 73.936.238
Er zijn intussen
104 projecten operationeel.
ResultatenKaaimurenprogramma1998-2015
ROI overheidsmaatregel
Transportgroei in België
07 De toekomst
966.233 vermeden vracht wagen ritten
in 2015
772.737.884,87vermeden tonkilometer
over de weg in 2015
€ 40.300.734 euro vermeden marginale externe kosten1
in 20152
In 2030 doe je over 50 km
tijdens de daluren
tijdens de spitsuren
Gemiddelde snelheid op Belgische wegen
25 minuten
5 minuten
24 % extra reistijd
10 % extra reistijd
+
+
=
=
2012
2030
verwachte transportgroei
in België
+ 44,5 %
Ontdek alles over het
goederentransport op
de Vlaamse binnenwateren.
Waar staat de sector
vandaag? Hoe pakken
we de uitdagingen van
morgen aan?
Binnenvaart van bovenaf
Havenstraat 44 – 3500 Hasselt
T +32 (0)11 23 06 06 – F +32 (0)11 23 06 09
www.binnenvaart.be
32 g/tonkm co
2-uitstoot
1.376 zelfstandige
ondernemers720 loontrekkenden
1.221 binnenvaartuigen
1.861.548 ton totale capaciteit
14,27 % van het goederenvervoer gaat over water
3.887.387.330 tonkm in 2015
104 PPS-kaaimuren in gebruik
al 9.582.709 vrachtwagenritten vermeden