Kroniek van Bosch & Vaart

november 2010, NR. 142

Uitgave onder auspiciën van Wijkraad Bosch & Vaart. Oplage 875 ex.

In dit nummer o.a.: Inmiddels bij de Wijkraad - In memoriam Jurjen Cormello - Kindermanege - Smedendynastie Felix

Redactie: Charlotte Krop, Wim Krop. Te bereiken via: redactieboschenvaart@upcmail.nl

Correspondenten: Marly Bergman, Ineke Venrooij. Meegewerkt hebben: Wijkraad, Hans v.d. Straaten, Desiree Cardinaals.

Advertenties (1/1, 1/2, 1/3 of 1/6 pagina): Neem contact op met whendrikse@gmail.com.

Kleine advertenties: redactieboschenvaart@upcmail.nl Verschijnt minimaal 3 x per jaar. In voor– en najaar de Kroniek en tussendoor het Kroniek(je) met o.a. mededelingen

wijkraad en aankondigingen evenementen e.d. Zie voor actuele informatie ook www.boschenvaart.nl

en abonneer u via deze site op de digitale nieuwsbrief.

Kerstzang? Natuurlijk!

Kerstavond om 00:00 is het weer zover:

de Kerstzang. Dit keer met het koor

B&V en uiteraard met u, met Glüh-

wein, een kaarsje of lichtje en mis-

schien wel wollen winterwanten.

De locatie is dit jaar uiteraard niet het

Oranjeplein zelf, alhoewel dat op dit

moment wel wat weg heeft van de

door geweld en road blocs geteister-

de omgeving van Bethlehem. Het zal

ergens aan de rand van het plein wor-

den. Laat het geroezemoes, het licht

en de kruidige geur u leiden.

Voor wie dat nog niet weet: een grote

opkomst is een morele verplichting!

Dat zou neergelegd moeten worden in

de B&V-inburgeringscursus waarover

hier en daar wordt gesproken…

U zijt wellecome!

Rioleringsproject in juli klaar

Van de Wijkraad - Het zal u niet ont-

gaan zijn; onze wijk staat behoorlijk

op z'n kop! Volgens planning zal het

totale renovatieproject van het riool

vlak voor de bouwvak, juli volgend

jaar, worden afgerond. Even doorbij-

ten dus, maar we krijgen er iets moois

voor terug.

Zo zal het Oranjeplein in oude luister

worden hersteld inclusief een passend

hekwerk, een groot deel van de wijk

wordt herbestraat met behoud van

zoveel mogelijk oude steentjes en

behoud van de oude patronen, we

krijgen nieuwe lantarenpalen en de

kademuur is vernieuwd inclusief af-

meerringen van stoombootformaat.

De wijkraad streeft ernaar zoveel mo-

gelijk de belangen van de bewoners

te behartigen en voert daartoe over-

leg met de gemeente. Al in de voor-

bereidingsfase van circa 3 jaar is ge-

bleken dat de gemeente bereid is

naar ons te luisteren en zijn er diverse

wijzigingen in het bestek doorge-

voerd, zoals het behoud van de oude

steentjes, retourbemaling ter voorko-

ming van verzakkingen en de kosten

voor de huisaansluitingen die nu voor

rekening komen van de gemeente.

Verzakkingen voorkomen

Tijdens de uitvoeringsfase hebben

twee leden van de wijkraad, Maarten

Henneman en Lex Rietveld, wekelijks

overleg met de gemeente en bouw-

directie. Dit heeft er mede toe geleid

dat het bemalingssysteem diverse

malen aangepast is om verzakkingen

van de woningen te voorkomen. De

wijkraad heeft zich daarbij laten advi-

seren door Ingenieursbureau Wareco.

Voor alle zekerheid zijn er extra metin-

gen uitgevoerd om eventuele verzak-

kingen vast te stellen. Gelukkig niets

aan de hand. Op het einde van het

project vindt er nogmaals een meting

plaats.

Naar aanleiding van een enquête

over de verkeersdrempels zijn deze

drempels - op 1 na - vervangen door

vervolg op blz. 4 ►

Effe doorbijten…. (foto: Chris Hoefsmit)

Dossier Klinkers

Hoe mooi de opnieuw geplaveide

straten ook mogen zijn, in de Boeken-

rodestraat is men niet gelukkig met

het resultaat. Daar gingen de oude,

geliefde klinkers weg en kwamen er

nieuwe voor in de plaats. Reconstruc-

tie en reacties op blz. 7, 8 en 9 ►

2

Kroniek van Bosch & Vaart

Geheimen van een groep belhamels Column Ingehuurd “Joh, je ziet er hondsmoe uit! “ Aan

het woord de ingehuurde projectlei-

der der gemeente D(irk) Rieling,

duidelijk bezorgd over zijn kamerge-

noot K(ees) Linker. “Je zal maar een

wijk als Bosch & Vaart aan je broek

krijgen. Wat een gezever over oude

of nieuwe klinkertjes. Normale men-

sen zijn blij met nieuwe spullen.”

“Gek”, overpeinst Rieling. “Ik heb

helemaal geen problemen daar.”

Linker verbaasd: “Wat heb jij dan

met die wijk te maken? “Oh, Ik doe

het Schouwtjesplein, wordt hartstik-

ke mooi!” Linker: “Zit dat ook in de

verbouw dan? Dat wist ik helemaal

niet. En hoezo: geen problemen?”

Rieling glimlacht mysterieus:

“Gewoon twee dingen geregeld.

We hebben iedereen er zo laat bij

gehaald dat de bewoners nog net

op tijd hun auto konden wegzetten.

Ennuh... ouwe klinkertjes gekocht in

Zeeland. Ik weet hoe ze in dit soort

elitaire wijkjes hechten aan die ou-

we troep.”

Linker‟s mond valt open: “Mocht jij

ouwe klinkers kopen? En waarom ik

niet? Dan hadden we al dat gezeik

kunnen voorkomen. Waarom heeft

niemand me dat verteld?” “Leer

dat nou van mij Linker, daar moet je

als inhuurkracht zelf bij zijn. Hier ver-

telt niemand je natuurlijk wat, want

je komt maar aanwaaien. Dus zelf

zoeken naar mogelijkheden om dit

soort problemen te voorkomen.”

“Hmm, goeie tip, Kan ik wel gebrui-

ken bij mijn volgende klus in Almelo.

Of was het nou Middelburg? Afijn,

kom je nog op mijn afscheidsbor-

rel?” “Die gaat niet door, wist je dat

niet? Er gaan hier door de bezuini-

gingen weer wat projectleiders en

communicatietypes de laan uit.

Jammer voor ze. En voor de bur-

gers natuurlijk, maar wij varen er

weer wel bij, moet je maar denken.

Maar niet echt het moment om te

gaan feesten.”

“Ok, dan zie ik je wel in de Tapuit!

Same time!”

Wim Krop

PS: alle overeenkomsten met

personen en/of situaties berusten

op louter toeval

Als je als jongen opgroeit in Bosch en

Vaart heb je een hele leuke tijd. Er zijn

altijd genoeg vriendjes op straat aan

het spelen en je kan met die vriendjes

ook overal spelen. Lekker voetballen

in de straat, verstoppertje spelen in de

voortuinen en natuurlijk hutten bou-

wen in het Vogelenbos.

Het eerste dat je dan gaat doen als

onschuldig jongetje van 8 is natuurlijk

het welbekende belletje trekken. Het

was altijd ontzettend spannend om

samen met je vriendjes achter een

auto te zitten en dan één voor één

aan te bellen bij een huis net zo lang

tot de bewoners open-deden. De lol

was natuurlijk helemaal compleet als

de bewoners van het huis boos wer-

den en achter je aan kwamen. Soms

als mensen overdreven reageerden

dan kwamen ze op ons „lijstje‟ te

staan als leuk om te pesten. Als je als

bewoner eenmaal hierop stond dan

kon je regelmatig getrakteerd wor-

den op een portie aanbelterreur.

Vuurwerk

Eens per jaar hielden we echter op

met belletje trekken en andere on-

gein omdat in deze periode van het

jaar vuurwerk te koop was en als kind

is dat natuurlijk het mooiste wat er is.

Urenlang zeurden we bij onze ouders

om te zorgen dat we vuurwerk kregen

en als we het eenmaal hadden dan

kon voor ons het feest beginnen. We

bouwden gigantische bommen die

soms een hele straathoek in beslag

namen en we hielden heuse gevech-

ten met vuurwerk tegen elkaar. Vlak

na deze periode werden alle kerstbo-

men op straat gezet. Wij maakten hier

hutten van en dit was altijd een groot

festijn voor ons.

The Hill

Toen we wat ouder werden, hadden

we behoefte aan onze eigen hang-

plek. Deze werd gevonden vlak ach-

ter het Sancta Maria. Verborgen ach-

ter een mooie groenstrook lag daar

een enorme zandberg met daarach-

ter een steigertje. Vanwege de aan-

wezigheid van deze zandberg werd

deze plek al snel omgedoopt tot The

Hill. Elke keer als het mooi weer was

zaten wij daar met onze vrienden-

groep. Lekker in het zonnetje een

beetje te hangen en ‟s avonds stie-

kem een biertje drinken. In de week-

enden spraken wij er altijd met onze

vrienden van buiten de buurt af. Dit

begon kleinschalig met een man of

10 maar dit groeide uiteindelijk uit tot

heuse feesten waar tientallen mensen

op af kwamen.

Oude tijden

Zoals met veel dingen werd ook het

kattenkwaad en het hangen op The

Hill minder naarmate wij ouder wer-

den. Met kattenkwaad zijn we bijna

helemaal opgehouden. Maar soms

als wij met vrienden uit de buurt terug

fietsen vanuit de stad herleven de

oude tijden en veranderen die inmid-

dels bijna volwassen jongens weer in

jongetjes die maar al te graag weer

wat kattenkwaad uithalen.

Bobby

The Hill: soms herleven de herinneringen

Wie komt redactie Kroniek versterken?

We hebben jonge mensen nodig uit de

wijk die de redactie van de wijkkrant

komen versterken! Zo willen we graag

de Kinderrubriek nieuw leven inblazen

en/of een Jongerenrubriek gaan maken

(zie een aanzet op deze pagina). Welke

jongere (of jongere ouder) meldt zich

aan? Ook ideeën voor deze rubriek zijn

welkom.

Ook als je een kei in vormgeven bent,

hebben we je hard nodig bij de

redactie!

Stuur een mail naar

redactieboschenvaart@upc.nl

3

Kroniek van Bosch & Vaart

Op 10 september 2010 is Jurjen Co-

mello overleden. Hij is 81 jaar gewor-

den. Zijn overlijden kwam niet onver-

wacht. Jurjen was al twee jaar ernstig

ziek.

Jurjen woonde vanaf zijn geboorte op

23 augustus 1929 bijna onafgebroken

in de Zomerluststraat. Ik weet het niet

helemaal zeker, maar ik denk dat Jur-

jen Comello de persoon was die het

langst in Bosch en Vaart woonde.

Zoon van een Friese vader, leraar En-

gels aan de HBS aan de Raaks en een

Surinaamse moeder. Bosch en Vaart is

in 2010 een spierwitte buurt. Toen, in

de jaren dertig van de vorige eeuw,

vertelde Jurjen mij eens, was dat niet

alleen zo in Bosch en Vaart, maar in

heel Haarlem.

Muziek van de bevrijders

Tijdens de uitvaartplechtigheid op

woensdag 15 september in Cremato-

rium Westerveld in Driehuis waren di-

verse buurtbewoners aanwezig. Buur-

vrouw en vriendin Marjolein van Dort

vertelde over de strandliefhebber, de

jazzliefhebber (graag heel hard!) en

de lezer Jurjen Comello. Wie wel eens

bij hem thuis geweest is moet het zijn

opgevallen: het huis staat krom van

de grammofoonplaten (vooral jazz,

maar ook klassiek). De muziekverza-

meling was inmiddels verdubbeld,

omdat Jurjen niet rustte voordat hij

deze of gene plaat ook op cd had.

En dan al die boeken, het moeten er

duizenden zijn. Alles wat er over de

Tweede Wereldoorlog is geschreven

en onder zijn bereik kwam, werd aan-

geschaft en gelezen. En over al deze

muziek en al deze boeken kon Jurjen

ook eindeloos verhalen vertellen.

Het moet rond 1980 zijn geweest dat

ik Jurjen Comello leerde kennen. Hij

was altijd aanwezig bij de zomerfees-

ten die in die jaren op het Oranjeplein

werden gevierd. Tijdens het optreden

van de rock-and-roll band “Red Hot

Peppers” op het zomerfeest in 1981,

terwijl de muziek keihard door de wijk

knalde, haalde Jurjen een herinnering

op aan het eerste feest op het Oran-

jeplein dat hij had meegemaakt: het

Bevrijdingsfeest van 29 juni 1945. Dat

feest stond in zijn geheugen gegrift,

omdat er toen harde jazzmuziek door

de wijk had geschald. De muziek van

de bevrijders! In de oorlog is de liefde

voor de jazzmuziek bij Jurjen ontstaan.

Als het maar enigszins kon luisterde hij

tijdens de oorlog naar deze fascine-

rende muziek op de radio.

Onuitputtelijke bron

De, al rond 1980 bij verschillende

buurtbewoners sluimerende, plannen

ooit een boek over Bosch en Vaart te

schrijven, werden zeker versterkt door

de onuitputtelijke bron van wetens-

waardigheden over Bosch en Vaart

die Jurjen Comello bleek te zijn. Sa-

men met de vorig jaar ook al overle-

den Florence Koorn heb ik vele avon-

den bij hem in de Zomerluststraat

doorgebracht en hem uitgehoord

over de meest uiteenlopende zaken.

Jurjen wist zonder aarzelen van alle

huizen in de Zomerluststraat op te

sommen, wie er woonde, wat mijn-

heer voor de kost deed, in wat voor

auto mijnheer reed of zich liet rijden

(voor de oorlog nog zeldzaam, maar

het kwam voor in de chique Zomer-

luststraat), en zeker ook hoe de meid

heette. Jurjen was 10 jaar toen de

oorlog uitbrak en niets ontsnapte aan

zijn aandacht. In het huis schuin te-

genover zijn eigen huis op nummer 18

woonde tijdens de oorlog tandarts

Han Cox, een centrale figuur in allerlei

verzetsactiviteiten. En ook dat ont-

snapte niet aan de aandacht van de

jonge Jurjen.

Het boek “Bosch en Vaart, van Heem-

steedse buitenplaats naar Haarlems

stadskwartier” kwam er, zeker ook

door de inbreng van Jurjen. In het

door Florence Koorn geschreven

voorwoord van het boek wordt Jurjen

Comello nog in het bijzonder bedankt

voor zijn bijdragen. Op 22 november

1992, vlak na het verschijnen van het

boek, kreeg Jurjen Comello in een

bomvol ABC op het Groot Heiligland,

van Paul Witteman de gelegenheid

om nogmaals zijn verhalen over Bosch

en Vaart te vertellen. Tijdens de 10e

Bosch en Vaart Cultuurlijn, op 14 juni

2009, Jurjen Comello was toen al ziek,

is dat gesprek door mij nog een keer

overgedaan. Het was mijn laatste ge-

sprek met Jurjen Comello. Een prach-

tig mens.

Hans van der Straaten

(met dank aan Marjolein van Dort)

Jurjen Comello (1929-2010) overleden

Een verklede Jurjen deed al mee aan het

Koninginnefeest op 31 augustus in 1935!

Op de foto uit 1935 valt zijn donkere kop-

pie duidelijk op.

foto: Marjolein van Dort

4

Kroniek van Bosch & Vaart

Inmiddels … ► vervolg van blz. 1

wat vriendelijkere plateaus op de T-

kruisingen. De Gemeente was even

vergeten de vissteiger in de aanbeste-

ding mee te nemen. Deze fout is ge-

corrigeerd en de steiger ligt er weer,

klaar voor intensief gebruik met name

door kinderen. Het gemeentelijk ha-

venbedrijf was van plan de kademuur

tussen het voetgangersbruggetje en

de houtskeletwoningen volledig te

gebruiken als ligplaats voor boten.

Daarmee zou de rietkraag, waar re-

gelmatig vogels broeden, verloren

gaan. We hebben dit kunnen voorko-

men. Alleen de drie oorspronkelijke

ligplaatsen komen terug. Het riet is

tijdens het vernieuwen van de kade

wel zwaar beschadigd, maar we ver-

wachten dat dit volgend jaar weer

goed komt.

Wilt u meer weten over het rioolpro-

ject, bijvoorbeeld de meest recente

planning, kijk dan eens op

www.boschenvaart.nl.

Heeft u vragen m.b.t. uw directe situ-

atie, bijv. een aanstaande verhui-

verbouwing, aarzel dan niet de bouw-

directie (Ron Kardol) en/of de ge-

meentelijke toezichthouder (Nuri Ha-

genouw) aan te spreken. Zij zijn regel-

matig op het werk aanwezig.

Gasleidingen

Ondanks het veelvuldig en goed over-

leg met de gemeente komen we toch

regelmatig voor verrassingen te staan.

Zo zult u gemerkt hebben dat het gas-

bedrijf op diverse plekken in de wijk de

leidingen aan het vernieuwen is. Zij

doen dit volledig autonoom zodat er

regelmatig verkeers-/parkeer-

problemen kunnen ontstaan. Het goe-

de nieuws is dat het gasbedrijf vooruit

werkt zodat we niet de situatie krijgen

dat de straat opengebroken wordt

nadat deze in het kader van het riool-

project net herbestraat is. Overigens,

daarmee is niet gezegd dat wij garan-

ties kunnen afgeven. Het kan zo maar

zijn dat later bijv. telefoonkabels ver-

vangen moeten worden.

Schouwtjesplein?!

U zult ook gemerkt hebben dat het

pleintje bij de Schouwtjesbrug aange-

pakt wordt. Wij werden hierdoor volle-

dig verrast. Sterker nog, de gemeente-

lijke afdeling die het rioolproject uit-

voert, wist ook van niets.

De gemeentelijke afdeling OGV had

dit plan al ruim drie jaar geleden ont-

wikkeld, de Raad heeft het plan toen

goedgekeurd en geld gereserveerd.

Zonder verder overleg met de

wijkraad is het plan nu uit de kast ge-

trokken, afgestoft en aanbesteed.

Gelukkig hebben we op de valreep

nog enkele wijzigingen kunnen aan-

brengen. Zo is voorkomen dat de Prin-

sessekade volledig afgesloten wordt

en komt er een hekwerk gelijk aan

dat van het Oranjeplein.

Voor het overige zijn we, ondanks de

slechte communicatie van de zijde

van de Gemeente, natuurlijk blij dat

een belangrijke toegangspoort naar

onze wijk een upgrading krijgt.

Digitale nieuwsbrief

Wilt u altijd op de hoogte zijn van wat

er speelt in de buurt? Naast de Kroniek

is er ook de digitale nieuwsbrief waar-

mee snel informatie over actuele za-

ken verspreid kan worden. Dus wilt u

niks missen? Meld u dan nu aan via de

homepage van de website

(www.boschenvaart.nl)

Boven:ontwerp Schouwtjesplein, onder

kruising Schouwtjeslaan - Uitdenbosstraat.

Voor het complete ontwerp zie website

Wie is, wat doet Wijkraadslid

Victorine Egter van Wissekerke?

Ik ben 42 jaar en

woon samen met

Arnold en onze

twee dochters

Aïsha (11 jaar) en

Kayleigh (9 jaar)

sinds 6 jaar met

veel plezier in de

Van Hogendorp-

straat. Ik werk als

webmaster op de

advertentieafdeling van de

Persgroep, uitgever van o.a. de

Volkskrant en Het Parool.

Wat vind je zo leuk aan Bosch &

Vaart?

Het fijnste aan deze buurt vind ik dat

hij zo lekker dichtbij de stad ligt,

maar wel te midden van het groen.

Elke dag fietsen we door de Hout

naar school of het station en weer

naar huis. Heerlijk om na de drukte

van de dag zo naar huis te kunnen

gaan. Daarnaast is het een wijk waar

kinderen geweldig buiten kunnen

spelen.

Wat zou je willen veranderen?

Eigenlijk helemaal niks. Ik ben dan

ook heel blij dat de plannen om het

speelveld aan de Van Hogendorp-

straat te gaan veranderen uiteinde-

lijk niet doorgegaan zijn.

Waaraan gaan de bewoners van

Bosch & Vaart merken dat jij in de

Wijkraad zit?

Ik ga samen met Jouko de website

bijhouden en deze waar nodig ver-

beteren, uitbreiden en interactiever

maken. Ook de digitale nieuwsbrief

willen wij een belangrijke rol geven in

de wijk. Daarnaast ga ik meehelpen

met de eindredactie van de Kroniek.

Kortom, ik ga me bezighouden met

de verschillende communicatiemid-

delen in de wijk en de afstemming

hiertussen.

Wat wordt je volgende huis?

Ik zou bijna willen zeggen het

bejaardenhuis. Voorlopig woon ik

hier fantastisch en kan alleen het

vooruitzicht op een mooi huis in een

tropisch oord mij doen overwegen

hier weg te gaan.

5

...bij de Wijkraad

Wie is, wat doet Wijkraadslid

Anneke Jochemsen

Ik ben 55 jaar en woon met man Huib

Vissers en zoon Huibert in de Wester-

houtstraat. We hebben 5 kinderen,

tussen de 17 en 25 jaar. Boy, Annabel

en Jesse wonen en studeren in Am-

sterdam, Hellen doet een master op

de Rockacademie in Tilburg. Huibert

van 17 zit op het ECL en doet dit jaar

eindexamen. We hebben een aan-

doenlijk lieve oude hond en een kat

die ouder en steeds gezelliger wordt.

De laatste jaren geef ik trainingen en

coaching op het gebied van efficien-

cy. Ik maak gebruik van het PEP-

programma, een efficiency program-

ma dat wordt ingezet binnen bedrij-

ven om medewerkers te helpen meer

grip en overzicht te krijgen op hun ac-

tiviteiten .

Wat vind je zo leuk aan B&V?

Ik woon inmiddels 21 jaar in Bosch en

Vaart en geniet nog altijd van de rust,

het dorpse, het touwtje-uit-de-deur.

Spelende kinderen op straat, krantje

lezen op je bankje voor het huis in het

voorjaar, een

praatje met

een buur, de

vrienden die

we hier heb-

ben. Een ge-

voel van

saamhorig-

heid. Verder

heb ik altijd met veel plezier actief

meegedaan aan straat- en wijkactivi-

teiten, zoals het volleybaltoernooi en

de straatfeesten. En het ligt natuurlijk

ideaal, met de Hout, de Vaart, lopen

naar centrum Haarlem, fietsen naar

het strand en Amsterdam in de buurt.

Wat zou je willen veranderen?

Het enige wat ik nu zo kan bedenken

is een utopie: geen auto‟s in de stra-

ten! Mijn huis staat op de T-kruising, en

kijkt uit op de Boekenrodestraat. Een

korte periode was het uitzicht zo

prachtig. Vanwege de herbestrating

stonden er een tijdlang helemaal

geen auto‟s. Op dat moment dacht

ik echt even dat we dat zouden moe-

ten nastreven voor de hele wijk.

Maar ja, ik ken de bezwaren.

Waaraan gaan de bewoners van

Bosch en Vaart merken dat jij in

de wijkraad zit?

Ik ben begonnen zonder duidelij-

ke taak, maar heb inmiddels con-

tacten met de redactie van de

wijkkrant en hoop daar wat extra on-

dersteuning te kunnen bieden. Con-

tacten leggen en zorgen voor een

goede verspreiding van de wijkkrant.

Verder ben ik aanspreekpunt voor de

straatvertegenwoordigers. We heb-

ben kortgeleden een bijeenkomst ge-

had, daar werden allerlei zinnige idee-

ën uitgewisseld.

Wat wordt je volgende huis?

Nu de kinderen langzamerhand het

huis verlaten, begint de gedachte

aan een ander huis wel op te komen.

Een kleiner huis in de wijk misschien?

Kroniek van Bosch & Vaart

Meningspeiling dakterrassen Uw wijkraad is met de gemeente in

onderhandeling over het Bestem-

mingsplan. Daarin worden heel veel

zaken geregeld.

Eén van de zaken waar de wijkraad

nogal moeite mee heeft, is het toe-

staan van dakterrassen op de daken

van de huizen. Dus echt het bovenste

gedeelte van de woning. Wij hebben

het niet over balkons bovenop serres

of aanbouwen.

Uiteraard kan iedereen bezwaar ma-

ken tegen de aanleg van een dakter-

ras, maar vaak zien de buren of over-

buren zoiets pas als de voorziening al

gemaakt is. Dan zijn ze helaas te laat.

Waarom staan wij negatief tegenover

dakterrassen?

dakterrassen horen niet in deze

buurt thuis

de huizen zijn er niet op ingericht

de meeste huizen hebben al een

tuin

de dakterrassen zorgen vooral ‟s

avonds voor veel overlast omdat

men vaak tot laat buiten zit

de meeste slaapkamers bevinden

zich op de bovenste verdieping,

waar uiteraard met warm weer de

ramen openstaan; hierdoor is de

overlast dubbel zo erg

het geluid vanaf het dak draagt

heel ver, dus veel mensen hebben

er last van

verder is het een inbreuk op de

privacy, omdat men vanaf het dak

makkelijk bij mensen naar binnen

kan kijken wat wij onwenselijk

achten.

De wijkraad wil van u weten of u voor

of tegen dakterrassen bent (zie on-

der). Insturen kan tot uiterlijk 3 de-

cember a.s. Wij geven alle reacties

door aan de gemeente, inclusief het

standpunt van de wijkraad.

Voor of tegen dakterrassen? - u kunt uw stem uitbrengen op de

website www.boschenvaart.nl

- of een e-mail sturen naar

info@boschenvaart.nl

o.v.v. bestemmingsplan – dakterras

(graag VOOR of TEGEN en uw naam en

adresgegevens vermelden)

- of als u geen computer heeft,

uw mening te sturen aan: Wijkraad

Bosch en Vaart, postbus 3237, 2001 DE

Haarlem.

De wijkraad B&V

Patrick van Harderwijk: voorzitter

patrick.vanharderwijk@boschenvaart.nl

Victorine Egter van Wissenkerke:

onderhoud website en digitale nieuws-

brief victorine.egtervanwissekerke

@boschenvaart.nl

Wouter Hendrikse: penningmeester

wouter.hendrikse@boschenvaart.nl

Maarten Henneman: contactpersoon

voor de gemeente

maarten.henneman@boschenvaart.nl

Jouko Huismans: beheer van de website

en overleg met Sancta Maria over hun

buitenterrein

jouko.huismans@boschenvaart.nl

Anneke Jochemsen: contactpersoon

t.b.v. wijkkrant, aanspreekpunt straat-

vertegenwoordigers

anneke.jochemsen@boschenvaart.nl

Lex Rietveld: heeft zitting in project-

groep voor de herontwikkeling van het

Connexxionterrein en is actief in de

overleggen over de Haarlemmerhout;

coördinatie rioleringswerkzaamheden

lex.rietveld@boschenvaart.nl

6

“Een paard is geen fiets”

Joanne de Mooy is een ‘paarden-

mens’ en dat is heel wat anders dan

een ‘paardenmeisje’. Zij is sinds mei

de nieuwe manager (beheerder) van

de Kindermanege. De manege be-

staat nu 40 jaar, ‘de bak’ 25 jaar.

Joanne (23) was hier al kind aan huis

op haar achtste!

Joanne heeft na allerlei opleidingen

op paardengebied hier haar droom-

baan gevonden. Paarden zijn haar

passie. Naast haar baan van 36 uur

heeft ze ook nog eens drie eigen

paarden. Die verzorgt ze ‟s morgens,

als de manege nog gesloten is. Ze

komt uit een echte „paardenfamilie‟,

haar drie zussen rijden ook allemaal.

En ze is vast van plan de manege tot

een succes te maken. Ze heeft er heel

uitgesproken ideeën over. Aan het

bedrijfsplan wordt gewerkt.

Buitenmanege

De kindermanege is een buitenmane-

ge, met vorst of zeer slecht weer kan

niet worden gereden. Regelmatig

staan in „de bak‟ grote plassen water.

Daar staan de paarden niet graag in

en het is ook slecht voor hun hoeven.

De plannen voor drainage liggen

klaar, maar een derde van de finan-

ciering ontbreekt nog. Met de komst

van de nieuwe brug en het fietspad

moest er flink wat terrein worden inge-

leverd. In ruil daarvoor kregen ze van

de gemeente Haarlem een mooi hek

en een nieuwe hooischuur. Helaas is

die nieuwe schuur van slechte kwali-

teit: hij staat alweer op instorten!

Joanne: “Gelukkig staan we er finan-

cieel alweer beter voor. We willen

paardrijden met lage lesgelden voor

een grote groep bereikbaar houden.

De Haarlempas geeft ook nog eens

recht op korting.” Naast het lidmaat-

schap zijn de lesgelden vrijwel de eni-

ge inkomsten. De gemeente Haarlem

geeft een kleine subsidie en een

sponsorcommissie is net van start.

Vier plus

De vier gediplomeerde instructrices,

Joanne, Michèle, Myrthe en Aimée

met Zita als reserve, geven hier les

aan kinderen van 7 tot ongeveer 17

jaar, in groepjes van maximaal 6, 7

kinderen. Daarna zijn ze te groot voor

de paarden. Want het zijn eigenlijk

grote pony‟s. Niet groter dan 1.57 m,

maar dat ziet er al echt groot uit!

Er zijn nu 11 pony‟s, twee moeten ver-

kocht worden. Eén is voor het werk in

de manege minder geschikt, de an-

dere heeft artrose in de rug. Joanne:

“Zij kan nog heel goed dienst doen als

grasmaaier, maar mag nooit meer

iemand op de rug hebben”.

‘Pukkenles’

In de „pukkenles‟ worden de kinderen

van 5 – 8 jaar spelenderwijs vertrouwd

gemaakt met de omgang en de ver-

zorging van het paard, vanaf hun 5e

mogen ze 20 minuten echt rijden.

Vanaf 8 jaar duren de lessen een uur.

Joanne vindt het erg belangrijk dat

de kinderen de paarden als een le-

vend wezen met een eigen karakter

leren zien: “Een paard is geen fiets!”

Dus: niet alleen maar rijden! Nee de

paarden ook poetsen, op- en afzade-

len en voederen. En leren over paar-

dengedrag. Dat betekent ruim een

half uur voor en na de les aanwezig

zijn. Ouders doen bij toerbeurt dienst

als „achterwacht‟, zodat er tijdens de

lessen altijd naast de instructrices nog

een volwassene aanwezig is in geval

van calamiteiten. Degenen die ach-

terwacht vervullen verrichten ook bar-

dienst en wat hand- en spandiensten.

Vacatures

De paarden zijn in bezit van de Stich-

ting, dus van alle leden, het terrein

wordt gepacht van de gemeente.

Een stichting, dus er is een bestuur?

“Ja, maar helaas nog niet volledig, er

zijn nog twee vacatures.” Als nieuwe

bestuursleden ziet Joanne graag

mensen die in ieder geval veel affini-

teit met paarden hebben.

Buiten de 145 kinderen die nu lid zijn,

staat een aantal op de wachtlijst.

Open dag

Afgelopen zomer is op de kinderma-

nege een open dag georganiseerd

voor de buurt. De dag werd georga-

niseerd door leerlingen van het ECL

die ook al jaren meedraaien op de

manege. Door het tijdstip – vlak voor

de zomervakantie- was het niet super

druk, toch heeft het nog zo‟n 20 nieu-

we leerlingen opgeleverd. Maar er

kunnen er nog meer bij!

Neem eens een kijkje bij de manege

of op www.manegeboschenvaart.nl

Marly Bergman

Een hele klus! Wat komt er allemaal kijken bij de ver-

zorging van de paarden?

Ten eerste natuurlijk hun eten: hooi. Heel

verschillend in kwaliteit en voedings-

waarde. Stro is vooral voor hun stal,

maar ze eten er ook van, ze kauwen er

graag wat op. Joanne koopt het stro in

bij een boer in Santpoort.

En dan de medische verzorging: een

heuse tandarts verzorgt de gebitten. Het

is belangrijk dat de kiezen gelijkmatig

afslijten, anders moeten ze bijgevijld

worden.

De hoefsmid onderhoudt de hoeven,

die iedere 3 maanden bij worden ge-

vijld. Maar de manegepaarden hebben

geen hoefijzers nodig. De dierenarts ten

slotte verzorgt de inentingen, standaard

griep en tetanus.

In de zomervakantie vieren de paarden

vakantie, in een weiland bij een boer

“lekker gras eten”. Dan zijn er geen les-

sen en wordt er met behulp van veel

vrijwilligers flink geklust op de manege.

Kroniek van Bosch & Vaart

7

Kroniek van Bosch & Vaart

VAN DE REDACTIE - Nadat ik een

brief heb gepost op het Oranjeplein

loop ik mijn huis vol zand. Nooit gere-

aliseerd dat dit project zo lang zou

duren en zoveel rotzooi zou geven.

Het stuk van de Prinsessekade waar ik

woon, komt pas volgend jaar aan de

beurt. Het wordt wel mooi: een paar

straten zijn klaar, de weg bol, de stoe-

pen glad en nieuwe lantarens. Zelf

had ik het prettig gevonden om er iets

meer vanaf te weten. Wat gaat er pre-

cies gebeuren in de hele wijk en in

mijn straat in het bijzonder? Je kunt je

er pas echt een voorstelling van ma-

ken als het project al is begonnen,

maar dan zijn alle inspraak- en even-

tuele informatierondes al voorbij. Dat

overkwam de bewoners van de Boe-

kenrodestraat. Zij kregen voor hen

totaal onverwacht nieuwe klinkers op

rijweg en stoep.

Er wordt wel gezegd dat de gemeen-

te de aanpak van de riolering van

onze wijk een tijdje voor zich uit had

geschoven, omdat hier zulke mondi-

ge bewoners wonen. Ze investeren

veel in het behoud van hun huizen en

willen dat de gemeente hetzelfde

doet in de omgeving. De wijkraad zit

er al jaren bovenop. Dringt in de voor-

bereidingsfase van het project aan

op behoud van de oorspronkelijke

drielingen en klinkers. Blijft ook na de

inspraakfase en met succes ijveren

voor een goed ontwerp voor het

Oranjeplein. Voorkomt dat er lelijke en

onnodig veel verkeersdrempels ko-

men in de wijk. Zorgt ervoor dat in alle

huizen foto‟s worden gemaakt om te

kijken of er geen verzakkingen optre-

den. Neemt een deskundig bureau in

de arm om de uitvoering van het pro-

ject te laten monitoren. Overlegt elke

week met de gemeente en laat het

project stilleggen als blijkt dat er iets

niet goed gaat met de afwatering in

de Bosch- en Vaartstraat, zodat de

fundering van de huizen daar gevaar

zou lopen. Het werk wordt pas hervat

als een oplossing is gevonden.

Nieuwe klinkers

En dan? In de Boekenrodestraat gaat

het fout. De bewoners komen er één

dag tevoren via de werklui achter dat

hun straat geen oude drielingen en

walen, maar nieuwe klinkers krijgt. Ze

protesteren, maar krijgen geen ge-

hoor voor hun verzoek om het werk stil

te leggen en te bekijken of er nog

andere mogelijkheden zijn. Nog tij-

dens het „keet‟-overleg met de ge-

meente, voeren de werklui de oude

klinkertjes al af. Nieuwe klinkers dus,

maar een volgend probleem dient

zich aan. De stoep aan de even zijde

wordt zo hoog dat de tuinhekken niet

meer dicht kunnen. Iedereen kan zien

dat dit niet klopt, maar de gemeente

houdt voet bij stuk en besluit dat de

tuinpaden van de bewoners opge-

hoogd zullen worden. Bewoners die

vragen hebben, krijgen uitleg, maar in

de haast om het karwei af te maken,

gaan ze alvast aan de slag in de tuin

van een bewoner die van niets

weet… Achteraf blijkt dat de ene

kant van de straat van oudsher lager

ligt dan de andere. De hele stoep

wordt opnieuw bestraat, nu op een

lager niveau. Tja, het blijft mensen-

werk.

Inmiddels komen de bewoners van de

Boekenrodestraat inhoudelijk tegen-

over de gemeente en de wijkraad te

staan. Waarom zijn wij niet geïnfor-

meerd (de bewoners), waarom zijn

jullie niet op de inspraakavond ge-

weest (gemeente en wijkraad). Waar-

om de Boekenrodestraat die volgens

jullie eigen criteria uitkomt op het

Oranjeplein (de bewoners), als jullie

die nieuwe klinkers niet willen, wie dan

wel (gemeente en wijkraad). In de

hitte van de strijd gaat het er soms

hard aan toe. Ook al omdat in een

artikel in het Haarlems Dagblad wordt

gesuggereerd dat het maar om een

handjevol bewoners zou gaan, terwijl

de overgrote meerderheid van de

straatbewoners actie wil voeren.

Waar zijn de klinkers?

Waar twee vechten om een been,

gaat de derde er ongemerkt mee

heen? Want waar zijn ze gebleven,

de oude, kostbare klinkertjes? De

wildste veronderstellingen doen de

ronde, tot blijkt dat ze volgens af-

spraak tussen gemeente en aanne-

mer achter slot en grendel liggen om

te worden hergebruikt elders in het

project. Maar nog blijft de vraag: is

het echt nodig dat er 25% inboet

(afval door breuk) is bij het herstraten?

Aan het begin van het project had de

gemeente het nog over een inboet

van 10 à 15%. En hoe zit het met de

planning, waarom pas aan het eind

lees verder op blz. 9►

Let op!

Dit artikel is geschreven onder verant-

woordelijkheid van de redactie.

Op www.boschenvaart.nl staan onder

het kopje Wijkzaken/Riolering de vele

verslagen, bestek- en aanbestedings-

documenten, werkplan, planning etc.

Kijk er eens op als jouw straat nog aan

de beurt moet komen! En stel je vragen

aan de wijkraad of beter: ook aan de

gemeente!

Wat is er gebeurd, wat kunnen we leren ?

Dossier klinkers

8

Kroniek van Bosch & Vaart

Van de Wijkraad

Verbouwingsperikelen

Veel bewoners van Bosch en Vaart hebben ruime ervaring in het verbouwen. Trots laat eenieder z'n huis zien en naast de blije verhalen komen onder het genot van een glas wijn vaak ook de tegenslagen langs: kostenoverschrijdingen, tegenvallers, langer geduurd dan gedacht en halverwege voortschrijdend inzicht waardoor aanpassingen nodig waren. Niet zelden hebben man en vrouw het hele proces anders beleefd en hier en daar viel wel eens een onvertogen woord. Maar wat is het mooi geworden en wat zijn we gelukkig met het eindresultaat. De ellende viel achteraf eigenlijk wel mee en we kunnen smakelijk lachen om de situaties waarin we af en toe verzeild raakten.

Nu is de wijk onderdeel van een verbouwing. Riolering wordt aangepast, lantarenpalen vervangen, bestrating opnieuw en als bekroning de herinrichting van het Oranjeplein om het in oude luister te herstellen. Maar de planning is al meer dan eens aangepast, de Bosch en Vaartstraat heeft een half jaar opengelegen en de bewoners van het Oranjeplein zijn gedurende de hele periode ongewenst onderdeel van de opslag van alle materialen voor de rest van de wijk. Dat uitzicht is wel eens beter geweest!

Ook de Boekenrodestraat heeft haar deel van de verbouwing voor haar kiezen gekregen. Oude steentjes waar we zo gehecht aan zijn, zijn vervangen door nieuwe. Mooie steentjes als je het vergelijkt met veel andere nieuwe in Haarlem, maar niet zo mooi als de oude. Bovendien was niet iedereen even goed op de hoogte en dan valt zo'n verandering rauw op je dak. Waar de ene bewoner wat makkelijker omgaat met de omstandigheden en de veranderingen, is dat voor de ander wat meer slikken. Begrijpelijk, het is nogal wat en ook nog voor je eigen deur. Gelukkig zijn de gemeente en de aannemer bereidwillig geweest om, waar mogelijk, aan onze wensen als buurt en als straatbewoners tegemoet te komen.

Er viel wel eens een onvertogen woord. Sommige bewoners hebben de focus meer op detailniveau dan wel op lokaal niveau, maar oplossingen worden gevonden. Ik verwacht dat we over een tijdje gezamenlijk weer op het Oranjeplein met elkaar een lekker glas drinken en kunnen lachen om de obstakels en de situaties waar we in beland zijn. Maar ik weet zeker dat we ook trots kunnen zeggen: wat is het mooi geworden!

Patrick van Harderwijk

Van de Boekenrodestraat

Charlotte Krop heeft een prijzenswaardige poging gedaan om

de klinkerkwestie vanuit de invalshoek van alle betrokken partij-

en te beschrijven. Conclusie: iedereen heeft z‟n best gedaan,

maar er worden nu eenmaal fouten gemaakt. Volledig mee

eens. Maar van je fouten moet je dan wél - in alle openheid -

willen leren. En dat is hier niet gebeurd. En daarmee hebben we

de kern van deze controverse te pakken.

Even terug. Laten we aannemen dat de gemeente bij de start

van het rioleringsproject domweg is vergeten om de Boekenro-

destraat te informeren of misschien zelfs een beetje opportunis-

tisch heeft gedacht dat de bewoners - eventueel na wat tegen-

stribbelen - zich al snel neer zouden leggen bij het

„onvermijdelijke‟. Een misvatting, maar nog niks aan de hand,

dat kan gebeuren.

Eind augustus 2010 - in een spoedoverleg tussen wijkraad, ge-

meente en Boekenrodestraat - was evenwel zonneklaar dat de

bewoners zeer geschokt en verontwaardigd waren over het

totaal onverwachte weghalen van de antieke walen en drielin-

gen. Hun straat die prima in orde was - geen rioleringswerk-

zaamheden nodig - kreeg ineens roze klinkers!

En nu komen we tot de kern van de zaak: waarom heeft de

gemeente haar onzorgvuldig handelen toen niet gewoon toe-

gegeven, het werk in de straat stopgezet om in overleg met de

bewoners een oplossing te bedenken voor het ontstane pro-

bleem? Waarom heeft de gemeente in plaats daarvan de klin-

kers tijdens het overleg weg laten scheppen door de aanne-

mer?

Waarom stond er tijdens de inspraakronde (juni 2009) in het

voorlopig ontwerp rond het plantsoen op het Oranjeplein alleen

een hek getekend en was dit in het Bestek (oktober 2009)

aangevuld met een strook antieke drielingen? Waar kwamen

die zeldzame drielingen ineens vandaan?

Waarom kregen de bewoners tegenstrijdige antwoorden van

gemeenteambtenaren op eenvoudige vragen als: „Wanneer is

besloten dat de Boekenrodestraat nieuwe klinkers zou krijgen?‟

Waarom is de chronologische waarheid nooit verteld?

Ik ben bang dat ik het antwoord weet. Zo‟n eerlijke houding

vraagt om lef, zelfvertrouwen en vertrouwen in de burger. Een

fout toegeven maakt je als gemeente kwetsbaar. Je moet er

vervolgens maar op vertrouwen dat de burger constructief mee

gaat denken over een oplossing, niet de hakken in het zand zet,

of misschien zelfs een advocaat in de arm neemt… Enige koud-

watervrees is begrijpelijk. Toch is inspraak alleen bij deze intege-

re houding van de gemeente echte inspraak en geen rituele

poppenkast. Gemeente: probeer het eens. Laat u verrassen

door de coöperatieve houding van burgers die zich serieus ge-

nomen voelen.

Tenslotte mijn advies richting de Wijkraad: laat de verantwoor-

delijkheid voor lastige keuzes en de communicatie daarover (in

dit project: welke straten krijgen nieuwe klinkers) bij de gemeen-

te. Daar hoort ie! Was er niets aan de hand geweest. Hadden

we samen met jullie en de andere potentieel getroffen straten

kunnen bekijken wat voor de totale buurt (is die 25% inboet wel

reëel?) en binnen de buurt (welke plek?) wijsheid was en dat

vervolgens als advies voorgelegd aan de gemeente.

Desiree Cardinaals, bewoonster Boekenrodestraat

9

Toch weer een vissteiger

aan de Prinsessekade

Bij het vernieuwen van de beschoei-

ing aan de Prinsessekade was de vis-

steiger beschadigd, maar de vervan-

ging van deze steiger was niet meer in

het Bestek opgenomen. Na lang zeu-

ren bij de gemeente zorgde Lex Riet-

veld ervoor dat er toch een nieuwe

steiger is gekomen. Die ziet er een stuk

beter uit dan de vorige. Hij is van

hardhout en dat wordt niet door grau-

we bitumen aan het oog onttrokken.

De steiger was net klaar toen Lex, als

één van de toezichthouders op de

werkzaamheden rond riolering en be-

schoeiing, werd opgemerkt met enke-

le pijpjes bier. Aardige geste leek het,

in de richting van de timmerman die

de steiger aanlegde. Maar later bleek

er wel wat tegenover te hebben ge-

staan. Van het resthout was een com-

fortabel opstapje/trapje geconstru-

eerd.

Van de redactie

Dossier klinkers

► vervolg van blz. 7

van het project de Prinsessekade aan-

pakken. Daar komen immers nieuwe,

getrommelde klinkers?

Vanuit het hele rioleringsproject be-

zien, lijkt het misschien van onderge-

schikt belang: wel of geen nieuwe

bestrating in één bepaalde straat. Er

zijn nu eenmaal niet genoeg oude

klinkers en de straten die direct uitko-

men op het Oranjeplein hebben voor-

rang, zo schrijft de wijkraad dit voor-

jaar in de Kroniek. Al eerder (in de-

cember 2009) valt in de Kroniek te

lezen dat, om het straatbeeld zo uni-

form mogelijk te houden, de nieuwe

steentjes in logische eenheden wor-

den gelegd, bijvoorbeeld de hele

Prinsessekade of de Berkenrodestraat.

Die informatie klopte niet en achteraf

trekken wij als redactie de conclusie

dat Berkenrodestraat en Boekenrode-

straat toen in de Kroniek zijn verwis-

seld, waarschijnlijk door uw redacteur

die deze straten veelvuldig door el-

kaar haalt.

Zuur voor iedereen

Het ging echter wel degelijk om de

Boekenrodestraat, evensals de Prin-

sessekade en de Ipenrodestraat, zoals

al in oktober 2009 bekend was uit het

Bestek van het project. Zuur voor de

bewoners, vooral omdat ze er niets

vanaf wisten en daardoor niet over

alternatieven hebben kunnen mee-

praten. Misschien hadden ze op eigen

initiatief het bestek kunnen doorspit-

ten, maar mag je dat van een bewo-

ner verwachten? En zou ook maar

één bewoner dat hebben gedaan?

Natuurlijk is het ook zuur voor de

wijkraad, want die heeft veel geïnves-

teerd in dit project. In februari 2010 is

nog geprobeerd om de planning te

veranderen ten faveure van de Boe-

kenrodestraat, maar toen dit niet luk-

te, heeft de wijkraad nagelaten om

eerdere informatie uit de Kroniek

recht te zetten en de bewoners van

de Boekenrodestraat (en andere stra-

ten) daarover te informeren.

En misschien ook wel zuur voor de ge-

meente. Want wat ze al vreesden:

Bosch en Vaart heeft mondige bewo-

ners die je beter vooraf kunt informe-

ren dan ze voor het blok te zetten.

Even luisteren naar bewoners,als hun

stoep duidelijk te hoog wordt aange-

legd, helpt! Dan hoef je niet onnodig

je werk over te doen. Wat ook helpt, is

vooraf duidelijk maken waar iedereen

voor verantwoordelijk is en waarover

wel of niet inspraak mogelijk is.

Nu was er uit welwillendheid van de

gemeente, want niet wettelijk ver-

plicht bij een onderhoudsproject, één

inspraakronde in een vroeg stadium.

Te vroeg wellicht want vragen over

uiterlijk en plek van nieuwe klinkers in

de buurt konden niet beantwoord

worden. Verwezen werd naar een

informatiebijeenkomst die vervolgens

niet gehouden is, zodat bewoners

alleen een dag tevoren een briefje

krijgen met een summiere aankondi-

ging en een verzoek om hun auto‟s

weg te zetten. Dan misschien maar

beter geen inspraak???

Dat de wijkraad zo welwillend is, want

ook niet wettelijk verplicht, om als vrij-

willigers en vanuit het algemeen be-

lang van de wijk mee te denken over

het project en bij de uitvoering de

vinger aan de pols te houden, ont-

slaat de gemeente niet van de plicht

om de bewoners tijdig te informeren

over de specifieke gevolgen voor hun

wijk en straat!

Charlotte Krop

Kroniek van Bosch & Vaart

foto Chris Hoefsmit

10

We hadden bijna ons huis te koop

gezet. Veel te groot, misschien ook

wel een beetje te ‘af’. Want is er er-

gens nog een plek in dit huis waar we

niet ons persoonlijke stempel op heb-

ben gedrukt? Naar iets nieuws mis-

schien, iets moderns? Het lijkt zo aan-

lokkelijk, maar terwijl je je huis de

laatste finishing touch geeft om het te

verkopen, slaat plots de heimwee toe.

Waar moet je heen na Bosch en

Vaart?

We wonen hier 23 jaar en vanaf het

begin af aan voelde het als „thuis‟.

Een mooi huis met ronde vormen,

zachter van karakter dan ons strenge

huis in het (al te) statige Haagse Sta-

tenkwartier. We vielen voor het ijs op

de Vaart, de naar we hoorden leuke

(Amsterdamse) bewoners, alle feesten

en de gezellige sfeer. We vielen voor

het uitzicht op de duinen (als je hele-

maal boven bent en bij wijze van

spreken op een stoel gaat staan).

We vielen voor het glas in lood van

kunstenaar Bogtman van het voorma-

lige atelier aan de Emmakade. Mooie

Jugendstil in paars, rood en geel met

daartussen twee figuurtjes naar Rie

Kramer, een bekende illustratrice van

kinderboeken. We hadden dat jonge-

tje al, dat meisje moest nog komen…

‘Kelders vol water’

Wat we niet wisten, is dat er nog heel

wat problemen zaten in het huis. Het

Bosch-en-Vaartlied over de „Kelders

vol water‟ zongen we bij de wijkmusi-

cal dus uit volle borst mee. Het was in

de tijd van zelf klussen en als je weer

geld had de aannemer. Maar we wa-

ren blij verrast dat in de lente de zon

om elf uur ‟s avonds nog het hele huis

verlicht. Dat we ons rijtje huizen de

„Buikhuizen‟ gingen noemen en nog

steeds Buikhuizenborrels houden met

de buren. Dat we op het wijkkoor zou-

den gaan en onze kinderen hier heer-

lijk konden opgroeien. Al die geschie-

denis, wat laat je achter?

Onderduikers

De geschiedenis van ons huis bleek

nog interessanter toen op een dag bij

het vernieuwen van de kozijnen onze

voordeur uitnodigend openstond.

Twee aardige dames belden aan. Of

ze een kijkje binnen mochten nemen,

want hun opa, de heer Wessels, had

hier vroeger gewoond. Natuurlijk heb-

ben we hun het hele huis laten zien.

Ook de ensuite op de 1e verdieping,

waar naar we hoorden onderduikers

zaten. We hebben de ingang boven

de kast nog gevonden. Eén van de

dames wist te vertellen dat de Duitsers

bij wijze van waarschuwing weleens

door zo‟n kast heen schoten. Het is

gelukkig nooit gebeurd. Hun opa had

stalen zenuwen en liet niets merken als

er iemand zat.

Later kregen we foto‟s uit 1935. De

voorkant van het huis vol met klimop

en witte rozen. De hele parterre voor-

zien van een eiken lambrisering.

Dat het toen „nette‟ huizen waren,

blijkt wel uit de foto waar zo‟n 40 gas-

ten Kerstmis vieren in smoking en

avondjurk.

Raaks

We waren benieuwd of naast de he-

ren Bogtman (links met snor) en Wes-

sels (2 plaatsen verderop) ook Hildo

Krop op de foto zat, beeldhouwer en

oudoom. Hij werkte met Bogtman

samen bij ESKAF, de eerste kunst- en

aardewerkfabriek in Steenwijk en later

bij het Scheepvaarthuis in Amsterdam.

Ten tijde van de foto was Hildo teken-

leraar aan de HBS waar nu de nieuw-

bouw van de Raaks staat (de HBS die

mijn zoon samen met andere krakers

nog heeft geprobeerd te behouden).

Maar nee, Krop zat er niet bij. Dat zou

wel al te toevallig zijn, al viel onze

mond van verbazing open toen onze

hulp bij het zien van de foto‟s uitriep:

„En dan is dit toch het huis waar mijn

moeder vroeger werkte‟. Ze was wel

eens met haar mee geweest en wist

zich de heer Wessels en zijn kleindoch-

ters te herinneren.

‘Ons’ huis

Zo werd het natuurlijk nog meer „ons‟

huis en achteraf is het natuurlijk een

onbezonnen daad, te willen verhui-

zen. Je kan nergens heen….

Dus storten we ons weer in het wijk-

leven. En hebben we (zie je, een huis

is nooit af) alsnog het gedicht van

Adriaan Morriën ingelijst en opgehan-

gen, dat begint met:

Ik wilde zo graag in Haarlem woonen,

In een oud rustig huis aan de Leidsche

Vaart. Om „s avonds te luist‟ren naar het

ruischen der boomen. Waardoor de

zeewind van Holland waart...

Charlotte Krop

Waar moet je heen na Bosch en Vaart?

Kroniek van Bosch & Vaart

11

In 1828 duwt een zwoegende man zijn

handkar langs een smederij aan de

Wagenweg. Hij hoort het getik van

ijzer op een aambeeld en ziet vanuit

zijn ooghoek een oranjegeel flakke-

rende smidsvuur. Binnen slaat de jon-

ge smid Johannes Adolphus Felix een

roodgloeiende ijzeren staaf gestaag

in een mooie krul.

Bijna tweehonderd jaar later wijst een

vader zijn kind in de bakfiets op de-

zelfde plek naar hoog oplaaiend vuur,

dat door de ruitjes van de smederij

schijnt. Binnen modelleren Ron en

Frans Felix staven verhit en zacht ge-

worden ijzer in allerlei vormen. Voor

hekken, lampen, kandelaars, kunst-

werken of wat de klant maar wil. Is er

dan niets veranderd in twee eeuwen

tijd? Ja en nee. Een terugblik.

De welgestelde clientèle

van de buitenplaatsen

Rond de drukke Wagenweg vlakbij de

zuidelijke stadspoort van Haarlem be-

vindt zich in de 19de eeuw een buurt-

schap van kroegen, herbergen en

ambachtelijke bedrijven. De welge-

stelden op de landgoederen net ten

zuiden van de smederij - zoals Bosch

en Vaart, Westerhout, Spruitenbos,

Zomerlust en Eindenhout - zijn de voor-

naamste klanten van de ambachtslie-

den. Zeker in het voorjaar, wanneer

de familie huis en stallen op laat knap-

pen om verzekerd te zijn van een ge-

rieflijk verblijf in de zomermaanden,

kunnen ze er flink aan de slag.

In een kasboek uit de 19de eeuw staan

de namen met volledige titulatuur van

de oude adel in prachtig krullend

schoonschrift - zoals Hoog Welgebo-

ren Heer De Heer Baron van Tuyl van

Serooskerken van Vleuten - met daar-

onder (soms vele bladzijdes lang) alle

door smederij Felix in dat jaar op het

landgoed verrichte werkzaamheden.

De genoemde baron bezit het Buiten

Bosch en Vaart waarop vanaf 1901

de wijk Bosch en Vaart zal verschijnen.

Wat doen de smeden Hendricus en

Johannes Felix - de zonen van de op-

richter - in 1893 zoal bij de baron? Ze

vervangen de hoefijzers van de paar-

denstoet, monteren nieuwe ringen

voor de paarden in de stal, maken

nieuw landbouw- en tuingereedschap

(gierschop, hooivork en mestvork,

schoppen, schoffels en houwelen) en

slijpen en repareren gereedschap.

Verder maken zij in het voorjaar alle

zestien kachels van het grote huis

schoon, smeren ze in met kachelpoets

en bergen ze op zolder op tot de vol-

gende herfst.

De adel en welgestelde burgers reke-

nen per kwartaal of soms - zoals bij

Felix - per jaar af. Wordt de schuld

dan wel prompt aan het begin van

het nieuwe jaar betaald? Nee, niet

bepaald.

Zo betaalt de baron van Bosch en

Vaart zijn rekening over 1893 van

fl 79,05 pas op 5 november 1894. Zijn

beroerde betalingsgedrag is exem-

plarisch voor de rest van de clientèle.

Net als alle zelfstandige ambachtslie-

den werken de smeden Felix lang en

hard, worden ze laat betaald en vaak

tegen te lage prijzen. Zo heeft Hendri-

cus Felix zijn prijzen niet aangepast

aan de gestegen welvaart geduren-

de de industrialisatie van Haarlem.

Wanneer de derde generatie Felix -

Martinus Johannes - in 1912 de sme-

derij overneemt, maakt hij dan ook

eerst een ronde langs de vaste klan-

ten. Gelukkig vindt hij overal begrip en

de bereidheid om een hogere prijs te

betalen.

Crisisjaren en oorlog

In de jaren dertig - de crisistijd - heeft

iedereen het zwaar. Martinus Johan-

nes ontslaat zijn vier knechten nood-

gedwongen. De prijzen zijn scherp

gedaald als gevolg van de wereldwij-

de economische malaise. Uit een

klantenregister van 1930 blijkt dat de

helft van de bewoners van Bosch en

Vaart haar kachels jaarlijks laat onder-

houden door de firma Felix. In het

voorjaar worden ze op de eerste zol-

der van de smederij schoongemaakt

en op de tweede zolder opgeborgen.

In het najaar gaan ze weer terug naar

de klant. Fysiek heel zwaar werk: alles

wordt met de hand getild en vervoerd

in een handkar. Franciscus Felix (de

vierde generatie) smeedt nood-

kacheltjes in de Tweede Wereldoor-

log. Die noodkacheltjes ruilt hij bij de

boeren in de Kop van Noord Holland

tegen etenswaar. Zo komen ze de

oorlog relatief goed door.

Het aantal smederijen daalt gestaag

Vanaf het eind van de 19de eeuw start

een onomkeerbare daling van het

aantal ambachtelijke smeden. Tijdens

de industrialisatie gaat de metaalin-

dustrie in plaats van ijzer het machi-

naal makkelijker te bewerken staal als

grondstof gebruiken. De smeden ma-

ken al snel geen ijzeren bouten, moe-

ren en klinknagels meer. Ook het ver-

vaardigen van handgereedschap

behoort dan snel tot het verleden. Dit

lees verder op blz. 12 ►

De smedendynastie Felix (1828 tot heden)

Kroniek van Bosch & Vaart

12

Kroniek van Bosch & Vaart

Felix ► vervolg van blz. 11

betekent het einde van de grofsme-

den. De toename van het autobezit

vanaf de jarig twintig maakt daarna

de hoefsmid langzaam maar zeker

overbodig. Ten slotte stuurt de intro-

ductie van de centrale verwarming

de kachelsmid vanaf de jaren vijftig

voor eeuwig met pensioen. Het is on-

ontkoombaar: bij alle smeden gaat

het vuur uit… Behalve bij smederij

Felix.

Bij Felix blijft het vuur branden

Vanaf de jaren zestig is bij smederij

Felix het kachelwerk langzamerhand

vervangen door restauratiewerk. Met

dank aan Monumentenzorg. In die tijd

dringt breed het besef door dat een

groot deel van het Haarlems historisch

erfgoed een kommervol bestaan

leidt. Als het al niet is afgebroken.

Redden wat er te redden valt, luidt

het devies. De vijfde en zesde genera-

tie smeden Felix ( de broers Tinus en

Jan en de neven Ron en Frans) restau-

reren met perfectionistische precisie

vele roestige hekken en lantaarns van

hofjes en buitenplaatsen. Ook ontwer-

pen ze nieuwe ornamenten die pas-

sen in de gewenste architectonische

periode (zie hiernaast).

Ron Felix: „We leggen eigenlijk steeds

opnieuw een proeve van bekwaam-

heid af. Dat houdt het spannend en

interessant.‟

Ambachtelijk werk van de „warme

smid‟. Een nieuw hek , een kandelaar,

vuurkorf, lamp of ornament. Eenmali-

ge producten, die met liefde en aan-

dacht zijn gemaakt. Zet dat eens

naast het lopende band werk van

Xenos, Gamma, of Intratuin. Wat kan

na of al voor uw overlijden naar het

grof vuil en wat vormt onderdeel van

uw erfenis?

Desiree Cardinaals

Opvang voor onze Jopie!

Jopie, onze Jack Russell van bijna 14

jaar, vindt het steeds lastiger om al-

leen thuis te zijn. Ze mist ons ondanks

de honden uitlaatservice, als wij aan

het werk zijn.

Bij wie mag Jopie (tegen betaling) op

de maandag en dinsdag overdag zijn

en in overleg ook op andere momen-

ten? Jopie is een lief, pittig hondje. Ze

hoort niet meer zo goed, wat haar

onzeker maakt. Jopie moet wel even

wennen aan (kleine)kinderen.

Graag contact met Johan Bank of

Francine Damoiseaux, tel. 023-5341804

of (Francine) 06-15412120.

Wie helpt met advertentiewering?

Om de kosten van de Kroniek te druk-

ken en om bedrijven in de buurt de

gelegenheid te geven zich te pre-

senteren aan onze buurt, zoeken we

iemand die de advertentiewerving op

zich wil nemen.

Het plan en een lijst met bedrijven/

winkeliers ligt al klaar.

Het zou fijn zijn als iemand dit voor

twee nummers wil doen: een bel-

ronde, een nummer langsbrengen,

nog eens bellen en de administratie

bijhouden. Zoeken we daarna weer

een nieuwe vrijwilliger. Meld je aan bij

redactieboschenvaart@upc.nl

„Bridge en Vaart‟ zoekt aanvulling

We bridgen 1x in de 14 dagen op

donderdagavond. Gevorderd niveau.

Info: marcoster@zonnet.nl

Nieuwe subsidieronde Cultuurstimulering

De gemeente stelt € 300.000 per

jaar ter beschikking voor culturele

projecten: het Cultuurstimulerings-

fonds Haarlem. Het wordt ingezet

voor initiatieven rond amateurkunst,

cultuureducatie en volkscultuur.

Maar ook voor culturele initiatieven

vanuit de wijken. Heeft u dus een

idee voor bijv. een concert, voorstel-

ling of een ander project, neem dan

contact op met: Gemeente Haar-

lem, Afd. Economie & Cultuur,

Frank Gorter, pb 511, 2003 PB Haar-

lem; tel 5113438; gorerfc@haarlem.nl

U kunt daar informatie krijgen en ad-

vies bij het invullen van het aan-

vraagformulier. Uiterste indieningsda-

ta: vóór 15 /1, 15/5 en 15/9/2011.

Activiteiten dienen binnen een jaar

na deze data plaats te vinden.

Aanvraagformulier op

www.haarlem.nl > haarlem a-z >

cultuurbeleid > subsidies.

Kleine advertenties en oproepen

Heeft u een kleine advertentie of oproep

voor de wijkkrant dan plaatsen wij deze

gratis of tegen een kleine vergoeding.

Neem even contact op met redactie-

boschenvaart@upc.nl

Agenda 26 november Vrouweneten in de Zomer-

luststraat 22, aanvang 19.30 uur, geef je

op bij Monique Donders,

m.donders@robeco.nl

Voor 3 december Reageren enquête

wijkraad over dakterrassen zie pag. 5

24 december 24.00 uur Kerstzingen

Zie de voorpagina