De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten...

21
De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave 1. Aanleiding 1.1 Plannen voor de Roode Vaart 2 1.2 Stroomlijnen plannen 2 1.3 Integrale Blauwe Visie voor de Roode Vaart 2 1.4 Leeswijzer 2 2. Analyse 2.1 Ruimtelijke Plannen 3 2.2 Landschapsanalyse 5 3. Buitendijks Bouwen 6 4. Profielen Roode Vaart centrum Zevenbergen 4.1 Huidige situatie 8 4.2 Historisch 9 4.3 Breed 10 4.4 Smal 11 4.5 Afweging 12 5. Aanvoertracés zoetwater 5.1 Aanvoertracés 13 5.2 Mogelijke nevenfuncties 14 5.3 Afweging 17 6. Conclusies: 19 Literatuurlijst 20 Colofon 21 Bijlagen: 22 1. Ontwikkelingen rondom Roode Vaart 2. Hydrologische onderbouwing 3. Onderbouwing kosten Eelerwoude Zuid G.J. Smit en J. Schinkelshoek Meester Loeffenplein 2 5476 KX VORSTENBOSCH T (0413) 38 70 00 F (0431) 38 70 01 E [email protected] I www.eelerwoude.nl Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave E e l e r w o u d e Gemeente Moerdijk M.J.C. Braat en J.P.M. Frijters Postbus 4 4760 AA Zevenbergen T 0168 373600 I www.moerdijk.nl Waterschap Brabantse Delta N. Douben en S.A.M. Koenraadt Postbus 5520 4801 DZ BREDA T 076 564 10 00 I www.brabantsedelta.nl Tauw bv J. Luijendijk Handelskade 11 Postbus 133 7400 AC Deventer T (0570) 69 99 11 F (0570) 69 96 66 E [email protected] I www.tauw.nl 1

Transcript of De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten...

Page 1: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave

1. Aanleiding 1.1 Plannen voor de Roode Vaart 2 1.2 Stroomlijnen plannen 2 1.3 Integrale Blauwe Visie voor de Roode Vaart 2 1.4 Leeswijzer 2

2. Analyse 2.1 Ruimtelijke Plannen 3 2.2 Landschapsanalyse 5

3. Buitendijks Bouwen 6

4. Profielen Roode Vaart centrum Zevenbergen 4.1 Huidige situatie 8 4.2 Historisch 9 4.3 Breed 10 4.4 Smal 11 4.5 Afweging 12

5. Aanvoertracés zoetwater 5.1 Aanvoertracés 13 5.2 Mogelijke nevenfuncties 14 5.3 Afweging 17 6. Conclusies: 19

Literatuurlijst 20Colofon 21

Bijlagen: 221. Ontwikkelingen rondom Roode Vaart 2. Hydrologische onderbouwing3. Onderbouwing kosten

Eelerwoude ZuidG.J. Smit en J. SchinkelshoekMeester Loeffenplein 25476 KX VORSTENBOSCHT (0413) 38 70 00F (0431) 38 70 01E [email protected] www.eelerwoude.nl

Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave E e l e r w o u d e

Gemeente MoerdijkM.J.C. Braat en J.P.M. FrijtersPostbus 44760 AA ZevenbergenT 0168 373600I www.moerdijk.nl

Waterschap Brabantse DeltaN. Douben en S.A.M. Koenraadt Postbus 5520 4801 DZ BREDAT 076 564 10 00I www.brabantsedelta.nl

Tauw bvJ. LuijendijkHandelskade 11Postbus 1337400 AC DeventerT (0570) 69 99 11F (0570) 69 96 66E [email protected] www.tauw.nl

1

Page 2: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

1.1 Plannen voor de Roode Vaart

Midden door de gemeente Moerdijk loopt de Roode Vaart van het Hollandsch Diep tot aan de Mark. De Roode Vaart vormt een eeuwenoude verbinding die midden door het centrum van Zeven-bergen loopt.

Vanuit verschillende kanten zijn er plannen met de Roode Vaart.

De gemeente heeft een stedenbouwkundig plan opgesteld voor buitendijks gebied van de •Roode Vaart. Het waterschap wil het verlies aan bergingscapaciteit van dit stedenbouwkun-dig plan gecompenseerd zien. Voor het centrum van Zevenbergen is de gemeente bezig met een revitaliseringsplan, waar-•bij de wens is uitgesproken om de Roode Vaart te ontkluizen.Daarnaast is de Roode Vaart in beeld als alternatief voor de zoetwatervoorziening voor de •landbouwgebieden in West-Brabant en Tholen als het Volkerak-Zoommeer zout wordt.

1.2 Stroomlijnen van de plannenOm te voorkomen dat er tegenstrijdige keuzes gemaakt gaan worden heeft degemeente behoefte aan een afweging van de verschillende plannen. Voor de compensatie aan waterberging van het buitendijkse stedenbouwkundige plan vraagt de gemeente, samen met het waterschap, om concrete getallen. Voor de ontkluizing van de Roode Vaart en de zoetwateraan-voer is behoefte aan een overzicht van de alternatieven. De voor- en nadelen van de verschillende alternatieven moeten tegen elkaar afgezet worden. Om de gemeenteraad een goede afgewogen keuze te kunnen laten maken moeten de alternatieven beeldend worden vormgegeven. Om deze alternatieven op te kunnen stellen zijn er een aantal onduidelijkheden die weggenomen moeten worden. Enerzijds zijn dit de civieltechnische eisen waarin een alternatief moet voldoen, anderzijds spelen de ruimtelijke consequenties een belangrijke rol. Beiden hebben hun weerslag op het kos-tenplaatje. Deze criteria zijn nodig om een goede afweging van de alternatieven te kunnen maken.

1.3 Integrale blauwe visie op de Roode VaartDoor het opstellen van een keuzedocument waarin verschillende alternatieven zijn opgenomen, die voldoen aan de gestelde randvoorwaarden, kan de gemeente een realistische afweging maken voor de verdere ontwikkelingen van de verschillende plannen in en rondom de Roode Vaart.De plannen voor buitendijks bouwen, ontkluizing Roode Vaart in het centrum van Zevenbergen en het aanvoeren van zoet water via de Roode Vaart moeten op elkaar worden afgestemd.

1.4 LeeswijzerDe blauwe visie voor de Roode Vaart is als volgt opgebouwd. Allereerst zullen de verschillende plannen die er zijn rondom de Roode Vaart op een rij gezet worden. Tezamen met een bondige landschapsanalyse van de omgeving rondom Zevenbergen en de Roode Vaart vormt dit hoofd-stuk 2. In hoofdstuk 3 worden de conclusies weergegeven van de compensatie berekeningen die gemaakt zijn voor de buitendijkse woningbouwprojecten langs de Roode Vaart Zuid. Hoofdstuk 4 verbeeldt de mogelijke profielen van de ontkluisde Roode Vaart in het centrum van Zevenbergen. Omdat de zoetwateraanvoer niet volledig door het centrum van Zevenbergen blijkt te kunnen wordt in hoofdstuk 5 een drietal alternatieve tracés rondom Zevenbergen belicht. Tot slot geeft hoofdstuk 6 conclusies.

De Roode Vaart Zevenbergen - Aanleiding

Roode Vaart Zevenbergen - Analyse E e l e r w o u d e

2

Page 3: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

2.1 Ruimtelijke plannen Roode Vaart

Vanuit verschillende partijen zijn er ruimtelijke plannen voor het gebruik van de Roode Vaart en haar omgeving. Hier volgt een opsomming van de belangrijkste ontwikkelingen.Visueel zijn de ontwikkelingen weergegeven in bijlage 1.

Concrete woningbouwproject Roode Vaart Zuid (Gemeente Moerdijk)De gemeente Moerdijk heeft een viertal concrete woningbouwprojecten langs de Roode Vaart Zuid. De projecten liggen gedeeltelijk buitendijks. Voor deze woningbouwplannen heeft het wa-terschap aangegeven dat er compensatie dient plaats te vinden. Voor de berekening van deze compensatie is een aanzet gegegeven in hoofdstuk 3 van deze visie.

Structuurvisie+ Moerdijk (Gemeente Moerdijk)In de Structuurvisie+ voor de gemeente Moerdijk wordt een beeld gegeven in welke richting de kern Zevenbergen in de toekomst gaat uitbreiden. De uitbreiding in zuidelijke richting wordt be-grensd door een groene zone die de Markdijk volgt. Aan de noordkant van Zevenbergen speelt de gedeeltelijke omvorming van het bedrijventerrein in woningbouw.

Gebiedsvisie Moerdijk Oost (Gemeente Moerdijk)De gebiedsvisie Moerdijk Oost is een doorvertaling van de Structuurvisie+ in het kader van de nieuwe ontwikkelingen rondom de vestiging een nieuw logistiek park nabij industriegebied Moer-dijk. In de gebiedsvisie worden ontwikkelingsvoorstellen gedaan om de bovenregionale druk, die dit logistieke park legt op de gemeente, te compenseren.

Verder is in de gebiedsvisie een beeld geschetst van de ontwikkelingsrichtingen die bij de struc-tuurvisie al ingezet waren. Het totaalbeeld is hiernaast weergegeven. Aan de west- en zuidzijde is een groene zone geschetst rondom de kern Zevenbergen. Verder is een recreatieve verster-king aan de noordzijde van de kern weergegeven.

Programma Moerdijk Meer Mogelijk (Provincie Noord-Brabant, Gemeente Moerdijk en Rijk)In de raadsvergadering van 16 juli heeft de gemeenteraad van Moerdijk ingestemd met Moerdijk Meer Mogelijk. Met dit besluit kunnen de 9 plannen voor gebiedsontwikkeling in de gemeente Moerdijk, waaronder de aanleg van een logistiek park en diverse investeringen in de leefbaar-heid van start gaan. Een drietal projecten zijn in de directe omgeving van de Roode Vaart gesitu-eerd. Van noord naar zuid zijn dat: - Inrichting Waterfront Moerdijk - Ontwikkeling Noordrand Zevenbergen - Nieuwe bestemming terrein Huizersdijk Zuid ZevenbergenDe projecten in de directe omgeving van de Roode Vaart en Zevenbergen zijn weergegeven in bijlage 1.

Gebiedsvisie Moerdijk Oost

De Roode Vaart Zevenbergen - Analyse

Structuurvisie + Moerdijk

Roode Vaart Zevenbergen - Analyse E e l e r w o u d e

3

Page 4: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Analyse

Integrale GebiedsAnalyse (Waterschap Brabantse Delta)Het waterschap Brabantse Delta heeft voor haar beheersgebied integrale gebiedsanalyses opgesteld. De Roode Vaart vormt de grens tussen de deelgebieden Gat van de Ham en Nier-vaert-Bloemendaal.

Gat van de Ham: In de IGA Gat van de Ham worden een aantal maatregelen genoemd direct aan de oost-zijde van Zevenbergen.

• Aanbrengen van een extra koppeling tussen de gemalen Eendracht en Den Biggelaar

• Een aantal wateren lenen zich voor de aanleg van natuurvriendelijke oevers zoals het Zwanengat

Niervaert-Bloemendaal:• In de IGA Niervaert-Bloemendaal worden met name waterkwaliteitsmaatregelen genoemd in de directe omgeving van de Roode Vaart.

MER Waterkwaliteit Volkerak-Zoommeer (Bestuurlijk Overleg Krammer Volkerak)In opdracht van het BOKV is een milieueffectrapportage opgesteld om tot oplossingsrichtin-gen te komen voor de verbetering van de waterkwaliteit van het Volkerak-Zoommeer. Het aangepaste alternatief Zout met een beperkte getijdeslag heeft daarin het karakter van het voorkeursalternatief. Dit alternatief veroorzaakt zonder compenserende maatregelen verzilting in gedeelten van de Brabantse rivieren. Daarnaast kunnen de langs de Volkerak-Zoommeer gelegen landbouwgebieden niet meer beregenen vanuit het meer. Als mitigerende maatregel wordt gesproken van een zoetwateraanvoer van maximaal 30 m3/s vanuit het Hollandsch Diep. Een deel daarvan zou via de Roode Vaart of rondom Zevenbergen aangevoerd kunnen wor-den. Definitieve besluitvorming hiervoor dient nog plaats te vinden op rijksniveau.

Effecten van een zout Volkerak-Zoommeer op de West-Brabantse rivieren (Waterschap Brabantse Delta)Het waterschap Brabantse Delta heeft een studie laten uitvoeren naar de effecten van een zout Volkerak-Zoommeer op West-Brabant. Daarbij zijn een aantal alternatieven bekeken om de effecten van een zout Volkerak-Zoommeer te compenseren. Door de regio is in de brede discussie zoetwatervoorziening West-Brabant een advies uitgebracht aan de Deltaraad in april 2008, waarin de voorkeur uitgesproken is voor het inzetten van de Roode Vaart als alternatieve zoetwatervoorziening.

Maatregelenkaart IGA Niervaert-Bloemendaal Maatregelenkaart IGA Gat van de Ham (uitsnede)

Roode Vaart Zevenbergen - Analyse E e l e r w o u d e

4

Page 5: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

2.2 Landschappelijke analyse

GrondsoortenHet grondgebied ligt tussen het Massief van Brabant en de Grote Slenk. Op onderlagen uit Krijt en Tertiair liggen Pleistocene en Holocene afzettingen. Deze jonge zeekleigronden werden door getijdestromingen afgezet, vooral in het Subatlanticum, de laatste fase van het Holoceen vanaf ca. 1000 v. Chr. Voor deze afzettingen bevond zich hier veen, waarboven enkele zandopduikingen uitstaken, onder meer Hazeldonk. Na de Elisabethsvloed werden grote delen der gemeente weer met een dunne laag zandige klei bedekt en opnieuw in cultuur gebracht.Als gevolg van deze ontwikkelingen kunnen we thans de volgende gebieden onderscheiden:a. De bebouwde kommen van Zevenbergen, kerkdorpen en dijkgehuchten.b. De poldergebieden met min of meer regelmatige verkavelingen en nog de oude dijken. GrondgebruikDe gemeente droeg tot aan de Tweede Wereldoorlog een sterk agrarisch karakter.Ook nu nog wordt het buitengebied gekarakteriseerd door een grootschalig polderlandschap met dijken en dijkwegen met hun beplanting en de karakteristieke boerderijcomplexen. De akkerbouw domineert het gebied. Men verbouwde rond 1850 onder meer tarwe, aardappelen, vlas, meekrap en koolzaad. Alleen nabij de voormalige kreekbeddingen kwam grasland voor als weidegebied voor paarden. De verkaveling der polders toont sporen van de geleidelijke landaanwinning uit de 15e en 16e eeuw. Veel dijken lopen zuidwest-noordoost. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde door ruilverkaveling de schaal van de polders: blokvormige percelen maakten plaats voor grote rechthoekige en strookvormige percelen. Dijkwegen en dijken als de Markdijk begrenzen de open ruimten van de polders met bomenrijen. In de polder Het Oudland van Zevenbergen bleef een deel van de perceelsindeling gespaard. Wel is de kern vanZevenbergen sterk gegroeid ten koste van delen van de polder.

Hoogte en afwateringDe gemeente watert deels natuurlijk, deels kunstmatig af via een groot aantal poldersloten, de Roode Vaart en de Mark op het Hollands Diep en Volkerak. De Mark is de zuidelijke gemeentegrens. De Roode Vaart doorsnijdt het gebied van noord naar zuid, en vormde binnen de stadskern de haven.In 1970 is de haven gedempt, de Roode Vaart noord en zuid zijn met elkaar verbonden door een duiker. De polders liggen op 0.0 tot 0.7 meter beneden N.A.P.. De dijken liggen op ca.1.5 tot 3.5 meter boven N.A.P.

WaterwegenDe Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen eenkunstmatig gegraven vaart die de verbinding vormt tussen de Mark en het HollandschDiep en vooral gebruikt werd voor vervoer van in de middeleeuwen in het gebiedgewonnen zout en turf. De haven binnen de kom is sinds ca. 1970 gedicht. De Roode Vaart is in de kern echter nog steeds herkenbaar, bijvoorbeeld in de brugstructuren die behouden zijn.

De Roode Vaart Zevenbergen - Analyse

Hoogtekaart (AHN) bron: www.ahn.nl

Bodemkaart bron:www.bodemdata.nl

Roode Vaart Zevenbergen - Analyse E e l e r w o u d e

5

Page 6: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

Roode Vaart Zevenbergen - Butendijks bouwen E e l e r w o u d e

3. Buitendijks Bouwen

Projecten:De gemeente Moerdijk heeft een viertal woningbouwprojecten aan de zuidkant van Zevenbergen, die gedeeltelijk buitendijks langs de Roode Vaart gepland zijn.

Uitgangspunten:Het waterschap hanteert het "Nee, tenzij"- principe in relatie tot buitendijks bouwen. Randvoorwaarden zijn verwoord in de beleidsnotitie 'aangepast beleid buitendijks bouwen'.

Voor de uitbreidingsprojecten zijn vragen beantwoord voor de volgende thema's:- Veiligheid: In welke mate zijn de nieuwe woningen beschermd tegen hoog water, nu en in de toekomst- Waterberging: Hoeveel waterberging gaat verloren door de woningbouw.- Doorstroomprofiel: Hoeveel neemt het doorstroomprofiel af door de woningbouw.

Voor de genoemde ontwikkelingen is naast het beleid “buitendijks bouwen’ de Keur van het waterschap Brabantse Delta van toepassing. Bij de ontwikkelingen dient rekening gehouden te worden met de beschermingszone van de Roode Vaart (leggerwater) en de (buiten)beschermingszone van de Huizersdijk en de Generaal Allenweg (boezemkering).

Zo dient onder andere: - de veiligheid van de waterkering ten tijde van de bouw en in de toekomst gewaarborgd zijn. Dit dient aangetoond te worden door middel van een invloedzone berekening;

- nu en in de toekomst geen belemmering te ontstaan voor de taakuitvoering van het waterschap ten aanzien van de waterkering en waterloop. Onder taakuitoefening wordt verstaan het beheer en (groot) onderhoud, maar ook een mogelijke dijkverbetering. Dit kan onder andere door het profiel van vrije ruimte vrij te houden van bebouwing of onderdelen daarvan.

Consequenties:Het buitendijks gebied is en blijft onbeschermd tegen hoogwater en het bouwen geschiedt daar dus voor eigen risico. Uit veiligheidsoogpunt is het wenselijk dat de buitendijkse gronden ter plaatse van de toekomstige woningen opgehoogd worden. De hoogte van de huidige waterkering is ter plaatse van de kop van de Roode Vaart ca. +2,0 m NAP. De opgehogingen van de buitendijkse gronden hebben consequenties voor de waterberging. In de onderliggende hydrologische toetsing is een tabel opgenomen waarin staat aangegeven hoeveel waterberging gecompenseerd moeten worden bij welke ophoging. De hydrologische onderbouwing is opgenomen in bijlage 2.

Bij een ophoging van de buitendijkse gronden tot huidige hoogte van de regionale kering (+2 m NAP) moet ca. 9% waterberging gecompenseerd worden. Tot slot neemt het (potentiële) doorstroomprofiel eveneens met ca. 9% af door de ophoging van het buitendijkse gebied.

De Roode Vaart Zevenbergen - Buitendijks bouwen

6

Page 7: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

Huizersdijk

Generaal Allenweg

Wonen Tuin Roode Vaart

extreme waterstand

normale waterstand

Bestaand pro�el

Nieuw pro�el

Principe pro�el buitendijks bouwen

De Roode Vaart Zevenbergen - Buitendijks bouwen

Compensatie:Er bestaan mogelijkheden om het verlies aan waterberging intern te compenseren binnen de buitendijkse woningbouw plannen. Dit kan door middel van het ophogen van de bebouwde delen, en tegelijkertijd verlagen van de als tuin bestemde delen. De tuinen zullen dan in extreme situaties benut worden voor de berging van water.

De compensatie van het doorstroomprofiel kan gerealiseerd worden door het verruimen van het huidige profiel van de Roode Vaart. Dit kan bijvoorbeeld door het omzetten van een harde, rechte oever naar een oever met talud.

Toekomstige buitendijkse woningbouw:De bovenstaande compensatiebeginselen kunnen in principe eveneens toegepast worden op toekomstige projecten verder zuidelijk langs de Roode Vaart.

Roode Vaart Zevenbergen - Butendijks bouwen E e l e r w o u d e

7

Page 8: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

Roode Vaart door Zevenbergen - Huidig pro�el

Variabele breedte tussen 25 m en 37 m

9 m (smalste deel) tot ca. 21 m

Roode Vaart overkluistLangsparkeren en rijbaan

Langsparkeren en rijbaan

Lengte van gevel tot gevel

TrottoirTrottoir

+2,30 m NAP

De Roode Vaart Zevenbergen - Huidige situatie

Roode Vaart door Zevenbergen - Huidig pro�el

Variabele breedte tussen 25 m en 37 m

Variabele breedte tussen 9 m en 21 m

5 m 5m

Roode Vaart overkluistLangsparkeren en rijbaan

Langsparkeren en rijbaan

Lengte van gevel tot gevel

2,50 m

Trottoir

2,70 m

Trottoir

+2,30 m NAP

4. Profielen Roode Vaart Centrum Zevenbergen

4.1 Huidige situatieTussen de Noord- en Zuidhaven van Zevenbergen is nu niets waar te nemen van de Roode Vaart. De ruimte waar ooit de Roode Vaart lag is nu in gebruik als parkeerplaats.

Het nevenstaande profiel geeft aan hoe de Roode Vaart op het smalste gedeelte tussen de Noord- en Zuidhaven er uit ziet. De afstand tussen deze bouwblokken is ongeveer 25 meter (nabij de Markt). Op het breedste stuk is het profiel 37 meter (ter hoogte van de Molenstraat). Het laagste maaiveldniveau begraaft +2,30 m NAPUitgangspunten vanuit de huidige situatie zijn:

Waterpeilen:a. Het waterpeil van de Roode Vaart Noord wordt nu gehandhaafd op +0,55 m NAP. b. Roode Vaart Zuid watert nu onder vrijval af op de Mark. Het huidige streefpeil op de Mark is +0,0m NAP.

Gebruik:In de huidige situatie wordt de ruimte tussen de Noord- en Zuidhaven voornamelijk gebruikt als parkeerplek. In totaal zijn er 250 parkeerplaatsen.

Drie profielen verbeelden keuzesDe bestaande situatie zoals hiernaast weergegeven vormt de basis voor drie varianten. Deze varianten verbeelden keuzes die gemaakt kunnen worden ten aanzien van de vormgeving van de buitenruimte van de Noord- en Zuidhaven.

Historisch profiel: De Roode Vaart als havenAllereerst is de historische situatie verbeeld, zoals de Roode Vaart er voor 1970 uit heeft gezien.

Breed profiel: Roode Vaart op zijn breedstDaarnaast is een profiel opgesteld waarin de maximale breedte voor de Roode Vaart is opgenomen. In deze variant is een verkeersluwe kade opgenomen met een fietspad.

Smal profiel: Roode Vaart op zijn smalstIn het smalle profiel, is langs de Roode Vaart een strook met een verlaagde kade opgenomen. Vanuit hier wordt de Roode Vaart optimaal beleefd en wordt de Noord- en Zuidhaven aantrekkelijk voetgangersgebied.

De onkluizing van de Roode Vaart kan op twee manieren gerealiseerd worden:

- Open variant: De Roode Vaart wordt volgens de oorspronkelijke loop volledig ontkluisd.

- Beduikerde variant: Vanaf de Molenstraat loopt de Roode Vaart via de nieuw aan te leggen duiker via de St. Joristraat en de Kristallaan naar de huidige Roode Vaart zuid.

= smalste doorgang Roode Vaart = Ontkluisde Roode Vaart = Duiker

Roode Vaart Zevenbergen - Profielen Roode Vaart Centrum Zevenbergen E e l e r w o u d e

8

Page 9: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Historisch profiel

Roode Vaart door Zevenbergen - Historisch pro�el

Variabele breedte tussen 25 m en 37 m

9 m

Roode VaartLangsparkeren en rijbaan

Langsparkeren en rijbaan

Lengte van gevel tot gevel

TrottoirTrottoir

+2,30 m NAP

+0,55 m NAPca. 8 m3/s

4.2 Historisch profielIn de Noord- en Zuidhaven van Zevenbergen is nu niets waar te nemen van de Roode Vaart, maar dat is oorspronkelijk anders geweest.

Het nevenstaande profiel geeft aan hoe de Roode Vaart door het centrum van Zevenbergen liep en hoe het profiel er dus uit zou zien als de Roode Vaart weer ontkluisd zou worden volgens het historisch profiel.

Kenmerken historisch profiel:

a. Breedte: 9 mb. Waterpeil: +0.55 m NAPc. Parkeren aan beide zijden blijft mogelijk

GebruikParkeren: Het blijft mogelijk om langs te parkeren aan weerszijde van de ontkluisde Roode Vaart. Er blijven 55 parkeerplaatsen beschikbaar.

Zoetwateraanvoer: Op basis van de profielkenmerken is het technisch haalbaar om een maximaal debiet aan te voeren van ca. 16 m3/s. De stroomsnelheid in het centrum loopt dan op naar 0,8 m/s. Uit veiligheidsoverweging is een maximale stroomsnelheid van 0,4 m/s acceptabel. Het aanvoerdebiet voor het historisch profiel komt daarmee op ca. 8 m3/s.

Roode Vaart door Zevenbergen - Huidig pro�el

Variabele breedte tussen 25 m en 37 m

Variabele breedte tussen 9 m en 21 m

5 m 5m

Roode Vaart overkluistLangsparkeren en rijbaan

Langsparkeren en rijbaan

Lengte van gevel tot gevel

2,50 m

Trottoir

2,70 m

Trottoir

+2,30 m NAP

Roode Vaart Zevenbergen - Profielen Roode Vaart Centrum Zevenbergen E e l e r w o u d e

= smalste doorgang Roode Vaart = Ontkluisde Roode Vaart = Duiker

9

Page 10: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Breed profiel

+ 4 m3/s

Roode Vaart door Zevenbergen - Breed pro�el

ca. 11 m3/s

Variabele breedte tussen 25 m en 37 m

Roode VaartFietspad Langsparkeren en rijbaan

Lengte van gevel tot gevel

TrottoirTrottoir

+2,30 m NAP

+0,55 m NAP

12 m

4.3 Breed profielOorspronkelijk kende de Roode Vaart een minimale breedte van 9 meter, maar met de huidige wateropgave, is het interessant om te verkennen hoe de Noord- en Zuidhaven eruit zien als de vaart ontkluisd wordt en een maximale breedte krijgt met behoud van de primaire functies. Daarbij moet gedacht worden aan het toegankelijkheid van het centrum voor noodgevallen.

In het profiel is te zien dat aan één zijde van de vaart een verkeersluw deel ontstaat met enkel een voetpad en een fietspad. De huizen worden ontsloten door bruggen. Aan de andere kade wordt de straat, langsparkeren en het voetpad behouden.

Kenmerken van een breed profiel:

a. Breedte 12 mb. Waterpeil: +0.55 m NAPc. Eenzijdig weg omzetten naar fietspad

GebruikParkeren: Het blijft mogelijk om enkelzijdig langs te parkeren van de ontkluisde Roode Vaart. Er blijven 27 parkeerplaatsen beschikbaar.

Zoetwateraanvoer: Op basis van de profielkenmerken is het technisch haalbaar om een maximaal debiet aan te voeren van ca. 22 m3/s. De stroomsnelheid in het centrum loopt dan op naar 0,8 m/s. Uit veiligheidsoverweging is een maximale stroomsnelheid van 0,4 m/s acceptabel. Het aanvoerdebiet voor het brede profiel komt daarmee op maximaal ca. 11 m3/s

Om de aanvoercapaciteit nog verder te vergroten zijn er mogelijkheden om de doorstroombreedte onder het wegdek te laten doorlopen. Het maximale aanvoerdebiet kan daarmee vergroot worden tot ca. 15 m3/s.

Roode Vaart door Zevenbergen - Huidig pro�el

Variabele breedte tussen 25 m en 37 m

Variabele breedte tussen 9 m en 21 m

5 m 5m

Roode Vaart overkluistLangsparkeren en rijbaan

Langsparkeren en rijbaan

Lengte van gevel tot gevel

2,50 m

Trottoir

2,70 m

Trottoir

+2,30 m NAP

Roode Vaart Zevenbergen - Profielen Roode Vaart Centrum Zevenbergen E e l e r w o u d e

= smalste doorgang Roode Vaart = Ontkluisde Roode Vaart = Duiker

10

Page 11: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Smal profiel

+ 4 m3/s

Roode Vaart door Zevenbergen - Smal pro�el

Variabele breedte tussen 25 m en 37 m

6 m

Roode VaartLangsparkeren en rijbaan

Langsparkeren en rijbaan

Lengte van gevel tot gevel

TrottoirTrottoir

+2,30 m NAP

+0,55 m NAP

Terras

ca. 5 m3/s

4.4 Smal profielWanneer de Roode Vaart wordt ontkluisd, ontstaan er fantastische waarden in de Noord- en Zuidhaven die eerst verborgen waren. Open water trekt mensen aan. Wanneer mensen dichtbij het water kunnen komen, wordt het water ook goed ervaren. Een verdiepte kade geeft de mogelijkheid tot optimale beleving van het water en uit de wind te genieten van alles wat voorbij loopt langs het water.

In het nevenstaande profiel is de lage kade weergegeven, daarnaast is er ruimte voor alle bestaande en nieuwe functies. Op de foto is een referentiebeeld te zien van de open gemaakte haven in Breda.

Kenmerken van een smal profiel:a. Breedte: 6 mb. Waterpeil: +0.55 m NAPc. Terras op +1.00 m NAP

GebruikParkeren: Het blijft mogelijk om langs te parkeren aan weerszijde van de ontkluisde Roode Vaart. Er blijven 55 parkeerplaatsen beschikbaar.

Zoetwateraanvoer: Op basis van de profielkenmerken is het technisch haalbaar om een debiet aan te voeren van maximaal ca. 10 m3/s. De stroomsnelheid in het centrum loopt dan op naar 0,8 m/s. Uit veiligheidsoverweging is een maximale stroomsnelheid van 0,4 m/s acceptabel. Het aanvoerdebiet voor het smalle profiel komt daarmee op maximaal ca. 5 m3/s

Ook bij het smalle profiel bestaat de mogelijkheid om de aanvoercapaciteit nog verder te vergroten middels het doortrekken van de doorstroombreedte onder het terras. Het maximale aanvoerdebiet kan daarmee vergroot worden tot ca. 9 m3/s.

Recreatie:Het verlaagde terras langs het water biedt mogelijkheden voor wandelen en eventueel horeca. De revitalisering van het centrum trekt bovendien extra recreanten via het water. Door de verlaagde zone door te trekken tot de aanlegvoorzieningen aan de noordzijde van het centrum, wordt een ideale toegang gecreëerd voor de horeca in het centrum. De hoogteligging van het terras moet dusdanig zijn dat het ook bruikbaar is tijdens maximale aanvoer van zoetwater door het centrum van Zevenbergen.

Roode Vaart door Zevenbergen - Smal pro�el

Variabele breedte tussen 25 m en 37 m

6 m

Roode VaartLangsparkeren en rijbaan

Langsparkeren en rijbaan

Lengte van gevel tot gevel

TrottoirTrottoir

+2,30 m NAP

+0,55 m NAP

Terras

Roode Vaart Zevenbergen - Profielen Roode Vaart Centrum Zevenbergen E e l e r w o u d e

= smalste doorgang Roode Vaart = Ontkluisde Roode Vaart = Duiker

11

Page 12: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

Referentiebeelden

< Breda Delft >

Roode Vaart Zevenbergen - Profielen Roode Vaart Centrum Zevenbergen E e l e r w o u d e

4.5 AfwegingIn de bijgevoegde tabel zijn de verschillende profielen voor de concrete onderdelen naast elkaar gezet.

Parkeerplaatsen beschikbaar:De beschikbaarheid voor parkeren geeft aan hoeveel ruimte er in potentie nog beschikbaar is voor parkeren. Uit de centrumvisie moet duidelijk worden of het wenselijk is om parkeren langs de vaart te handhaven.

Aanvoermogelijkheid van zoetwater:Onderzocht is hoeveel water er op verantwoorde wijze door de ontkluisde Roode Vaart aangevoerd kan worden. De smalste doorgang (zoals weergegeven in de profielen) is daarvoor maatgevend. Er is een bandbreedte weergegeven, omdat er nog varianten mogelijk zijn waarbij het profiel onder de weg wordt verbreed. Linksonder geeft een aantal referentiebeelden hoe dit gerealiseerd zou kunnen worden.

Verder zijn er andere onderdelen waarin de verschillende profielen op kwalitatieve wijze met elkaar vergeleken worden.

Beleving van water:Het ontkluizen van de Roode Vaart maakt het water weer zichtbaar in het centrum van Zevenbergen. Dit geldt voor alle profielen. De beleving wordt versterkt door het aanleggen van een verlaagde promenade langs de vaart.

Ruimtelijk beeld:De ruimte tussen de gevels aan weerszijde wordt als groot ervaren. De ontkluisde vaart zal het ruimtelijke beeld van de noord- en zuidhaven vernauwen. De verlaagde wandelpromenade versterkt dit effect. Ook de realisatie van een aantal bruggen kan hier een bijdrage aan leveren.

Recreatieve potentie:De ontkluisde Roode Vaart biedt mogelijkheden voor een ander gebruik van het centrum. Te denken valt aan horecagelegenheden aan of zelfs op het water. Dit zal een aanzuigende werking hebben op recreanten. Voor een deel zullen deze recreanten zelfs via het water naar Zevenbergen komen. Om deze recreatiestroom ten volle te benutten moet bij de inrichting rekening gehouden worden met goede aanlegvoorzieningen.

Kosten:De kosten van de heropening van de Roode Vaart in het centrum verschillen per variant niet veel. In paragraaf 5.4 is een indicatieve kostenraming opgenomen, waarbij verwezen wordt naar bijlage 3 voor de gehanteerde eenheidsprijzen. De aanlegkosten voor het open maken van de Roode Vaart in het centrum van Zevenbergen liggen in een ordegrootte van 25 tot 30 mln euro.Een onzekere factor is de aankoop van het vastgoed, dat aangekocht moet worden om de Roode Vaart te kunnen ontkluizen. De kosten hiervoor zijn dan ook nog niet opgenomen in de kostenraming, evenals de kosten van het verleggen van riolering, nutsvoorzieningen en kosten voor sloop van de gebouwen. en het realiseren van alternatieve parkeerruimte. Alternatief om de aankoopkosten te beperken is het leggen van een duiker over het deel vanaf de Molenstraat via de St. Joristraat en de Kristallaan, en daar aan te laten sluiten op de Roode Vaart Zuid.

Profiel Parkeerplaatsen beschikbaar

Aanvoermogelijkheid van zoetwater

Huidig profiel 250 0 m3/sHistorisch profiel 55 8 m3/sBreed profiel 27 11-15 m3/sSmal profiel 55 4-9 m3/s

De Roode Vaart Zevenbergen - Afweging profielen centrum

12

Page 13: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Aanvoertracés

Roode Vaart Zevenbergen - Aanvoertracés E e l e r w o u d e

5. Aanvoertracés zoetwater

Uit het voorgaande hoofdstuk is gebleken dat de maximale zoetwateraanvoer van 30 m3/s niet door het centrum van Zevenbergen gerealiseerd kan worden. Door Witteveen + Bos is in 2008 reeds een studie gedaan naar alternatieve aanvoerroutes ten westen en oosten van Zevenbergen. De voorgestelde tracés zijn (deels) uit deze studie overgenomen.

5.1 Tracés Centrum Zevenbergen:In het voorgaande hoofdstuk zijn verschillende manieren verbeeld hoe de Roode Vaart weer zichtbaar gemaakt kan worden in het centrum van Zevenbergen. De ontkluisde Roode Vaart kan een deel van de zoetwateraanvoer voor haar rekening nemen. Op het gedeelte tussen de Noord- en Zuidhaven is de locatie van de voormalige Roode Vaart nog goed zichtbaar. De ontkluizing van de Roode Vaart gaat ten koste van een aantal parkeerplaatsen. Tevens komt de locatie van de wekelijkse markt te vervallen. Het zuidelijke deel van het tracé kan op twee manieren gerealiseerd worden. Of de Roode Vaart wordt over de gehele lengte ontkluisd. Of het zuidelijke deel komt door een grote duiker onder de St. Joristraat en de Kristallaan te lopen naar de huidige Roode Vaart zuid. Het debiet dat door de ontkluisde Roode Vaart aangevoerd kan worden is afhankelijk van de vormgeving (zie hoofdstuk 4), en ligt tussen de 5 en 15 m3/s

Westelijke variant:Aan de westzijde van Zevenbergen is het mogelijk om een aanvoertracé te realiseren, met een totale lengte van het tracé van 4,2 km. Er ontstaat een brede vaart aan de westkant van de kern van Zevenbergen. Deels volgt de omleiding bestaande waterlopen, die sterk verbreed moeten worden. Daarnaast moeten er nieuwe watergangen gegraven worden. De breedte van de vaart is afhankelijk van het debiet dat de omleidingsvaart moet kunnen transporteren, maar ligt in de ordegrootte van 20 tot 25 meter.

Oostelijke variant:Aan de oostzijde van Zevenbergen is een nieuwe rondweg gepland. Het oostelijke deel tussen de N285 en de N633 wordt op dit moment al gerealiseerd. De aanleg van de rondweg biedt kansen om de omleiding hiermee te combineren. In de oostelijke variant is de vaart ingetekend direct langs het noordelijk deel van de geplande rondweg. Bij de aansluiting op het Zwanengat loopt het water via de bestaande watergang richting het gemaal Den Biggelaar. Dit gemaal moet opgewaardeerd worden om de zoetwateraanvoer te kunnen realiseren. Het tracé heeft een totale lengte van 4,1km en is een variant op de tracévariant uit de studie van Witteveen + Bos, 2008. De breedte van de vaart is vergelijkbaar met de westelijke variant.

Hydrologisch isolerenVoor zowel de westelijke als de oostelijke variant is het mogelijk het aanvoertracé hydrologisch te isoleren van het omliggende watersysteem. Dit is noodzakelijk om het waterpeil in de omleidingsvaart aan te laten sluiten op de peilen in de Roode Vaart Noord en Zuid. Hierdoor is er geen gemaal nodig om het water vanuit de vaart in de Roode Vaart Zuid te pompen. Het waterpeil komt dan wel ca. 2 meter hoger te liggen dan het omliggende polderpeil. Hiervoor is het noodzakelijk om aan weerszijde van vaart een kade te realiseren van 1 meter hoog. Bij de westelijke variant kan dit door middel van een dijklichaam. Voor het deel van de oostelijke variant dat direct langs of door stedelijk gebied loopt dient een kademuurconstructie gerealiseerd te worden om het hoge peil te kunnen instellen.

Wandelen

LEGENDA

Roode VaartOntkluisde Roode Vaart centrum ZevenbergenDuikeralternatief Nieuw gemaal westelijk tracé

Uitbreiding gemaal Den Biggelaar

Aan te leggen rondweg

Oostelijke variant (indicatief tracé)Westelijke variant (indicatief tracé)

Westelijke variant Oostelijke variant

Hydrologisch geïsoleerd

13

Page 14: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Aanvoertracés

Roode Vaart Zevenbergen - Aanvoertracés E e l e r w o u d e

5.2 Mogelijke nevenfunctiesNaast de aanvoer van zoet water kunnen aan de nieuwe watergang vele andere functies toege-kent worden. In deze paragraaf wordt een aantal van deze mogelijke nevenfuncties benoemd. Daarnaast zijn de functies door middel van referentiebeelden ook visueel gemaakt.

Recreatie:Er liggen verschillende recreatieve kansen voor de verschillende aanvoertracés. Allereerstkrijgt het centrum van Zevenbergen een impuls door de ontkluizing van de Roode Vaart en heeft zo een aanzuigende werking op recreanten. Voor een deel zijn dit inwoners die de Roode Vaart als aantrekkelijk wandelgebied gaan zien. Dit geldt zowel van de centrum variant als voor de aan-voertracés aan de west- en oostzijde van Zevenbergen. Langs de omleidingstracés kunnen fiets- en wandelpaden aangelegd worden, wat een versterking van het buitengebied betekent.Door het realiseren van een recreatieve routing langs de bypass, krijgt het gebied een rol als stedelijk uitloopgebied. Door ontwikkeling van de bypass op een ecologische wijze, wordt het gebied zowel spannend als waardevol.

Een ander deel van de recreanten wordt gevormd door waterliefhebbers die de stad vanuit de noord- en zuidzijde benaderen. Belangrijke succesfactor is daarbij de toegankelijkheid van het centrum vanaf de aanlegplaatsen in de Roode Vaart Noord en Zuid. De herinrichting van de Roode Vaart in het centrum verhoogt de aantrekkelijkheid van de horeca. De Roode Vaart kan daarbij gebruikt worden. Een voorbeeld kan zijn dat er watertaxi’s gaan varen tussen de geplande jachthaven bij de aansluiting van de Roode Vaart op de Mark en het centrum van Zevenbergen, met stopplaatsen bij de nieuwe woonwijken. Bovendien kan de vaart zelf in het centrum ook horeca gelegenheden herbergen. Afhankelijk van de definitieve vormgeving van de vaart, zijn er mogelijkheden voor horecagelegenheden om terrassen te beginnen op boten die aangemeerd kunnen worden langs de kades van de Roode Vaart.

De gemeente Moerdijk heeft ten noorden van Zevenbergen een gebied aangewezen dat recre-atief verstrekt moet worden (zie ontwikkelingen kaart in bijlage 1). Hierin zal waterrecreatie een belangrijke rol spelen. Door koppeling met een recreatieve route rond de bypass, versterken de twee ontwikkelingen elkaar. Waterwegen zijn in de polder een belangrijk landschapselement. Toch zijn ze niet altijd toegankelijk en beleefbaar, omdat ze veelal op particulier terrein liggen en vooral gezien worden als een puur functioneel element. Het maken van de bypass van de Roode Vaart in combinatie met realisatie van recreatieve routing in dit gebied zal de beleving van het water kunnen verhogen. Bijvoorbeeld door het mogelijk te maken, dat de bypass bevaarbaar wordt voor kleine vaartuigen als kano's. Ook de visrecreatie krijgt een sterke impuls door de aanleg van de nieuwe watergangen.

Kanovaren

Wandelen

Fietsen

Watertaxi

Vissen

Horeca

14

Page 15: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Aanvoertracés

Roode Vaart Zevenbergen - Aanvoertracés E e l e r w o u d e

Waterberging

Waterwonen

Waterberging

Woningbouw

Woningbouw:Bij de volledige ontkluizing van de Roode Vaart in Zevenbergen moeten er een aantal gebouwen gesloopt worden. De ruimte die hierdoor beschikbaar komt, kan ingevuld worden met nieuwe wo-ningbouw. Deze woningbouw kan goed aansluiten bij de ontkluisde Roode Vaart.In de structuurvisie+ voor Zevenbergen zijn aan de zuidkant gebieden aangewezen voor woning-bouw. Zowel het westelijke als het oostelijke tracé loopt door deze gebieden. De combinatie van deze woongebieden met het water biedt een unieke kans om een attractief woonklimaat te realise-ren.

Het westelijke omleidingstracé omsluit de bestaande woonwijk van Zevenbergen aan de westzij-de. Het omliggende poldergebied is op dit moment nauwelijks toegankelijk voor de bewoners van deze wijken. Door middel van de aanleg van een landgoederenzone rondom het westelijk deel van Zevenbergen kan er een attractief stedelijk uitloopgebied gerealiseerd worden. Deze land-goederenzone is uitstekend te combineren met het omleidingskanaal. Aansluiting om de vaart kan een goede invulling geven aan de blauwe component die het landgoed landschappelijk en recrea-tief interessant kan maken. Ook bij de oostelijke omleiding liggen er kansen voor het ontwikkelen van een landgoederenzone, zij het in mindere mate.

Waterberging:De ontkluizing van de Roode Vaart kan een grote bijdrage leveren aan de verhoging van het beschermingsniveau tegen (mogelijke) wateroverlast in het stedelijk gebied van Zevenbergen. De ontkluisde Roode Vaart is veel beter in staat water op te vangen bij extreme hoosbuien dan de huidige duiker. In het gemeentelijke waterplan wordt deze wens ook uitgesproken.

De aanvoertracés rondom Zevenbergen geven zelf op beperkte schaal een vergroting van het natte oppervlak in het gebied, en draagt daardoor bij aan tijdelijke waterberging. Door de vaart te voorzien van een plas-dras zone, die alleen onder water staat bij hoog water, wordt het waterber-gende vermogen van de vaart aanzienlijk vergroot. De plas-dras zone geeft tegelijkertijd een extra natuurwaarde aan het omleidingskanaal. Bij de oostelijke variant zijn er voor het Zwanengat in het buitengebied al plannen om natuurvriendelijke oevers aan te leggen. Op deze plannen zou aange-sloten kunnen worden.

Landgoed

Waterberging

15

Page 16: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Aanvoertracés

Roode Vaart Zevenbergen - Aanvoertracés E e l e r w o u d e

Natuur:Door de Roode Vaart te ontkluizen vervalt de ondergrondse pijp. De ontkluizing geeft ruimte en licht aan het water en biedt daardoor kansen voor het ontstaan van ecologische waarden van de Roode Vaart aansluitend op de Roode Vaart Noord, wat al onderdeel is van de EHS.De vaart in het centrum kan met kleine ingrepen dienen als natuurlijke verbindingsweg voor planten en dieren, bijvoorbeeld door beplantte vlotten langs de oever te laten drijven. Vlotten met beplanting (zoals groot blaasjeskruid, watergentiaan en grote lisdodde) begeleiden de routing van dieren of vormen een toevluchtsoord voor dieren. Soorten die profijt kunnen hebben van de ontkluizing en ecologische aankleding zijn: gewone vleermuis, fuut, waterhoen, meerkoet, gewone pad, rugstreeppad, snoek, zeelt, libellen en vlinders.De vaart kan dienen als natuurlijke verbindingsweg voor planten en dieren, bijvoorbeeld door natuurvriendelijke oevers. Door de verschillende peilen in het omleidingskanaal en de Roode Vaart blijven er nog wel belemmeringen voor een ideale uitwisseling van soorten bestaan. Bij de aanleg van de overlaat aan de noordzijde en het gemaal aan de zuidzijde moeten hiervoor voorzieningen, zoals vispassages, gerealiseerd worden, om de ecologische kansen ten volle te benutten.

Zoals bij het thema waterberging al genoemd is het Zwanengat in de integrale gebiedsanalyse aangewezen om uit te breiden met natuurvriendelijke oevers in het landelijke gebied. Bij de aan-sluiting van de omleidingsvaart biedt dit kansen om gelijktijdig op te pakken.

Landbouw:De landbouw in het westen van Brabant kan voorzien worden van zoet water via de Roode Vaart, en het omleidingskanaal. Het gebied rondom Zevenbergen is op dit moment ook voornamelijk in landbouwkundig gebruik. Zoet water is van groot economisch belang voor de landbouw. Alle aanvoertracés voorzien de landbouwgebieden in West-Brabant en Zeeland van zoetwater. De aanvoertracés kunnen gebruikt worden om het Mark-Vlietsysteem door te spoelen en de effecten van de zoutindringing, veroorzaakt door een zout Volkerak-Zoommeer te compenseren.

Energie:Energetisch is het aflaten van water vanuit de Roode Vaart naar lager gelegen omleidingskanaal niet efficiënt. Zeker gezien het feit dat aan de zuidkant van Zevenbergen hetzelfde water weer opgepompt moet worden om het in de Roode Vaart zuid te kunnen lozen. Het verval aan de noord-kant zou gebruikt kunnen worden voor energie opwekking, om een deel van dit verlies te compen-seren. Deze nevenfunctie geldt niet voor de hydrologisch geïsoleerde varianten.

Landbouw

Energie

NatuurNatuur

Landbouw

Natuur

16

Page 17: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Aanvoertracés

Roode Vaart Zevenbergen - Aanvoertracés E e l e r w o u d e

5.3 Afweging:In deze paragraaf worden de positieve en negatieve kanten van de verschillende aanvoertracés belicht. Op basis van de hoofdfunctie zoetwateraanvoer wordt vervolgens het voorkeursalternatief beschreven, en wordt een indicatieve kostenraming gegeven.

Centrum Zevenbergen:Door het ontkluizen van de Roode Vaart wordt een historische situatie herstelt. De ontkluizing kan bovendien een enorme impuls geven aan de revitalisering van het centrum van Zevenbergen. Een doorlopende lijn in de stad van een volledig ontkluisde Roode Vaart maakt de beleving van het water optimaal. Door het openen van de watergang wordt het water zichtbaar. Stromend water maakt het water hoorbaar. Dit trekt mensen naar het water en brengt de identiteit van de haven terug. De haven vormt weer een herkenningspunt in de stad en vormt een groen-blauw lint dat de oriëntatie in Zevenbergen makkelijker maakt. Naast de opwaardering van de openbare ruimte biedt de ontkluizing van de Roode Vaart in het centrum van Zevenbergen mogelijkheden voor het herontwikkelingen van woningbouw. Bij een volledige ontkluizing moet er bestaand vastgoed en ruimte vragende functies als de markt en parkeren, een andere plek krijgen. Dit maakt dit al-ternatief tegelijkertijd wel een risicovol alternatief en daarmee kostbaarder. Qua inpasbaarheid is het centrumtracé een zeer goede basis voor een zoetwateralternatief voor de regio. De maximale aanvoer van 30 m3/s kan echter niet via het centrum aangevoerd worden.

Westelijke variant:Het aanvoertracé langs de westzijde van Zevenbergen biedt kansen om een stedelijk uitloopge-bied te creëren. Zoals bij de nevenfunctie beschreven is, kan dit gerealiseerd worden door aanleg van een ecologische verbindings- en/of landgoederenzone. Anderzijds kan de vaart een natuurlijke grens gaan vormen voor de kern Zevenbergen. De vaart kan echter ook als barriëre gevoeld wor-den. De brede vaart heeft een negatieve inbreuk op het huidige landschap, doordat het bestaande structuren doorsnijd. Vooral de hydrologisch geïsoleerde variant is landschappelijk het minst aan-trekkelijk.

Oostelijke variant:De oostelijke variant kan gecombineerd worden met de geplande rondweg aan de noord- en oost-zijde van Zevenbergen. Dat maakt deze variant landschappelijk beter inpasbaar. De functies die vanuit de Gebiedsvisie Moerdijk Oost gewenst zijn in de noordrand van Zevenbergen zijn goed te combineren met de watergang.Daarnaast heeft de oostvariant als groot voordeel dat er voor een groot deel gebruik gemaakt kan worden van de bestaande watergang, het Zwanengat. Bij de hydrologisch geïsoleerde variant moet rekening gehouden worden met mogelijke uitstra-lingseffecten op de grondwaterstanden . Wat met name in stedelijk gebied negatieve consequen-ties kan hebben op de wateroverlast.

Zoetwateraanvoer:Ten aanzien van de zoetwater aanvoer geeft het waterschap aan, dat de voorkeur uitgaat om ver-schillende tracés te kunnen gebruiken om het maximale debiet van 30 m3/s aan te kunnen voeren. Naast de tracés om en nabij de Roode Vaart, zijn er in de studie van Witteveen + Bos uit 2008 nog andere aanvoertracés bekeken, waarbij de aanvoer vanuit het Wilhelminakanaal als belangrijkste alternatief naast de Roode Vaart naar voren kwam. De voorkeur vanuit het waterschap gaat uit om de zoetwateraanvoer evenredig te kunnen verdelen over drie aanvoertracés. Waarbij het water-schap het centrumtracé, de oostelijke variant en de aanvoer vanuit het Wilhelminakanaal als beste optie ziet. Met deze combinatie wordt de zoetwateraanvoer op een robuuste wijze geoptimaliseerd.

17

Page 18: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Aanvoertracés

Roode Vaart Zevenbergen - Aanvoertracés E e l e r w o u d e

Kosten:Van de voorkeursvariant is een indicatieve kostenberekening gemaakt. De gebruikte kentallen staan beschreven in bijlage 3.

De kosten voor de voorkeursvariant bestaan uit een aantal verschillende componenten:

Kosten:1. Gemaal aanvoer Hollands Diep naar Roode Vaart: 20 mln

2. Centrum: De haven moet opnieuw worden opgegraven: 1 mln Aankleding van de haven: kademuur: 10 mln wandelpromenade: 7 mln bruggen (6 stuks): 8 mln Sluis of stuw om peilscheiding te kunnen handhaven: 1 mln subtotaal centrum: 27 mln

3. Oost variant: Inlaatconstructie vanuit Roode Vaart: 1 mln Graven nieuwe waterloop: 8 mln Uitbreiden Gemaal Den Biggelaar met 6 m3/s 3 mln subtotaal oostvariant: 12 mln

totaal: +/- 60 mlnHet gaat hierbij om een indicatieve kostenraming waarbij er nog een groot aantal posten onzeker zijn. Zo is er in deze kostenraming nog geen rekening gehouden met de volgende zaken: - Aankoop vastgoed - Sloot van gebouwen - Verleggen van nutsvoorzieningen - Verleggen van aanwezige riolering - Ontwikkeling alternatieve parkeervoorzieningen

18

Page 19: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

Roode Vaart Zevenbergen - Conclusies E e l e r w o u d e

De Roode Vaart Zevenbergen - Conclusies6. Conclusies:

Buitendijks bouwenDe buitendijkse woningbouwprojecten kunnen intern op een afdoende manier gecompenseerd worden. Het potentiële bergingsverlies door het ophogen van de percelen kan gecompenseerd worden door de tuinen lager aan te leggen. Het verlies aan waterberging voor de bestaande wo-ningbouw projecten is indicatief berekend op ca. 9%.De beschreven benaderingswijze kan als uitgangspunt genomen worden bij mogelijk toekomstige ontwikkelingen in buitendijkse gebieden.

Ontkluizing Roode Vaart centrum Zevenbergen:De Roode Vaart in het centrum van Zevenbergen kan op verschillende manieren ontkluisd worden. De uitstraling op het centrum is het grootst als de Roode Vaart over de volledige lengte wordt open gemaakt. Daarbij kunnen verschillende profielen gebruikt worden. De grootste meerwaarde voor de revita-lisering van het centrum wordt verkregen als er een verlaagde promenade langs het water wordt gerealiseerd.

ZoetwateraanvoerHet centurm alternatief is qua inpasbaarheid het beste alternatief. De maximale zoetwateraanvoer van 30 m3/s kan echter niet volledig via het centrum gerealiseerd worden. Naast het centrumalter-natief is er dus een tweede aanvoerroute nodig. De voorkeur is daarbij door zowel de gemeente als het waterschap uitgesproken voor de oostvariant met het lage peil. Door de combinatie met de rondweg is dit alternatief het beste in te passen in de bestaande plannen. Bovendien kan er voor een groot deel gebruik gemaakt worden van de bestaande vaart, het Zwanengat.

Op dit moment wordt het voorkeursalternatief doorgerekend door Witteveen + Bos. Er wordt be-keken of een verdeling van 10 m3/s door het centrum, 10 m3/s door de oostvariant en 10 m3/s via de inlaat vanuit het Wilhelminakanaal gerealiseerd kan worden, zodat dit als voorstel kan dienen richting het rijk wanneer besloten wordt het Krammer-Volkerak te verzilten.

De totale kosten voor het voorkeursalternatief zijn indicatief geraamd op ca. 60 mln euro.

Er zijn verschillende nevenfuncties bekeken die gecombineerd zouden kunnen worden met de aanvoertracés. Een mogelijke invulling van het voorkeursalternatief is hiernaast weergegeven.

Roode Vaart

Waterberging

Tracé rondweg

Legenda

Mogelijke uitwerking combinatie centrumtracé en oostelijke variant.

Landgoederen

Bestaande uitbreidingslocatie

Uitbreidingslocatie woningbouw(Structuurvisie)

19

Page 20: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Literatuurlijst

Roode Vaart Zevenbergen - Literatuurlijst E e l e r w o u d e

Literatuur:Gemeente Moerdijk, Structuurvisie plus Moerdijk, maart 1999

Waterschap Brabantse Delta, Beleidsnotitie "Aangepast beleid buitendijks bouwen", 2009

Royal Haskoning i.o.v. waterschap Brabantse Delta, Integrale gebiedsanalyse Gat van de Ham, maart 2008

Nelen & Schuren i.s.m. DHV i.o.v. waterschap Brabantse Delta, Integrale gebiedsanalyse Niervaert-Bloemendaal, mei 2008

Arcadis i.o.v. Bestuurlijk Overleg Krammer Volkerak, Milieueffectrapportage Waterkwaliteit Volkerak-Zoommeer, maart 2009

DHV i.o.v. gemeente Moerdijk en Waterschap Brabantse Delta, Gemeentelijk Waterplan, november 2008

RBOI i.o.v. gemeente Moerdijk, Gebiedsvisie Moerdijk-Oost, december 2006

RBOI i.o.v. gemeente Moerdijk, visiedocument noordkant Zevenbergen, maart 2008

Witteveen + Bos i.o.v. Waterschap Brabantse Delta, Effecten van een zout Volkerak-Zoommeer op de West-Brabantse rivieren, augustus 2008

Provincie Noord-Brabant, Plan van aanpak alternatieve zoetwatervoorziening, februari 2009

Gemeente zevenbergen uitgave provincie Noord-Brabant, Cultuurhistorische inventarisatie Noord-Brabant monumenten inventarisatie project, 1990, 's-Hertogenbosch

Webpagina's: http://moerdijkmeermogelijk.nl/

20

Page 21: De Roode Vaart Zevenbergen - Inhoudsopgave Visie Roode...De Roode Vaart is gedeeltelijk, vooral ten zuiden van de kom van Zevenbergen een kunstmatig gegraven vaart die de verbinding

De Roode Vaart Zevenbergen - Colofon

Roode Vaart Zevenbergen - Colofon E e l e r w o u d e

Eelerwoude heeft dit rapport vervaardigd in samenwerking met en in opdracht van gemeente Moerdijk en waterschap Brabantse Delta

Samenstelling projectteam:Gemeente MoerdijkBraat, M.J.C. Projectleider, adviseur ruimteFrijters J.P.M. Adviseur projecten en gebeidsontwikkeling

Waterschap Brabantse DeltaN. Douben HydroloogS.A.M. Koenraadt Waterbeheerder regio West

EelerwoudeG.J. Smit Projectleider, cultuurtechnisch adviseurJ. Schinkelshoek Landschapsarchitect

TauwJ. Luijendijk Senior adviseur milieu en water

21