Post on 21-Jun-2015
Cement en beton voor duurzaam bouwen
dr.ir. Jeroen Frénay
ENCI Technische Marketing
HeidelbergCement Benelux
Booosting – 5 november 2014
INHOUD
Duurzaamheidsambities
De basis…
– Cement
– Beton en betontoepassingen
– LCA versus CO2
Ketensamenwerking
– GREEN DEAL verduurzamen beton
– Innovaties via partnerships
Recap
Cement en beton voor duurzaam bouwen
Slide 2
Global Environmental Sustainability
Licence-to-operate:
Prioriteit geven aan gezondheid & veiligheid
Prominente bijdrage leveren aan biodiversiteit
Werken aan duurzaam bouwen
Gebruiken van afval als grondstof
Beschermen van het klimaat
Terugdringen van andere milieu-effecten
HeidelbergCement Group heeft zijn visie vertaald in doel-
stellingen, meetbare acties en resultaten (KPI’s) tot 2020.
HeidelbergCement communiceert hierover proactief.
HeidelbergCement Duurzaamheidsambities voor 2020
Gebouwde omgeving
– 40% van nationaal energieverbruik
– Waarvan driekwart voor verwarmen & koelen
Verduurzamen
– Lokatie (‘Gebiedsontwikkeling’)
– Bouwmaterialen en ontwerp
– Transport en handling (aanleg en recycling)
– Energiegebruik bouwwerken (bestaand & nieuwbouw)
Opgave voor gehele bouwkolom
– Kennis delen = ketensamenwerking en ‘best practices’
– Kennis verrijken = bijv. nieuwe cement- en betonsoorten
– Game changing = revolutionaire innovaties, bijv. geopolymeren
Energie-akkoord op basis EU milieudoelstellingen
Milieuimpact van woningbouw (NIBE, 2010)
Cementverbruik 2008-2014 naar ca. 260 kg p.p. in NL
Wereldverbruik per jaar: - 3.700 Mton in 2012 = ruim 500 kg per inwoner
- waarvan 58% in China
- wereldwijd 5.670 cementfabrieken
- in 2050 naar 5.500 Mton cementverbruik?
180 m lange klinkeroven – ENCI Maastricht
CO2 emissie van 1 ton cement
Belangrijke aspecten:
- Decarbonatatie
- Brandstoffen
- Portlandklinkergehalte
Hoogovenslak en e-vliegas lokaal aanwezig
(moeten geactiveerd worden via klinker)
Klinkerfactoren van enkele cementsoorten
Jaar Klinkerfactor (%) Gem. kg CO2 / ton cement
1990 wereld 83 761
2000 82 724
2005 79 688
2010 76 654
2012 ENCI B.V. < 52% < 440 kg
Man-made CO2 4-5% in wereld
1% in NL
HeidelbergCement Group CO2 - 1990 =100%:
2010: – 15%
2015: – 23%
WBCSD / Cement Sustainability Initiative
CEM III/A 52,5 N:
50% klinkerfactor
voldoet aan
combinatie van
eigenschappen…
Cement-innovaties voor de prefab industrie
CO2 [kg/t]
CE
M III/A
52
,5 N
CE
M II/B
-S 5
2,5
N
CE
M I 5
2,5
N
900
450
675
25 %
0 20 50 75 100
klinker-
gehalte %
17 22 21
verlaagde aanvangssterkte (N01)
Stadskantoor Den Haag:
Wit beton met witte componenten: CEM I 52.5R en marmer
SIAT, Stéphane Beel Architecten (I)
SIAT, Stéphane Beel Architecten (II)
Duurzaamheid en perceptie..
Trias – energetica…
Trias – ‘alternatief’...
Laat materiaal weg
Laat CO2-emissie veroorzakende grondstoffen weg
Indien toch nodig, pas ze dan zo slim mogelijk toe
2013: 13 miljoen m3 beton (0,8 m3 p.p.p.j.)
55-60% - betonmortel
35% - prefab
Per 1 m3 beton: 53% - woning- en u-bouw
38% - infra en agrarische bouw
9% - droge mortels, handel, aannemers
Betontoepassingen in woningbouw en u-bouw…
– Funderingen en vloeren
– Draagconstructies
– Wandsystemen
– Schoon beton
Betonmortel en betonproducten in Nederland
Voorbeeld: CO2 emissie van 1 m3 ongewapend beton
CO2 uitstoot beton 320,9 versus 120,6 kg/m3
SBR-CURnet LCA calculator (okt. 2014)
Milieuklasse XC3
fc28 = 36-40 MPa
VOBN keurmerk Beton Bewust (2013):
- Gemiddeld 160 kg CO2 per m3 betonmortel
- 77% m/m afkomstig van cement
‘Tools’ voor ontwerpers, leveranciers, aannemers
17 basis opties
Herbestemming van
bouwwerken
Slankere kolommen
Geavanceerde betonrecycling en
hergebruik van componenten
MKI van betonnen viaduct
3328 3328 3328 3328 3328 3328 3328 33284171 4124 4171 4014 3686
0 0
110646198 6134 6198 6038 6010
9560 9248
5062
25984 25680 2680222318 20759
4224448938
21371
39681 39266 40499
3569833783
55132
61514
40825
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
1A 1B 1C 2A 2B 3A 3B 4
MK
I [€
]
dek
landhoofden
steunpunten
overig
Beton voor C2C bouwconcepten
1. Ontwerp voor recycling/hergebruik
2. Gebruik hernieuwbare energie
(zon, wind, geothermisch)
3. Permanente harmonie
(bouwen i.v.m. gezondheid, welzijn, diversiteit)
C2C – oplossingen met beton:
lange gebruiksduur
onderhoudsarm
100% ketenconcept
laag energiegebruik - BKA
flexibele indeling (herbestemming)
…
LCA: milieubeoordeling over levenscyclus
Grondstoffen
Emissies
Bronnen van MRPI data:
- Nationale database (SBK)
- Betondatabase 3.1 (Betonplatform)
Van LCA naar milieukengetallen – schaduwprijs (NL)
INHOUD
Duurzaamheidsambities
De basis…
– Cement
– Beton en betontoepassingen
– LCA versus CO2
Ketensamenwerking
– GREEN DEAL verduurzamen beton
– Innovaties via partnerships
Recap
Cement en beton voor duurzaam bouwen
Handelingsperspectieven betonketen
Max. 1,2 miljoen ton CO2 reductie
mogelijk (ca. 30%)
Ca. 60% ten minste €-neutraal
Vaak goedkoper dan wind, zonne-
energie, carbon capture & storage
MVO Platform Beton:
7 geselecteerd
Alternatieve bindmiddelen zonder Portlandklinker?
Cement is halfproduct: ‘specs’ zijn er vele!
‘Warmbetonhuis’: monoliete gevel van ultralicht beton
Duurzaamheid als USP
- VAP & VAS
- partnership
Uit bestaande bouw ‘afkomstig’
betongranulaat toegepast in beton
voor nieuwbouw. Ca. 2.500 ton ≈
2300 m3 Ecocrete®20
Project ‘De Eenhoorn’ Amsterdam
inn
ovati
es
kete
nsam
en
werk
ing
eco
log
ie :
: eco
no
mie
go
od
ho
usekeep
ing
veilig
heid
en
du
urz
aam
heid
Frontrunners blijven doorgaan…
Beton = maatschappelijke drager = belangrijkste bouwmateriaal
– Veilige en betrouwbare bouwwerken
– Economisch
ENCI B.V. is wereldwijd koploper
– Ketensamenwerking is must
– CO2 is belangrijke en niet enige milieu-effect
– Game changers: bijv. CSA-B cement, geopolymeren, BKA..
LCA beoordeling over gehele levenscyclus – en dan ook:
– Beton heeft lange levensduur zonder onderhoud, 100% hergebruik
– Winningen met verhoogde biodiversiteit
– Lokale productie en levering
– Label ‘Responsible Sourcing’ beton (i.o.)
RECAP - Verduurzamen van cement en beton
Beton onlosmakelijk deel van de maatschappij…