Post on 22-Jan-2018
H2: Nederland verandertAardrijkskunde 2 vwo
2.1 Amsterdam, de opbouw van eenstadAmsterdam groeit!
Ontstaan stedenMeestal op de kruising van oude handelswegen. Meestal aan het water (rivier/zee) voor het vervoer van goederen.
De oude stad noemen we binnenstad.
Later ontstaan steden bij de fabrieken, deze steden hebben geen stadsmuur maar liggen vaak wel aan een kanaal of bij het spoor.
Amsterdam, de opbouw van een stadHoe groeit een stad?
Nieuwe wijken worden als
een cirkel om het bestaande
deel gebouwd.
Steden zijn dus opgebouwd
uit ringen. (Concentrisch)
Naar binnen toe is de stad
steeds ouder.
Opbouw stedenBinnenstad = oude stad (veel verschillende huizen)
Stadscentrum = waar veel winkels, cafés en restaurants, etc. zijn. Binnenstad en stadscentrum zijn vaak op dezelfde plek.
Woonwijken. Rondom het stadscentrum. Vaak zijn hier ook supermarkten.
Bedrijventerreinen. Buiten de stad, zitten veel grote bedrijven.
Agglomeratie = stad met andere steden die er ‘aan vast gegroeid’ zijn.
Bevolkingsgroei Nederland
Oude binnenstad, voor 19e eeuw
Kenmerken:
Dicht op elkaar gebouwd
Smalle kronkelige straten
Groot plein
Grote, oude kerk
Veel historische gebouwen
Tegenwoordig:
Veel horeca en bedrijven
19e eeuw (tot 1901)
- Veel verschillende huizen- Goedkope, slechte woningen- Goedkope rijtjeshuizen voorfabrieksarbeiders- Smalle straten, kleine woningen
19e eeuw (tot 1901)Industrie kwam op
In de fabrieken waren arbeiders nodig
Veel mensen verhuizen naar de steden
Voor de arbeiders werden in korte tijd veel huizen gebouwd
Kwaliteit van de huizen slecht; - meestal zonder waterleiding of riolering, - soms maar één kamer waar het gezin at, zat en sliep- vaak tochtig en gehorig
Woningwet 1901Regels voor huizen:
-hoe groot,
-hoeveel kamers
-Ramen (licht en lucht)
-Toilet
-waterleiding
-Riolering
-Vuilnis afvoer
Jaren ‘ 20 en jaren ‘ 30
- Huizen zien er allemaal hetzelfde uit (uniformiteit)
- Straten warden breder
Jaren ‘ 20 en jaren ‘ 30
Veel lage huizen,
Veel tuintjes,
Wijken worden kleinschalig opgezet,
Meer groen dan 19e eeuwse wijk,
Meer lichtinval in de woningen
Na de Tweede Wereldoorlog (1950) woningnood
-Flats en rijtjeshuizen met tuin. Huizen hebben nu een gaskachel of Centrale Verwarming. (CV)
-Veel parken en plantsoenen rondom de flats.
Na de Tweede Wereldoorlog
Woningnood veel nieuwe huizen nodig
Woonwensen veranderden, meer groen én parkeerruimte
Er is niet veel geld
Gevolg:
Er werden flats gebouwd: veel mensen in één gebouw
Trend: hoogbouw in het groen, met parkeerplaatsen
Woningen: veel licht
Stratenpatroon: rechthoekig
Na 1970Reactie op de wijken met hoge flatgebouwen:
Veel laagbouw
Rijtjeshuizen met eigen tuin
Wijken met woonerven:
veilig voor kinderen
Carports
Veel speelplekken
Stratenpatroon: speels, nooit recht
Moderne nieuwbouw (na 1990)- Grotere huizen, bochtige straten, parken.
- Veel mensen gaan nu buiten de stad wonen. Dit heet suburbanisatie.
- Huizen met tuinen
Kortom:De Nederlandse stad is opgebouwd in verschillende perioden:
De oude binnenstad
Oude woonwijken 19e eeuw
Woningwetbouw jaren ‘20/’30
Naoorlogse wijken jaren ’50/’60
Laagbouw en ruimte jaren ’70/’80
Moderne nieuwbouw jaren ’90/’00
Recreatie
Dierentuin
Wandelen in het park
Zwembad
Sport
Kijkenhttp://www.schooltv.nl/video/geoclips-de-stad-groeit/#q=stad%20
http://www.schooltv.nl/video/wat-is-een-vinex-wijk-nieuwbouw-met-een-missie/#q=vinex
Test jezelf: op papierKies uit:- Voor de 19e
eeuw- 19e eeuw- 1920/1930
- 1950/1960- 1970/1980- Na 1990
2.2 Verschillen tussen woonwijkenLeefbaarheid = De geschiktheid om ergens te leven
1. Woningsoort en kwaliteit
2. De verzorging van de buurt
3. De hoeveelheid en soort voorzieningen
4. De verkeerssituatie
5. De veiligheid en sfeer
- Wat vind jij van de leefbaarheid van jouw wijk?
- Beantwoord bovenstaande vragen voor jouw wijk.
AchterstandswijkenDe oudere wijken met veel lager opgeleiden worden vaak achterstandswijken
Waarom wonen veel lager opgeleiden in oude wijken?
Waarom zijn er vaak meer problemen in zulke wijken?
Achterstandswijken
Hoe kun je de leefbaarheid in de achterstand verbeteren?
Armoede en arme wijken in Nederland: https://www.youtube.com/watch?v=rwH0uZVderc
Armste wijk van Nederland: https://www.youtube.com/watch?v=s-l_6VcMi3A
Hangjongeren in ZaandamPauw: http://www.dumpert.nl/mediabase/6878169/62476784/zonnebrilhomo_s_bij_pauw.html
Bedreiging: (vanaf 4.16 min):
http://nos.nl/uitzending/18510-nos-journaal.html
Maak zelf een plan!Maak een plan: hoe zou je deze problem wijk opknappen?
De problemen zijn: slechte leefbaarheid, onverzorgdebuurt, hangjongeren die voor overlast zorgen, slechtekwaliteit van de woningen. Er zijn weinig voorzieningenin de wijk, er is een buurtwinkel en een telecomwinkel.
StadsvernieuwingSloop of renovatie?
Hoe ontwikkelt de landbouw zich?
Aantal landbouwbedrijven daalde in de afgelopen jaren. (Na de Tweede Wereldoorlog)
Gemiddelde bedrijfsgrootte nam toe; opbrengst nam toe: intensivering.
Schaalvergroting: grotere bedrijven en intensivering.
Schaalvergroting omdat: Concurrentie uit buitenland door vrije wereldhandel.
Veel vraag naar (goedkoop) voedsel.
Biobrandstof.
Hoe ontwikkelt de landbouw zich?http://www.schooltv.nl/video/het-ontstaan-van-de-intensieve-landbouw-in-nederland-van-klein-en-armoedig-naar-groot-en-geautomat/
Hoe ontwikkelt de landbouw zich?Bio industrie; intensieve veehouderij op zeer grote schaal.
Steeds meer protest tegen bio industrie.
http://www.schooltv.nl/video/megastallen-duizenden-dieren-in-kleine-hokjes/
http://www.schooltv.nl/video/biologische-boerderij-een-beter-leven-voor-dieren/
2.4 Leefbaar platteland
Waar wil je later wonen? Een stad of een dorp? Waarom?
VertrekredenenNoem een paar vertrekredenen/pushfactoren.
VestigingsredenenNoem redenen om je ergens te vestigen/pullfactoren.
Maak een schema:Stad Platteland
Push factoren: Push factoren:
Pull factoren: Pull factoren:
Leefbaarheid in landelijke gebiedenLandelijke gebieden lopen leeg
Vooral jonge mensen willen niet meer in een klein dorp wonen
Waarom?
LeegloopDoor de leegloop van het platteland kunnen veel voorzieningen hun drempelwaarde niet meer halen
Drempelwaarde = het minimum aantal klanten dat nodig is om te kunnen bestaan
Steeds meer voorzieningen sluiten
Waarom betekent dit niet per se dat de leefbaarheid in dorpen slecht is?
Wie willen er wel wonen?Vooral mensen met kleine kinderen en gepensioneerden gaan op het platteland wonen
Waarom juist gezinnen met kleine kinderen?
VerschillenHet inkomen gemiddeld lager
Het opleidingsniveau gemiddeld lager
Er werken meer mensen in de landbouw en industrie