NoraThema Geo

Nora Gebruikersraad

14 september 2016

Paul Janssen – Geonovump.janssen@geonovum.nlJeroen Baltussen – Geonovumj.baltussen@geonovum.nl

Agenda

1. Introductie Geonovum

2. Wat is Geo?

3. Toepassingen van GIS

4. Geo-ICT Architectuur (Geo onder de motorkap)

5. Toonaangevende Geo-voorzieningen in Nederland

6. Toekomst van Geo

‘Overheid beter laten presteren met geo-informatie’

Voorzieningen om data te ontsluiten

Beheren Basissetgeo-standaarden

Kennis delen

Sectoren ondersteunen met informatiemodellen

Regelgeving ondersteunen met informatiemodellen (Wro,

Omgevingswet, BGT)

Innovatie: 3D, Linked Data, Sensordata, bètalab, Smart

Cities

Invoering INSPIRE

Formule van Geonovum

Werken aanbeschikbaarheid

Werken aanbruikbaarheid

Werken voorde overheid

Co-creatie als strategie

Succesvol triumviraat

Info

Info

5

Law

Wro artikel 3.8 lid 1a: “de kennisgeving, bedoeld in artikel 3:12 van die wet, tevens in de Staatscourant wordt geplaatst en voorts langs elektronische weg wordt verzonden”

Standard

Information Service

Wettelijk verankeren

Wet op de invoering van INSPIRE en het Nationaal Georegister

Basisregistratie voor Adressen en Gebouwen (BAG)

Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT)

Basisregistraties Kadaster (BRK) en Topografie (BRT)

Basisregistratie Ondergrond (BRO)

Wet Ruimtelijke Ordening (Wro)

Wet Informatievoorziening Ondergrondse Netten (WION)

Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen

Wet rampen en zware ongevallen (WRZO) en het Register Risicosituaties Gevaarlijk Stoffen

Besluit Risico’s Zware Ongevallen (BRZO).

Welke domeinen ?

– Ruimtelijke Ordening

– Milieu

– Stedelijk beheer

– Natuurbeheer

– Verkeersmanagement

– Erfgoed

– Bodem Water Lucht

– Bouw

– Energie

– Afval

– Fraudebestrijding

– Sociale domein

– Veiligheid

Afstemmen en harmoniseren

Waarde ontdekken van nieuwe GI technologie

2015

Sensordata

Linked Data

3D

Smart Cities

Governance en financiering

Opgericht in 2007

Overheidsstichting

Raad van Toezicht benoemd door Minister I&M

Bestuur

Programmaraad

ca 25% basisfinanciering (3-jarig) van MinI&M, Kadaster, Rijkswaterstaat, MinEZ, TNO, MinBZK, MinDEF en IPO

ca 75% opdrachtfinanciering

Gemiddelde budget 4 m€

Gemiddelde #staff 25

Detacheringen vanuit Bestuursorganen en Universiteiten

Since 2007 ca. 60 personen gedetacheerd

Introductie Jeroen

Jeroen Baltussen (1964)

Geo-ICT architectGIS Competence CenterRijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)Ministerie Economische Zaken

Strategisch adviseur PDOK - Geonovum

Certified TOGAF Enterprise Architect

2. Wat is Geo?

Modeling the real world

Modeling the real world

Two ways of thinking about phenomena on the Earth’s surface1. the discrete-object view,

reality is like an empty table-top littered with discrete, countable objects that can be assigned to different classes

2. the continuous-field view, reality is a collection of continuous surfaces, each representing the variation of one property, such as elevation, over the Earth’s surface

Geodata 2D/3D Vector/Raster

2D

3D

RasterVector

Geometry Primitives (WKT/WKB)

Vector data

Spatial Operators (selectors)

Spatial Functions

Coordinate ReferenceSystems

Unprojected vs Projected coordinates…

Azimuthal map projection

Selecteer vlak via punt(identify)

select relatie_nummer

from brp_percelen b

where (sdo_relate

(b.geometrie

, mdsys.sdo_geometry (1, null

, mdsys.sdo_point_type (123456, 456789, null)

, null, null)

, 'MASK=ANYINTERACT QUERYTYPE=WINDOW'

) ='TRUE')

==================================

RELATIE_NUMMER

-----------

239132

Spatial Queries en Spatial Joins

• SDO_GEOM.RELATE

• Bepalen of twee vlakken (Groningen en Limburg) een relatie hebben:

• SELECT SDO_GEOM.RELATE(gro.shape, 'DETERMINE', lim.shape, 0.05)

• FROM nederland gro,

• nederland lim

• WHERE gro.provincie='Drenthe' AND lim.provincie='Limburg'

• /-------------------------------------------------------

• DISJOINT

• SELECT SDO_GEOM.RELATE(n.shape, 'DETERMINE', b.shape, 0.05)

• FROM nederland n,

• bod50_index b

• WHERE n.PROVINCIE='Friesland' AND b.tile_name='B11WEST'

• ---------------------------------------------------

• CONTAINS

Opvragen relatie tussen vlakken

Overlap van percelen• SDO_GEOM.SDO_INTERSECTION

• Geeft een geometrisch object dat de topologische doorsnede is van twee

geometrische objecten

• (AND operatie).

• In het onderstaande voorbeeld is een vlak genomen uit de bod50_index dat

gedeeltelijk binnen Groningen

• ligt. Van het hele vlak is vervolgens bepaald welk percentage (‘ / area * 100) binnen

Groningen ligt.

SELECT (SDO_GEOM.SDO_AREA(

(SELECT SDO_GEOM.SDO_INTERSECTION(n.shape, b.shape, 0.05)

FROM nederland n,

bod50_index b

WHERE n.provincie='Groningen' AND b.tile_name='B07WEST') ,

0.05) / area * 100)percentage

FROM bod50_index

WHERE tile_name='B07WEST'

/

Line oriented data (CAD)

– Texts are stored as geometries

– Properties are stored using texts, colors and symbols

Object oriented data (GIS)

– Texts are stored as attributes

– Properties are stored as attributes

CAD vs GIS

3. Toepassingenvan GIS

4. Geo-ICT Architectuur

(GIS onder de motorkap)

IT architecturen

Geo

CRM

DocumentManagementERP

Workflow Office

Geo in 9-vlaks model

Architectuur

Standaards

Modellen

Principes

NetwerkPlatformMiddle

ware

ApplicatieGegevensOrganisa -

tie

ProcesProduct/

Di enst

Technische architectuurInformatie architectuurBusiness architectuur

Businessdoelen

FrameworkGeoFramework voor geo stanaardenStandaarden

WerkstationsGPSPlottersStorageBandbreedte

GI-beraadHet doen van aanbevelingen aan de minister, overige ministers en overheidsorganen over • de strategische onderwerpen op het gebied van de geo-informatie in de publieke sector in Nederland• adviseren over en kaders te stellen voor

• de organisatie van de coördinatie• de infrastructuur en voorwaarden voor ontsluiting• het stimuleren van gebruik en• standaardisatie van de geo-informatie.

GIDEON

Visienota van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu

2008-2011

Doel: Basisvoorziening geo-informatie

Binnen vier jaar beschikt Nederland over een basisvoorziening geo-informatie die duurzaam, succesvol en intensief wordt gebruikt door alle partijen in de samenleving.

Vier hoofddoelen GIDEON

1. Burgers en bedrijven kunnen van elke locatie alle geo-informatie op eenvoudige wijze gebruiken

2. Bedrijven kunnen gemakkelijk waarde toevoegen aan geo-informatie van de overheid

3. De overheid maakt optimaal gebruik van geo-informatie in al haar werkprocessen en dienstverlening

4. Overheid, bedrijfsleven en instellingen van onderwijs, onderzoek en wetenschap werken nauw samen (innovatie)

Zeven implementatiestrategieën

1. Inbedding Geo in e-dienstverlening

2. Wettelijke basisregistraties

3. INSPIRE implementatie in Nederland

4. Optimalisatie aanbod geo-informatie en –diensten

5. Ketensamenwerking

6. Waardecreatie

7. Kennis, innovatie en educatie

Geo Samen (Gideon 2)

Nieuwe visie van overheid, bedrijfsleven en

wetenschap op de toekomst van de geosector

Speerpunten:

Basis op orde

Kennisinfrastructuur

Open data

Innovatie

Beter benutten

Marketing en communicatie

Internationaal

Samenwerking in de gouden driehoek

http://www.opengeospatial.org/

OGC Geo Services

Web Map Service (WMS): webgebaseerde kaartservice. Levert kaarten, d.w.z. visuele representatie van geografische data in PNG, GIF, JPEG, SVG, WebCGM, …De afbeelding wordt verstuurd naar de client.

Web Feature Service (WFS): interface voor het opvragen, aanleveren en bewerken van geografische vector data.De geografische data wordt weliswaar visueel gerepresenteerd, maar de geografische data zelf wordt naar de client verstuurd.

Werking van een WMS Service

http://suite.opengeo.org/geoserver/wms?service=WMS&version=1.3.0&request=GetMap&layers=usa:states&srs=EPSG:4326&bbox=24.956,-124.731,49.372,-66.97&format=image/png&width=780&height=330

WMS-server

GetCapabilities

GetMap

GetFeatureInfo

XML-document

Rasterkaart

Attribuutinformatie

WMS service

WMS mogelijkheden

GetCapabilities: vraag de mogelijkheden van de WMS service op– Gehanteerde coördinatensysteem– Aanwezige kaartlagen– …

GetMap: verkrijgen van de kaart. Parameters: – Beeldgrootte– Rasterformaat– Coördinatensysteem– Kaartlagen– …

GetFeatureInfo (optioneel)– Opvragen van de eigenschappen van een individueel

object op de kaart.

Praktijk: WMS client

Quantum GIS

URLs uit www.nationaalgeoregister.nl

http://webservice.nieuwekaart.nl/cgi-bin/nkn

http://www.nieuwsinkaart.nl/bag/wms?service=WMS&request=GetCapabilities

Basic WFS-server

GetCapabilities

GetFeature

DescribeFeatureType

XML-document

GML

XML-schema

WFS Service

WFS mogelijkheden

GetCapabilities: vraag de mogelijkheden van de WFS service op

– Ondersteunde operaties

– Beschikbare feature types

GetFeature: verkrijgen van de objecten.

– Query taal: Filter Encoding

– Response: feature collection

DescribeFeatureType

– Opvragen van het XML schema.

Werking van een WFS Service

http://suite.opengeo.org/geoserver/wfs?service=wfs&version=1.1.0&request=GetFeature&typename=usa:states&featureid=states.39

INSPIRE

DT Metadata DT NetworkServices

DT DataSpecifications

DT Datasharing

DT Monitoringand reporting

Chapter II Chapter III Chapter IV Chapter V Chapter VI

Implementatie van standaarden

INSPIRE: thema’sBijlage I

– systemen voor verwijzing met coördinaten

– geografisch rastersysteem

– geografische namen

– administratieve eenheden

– adressen

– kadastrale percelen

– vervoersnetwerken

– hydrografie

– beschermde gebieden

Bijlage II

– hoogte

– bodemgebruik

– orthobeeldvorming

– geologie

INSPIRE: thema’s

Bijlage III

– statistische eenheden

– gebouwen

– bodem

– landgebruik

– menselijke gezondheid en veiligheid

– nutsdiensten en overheidsdiensten

– milieubewakingsvoorzieningen

– faciliteiten voor productie en industrie

– faciliteiten voor landbouw en aquacultuur

– spreiding van de bevolking –demografie

– gebiedsbeheer, gebieden waar beperkingen gelden, gereguleerde gebieden en rapportage-eenheden

– gebieden met natuurrisico's

– atmosferische omstandigheden

– meteorologische geografische kenmerken

– oceanografische geografische kenmerken

– zeegebieden

– biogeografische gebieden

– habitats en biotopen

– spreiding van soorten

– energiebronnen

– minerale bronnen

INSPIRE Architectuur

Enterprise GIS

Typische Geo architectuur

Geo-ICT Component Stacks

ESRI ArcGIS Server

Any DBMSMicrosoft SQLServer

PostgreSQL/ Oracle Spatial / Etc…

ESRIWebGIS

Oracle SpatialDBMS

Oracle ApplicationServer and OC4J

OGC en W3CServices

OGC en W3CServices

OracleMapviewer

OracleMaps

(Mashup)

Spatial ETL (e.g. FME Server)

Other Clients(OS, COTS)

OGC (en W3C)Services

Spatial ETL (e.g. FME Server)

OSS ServerComponents e.g.

GeoServer, UMN, Degree

ESRI Stack OSS StackOracle Stack

PostGreSQL/PostGIS

Open Layers

Spatial ETL (e.g. FME Server)

Other Clients(OS, COTS)

Other Clients(OS, COTS)

ESRIDesktop

GIS

GIS en The Cloud…

Typische Geo Cloud oplossingen:

Private mapping clouds (Google Maps, Bing,..)

Open data mapping: Open Street Map,..

Public Clouds: PDOK, Data.gov, Ordnance Service

Private location services: Geodan, Bridgis, Neo, …

Amazon, Azure, …

Geo-Datamanagement (spatial ETL)

Geo Organisatie

Agenda

Standaarden

Architectuur Nora en INSPIRE

Piramide Geo standaarden

Organisation

standards

ISO standards

National standards

Domain standards

NEN3610IM

BA

GIM

KL

IMK

AD

IMN

AB

IMLG

IMW

A

IMR

O

IMK

ICH

IMW

EIM

Geo

IM0

10

1IM

BR

OIM

TOP

IMO

OV

IM .

. .

ISO

Data Exchange

ISO

INSPIRE European guidelines

Semantische en conceptuele harmonisatie

Geo-standaarden en het stelselvan basisregistraties

IMGeo (NEN3610)

IMBRO (NEN3610)

TOP10NL (NEN3610)

IMKAD(NEN3610)

StUF LV-BAG(NEN3610)

StUF-WOZNEN3610 voor geometrie in onderzoek

StUF In onderzoek

GeoData

5.Toonaangevende geovoorzieningen

in Nederland

www.pdok.nlE-overheid

kadaster

gemeente

KvK

RBD

UWV

provincie

ministerie

overig: 1600

burgerburger

bedrijfbedrijf

Servicebussen

GBA

handelsreg

Gebouwen

Kadaster

Topografie

Adressen

Kentekens

Polisadm

Inkomen

etc.

www.overheid.nl

Contactcentrum Overheid

Overheidstransactiepoort

PDOK

PDOK

www.nationaalgeoregister.nl

www.risicokaart.nl

www.ruimtelijkeplannen.nl

ICT Innovatieplatform Geo

6. Toekomst van

Geo-Informatie

Geodata op het web

Gebruik standaarden van het web (W3C)

Developper frienly

Meer samenhang datasets

Heldere semantic

Voor mens en machine leesbaar en bruikbaar

API RDF

JSON HTML

Geo in Smart Environments

Sensor Web en IoT

Pilot Sensor Web en IoT

Begin 2014

Organisatie Geonovum (www.geonovum.nl)

Kenmerken

– Open Platform (sponsors + overige geïnteresseerden)

– Via samenwerking, kennisuitwisseling en afspraken werken aan gemeenschappelijk doel; om sensor en IoTtoepassingen verder te brengen

– Lange-termijn doel creëren van community, die ambitie heeft om sensor en IoT toepassingen verder te brengen

LODLinked Open Data

Platform Linked Open Linked

Platform Linked Open datahttp://www.pilod.nl/wiki/Platform_Linked_Data_Nederland

Organisatie Geonovum http://www.geonovum.nl/onderwerpen/linked-data

Kenmerken– Web of content -> Web of data– Implementatie– 2 Thema´s en 7 cases

Live linked geodatahttp://Data.PDOK.nl

Barchman Wuytierslaan 10, 3818 LH Amersfoort, NL

Postbus 508, 3800 AM Amersfoort, NL

+ 31 (0) 334 604 100

info@geonovum.nl

www.geonovum.nl

@geonovum.nl

EINDE