ZiutzineRelatiemagazine voorspecialisten in de openbare ruimtenr. 01 l april 2010

Verduurzaming begint

met de juiste kennis

Ziut introduceert:

Groen & Slim-pakket

Omgekeerd dimmen

valt in de prijzen

Ziutzine nr. 01 l april 20102

Verduurzaming begint met de juiste kennis

Cursus Verlichtings-ABC

Openbare verlichting is complexe materie. Evenals verduurzamingervan. Beschikt u over voldoende actuele kennis voor het ontwikkelenen uitvoeren van professioneel verlichtingsbeleid? Ziut ondersteunt u graag met haar opleidingsprogramma. De succesvolle cursus Verlichtings-ABC, die al aan meer dan driehonderd klanten is gegeven,start na de zomer. Daarnaast worden nieuwe modules ontwikkeld.

“Het vraagt de nodige inspanning om volledig op de hoogte te zijn en te blijven”, stelt Ziut-adviseur Roger van Ratingen. “Technische ontwikkelingen volgen elkaar snel op en duurzaamheidsambities stellenandere eisen aan openbare verlichting.” Met haar brede expertise enjarenlange ervaring weet Ziut als geen ander wat er speelt. “We volgende ontwikkelingen nauwlettend. Tegelijkertijd krijgen we steeds meervragen van onze klanten. Over nieuwe ontwikkelingen, maar ook over

onze visie. Met onze cursussen voorzien we in die behoefte aan informatie.”De cursus Verlichtings-ABC gaat in september van start op drie locatiesin Nederland (zie pagina 8 voor de data). De cursus schenkt in bredezin aandacht aan verschillende aspecten van openbare verlichting en isbedoeld voor beleidsmedewerkers en beheerders. Bij de nog te ontwik -ke len modules voor gevorderden wordt dieper op specifieke onderwerpeningegaan. Voor dit jaar staan led, dimmen en tele manage ment op hetprogramma. Hebt u een specifieke opleidingsbehoefte, dan kan Ziut uook een incompanycursus op maat aanbieden.

Interesse? Bel met Roger van Ratingen: 06 - 55 69 76 84.

Ziutvoorop

Verlichting op hoog niveau

Het centrum van Doetinchem heeft in 2009 een ware metamorfose

ondergaan. De herinrichting moet Doetinchem weer op de kaart zetten als

aantrekkelijk winkelgebied. Een belangrijk onderdeel van deze herinrichting

is de openbare verlichting, waar Ziut een masterplan voor ontwierp.

Een onderdeel van dit masterplan is de Hamburgerstraat, dé winkelstraat van Doetinchem. De gemeente nam een bureau voor landschapsarchitectuur en kunstwerken in de arm om de straat een eigentijds aanzien te geven. Dat bureau bedacht een loungeconcept voor de straat, met eilandjes van rust waar het winkelend publiek even tot zichzelf kan komen. “De openbare verlichting moest daar natuurlijk op aansluiten”, blikt gemeentelijk beleids -medewerker Openbare Ruimte Rob Crop terug. “Ziut heeft de straat helemaal vrijgemaakt van lichtmasten en deopenbare verlichting letterlijk naar een hoger niveau getild. Er is een overspanning geplaatst, waaraan energiezuinigelampen aan kunststof kabels boven de straat hangen. In plaats van 38 armaturen telt de straat er nu slechts 27;met hetzelfde lichtniveau en een energiebesparing van dertig procent! De gemeente Doetinchem is zeer tevredenover het resultaat.” Er is van oktober 2009 tot afgelopen februari aan dit project gewerkt. Met deze herinrichtingvoelen mensen zich meer thuis in de openbare ruimte, het motto dat leidend is in het werk van Ziut.

Meer informatie? Bel met Jan Kruger, lichtarchitect Ziut: 06 - 15 05 24 68.

Ziutzine nr. 01 l april 2010 3

“Wij staan voor service en innovatie”

Jan Slegers en Wilfred Eleveld vormen samen de directie vanZiut. Ziut is afgeleid van het Engelse see it. Een onderscheidendenaam in een markt waar het bedrijf zich onderscheidt door haarhoge niveau van dienstverlening en deskundigheid. “Wij staanvoor service, aandacht, innovatie en een integrale aanpak. Daarmee maken wij het verschil!”

De missie van Ziut is het creëren van een veilige en comfortabeleopenbare ruimte waar mensen elkaar zakelijk en privé kunnenontmoeten. Bij het inrichten van een dergelijke openbare ruimteloop je tegen complexe vraagstukken aan, weet Wilfred Eleveld.“Het zijn vragen die ons inspireren tot innovatieve oplossingen.Zoals de vier thema’s die centraal staan in onze klantbenadering:Veilig & Sociaal, Doelgericht Duurzaam, Mobiliteit op Maat enMooi & Comfortabel. Deze thema’s spelen in op de beleids doel -stellingen van onze klanten. Ze staan niet los van elkaar, maarhaken juist op elkaar in. Met deze integrale aanpak bieden we oplossingen voor de vraagstukken die er zijn.”

Ziut gaat ook voor een professionele en betrokken samenwerkingmet haar klanten. “Vanuit die samenwerking helpen wij onzeklanten hun beleidsdoelstellingen te realiseren tot een meetbaarresultaat”, zegt Jan Slegers. “We kunnen optimaal meedenkenmet de klant door onze kennis en overzicht van de markt. Bijvoorbeeld op het gebied van duurzaam inkopen. Bovendien zijn we door onze landelijke dekking in staat onze klanten serviceen aandacht te bieden. En dat met deskundige mensen die passievoor hun vak hebben.”

“Complexe

vraagstukken

inspireren ons

tot innovatieve

oplossingen”

Ziutvisie

De directie van Ziut:

Wilfred Eleveld (l) en

Jan Slegers.

Ziutzine nr. 01 l april 20104

Ziutuitgelicht

Ziut introduceert: Groen & SlimGemeentelijke overheden moeten in vijf jaar tijd volledig duurzaam inkopen,

ook openbare verlichting. Beperking van het energieverbruik is daarbij één

van de belangrijkste duurzaamheidseisen. Ter ondersteuning van gemeenten

introduceert Ziut het Groen & Slim-pakket.

Voor de duurzame inkoop van openbare verlichtingheeft de overheid de volgende doelen gesteld: vijftienprocent in 2011, twintig procent in 2013 en dertig procent in 2020 (ten opzichte van 2007). “Ziut helpt gemeenten om deze ambities waar te kunnen maken”,vertelt productmanager Ruben van Bochove. “Met hetGroen & Slim-aanbod geven we concreet invulling aanhet thema ‘doelgericht duurzaam’, een speerpunt in dekernactiviteiten van Ziut. Het totaalpakket van productenen diensten voorziet in alle behoeften die overhedenhebben om tot duurzaam resultaat te komen. Of het nugaat om opleiding, advisering, beleid of projectrealisatiemet slimme toepassing van duurzame materialen. Hetaanbod is nog volop in ontwikkeling, maar vanaf 1 meiintroduceren we het Groen & Slim-ledpakket.”

Moderniseren met Groen & Slim led-pakket“Verduurzamen doe je al met het moderniseren vanopenbare verlichtingsinstallaties”, stelt Ruben. “Doorde hedendaagse meest energie-efficiënte conventioneleverlichting toe te passen, realiseer je automatischenergiebesparing. Maar wil je echt stappen maken in verduurzaming, dan is het tijd voor ledoplossingen.Daarmee zijn besparingen mogelijk van twintig totveertig procent. Anders dan vaak nog wordt gedacht, is led al prima inzetbaar voor functionele verlichtings-toepassingen. Zowel in lichttechnische, als financiële

zin. Eigenlijk zou je al niet meer moeten praten over innoveren met led, maar over moderniseren. We merkendat er nog veel onbekendheid en aarzeling is om lednu grootschalig toe te passen. Bijvoorbeeld omdat ontwikkelingen in led snel gaan. Maar juist deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat een investering nu al verantwoord is. Er zijn namelijk oplossingen waarbijde ledunit kan worden uitgewisseld zodra er een energiezuinigere variant beschikbaar komt. Hierdoorkan een investering in een huidig ledarmatuur bijzonderverantwoord zijn. Natuurlijk moet je kennis van zakenhebben om slimme en verantwoorde keuzes te maken.Die kennis heeft Ziut. Om onze klanten te helpen bijhet inkopen van duurzame verlichtings producten hebbenwij het Groen & Slim- ledpakket ontwikkeld.”

Veilige en vertrouwde kwaliteitsproducten“Het aanbod aan led is groot”, vervolgt Ruben. “Er zijngrote kwaliteitsverschillen en besparingsbeloftes wordenniet altijd waargemaakt. Het ledpakket bevat alleenproducten die aan de ‘strenge’ kwaliteitscriteria vanZiut voldoen, zogeheten preferente producten. Wij hebbenbij de selectie van de preferente producten niet alleengekeken naar energie-efficiëntie en lichtkwaliteit, maarook naar levensduur en optimalisatiemogelijkheden oplangere termijn. Het pakket is zorgvuldig samengesteldop basis van ervaringen die we de laatste jaren via pilotprojecten hebben opgedaan. Daarom zijn klantenmet de geselecteerde ledproducten verzekerd van eenveilige en vertrouwde keus. Uiteraard zijn productenvan verschillende merken in dit pakket opgenomen,want we werken leveranciersonafhankelijk.”

Continu in ontwikkelingHet Groen & Slim-ledpakket is compleet en van a tot z doordacht: van de advisering bij de aanschaf tot de initiële investering, realisatie en het beheer en onder houd van de installaties. Niet alleen de lichtbronis bepalend voor verduurzaming, het regelen van de verlichting heeft minstens zoveel invloed op het energie -verbruik. Daarom adviseren wij ook over dim- en telemanagementsystemen, waarmee je het lichtniveauzodanig schakelt dat er energie wordt bespaard. Rubenbenadrukt dat het pakket continu in ontwikkeling is.

Ziutzine nr. 01 l april 2010 5

Het Ziut Groen & Slim-aanbod

is van a tot z doordacht

“We optimaliseren voortdurend. Zodra we voor de onsnu bekende oplossingen een nóg betere oplossing heb-ben, dan nemen we deze onmiddellijk op. Sterker nog:als het nodig is, ontwikkelen we zelf producten. Eenvoorbeeld hiervan is de Dynadimmer. Een dimsysteemdat inmiddels is overgenomen door Philips.”

Eerlijk en objectief adviesWe zorgen er eerst voor dat iedereen binnen Ziut op de hoogte is van de (on)mogelijkheden van de diverseproducten. Vanaf 1 mei brengen we het Groen & Slim-ledpakket onder de aandacht van onze klanten. Ook alsu ons om een conventionele oplossing vraagt, adviserenwij u over een duurzame ledvariant. Als u kiest vooreen duurzame oplossing, dan zijn daar in eerste instantie meer kosten mee gemoeid dan met de conventionele variant. “Het streven is altijd wel dat

die extra investering zichzelf over de levensduur van de materialen terugverdient. Wij laten u dan via licht -technische en tco-berekeningen (total cost of ownership)zien wat uw initiële investering is en wat de exploitatie -lasten zijn”, legt Ruben uit. “En daarmee dus ook wat de concrete energiebesparing ten opzichte vanconventionele verlichting is en binnen welke termijnde investering terug te verdienen is. Op basis van deze informatie kunt u uiteindelijk zelf een verantwoordekeuze maken tussen conventionele of de meer duurzameledoplossingen. Wij willen onze klanten in dat opzichteerlijk en objectief voorlichten en hen geen goudenbergen beloven.”

Totaalpakket voor duurzaamheidsaanpakOm als gemeente beleid voor verduurzaming te kunnenmaken, is het belangrijk inzicht te hebben in het besparingspotentieel en de mogelijkheden. Ziut beschiktover een enorme expertise op het gebied van duurzameopenbare verlichting. Het Groen & Slim-ledpakket staatdan ook niet op zichzelf. Het is onderdeel van een breedGroen & Slim-aanbod dat Ziut aan het ontwikkelen is.Met een energiebesparingsscan en -advies krijgt uhandvatten voor de duurzaamheids aanpak van uw complete areaal. Voor quick wins of voor de langeretermijn. Daarnaast ondersteunt Ziut gemeenten metbeleidsplannen, uitvoeringsplannen, onderhoud & beheer en een opleidingsprogramma.

Informatiebijeenkomst in uw regioNaast de informatie die u in persoonlijke contacten met onze medewerkers krijgt, kunt u eind mei een presentatie bijwonen over Ziut Groen & Slim. Tijdenseen bijeenkomst in uw regio kunt u met ons van gedachten wisselen over duurzame oplossingen.

Meer weten over het Ziut Groen & Slim- ledpakket, of aanmelden voor deinformatie bijeenkomst? Bel met uw contactpersoon of met 020 - 597 35 61.

Ruben van Bochove

Ziutzine nr. 01 l april 20106

Omgekeerd dimmen valt in de prijzen“Het was gewoon een inval”, zegt Iko Hendriks, stedelijk beheerder Wegen van Zwolle.

Maar dan wel een prijswinnende. Voor het project Omgekeerd dimmen, waarbij ook Ziut

is betrokken, ontving de gemeente namelijk begin dit jaar de Innovatieprijs Publieke

Dienstverlening 2009 van het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Omgekeerd dimmen houdt in, dat de openbare verlichting standaard op zestig procent van het vermogen brandt. Alleen tijdenshorecatijden brandt de verlichting feller, op tachtig procent. Wanneer er een calamiteit is, wordt de verlichting opgeschakeld naarhonderd procent. Dit kan de politie doen met het versturen van een sms-code. Op dezelfde manier wordt de verlichting weer gedimd. Het idee om de openbare verlichting omgekeerd te dimmen, kwam na een aantal brainstormsessies over een nieuw verlichtings-plan voor de openbare verlichting in de Zwolse binnenstad. “Die was zo’n vijf jaar geleden nogal slecht”, licht Iko Hendriks toe.“We hadden veel verouderde armaturen, die nog maar heel weinig licht gaven. Ook waren er te weinig lichtpunten, waardoor erveel donkere hoeken waren.” Al met al een onveilige situatie dus. Bovendien was er te weinig licht om het cameratoezicht goeduit te kunnen voeren. “Omdat we de binnenstad niet vol wilden zetten met straatverlichting en ook geen armaturen met dubbele lampen wilden, kwamen we op het idee voor omgekeerd dimmen.”

InnovatieprijsBegin dit jaar kreeg de gemeente Zwolle de Innovatieprijs Publieke Dienstverlening 2009 uitgereikt. Het project Omgekeerd dimmen won de prijs, omdat het op een innovatieve en tegelijkertijd eenvoudige manier bijdraagt aan de veiligheid van het centrum in Zwolle. Op dit moment is de gemeente met hulp van het ministerie van Binnenlandse Zaken aan het onderzoeken of er andere gemeenten geïnteresseerd zijn in het principe. “We hebben een brochure gestuurd naar alle Nederlandse gemeenten.Daar hebben we 76 reacties op gehad, waarvan er mogelijk vijf aan de slag kunnen gaan met omgekeerd dimmen.”De gemeente Zwolle werkt voor het project Omgekeerd dimmen samen met Ziut. Iko Hendriks: “De samenwerking verloopt heelgoed. Vanaf het begin hebben de mensen van Ziut met ons meegedacht en geadviseerd. Nu zitten we in de afrondende fase vanhet project. We hopen dit jaar aan de slag te kunnen met de laatste straten.”

Meer weten? bel met Jacquelien Kok, New Business Manager: 06 - 52 52 76 57.

Ziutzine nr. 01 l april 2010 7

Verantwoorde investering: dimmen

Reclameborden bij de gemeentegrenzen geven het al aan: in Overbetuwe

wordt gedimd. En hoe! In totaal 1.325 armaturen krijgen dit jaar een

Dynadimmer van Ziut ingebouwd. Een forse investering voor de gemeente.

“Maar ook een verantwoorde!”, zegt Theo Pruijn, hoofd van de afdeling

Openbare Ruimte.

“Juist door zo veel armaturen tegelijk te dimmen, zet je echt zoden aan de dijk voor wat betreft energie besparing”,vertelt Theo Pruijn. Het dimregime in Overbetuwe levert in een jaar een energiebesparing op ter waarde van ruimtienduizend euro. Oftewel een CO2-reductie van ruim 47 ton. Een hoeveelheid die gelijk is aan de CO2-opname van2.253 bomen. “We besparen zo veel energie, dat we de investering in acht jaar terugverdienen.”

De Dynadimmer is een product van Ziut en Philips Lighting en kan armaturen op gezette tijden naar het gewenstelichtniveau schakelen. De flexibele dimmer is een uitkomst voor de gemeente Overbetuwe, die het terugdringenvan stroomverbruik tot één van de peilers van haar klimaatbeleid heeft gemaakt. Een beleid dat onder leiding vanwethouder Jan Walraven van Openbare Ruimte en wethouder Frits Witjes van Milieu met enthousiasme wordtuitgevoerd. “We hebben veel relatief jonge armaturen”, legt Theo Pruijn uit. “Die zijn voorlopig niet oud genoegom te vervangen door nieuwe, energiezuinige ledarmaturen. Door de bestaande armaturen te dimmen, kunnen wetoch het stroomverbruik sterk terugdringen.”

De kracht van dimmenDe 1.325 armaturen die een Dynadimmer krijgen, staan in woonwijken. De werkzaamheden zijn eind maart begonnen en worden uitgevoerd door Lightbusters. Het dimregime wordt zo ingericht, dat wanneer de openbareverlichting aangaat, de lampen op negentig procent van de volle sterkte branden. Tussen 19.00 en 23.00 uur is datzeventig procent en van 23.00 tot 6.00 uur brandt de verlichting op vijftig procent. “Zonder dat de bewoners er lastvan hebben wordt hier flink bespaard. Dat is ook de kracht van dimmen.”

Interesse? Bel met Carel Coenraads, New Business Manager: 06 - 21 59 58 41.

"Slim dimmen zet echt

zoden aan de dijk!"

Ziutagenda Ziutcolofon

25 mei 2010 Groen & Slim-klantbijeenkomst26 mei 2010 Groen & Slim-klantbijeenkomst27 mei 2010 Groen & Slim-klantbijeenkomst 3 juni 2010 Masterclass Veiligheid in Noordwijk7 en 8 juni 2010 VNG Jaarcongres in Leeuwarden21/28 september 2010 Cursus Verlichtings-ABC West-Nederland23/30 september 2010 Cursus Verlichtings-ABC Zuid-Nederland5/12 oktober 2010 Cursus Verlichtings-ABC Noordoost-Nederland13 en 14 oktober 2010 Dag van de Openbare ruimte in Houten3, 4 en 5 november 2010 Studiereis OLAC in Lyon15, 16 en 17 november 2010 Studiereis OLAC in Lyon9 december 2010 Vakbeurs Verkeer en Mobiliteit in Houten

Redactieteam Ziut

Bea Reuver (hoofdredacteur), Elleke Wijma (eindredacteur),

Marije Dijkstra, Liesbeth Klunder, Jan Kruger, Ralph Langen

en Ming Wong

Teksten en projectcoördinatie

Marjon Hoogesteger tekst en communicatie

Kernpunt NL Tekst & Communicatie, Nienke Landré

Opmaak

Designwise, Lisanne Gottenbos

Drukwerk

Kampert Drukwerk

Fotografie

Peter Reese (cover en pagina 2), Niels van Loon (pagina 3),

Ellen Martens (pagina 5 en 7) en Hans Hendriks (pagina 6)

Ziut heeft vestigingen in:AmsterdamApeldoornArnhem (hoofdkantoor)DoetinchemHaarlemHoogeveenLeeuwardenLeidenMaasbrachtNijmegen

Bent u benieuwd wat Ziut voor u kan betekenen? Wij spreken de mogelijkheden graag met u door. Bel met uw contactpersoon of neem contact op via 020 - 597 35 61.www.ziut.nl

Ziutverschil

Ziut is thuis in de complexe problematiek die het inrichten en beheren van de openbareruimte met zich meebrengt. Met onze integralebenadering bieden wij oplossingen op het gebiedvan openbare verlichting, verkeersregeling, lichtarchitectuur en cameratoezicht. Wij levereneen totaalpakket aan diensten. Onze specialistenzijn in staat mee te denken én te werken aan hetbehalen van uw (beleids)doelstellingen. Altijd metéén doel voor ogen: zorgen dat iedere burger zichveilig en comfortabel voelt in de openbare ruimte.

thuis in de openbare ruimte

Ziutlandelijk