Zaterdagbi j lage van het Ant i l l iaans Dagblad Zaterdag 24 januari 2015

V E R D E R : O V E R L E V E N - A U T O - D I G I T A A L - P U Z Z E L S -

S T R I P - K O K E N - T E C H N I E K - E N T E R T A I N M E N T E T C .

DANZAS CARIBEÑASCURAÇAOSE, CUBAANSE EN VENEZOLAANSE SALONMUZIEK OP CD

HISTORISCH ZEILVRACHTSCHIP TERUG NAAR BONAIRE

Zaterdag 24 januari 201514 Achtergrond

AD Wikènt is een wekelijkseuitgave van ABCourant NV en wordt als bijlage van de

zaterdageditie van het Antilliaans Dagblad verspreid.

ABCourant NVScharlooweg 31

Willemstad, Tel. 7472200

AD Wikènt

INHOUDSOPGAVE

Veel diversiteit bijCruise toSanta Cruz

pagina 17

W A R W A R Ú

Gwen Stefani geeft na 6 jaar weer concert

DanzasCaribeñas

Tassen ontwerpenvoor goeddoel

pagina 24

Op ruimtereis in virtual reality

Windows 10 brengtmeer danverwacht

pagina 16

IT-column pagina 23

pagina 20

pagina

Van een schilderijweet je pas op een afstand.

Martie Genger

Puzzels, Strip, Eten & Zo pagina 22

Veilige stopcontactencontrolerenstroompagina 23

‘Nieuwe grote iPadkrijgt stylus’

pagina

14+15

pagina

18+19

pagina 23

ZeilvrachtschipStormvogel

Aan de opname van dezecd is een periode vanspeurwerk naar partitu-ren van Caribischecomponisten vooraf ge-

gaan. Diverse van de composi-ties op de cd zijn afkomstig uithet bekende tijdschrift Notas yLetras. Notas y Letras was eeninitiatief van de Curaçaose dich-ter, musicus en componist Jo-seph Sick-man Cor-sen en deCuraçaosezakenmanErnestoRömer. Ditculturele weekblad, dat in de pe-riode 1886-1888 op Curaçaowerd uitgebracht, bevatte zowelliteratuur als muzikale composi-ties, vandaar de titel. Het week-blad genoot bekendheid in hetgehele Caribisch gebied. Schrij-vers, dichters en componistenuit Venezuela, Puerto Rico, Co-lombia, Santo Domingo en Cu-raçao publiceerden hun gedich-ten, novelles en composities indit tijdschrift. In 1888 moest deuitgifte van het blad noodge-dwongen worden gestopt omdatvele abonnees hun contributie

niet trouw betaalden. Op initia-tief van de Palm Music Founda-tion zijn dit jaar alle partiturendie verschenen in Notas y Letrasgedigitaliseerd en is de volledigecollectie binnenkort verkrijgbaarals muziekbundel.

Naast de collectie van partitu-ren die verschenen in Notas yLetras zijn in de afgelopen zevenjaar op initiatief van de Palm

MusicFoundationook de com-posities vande Curaçao-se compo-nisten Jan

Gerard ‘Gerry’ Palm (1831-1906), Rudolf Palm (1880-1950), Jacobo Palm (1887-1982),Albert Palm (1903-1958),Christiaan Ulder (1843-1895), Jo-seph Sickman Corsen (1853-1911), Robert Rojer (1939) enverder ook de liederenbundelBan Kanta gedigitaliseerd. In2015 zullen de composities vanonder anderen Johannes ‘Jantji’Boskaljon (1863-1936) en ookverschillende orkestwerken vanCuraçaose componisten wordengedigitaliseerd en uitgebracht.Met de realisering van deze digi-

taliseringsprojecten is het be-houd van ten minste 600 parti-turen van Curaçaose compo-nisten zeker gesteld. Alle parti-turen zullen in de loop van 2015te downloaden zijn via de websi-te van de bibliotheek van de Uni-versity of Curaçao (UoC) of tebestellen zijn als ingebondenmuziekbundel via de Palm Mu-sic Foundation.

Composities op de cdDe cd Danzas Caribeñas bevateen grote variatie aan klassiekesalonmuziek uit de 19e eeuw ende eerste helft van de 20e eeuw.Het gaat om composities vanmaar liefst negen Curaçaosecomponisten, één Cubaansecomponist (Ignacio Cervantes)en één Venezolaanse compo-niste (Maria Teresa Carreño).

De oudst bekende danza da-teert van 1804 en is afkomstigvan Cuba. Vanuit Cuba zou dedanza, de meest fijnzinnige enpoëtische uiting van de Caribi-sche cultuur in de 19e eeuw, uit-waaieren naar de salons van an-dere eilanden in de regio, waar-onder Curaçao. Als dansbeleefde de danza haar meestglorievolle periode van de twee-de helft van de 19e eeuw tot aanhet begin van de jaren 40 van de20e eeuw. Toch vervult de danzaop sommige eilanden in het Ca-ribisch gebied nog altijd een be-langrijke symbolische functie.Zo wordt de danza ‘Los tres Gol-pes’ (een compositie van IgnacioCervantes) door de Cubaansetelevisie gebruikt als herken-ningsmelodie en is het nationalevolkslied van Puerto Rico, ‘LaBorinqueña’, een danza. De Ca-ribische danza is een dans intweekwartsmaat die is opge-bouwd uit twee, drie of vier de-len. Bij het dansen van het eerste

deel, de chaîne, draaien de herenin een guirlandebeweging omde dames heen. Aan het slot vande chaîne, aangegeven door eenlang aangehouden dominantseptiemakkoord, maken de he-ren een diepe buiging naar hunvrouwelijke danspartner. Dit do-minant septiemakkoord mar-keert een duidelijke dichotomie:de dans wordt letterlijk, zoals deGriekse term impliceert, intweeën gesneden. De strakkechaîne wordt afgesloten en dedansparen wijden zich met ele-gantie en volle overgave aan hetintieme tweede deel dat zichkenmerkt door ritmische sensu-aliteit. Hierbij zijn meerdere rit-men mogelijk, soms zelfs hethabanera- of tango ritme. De cdDanzas Caribeñas bevat diversedanza’s van Curaçaose compo-nisten zoals Jan Gerard Palm,Jules Blasini, Jacobo Palm en dedichter-musicus Joseph Sick-man Corsen. Ook van de Cu-baanse componist Ignacio Cer-vantes (1847-1905) speelt MarcelWorms een viertal danza’s uitzijn 41 wereldbekende DanzasCubanas .

Net als de Europese walswaaruit de Curaçaose wals tendele is voortgekomen, staat deCuraçaose wals in driekwarts-maat. Maar in tegenstelling tothet strakke driekwartsritme vande meeste Europese walsen, isde Curaçaose wals opvallend rijkaan syncopen, zowel in de melo-die als de ritmische begeleiding.De Curaçaose wals is doorgaansopgebouwd uit twee of drie delen van elk 16 maten. Zo kenteen typische tweedelige wals 32 maten en een driedelige wals48 maten. Het is de uitdagingvoor de componist om binnendit strakke regiem van een mini-atuur met een beperkt aantal

Danzas

Curaçaose, Cubaanseen Venezolaanse

salonmuziek op cd

Classical Salon Music from Curaçao, Cuba and Venezuela

MARCEL WORMS - PIANO

De nieuw uitgebrachte cd Danzas Caribeñas. ONTWERP WECR8

Op initiatief van de Palm Music Foundation is

deze maand de cd Danzas Caribeñas, Classical

Salon Music from Curaçao, Cuba and Venezuela

op het cd-label Zefir Records uitgebracht. De cd

bevat een selectie van 38 door Marcel Worms

gespeelde pianocomposities uit het rijke muzikaal

erfgoed van Curaçao, Cuba en Venezuela.

Door Joop Halman

Patriarch Jan Gerard Palm met zijn muzikale kleinzonen.Vlnr. Jacobo Palm, John Palm en Rudolf Palm.

FOTO’S THE PALM FOUNDATION

Zaterdag 24 januari 2015 15Achtergrond

toegestane maten, een vinding-rijke opeenvolging van akkoor-den te verzinnen die niet alleenhet oor strelen, maar waarmeeook een danspaar vleugels onderde voeten krijgt. Verschillendevan de Curaçaose walsen zijn ge-schreven om een moment vanverdriet of juist van geluk in mu-ziek tot uitdrukking te brengenof om een persoon die de com-ponist liefhad te eren. Zo inspi-reerde Amalia Elodia Perez, Jan

Gerard Palm in 1886 tot hetschrijven van de wals ‘El 18 deFebrero’ en de danza ‘La Tri-gueña’. In de periode na hetoverlijden van zijn echtgenote,brak Jan Gerard Palm ten gevol-ge van een ongeval bij het zwem-men op het Rif in Otrobandazijn been. De familie liet uit Ve-nezuela een verpleegster - Ama-lia Elodia Perez - overkomen omhem te verzorgen. Gevolg hier-van was een verliefde Palm.

De bekende wals ‘Para queAmar’ (Het waarom van het liefhebben) schreef Albert Palmspontaan neer op een tafelservettijdens een galadiner in de logeIgualdad. Dit als antwoord opeen filosofische vraag van een ta-felgenoot wat nu toch de zin vanhet liefhebben van het vrouwe-lijke geslacht was. Albert Palmmeende dat je zo’n vraag alleenmet muziek zou kunnen beant-woorden. Met het tafelservet inde hand liep hij vervolgens naarde vleugel en speelde zijn net ge-componeerde wals voor een en-thousiast gehoor.

Ook de wals ‘Primero de Octubre’ van Jacobo Palm ont-stond spontaan. Dat gebeurdetoen Archimedes Salas, JacoboPalm eens op straat ontmoette.Salas vroeg Jacobo Palm ommee te gaan naar het huis vanzijn vriendin Chatica Caprilesaan het Brionplein. Archimedeswilde haar namelijk ter gelegen-heid van haar verjaardag eenwals aanbieden. Spontaan com-poneerde Jacobo aan de vleugelde wals ‘Primero de Octubre’.Op het oorspronkelijke manu-script staat de aantekening ‘Lacompuse, viendo a Chatica Capriles’ (ik heb dit gecompo-neerd terwijl ik keek naar Chati-ca Capriles). De wals bleef nietzonder het beoogde effect: Ar-chimedes en Chatica staptenniet lang daarna in het huwe-lijksbootje.

De pasillo is een karakteristie-ke adaptatie in Latijns-Amerikavan de Europese wals. De pasilloontstond in de eerste helft vande 19e eeuw in Colombia waarze pasillo de paso werd ge-noemd, een dans met kleinestappen. De populariteit van depasillo verspreidde zich van Co-lombia naar Ecuador, Peru, Ve-nezuela, Midden-Amerika maarook naar Curaçao. De stijl, toonen het gehanteerde tempo vande pasillo verschillen van landtot land. Kenmerkend voor deCuraçaose pasillo is de zangeri-ge en melodieuze stem vertolktdoor de rechterhand op de pia-no. De partij voor de linkerhandkenmerkt zich door strikte rit-men die worden afgewisseldmet talrijke vrije passages alstegenmelodie van de rechter-hand. Van de pianist vereist diteen grote mate van virtuositeit.Jacobo Palm, Rudolf Palm,Charles Maduro en José MariaEmirto de Lima zijn bekend ge-worden door de mooie pasillo’sdie zij hebben geschreven. De cdbevat een drietal pasillo’s: vanRudolf Palm zijn ‘Como tú loquieres’ en van Jacobo Palm zijn‘Ecos del Alma’ en ‘La Inocen-cia’.

Naast de verschillende dan-za’s, Curaçaose walsen en pasil-lo’s, bevat de cd ook een danzónvan Rudolf Palm, een polka vanJoseph Sickman Corsen, eentango van Jacobo Palm, een ca-lypso van Wim Statius Muller eneen mazurka van de Venezo-laanse componiste Teresa Carre-ño.

Marcel WormsPianist Marcel Worms (1951)studeerde aan het SweelinckConservatorium in Amsterdam.Na zijn eindexamen in 1987 spe-cialiseerde hij zich in kamermu-ziek bij Hans Broekman en in20ste-eeuwse pianomuziek bijAlexandre Hrisanide. Ook volg-de hij lessen bij de Russische pi-anist Yuri Egorov en bij deSpaanse pianiste Alicia de Larro-cha. Marcel Worms is actief alskamermuziekspeler en als so-list. Als kamermusicus werkt hijveelvuldig samen met onder an-deren fluitiste Eleonore Pameij-er, violiste Ursula Schoch en sopraan Irene Maessen. Wormsheeft talrijke pianoconcerten ge-geven in Europa, in Noord- enZuid-Amerika, Afrika en in hetMidden- en Verre Oosten. Hij is uitstekend bekend met het La-tijns-Amerikaanse en Caribi-sche repertoire. Zo verscheenvan hem in 2002 een cd mettango’s en in 2013 een cd metmuziek van de Braziliaansecomponist Francisco Mignone.Van Marcel Worms (zie ookwww.marcelworms.com) zijninmiddels 32 cd-opnamen ver-schenen. Op zijn laatste cd Danzas Caribeñas vertolkt hij op overtuigende en sprankelen-de wijze de levendige ritmen en elegante melodieën die vaakzo kenmerkend zijn voor deklassieke salonmuziek van Cu-raçao, Cuba en Venezuela.

Palm Music FoundationDe cd is uitgebracht op initiatiefvan de Palm Music Foundation.De Palm Music Foundation is in2008 opgericht met als doel hetbehouden van het muzikaal erf-goed van Curaçao alsmede hetbevorderen van de kenbaarheidvan de Curaçaose muziek uit de19e en de eerste helft van de 20eeeuw.

Geïnspireerd door het 175egeboortejaar Jan Gerard ‘Gerry’Palm (1831-1906), de patriarchvan de Curaçaose muziek, is ge-durende de periode 2006-2008hard gewerkt aan het verzame-len van zijn partituren om hier-van een muziekbundel uit tebrengen. Dit heeft geleid totunieke vondsten in particulierecollecties in Madrid, Venezuela,Nederland en op Curaçao en ook in het Nationaal HistorischArchief en in het archief van desynagoge op Curaçao. Mededankzij het Prins Bernhard Cultuurfonds en particuliere donateurs werd het mogelijk omin de afgelopen zeven jaar deeerder beschreven digitaliseringvan partituren van Curaçaosecomponisten mogelijk te ma-ken. Naast de digitaliseringspro-jecten, heeft de Palm MusicFoundation de afgelopen jarenook diverse concerten georgani-seerd en zijn er op initiatief vande Palm Music Foundation ookcd’s opgenomen met Curaçaosesalonmuziek. Dit was mede mo-gelijk dankzij de financiële bij-dragen van particuliere dona-teurs. Zo is de nieuwe cd medemogelijk gemaakt door een fi-nanciële bijdrage van het echt-paar Otto en Maria Linker-Nagelen van de Maduro Muziekstich-ting.

De cd Danzas Caribeñas is opCuraçao te verkrijgen bij Boek-handel Mensing’s Caminada en is in Nederland onder andere tebestellen via de website van dePalm Music Foundation:

palmmusicfoundation.com

Pianist Marcel Worms tijdens de opnamen van de cd Danzas Caribeñas in de Zeeuwse concert-zaal in Middelburg. FOTO EDDY WESTVEER

DANZAS CARIBEÑASClassical Salon Music from Curaçao, Cuba and Venezuela

Jan Gerard Palm (1831-1906) 1 Valse El 18 de febrero 1:12

2 Valse ¿Porqué Sufres? 1:31

3 Danza La Trigueña 1:59

Jules Blasini (1847-1887) 4 Danza ¿Para Cuál de las Tres? 3:12

5 Danza ¿Porqué no? 2:17

6 Valse El Ramo de Milflores 1:54

Rudolf Palm (1880-1950) 7 Valse Anne Marie 2:20

8 Pasillo Como tú lo quieres 3:27

9 Valse Los Hermanos Hellburg 2:27

10 Danzón Winy 2:28

Jacobo Palm (1887-1982) 11 Valse Primero de Octubre 1:54

12 Valse Tierna Sonrisa 1:36

13 Danza Rufo 1:46

14 Pasillo Ecos del Alma 1:36

15 Pasillo La Inocencia 2:35

16 Tango El Regreso de Jolley 1:12

17 Andante Atardi 1:49

Maria Teresa Carreño (1853-1917) 18 Mazurka Mazurka de Salon Op. 30 2:45

Ignacio Cervantes (1847-1905) 19 Danza Almendares 1:21

20 Danza Ilusiones Perdidas 1:13

21 Danza La Encantadora 1:16

22 Danza Adiós a Cuba 1:41

Joseph Sickman Corsen (1853-1911) 23 Valse ¡Deja! 3:05

24 Polka El Neverí 1:24

25 Danza Amorosa 1:10

26 Valse Simpatía 1:27

Albert Palm (1903-1958) 27 Valse Para Que Amar 1:06

28 Valse Anna 1:56

29 Valse Otrobanda 1:48

Edgar Palm (1905-1998) 30 Valse Padú 1:41

31 Valse Cas Coral 2:28

Robert Rojer (1939) 32 Danza Something Else 2:50

33 Danza Kaleidoskoop 2:23

Wim Statius Muller (1930) 34 Valse Shon Coco 1:52

35 Valse Nostalgia 1:43

36 Calypso El Curaçao 1:18

37 Valse Despedida 2:43

Bonus track: Frédéric Chopin (1810-1849) 38 Valse Valse en la mineur 2:20

COLOPHONRecorded at:

Zeeuwse Concertzaal, 11 & 12 November 2014 Mixed, Edited and Mastered by: Concertstudio (NL)Musical director: Jakko van der HeijdenPiano: Steinway DPianotechnician: Joost van Hartevelt, De Hamernoot, MiddelburgText: Johannes I.M. HalmanPhoto: Eddy WestveerDesign: WeCre8 (www.wecreate.nu)Accommodation: Special thanks to Hotel aan de Dam, MiddelburgCD code: ZEF 9639 / LC 8414Websites:

www.marcelworms.com www.zefirrecords.nl www.palmmusicfoundation.com

Alle opnames op een rij in het bijgeleverde boekje.

Caribeñas

De dichter-musicusJoseph Sickman Corsen(1853-1911), initiator vanhet weekblad Notas yLetras.

i