Workshop gedeelde besluitvorming

Congres gedeelde besluitvorming 30 januari 2014

Nieuwegein

Markus Oei

Marleen Vleming

Flevoziekenhuis Almere

Praktijkvoorbeeldhttp://youtu.be/0PXRjtl4KQw

www.inforium.nl

Code: FZA-SDMMOD

• Wat is SDM

• Waarom SDM• Hoe maken wij keuzes• Hoe het begon bij ons• Hoe doen we het in de praktijk

• Workshop: Hoe doen jullie het vanaf morgen?

Shared decision making

• Shared decision making (SDM) is the process of interacting with patients who wish to be involved in arriving at an informed, value-based choice among two or more medically reasonable alternatives

• A.M. O’Connor 2004

geschiedenis

• Paternalistische benadering

• Informed consent (geïnformeerde toestemming) 1990

(richtlijn KNMG 2001)

• Informed choice (geïnformeerde keuze) 2010

• (rapport “participerende patiënt” RVZ 2013)

Waarom deze verandering?

• Tijdsgeest (meer mondige patiënt)

• Betere “compliance”van patiënten• Overheid• vraaggestuurde zorg• doelmatige zorg

Aanbodgestuurde zorg

Zorg:

• resultaat van professionele overwegingen• Binnen financiële kader van wettelijk geregelde zorgaanspraken

• Wensen, mogelijkheden en voorkeuren patiënt spelen ondergeschikte rol

Wanneer SDM?

• Als er meerdere min of meer gelijkwaardige alternatieven zijn om een aandoening te behandelen

• Als patiënt voorkeur een duidelijke rol speelt in de beslissing

• OME: expectatief/buisjes

• Poliepen: medicamenteus/operatief

• Allergie: medicamenteus/desensibilisatie

• Atelectase: expectatief/preventief operatief opheffen

• Otosclerose: expectatief, hoorapparaat, operatief

Positieve effecten SDM

• Invloed op risico perceptie van patiënten

• Verbeterd kennisniveau

• Patiënten voelen zich beter geïnformeerd• Twijfelen minder over genomen besluit• Zijn meer tevreden

• Maken andere keuzes

Risico’s SDM

• Kost meer tijd?• Minder ingrepen?• financieel• Juridisch (SDM is een middel om tot betere informed consent te

komen)

• Patiënten kunnen geen behandeling eisen die niet volgens de professionele standaard isPatiënten mogen wel (deel) een behandeling weigeren

Shared decision making process

choice talk option talk decision talk

DECISION

Hoe maken we keuzes?

• Bepaal je doel• Welke waarden vind je belangrijk• Welke opties heb je om het doel te bereiken• Bepaal de kansen per optie om je doel/je waarde te bereiken• Kies de optie waarbij je de grootste kans hebt je doel te bereiken• Gebruik de uitkomsten van deze ervaring om toekomstige beslissingen te

nemen

• Keuze niet alleen rationeel maar ook emotioneel

Hoe zijn we hiertoe gekomen?

Persoonlijk• 2002 klaar als KNO-arts

• Start in Flevoziekenhuis

– Loondienst– Jonge enthousiaste groep 5 KNO-artsen (Gemiddeld 37 !)

• Evidence Based Medicine

2007• Ervaring, folders

• Patiënten doen niet wat we voorschrijven

• Evidence omtrent Keel/neusamandelen en buisjes– Spreekuurtijd verlengd

• Enorme opmars internet

• Patiënten nemen te weinig Kennis op

Dokter-patiëntencommunicatie

• 60 % van de informatie wordt meteen vergeten• Van de overgebleven 40% wordt de helft incorrect

onthouden

Kessels, JOURNAL OF THE ROYAL SOCIETY OF MEDICINE Volume 96 May 2003

Dokter-patiënt communicatie

• Artsen overschatten de besproken onderwerpen en de tijd die zij hieraan besteden

• Patiënten filteren de informatie op een manier die artsen zich niet altijd bewust zijn– Eigen ziektebeleving– Eigen ideeën over gezondheid– Eigen waarden/angsten– Voorgaande ervaringen

Kennis verhoging !!!• 2008 Betrouwbare Bron.nl

• Groot succes: Grootste NL databank van non-profit patiënten informatie van geaccrediteerde organisaties

• Portal ontwikkeling

• Maar…

• acceptatie portals laag en Google is makkelijker dan websites

Dokter-patiënt communicatie

• Wij sturen een keuzehulp inforium

Wat doet Inforium® ?• Verzamelt, maakt en verstuurt

content– Folders, lokale informatie– Databases (eg BetrouwbareBron)– Multimedia (video)– Hyperlinks

• Rechtstreeks naar mailbox patiënt– Privacy respecterend– Geen opslag mail gegevens

• Geachte ouder,

Het kiezen voor een behandeling kan lastig zijn.

Deze informatie is samengesteld om u te helpen kiezen.

Tips:• Schrijf vragen op voor de dokter als er iets onduidelijk is• Bedenk wat voor u belangrijk is• Bespreek uw vragen met uw arts• Bespreek uw eigen omstandigheden met uw arts• Zo komt u samen tot de beste keuze.

Klik hier voor het infogram, een korte samenvatting.• Klik hier voor de video en/of bekijk de bijgesloten keuzefolder en informatie.

Hier vindt u de operatiefolder. Keuzehulpen en overige informatie omtrent trommelvliesbuisjes vindt u hieronder.

Trommelvliesbuisjes informatie KNO -artsen

Trommelvliesbuisjes Kiesbeter http://www.kiesbeter.nl/medische-informatie/keuzehulpen/slijmoor-en-oorontsteking/

Mijn kind krijgt trommelvliesbuisjes - huisarts http://thuisarts.nl/slijmoor/mijn-kind-krijgt-trommelvliesbuisjes

Keuze informatie • Wat zijn de mogelijkheden?

• Wat zijn de voor en nadelen?

• Hoe waarschijnlijk is het dat die optreden?• Wat is voor mij (de patiënt) van belang?

2013 Introductie Inforium• Geleidelijke invoering, makkelijk gebruik

• In begin wisslende acceptatie dokters

• Nu volledig geaccepteerd• Hoge acceptatie door:

– Alle KNO-artsen en assistentes– Patiënt acceptatie torenhoog (92%)

• Patiënten waardering hoog (rond 9)

• Onmisbare tool geworden voor de dokters

2014• Experimenteren

met option grid

• Onderzoek naar effecten SDM Inforiums

www.Inforium.nl

- Om alles na te lezen en te zien

Inforium code presentatie: Inforium code presentatie: SamenbeslistSamenbeslist

Inforium code voorbeeld: Inforium code voorbeeld: FZA-FZA-SDMMODSDMMOD

Workshop• Hoe krijgen we SDM bij de organisaties, dokters en patiënten op de

agenda?

• Hoe gaat u dat doen volgende week?

• Toets het bij ons

Voldoende Shared Decision Making?• “Ik luister heel goed naar de wensen van patiënt en maak op basis

daarvan en rekening houdend met de wensen van patiënt een keuze.”

• “Ik heb ze alles verteld en nu moeten ze maar een keuze maken”

• Shared Decision making moet je voelen en concreet maken– Voldoende open staan voor patiënt– Voldoende kennis– Voldoende begeleiding

• Shared decision making doe je niet alleen !

Take home messages• Goede informatie en educatie zijn noodzakelijk

• Informatie bij patiënt brengen is cruciaal (Inforium)

• Vertel patiënt wat er mee te doen

• SDM kan met eenvoudige middelen voor alledaagse onderwerpen