Beweegmaatjes en sportpartners Wildgroei en concurrentie staan succes sportdating in de weg

Wilko de Graaf & Jan Janssens

Booming business

Halverwege de jaren ’90 toen het internet zijn opmars maakte, werden in de VS ook al de

eerste websites voor partnerbemiddeling gelanceerd. Aanvankelijk was er veel scepsis, maar

al gauw ontdekten steeds meer mensen de mogelijkheden van dating via het internet. Vooral

nadat Hollywood het fenomeen omarmde en Meg Ryan en Tom Hanks in het suikerzoete

You’ve got mail (1998) lieten zien hoe makkelijk dat nieuwe daten ging en hoe mooi dat kon

uitpakken, werd online dating booming business. Nederland bleef niet achter. Ook hier is

internet dating uit de taboesfeer gekomen en populair geworden. E-matching, Lexa, Parship,

D-date, Relatieplanet, wie kent ze niet? En het zijn niet de enige. Er zijn vele tientallen

Nederlandstalige datingsites op internet te vinden. Allemaal spelen ze in op het verlangen

naar een partner van ongeveer 2,5 miljoen alleenstaanden en niet te vergeten alle mensen

met een partner die op zoek zijn naar een avontuurtje of een nieuwe partner. Niet minder

dan 10% van de online-daters, zo bleek uit onderzoek van TROS Radar, is gehuwd.

In het verlengde van de algemene datingsites zijn na de eeuwwisseling ook de eerste dating

sites voor sporters opgekomen. Soms ging het daarbij om relatiebemiddeling tussen mensen

met een gedeelde passie voor sport, soms om bemiddeling van mensen die niet op zoek zijn

naar een ‘echte’ relatie maar die wel samen met een ander willen sporten. In de praktijk is

dat moeilijk te scheiden, maar dat is in de virtuele wereld eigenlijk niet anders dan in het

echte leven. Want al zijn de traditionele sportclubs hier niet voor opgericht, ook deze

fungeren als ontmoetingsplaats en huwelijksmarkt.

Eenvoudige vragen, moeilijke antwoorden

In Nederland zijn, voor zover wij dat hebben kunnen achterhalen, momenteel elf

verschillende interactieve websites in de lucht die erop gericht zijn om mensen met elkaar in

contact te brengen om samen sportieve activiteiten te ondernemen. De twee bekendste

hiervan zijn Sportpartner en Beweegmaatje. Naast deze sportdating websites zijn er ook

websites waar sporters wel met elkaar in contact worden gebracht maar waarbij deze

contacten zich (hoofdzakelijk) beperken tot het uitwisselen via internet van ervaringen,

trainingsschema’s, prestaties, tips enzovoorts. Dergelijke websites waarvan Nikeplus en

Virtuagym exponenten zijn, blijven in dit artikel verder buiten beschouwing. Het zelfde geldt

voor meer algemene websites als Marktplaats.nl, Buurtlink.nl en 50plusnet.nl waar mensen

elkaar soms ook vinden op basis van een gedeelde voorliefde voor sport. We concentreren

Virtuele sportgemeenschappen, twitterende topsporters, sportapps, sportblogs, fantasy

sports, public viewing, narrowcasting, sportvideogames… bij de opleiding Sport,

Management & Ondernemen (Hogeschool van Amsterdam) hebben ze meer dan

gemiddeld interesse voor dergelijke innovaties in de sportwereld. Wat gebeurt er

allemaal? Wat is de betekenis van deze innovaties? Welke toepassingsmogelijkheden zijn

er? Met welke resultaten worden nieuwe media ingezet? Wat zijn de bedoelde en

onbedoelde effecten? Bij de kenniskring Sportbusiness Development loopt een

onderzoeksprogramma met verkenningen rond het thema sport & nieuwe media. In een

korte serie artikelen delen Wilko de Graaf en Jan Janssens nieuw verworven kennis en

inzichten op dit vlak met de lezers van Sport & Strategie. In dit nummer staat het

fenomeen sportdating centraal.

ons hier op de websites die mensen echt bij elkaar brengen én aanzetten tot sport en

beweging of dat althans pretenderen. Want wat zijn dat nu eigenlijk voor websites, wie zit

daar achter, hoe werken ze precies, wie schrijven zich daar op in, en hoe effectief is deze

bemiddeling? Het zijn eenvoudige en voor de hand liggende vragen, maar ze zijn niet

eenvoudig te beantwoorden. De informatievoorziening op de websites zelf is beperkt en de

betrokken organisaties staan niet echt te popelen om inzage te geven in hun databases. Een

aanbod van onze kant aan Sportpartner en Beweegmaatje om een vergelijkend onderzoek te

doen, werd afgeslagen. Men wilde wel wat informatie met ons delen, maar - en dat is op

zichzelf natuurlijk ook wel weer te begrijpen - de concurrent liever niet wijzer maken.

Concurrerende websites

De markt voor sportdating is concurrerend en de verhouding tussen de twee grootste spelers

op die markt is een saillant gegeven. Sportpartner is opgezet door Bernou Media, een

commercieel opererend éénmansbedrijf. De betrokken internetondernemer is begonnen met

een startkapitaal dat bestond uit de dertiende maand van zijn laatstgenoten salaris als

werknemer bij een bank. Beweegmaatje is een breed initiatief van gezondheidsinstituut

NIGZ, het NISB en het Voedingscentrum en is met een forse overheidssubsidie van de

grond gekomen. Sportpartner laat mensen gratis aan elkaar snuffelen, maar vraagt geld voor

daadwerkelijke bemiddeling (€38,70 per kwartaal of €59,40 per half jaar). Beweegmaatje

brengt geen kosten in rekening voor individuele bemiddeling maar verkoopt voor (€3.000 per

stuk) wel licenties aan gemeenten, gezondheidsinstellingen en bedrijven. Beweegmaatje

verwijt Sportpartner een gebrek aan transparantie en een te commerciële opstelling.

Sportpartner beklaagt zich erover dat hij moet concurreren met een initiatief waar iedere

Nederlander en dus ook hijzelf via de belasting aan meebetaalt. Vanuit hun eigen perspectief

bekeken, hebben ze allebei gelijk.

Lancering website

(domeinregistratie)

Aantal leden

Sportpartner.nl 2007 (2000) 17.000*

Beweegmaatje.nl 2007 (2005) 11.641

Jouwbeweegmaatje.nl 2007 (2006) 4.249

Activetogether.nl 2007 (2006) 2.380

Sportdating.nl 2005 (2001) 1.184

Sportmatching.nl 2006 (2005) 792

Ikzoekeensportmaatje.nl 2008 (2007) 693

Sportmaatjes.nl 2007 (2005) 206

Ikzoekeensportpartner.nl 2010 (2007) 75

Zoekmijnsportmaatje.nl 2010 (2009) ?

Sportmetmij.nl 2003 (2001) ? * Op alle websites, behalve die van Sportpartner, Sportmetmij en Zoekmijnsportmaatje, is min of meer zichtbaar hoeveel leden momenteel ingeschreven staan. Afgaande op het maximale aantal potentiële sportpartners in een straal van 150 km rond Amsterdam wordt het huidige ledental van Sportpartner geschat op 17.000. Hoeveel mensen ingeschreven staan bij Zoekmijnsportmaatje en Sportmetmij is onduidelijk. Het lijkt erop dat de eerste nog in een opstartfase zit en dat de tweede een slapend bestaan leidt.

Wie er precies achter de andere websites zitten is niet altijd duidelijk en het is ook gissen

naar het verdienmodel c.q. de basis voor de exploitatie van de verschillende sites, want

bijna allemaal bieden zij kosteloos bemiddeling aan. Jouwbeweegmaatje is een initiatief van

een clubje van zeven mensen met een achtergrond in communicatie, bewegen en

webdesign die “het sportieve met elkaar gemeen” hebben. De website vraagt geen geld voor

de bemiddeling en genereert ook anderszins geen inkomsten. Ook Activetogether is opgezet

door twee sportliefhebbers en ook daar is daten gratis. Via de verkoop van advertenties en

websitelicenties aan bedrijven hoopt men inkomsten te genereren. Zoekmijnsportmaatje is

een initiatief van “twee sporters in hart en nieren”, met klaarblijkelijk goede banden in de

fitnessbranche. De inschrijving bij deze site is gratis maar door betaalde SMS-boodschappen

worden inkomsten verkregen. Sportmatching is oorspronkelijk opgezet door student-

ondernemers uit Nijmegen en naar eigen zeggen recent nieuw leven ingeblazen door acht

nieuwe enthousiaste jonge ondernemers. De bemiddeling is gratis. Kennelijk mikt men vooral

op inkomsten uit advertenties. Sportmaatjes is een lokaal initiatief van Sportservice Ede met

steun van de provincie Gelderland opgezet, maar lijkt niet echt van de grond gekomen. De

websites Ikzoekeensportmaatje en Ikzoekeensportpartner zijn gelanceerd vanuit

ondernemingen op het vlak van internet en communicatie. Ook zij bieden gratis bemiddeling

aan. Wellicht hopen ze een groot bereik te genereren en daarvan in de toekomst te

profiteren door advertenties of aanbieding van betaalde producten en diensten.

De werkwijze van de verschillende websites is vergelijkbaar. De mensen die zich registreren

maken een profiel aan met informatie over woonplaats, geslacht, leeftijd, sportvoorkeuren,

niveau van beoefening en natuurlijk de wensen m.b.t het contact. Dit profiel wordt gematcht

aan de profielen van andere leden en waar overeenkomsten bestaan worden de leden in de

gelegenheid gesteld om via e-mail met elkaar contact te leggen. Veel websites hebben naast

deze matchfunctie ook nog andere functionaliteiten (prikbord, chat, forum, agenda, tips e.d.).

Sportdating een vrouwenzaak

Iedere community heeft z’n eigen doelgroep met een specifieke sportfocus. ActiveTogether

trekt voor een groot deel hardlopers (27%). Jouwbeweegmaatje heeft veel leden met

interesse in fietsen (22%) en fitness (18%). De leden van Beweegmaatje zijn voor bijna een

derde deel (31%) geïnteresseerd in een match met een andere wandelaar. Sportpartner is

stevig gepositioneerd onder wandelaars (21%), fietsers (16%) en dansers (13%).

Opmerkelijk is dat het merendeel van de leden van het vrouwelijk geslacht is. Bij

Sportpartner is 62% van de leden vrouw. Bij Beweegmaatje ligt dit percentage zelfs op 76%.

Wellicht hebben vrouwen meer dan mannen behoefte aan gezelschap als zij in de openbare

ruimte sporten (sociale veiligheid), maar mogelijk heeft het ook te maken met het gegeven

dat vrouwen relatief weinig in verenigingsverband sporten en veel in fitnesscentra en

sportscholen en daar het sociale contact missen. Jongeren zijn vrijwel niet van de partij,

maar dat heeft te maken met de leeftijdsgrenzen (16, respectievelijk 18 jaar) die worden

gesteld. Personen boven de 65 zijn ondervertegenwoordigd, iets dat ongetwijfeld

samenhangt met een minder gebruik van internet.

Omdat Beweegmaatje bij de registratie een vrij uitgebreide intake hanteert, is van die leden

ook meer bekend over opleidingsniveau, sport- en beweeggedrag en motieven om zichzelf in

te schrijven. Hieruit komen opvallende zaken naar voren. Zo blijkt deze vorm van sportdating

een activiteit voor de middelbaar en hoger opgeleiden. Van de leden van Beweegmaatje

geeft maar liefst 98% aan dat hij/zij middelbaar of hoger is opgeleid, terwijl dat landelijk voor

68% geldt.

Veel slapende leden

De tabel geeft en vertekend beeld van het bereik van de websites. Alle communities kennen

namelijk veel ´slapende´ leden, mensen die zich om wat voor reden dan ook ooit (gratis)

hebben ingeschreven maar niet (langer) echt (actief) op zoek zijn naar contact. Uit een

gebruikersonderzoek van Beweegmaatje (Huizenga, 2010) is naar voren gekomen dat bijna

40% van de leden zelfs nooit een beweegmaatje heeft gezocht en dat iets meer dan de helft

nog nooit contact heeft opgenomen met een andere deelnemer. Er is geen enkele reden om

te verwachten dat de verhouding tussen de aantallen actieve en passieve leden bij de

andere websites gunstiger zal zijn. Zo is er ook bij Sportpartner geen enkele prikkel om het

gratis kennismakingslidmaatschap op te zeggen. De beheerders van de websites nemen in

deze een ambivalente houding aan. Enerzijds weten ze nooit zeker of een passieve

opstelling van de leden wijst op desinteresse en schermen zij natuurlijk graag met een groot

aantal potentiële sportpartners en beweegmaatjes om nieuwe leden te trekken. Anderzijds

willen ze eigenlijk ook wel graag voorkomen dat leden die serieus op zoek zijn bij herhaling

worden teleurgesteld omdat zij geen reactie dan wel een afwijzing krijgen van de door hen

benaderde personen. Hoe het ook zij, ze schonen hun databases niet op. We staan zelf al

geruime tijd ingeschreven bij verschillende datingsites, niet om te daten maar om rond te

kijken op de websites. We hebben nog nooit een poging ondernomen om met anderen

contact te leggen en hebben toenaderingspogingen van anderen afgeslagen of genegeerd,

maar geen van de websitebeheerders heeft het initiatief genomen om ons uit te schrijven.

Tweeduizend beweegmaatjes

Van reguliere datingsites is via het panel van TROS Radar bekend dat deze behoorlijk

effectief zijn. Van de ongeveer 3.400 mensen uit het panel die zich inschreven bij een gratis

datingsite resulteerde dat in 28% van de gevallen in een relatie, en bij de 3.300 mensen die

gebruik maakten van een betaalde datingsite liep dat zelfs op tot bijna 45%. Afgaande op de

resultaten van het gebruikersonderzoek van Beweegmaatje ligt dat voor sportdatingsites veel

lager. Het relatief kleine aantal actieve leden gekoppeld aan het relatief grote aantal criteria

waarop gematcht wordt (Beweegmaatje hanteert een lijst met 190 sport- en

bewegingsactiviteiten waaruit kan worden gekozen), maakt dat de objectieve kans op succes

beperkt blijft. Stel dat de circa 7.000 actieve leden van Beweegmaatje geografisch evenredig

gespreid over heel Nederland (42.000 km2) wonen dan wil dat zeggen dat geen enkel lid

binnen een straal van twee-en-een halve kilometer van de eigen woning een ander lid kan

vinden. Dat het dan niet meevalt om binnen een redelijke afstand iemand te vinden van

bijvoorbeeld hetzelfde geslacht, dezelfde sportvoorkeur, een vergelijkbaar prestatieniveau

enzovoorts, is evident. Tegen deze achtergrond valt het slagingspercentage dat naar voren

is gekomen uit het gebruikersonderzoek eigenlijk nog alleszins mee. Van alle geënquêteerde

beweegmaatjes was 15% via de website met een maatje of sportgroep in beweging

gekomen, en onder de geënquêteerden die zich inmiddels hadden uitgeschreven was dat

22%. Hoewel kan worden verondersteld dat deze percentages in werkelijkheid nog wel wat

lager zullen liggen - passieve of teleurgestelde beweegmaatjes zullen minder geneigd zijn

geweest mee te doen aan het onderzoek - zou op grond hiervan geconcludeerd kunnen

worden dat er via Beweegmaatje in de afgelopen jaren in totaal ongeveer 2.000 mensen met

elkaar in contact zijn gebracht om samen te gaan sporten. Hoewel hieromtrent bij de

lancering van de site geen duidelijke doelstelling was geformuleerd, kan uit de conclusies

van het gebruikersonderzoek worden afgeleid dat dit aantal tegenvalt. Men had in ieder

geval op minstens twee keer zoveel inschrijvingen gerekend. Wat minstens even

teleurstellend moet zijn voor de initiatiefnemers is de uitkomst dat de mensen die via de

website een beweegmaatje vonden niet meer zijn gaan bewegen dan de mensen die (nog)

geen maatje vonden. Want daar was het toch eigenlijk allemaal om te doen: (meer) mensen

(meer) in beweging krijgen.

Versnippering

Toch is Beweegmaatje niet meteen uit de lucht gehaald en dat is begrijpelijk. De website

voorziet immers in een behoefte, er is veel in geïnvesteerd en mogelijk zijn er verbeteringen

door te voeren waardoor het rendement verbetert. Maar alles valt of staat met het aantal

actieve deelnemers en de kans op een snelle autonome groei lijkt door de versnippering en

concurrentie op de markt niet groot. Om veel meer bereik te genereren zou een

krachtenbundeling en daarop volgend de verovering van een dominante positie in de markt

wel eens de enige effectieve strategie kunnen zijn, want die versnippering en concurrentie

zullen vermoedelijk alleen nog maar verder toenemen. Wereldwijd groeit het aantal

datingsites nog steeds en vooral in de niches is een verdere toename te verwachten. Via een

platform als Worlddatingpartner.com, dat naar eigen zeggen al 30.000 datingsites op het

wereldwijde web heeft gebracht, is het ook erg eenvoudig om een eigen datingservice te

beginnen. En Sportfriends.com slijt graag kant-en-klare concepten voor sportdatingsites:

“Build your own fitness-singles dating site. Making money doesn’t get any easier than this”.

Het realiteitsgehalte van die claim mag dan worden betwist; dat klinkt toch verleidelijk.

Dit artikel is ook verschenen in Sport & Strategie, April 2011

Achtergrond informatie beschikbaar via: http://www.slideshare.net/graaw/virtual-sport-

communities-internet-dating-and-participation-in-sport

Over de auteurs: Wilko de Graaf is als coördinator Ondernemen, docent Marketing en Marktonderzoek en

onderzoeker verbonden aan de opleiding Sport, Management en Ondernemen aan de

Hogeschool van Amsterdam. Zijn onderzoeksgebied kent de centrale vraag “Op welke wijze

en met welke effecten nieuwe media door sporters en sportorganisaties worden ingezet in de

relatie met stakeholders teneinde nagestreefde doelstellingen te verwezenlijken”

Jan Janssens is mede oprichter van het W.J.H. Mulier Instituut. Binnen dit instituut

bekleedde Janssens tot medio 2008 de functie van directeur. Begin 2009 startte Janssens

als lector Sportbusiness Development aan de opleiding Sport, Management en Ondernemen

aan de Hogeschool van Amsterdam. Het lectoraat bestudeert nieuw en vernieuwend

sportaanbod tegen de achtergrond van algemene demografische, sociaal-culturele,

economische, politiek bestuurlijke, ruimtelijke en technologische ontwikkelingen.