www.geoplan.nl

GeoplanCURSUSSEN EN CONGRESSEN

Het

nie

uw

eB

ou

wb

eslu

it 2

012

De

tien

bel

ang

rijk

ste

vers

chill

en

Whitepaper Het nieuweBouwbesluit 2012

het nieuwe bouwbesluit 2012

www.geoplan.nl

Op 1 april 2012 treedt het Bouwbesluit 2012 in werking. Nederland kende tot voor kort veel verschillende voorschriften, bijvoorbeeld een Bouwbesluit 2003, een Model Bouwverordening en het Gebruikersbesluit. Deze worden op 1 april allemaal vervangen door één nieuw Bouwbesluit: het Bouwbesluit 2012.

Oorspronkelijk was het de bedoeling om het Bouwbesluit 2012 op 1 januari 2012 in te laten gaan, maar daar was de sector nog niet klaar voor. In deze whitepaper bespreekt Henry de Roo het Bouwbesluit 2012 voor u. Henry de Roo werkt als eigenaar en adviseur bij RooBeek Advies en geeft bij Geoplan onder andere de cursus Nieuw Bouwbesluit 2012. Doe uw voordeel met deze whitepaper en zorg dat u klaar bent voor de deadline van 1 april 2012!

Verandering met voordelenVolgens Henry de Roo van RooBeek Advies bekijkt de sector de veranderingen natuurlijk met argusogen: “Maar het Bouwbesluit 2012 lijkt een besluit met duidelijke voordelen. De integrale benadering, alles staat nu in één uitvoeringsbesluit met bijvoorbeeld één leeswijze en één omschrijving van begrippen. Het aantal voorschriften is met ongeveer een derde teruggebracht. Door de integratie krijgt de gebruiker een beter inzicht in de onderlinge samenhang en zal hierdoor minder snel voorschriften over het hoofd zien. En door het overhevelen van diverse voorschriften uit de (Model) bouwverordening is de uniformiteit gewaarborgd. Hoe het op de middellange termijn uitpakt gaan we natuurlijk nog zien: de invoering van het Bouwbesluit is een nieuw begin van de discussie, niet de afsluiting! Voor nu geldt: aan de slag met het nieuwe Bouwbesluit. “

Let op: een aantal onderdelen van het Bouwbesluit 2012 treedt nog niet in werking op 1 april 2012. Op 1 juli 2012 volgt het nieuwe rekenprogramma voor het energieprestatiecoëfficiënt (EPC), de milieuprestatieberekening voor duurzaam bouwen en de voorschriften voor veilig gebouwonderhoud bij nieuwe gebouwen.

Let op: het Bouwbesluit 2012 kent een overgangsbepaling: is de vergunningaanvraag ingediend voordat het Bouwbesluit 2012 in werking treedt, dan kan de aanvraag onder de ‘oude’ regelingen worden behandeld.

Waarom Deze uitgave?

het nieuwe bouwbesluit 2012

www.geoplan.nl

Tip: Het Bouwbesluit 2012 en aanverwante (Ministeriële) regelingen kunt u downloaden van de website http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bouwregelgeving

tien verscHillen Speciaal voor deze whitepaper heeft Henry de Roo de tien belangrijkste verschillen tussen het Bouwbesluit 2012 en de oude regelgeving op een rij gezet:

1. De personenbenadering of de bezettingsgraadklasse

4. Brandveiligheid

8. Milieuprestatieberekening

2. De voorschriften voor het slopen en het uitvoeren van bouw- en sloopwerkzaamheden

5. Geluidwering

9. Herintroductie van de verplichte buitenberging en buitenruimte voor woningen

3. Verbouwen in Bouwbesluit 2012 inclusief ‘rechtens verkregen niveau’

7. Energieprestatiecoëfficiënt (EPC)

6. Daglicht

10. Verdwijnt de fietsenstalling bij utiliteitsbouw?

het nieuwe bouwbesluit 2012

www.geoplan.nl

1. De personenbenadering of de bezettingsgraadklasseHoeveel personen mogen er eigenlijk van een ruimte gebruik maken? In het Bouwbesluit 2003 moest u een bezettingsgraadklasse van het gebruiksoppervlakte of het verblijfsgebied bepalen. In de praktijk wordt dit als complex ervaren. In het Gebruiksbesluit mocht u een (maximum) aantal personen aangeven.

Door de integratie van het Bouwbesluit 2003 en het Gebruiksbesluit is in het Bouwbesluit 2012 gekozen voor de personenbenadering, zoals we die al kennen vanuit het Gebruiksbesluit. Henry de Roo: ”In het Bouwbesluit 2003 spreken we over vierkante meters als we het hebben over de draairichting van een vluchtdeur. Het is veel logischer om het over een ‘aantal vluchtende personen’ te hebben. Zo werkt de personenbenadering. De personenbenadering is eenvoudiger en sluit beter aan op de praktijk. “

De nieuwe eisen houden rekening met het aantal personen dat in het gebouw of een gedeelte daarvan aanwezig kan zijn. De eisen zijn nu dus gebaseerd op het aantal personen.

2. De voorschriften voor het slopen en het uitvoeren van bouw- en sloopwerkzaamhedenSlopen is in het nieuwe Bouwbesluit sloopmeldingplichtig of sloopmeldingvrij. Slopen als bedoeld in artikel 2.2.1a van de Wabo komt daarmee te vervallen. De sloopplicht voor overige Wabo activiteiten zoals bedoeld in artikel 2.1, blijft van kracht.

sloopmeldingplichtig zijn die sloopactiviteiten waarbij ‘naar redelijke inschatting’ de hoeveelheid sloopafval meer dan 10 m³ zal bedragen of waarbij asbest wordt verwijderd. De melding moet ten minste vier weken voor aanvang van de sloop worden gedaan met een formulier of digitaal via www.omgevingsloket.nl.

Gaat het om minder dan 10m3 en wordt er geen asbest verwijderd, dan is de sloopactiviteit sloopmeldingvrij.

3. Verbouwen in Bouwbesluit 2012 inclusief ‘rechtens verkregen niveau’Onder het Bouwbesluit 2003 geldt dat bij verbouw het nieuwe in principe moet voldoen aan de voorschriften voor nieuwbouw. Het bevoegd gezag kon dan wel toestemming geven om aan een lager niveau van eisen te voldoen.

De eisen voor verbouwingen zijn in het Bouwbesluit 2012 duidelijker geworden. Het ‘verbouwniveau’ is nu geüniformeerd en zonder tussenkomst van de gemeente vast te stellen.In het Bouwbesluit 2012 hoeft verbouw niet meer (altijd) te voldoen aan de eisen van nieuwbouw: steeds wordt, bijvoorbeeld per afdeling, duidelijk aangegeven aan welk niveau voldaan moet worden. Hiermee vervalt ook de mogelijkheid van het bevoegd gezag om bij verbouw ontheffing te verlenen. Omdat geen tussenkomst van het bevoegd gezag meer nodig is, wordt gedacht dat het nieuwe Bouwbesluit het makkelijker maakt om leegstaande kantoren om te bouwen tot bijvoorbeeld woningen. Henry: “Het Bouwbesluit biedt kansen voor het verbouwen van bijvoorbeeld kantoren tot woningen. Naast ‘gemak’ kan het verbouwen leiden tot goedkoper bouwen. Maar of dit ook ten goede komt aan de beoogde bouwkwaliteit zal de praktijk uitwijzen.”

In het Bouwbesluit 2012 is vaak sprake van het ‘rechtens verkregen niveau’: het kwaliteitsniveau dat feitelijk, ‘goedgekeurd’ aanwezig is voor de verbouw begint. Probleem hierbij is dat dit niveau vaak niet goed vastgelegd is en dus voor onenigheid kan zorgen. Henry de Roo: “Ik ben benieuwd of dit in de praktijk knelpunten gaat opleveren en of de beoogde uniformiteit wordt gewaarborgd. Ik kan me voorstellen dat het ‘vaststellen’ van het feitelijke kwaliteitsniveau per gemeente ander kan gaan zijn. Hierbij kan de markt dus worden geconfronteerd met lokaal verschillende ‘inzichten’ en werkwijzen. En dat is natuurlijk niet de bedoeling. Dit onderwerp gaat komende maanden zeker veel discussie opleveren!”

het nieuwe bouwbesluit 2012

www.geoplan.nl

4. BrandveiligheidBrandveiligheid is nu in verschillende regelingen terug te vinden, zoals het Bouwbesluit 2003 en het Gebruikersbesluit. Met de komst van het Bouwbesluit 2012 staat alles over brandveiligheid in het Bouwbesluit 2012. Deze verandering is in principe beleidsneutraal.

Een aantal wijzigingen zijn:Er is een nieuwe systematiek voor brandveiligheidseisen. De regels voor de indeling in compartimenten worden eenvoudiger met een aantal wijzigingen. Daarnaast is de vluchtsystematiek (het vluchtprincipe en begrippenkader) veranderd. De nieuwe systematiek heeft als uitgangspunt dat mensen op elk punt van een voor personen bestemde vloer, een vluchtmogelijkheid moeten hebben. Dit alles zal leiden tot eenvoudiger en meer intuïtief toepasbare voorschriften. Ook de gebruiksvoorschriften worden eenvoudiger. In het Bouwbesluit 2012 worden de situaties waarbij een automatische doormelding naar de brandweer verplicht is, sterk verminderd. Met als beoogd gevolg 30.000 minder ‘loze’ meldingen.

5. Geluidwering In veel woningen maakt de installatie van bijvoorbeeld verwarming (CV, warmtepomp) en ventilatie (WTW) een hinderlijke hoeveelheid geluid (of trilling). Omdat de markt niet zelf voor betere installaties zorgt, dwingt het Bouwbesluit 2012 dit nu af. De eisen gelden overigens niet alleen voor woningen, maar ook voor ruimten met een onderwijsfunctie of een bijeenkomstfunctie voor kinderopvang.

Het verwachte knelpunt is dat de mogelijkheden beperkt zijn om voor de bouw begint al te toetsen hoeveel geluid een installatie maakt. Bij de beoordeling van een aanvraag voor een omgevingsvergunning moet voldoende aannemelijk worden gemaakt dat aan gestelde voorschriften voldaan wordt.

het nieuwe bouwbesluit 2012

www.geoplan.nl

6. DaglichtDe eisen aan de daglichttoetreding in het Bouwbesluit 2012 zijn niet gewijzigd ten opzichte van het Bouwbesluit 2003. De NEN-norm verandert wel, namelijk in de versie 2011 van de NEN 2057.

De NEN-2057 bevat veel wijzigingen, bijvoorbeeld in de manier van berekenen van belemmeringshoeken en de verplaatsing van het projectievlak naar de binnenzijde van het gevelvlak (i.p.v. de buitenzijde). Een andere wijziging is dat de minimale belemmeringsfactor Cb is verlaagd van 0,86 naar 0,80. Dit kan nadelig uitvallen voor standaard bouwwerken zonder veel belemmeringen/uitbouwen etc.

Het goede nieuws is wel dat de NEN 2057 over het algemeen sterk vereenvoudigd is. Het bevat bijvoorbeeld een verkorte standaardprocedure voor veelvoorkomende situaties, zodat u minder hoeft te rekenen. De nieuwe norm bevat bovendien eindelijk een rekenmethode voor daglichtopeningen die niet direct aan verblijfsgebieden grenzen.

7. Energieprestatie-coëfficiënt (EPC)Per 1 juli 2012 geldt een nieuwe energieprestatienorm voor gebouwen: de NEN 7120. De huidige energieprestatienormen voor woningbouw en utiliteitsbouw komen dan te vervallen.

Zeker is dat een berekening van de EPC in de NEN7120 andere uitkomsten oplevert dan binnen de oude EPC. Voorlopige berekeningen met de nieuwe EPC laten zien dat zowel bouwkundige als installatietechnische maatregelen over het algemeen gelijk of minder gewaardeerd worden dan in de oude EPC. De Tweede Kamer heeft echter een motie aangenomen dat energiezuinigheid vooral in de bouwkundige schil moet worden gezocht vanwege het permanente karakter van de bouwconstructie.

Momenteel is er een discussie aan de gang over een verhoging van de Rc-waarde van 3,5 m2.K/W (Bouwbesluit 2012) naar 5,0. Op dit moment wordt een onderzoek uitgevoerd naar de kosteneffectiviteit van deze aanscherping van de Rc-waarde. Tenzij het onderzoekresultaat heel negatief uitpakt komt die verhoging naar 5,0 m2.K/W er wel, mogelijk zelfs al per 1 januari 2013.

het nieuwe bouwbesluit 2012

www.geoplan.nl

8. MilieuprestatieberekeningGaat u een omgevingsvergunning aanvragen voor de bouw van een woning of een kantoor van meer dan 100m2 (incl. nevenfuncties)? Dan moet u een berekening van de milieueffecten meesturen, waarbij het met name gaat om het materiaalgebruik tijdens de bouw, het beheer en de sloop van het gebouw. Gekeken wordt naar de uitstoot van broeikasgassen en het grondstofgebruik van verschillende constructieonderdelen van een gebouw; naar de inrichting en aankleding wordt niet gekeken.

Het Bouwbesluit 2012 stelt verder nog geen prestatie-eisen aan de uitkomst van de berekeningen. Zo kan iedereen in de bouw ervaring opdoen met milieuprestatieberekeningen.

Voor de berekeningen moet de ‘Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWW-werken’ gebruikt worden.

9. Herintroductie van de verplichte buitenberging en buitenruimte voor woningenVoor nieuwbouwwoningen wordt een buitenberging en buitenruimte weer verplicht. In het Bouwbesluit van 2003 waren deze komen te vervallen: de overheid wilde minder regels en dacht dat de markt toch wel woningen met buitenruimte en buitenberging zou bouwen. Want wie wil nou een huis of appartement zonder? De markt werd vervolgens zo overspannen dat huizen zonder buitenruimte en buitenberging toch veel gebouwd werden. Nu de markt minder overspannen is, kunnen veel makelaars en woningbezitters u vertellen dat appartementen zonder berging en buitenruimte nu wel onverkoopbaar zijn.

10. Verdwijnt de fietsenstalling bij utiliteitsbouw?De normen voor fietsenstallingen bij utilitaire gebouwen staan niet meer in het Bouwbesluit 2012, maar kunnen op termijn geregeld worden via het bestemmingsplan. Gemeenten krijgen tot 1 januari 2017 de tijd om hiervoor te zorgen. Tot die tijd geldt via de overgangsbepaling de oude regeling

SlotDeze tien verschillen zijn volgens Henry de Roo het meest in het oog springend. In uw werk kunnen natuurlijk andere prioriteiten gelden die andere verschillen belangrijk maken. Het is in ieder geval zaak goed op de hoogte te zijn van het Bouwbesluit 2012. Henry de Roo: “Het Bouwbesluit 2012 gaat uit van eigen verantwoordelijkheid. Op basis van mijn ervaring maak ik mij zorgen of bepaalde doelgroepen (marktpartijen) wel voldoende gericht zijn op kwaliteit om deze verantwoordelijkheid te nemen. De markt moet deregulering echt niet zien als het ontbreken van een prikkel om kwaliteit te leveren.”

In 1 dag op de hoogte van alle wijzigingenGeoplan biedt u in samenwerking met Henry de Roo de ideale cursus aan om op de hoogte te zijn van alle wijzingen rondom het nieuwe Bouwbesluit 2012.

In de Basiscursus Nieuw Bouwbesluit 2012 wordt uitleg gegeven over de inhoud en veranderingen in de regelgeving en hoe u hiermee het best kunt omgaan in uw eigen organisatie. Veel aandacht wordt besteed aan de nieuwe wijze waarop het nieuwe verbouwniveau wordt besproken. Besproken worden de nieuwe omschrijvingen van begrippen als gebruiksgebied, functiegebied en het (nieuwe) verblijfsgebied, en de gewijzigde voorschriften voor toilet- en badruimten. Ook de wijzigingen in de hoofdstukken gezondheid, energiezuinigheid en (nieuwe) milieu worden behandeld.

Kijk voor meer info of data op www.geoplan.nl of bel 088 – 556 05 85

www.geoplan.nl l www.freia.nl

Mocht u de inhoud van deze whitepaper willen opnemen in een publicatie, reproduceren of anderszins openbaar maken, dan gelden de wettelijke copyrightregels en heeft u onze schriftelijke toestemming daarvoor nodig.

het nieuwe bouwbesluit 2012

www.geoplan.nl

Deze whitepaper wordt u aangeboden door geoplanOver onsGeoplan is al meer dan 30 jaar aanbieder van cursussen en incompanytrajecten gericht op professionals in de vakgebieden: • milieu • ruimtelijke ordening • Wabo • Bouwen • energie & Duurzaamheid • toezicht & veiligheid • gebiedsontwikkeling & grondbeleid

Kenmerkend voor alle cursussen is de combinatie van praktijkgerichtheid en de laatste theoretische inzichten. Hierbij staat een simpele filosofie centraal: de kennisoverdracht dient op een zodanige manier plaats te vinden dat de deelnemer er in zijn of haar werk daadwerkelijk mee aan de slag kan gaan. Daarom verwerkt Geoplan in haar cursussen vaak interactieve werkvormen zoals workshops, rollenspelen en (thuis)opdrachten, gecombineerd met intensieve begeleiding en relevant ondersteunend cursusmateriaal.

Vragen?Wilt u meer informatie over deze whitepaper of over één van onze cursussen. Of heeft u andere vragen? Bel dan gerust met onze studieadviseur: Wouter de vries T: 088-556 05 85F: 088-556 02 51E: wdevries@geoplan.nl

geoplanBurgemeester stramanweg 1011101 aa amsterdam z-ot 088 - 556 05 70F 088 - 556 05 80e: geoplan@geoplan.nl