Cursus Lezen

Hoofdstuk 1 – Leesstrategieën

§1 Leesdoel en aanpak

Opdracht 11 oriënterend lezen2 studerend lezen3 zoekend lezen4 opzoeken: zoekend lezen; doorlezen: intensief lezen5 intensief en kritisch lezen6 zoekend lezen7 oriënterend lezen8 intensief lezen9 zoekend lezen10 globaal lezen

Opdracht 21 Als je in de inhoudsopgave bij Spelling kijkt, vind je dat meervoudsvorming op p. 166 behandeld wordt. Als je op p. 269 in het register kijkt, vind je ook p. 166.2 Bij Schrijven zie je dat op p. 88 (Overtuigende teksten) en volgende de ingezonden brief behandeld wordt. Dat kun je ook vinden in het register, op p. 269.

Hoofdstuk 2 – Schrijfdoel en tekstsoort

§1 Schrijfdoelen

Opdracht 1A1 de (on)zin van sport2 alinea 1 en 23 alinea 10

B4 sympathiseert (al.1) - voelt vriendschap voor; denkt en voelt hetzelfdethese (al.1) - stellingsportadepten (al.1) - sportbeoefenaars; sportaanhangerskweet zich goed van zijn taak (al.2) - voerde zijn taak goed uiterudiet (al.2) - i n bezit van veel kenniscontroversiële (al.2) - betwistepopulisme (al.2) - populaire, oppervlakkige manier van betogennaïviteit (al.2) - kinderlijkheidtrok … van leer (al.3) - viel iemand fel aanoppositie (al.3) - tegenstandautonome (al.4) - zelfstandigecompetenties (al.4) - vaardighedenrelevant (al.4) - van betekenis; belangrijkantropoloog (al.4) - beoefenaar van de antropologie, de wetenschap die zich

bezighoudt met de mens en alles wat daar aan verschijnselen en gedragingen bij hoort

geafficheerd (al.5) - aangekondigddeugdelijk (al.8) - correct; gedegen; degelijk

C5 A informerenHij doet verslag van een gebeurtenis: het debat tussen Midas Dekkers en de heren Van Botterburg en Sturkenboom.6 Hij vindt dat sporten geen zin heeft.7 Het is nooit bewezen dat sport gezond is.8 Mensen beleven plezier aan sport (1) en sport is van maatschappelijke (2) en economische waarde (3).9 Mensen zijn bang om dood te gaan en denken de dood uit te stellen door te sporten.10 Sport vormt een wereld op zich die van mensen competenties vraagt die ergens anders niet zo belangrijk zijn (en met sport zijn ook nog eens prijzen te verdienen).Of:Sport is prachtig om te doen en om naar te kijken.11 Dekkers wil zich niet verdiepen in de sociaal-culturele betekenis van sport en mist de ervaring dat het leuk is om te doen of te bekijken.12 Omdat die spreuk suggereert dat mensen die lichamelijk niet gezond zijn, ook geestelijk niet volwaardig zijn.13 Dat is juist geen populisme, want vijf miljoen Nederlanders sporten actief (en er zijn er vast ook nog veel die er wel eens naar kijken). Dekkers strijkt met zijn mening ongetwijfeld ook heel veel mensen tegen de haren in.14 Hij vergelijkt boeken over sport die (allemaal) geschreven zijn door sporters met een recensie van een film die geschreven is door de hoofdrolspeler.15 Hij wil aantonen dat boeken over sport niet deugdelijk (niet objectief) zijn. Immers: zo’n recensie door de hoofdrolspeler zal de film natuurlijk niet bekritiseren en evenzo bekritiseren al die sporters de sport niet.16 Een van deze voorbeelden:- ‘Wat is dat voor redenering? Punniken geeft toch ook plezier?’ (alinea 3)- ‘Omdat al die rapporten zijn geschreven door sporters; het is een hobbyclub.’ (alinea 8)- ‘opa’s die in krankzinnige trainingspakken hijgend en zwetend voorbij mijn huis rennen’ (alinea 9)- Het hobbelen van de homo Adidas (alinea 9)- Maar ik zie alleen nog degene die achter hen loopt: de dood. (alinea 9)- Nordic walking – ‘wie met één stok loopt is een ouwe lul, met twee stokken ben je een sportbeoefenaar’ (alinea 10)17 Van Bottenburg heeft de meest redelijke argumenten (alinea 4), maar de opmerkingen van Dekkers zijn het leukst (en je kunt in een debat ook succes hebben door de lachers op je hand te krijgen!)

§2 Tekstsoorten

Opdracht 2A1 tbs (terbeschikkingstelling)2 titel tekst 2: D het onderwerp van de tekst noementitel tekst 3: B de mening van de auteur weergeventitel tekst 4: C een vraag stellen die in de tekst beantwoord wordt3 tekst 2: informerentekst 3: overtuigentekst 4: informeren of opiniëren

B4 steevast (al.1) - volgens vaste gewoontepsychiater (al.8) - zenuwartsforensisch psycholoog (al.8) - gerechtelijke psycholoogambulant (al.9) - waarbij je in je eigen woon- en/of werkomgeving blijftobservatie (al.10) - waarneming

C5 procedure (al.1) - werkwijze; methodeaangescherpt (al.1) - duidelijker geformuleerd

recidive (al.2) - herhaling van een misdrijfobsessie (al.3) - dwangvoorstelling; dwanggedachteproporties (al.4) - juiste verhoudingen (buiten proporties = zeer overdreven)escaleren (al.4) - uit de hand lopenrepressie (al.5) - onderdrukkingdesperado’s (al.5) - wanhopige en daardoor roekeloze mensencruciaal (al.6) - zeer belangrijk; van overheersende betekenistornen (al.6) - hier: iets verandereninteractie (al.6) - wisselwerkingabrupter (al.6) - onverwachter (abrupt = opeens; plotseling)alternatieven (al.8) - andere oplossingenironie (al.10) - milde spothet tij keren (al.10) - weerstand bieden; een bepaalde invloed tegengaan

D6 therapeuten (al.1) - behandelend geneeskundigenprognoses (al.1) - voorspellingenimpulsieve (al.2) - in een opwelling gedaneveinzen (al.4) - doen alsofpsychopathische (al.4) - crimineel-asocialemanipuleren (al.4) - naar je hand zetteneen rad voor de ogen draaien (al.4) - iemand misleiden door een valse voorstelling van zaken te

gevenconfrontatie (al.5) - botsing; opstelling tegenover elkaarspecifieke (al.5) - bij een bepaalde zaak horendrisicotaxatie (al.5) - schatting van risico’sattent (al.8) - oplettendprovocerende (al.10) - uitdagende

E7 tekst 28 tekst 49 tekst 310 Wat houdt tbs precies in?11 Tbs is een vrijheidsbenemende maatregel die de samenleving beschermt tegen mensen die een zwaar misdrijf hebben gepleegd en die dit mogelijk weer doen. – constatering12 Tbs en tbs-verlof moeten met rust gelaten worden. – mening13 (Ex-)tbs’ers kunnen weer in de fout gaan, maar er zijn verschillende maatregelen waarmee die recidiverisico’s zo klein mogelijk gehouden kunnen worden. – constatering14 zie de antwoorden 11, 12 en 1315 tekst 2: informerentekst 3: overtuigentekst 4: opiniëren16 tekst 2: uiteenzetting – Er wordt uitgelegd wat tbs inhoudt en hoe je in een tbs-kliniek terechtkomt.tekst 3: betoog – De auteurs zijn van mening dat tbs en tbs-verlof met rust gelaten moeten worden. Zij geven daarvoor een aantal argumenten. tekst 4: beschouwing – Er komen verschillende deskundigen aan het woord over (ex-)tbs’ers, recidiverisico’s en hoe die recidiverisico’s zo goed mogelijk verkleind kunnen worden. Op basis daarvan kun je als lezer zelf je mening over tbs vormen.

Opdracht 4–

§3 De alinea

Opdracht 5A1 de lichaamslengte van mensen / de lengte van het menselijk lichaam

2 alinea 1, 2 en 33 alinea 11 en 12

B4 anatomie (al.1) - kennis over de bouw en het inwendige van het menselijk lichaamfysische antropologie (al.1) - wetenschap die o.a. de mens als biologisch organisme bestudeertfluctueert (al.3) - golft; schommelt; rijst en daaltgenetisch (al.4) - de genen betreffend: erfelijk materiaal dat we van onze

(voor)ouders meekrijgensociaal-economische (al.6) - betrekking hebbend op zowel het sociale/maatschappelijke als het

economischerachitis (al.7) - een ziekte die (door een tekort aan vitamine D en calcium) leidt tot

onvoldoende botvorming

C5 constatering6 verklaring7 toelichting8 in alinea 119 De groei verloopt niet in een rechte lijn omhoog, zoals vaak wordt gedacht, maar fluctueert nogal. (tweede zin)10 Om te beginnen hebben wij Nederlanders blijkbaar een genetisch profiel dat ons in staat stelt tot grote hoogte door te groeien. (tweede zin)11 We hebben in Nederland ook het klimaat mee. (eerste zin)12 alinea 4: Om te beginnenalinea 5: ookalinea 6: verder13 Hij vond in hun skeletten geen aanwijzingen voor ziektes als scheurbuik of rachitis die duiden op een gebrek aan goede voeding.14 Hoe meer voedsel en leefruimte er per hoofd van de bevolking beschikbaar is, hoe harder de mensen groeien, zo leert de geschiedenis. (laatste zin van alinea 6)15 (De vier resp. vijf kleine accolades moeten twee keer één grote accolade vormen.)industrialisatie → meer welvaart → betere voeding }

}waterleiding } } → groeispurt+ riolering } }

} → hygiëne neemt toe → kans op }betere huizen } infectieziekten

daalt16 Maat verwacht dat we nog wel een tijdje kunnen doorgroeien, als de ideale omstandigheden van nu (voldoende voedsel, weinig stress en een lage infectiedruk) niet veranderen. (tweede zin)17 D De alinea’s 11 en 12 vormen een tegenstelling. (in de eerste druk wordt in de vraag ten onrechte naar de alinea’s 12 en 13 verwezen)In alinea 11 verwacht Maat dat we nog wel een tijdje kunnen doorgroeien (als de omstandigheden ideaal blijven). In alinea 12 waarschuwt hij dat het ook snel afgelopen kan zijn met de groei (als de omstandigheden minder gunstig worden). Je herkent de tegenstelling aan het signaalwoord ‘echter’.18 ... als de ideale omstandigheden van nu (voldoende voedsel, weinig stress en een lage infectiedruk) niet veranderen.19 E een toekomstverwachting20 D verklaringstructuur21 een uiteenzetting