Basketball Scheidsrechter 2 - NBB - Nederlandse … De deelnemer bestudeert onderdelen uit het...

Basketball Scheidsrechter 2 (BS2)

Opleidingsplan

Opleidingsplan BS2 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 2

Inhoudsopgave

INHOUDSOPGAVE ............................................................................................................... 2

1. INLEIDING ..................................................................................................................... 3

2. ACHTERGRONDINFORMATIE ..................................................................................... 4 2.1. Doel en eindniveau .............................................................................................. 4 2.2. Kerntaak .............................................................................................................. 4 2.3. Toelatingseisen .................................................................................................... 4 2.4. Lesmateriaal ........................................................................................................ 4 2.5. Kosten ................................................................................................................. 5 2.6. Omvang ............................................................................................................... 5 2.7. Workshopruimten ................................................................................................. 5

3. ORGANISATIE, TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN ....................................... 6 3.1. Vereniging............................................................................................................ 6 3.2. De expert(s) ......................................................................................................... 6 3.3. De PvB-beoordelaar ............................................................................................ 6 3.4. De NBB ............................................................................................................... 7

4. OPLEIDINGSTRAJECT ................................................................................................. 8 4.1. Overzicht opleiding .............................................................................................. 8 4.2. Aanmelding .......................................................................................................... 8 4.3. Planning .............................................................................................................. 9 4.4. Begeleiding .......................................................................................................... 9 4.5. Toetsing ............................................................................................................. 10

5. DRAAIBOEK WORKSHOPS ........................................................................................ 11 5.1. Voorbereiding workshop 1: Arbitragetechniek ..................................................... 11 5.2. Workshop 1: Arbitragetechniek ........................................................................... 11 5.3. Voorbereiding workshop 2: Leiderschap & Sportiviteit ....................................... 13 5.4. Workshop 2: Leiderschap & Sportiviteit ............................................................. 13

BIJLAGE 1. TIPS VOOR BEGELEIDERS .......................................................................... 17

BIJLAGE 2. TOETSPROTOCOL ........................................................................................ 18

BIJLAGE 3. PRAKTIJKTOETSFORMULIER BS2 ............................................................. 19

BIJLAGE 4. COMPETENTIEMATRIX BS2 ......................................................................... 22

BIJLAGE 5. OVERZICHT ARBITRAGETECHNIEK BS2 .................................................... 24


1. Inleiding Het opleidingsplan van de Basketball Scheidsrechter 2 (BS2) opleiding geeft inzicht in de opzet en invulling van deze opleiding. Het doel van de BS2 is deelnemers de beginselen van het fluiten van een basketbalwedstrijd bij te brengen en ze voor te bereiden op het fluiten van wedstrijden bij de eigen vereniging. De BS2 is opgezet met veel interactie tussen deelnemers tijdens de twee workshops. Hierbij is veel aandacht voor de praktijk. Spelregelkennis heeft in de BS2 minder aandacht, daar deelnemers reeds in het bezit zijn van het spelregelbewijs. Voor de spelregels en toelichting aan de hand van verschillende spelsituaties kan iedereen terecht op de website Basketball Masterz. De BS2 geeft de deelnemers een aantal waardevolle tips en ervaringen mee voor het fluiten van wedstrijden en zet aan tot zelfreflectie. Enthousiasme van experts (workshopleiders) en goede begeleiding binnen de vereniging dragen bij aan meer plezier in het fluiten van wedstrijden door beginnende scheidsrechters. Dit opleidingsplan bestaat uit vier delen. In het eerste deel (hoofdstuk 2) staat alle achtergrondinformatie van de opleiding beschreven. In deel 2 (hoofdstuk 3) worden organisatie, taken en verantwoordelijkheden toegelicht. Deel 3 (hoofdstuk 4) beschrijft het opleidingsverloop. Deel 4 (hoofdstuk 5) bevat het draaiboek waarin de verschillende opleidingsonderdelen gedetailleerd beschreven worden. Tot slot zijn als bijlagen de praktijkopdrachten, het toetsprotocol en de competentiematrix van de BS2 opgenomen. Versie 1.0 – Februari 2016

http://www.basketballmasterz.nl/



2. Achtergrondinformatie De opleiding tot Basketball Scheidsrechter op niveau 2 (BS2) is gebaseerd op de Kwalificatiestructuur Arbitrage van de NBB. Die Kwalificatiestructuur is afgeleid van de Kwalificatiestructuur Sport van NOC*NSF, die per opleidingsniveau (1 t/m 5) het doel, het eindniveau, de kerntaken en de benodigde competenties beschrijft.

2.1. Doel en eindniveau Een scheidsrechter op niveau 2 is in staat om binnen de eigen vereniging wedstrijden in de afdelingscompetities te fluiten, met uitzondering van afdelingscompetities waarvoor de scheidsrechters door de afdelingswerkgroep arbitrage (AWA) worden aangeschreven. Een BS2 is in staat om, samen met zijn collega, een wedstrijd volgens de spelregels te laten verlopen. Sportiviteit, veiligheid en een prettige omgang staan daarbij voorop. De benodigde competenties voor een Basketball Scheidsrechter 2 staan vermeld in bijlage 4.

2.2. Kerntaak Een Basketball Scheidsrechter 2 heeft als kerntaak ‘het leiden van wedstrijden’. Dit wordt uitgesplitst in de volgende onderdelen: 1. Bereidt zich voor op de wedstrijden 2. Past de spelregels toe 3. Begeleidt wedstrijden 4. Gaat om met coaches en sporters 5. Werkt samen met collega officials 6. Handelt formaliteiten af Elders worden de verschillende onderdelen nog gedetailleerder beschreven.

2.3. Toelatingseisen Er zijn drie toelatingseisen voor de BS2-opleiding: De deelnemer is lid van de NBB De deelnemer is minimaal 14 jaar oud De deelnemer heeft een spelregelbewijs Het spelregelbewijs kan behaald worden via Basketball Masterz. De inloggegevens zijn verkrijgbaar bij de eigen vereniging. Indien gewenst kan een vereniging een bijeenkomst organiseren rondom spelregels voor leden. Voor vragen over het spelregelbewijs kan contact worden opgenomen met Caroline Stevens van de NBB via [email protected].

2.4. Lesmateriaal Er zijn verschillende soorten lesmateriaal die gebruikt kunnen worden in de BS2-opleiding. Naast eventueel eigen materiaal van de docent, wat is toegestaan als het aansluit bij het onderwerp, biedt de NBB de volgende materialen aan: Deelnemershandleiding: Hierin staat de opleiding beschreven, de zelfscan, wat de

deelnemer moet doen ter voorbereiding van de workshops, de praktijkopdrachten en de eindtermen waaraan hij moet voldoen;


mailto:[email protected]

http://www.basketball.nl/verenigingen-en-opleidingen/scheidsrechtersopleidingen/basketball-scheidsrechter-2


Spelregelboekje en het Basiskennis spelregelboekje, met alle spelregels in heldere taal; Arbitragetechniekboek voor 2 men officiating; Basisboek voor Basketballscheidsrechters; Spelregelkennis en videomateriaal via Basketball Masterz.

2.5. Kosten De BS2-opleiding is een interne opleiding. Dat houdt in dat de vereniging verantwoordelijk is voor de kosten van de accommodatie, catering, experts, begeleiders en PvB-beoordelaars (PvB = Proeve van Bekwaamheid, examen). Indien de NBB een expert of PvB-beoordelaar regelt voor de vereniging, worden de kosten hiervoor in rekening gebracht bij de vereniging (via de rekening courant in ISS). Deze kosten bedragen € 23,- per uur en reiskosten. Per geslaagde brengt de NBB € 2,50 administratiekosten in rekening. Dit wordt verwerkt in de rekening courant van de vereniging in ISS.

2.6. Omvang De totale inspanning is 15 uur en ziet er als volgt uit: Zelfscan invullen (1 uur) Zelfstudie (3 uur) Twee workshops volgen (2 x 2,5 uur) Twee wedstrijden fluiten + opdracht per wedstrijd maken (2 x 2 uur) Praktijkexamen fluiten + nabespreking (2 uur)

2.7. Workshopruimten Workshops 1 wordt gegeven in een sportzaal: dit is de workshop over arbitragetechniek. Workshops 2 kan worden gegeven in een theoriezaal: dit is de workshops over leiderschap & sportiviteit. De workshopruimten worden geregeld door de organiserende vereniging.

http://www.basketball.nl/competitie/competitiezaken/spelregels


http://www.basketball.nl/verenigingen-en-opleidingen/scheidsrechtersopleidingen




3. Organisatie, taken en verantwoordelijkheden De vereniging is verantwoordelijk voor de organisatie van de opleiding, in overleg met de afdelingsmedewerker en de AWA. Een vereniging kan besluiten de opleiding met meerdere verenigingen samen te organiseren. Een opleiding kan pas van start gaan na afstemming met de NBB.

3.1. Vereniging De vereniging wijst een contactpersoon aan. Deze persoon is het aanspreekpunt voor deelnemers, de NBB en eventuele externe experts of PvB-beoordelaars. De contactpersoon van de vereniging neemt contact op met de afdelingsmedewerker om kenbaar te maken dat hij een BS2 organiseert. De contactpersoon is verantwoordelijk voor de volgende taken: Controleren of deelnemers voldoen aan de toelatingseisen; Opstellen planning; Vastleggen van workshopruimten; Aanstellen van experts vanuit de vereniging of deze regelen via de NBB; Aanstellen van PvB-beoordelaars vanuit de vereniging of deze regelen via de NBB; Aanleveren van volledig ingevulde deelnemerslijst met deelnemers van zijn vereniging,

de planning voor de BS2-opleiding en de namen van de experts en PvB-beoordelaars aan de afdelingsmedewerker;

Uitnodigen van deelnemers; Deelnemers informeren over planning, locaties en het toesturen van de

deelnemershandleiding; Verzamelen van de zelfscans en deze beschikbaar stellen aan de experts; Het registreren van aanwezigen bij de workshops; Inplannen van –begeleiding bij– praktijkopdrachten; Inplannen van PvB’s en bijbehorende PvB-beoordelaars; Instrueren van de PvB-beoordelaars en het verstrekken van toetsformulieren; Verzenden van de resultaten naar de afdelingsmedewerker van de NBB; Verzenden van de diploma’s naar de geslaagden.

3.2. De expert(s) Onder een expert wordt een workshopleider voor één of meerdere workshops verstaan. Een expert heeft tenminste een BS3-diploma of een E-diploma en is actief als scheidsrechter of recent actief geweest. Bovendien beschikt een expert over de volgende competenties: pedagogisch/didactisch onderlegd, kennis van de laatste spelregels, communicatief vaardig en inhoudelijke kennis op het specifieke onderdeel waarvoor hij wordt ingezet. Een expert heeft als taak het voorbereiden en verzorgen van een workshop conform het draaiboek, rekening houdend met de zelfscans van de deelnemers.

3.3. De PvB-beoordelaar De PvB-beoordelaar neemt de praktijktoets af. De PvB-beoordelaar wordt aangesteld door de vereniging, met akkoord van de AWA en beschikt over een BS3-diploma of een E-diploma. De taken van de PvB-beoordelaar zijn: Beoordelen van praktijkexamen; Terugkoppelen van de resultaten naar de contactpersoon van de vereniging.



3.4. De NBB De NBB dient op de hoogte te zijn van de opleiding (deelnemers, planning, experts, PvB-beoordelaars) en is verantwoordelijk voor de administratie in ISS en het verstrekken van diploma’s. Het contact met de NBB verloopt primair met de afdelingsmedewerker. De taken van de afdelingsmedewerker zijn: Contact onderhouden met de contactpersoon van de vereniging waar de opleiding

plaatsvindt; De contactpersoon voorzien van het opleidingsplan BS2; Controle deelnemerslijst op volledigheid en of iedereen voldoet aan de voorwaarden om

deel te mogen nemen; Indien gewenst, regelen van experts en/of PvB-beoordelaars in afstemming met de AWA; Afstemmen met de AWA of de beoogde experts en PvB-beoordelaars akkoord zijn en dit

terugkoppelen naar de contactpersoon van de vereniging; Registreren van deelnemers in ISS als scheidsrechter-in-opleiding; De kosten voor de opleiding registeren in de rekening courant van de vereniging in ISS; Registratie geslaagden in ISS; Archiveren PvB-protocollen; Diploma’s maken en verzenden naar de contactpersoon/deelnemers.


4. Opleidingstraject Het BS2 traject bestaat uit diverse onderdelen. Per onderdeel is aangegeven wat de deelnemers aan de opleiding doen. De volgorde van praktijkopdracht 1 en workshop 2 mag om praktische redenen worden omgedraaid; uiteindelijk moeten wel alle onderdelen worden georganiseerd.

4.1. Overzicht opleiding Aanmelding De deelnemer wordt door zijn vereniging aangemeld middels de deelnemerslijst; De deelnemer vult de zelfscan in. Zelfstudie De deelnemer bestudeert onderdelen uit het Basisboek voor Basketballscheidsrechters

over arbitragetechniek. Workshop 1: Arbitragetechniek Signalen & fluiten – Hoe fluit je en welke signalen gebruik je waarvoor? Positie op het veld – Waar sta je als scheidsrechter om situaties het beste te zien? Samenwerken – Hoe kan je samenwerken met je collega en de jury? Praktijkopdracht 1 De deelnemer fluit zijn eerste wedstrijd; De deelnemer bespreekt deze wedstrijd na met zijn begeleider; De deelnemer vult, samen met de begeleider, het praktijkopdrachtformulier in. Zelfstudie De deelnemer bestudeert onderdelen uit het Basisboek voor Basketballscheidsrechters

over leiderschap & sportiviteit. Workshop 2: Leiderschap & Sportiviteit (Wedstrijd)leiding nemen – Hoe doe je dat en wat hoort daarbij? Voor de wedstrijd – voorstellen coaches, captainsmeeting, overleg jury Spelers, coaches, publiek – Hoe ga je hiermee om? Sportief gedrag – Hoe kan je dit als scheidsrechter beïnvloeden? Praktijkopdracht 2 De deelnemer fluit een wedstrijd; De deelnemer bespreekt deze wedstrijd na met zijn begeleider; De deelnemer vult, samen met de begeleider, het praktijkopdrachtformulier in. Praktijktoets De deelnemer fluit zijn derde wedstrijd; De deelnemer bespreekt deze wedstrijd na met zijn beoordelaar; De beoordelaar vult het praktijktoetsformulier in.

4.2. Aanmelding Alle deelnemers melden zich aan bij de contactpersoon van de vereniging, die zorgt door het verzenden van de deelnemerslijst naar de afdelingsmedewerker van de NBB. De contactpersoon voorziet de deelnemers van de deelnemershandleiding, waarin de zelfscan is opgenomen. De deelnemers vullen de zelfscan in en verzenden deze naar de contactpersoon.




De zelfscan geeft een beeld van het niveau van de deelnemers en het start het bewustwordingsproces van de deelnemers ten aanzien van de te ontwikkelen vaardigheden en kennis.

4.3. Planning De contactpersoon van de vereniging is verantwoordelijk voor de planning van de opleiding. Deze wordt opgesteld in overleg met de experts en PvB-beoordelaars. Hierbij gelden de volgende richtlijnen: De deelnemers ontvangen twee weken van tevoren de definitieve planning, locaties en

de deelnemershandleiding; Tussen de workshops zit tenminste twee weken, zodat deelnemers het geleerde kunnen

toepassen en opdrachten kunnen uitvoeren; De praktijkopdrachten worden zo gepland, dat er tenminste één praktijkopdracht tussen

de workshops valt; De totale opleiding valt volledig in één seizoen. Het is ook mogelijk de workshops van de BS2, alsmede een deel van de praktijkopdrachten op één dag plaats te laten vinden. De opleiding kan echter niet op dezelfde dag worden afgesloten vanwege de praktijkopdrachten en de PvB die onderdeel uitmaken van de opleiding.

4.4. Begeleiding De begeleiding van de deelnemers is van groot belang voor de ontwikkeling tot scheidsrechter, zowel tijdens de opleiding als daarna. Tijdens de opleiding fluiten de deelnemers twee wedstrijden met begeleiding. Dit zijn officiële wedstrijden, danwel vriendschappelijke wedstrijden of toernooien waarbij met officiële regels wordt gespeeld. De begeleider kan degene zijn met wie een scheidsrechter-in-opleiding de wedstrijd fluit, de begeleider kan ook vanaf de kant de wedstrijd volgen. De deelnemer fluit wedstrijden binnen de eigen vereniging. Het is de verantwoordelijkheid van de verenigingsplanner de scheidsrechter-in-opleiding met een geschikte collega in te delen op een geschikte wedstrijd. Een deelnemer aan de BS2-opleiding fluit mogelijk tijdens zijn opleiding al wedstrijden waarvoor een BS2-diploma vereist is. Hij heeft de status van scheidsrechter-in-opleiding en vermeldt de letters (I.O.) achter zijn naam op het sheet. Het is mogelijk deelnemers in koppels gedeelten van een wedstrijd te laten fluiten bij de praktijkopdrachten. Koppel 1 fluit dan kwart 1, terwijl koppel 2 met de begeleider op de tribune zit. In kwart 2 wisselen de koppels, waarbij koppel 1 feedback en tips krijgt van de begeleider. In kwart 3 staat koppel 1 weer op het veld en koppel 2 eindigt de wedstrijd in kwart 4. Een samenwerking met andere verenigingen is ook mogelijk: vereniging A levert scheidsrechter(s) aan vereniging B, waarbij vereniging B de begeleider regelt. In bijlage 1 van dit document staat een aantal tips voor begeleiders.


4.5. Toetsing De toetsing van de BS2 bestaat uit een praktijktoets, de Proeve van Bekwaamheid (PvB). Om de PvB te kunnen doen, dient de deelnemer de twee praktijkopdrachten te hebben gedaan. De PvB bestaat uit het fluiten van een wedstrijd. De wedstrijd kan een reguliere competitiewedstrijd of een officieel NBB-toernooi zijn, maar ook een vriendschappelijke wedstrijd, waarbij met officiële spelregels wordt gespeeld. De praktijktoets wordt beoordeeld door de PvB-beoordelaar conform het toetsprotocol in bijlage 2 en op basis van het formulier in bijlage 3. Het formulier wordt na afloop ingeleverd bij de contactpersoon van de vereniging, die zorgdraagt voor verzending naar de afdelingsmedewerker van de NBB samen met de resultaten. De NBB controleert steekproefsgewijs of de praktijktoetsformulieren correct zijn ingevuld.


5. Draaiboek workshops In dit deel worden de verschillende onderdelen gedetailleerd uitgewerkt, zodat voor de expert steeds duidelijk is wat van hem wordt verwacht en welke werkwijzen en materialen hij daarvoor kan inzetten.

5.1. Voorbereiding workshop 1: Arbitragetechniek Deelnemers krijgen de volgende opdracht ter voorbereiding op workshop 1: Lees pagina 1-13 en 33-36 van het Basisboek voor Basketballscheidsrechters, blader

door de overige pagina’s en bekijk de signalen die de scheidsrechter gebruikt; Schrijf op wat je niet begrijpt of waar je meer van zou willen weten; hier wordt in de

workshop op in gegaan. Neem pen & papier, je voorbereiding, je zelfscan en een fluitje mee; Zorg dat je in sportkleding bent.

5.2. Workshop 1: Arbitragetechniek 0.00 Start

Stel jezelf kort voor Vertel wat er vandaag op het programma staat

Deelnemers rond middencirkel.

0.05 Positie (1) Waar sta je voor de wedstrijd? Positie tegenover de jurytafel. Zes minuten voor aanvang: line-up Laat dit enkele deelnemers voordoen en laat zien hoe je

het zelf wilt Besteed direct aandacht aan hard fluiten en duidelijk

aangeven wat je wilt.

Deelnemers tegenover de jurytafel.

0.10 Sprongbalsituatie Leg uit wat de sprongbalprocedure is, behandel de posities

van beide scheidsrechters; Ga niet uitgebreid in op sprongbalovertredingen.

Twee teams van vijf; overige deelnemers op afstand

0.20 Set play Uitgangspositie van lead en trail: lead op baseline tussen

driepuntslijn en bucketlijn, trail langs de zijlijn ter hoogte van de driepuntscirkel;

Leg globaal uit waar je verantwoordelijkheden liggen. Niet het vakkensysteem uitleggen;

Wie is verantwoordelijk voor welke lijnen? Laat de bal rustig rondpassen en de bal op verschillende

plekken uitgaan. Wie fluit er? En hoe geef je het aan? Hard fluiten en speelrichting aangeven is voldoende.


0.40 Wisseling van balbezit/transitie/press Wisseling posities lead & trail naar nieuwe lead & nieuwe

trail. De regel is steeds: de eerste scheidsrechter neemt de uitgangspositie als lead in, de ander er schuin tegenover als trail.




0.50 Fluiten en signalen (1) Benoem mogelijke wedstrijdsituaties. Laat één rij tegelijk

fluiten, andere rij feedback laten geven. Behandel het fluiten van lopen, voetbal, second dribbel,

drie-, vijf- en acht seconden, terugspelen, balvast, dragen van de bal.

Aandachtspunten: hard fluiten, duidelijke signalen, vervolg. Maak duidelijk dat er hard gefloten moet worden en maak grote gebaren. Duidelijk aangeven in welke speelrichting we verder gaan. Het signaal voor ‘tijd stil’ hoeft niet voor BS2.

Deelnemers in twee rijen tegenover elkaar

1.15 Samenwerking Vertel over samenwerking, laat deelnemers enkele zaken

met hun buurman overleggen, voordat je antwoord geeft. Bijvoorbeeld: Wat kan je doen als je tegelijkertijd fluit?

Belangrijke elementen: Elkaars gebied respecteren; Hulp vragen als je iets niet hebt gezien; Hoe omgaan met tegelijk fluiten; Overleggen in time outs; Oogcontact voor het vrijgeven van de bal; Omgaan met waarschuwingen aan spelers en coaches.

Deelnemers op banken

1.30 Pauze

1.40 Positie Vrije worpen Positie scheidsrechters Verantwoordelijkheden scheidsrechters: welke gebaren,

wat zeg je, hoe geef je de bal af (globaal) Benoem kort de overtredingen Ga niet uitgebreid in op allerlei mogelijke overtredingen tijdens vrije worpen.

Zes deelnemers langs vrije-worp gebied; overige op afstand.

1.55 Innemen van de bal Positie scheidsrechter, welke scheidsrechter geeft de bal

vrij Oogcontact collega Varieer hierbij in situaties langs de eindlijn en zijlijnen.

Voorbeeld: aanvaller maakt lopen in vak 1: trail fluit en loopt naar de overkant, lead geeft de bal vrij.

Laten zien vanuit een spelsituatie. Laat deelnemers dit ook roulerend doen.

2.10 Fluiten en signalen (2) Laat twee spelers verschillende soorten fouten voordoen

op verschillende posities op het veld. Varieer ook in wel/geen vrije worpen. Bijvoorbeeld een holdingfout in vak 4 van verdediger nummer 12 op de aanvaller.

Laat de voorste van de ‘lead’-rij fluiten, daarna doorlopen om de fout door te geven aan de tafel. Daarna sluit hij achteraan bij de ‘trail’-rij.

De voorste van de ‘trail’-rij neemt, als zijn collega stil staat om fout door te geven aan de tafel, diens positie op de baseline over.

Dit een aantal malen herhalen, zodat iedereen meerdere

Deelnemers in twee rijen: één rij positie lead, andere rij positie trail


keren aan bod komt. Kan in redelijk hoog tempo. Feedback over hard fluiten, looprichting, signalen. Nummers mag je hardop doorgeven aan jurytafel, dit hoeft

niet met signalen. Je hoeft het soort fout (duwen, vastpakken, slaan op de arm, etc.) niet aan te geven. Wel duidelijk aangeven hoe verder wordt gegaan: aantal vrije worpen of speelrichting.

Duidelijk doorgeven of je een score telt of niet. Waar ga je heen als je collega een fout doorgeeft aan de

tafel? Waar ga je heen als je een fout hebt doorgegeven aan de

tafel? Doe deze oefening met meerdere situaties, bv: Fout op een schutter met vrije worpen Fout op schutter met bonus Aanvallende fout NB. Op BS2-niveau gaat het er vooral om dat scheidsrechters hard fluiten en duidelijk aangeven hoe we verder gaan. Ze hoeven de overige signalen nog niet toe te passen (mag wel). Ze mogen e.e.a. ook verbaal duidelijk maken. Dus: fluiten, vuist omhoog, naar de tafel, daar vuist laten zien, nummer hardop zeggen en laten zien hoe we verder gaan.

2.25 Afsluiting Laat deelnemers workshop samenvatten Toelichting op praktijkopdracht arbitragetechniek Bespreken stof volgende workshop Feedback voor docent of voor elkaar?

Deelnemers om de middencirkel

2.30 Einde

5.3. Voorbereiding workshop 2: Leiderschap & Sportiviteit Als voorbereiding op de workshop krijgen de deelnemers de volgende opdrachten. Lees pagina 14-32 van het Basisboek voor Basketballscheidsrechters; Schrijf op wat je niet begrijpt of waar je meer van zou willen weten; hier wordt in de

workshop op in gegaan. Neem een pen & papier, je voorbereiding en je zelfscan mee.

5.4. Workshop 2: Leiderschap & Sportiviteit 0.00 Start

Input workshop: ervaringen uit de praktijk (praktijkopdracht 1)

Laat in groepjes van drie arbitragetechniek bespreken: 1) Wat ging goed? 2) Wat kan er beter?

Laat plenair terugkoppelen. Kort ingaan op vragen.

Twee vragen op flipover

0.10 Rol van de scheidsrechter Laat deelnemers in tweetallen een aantal rollen/verantwoordelijkheden die je hebt als scheidsrechter opschrijven. Plenair op een flap zetten. Kun je -samen- ook een aantal

Deelnemers in kring op stoelen



voorbeelden uit wedstrijdsituaties bedenken? Denk bij rollen/verantwoordelijkheden aan zaken als: Spelregels toepassen Sportiviteit bewaken Veiligheid van spelers bewaken Procedures regelen Spelers helpen, uitleg geven Ingrijpen bij incidenten Voorbeeld in respectvolle omgang met coaches en spelers Leiderschap tonen; laten zien hoe jij het wil hebben Deze workshop gaat niet zozeer over spelregels toepassen en arbitragetechniek, maar hoe laat je leiderschap zien en hoe bevorder je de sportiviteit op en om het veld.

0.25 Leiderschap voor de wedstrijd Intro: leiderschap en weerbaarheid beginnen al voor de

wedstrijd. Samen (als koppel) het veld op, direct een hand geven aan coaches, veiligheid om het veld checken, line-up regelen.

Doe voor hoe je je voorstelt aan de coaches. Overdrijf door je heel erg onzeker en klein op te stellen: slap handje, niet aankijken, wiebelen, verhaal dat dit je eerste wedstrijd is en dat je het heel moeilijk vindt. Laat deelnemers je coachen naar een aanpak die leiderschap uitstraalt. Schiet ook eens door naar een overdreven arrogante aanpak: vertellen hoe goed je bent, dat je totaal niets accepteert, neerbuigend kijken, etc. Speel nu enkele situaties met deelnemers in het contact tussen scheidsrechter en coach voor de wedstrijd. Bijvoorbeeld: de scheidsrechter vraagt de coach of hij de bank wat op wil schuiven, of hij het sheet in wil vullen, vraagt om een wedstrijdbal, etc. Elementen om op te letten: leiding nemen, initiatief tonen. Belangrijk is dat er een sfeer ontstaat waarin we samen op zoek gaan naar effectief gedrag en echt uitproberen.

Deelnemers in kring op stoelen

0.55 Leiderschap tijdens de wedstrijd Hoe ga je om met de volgende situaties: 1. Er rolt een bal, van het veld ernaast, over het veld; 2. Een speler is gevallen en huilt van de pijn; 3. De klok staat stil terwijl het spel aan de gang is; 4. Een speler wil wisselen en komt direct het veld ingelopen

nadat het spel stil ligt; 5. Het is drie minuten voor aanvang van de wedstrijd en je

hebt nog maar een persoon achter de jurytafel zitten; 6. Paniek net voor de sprongbal, omdat de spelertjes niet

weten wie ze moeten verdedigen; 7. Een speler heeft een andere kleur broek dan de rest van

zijn team;

Laat ze meeschrijven met de suggesties.


8. De coach roept naar jou dat je een pannenkoek bent; 9. Een speler stampt hard op de grond op het moment dat

iemand anders een lay-up inzet; 10. Spelers staan met hun handen te zwaaien tijdens het

nemen van vrije worpen; 11. De bal gaat uit en ligt in het materiaalhok; 12. Een speler glijdt over de grond, die daardoor nat is

geworden; 13. Vanaf de spelersbank roepen de wisselspelers: “Mis, mis!”

bij het nemen van vrije worpen; 14. Iemand uit het publiek roept “Dikke, vette papzak!” naar

een van de spelers; 15. Een speler roept hard “schot” in het gezicht van de

schutter, om hem te laten schrikken; 16. De coach maakt een wegwerpgebaar naar de

scheidsrechter. Laat om beurten deelnemers vertellen hoe zij zo’n probleem zouden aanpakken. Bespreek vragen met de groep. Doe af en toe voor in woord en gebaar hoe jij dit aanpakt en maak duidelijk waarom je het zo doet. Laat ook deelnemers voordoen wat ze dan zeggen en doen. Koppel evt. terug naar de start van deze workshop waarbij je het had over de verschillende rollen/verantwoordelijkheden van de scheidsrechter. NB. Het gaat er niet om dat je alle situaties behandelt. Dat is veel te veel. Kies er een aantal uit. Je kan een situatie schetsen en dan mensen (in tweetallen) laten nadenken (bespreken) wat je dan doet en waarom dat je dat doet. Je kunt vervolgens ook per koppel een situatie geven. Bijvoorbeeld door ze uit te printen op een kaartje (zie hiervoor de PowerPointpresentatie). Laat ze nog voor de pauze drie zaken voor zichzelf opschrijven die ze in deze oefening hebben opgestoken.

1.30 Pauze

1.40 Leiderschap tijdens de wedstrijd (vervolg) Vervolg op kennis van voor de pauze. Maak tweetallen. Laat deelnemers optreden tegen elkaar,

waarbij één de scheidsrechter en één de coach is. Laat deelnemers elkaar feedback geven en loop rond.

Ga bijvoorbeeld verder op situatie 8 en 16 van de opdracht voor de pauze.

Let op duidelijke gebaren, oogcontact, lichaamshouding, juiste woordkeus.

Het gaat om duidelijk je grens aangeven, zeggen wat je gaat doen, en dan ook doen wat je hebt gezegd.

Je kunt daarnaast af en toe voordoen hoe jij bepaalde situaties aanpakt.

Laat ze hun lijstje van zaken die ze opgestoken hebben

Bij voorkeur in een kring, zonder tafels zitten.


aanvullen.

2.10 Leiderschap na de wedstrijd Laat deelnemers twee zaken bedenken waarbij een

scheidsrechter leiderschap toont en sportief gedrag aanmoedigt, na de wedstrijd. Laat ze na enige bedenktijd dit eerst met de buurman uitwisselen.

Bespreek deze momenten daarna plenair. Voorbeelden: 1. Line-up aangeven, alle spelers en coaches een hand

geven. 2. Naar de jurytafel lopen en de jury een hand geven om te

bedanken. 3. Beschikbaar zijn voor spelers of coaches die nog een

vraag hebben of even na willen praten. 4. Een compliment uitdelen aan coaches of spelers voor hun

manier van spelen, strijd, sportiviteit etc. 5. Contact verbreken met mensen die respectloos komen

zeuren na afloop van de wedstrijd. 6. Als koppel de zaal verlaten. Ga wellicht nog even in op wat je doet als spelers/coaches na afloop respectloos komen zeuren.

2.20 Afsluiting Moeilijke situaties? Vragen? Wat neem je mee uit deze workshop? Voornemens voor

volgende wedstrijd? Tip: verwijs ze naar het lijstje dat ze zelf hebben gemaakt tijdens deze workshop.

Feedback voor docent of voor elkaar?

2.30 Einde


Bijlage 1. Tips voor begeleiders Je kunt je rol als begeleider op twee verschillende manieren invullen: op het veld als collega-scheidsrechter, of vanaf de zijlijn als begeleider. Ga in dat geval in de buurt van de jurytafel zitten, zodat je de communicatie met de jury, coaches en spelersbanken kan volgen. Ook kan je in dat geval tijdens time outs en tussen de kwarten in het kort wat zaken met de scheidsrechters bespreken. Maak vooraf duidelijk aan beide coaches wat jouw rol is tijdens de wedstrijd (en wat niet). Voor de wedstrijd Vraag naar eerdere ervaringen van de scheidsrechters: Wat voor feedback heeft hij/zij

gehad? Wat ziet hij/zij als eigen aandachtspunten? Zorg voor een voorbespreking tussen de scheidsrechters onderling: wat zijn hun afspraken? Denk hierbij aan communicatie, vakkenverdeling, gedrag spelers/coaches.

Benadruk het positieve: samen gaan we er een mooie wedstrijd van maken!

Tijdens de wedstrijd Geef de scheidsrechters in de wedstrijd de ruimte om hun eigen dingen te doen.

Wanneer je mee fluit, wees dan terughoudend in het fluiten in het gebied van de ander! Grijp in, waar nodig, wanneer er zich incidenten of onverwachte situaties voordoen. Bescherm de deelnemer voor reacties van spelers, coaches en publiek. Geef de scheidsrechter de ruimte dit zelf op te lossen, maar treed op wanneer nodig. Dit kan ook als je als begeleider naast het veld zit!

Gebruik time outs en momenten tussen de periodes om te overleggen. Geef per moment maximaal twee aanwijzingen, en probeer daar later op terug te komen.

Ga in de rust naar een kleedkamer of een andere rustige ruimte. Daar kijk je samen terug op de eerste helft en geef je aanwijzingen voor de tweede helft.

Na de wedstrijd Neem de tijd om samen terug te kijken. Laat de scheidsrechter vertellen. Hoe kijkt hij

terug op de wedstrijd? Wat ging er goed? Wat kan er beter? Hoe kan dat beter? Vul daarna zelf aan wanneer nodig op punten die nog niet voorbij gekomen zijn. Maak dit

zo concreet mogelijk en richt je daarbij op praktische tips. Vul samen het formulier in dat bij de praktijkopdracht hoort. Benoem de belangrijkste punten: kleine zaken benoemen leiden te veel af van

elementen die belangrijker waren. Wees altijd positief-kritisch! Nodig de deelnemer uit om tot een dialoog te komen. Dram niet door met je tips. Het is

uiteindelijk aan de deelnemer wat hij er mee wil doen. Breng jouw enthousiasme en liefde voor de sport en het fluiten over op de ander.


Bijlage 2. Toetsprotocol Dit document beschrijft de afname van de praktijktoets, ook wel de Proeve van Bekwaamheid (PvB). De deelnemer aan de BS2-opleiding, om de opleiding met succes af te sluiten, slagen voor zijn PvB. Hierin laat de deelnemer zien dat hij/zij aan de gestelde competenties voldoet. Wedstrijd De PvB kan worden afgenomen op oefenwedstrijd of een officiële wedstrijd. De wedstrijd is in de leeftijdscategorie U12, U14 of U16. PvB-beoordelaar De PvB-beoordelaar is een scheidsrechter, met minimaal een BS3- of E-diploma. Een PvB beoordelaar is altijd vanaf de kant van het veld aan het kijken en kan niet de collega-scheidsrechter zijn. De PvB-beoordelaar volgt de wedstrijd bij voorkeur vanaf een plaats in de buurt van de jurytafel, zodat hij de communicatie met de jury en de coaches en spelersbanken kan volgen. Voor- en nabespreking De PvB-beoordelaar bespreekt kort de wedstrijd voor met de deelnemer. Hij bespreekt de uitkomsten van de twee praktijkopdrachten en stelt de deelnemer op zijn gemak. De PvB-beoordelaar kan onderdelen, die hij zelf belangrijk vindt in die wedstrijd apart benoemen. Na afloop van de wedstrijd deelt de PvB-beoordelaar aan de hand van het praktijktoetsformulier zijn bevindingen met de deelnemer. Hij geeft een eindoordeel en uitgebreide feedback over het optreden van de deelnemer. Beoordeling De PvB-beoordelaar baseert zijn oordeel op de vijftien criteria op het toetsformulier. Het belangrijkste is echter het totaalbeeld: is de kandidaat in staat om zelfstandig (samen met een gelijkwaardige collega) een verenigingswedstrijd in goede banen te leiden? De PvB beoordelaar onderbouwt zijn oordeel schriftelijk op het formulier en mondeling aan de kandidaat. Uit het ingevulde formulier moet blijken welk concreet gedrag de PvB-beoordelaar heeft waargenomen waarop hij zijn oordeel heeft gebaseerd. Herkansing Wanneer een deelnemer niet is geslaagd, is een herkansing mogelijk. Het is aan te raden voor de herkansing praktijkopdracht 2 nogmaals te doen. Afhandeling De PvB-beoordelaar levert het praktijktoetsformulier in bij de contactpersoon van de vereniging, die zorgt voor verzending naar de afdelingsmedewerker van de NBB.

Deelnemershandleiding BS2 | NBB | Versie 1.0 | Pagina 19

Bijlage 3. Praktijktoetsformulier BS2 Wanneer aan alle vijftien onderdelen voldaan is, ben je geslaagd. De criteria voor het slagen staan in het opleidingsplan vermeld.

Deelnemer: Beoordelaar:

Vereniging: Wedstrijd:

Lidnummer: Datum & tijd:

Per onderdeel invullen:

Voldaan / Niet voldaan Geef een toelichting: Wat heb je waargenomen? Wat ging er goed? Wat kon er beter? Voorbereiding V/NV

1. Is op tijd aanwezig

2. Draagt afwijkend (grijs) shirt

3. Controleert wedstrijdomgeving

4. Overlegt met begeleiders teams

5. Houdt zich aan afspraken

Fluiten

6. Fluit voor overtredingen

7. Fluit voor fouten

8. Gebruikt signalen

Begeleiding wedstrijd

9. Staat op de juiste positie

10. Fluit voor wissels/time outs

Omgang

11. Verplaatst zich in spelers

12. Stimuleert sportief gedrag

13. Legt, waar nodig, beslissing uit

14. Is netjes naar alle betrokkenen

15. Vertoont voorbeeldgedrag

Alles voldaan en geslaagd? (Ja/Nee) Handtekening beoordelaar Handtekening deelnemer


Praktijktoetsformulier BS-2 Uitwerking van de toetsonderdelen Te beoordelen onderdeel Wat willen we zien? Code uit KSS*

Voorbereiding

1 Is op tijd aanwezig Is 20 minuten voor aanvang van de wedstrijd, omgekleed, op het veld.

2.1.1.2

2 Draagt afwijkend (grijs) shirt Afwijkende kleur shirt, bij voorkeur grijs (of oranje) . (Gewenst: bijpassende lange zwarte broek, zwarte schoenen).

2.1.1.4

3 Controleert wedstrijdomgeving Controleert ingevulde wedstrijdformulier (spelerskaarten/ coachlicenties), en controleert tevens op veiligheid op en rond het speelveld.

2.1.1.5

4 Overlegt met begeleiders teams Stelt zich, voor de wedstrijd, voor aan beide coaches. 2.1.1.6

5 Houdt zich aan afspraken Maakt voorafgaand aan de wedstrijd afspraken met collega scheidsrechter en stemt het houden aan deze afspraken met collega af.

2.1.5.1

Fluiten

6 Fluit voor overtredingen Fluit helder/luid bij overtredingen of fouten of andere situaties die daar om vragen. Toont met juiste spelhervattingen aan de correcte strafuitvoer bij de desbetreffende fout of overtreding te weten.

2.1.2.3

7 Fluit voor fouten Idem 2.1.2.3

8 Gebruikt signalen Maakt beslissing duidelijk, al dan niet met de juiste signalen, en geeft duidelijk aan wat de spelrichting is. NB Check hier ook het overzicht Arbitragetechniek, welke signalen zichtbaar moeten zijn, en welke nog niet.

2.1.2.4

Begeleiding wedstrijd

9 Staat op de juiste positie Laat tijdens de wedstrijd zien dat hij kennis heeft van de uitgangspositie van leidende en volgende scheidsrechter.

2.1.3.1

10 Fluit voor wissels/time-outs Geeft signalen van wissels en time-outs.

Laat procedures van wisselen en time-outs goed en snel uitvoeren.

2.1.3.5

en 2.1.3.4

Omgang

11 Verplaatst zich in spelers Heeft een enthousiaste en betrokken uitstraling en helpt spelers het spel snel te laten hervatten.

2.1.4.1

12 Stimuleert sportief gedrag Spreekt spelers en begeleiders aan op ongewenst gedrag.

2.1.4.5

13 Legt, waar nodig, beslissing uit Geeft als het spel stil ligt, een korte toelichting op zijn beslissing, indien deze niet duidelijk is. De spelonderbreking dient kort te duren. Legt in voorkomende gevallen -summier- de spelregel uit aan jonge spelers.

2.1.4.4

14 Is netjes naar alle betrokkenen Is netjes in de uitleg, geeft correcte antwoorden, is beleefd, schreeuwt niet .

2.1.4.3

15 Vertoont voorbeeldgedrag Is objectief en heeft een actieve houding. Toont correct gedrag en blijft rustig.

2.1.4.2

* N.B.: de codes uit KSS corresponderen met de nummers in de competentiematrix BS2 (zie bijlage 4).


Bijlage 4. Competentiematrix BS2 Dit is een totaaloverzicht van de competenties volgens de Kwalificatiestructuur Sport, die in de toelichting specifiek is gemaakt voor de opleiding Basketball Scheidsrechter 2. Voor de praktijkopdrachten en de praktijktoets zijn vijftien competenties aangemerkt waarop wordt getoetst.

Kerntaak 2.1 Leiden van wedstrijden

Toelichting

2.1.1 Bereidt zich voor op de wedstrijden

2.1.1.1 Houdt zich op de hoogte van wijzigingen in regels en reglementen

Volgt de berichten vanuit vereniging over gewijzigde spelregels.

2.1.1.2 Is op tijd aanwezig Is 20 minuten voor aanvang van de wedstrijd, omgekleed, op het veld.

2.1.1.3 Zorgt voor scheidsrechtersattributen Een scherp klinkende fluit.

2.1.1.4 Draagt voorgeschreven schoeisel en kleding Afwijkende kleur shirt, bij voorkeur grijs (of oranje). (Gewenst: bijpassende lange zwarte broek, zwarte schoenen).

2.1.1.5 Controleert wedstrijdomgeving en -materialen Controleert ingevulde wedstrijdformulier (spelerskaarten/ coachlicenties), en controleert tevens op veiligheid op en rond het speelveld.

2.1.1.6 Overlegt met begeleiders van de teams Stelt zich, voor de wedstrijd, voor aan beide coaches.

2.1.1.7 Gaat correct om met alle betrokkenen Is netjes in de uitleg, geeft correcte antwoorden, schreeuwt niet en is beleefd naar de deelnemers.

2.1.2 Past de spelregels toe

2.1.2.1 Start wedstrijd volgens de regels Start met 5 spelers van beide teams. Voert de sprongbal uit volgens de spelregels.

2.1.2.2 Past de spelregels toe Laat de wedstrijd doorgaan waar mogelijk, en grijpt in volgens de basisspelregels, indien nodig.

2.1.2.3 Onderbreekt de wedstrijd bij overtredingen en fouten

Fluit helder/luid bij overtredingen of fouten of andere situaties die daar om vragen. Toont met juiste spelhervattingen aan de correcte strafuitvoer bij de desbetreffende fout of overtreding te weten.

2.1.2.4 Verduidelijkt beslissingen met signalen Maakt beslissing duidelijk, al dan niet met de juiste signalen, en geeft duidelijk aan wat de spelrichting is.

2.1.2.5 Kent scores toe en laat gegevens noteren

Laat tafel-official de scores, straffen en overige administratie aantekenen op score-formulier, door middel van het tonen van de juiste signalen of het verbaal doorgeven van fouten.

2.1.2.6 Straft bij wangedrag en onregelmatigheden Geeft op de juiste momenten U,T en D-fouten.

2.1.2.7 Handelt volgens de reglementen Laat wedstrijd op tijd beginnen en weet hoe te handelen als dit niet het geval is.

2.1.3 Begeleidt wedstrijden

2.1.3.1 Kiest positie die waarneming optimaal mogelijk maakt

Laat tijdens de wedstrijd zien dat hij kennis heeft van de uitgangspositie van leidende en volgende scheidsrechter.

2.1.3.2 Handelt als veiligheid in het geding komt

Onderbreekt de wedstrijd bij een 2e bal in het veld, natte speelvloer en andere incidenten. Geeft opdracht tot het laten drogen van natte plekken op de vloer.


2.1.3.3 Neemt maatregelen in geval van blessures/ongevallen

Legt spel stil bij blessures of ongevallen.

2.1.3.4 Neemt sportbevorderende maatregelen Laat procedures van wisselen en time-outs goed en snel uitvoeren.

2.1.3.5 Communiceert door middel van signalen Geeft signalen van wissels en time-outs.

2.1.4 Gaat om met de coaches en sporters.

2.1.4.1 Verplaatst zich in de belevingswereld van de sporters

Heeft een enthousiaste en betrokken uitstraling en helpt spelers het spel snel te laten hervatten.

2.1.4.2 Vertoont voorbeeldgedrag Is objectief en heeft een actieve houding. Toont correct gedrag en blijft rustig.

2.1.4.3 Gaat correct om met alle betrokkenen Is netjes in de uitleg, geeft correcte antwoorden, is beleefd, schreeuwt niet .

2.1.4.4 Legt desgewenst op geschikt moment de beoordeling/beslissing uit

Geeft als het spel stil ligt, een korte toelichting op zijn beslissing, indien deze niet duidelijk is. De spelonderbreking dient kort te duren. Legt in voorkomende gevallen -summier- de spelregel uit aan jonge spelers.

2.1.4.5 Stimuleert respectvolle omgang Spreekt spelers en begeleiders aan op ongewenst gedrag.

2.1.4.6 Is na afloop benaderbaar voor spelers en coaches

Geeft spelers en coaches een hand, dankt hen voor de wedstrijd. Is beschikbaar indien coaches/spelers op een correcte manier na afloop een vraag om toelichting hebben.

2.1.5 Werkt samen met collega scheidsrechters.

2.1.5.1 Houdt zich aan gemaakte afspraken met collega scheidsrechter

Maakt voorafgaand aan de wedstrijd afspraken met collega scheidsrechter en stemt het houden aan deze afspraken met collega af.

2.1.5.2 Vraagt feedback en advies aan collega Vraagt om uitleg en waardeoordeel over bepaalde spelsituaties en eigen handelen aan de praktijkbegeleider en/of collega-scheidsrechters.

2.1.5.3 Valt collega scheidsrechter nooit af Steunt collega voor, tijdens en na de wedstrijd.

2.1.5.4 Overlegt op effectieve wijze met collega-scheidsrechter

Overlegt in time-outs en pauzes met collega-scheidsrechter.

2.1.6 Handelt formaliteiten af

2.1.6.1 Controleert of formulier juist is ingevuld Controleert na afloop van de wedstrijd de telling op het scoreformulier, de vermelding van het winnende team en de eindstand.

2.1.6.2 Plaatst handtekening onder volledig ingevuld formulier

Ondertekent scoreformulier na afloop.

2.1.6.3 Vermeldt definitieve verwijdering Controleert of D-fout duidelijk is aangegeven.

2.1.6.4 Levert zo nodig aanvullende verklaring

Bij diskwalificatie van speler en/of coach stuurt de scheidsrechter , eventueel in samenwerking met het verenigingsbestuur, conform de richtlijnen het formulier in dat hoort bij de diskwalificatie.

2.1.6.5 Rapporteert wangedrag

Stuurt, indien van toepassing, verklaring in naar bevoegde instantie, wanneer er ander ongewenst gedrag plaatsvindt dat niet in lijn is met een veilig sportklimaat, eventueel in samenwerking met het verenigingsbestuur.


Bijlage 5. Overzicht arbitragetechniek BS2 Dit overzicht beschrijft in detail wat van scheidsrechters op niveau 2 wordt verwacht op het gebied van arbitragetechniek. Het maakt onderdeel uit van een totaal overzicht voor alle niveaus. Hier wordt slechts niveau 2 beschreven.

BS2

Voor aanvang

Line-up regelen, 6 min voor aanvang Fluiten voor 3 minuten

Sprongbal Voor opgooi posities van de spelers checken

Set play Juiste uitgangspositie lead-trail innemen Boxing-in principe toepassen

Lijnen Wie heeft welke lijn? Alleen eigen lijnen fluiten

Transitie Snel naar nieuwe posities

Oogcontact Kijken naar elkaar bij iedere call Oogcontact bij een fout

Signalen Hard fluiten Aangeven fout of welke overtreding (evt. zeggen) Vervolg: speelrichting of vrije worpen aangeven Nummer evt. zeggen Aangeven score (1, 2 of 3 punten)

Vrije worpen Juiste positie: lead snijpunt bucketlijn/achterlijn; trail: op driepuntslijn ter hoogte van verlengde vrije worplijn

Innemen Juiste plek op het veld laten innemen

Wisselen van positie

Elkaars positie overnemen als de collega een andere positie kiest

Time-out Gebruik time out signaal Bij time out samen overleggen

Wissel Gebruik wisselsignaal

Basketball Scheidsrechter 2 - NBB - Nederlandse … De deelnemer bestudeert onderdelen uit het...

Documents

Transcript of Basketball Scheidsrechter 2 - NBB - Nederlandse … De deelnemer bestudeert onderdelen uit het...