Voorbeelden van Ketenefficiency-projecten in de Industrie

090379 / ANL050 factsheet_Indust2 2 15-07-2010 14:44:15

halffabricaten en energie. Dit eco-cluster maakt transport-, scheidings-, invries- en ontdooistappen overbodig. Met energiebesparing als gevolg. Het werkt als volgt: Ten Kate Groningen smelt varkensspek en haalt hieruit hoogwaardige vetten en eiwitten. De vetten verwerkt Ten Kate zelf. De eiwitten gaan via een pomp naar Gelita. Dit bedrijf isoleert de gelatine uit de nog warme eiwitstroom. Alle restproducten gaan vervolgens terug naar Ten Kate. Een deel van de resterende eiwitten gaat naar AFB. Dit bedrijf zet de eiwitten om in smaakstoffen voor honden- en kattenbrokjes. Elke levering gebeurt zonder het terrein te verlaten. Daardoor zijn er geen transportkosten, wat jaarlijks een besparing oplevert van ongeveer 500.000 vrachtwagenkilometers. Er is geen tijdverlies. Ook blijft de kwaliteit constant en goed controleerbaar. De warmtekrachtcentrale van Avebe voorziet daarbij het hele cluster van energie. Het stroomgebruik is met ruim de helft teruggelopen en de gezamenlijke energierekening daalde met 35%.

D i s t r i b u t i e f a s e :

Optimalisatie distributieProjectvoorbeeld: Combinatieritten

Het vermijden van het zogenaamde leegrijden biedt kansen voor efficiënter transport. Dit blijkt uit een studie van Agentschap NL en de betrokken brancheorganisaties. Nauwe samenwerking tussen verladers en vervoerders draagt bij aan het optimaliseren van transport. En levert een kostenbesparing op. De grootste kansen liggen bij ritten boven de 100 km.

G e b r u i k s f a s e :

Vermindering energiegebruik tijdens productgebruikProjectvoorbeeld: Een kopieerapparaat zonder opwarmtijd

Het bedrijf Océ ontwikkelde een apparaat dat minder energie gebruikt in vergelijking met andere breedformaat elektrofotografische kopieerapparaten en printers. De machine heeft namelijk geen opwarmtijd nodig, zodat de machine uit staat als zij niet in gebruik is. Het energieverbruik is daarmee aanzienlijk lager dan bij andere grote kopieerapparaten. De energiewinst is circa 3,8 GJ per apparaat per jaar. Andere voordelen zijn de lagere gebruikskosten en een reductie van 30% van het verpakkings-materiaal. Waar mogelijk gebruikte Océ gerecycled kunststof en aluminium. De toner is hervulbaar en de machine is helemaal geschikt voor hergebruik en recycling van de materialen.

Projectvoorbeeld: Slim vormgegeven scheepsschroef Het internationale bedrijf Wärtsilä realiseert met een aantal innovaties een energie-efficiencyverbetering bij hun scheepsschroeven. De schroefbladen hebben een hoger rendement, ze zijn smaller en minder kwetsbaar. Een nieuwe naaf verhoogt het rendement van de schroef nog verder. Een nieuw soort roer in combinatie met de schroef levert bovendien nog eens een extra rendement op.

Energie-efficiencyverbetering kunt u binnen uw onderneming realiseren. Maar ook buiten de bedrijfspoort. Dat noemen we ‘ketenefficiency’. Bij ketenefficiency komt de omgeving in beeld. Denk daarbij aan uw klanten, toeleveranciers en distri-buteurs. Maar ook aan andere bedrijven, zoals de omliggende bedrijven op uw bedrijventerrein.

Voorbeelden van ketenefficiency-projecten in de industriële sector

In deze factsheet staan enkele voorbeelden van ketenefficiency-projecten uit de industriële sector. Deze voorbeelden komen uit de praktijk; het zijn in veel gevallen projecten geweest onder coördi-natie van Agentschap NL. Voor een toelichting op de product-levenscyclus wordt verwezen naar de brochure ‘Kansen in de keten’.

G r o n d s t o f f a s e :

MateriaalbesparingProjectvoorbeeld: Dunnere lamellen

Hunter Douglas is een producent van raam- en gevelbekleding. Het bedrijf ontwikkelde een nieuw soort lamellen, waarvoor 15% minder aluminium nodig is. De lamellen hebben nog steeds dezelfde dikte, maar door een speciale ribbelstructuur is minder aluminium nodig. Deze productaan-passingen leveren het bedrijf een besparing op van circa 0,4 petajoule. Dit is vergelijkbaar met het elektriciteitsverbruik van 28.000 huishoudens.

Projectvoorbeeld: Verpakking vinyldraad Het bedrijf Draka Kabel BV heeft een nieuwe verpakking nodig voor vinyldraad van 100 meter. Draka Kabel ontwikkelt hiervoor een achtkantige verpakking, de zogenaamde Octabox. Dankzij een nieuwe constructie is de Octabox driemaal sterker dan de oude verpakking, zonder dat extra karton nodig is. Hiermee bespaart Draka jaarlijks circa 50.000 kg karton.

Projectvoorbeeld: Verpakken in paardendekensKantoormeubelproducent Kinnarps en keukenmeubelproducent Alma Nova verpakken hun producten voortaan in paardendekens. Dat betekent dat zij amper nog verpakkingsmateriaal nodig hebben, zoals karton of plastic. De paardendekens leveren een kostenreductie op en zorgen voor een lagere milieubelasting.

P r o d u c t i e f a s e :

Samenwerking op locatieProjectvoorbeeld: Dierlijke vetten en eiwitten

Door vestiging van bedrijfsmatig aan elkaar gerelateerde bedrijven op één terrein (een ‘eco-cluster’) worden transportafstanden kleiner en zijn sommige processtappen overbodig. Een voorbeeld is de samenwerking tussen Ten Kate Groningen, Gelita Nederland, AFB en Avebe. Deze bedrijven liggen op hetzelfde bedrijventerrein en leveren elkaar onderling eindproducten,

090379 / ANL050 factsheet_Indust3 3 15-07-2010 14:44:15

A f d a n k i n g s - o f h e r g e b r u i k s f a s e :

Optimalisatie van productafdanking en -herverwerkingProjectvoorbeeld: Nieuw ontwerp LPG-vulpistool

Machinefabriek Boessenkool uit Almelo ontwerpt een nieuw pistool om LPG te tanken. Hierbij ontsnapt per tankbeurt minder LPG-gas: niet 10 cm³ maar 3,5 cm³. Daarnaast zijn de onderdelen van het nieuwe vulpistool 20% kleiner en is het nieuwe vulpistool 10% lichter. Het is gemaakt van aluminium, roestvrij staal en volledig recyclebaar kunststof. Na afdanking is het pistool eenvoudig te demonteren.

Projectvoorbeeld: Slijtagevermindering bij textielreiniging Textielbeheer Nederland onderzoekt hoe bij het wassen, bleken, drogen en finishen van textiel de slijtage zo min mogelijk kan zijn. De hele keten is daarbij betrokken: textielleveranciers en wasserijen, maar ook machine-bouwers en zeepfabrikanten. De proeven laten zien dat er volop mogelijk-heden zijn om textielslijtage bij de reiniging van textiel terug te brengen. Minder textielslijtage levert zowel energiebesparing als kostprijsbesparing op.

Projectvoorbeeld: Recyclebare bureaustoelDe Amerikaanse kantoorinrichter Herman Miller heeft de Mirra ontwikkeld, de eerste cradle to cradle-bureaustoel. Mirra is 96% recyclebaar; de stoel zelf is al gemaakt van 42% gerecycled materiaal. De materialen van de Mirra kunnen zonder kwaliteitverlies worden hergebruikt. Op deze manier wordt de kringloop gesloten.

Projectvoorbeeld: Koolstoflijm in de bouwC-Fix is een constructiemateriaal dat uit aardolie wordt gewonnen. C-Fix komt van aardoliefracties die anders zouden worden verbrand. De eigen-schappen van het materiaal liggen tussen cementbeton en asfalt in. Het materiaal biedt dus mogelijkheden voor toepassingen in de bouw. C-Fix heeft een snellere hardingstijd dan cementbeton. Het is sterk, flexibel, waterdicht, geluiddempend en resistent tegen zuren en basen. Het koolstofmateriaal is een alternatief voor andere bouwproducten waarvan productie leidt tot energiegebruik en CO2-emissie. Bovendien kan C-Fix tot 100% worden hergebruikt zonder kwaliteitsverlies.

Optimalisatie functievervulling Projectvoorbeeld: Kopieën in plaats van een kopieerapparaat

Waarom zou elk bedrijf zelf het beheer moeten doen van hun kopieer-apparaten? Kopieerbedrijf Xerox ontdekte een besparingsmogelijkheid in de keten. De onderneming levert ook kopieerdiensten aan klanten. Hierdoor blijft Xerox de eigenaar van het kopieerapparaat en heeft zo volledige invloed op de levenscyclus van de machines. Is een apparaat aan vervanging

Optimalisatie van de distributie: Efficiënter transport door combinatieritten

Energiebesparing tijdens productgebruik: een kopieerapparaat dat niet eerst hoeft op

te warmen

toe, dan wordt deze gestript. Xerox kijkt alle kwalitatief goede onderdelen na en gebruikt deze opnieuw. Dit levert een aanzienlijke besparing op, voor zowel klant als dienstverlener. Dit is een voorbeeld van optimalisatie functievervulling.

090379 / ANL050 factsheet_Indust4 4 15-07-2010 14:44:21

Agentschap NL biedt ondersteuningBij het verkennen van de mogelijkheden tot energie-efficiencyverbetering in de keten staat u niet alleen. Agentschap NL heeft instrumenten en diensten die u ondersteunen. De keten in kaart brengen

Vaak is onvoldoende duidelijk hoe de keten er precies uitziet. Laat staan welke mogelijkheden er allemaal zijn om in uw keten de efficiency te verbeteren. Of om uw keten duurzamer of klimaatneutraal te maken. Agentschap NL biedt hulp om dit duidelijk in beeld te krijgen.

Het proces begeleiden Soms is het wenselijk dat partijen met elkaar om de tafel gaan en de mogelijkheden bespreken voor energie-efficiencyverbetering. Agentschap NL kan u daarin faciliteren en het proces begeleiden.

Deskundige adviseurs inhuren Agentschap NL kan u ondersteunen door deskundige adviseurs in te huren. Deze helpen u inhoudelijk en/of procesmatig bij het onderzoeken van energie-efficiencyverbeteringen in de keten.

Kennis en informatie Agentschap NL heeft veel kennis en informatie om uw vragen te beantwoorden over energie-efficiencyverbetering in de keten.

Dit is een publicatie van:

Agentschap NLNL Energie en KlimaatCroeselaan 15Postbus 8242 | 3503 RE UtrechtT +31 (0) 88 602 2533www.agentschapnl.nl/mja

© Agentschap NL | juli 2010Publicatie-nr. 2mjAP1006

Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Agentschap NL geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten.

Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en wet- en regelgeving.

De divisie NL Energie en Klimaat versterkt de samenleving door te werken aan de energie- en klimaatoplossingen van de toekomst.

•

•

•

•

Slim ontworpen scheepsschroef gebruikt

minder energie tijdens varen

Textiel slimmer wassen, drogen of bleken

vermindert textielslijtage

Reststoffen kunnen soms goed opnieuw als grondstof of bouwstof worden ingezet

Optimalisatie functievervulling: Wat is nodig: kopieën of een heel kopieerapparaat

inclusief onderhoud e.d.?

090379 / ANL050 factsheet_Indust1 1 15-07-2010 14:44:08

© Agentschap NL | april 2012Publicatie-nr. 2MJAP1204

Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Agentschap NL geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten.Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en wet- en regelgeving.

De divisie NL Energie en Klimaat versterkt de samenleving door te werken aan de energie- en klimaatoplossingen van de toekomst.