Hoge daken zijn geschikt voor biodiversiteit; ze zijn onbereikbaar en bieden overzicht voor jagers en prooi

Hoge daken zijn plekken voor feest en vertier met de binnenstad als decor

Er is ruimte voor grootschalige dak-ecologie in de stenige logistieke omgeving van de haven

Het dak van een monument biedt ook ruimte voor een duurzaam dak

Het 19e eeuwse bouwblok heeft een veelkleurig en intensief gebruikt daklandschap

Grote commerciële gebouwen worden verrijkt met publieke dakparken

Het blauw dak weerspiegelt de immer veranderende Rotterdamse lucht

Esthetische daktuinen contrasteren met het stoere decor van de binnenstad

Stevige daken krijgen nieuw leven met stadslandbouw

Er is ruimte voor grootschalige energie-oogst in zonneakkers op de daken van loodsen in de haven

De suburbane straat heeft een efficiënt daklandschap

Grote daken van parkeergarages bieden ruimte voor sportlandschappen

Een energielandschap volgt de stede-bouwkundige compositie van de naoorlogse stempelwijk

Hoge daken vangen veel wind, vooral als ze pal op het westen zijn georiënteerd

Hoge daken bieden ruimte voor afzondering en concentratie, uitzicht en inzicht

Rotterdam heeft een uniek daklandschap dat door de geschiedenis is gevormd. Na de oorlog zijn vooral veel platte daken toegevoegd, van laag in de haven tot zeer hoog in de binnenstad. In Rotterdam ligt 14,5 km2 aan platte daken. Op al die daken -van plat tot puntig en van groot tot klein- is veel meer mogelijk dan we soms denken. De gemeente Rotterdam wil het medegebruik van de daken stimuleren. Als iedereen meedoet kan er een veelkleurig en uniek Rotterdams daklandschap ontstaan.

In een drukke stad met een hoge dichtheid biedt het daklandschap de ruimte voor een multifunctioneel gebruik, een potentieel dat vraagt om benut te worden. Rotterdam heeft opgaven op het gebied van waterberging, verkoeling en vergroening van de stad en het duurzaam opwekken van energie. Daarvoor is volop ruimte op de daken van de stad. Het Rotterdamse daklandschap is bovendien uitermate geschikt voor stedelijke activiteiten, van een eigen terras tot openbare dakparken.

K A N S E N V O O R E E N D U U R Z A A M

R O T T E R D A M SDAKLANDSCHAP

Groene daken zijn begroeide daken. Deze kunnen extensief zijn, in de vorm van een sedumdak of een grasdak. Een intensief groen dak is toegankelijk en heeft meer diverse beplanting.

Blauwe daken zijn daken die extra regenwater kunnen bufferen in tijden van hevige regenval. Deze daken hebben vaak een speciaal krattensysteem onder een vegetatielaag waar water wordt opgevangen.

Rode daken worden actief gebruikt voor activiteiten zoals sporten, feesten, vergaderingen en borrels.

Op gele daken wordt duurzame energie opgewekt. De meest voorkomende methode hiervoor is met zonnepanelen.

TYPEN DUURZAME DAKEN

NAOORLOGSE STADSWIJKCollectiviteit en efficiëntie

De naoorlogse stadswijken met hun stempelbebouwing hebben een bijzondere planmatige opzet. Er is veel openbaar groen in deze wijken. Gezien de sociale samenstelling van de bevolking in deze wijken is een dakoppervlak dat functioneel kan worden gebruikt voor energiebesparing vooral interessant. Door zonnepanelen of kleine windturbines in lijn te plaatsen met de moderne opzet van de bebouwing ondersteunen zij de stedebouwkundige compositie. Extensief groen draagt bij aan de isolatie evenals verkoeling van woningen en biedt tevens een aantrekkelijker beeld voor hoger gelegen appartementen. De energie-efficiënte ingrepen kunnen worden gecombineerd met het vasthouden van water.

19E EEUWSE STADSWIJKMix van private en collectieve initiatieven

Deze stedelijke wijken met gesloten bouwblokken hebben een hoge druk op de publieke ruimte. Hierdoor is het dakoppervlak een geschikte plek voor menselijke activiteit bijvoorbeeld als dakterras of groentetuintje. De grotere bouwvolumes kunnen voorzien in gezamenlijk gebruik. Hier kan bijvoorbeeld op collectieve schaal stadslandbouw worden bedreven. Dit geldt overigens alleen voor de gebouwen met een plat dak. Deze oppervlakken zijn ook geschikt voor het vasthouden en hergebruik van regenwater. Schuine daken kunnen worden ingezet ten behoeve van eigen energieproductie. Al deze ingrediënten maken het daklandschap van de 19e eeuwse stadswijk een rijke en gevarieerde mix van private en collectieve initiatieven.

COMPACTE STADDiversiteit en stedelijk leven

De compacte stad biedt een gevarieerd stedelijk daklandschap met uiteenlopende mogelijkheden voor duurzaam gebruik van daken. De bebouwings- en bevolkingsdichtheid zijn hoog in de compacte stad, de hoeveelheid publieke ruimte is beperkt. Het daklandschap kan hier worden beschouwd als uitbreiding van het publieke domein op het maaiveld. Uiteenlopende activiteiten zijn mogelijk, afhankelijk van hoogte en de grootte van het dakoppervlak. Dit geldt met name voor publieke gebouwen en kantoren. Woongebouwen bieden vooral mogelijkheden voor collectief gebruik van het dak. Uiteenlopende vormen van vergroening van park tot sedum, bieden een aantrekkelijke aanblik. Het stedelijke stenige karakter maakt dat daken geschikt zijn voor het vasthouden en mogelijk hergebruik van water. De daken van hoge gebouwen vangen meer wind en hebben geen schaduw waardoor deze geschikt zijn voor energieproductie.

HAVENEfficiëntie en de grote schaal

De Rotterdamse havens worden gekenmerkt door een functionele inrichting en organisatie. Grootschalige aaneengesloten bebouwing wordt omgeven door veel verharding voor benodigde infrastructuur en logistieke ruimte. Samen vormen ze een vrijwel volledig verharde context. Door hier dakoppervlak te vergroenen, in intensieve of extensieve vorm kan het ecologisch potentieel van het havengebied flink worden vergroot in combinatie met energiebesparing en verkleining van hittestress die hier in de zomer hoog oploopt. Ook zijn de grote dakoppervlakken geschikt voor substantiële energieoogst door middel van het op grote schaal plaatsen van zonnepanelen. Draagkracht en context van de gebouwen bepalen de meest geschikte dakfuncties.

SUBURBANE WIJKPrivate initiatieven

De suburbane gebieden bestaan overwegend uit grondgebonden woningen met tuinen. De lage bebouwings- en bevolkingsdichtheid maakt dat er weinig reden is voor dakactiviteit. Daken kunnen efficiënter worden gebruikt voor energiebesparing. Het plaatsen van zonnepanelen aangesloten op een eigen batterij brengt de energierekening omlaag. Kleine windturbines hebben een vergelijkbaar effect. Extensief groen op daken isoleert en verkoelt de woning en drukt daarmee ook de energiekosten. Huishoudens voorzien steeds meer in hun eigen energieproductie. Woningen met een overwegend verharde voor- en achtertuin kunnen worden voorzien van een ‘retentiedak’: een dak dat het regenwater vasthoudt.

ELK TYPE STAD BIEDT ANDERE MOGELIJKHEDEN

HAVEN COMPACTE STAD SUBURBANE WIJKNAOORLOGSE WIJK 19e EEUWSE STADSWIJK

K A N S E N V O O R E E N D U U R Z A A M

R O T T E R D A M SDAKLANDSCHAP

energietoren

dakpark

extensiefblauw-groen dak

sportdak

dakterras club

stadsboerderij

zelfvoorzienendcomplex

collectiefdakterras

ecologisch dak

collectieve buitenruimte

multi-energie dak

zonne-energie akker

kleinschalige zonne-energie

kleinschaligewindenergie

extensief groen

retentiedak

collectievedakakker

dakterras

kleinschaligeenergie oogst energiedak

lineair zonnedak

lineair winddak

extensief groen