Vitale dorpen, wat is daarvoor nodig?

Vitale dorpen, wat is daarvoor nodig?

Frans Thissen

Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies

Vitale dorpen

Wulvergem

Loil

22Vitale dorpen, wat is daarvoor nodig?

Vooraf

Sociale infrastructuur (Voorzieningen, Verenigingen, Activiteiten): Voorwaarde én Resultaat van menselijk handelen

Leefbaarheid: oordeel van bewoners over hun omgeving (wordt de omgeving als passend ervaren)

Sociale vitaliteit: inspanningen en initiatieven van bewoners gericht op hun omgeving (actief, open, betrokken)

Vitale dorpen, wat is daarvoor nodig? 3

Maatschappelijke ontwikkelingen

Economie Schaalvergroting (mondialisering) Opkomst van de kenniseconomie

Demografie Opleidingsmigratie (ontgroening) Vergrijzing (krimp)

Beleid Tussen Rechtvaardigheid en Efficiency

Sociaal-cultureel


Sociaal-culturele veranderingen in dorpen


Autonome dorp

Oordeel over de voorzieningen in het dorp is belangrijk

“We hebben nog een kleine supermarkt en we hebben nog een bakker … Want als je dat niet meer hebt op een dorp … en dat zouden we misschien meer moeten gaan beseffen met z’n allen”

Woondorp

Oordeel over de eigen woning en de woonomgeving is belangrijk

“Eigenlijk hebben we heel doelbewust voor dit dorpje gekozen want het is … de Parel van de Zak. En die Zak sprak ons vreselijk aan … Het landschap trok ons ontzettend”

Verschillen tussen bewoners / dorpen


Van autonoom dorp naar woondorp

Autonome dorp

Je bent er geboren of opgegroeid, je komt ‘van het dorp’ (leefpaden)

Je werkt er en je doet er je boodschappen: je woont ‘op het dorp’ (dagpaden)

Traditioneel referentiekader: machtig beeld

Woondorp

Je bent er gaan wonen om de mooie woning en aangename woonomgeving

Voor je sociale contacten en voorzieningen ben je niet afhankelijk van het dorp

Opkomend referentiekader


De sociale staat van het platteland (SCP) Thuis op het Platteland: Leefsituatie op

het Nederlandse platteland is gunstig: Gunstige woonsituatie Toenemende mobiliteit Grotere betrokkenheid bewoners

Het beste van twee werelden: Dorpsgemeenschappen zijn nog steeds hecht maar veranderen (worden losser)

Het platteland van alle Nederlanders: Oordeel over platteland positief, maar men is negatief over veel ontwikkelingen

Overgebleven Dorpsleven: Leefbaarheid op het platteland is beter,

mede dankzij de sociale samenhang en de bevolkingssamenstelling

Sociale vitaliteit op het platteland is niet beter: Hechte dorpen zijn niet perse vitaal


Leefbaarheid in het autonome dorp: de spiraal omlaag

Ontwikkeling aantal inwoners

Ontwikkeling aantal

voorzieningenOntwikkeling Leefbaarheid


Leefbaarheid in het woondorp: de spiraal omhoog

Ontwikkeling Leefbaarheid

Ontwikkeling gemeenschaps-

initiatieven(voorzieningen)

Ontwikkeling woonfunctie binnen de

streek

Regiovorming


Gemeenschapsinitiatieven (sociale vitaliteit)

Leveren voorzieningen op die als resultaat van de leefbaarheid zijn te beschouwen

Voorziening gecreëerd door de dorpssamenleving: Sociale vitaliteit van bewoners

Sociale vitaliteit ontwikkelt zich van dorp tot dorp verschillend


Loil

Sociale vitaliteit van dorpen



1. Kwaliteit van de woonfunctie (woning en directe woonomgeving)

2. Ontmoetingsplekken die zich kenmerken door ‘openheid’ naar alle bewoners

3. Sociaal kapitaal: bewoners met grote sociale netwerken die kunnen binden maar ook bruggen kunnen en willen bouwen

4. Actieve oriëntatie van bewoners op de veranderende identiteit van hun dorp: “vertellen van verhalen”


1. De kwaliteit van het wonen

goed, aangenaam en veilig wonen, vrij van overlast in een mooi en natuurlijk landschap

met identiteit


2. Ontmoetingsfunctie: het dorpshuis als ‘Third Place’


3. Sociaal kapitaal

Bewoners met grote sociale netwerken die kunnen binden én die bruggen kunnen en willen bouwen


4. Veranderende identiteit en het Vertellen van Verhalen

Wulvergem

Loil



Frans Thissen

Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies

Vitale dorpen, wat is daarvoor nodig?

Documents

Transcript of Vitale dorpen, wat is daarvoor nodig?