Een informatiepakket voor een werkstuk of spreekbeurt

VERENIGDE NATIES

COLOFON 2e herziene versie Tekst: Harry de Ridder Illustraties: CMO en zijn licentiegevers, Flickr, VN, R. Gits

II

De Scriptieservice Nieuwe Stijl is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van Kerk en Wereld en door een solidariteitsbijdrage van de gezamenlijke religieuzen in Nederland via de commissie PIN. © Centrum voor Mondiaal Onderwijs, Nijmegen, 2016

Centrum voor Mondiaal Onderwijs Postbus 9108 6500 HK Nijmegen tel. 024-3613074 e-mail: cmo@fm.ru.nl http://www.cmo.nl

De inhoud is met zorg samengesteld. Mocht u van mening zijn dat inbreuk is gedaan op uw auteursrechten of beeldrechten, dan verzoeken wij u vriendelijk contact met ons op te nemen via cmo@fm.ru.nl.

III

INHOUD Nooit meer oorlog! pag. 1 De VN in het kort pag. 3 Zorgen voor vrede en veiligheid pag. 5 Dagboek van een Nederlandse vredessoldaat pag. 6 Op hoop van zegen pag. 6 Vrijheid van meningsuiting pag. 7 De lach van Abdullatif pag. 8 Zelfstandig pag. 9 Van Nederlands-Indië naar Indonesië pag. 10 Strijden tegen armoede pag. 11 Unicef pag. 11 FAO pag. 12 WFP pag. 12 Nederlandse hulp pag. 12 UNHCR pag. 13 Duurzame ontwikkelingsdoelen pag. 14 De ontwikkelingsdoelen nader bekeken pag. 16 De Verenigde Naties en het milieu pag. 19 De Nacht van de VN pag. 21 Een leuk bijbaantje: jongerenvertegenwoordiger bij de VN pag. 21 Een beroemde voorganger… pag. 22 Interviews met de Nederlandse JV’s pag. 23 Aantekeningen pag. 25 Meer op internet pag. 27

IV

1

NOOIT MEER OORLOG! De Verenigde Naties (VN) zijn in 1945 opgericht. Dat is niet toevallig. In dat jaar eindigde de Tweede Wereldoorlog (1939-1945). Om de geschiedenis van de VN te begrijpen, moeten we eerst terug naar die verschrikkelijke oorlog. In de Tweede Wereldoorlog zijn er vele miljoenen mensen omgekomen. De schattingen van het aantal slachtoffers lopen nogal uiteen. Het aantal militaire slachtoffers wordt geschat tussen de 19 en 25 miljoen. Het aantal burgerslacht-offers loopt uiteen van 14 miljoen tot 47 miljoen! Onder die 47 miljoen reke-nen we ook de 20 miljoen mensen die door ziekte (meestal het gevolg van een tekort aan voedsel en medicijnen) zijn gestorven. De Duitsers hebben in zogeheten ver-nietigingskampen twaalf miljoen men-sen omgebracht. Van dat getal zijn we vrij zeker, omdat de Duitsers lijsten van hun slachtoffers bijhielden. De helft van die twaalf miljoen mensen was van joodse afkomst. De meest bekende van hen was mis-schien wel Anne Frank. Zij zat onderge-doken in Amsterdam (haar onderduik-adres is nu het Anne Frank Huis). Na te zijn verraden is de familie Frank opgepakt. Anne is in maart 1945 in het concentratiekamp Bergen-Belsen in Duitsland omgekomen. De andere helft van die 12 miljoen kampslachtoffers bestond uit zigeu-ners, gehandicapten, homoseksuelen, Jehova’s getuigen en politieke tegen-standers. Na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog was de leus: ‘Nooit meer oorlog!’ Een van de manieren om nieuwe oorlo-gen te voorkomen, is de oprichting van de Verenigde Naties geweest.

Londen na een bombardement

Anne Frank

Zwaar ondervoede joodse gevangenen in Buchenwald, bij hun bevrijding op 16 april 1945

2

Wereldoorlog Er zijn twee wereldoorlogen geweest (1914-1918 en 1939-1945). De term wereldoor-log wordt niet gebruikt omdat álle landen van de wereld meededen, maar het waren er wel veel. In de Eerste Wereldoorlog ging het om 34 landen; in de Tweede Wereld-oorlog ging het om zo’n 65 landen, van wie er rond de veertig landen hebben meege-vochten. Nieuw aan de wereldoorlogen was niet alleen het grote aantal landen dat meedeed. Nieuw was ook het grote aantal burgerslachtoffers. Tot aan de Eerste Wereldoorlog waren oorlogen een treffen tussen militairen. Er kwamen bij die oorlogen wel burgers om, maar in kleine getale. In de Eerste Wereldoorlog waren er nog veel meer militaire slachtoffers dan burgerslachtoffers, zo’n achttien miljoen tegenover één miljoen. Die ene miljoen burgerslachtoffers was echter al veel meer dan in de oorlogen tot dan toe. In de Tweede Wereldoorlog was het aantal burgerslachtoffers (65%) zelfs groter dan het aantal militaire slachtoffers (35%) (zie verder pag. 1).

Het schilderij ‘Guernica’ van Pablo Picasso stamt uit 1937. In dat jaar werd voor het eerst in de geschiedenis een bombardement uitgevoerd op burgers. Dat gebeurde tijdens de Spaanse bur-geroorlog. Bij het bombardement kwamen 1500 inwoners van het Spaanse dorp Guernica om. In het hoofdkantoor van de Verenigde Naties hangt een kopie van het schilderij in de vorm van een wandtapijt. Het is aan de VN geschonken door de miljonair Nelson Rockefeller. Het wandtapijt moet de leden van de VN herinneren aan de reden waarom ze zijn opgericht: nooit meer oorlog!

Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontstaat al het idee dat ‘vrije landen’ moeten samen-werken om oorlogen te voorkomen. President Roosevelt van de Verenigde Staten van Amerika bedenkt de naam voor het samenwerkingsverband: Verenigde Naties, afge-kort tot VN. 26 Landen bespreken in 1942 met elkaar de oprichting van de VN. De plannen worden tussen 1942 en 1945 verder uitgewerkt. In juni 1945 ondertekenen vijftig landen, waaronder Nederland, het Handvest van de Verenigde Naties. Hierin staat hoe de VN moet worden bestuurd. De Tweede Wereldoorlog eindigt officieel op 14 augustus 1945. Op 24 oktober 1945 treedt de VN in werking. Vanaf die tijd vieren we wereldwijd elk jaar op 24 oktober de Dag van de Verenigde Naties.

3

DE VN IN HET KORT Er zijn 194 landen in de wereld. Van hen zijn er 192 lid van de Verenigde Naties. De enige twee landen die géén lid zijn, zijn Vaticaanstad en Taiwan. Vaticaanstad wil niet. Taiwan mag niet. China beschouwt Taiwan als een afvallige provincie en houdt het lid-maatschap van Taiwan tegen.

Het hoofdkantoor van de VN staat in New York. In dit gebouw is ook de vergader-zaal van de Algemene Vergadering. Dat is de belangrijkste afdeling van de VN. Daar komen alle 192 leden op de derde dinsdag van september bij elkaar. Ze ver-gaderen dan drie maanden lang. Soms zijn er spoedvergaderingen; die kunnen het hele jaar door plaatsvinden. De 192 landen hebben allemaal één stem; alle stemmen wegen even zwaar (de stem van Nederland is dus net zo veel waard als de stem van de Verenigde Staten). Een voorstel van de Algemene Vergade-ring is aangenomen als tweederde van alle stemmen voor is (128 van de 192). Belangrijk is ook de Veiligheidsraad. Die heeft als taak de vrede en veiligheid te bewaren. De Veiligheidsraad bestaat uit vijftien leden. Vijf leden zijn permanent lid: China, Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland en de Verenigde Staten. De andere tien landen wisselen steeds om de twee jaar. Elk land komt wel eens aan de beurt. Stemmingen bij de Veiligheidsraad gaan anders dan bij de Algemene Vergadering. Als één van de vijf permanente leden te-gen een voorstel is, gaat het niet door. Een voorstel is aangenomen als alle vijf permanente leden voor zijn én vier andere leden. Meer over het werk van de Veiligheidsraad vind je op pag. 5. De Economische en Sociale Raad (Ecosoc) houdt zich vooral bezig met toe-zicht op economische en sociale zaken. Daaronder valt armoedebestrijding, hulp aan kinderen en moeders, hulp aan vluch-telingen enz. Ecosoc houdt bijvoorbeeld toezicht op het werk van Unicef (voor kinderen) en op het werk van UNHCR (voor vluchtelingen).

4

Een veel gehoorde klacht over de VN is dat de organisatie zo bureaucratisch is. Er zou-den veel te veel ambtenaren werken die te veel regeltjes bedenken. In werkelijkheid werken op het Secretariaat van de VN tus-sen de zes– en zevenduizend ambtenaren. Dat zijn minder ambtenaren dan er werken in een grote stad als New York, waar de VN gehuisvest zijn. De hoogste ambtenaar van het Secretariaat is de secretaris-generaal (SG). Sinds de oprichting van de VN zijn er acht SG’s ge-weest. Op dit moment is de Zuid-Koreaan Ban Ki-moon secretaris-generaal. Hij regelt de werkzaamheden op het Secretariaat. Hij kan bemiddelen in conflicten tussen lidsta-ten. Hij vertegenwoordigt de VN en praat bijvoorbeeld met staatshoofden en politici van de lidstaten. De laatste twee organisaties die we hier wil-len noemen vind je niet in New York, maar in Den Haag. De eerste is het Internationaal Gerechts-hof. Gerechtshof is een ander woord voor rechtbank. Een land dat in conflict is met een ander land (bijvoorbeeld over een stuk grond) kan een rechtszaak tegen dat land aanspannen. De landen moeten zich hou-den aan de uitspraak van het gerechtshof. De tweede is het Internationaal Strafhof. In deze rechtbank worden mensen berecht die verdacht worden van oorlogsmisdrijven. Tot nu toe zijn er twee verdachten aan het Internationaal Strafhof overgedragen, bei-den afkomstig uit Kongo: Thomas Lubanga en Germain Kitanga. Zij worden verdacht van massamoord en het inzetten van kind-soldaten. De Verenigde Staten hebben het Internatio-naal Strafhof niet erkend. Dit land wil niet dat Amerikaanse soldaten berecht kunnen worden voor oorlogsmisdaden. Sterker nog: de VS hebben de Den Haag Invasiewet aan-genomen. Die wet verplicht het land om Nederland binnen te vallen als er een Ame-rikaanse soldaat wordt overgedragen aan het Internationaal Strafhof in Den Haag. We zijn gewaarschuwd!

Het Internationaal Gerechtshof bevindt zich in het Vredespaleis in Den Haag

Ludiek protest tegen de Amerikaanse wet. Op het strand van Scheveningen houden mensen wacht tegen een Amerikaanse invasie van Nederland.

5

ZORGEN VOOR VREDE EN VEILIGHEID Elk land dat lid wordt van de VN moet het Handvest van de Verenigde Naties onder-tekenen. In dat Handvest staat dat een land geen geweld mag gebruiken tegen een ander land. Als er een conflict is, moeten landen dat vreedzaam proberen op te lossen. De Veiligheidsraad (zie pag. 3) helpt con-flicten tussen landen op te lossen. Dat kan op verschillende manieren: Als het conflict nog niet tot oorlog heeft geleid, bekijkt de raad of het conflict vreedzaam kan worden bijgelegd, bij-voorbeeld via onderhandelingen. Als het conflict wél tot oorlog heeft ge-leid, probeert de raad de strijdende par-tijen over te halen tot een staakt-het-vuren. De raad kan dan een vredesmacht naar het conflictgebied sturen. Die vre-desmacht moet de strijdende partijen uit elkaar houden. Vredesmachten bestaan uit soldaten van verschillende landen die lid zijn van de VN. Ze dragen blauwe helmen of baretten met het woord UN (United Nations, En-gels voor Verenigde Naties). Ze worden om die reden vaak blauwhelmen ge-noemd. Ze dragen blauwe helmen om ze niet te verwarren met soldaten van de strijdende partijen. Ook Nederland heeft regelmatig blauw-helmen geleverd: bijvoorbeeld in Liba-non, op Cyprus, in Bosnië, in Cambodja, in Angola, op de grens van Ethiopië en Eritrea en nog meer landen. Als landen die in conflict met elkaar zijn, zich niets van de Veiligheidsraad aantrek-ken, kan de raad sancties opleggen. Sancties zijn strafmaatregelen, bijvoor-beeld een boycot van alle producten uit de strijdende landen. Zo probeert de Vei-ligheidsraad landen te dwingen om mee te werken.

De vertegenwoordiger van de Filippijnen onderte-kent in 1945 het Handvest van de Verenigde Naties

�

�

Pakistaanse blauwhelmen in Kongo

�

Nederlandse blauwhelmen

6

Dagboek van een Nederlandse vredessoldaat Ron Gits is een ervaren soldaat. Hij is uitgezonden geweest naar Suriname, Libanon en Irak. In 2007 wordt hij uitgezonden naar Soedan in Afrika. Hij werkt daar als foto-graaf voor de VN-missie UNMIS. Hij heeft daarover een dagboek bijgehouden waaruit we hier enkele fragmenten laten zien. De foto’s heeft hij zelf gemaakt. Ron moet met zijn VN-collega’s uit dertig verschillende landen toezien op de naleving van een vredesakkoord tussen het rebellenleger SPLA en het officiële leger van Soe-dan. Zijn verhaal en de foto’s geven een indruk hoe een VN-vredesmissie werkt.

Op hoop van zegen Zes voertuigen met 12 lekke banden, drie beschadigde velgen, een niet goed werkend remsysteem, een kapotte accu, afgepei-gerde bumpers, ondeugdelijke verlichting, geen geschikt ge-reedschap en losstaande ‘schiet’stoelen op de achterbank. Zie hier het trieste resultaat van het achterstallige onderhoud aan de voertuigen. Onze teamleider, de Keniaan Boniface Yebei, is moe geworden van onze klachten en draagt ons op ze naar het hoofdkwartier in Kadugli te brengen voor onderhoud en her-stel. Uiteindelijk gaan slechts twee voertuigen richting Ka-dugli. Want een simpel rekensommetje leert dat er maar 18 banden over zijn. Per voertuig vijf banden (4 + een reserve) = 30 banden - twaalf lekke banden = 18 banden voor vier voer-tuigen. Twee moeten er op patrouille en de rest naar Kadugli. De twee reservebanden gaan met ons mee en de patrouille neemt eigenlijk een onverantwoord risico en hoopt niet op een lekke band. Twee wielloze voertuigen blijven treurend en staande op hoopjes stenen achter op het kamp in Kauda. Daags te voren pak ik dingen in die we doorgaans op reis mee-nemen, maar een rit van 120 kilometer in onherbergzaam ge-bied vraagt toch om wat meer aandacht. Zo gaat de Medical Kit als eerste mee. Dit is een grote tas vol met medicijnen, injectienaalden, verbandmiddelen en zelfs verdovende midde-len, om ons in geval van verwonding bij te staan. Want een ziekenhuis, dokter of hulppost is in geen velden of wegen te zien. Ook de noodrantsoenen gaan mee want als het gaat rege-nen dan kan het zomaar gebeuren dat je in the middle of no-where komt vast te zitten en dat je daar de nacht doorbrengt. Grote en zwaarbeladen vrachtwagens rijden hier de weg hele-maal kapot. De wat kleinere auto’s moeten dan een andere weg zoeken. Het rijden is niet zonder gevaar omdat er in het gebied rondom Kadugli enorm veel mijnen zijn gelegd. Alleen de ‘hoofdweg’ is vrijgemaakt van mijnen en deze veilige route wordt gemarkeerd door witgeschilderde stenen aan beide zij-den van de weg. Helaas is het voor ons onvermijdelijk om vele kilometers buiten de gemarkeerde route naar onze bestem-ming te rijden. Op hoop van zegen of zoals ze het hier zeggen: In shalah…

Het VN-kamp in Kauda

7

Vrijheid van meningsuiting Ex-militairen schijnen ze te zijn. Rebellen die hebben gediend in de SPLA. Ze gekomen voor een toespraak van de Brigade-Generaal Ezali Kuku, commandant van het 4e Front SPLA. Het is een bijeenkomst voor militairen die het leger hebben of gaan verlaten. Ze worden opge-nomen in diverse burgerdiensten en wij zijn er bij om te monitoren en er verslag van te doen. Ik heb als patrouillelid de opdracht gekregen om foto’s te maken van deze bijeenkomst. Ik doe mijn werk als VN-fotograaf en bekijk de menigte (866 mannen en vrouwen) van alle kanten om deze bijeenkomst zo goed mogelijk in beeld te brengen. Ik maak een aantal foto’s van militairen die met hun wapens de generaal beschermen. Ze kijken met een ijzingwekkende blik en richten hun wapens op de schare verzamelde onderwijzers, mecaniciens, ambtenaren, juristen en verpleegsters. Ze maken op mij de indruk dat ze met hun wapentuig de menigte willen imponeren om ze zodoende in bedwang te houden. Het maakt niet zoveel uit hoe ik over deze situatie denk en laat de foto’s hun werk maar doen. Oordeel zelf maar want ik realiseer me terdege dat het niet zonder risico is om hier je mening te geven.

Als blauw getooide vredessoldaten van de VN zich laten zien, dan willen de mensen hun me-ning graag geven. Persoonlijk ben ik daar erg blij mee, want daarmee geef je meteen inhoud aan een van de redenen van je aanwezigheid hier: een luisterend oor voor de rest van de we-reld. Ik raakte in gesprek met een van de aanwezigen over het vredesakkoord, de ruggengraat van de huidige vrede en stabiliteit in Soedan. Deze man, die verder anoniem wenste te blijven, had kritiek op een aantal onderdelen van het vredesakkoord en de invoering daarvan in de afgelopen twee jaar. Ik noteer uit zijn mond met name kritiek over de verdeling van de wel-vaart in het land en de veiligheidsmaatregelen en dan met name voor de mensen in de Nuba Mountains. Tot een antwoord van mijn kant komt het echter niet. Een bewapende soldaat zegt tegen me: “Als u vragen wilt stellen dan kunt u dat het beste doen aan een van de aanwezige militairen. De mensen waar u mee praat weten niet wat er alle-maal aan de hand is.” Met zachte doch dwingende hand word ik opgedragen om me bij het VN-inspectieteam te voegen. Ik kan de man waarmee ik in gesprek was nog net de hand schudden en hoor hem nog fel in discussie gaan met een van de overige militairen. Ik voel me beperkt in mijn vrijheid en dat ervaar ik als niet prettig! Quasi nonchalant maak ik nog wel even wat foto’s van de mensen die opdracht gaven om me bij de geïnterviewden weg te halen. Wanneer de volgende dag tijdens het dagelijks overleg iemand zijn beklag doet over mijn ge-drag, schiet dat ook bij mijn maat Martin in het verkeerde keelgat. Hij herinnert de aanwezi-gen eraan dat we volledige ‘bewegingsvrijheid’ hebben en daarom het recht hebben om vrijuit met iedereen te praten over welk onderwerp dan ook.

8

De lach van Abdullatif Abdullatif woont met zijn familie in een vluchtelingenkamp vlakbij Kauda. Het gezin bestaat uit vader, moeder en vijf kinderen. Ze zijn de oorlog in Darfur ontvlucht en leven samen met 158 andere gezinnen in erbarmelijke omstandig-heden op dit kamp. Wat kun je verwachten als je een vluchtelingenkamp be-zoekt? Ik heb daar wel eens foto’s van in de krant zien staan of wat beelden over op de televisie gezien. Nu zijn we als vredessoldaten gestuurd om de wereld getuige te laten zijn van de situatie ter plekke. 261 Vrouwen, 152 mannen en 600 kinderen. Ze krijgen 40% minder voedsel dan vorig jaar. Er zijn twee waterpompen, waar van er een kapot is en ze geven niet voldoende water voor iedereen. Er zijn acht toiletten op het kamp geplaatst door Save the Children en er zijn er nog acht bij het naburi-ge Rode Kruis. Veel mensen hebben malaria, diarree, bloed-armoede, verkoudheid en allerlei ontstekingen. De kleine kliniek van het Rode Kruis kan het werk niet aan. Om toch hulp te krijgen verplaatsen moeders zich naar ons VN-kamp om daar door de Egyptische dokter geholpen te wor-den of ze lopen twee uur voor hulp naar het plaatsje Lewe-re. De slechte gezondheidstoestand in het kamp kan binnen de kortste keren leiden tot grote epidemieën. Ik kijk in het kinderkamp naar de tent die de naam tent eigenlijk niet meer mag dragen. Ze noemen het hier een school. Het hoofd van de school, Ahmed Hassim Mustafa, geeft samen met drie andere vrijwilligers les aan 500 kinde-ren. Vaak staat hij er alleen voor omdat de overige leraren regelmatig wegblijven om te zoeken naar een betaalde baan. De leerlingen zitten op de grond als ze de lessen vol-gen. De wind heeft de tent aan flarden geblazen en het lo-kaal is zo lek als een vergiet. Een bord met een gat erin en wat krijtjes voorin de klas en verder geen onderwijsleermid-delen aanwezig. De ‘stoel’ van de leraar is gemaakt van tak-ken. Ik ben in een vluchtelingenkamp en het bezoek aan het kamp met 1000 vluchtelingen maakt me aan de ene kant rustig maar ook brand ik van binnen. Ik ben getroffen door de veerkracht van de mensen die hier op hun reserves leven. De ene helft van de mensheid lacht op kosten van de andere helft, maar de lach van Abdullatif straalt iets naar me uit en stelt me gerust. Tegen zijn lach, daar kan geen vredesak-koord tegenop. Deze lach is de vrede.

9

ZELFSTANDIG

President Roosevelt (zie ook pag. 3) vond dat de Verenigde Naties een samenwerkingsverband moest zijn van ‘vrije lan-den’. Hij geloofde dat er alleen vrede kon zijn als alle landen dezelfde rechten hebben. In die tijd waren veel landen niet zelfstandig, maar een kolo-nie van een ander land. De koloniën lagen vooral in Afrika en Azië, zoals je op de kaart hieronder kunt zien. Groot-Brittannië en Frankrijk hadden de meeste koloniën, maar ook Nederland had er een aantal: Suriname, de Neder-landse Antillen en Nederlands-Indië (nu: Indonesië).

Na 1945 zijn –mede op aandringen van de VN- veel koloniën onafhankelijk geworden. Kort na de oorlog zijn onder meer de volgende landen zelfstandig geworden: Korea, Indonesië en Vietnam (1945), Syrië en Jordanië (1946), Filipijnen, India en Pakistan (1947), Birma en Sri Lanka (1948), Laos (1949). In de jaren vijftig kwamen er nog acht landen bij, de in jaren zestig zelfs 45 en in de jaren zeventig nog eens 25. Het aantal lidstaten van de VN groeide mee, omdat iedere kolonie die zelfstandig werd ook lid wilde worden van de VN. Zo groeide het aantal leden van 51 in 1945 (er waren 50 ondertekenaars op 24 oktober, de 51e delegatie uit Polen kwam een dag te laat) uit tot 192 leden nu. Het zelfstandig worden van de koloniën ging niet zonder slag of stoot. Als voorbeeld nemen we het zelfstandig worden van Nederlands-Indië (zie de volgende pagina).

Franklin Delano Roosevelt

10

Van Nederlands-Indië naar Indonesië Nederlands-Indië was vanaf 1798 een kolo-nie van Nederland. Daarvoor was het ‘eigendom’ van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (in VOC-teksten uit 1620 werd het al Nederlandsch-India genoemd). Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Nederlands-Indië bezet door Japan. De oor-spronkelijke bevolking wilde graag na de oorlog zelfstandig worden. Na de nederlaag van Japan riep Soekarno, de leider van de vrijheidsstrijders, de zelfstandige republiek Indonesië uit. De Nederlandse regering wilde Nederlands-Indië echter niet kwijt. Ze stuurde troepen om de macht te herstellen. De Nederlanders konden de vrijheidsstrij-ders echter niet verslaan. Nederland stond onder grote druk van de Verenigde Naties, maar vooral onder druk van de Verenigde Staten van Amerika. Nederland lag na de Tweede Wereldoorlog in 1945 in puin. Het kreeg veel geld van de VS om het land weer op te bouwen. De VS dreigden de hulp aan Nederland te stoppen als het niet akkoord zou gaan met de zelf-standigheid van Nederlands-Indië. In 1949 gaf Nederland toe. Op 27 december 1949 werd Nederlands-Indië zelfstandig als Indonesië. In 1950 werd het land lid van de Verenigde Naties.

Het opgeven van Nederlands Nieuw-Guinea ging ook nog moeizaam. In 1962 kwam dit gebied tegen de zin van Nederland bij Indonesië. Nederland wilde liever dat dit gebied zelfstandig werd. In 1975 verleende Nederland alle medewerking aan het zelfstandig worden van Suri-name. Dat land werd meteen na zijn zelfstandigheid lid van de VN. De eilanden van de Nederlandse Antillen hebben ervoor gekozen om niet zelfstandig te worden maar –op verschillende manieren– lid te blijven van het Koninkrijk der Neder-landen.

Koningin Juliana (in het midden) en minister-president Drees (links van haar) ondertekenen het verdrag waarmee Indonesië zelf-standig wordt. Rechts van Juliana zit de Indonesische delegatie.

11

STRIJDEN TEGEN ARMOEDE ‘Nooit meer oorlog!’ is het uitgangspunt voor de oprichting van de Verenigde Naties. De landen die de VN oprichten, zijn er-van overtuigd dat honger en armoede belangrijke oorzaken zijn voor onvrede. En onvrede kan leiden tot conflicten en zelfs oorlog. Het bestrijden van honger en armoede draagt daarom volgens de VN bij tot vrede en veiligheid. Unicef De VN gaan na de oprichting meteen aan de slag in Europa. Tijdens de Twee-de Wereldoorlog zijn daar de meeste slachtoffers gevallen. Er is gebrek aan van alles: voedsel, medicijnen, kleding en brandstof. Vooral kinderen hebben daaronder te lijden. Om deze kinderen te kunnen helpen, richten de VN in 1946 een kinderfonds op: het Internationale Noodfonds van de Verenigde Naties voor Kinderen. Je kent het vast wel onder de Engelse naam: United Nations International Children’s Emergency Fund, afgekort tot Unicef. In heel Europa helpt Unicef kinderen om te overleven. Europa komt er snel weer bovenop. De welvaart stijgt weer en Europa kan het zonder hulp weer alleen af. In 1953 besluiten de VN om Unicef niet op te heffen, maar om het werkterrein te verleggen. Niet meer de kinderen van Europa die al voldoende hulp krij-gen, maar de arme en zieke kinderen elders in de wereld worden vanaf dan geholpen. Unicef gaat werken in Afrika, in Azië en in Latijns-Amerika. Nu, meer dan zestig jaar later, probeert Unicef kinderen overal ter wereld te helpen. Met medicijnen als ze ziek zijn. Met schoolboeken en nieuwe scholen als ze niet naar school kunnen gaan.

De allereerste officiële Unicef-foto (HQ46-0001) van een groepje kinderen in Europa

De eerste groetenkaart van Unicef uit 1949

12

FAO Maar niet alleen kinderen moeten geholpen worden. Er zijn ook veel volwassenen in de wereld die dringend hulp nodig hebben. In 1945 nog, binnen twee maanden na de oprichting van de VN zelf, richten de VN de Voedsel– en Landbouworganisatie (FAO) op.

De FAO houdt zich bezig met de bestrijding van honger. Dat doet ze vooral door landen te helpen hun landbouw te verbeteren. Maar ook door kennis over ver-

beteringen in de bosbouw en visserij ter beschikking te stellen.

WFP Het verbeteren van de landbouw is een belangrijke manier om honger te bestrij-den. Maar soms is er dringender hulp no-dig. Bijvoorbeeld als oogsten na een ramp massaal mislukken. Als er dan een hon-

gersnood uitbreekt heb je niet zoveel aan nieuwe landbouwme-thoden. Je hebt dan acuut hulp nodig. Daarvoor richten de VN in 1963 het Wereldvoedselpro-gramma (WFP) op. WFP helpt

elk jaar zo’n 90 miljoen mensen (van wie de helft kinderen) in meer dan tachtig lan-den. Het op stel en sprong sturen van noodhulp naar mensen over de hele wereld vergt heel wat planning en organisatie.

Nederlandse hulp Het Nederlandse bedrijf TNT Post bezorgt in Nederland en enkele andere landen in Europa poststukken. Daarbij heeft het be-drijf heel wat kennis opgedaan over het in goede banen leiden van goederenstromen. Sinds 2002 stelt TNT Post die kennis ter beschikking aan WFP. Het samenwerkings-programma is Moving the world genoemd. TNT Post stelt niet alleen kennis ter be-schikking, maar stuurt ook medewerkers uit naar WFP-projecten in rampgebieden. Bovendien zamelt het bedrijf elk jaar mil-joenen euro’s in voor WFP. Zo krijgt de hulp van WFP een Nederlands tintje!

Een FAO-medewerker geeft uitleg aan boeren

Mensen staan in de rij voor voedsel in Soedan

Postbode Johan Roefs bij een WFP-project in Malawi

13

UNHCR Een speciale groep mensen in nood zijn vluchtelingen. Hoe goed je het thuis ook hebt, er kunnen zich altijd situaties voor-doen waardoor je halsoverkop je huis moet achterlaten en moet vluchten. Als je vanwege een ramp of vanwege ver-volging of oorlog huis en haard moet verla-ten, heb je vaak hulp nodig. Als je vlucht naar een ander land, dan ben je officieel een vluchteling. Als je vlucht naar een ander gebied in ei-gen land, dan ben je een ontheemde. In beide gevallen kom je vaak in een vluch-telingenkamp terecht. Zonder werk, zonder inkomen, zonder voedsel. De VN komen je dan te hulp via de UNHCR. Dat is de Engelse afkorting voor het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen. Aan het hoofd staat de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen. Van januari 2001 tot februari 2005 was dat de Nederlander Ruud Lubbers. De UNHCR vangt vluchtelingen in kampen op. Ze geeft hen onderdak in tenten en ba-rakken. Ze geeft vluchtelingen te eten en te drinken. Ze verstrekt medicijnen tegen allerlei ziektes die ontstaan als er veel mensen op een klein gebied bij elkaar wo-nen. En niet onbelangrijk: UNHCR probeert het mogelijk te maken dat mensen na een tijd-je weer naar huis terug kunnen keren. Als de ramp voorbij is, als vervolging niet meer dreigt of als de oorlog afgelopen is, dan probeert UNHCR regeringen ertoe aan te zetten om vluchtelingen weer terug te nemen. Familieleden die elkaar zijn kwijt-geraakt worden geholpen bij hun zoektocht naar elkaar. UNHCR stelt transportmidde-len ter beschikking (zoals vliegtuigen) om mensen weer naar huis te brengen.

14

Duurzame ontwikkelingsdoelen De Verenigde Naties helpen op allerlei ma-nieren landen om de armoede te bestrij-den. Dat doen de VN via Unicef, FAO, WFP en UNHCR, zoals we op de vorige pagina’s gezien hebben. Maar ook via andere orga-nisaties die we hier nog niet genoemd hebben. Bijvoorbeeld via Unesco (die zich onder andere met onderwijs bezighoudt) en WHO (Wereldgezondheidsorganisatie). De armoede (en daarmee samenhangende problemen als honger, werkloosheid, ziek-tes en dakloosheid) is inderdaad op we-reldschaal afgenomen. Toch waren velen daar niet tevreden mee. Zij vonden dat er meer moest gebeuren. De armoede was wereldwijd wel afgeno-men, maar er waren enorme verschillen tussen de landen. En in Afrika leek de ar-moede alleen maar toe te nemen. Die onvrede leidde in 2000 tot een wereld-wijd actieplan. Alle leden van de VN kwa-men van 6 tot 8 september in dat jaar bij elkaar in New York. Omdat er in 2000 een nieuwe periode van duizend jaar is inge-gaan (van 2000 naar 3000) werd die bij-eenkomst de Millenniumtop genoemd (een millennium = duizend jaar). Het wereldwijde actieplan werd de Millen-niumverklaring genoemd. De streefdoelen die in de Millenniumverklaring werden ge-noemd, heetten millenniumdoelen. Het unieke van de Millenniumtop en de Millenniumverklaring was dat alle landen van de wereld meededen. Ontwikkelings-landen én rijke landen beloofden op de Millenniumtop plechtig dat ze de armoede met alle mogelijke middelen zouden be-strijden.

Kom in actie — spreek je uit om armoede tot het verleden te laten horen

De aanwezigen op de Millenniumtop

De acht millenniumdoelen die de Verenigde Naties in 2000 opstelden, liepen in 2015 ten einde. Er is veel vooruitgang geboekt, maar nog lang niet genoeg, aldus de VN. Daarom is besloten om nieuwe doelen te stellen, ditmaal gevat in zeventien Duurzame Ontwikkelingsdoelen. De landen van de VN hebben daar weer 15 jaar voor uitgetrok-ken. In 2030 moeten ze met z’n allen de nieuwe ontwikkelingsdoelen hebben bereikt. Of ze dat gaat lukken? De tijd zal het leren ...

15

De duurzame ontwikkelingsdoelen die in 2030 ge-haald moeten worden zijn:

� Geen armoede. Geen honger. Gezondheidszorg voor iedereen. Onderwijs voor iedereen. Gelijkheid van man en vrouw. Schoon water en goed sanitair voor iedereen. Toegang tot betaalbare en duurzame energie. Economische groei en werkgelegenheid. Infrastructuur voor duurzame industrialisatie. Verminder ongelijkheid tussen en binnen landen. Duurzame steden en gemeenschappen. Duurzame consumptie en productie. Klimaatverandering tegengaan. Duurzaam gebruik van zeeën. Bescherming van ecosystemen op het land. Vrede en gerechtigheid voor iedereen. Versterk mondiaal partnerschap.

�

�

�

�

�

�

��

��

��

��

��

��

��

��

Infrastructuur voor duurzame industrialisatie

Economische groei en werkgelegenheid

Toegang tot betaalbare en duurzame energie

Schoon water en sanitair voor iedereen

Gelijkheid van man en vrouw

Onderwijs voor iedereen

Gezondheids-zorg voor iedereen

Geen honger

Geen armoede Verminder ongelijkheid tussen en binnen landen

Duurzame steden

Duurzame consumptie en productie

Klimaat-verandering tegengaan

Duurzaam gebruik van zeeën

Bescherming van ecosystemen

Promotie van veiligheid en recht voor iedereen

Versterk mondiaal partnerschap

16

De ontwikkelingsdoelen nader bekeken Het klinkt heel simpel: ‘Geen honger’ (ontwikkelingsdoel 2). Maar hoe weet je of dat gelukt is? De Verenigde Naties hebben aangegeven hoe dat gemeten wordt. We zullen op deze twee pagina’s enkele duurzame ontwikkelingsdoelen kort nalopen om te laten zien wat zo’n ontwikkelingsdoel eigenlijk inhoudt.

Geen honger Er zijn ongeveer zeven miljard mensen op de wereld (7.300.000.000). Zo’n 10% leeft in extreme armoede. Of anders gezegd: één op de tien mensen moet rondkomen van minder dan 2 dollar per dag (1 dollar is on-geveer 90 eurocent). Zo’n 795 miljoen mensen zijn ondervoed, met name kinderen. Streefdoel van de VN: Roei in 2030 honger volledig uit.

2

3 Zorg voor goede gezondheid: Kindersterfte Volgens Unicef gaan er elk jaar zo’n zes mil-joen kinderen jonger dan vijf jaar dood. Ze sterven door ondervoeding of door aids, ma-laria of een andere ziekte. In de Derde We-reld gaat 1 op de 13 kinderen voor zijn of haar vijfde verjaardag dood. Streefdoel van de VN: Zorg ervoor dat in 2030 kindersterfte

met tweederde (= 67%) is afgenomen.

Aids, malaria en andere ziekten Wereldwijd zijn er 37 miljoen mensen be-smet met het virus dat aids veroorzaakt. Elk jaar overlijden er 1,2 miljoen mensen aan aids. Wereldwijd zijn er meer dan 200 miljoen mensen besmet met malaria. Elk jaar over-lijdt er meer dan een half miljoen mensen aan malaria. Aan andere ziekten gaan eveneens miljoe-nen mensen dood; ook aan ziekten die met een simpel medicijn te genezen zijn (zoals diarree). Streefdoel van de VN: Zorg ervoor dat in 2030 de verspreiding

van aids en malaria is beëindigd.

17

Zorg ervoor dat alle kinderen eerst naar de basisschool en daarna naar het voortgezet onderwijs kunnen gaan Er zijn in de wereld zo’n 58 miljoen kinderen die niet naar school gaan. Het merendeel daarvan bestaat uit meisjes. Deze kinderen leren niet lezen en schrijven. Zij worden analfabeet. Wereldwijd zijn er nu 795 miljoen volwassenen die niet kunnen lezen en schrijven, tweederde is vrouw. Streefdoel van de VN: Zorg ervoor dat in 2030 alle kinderen

(= 100%) naar school gaan.

4

5 Zorg ervoor dat jongens en meisjes, man-nen en vrouwen gelijk behandeld worden Discriminatie van meisjes en vrouwen komt nog heel veel voor. In sommige landen krij-gen jongens thuis meer te eten dan meisjes; mogen meisjes niet naar school; kunnen vrouwen veel moeilijker een baan vinden dan mannen. Streefdoel van de VN: Zorg ervoor dat in 2030 alle mensen

dezelfde rechten hebben.

Zorg dat iedereen over veilig drinkwater en een goede riolering beschikt Mensen hebben 2,5 liter water per dag nodig om in leven te blijven en 25-45 liter om schoon en gezond te blijven. Zonder riole-ring neemt de kans op allerlei ziekten toe. Streefdoel van de VN:

In 2030 moet iedereen toegang hebben tot veilig drinkwater en over goede rio-lering beschikken.

6

Zorg voor duurzame en goed bewoonbare steden Zo’n negenhonderd miljoen mensen wonen in krotten. Ze hebben geen veilig drinkwa-ter, geen riolering en het huisvuil wordt niet opgehaald. Streefdoel van de VN: In 2030 heeft iedereen een betaalbare

en veilige woning.

11

18

Stop de klimaatverandering De gevolgen van klimaatveranderingen zijn groot: de gemiddelde temperatuur stijgt, de zeespiegel stijgt (waardoor kustgebieden on-der water kunnen lopen), de landbouw loopt gevaar, we krijgen steeds meer extreem weer. Streefdoel van de VN: In 2030 hebben de landen alle mogelijke

maatregelen genomen die nodig zijn om klimaatverandering tegen te gaan.

Internationale samenwerking De meeste ontwikkelingsdoelen zijn doelen waaraan vooral ontwikkelingslanden moeten werken. Zaken als gezondheidszorg en veilig drinkwater zijn in rijke landen als Nederland al goed geregeld. De arme landen kunnen de doelen niet halen zonder hulp van de rijke landen. Streefdoel van de VN: In 2030 is alle handel eerlijk, hebben ont-

wikkelingslanden geen schuldprobleem meer en geven rijke landen ontwikke-lingslanden voldoende hulp.

13

Eerlijke handel garandeert betere handelsover-eenkomsten voor producenten in de Derde We-reld

Waar is het ijs gebleven?

Bescherm de kwetsbare ecosystemen Talloze ecosystemen, waaronder bossen, gras-land, koraalriffen, savannes, toendra's en woestijnen, lopen gevaar. Een grote bedrei-ging voor het voortbestaan van het regenwoud is ontbossing. Bijna de helft van de oorspron-kelijke bossen op aarde is al verdwenen. Streefdoel van de VN: In 2030 zijn ontbossing en andere bedrei-

gingen van ecosystemen gestopt.

15

16 Zorg voor vrede en gerechtigheid Mensen kunnen alleen in vrede leven als alle vormen van geweld worden tegengegaan. Denk daarbij aan zaken als het tegengaan van omkoping, mensenhandel, het vastzetten van politieke gevangenen en oorlogsgeweld. Streefdoel van de VN: In 2030 zorgen de landen voor duurzame

vrede en gerechtigheid voor iedereen.

17

19

DE VERENIGDE NATIES EN HET MILIEU Doelstelling van de Verenigde Naties is het mogelijk maken dat mensen in vrede en wel-zijn kunnen leven. De VN bestrijden daarom oorlog en armoede, zoals we in dit pakket gezien hebben. In de jaren zestig van de vorige eeuw dringt het besef door dat leven in vrede en welzijn niet alleen bedreigd wordt door oorlog en ar-moede. Ook de opkomende milieuproblemen vormen een bedreiging. De VN houden hun eerste milieuconferentie in 1968. Die ging over de biosfeer. De biosfeer is het deel van de Aarde waar leven mogelijk is: van diep in de zee tot hoog in de lucht. Die conferentie kreeg nog niet zoveel aan-dacht. Dat veranderde in 1972. Dan publiceert De Club van Rome (= een groep deskundigen die in Rome bij elkaar komt) een verontrustend rapport. Dat rapport heet De Grenzen aan de Groei. In dit rapport waarschuwt de club van des-kundigen ervoor dat fossiele energiebronnen (= aardolie, aardgas, steenkool e.d.) en an-dere grondstoffen op den duur op zullen ra-ken. Ook waarschuwt de club voor de voortdurend toenemende vervuiling van grond, water en lucht en de alsmaar groeiende afvalberg. Volgens de Club van Rome zou de wereld bin-nen enkele tientallen jaren gebukt gaan on-der armoede, ondervoeding en ziekten - als er niets zou veranderen. Het rapport wekt grote opschudding. Kran-ten, radio en tv staan vol met sombere be-richten. De VN besluiten om zich voortaan ook met milieuvervuiling en uitputting van grondstof-fen bezig te gaan houden.

Ook de diepzee behoort tot de biosfeer

20

In 1983 krijgt Gro Brundtland –voormalig minis-ter-president van Noorwegen– de opdracht om een rapport te schrijven over milieu en ontwik-keling. Het rapport is in 1987 klaar en heet Our Common Future (Onze Gemeenschappelijke Toekomst). Het rapport geeft een overzicht van de milieuproblemen: Milieuproblemen komen wereldwijd voor; Milieuproblemen in rijke landen zijn het ge-

volg van verspilling en teveel consumeren (= goederen kopen);

Milieuproblemen in arme landen zijn het ge-volg van armoede;

Arme en rijke landen moeten samenwerken om de milieuproblemen aan te pakken;

De oplossing voor de milieuproblemen is duurzame ontwikkeling*.

Duurzame ontwikkeling kan door: Goederen zo te produceren dat er minder

energiebronnen nodig zijn; zo te produceren dat er weinig grondstoffen nodig zijn; en zo te produceren dat er minder afval en vervui-ling ontstaan;

Papier, oude metalen, glas en ander afval te hergebruiken om nieuwe goederen te maken;

Energiebronnen en andere grondstoffen te gebruiken die niet uitgeput zullen raken, zo-als zonne-energie en regenwater.

De VN hebben met alle lidstaten afspraken ge-maakt om het milieu beter te beschermen. Om de vijf jaar wordt op een milieutop bekeken of landen zich aan de afspraken houden en of het heeft geholpen. De volgende milieutop zal in 2012 plaatsvinden. Milieu is bovendien een belangrijk item gewor-den in de millenniumdoelen (zie pag. 18)

* Met  duurzame  ontwikkeling  zorgen we  ervoor 

dat  iedereen  op  de  wereld  van  alles  voldoende 

heeft. Dat gebeurt zonder dat we grondstoffen op‐

maken  of  voor  veel  milieuvervuiling  zorgen. We 

voorkomen  daarmee  ook  dat  onze  kinderen  en 

kleinkinderen  later  nadelen  ondervinden  van wat 

wij nu doen. 

Duurzame  ontwikkeling  is  samengevat:  ontwikke‐

ling hier  en daar  (=  in het  rijke Noorden  en  in het 

arme Zuiden), nu en straks (= in het heden en in de 

toekomst). 

Huis met zonnepanelen

Systeem voor hergebruik van regenwater

21

DE NACHT VAN DE VN ‘De Verenigde Naties komen naar je toe!’ Dat zou de slogan kunnen zijn van de jaarlijkse Nacht van de VN. Elk jaar op 24 okto-ber, de International Dag van de Verenigde Naties, vindt in Amsterdam de Nacht van de VN plaats. Dan laat onder andere de Nederlandse Vereniging van de Verenigde Na-ties (NVVN) zien dat de VN niet een ver-van-mijn-bed-show zijn. Er zijn die avond en nacht muziek-, toneel– en filmvoorstellingen. Er zijn interviews met politici en debatten. Er zijn ook workshops over ontwikkelingssamenwerking, duurzame ontwikkeling en mensenrechten.

Een leuk bijbaantje: jongerenvertegenwoordiger bij de VN Voor jongeren is de verkiezing van de nieuwe jongerenvertegenwoordiger misschien wel het belangrijkste wat er die nacht gebeurt. Een jongerenvertegenwoordiger? De naam zegt het eigenlijk al. Nederlandse jongeren (= tussen 18 en 26 jaar) kunnen solliciteren naar die functie. Je adviseert een jaar lang de Nederlandse regering over zaken die met jongeren te maken hebben. Je gaat met de Nederlandse delegatie mee naar New York om de Algemene Vergadering (zie pag. 3) toe te spreken. Hoe word je jongerenvertegenwoordiger? Dat gaat in verschillende stappen: Je meld je aan via de website: http://www.dewereldvandevn.nl. Je moet tussen de 18 en 26 jaar zijn. Uit de sollicitanten worden kandidaten gekozen die mogen meedoen aan een voorron-de. Die vindt elk jaar rond half september plaats. Daar word je getest op: - Wie kan het beste spreken in het openbaar? - Wie weet het meeste af van de internationale politiek? - Wie kan het best debatteren? Een jury bepaalt welke zes kandidaten het beste uit de verf komen. Die mogen mee-doen aan de tweede ronde.

�

�

22

In de tweede ronde trekken de zes jon-geren het land in. Ze gaan op een heuse verkiezingstournee! In groepjes van twee voeren ze campagne tegen elkaar. Daarbij worden zelfs YouTube-filmpjes ingezet! Andere jongeren mogen via sms, e-mail en op www.dewereldvandevn.nl hun stem op een kandidaat uitbrengen. Dat levert drie winnaars op. Je hebt dan nog één ronde te gaan...

�

De drie winnaars gaan naar de finale tijdens de Nacht van de VN op 24 okto-ber. Tijdens de finale voeren de drie kandidaten debatten met elkaar. De be-zoekers van de Nacht van de VN mogen hun stem uitbrengen op de jongere die het volgens hen het beste gedaan heeft. En wie de meeste stemmen krijgt is de nieuwe jongerenvertegenwoordiger. Je wordt dan met JV aangesproken! Lijkt je dit wel wat? Dan moet je nog een paar jaar wachten tot je 18 bent, in tussentijd veel lezen over de VN en poli-tiek (dit informatiepakket bijvoorbeeld) en goed oefenen met discussiëren. En wie weet, ben jij over een paar jaar wel de nieuwe JV!

�

Een beroemde voorganger De allereerste JV was … Beatrix van Oranje-Nassau in 1971 (toen ze nog prinses was en geen koningin). Zij is nog gewoon benoemd. Vanaf 2004 wordt de JV ieder jaar gekozen. In 2004 is dat: Erik Thijs van Widdershoven In 2005 is dat: Wilco Otten In 2006 is dat: Sandra van Beest In 2007 is dat: Wouter Thiebou Iedere jongerenvertegenwoordiger doet zijn werk van 25 oktober tot 24 oktober het volgende jaar. In dat jaar bezoekt hij of zij ver-schillende plekken op de wereld waar de VN actief is. Het hoogte-punt is de jaarlijkse Algemene Vergadering van de VN in september. De JV spreekt dan de leden van de VN toe.

Het campagnefilmpje van de latere winnaar van 2007

23

Interviews met Nederlandse JV’s Erik Thijs, Sandra en Wouter zijn door ons geïnterviewd. Hun antwoorden zijn, samen met teksten van hun eigen websites, verwerkt in onderstaand verhaal.

Wat hebben jullie in het jaar dat je JV was allemaal voor de VN gedaan? Erik Thijs: “Je moet vooral gewoon naar grote internationale bijeenkomsten gaan waar de Nederlandse regering ook bij is. Ik moest daar dus samen met een minister of ambtenaren naartoe. Zo was ik bijvoorbeeld bij de Millenniumtop in 2005. Ook mocht ik in de Algemene Vergadering van de VN een toespraak geven. Maar ook in Nederland ben ik in touw geweest. Bijvoorbeeld door mee te doen aan politieke debatten van Coolpolitics@MTV of aan Lowlands University. Verder heb ik heel veel interviews gegeven voor kranten, de radio en televisie. Ik probeer de hele tijd aan Nederlandse jongeren te laten zien wat de VN allemaal doen en hoe zij zelf hun steentje kunnen bijdragen in de wereld van de VN. Ook wil ik regeringsleiders en andere politici laten zien dat ook jongeren mee kunnen praten over belangrijke zaken als onderwijs of veiligheid.” Wat is volgens jou het grootste probleem dat de VN moeten aanpakken? Sandra: “Ik heb me het meeste beziggehouden met onderwijs voor iedereen en gelij-ke rechten en kansen voor jongens en meisjes. Want er zijn nog bijna 250 miljoen kinderen, vooral meisjes, die niet naar school kunnen, maar vaak iedere dag moeten werken. Als je naar school gaat, kun je later zelf bepalen hoe je toekomst eruitziet. Ook kun je je een eigen mening vormen, hoef je niet afhankelijk te zijn van anderen en kun je uit de armoede komen. Ook wilde ik iedereen duidelijk maken dat jongens en meisjes misschien anders zijn, maar zeker gelijkwaardig. In veel landen worden jongens meer gewaardeerd dan meisjes. Zelfs in Nederland verdienen mannen vaak meer dan vrouwen (voor hetzelfde werk).” Welke rol is daarbij weggelegd voor jongeren? Sandra: “Iedereen kan een steentje bijdragen, jongeren ook! Bijvoorbeeld door vrij-williger te worden of eerlijke producten te kopen. Natuurlijk kunnen ze ook wat doen met hun mening, zoals een handtekeningenactie opzetten. Kijk eens op de website http://www.watkunjijdoen.nl. Ik denk dat uiteindelijk iedereen bij zichzelf moet be-ginnen. Bijvoorbeeld door niet te discrimineren of een gedeelte van het geld dat je voor je verjaardag krijgt aan een goed doel te schenken.”

Erik Thijs, JV van 2004 Sandra, JV van 2006 Wouter, JV van 2007

24

Na zijn verkiezing tot JV kon Wouter meteen aan de slag. In november vloog hij al naar Stockholm in Zweden voor een jongerenconferentie over de millenniumdoelen. In december ging hij samen met de JV van het jaar daarvoor, Sandra, naar New York. Hij nam daar deel aan de Kindertop +5. Die wordt om de vijf jaar gehouden en staat in het teken van de kinderrechten. Hij schrijft daarover in zijn weblog: Dinsdag 11 december – De kindertop dag 1 De grote dag was dan aangebroken! De kindertop! Om 8 uur hadden we eerst ontbijt met André Rouvoet (Nederlandse minister voor Jeugdzaken) en konden we voor ons belangrijke thema's bij hem aan de orde stellen. Één van die thema's is het aanstellen van een Kinderombudsman, die opkomt de rechten van de kinderen. Meneer Rouvoet stond er niet negatief tegenover (…). We moeten zien hoe dit afloopt, maar we hopen dat Rouvoet op korte termijn concrete acties onderneemt om de Kinderombudman aan te stellen. Na ons ontbijt en korte gesprek met André vertrokken naar de grote algemene zaal van de VN, waar alle 192 leden van de VN bijeenkomen. Supergaaf om hier gewoon tussen te kunnen zitten. Echt razend interessant hoe het werkt allemaal. Het halen van de personen uit de zaal die moeten spreken, het stoplichtsysteem op de spreek-kansel voor de spreektijd, de grote videoschermen, allemaal echt machtig interessant. Tijdens lunchtijd organiseerden Save the Children en UNICEF een bijeenkomst over kinderen in nood. Het meisje dat ik begeleidde sprak hier. Dhahabu Golicha, 13 jaar uit een vluchtelingenkamp in Noord-Kenia sprak over het belang van het doorgaan van onderwijs ongeacht de situatie in het land. Juist tijdens conflicten en natuurrampen komt het onderwijs vaak volledig stil te liggen. Er wordt hierdoor een 'onderwijsgat' gecreëerd. Onderwijs is belangrijk voor kinderen om het normale leven zo snel moge-lijk weer te hervatten en om een achterstand te voorkomen. Met haar betoog oogstte Dhahabu veel bewondering, ook ik was bijzonder trots op haar. Ze sprak de wens uit advocaat te worden en ik geloof dat ze het inderdaad nog ver zal schoppen.

De website van Wouter Thiebou: www.wouternaardevn.nl. Speerpunten waar Wouter in zijn jaar als JV aandacht aan wil besteden, zijn: schoon drinkwater, mensenrechten en conflicten.

25

AANTEKENINGEN

26

MEER OP INTERNET Op de website van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs vind je nog meer informatie die je kan helpen bij je werkstuk of spreekbeurt. Je vindt daar tips over hoe je het beste een werkstuk kunt opzetten of hoe je het beste je spreekbeurt kunt inkleden. Ga naar www.cmo.nl of www.maak-een-werkstuk.nl.

27

SCRIPTIESERVICE De Scriptieservice Mondiaal Onderwijs richt zich op leerlingen vanaf 10 jaar. In de reeks zijn meer dan 85 onderwerpen opgenomen over Derde Wereld, Vrede, Milieu en Mensenrechten. Elk pakket bestaat uit 24 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons. Op de website van het CMO staat een handleiding voor het maken van een scriptie/werkstuk

De uitgave op papier is te bestellen bij: Centrum voor Mondiaal Onderwijs Postbus 9108 6500 HK Nijmegen tel. 024-3613074 e-mail: cmo@fm.ru.nl http://www.cmo.nl