TROUW WOENSDAG 17 APRIL 2019 12

Migranten klem in strijdend Libië

Pieternel Gruppen REDACTIE BUITENLAND

‘Doe snel iets’, spoorde de Libischepremier Fayez-al-Sarray Europa begindeze week aan. Volgens hem staanzo’n 800.000 migranten in Libië klaarom Italië binnen te vallen en verderEuropa in te trekken als de gevechtenin zijn land zich verder uitbreiden, zeihij tegen de Italiaanse krant Corrièredella Sera. 

Honderden jihadisten van Islami-tische Staat, die Libië vasthoudt, zou-den zich weleens bij hen kunnen voe-gen, waarschuwde de internationaalerkende regering in Tripoli gisterenom de druk op Europa verder op tevoeren. Althans als de internationalegemeenschap er niet in slaagt ‘maar-schalk’ Haftar een halt toe te roepen.Die rukte een krappe twee weken ge-leden met eigen milities, onder denaam het Libische nationale leger, oprichting Tripoli. Bij de gevechten kwa-men al bijna 150 mensen om.

Vooralsnog lijkt het er op dat hetvoor de honderdduizenden migrantendoor de opgelaaide strijd alleen nogmaar moeilijker is geworden om Libiëte verlaten. De mensen die vastzittenin detentiecentra die zich dicht bij degevechten bevinden, hebben het noglastiger gekregen. Veel van hen zijndaar terechtgekomen nadat ze door deLibische kustwacht op de Middelland-se Zee zijn tegengehouden in hun po-ging om naar Europa te reizen. Som-mige centra worden door de regeringgerund, andere door verschillende mi-lities. Migranten krijgen te weinig teeten en drinken, worden mishandeld

en hebben geen toegang tot medischehulp, melden mensenrechtenorgani-saties regelmatig. Met het oplaaienvan de gevechten is hun onveiligheiden angst – het geluid van geweervuuren explosies is op sommige plekkenvoortdurend te horen – verder toege-nomen. The Guardian sprak met mi-granten die zeiden door milities bij degevechten te zijn ingezet.

De Verenigde Naties hebben de re-gering gevraagd de mensen die nu nogvastzitten vrij te laten. De UNHCRheeft al 150 mensen kunnen verplaat-sen uit het Ain Zara detentiecentrum

naar een veiliger plek. Vanwege de on-veiligheid en de beperkte toegang diede vluchtelingenorganisatie krijgt, ishet lastig om nog meer migranten uitde detentiecentra te halen.

IOM (de organisatie voor interna-tionale migratie) wist vorige weeknog wel een groep van zo’n 160 mi-granten – onder andere uit Mali,Ivoorkust en Burkina Faso – die had-den aangegeven zo snel mogelijk te-rug te willen naar hun land van her-komst, op het vliegtuig te zetten. Hetviel niet mee om hen uit verschillen-de delen van de stad veilig naar hetvliegveld, dat overdag plat ligt, teloodsen.

Ondertussen roepen de VN op ommensen die proberen de MiddellandseZee over te steken richting Europaniet terug te sturen. Maar sinds de ge-vechten begin deze maand uitbrakenheeft de Libische kustwacht – die ge-steund wordt door de EU – al verschil-lende keren mensen terug naar Libiëgebracht.

BURGEROORLOG Demigranten die in Libiëvastzitten, hebben het doorde opgelaaide strijd nogmoeilijker gekregen. 

De Libische kustwacht stuurt nog steeds mensen terug. FOTO AP

Edwin Mooibroek JAKARTA

“Nee, ik ga niet stemmen”, zegt de23 jarige consultant Kevin Wardha-na. Hij zit samen met zijn collegakoffie te drinken in het zakencen-trum van Jakarta. Allebei zijn zedruk aan het werk op hun laptops.“Het is een stil protest”, zegt hij.

“De kandidaten zijn dezelfde alsvijf jaar geleden. Toen heb ik op Jo-ko Widodo gestemd, maar ik wil ie-mand die beter is. Hij heeft wel veelgedaan aan de infrastructuur, maarals je weer president wilt wordenmoet je met iets beters komen.Waarom ik niet kies voor PrabowoSubianto? Waar wil je beginnen?”

De uitslag van de presidentsver-kiezingen in Indonesië kan vandaagbepaald worden door zogenoemdemillennials, jongeren tussen 17 en35 jaar oud, die ruim 40 procentvan het electoraat uitmaken.

In Indonesische media wordt ge-regeld geschreven dat millennialsuit onvrede over de kandidatenoverwegen ongeldig te stemmen ofhun stempas niet op te halen. Dat

wordt in Indonesië golput gnoemd,een fenomeen dat nog stamt uit detijd van oud-president Soeharto.

“Ja, ik ga wel stemmen, maar ikga je niet vertellen op wie”, zegt de30 jarige Welly Siendow, hij is Indo-nesiër van Chinese komaf. “Het ligtgevoelig om te vertellen op wie jestemt. Ik ben bang voor conflicten.Ik praat alleen met goede vriendenover politiek. Jokowi heeft het goed

gedaan, hij heeft vooral veel gedaanaan de infrastructuur. Natuurlijkheeft hij ook fouten gemaakt, maarhij is menselijk. Prabowo heeft nietzo’n goede reputatie en hij is nogvan het oude regime van Soeharto.Je weet dat vooral de mensen vanChinese komaf het slachtoffer wa-ren van de rellen rond het aftredenvan Soeharto in 1998? Nu weet jetoch op wie ik stem”, lacht hij.

Het is druk in het openlucht food-court, een groot terrein met verrijd-bare eetstalletjes, ingeklemd tus-sen wolkenkrabbers. De kantorenzijn leeggelopen voor de lunch.

GeheimOok de 22 jarige Olivia Kenlaurentwil niet zeggen wie ze gaat kiezen.“Dat is geheim”, zegt ze. “Beidekandidaten zijn goed maar PrabowoSubianto is een sterke man, eenoud-militair. Indonesië heeft zoveelwater en zoveel grens, we hebbeneen sterk leger nodig om het land tebeschermen.”

Vijf jaar geleden koos ze nog voorJokowi. “Ik was toen zeventien envolgde mijn ouders, nu denk ik ermeer over na. Of er druk is van de fa-milie om weer op Jokowi te stem-men? Daarom is mijn stem geheim”.

“Bij de vorige verkiezingen wa-ren de millennials erg actief en nuveel minder”, zegt Arya Fernandes,onderzoeker bij het Centrum voorstrategische en internationale stu-dies (CSIS). “Joko Widodo wasnieuw, een nieuwe hoop, maar nuzijn de kandidaten dezelfde als vijfjaar geleden. Veel millennials zijn

Pragmatische hervormer Jgoede kans weer gekozen t

Aanhangers van presidentskandidaat Joko Widodo juichten hem gisteren in Jakarata toe op de laatste dag van zijn verkiezin

VERKIEZINGEN Zittend president Joko Widodo – ‘Jokowi’ in de volksmond –stembusgang van vandaag in Indonesië. Dankzij zijn inzet op armoedebestreen last-minute pelgrimage naar Saudi-Arabië. Toch lopen veel jongeren nie

‘Vijf jaar geleden waren de millennials ergactief, nu veel minder’

Volgens The Guardianzetten militiesmigranten in bijgevechten

TROUW WOENSDAG 17 APRIL 2019 13

Medische spullennaar Venezuela

Ook Bernie Sandersverdient miljoenen

De Democratische senatorBernie Sanders (77) verdiendede afgelopen drie jaar ruim 2,5miljoen dollar. Dat blijkt uitzijn belastingaangiften, die hijopenbaar maakte. De linksekandidaat voor de Amerikaan-se presidentsverkiezingen in2020 zet zich doorgaans af tegen de rijken. Een groot deelvan het geld verdiende Sandersmet de verkoop van de boekendie hij schreef na zijn gooi naarhet presidentschap in 2016.“Als je een bestseller schrijft,kan je ook miljonair worden”,zei hij tegen The New York Times.  ANP, REuTERS

Het Rode Kruis heeft een eer-ste vliegtuig met hulpgoede-ren gestuurd naar Venezuela,dat economisch volledig aan degrond zit. “Deze lading bevatmedische spullen zoals medi-cijnen, benodigdheden en ap-paratuur”, meldt de hulporga-nisatie. Die zegt de hulpverle-ning in het Zuid-Amerikaanseland fors te kunnen opvoeren.De voorzitter van het Interna-tionale Rode Kruis bracht on-langs een bezoek aan Venezue-la en kreeg toestemming voorde hulp van president Maduro,die normaal gesproken ergwantrouwig staat tegenoverbuitenlandse hulp. ANP 

‘EU moet Britsepolitici respecteren’

Het Verenigd Koninkrijk magniet als tweederangs lidstaatworden behandeld zolang hetlid is van de EU. Britse Euro-parlementariërs moeten na deEuropese verkiezingen eindmei gerespecteerd worden, zeiEU-president Donald Tusk inhet Europees Parlement overhet verleende uitstel van debrexit tot 1 november. VolgensTusk is ‘brexit-moeheid’ geenexcuus om er maar een puntachter te zetten.  Als de brexit-deal niet voor 22 mei door hetLagerhuis is goedgekeurd, doethet land mee aan de Europeseverkiezingen. ANP

Bescherming voorklokkenluiders

Het Europees Parlement heeftingestemd met een wet dieklokkenluiders moet bescher-men. Werknemers die aan debel trekken over illegale zakenals corruptie, belastingontwij-king of overtreding van mi-lieuregels, krijgen wettelijkebescherming tegen vergel-dingsmaatregelen als ontslag,degradatie of vervolging, ookals klokkenluiders naar onder-zoeksjournalisten stappen. Bedrijven met meer dan vijftigwerknemers en gemeentenmet meer dan 10.000 inwo-ners moeten interne meldpro-cedures opzetten. ANP 

RODE KRUIS

BELASTINGAANGIFTE

EUROPARLEMENT

EUROPESE WET

vooral teleurgesteld in de economie.Het is moeilijk voor ze om een baante krijgen. De kosten voor levenson-derhoud zijn veel hoger geworden.Ook zijn millennials veel conserva-tiever en intoleranter geworden. Datkomt vooral door wat ze lezen op so-ciale media. Vijf jaar geleden posttenmillennials ook op sociale media watze gingen stemmen, maar dat is nuanders. Ze willen niet met een kan-

didaat geassocieerd worden. Ze gelo-ven de politiek niet meer.”

Uit een opiniepeiling van CSISblijkt dat de meeste millennials opJoko Widodo willen stemmen. Er ziteen gat van 18 procent tussen de bei-de kandidaten. Toch durft Fernandesniet met 100 procent zekerheid tezeggen dat de huidige president gaatwinnen. “Als je kijkt naar de data danzou dat wel moeten; 72 procent van

de bevolking steunt de regering vande huidige president. De uitdagingvoor Jokowi is om zijn aanhangersnaar de stembus te krijgen. Ookmoet blijken of zijn aanhangers nep-nieuws geloven dat hij eigenlijkchristen zou zijn en van Chinese af-komst of aanhanger zou zijn van hetcommunisme.

Middenklasse“14 procent van de ondervraagdenwil niet zeggen op wie hij of zij gaatstemmen. Maar als je naar hun pro-fiel kijkt, lijkt een meerderheid daar-van voor Prabowo. Het gaat om demiddenklasse met een hoge oplei-ding. Waarom deze groep meer voorPrabowo is hebben we nog niet on-derzocht. Jokowi heeft zijn aanhangmeer onder arme mensen. “

De 22-jarige Michelle Natasha iser nog niet uit. “Ik vind beide kandi-daten goed. Door Jokowi heeft Jakar-ta een metro en nieuwe wegen. Maarik ben ook fan van de vicepresi-dentskandidaat van Prabowo, San-diaga Uno. Hij is met zijn 49 jaar zelfnog bijna een millennial. Hij is slim,selfmade miljonair en weet wat jon-geren willen”.

Jokowi maaktte worden

ngscampagne. fOTO AfP

– doet het goed in de peilingen voor deijding en economische hervormingen, énet (meer) met hem weg. De Indonesische president Jo-

ko Widodo – ‘Jokowi’ in devolksmond – groeide als zoon

van een arme timmerman op in eenbamboekrot in de provinciestad So-lo. Jokowi was de eerste in zijn fa-milie die ging studeren en bouwdemet succes een meubelexportbe-drijfje op. Zijn politieke loopbaanbegon ook daar in Solo, waar hij deeerste rechtsstreeks gekozen bur-gemeester werd, waarna hij schop-te tot gouverneur van de hoofdstadJakarta. Toen hij vijf jaar geledenwerd gekozen als president, was hijde eerste van buiten de bestaandecorrupte elite in Jakarta.

De slanke Jokowi (57), goedlachsevader van drie kinderen heeft de re-putatie van een ‘schoon’ bestuurderen pragmatisch economisch hervor-mer. Hij dankt dit imago deels aanmaatregelen die hij nam om deeconomie te versterken en de le-vens van plattelandsbewoners teverbeteren. Zo investeerde hij in deaanleg van wegen, spoorlijnen, ha-vens, vliegvelden en een metrovoor Jakarta. Ook verminderde hijde bureaucratie, waardoor Indone-sië aantrekkelijker werd voor bedrij-ven, en pompte hij geld in armoe-debestrijding, waaronder een uit-breiding van het aantal mensen datrecht heeft op een basiszorgverze-kering.

Tegelijk ontpopte hij zich, tot te-leurstelling van progressieve intel-lectuelen, ook tot een tamelijk con-servatieve man die niet terugschriktvoor religieuze identiteitspolitiek

en weinig doet om religieuze min-derheden te beschermen. Om zichcritici van het lijf te houden die be-weerden dat hij niet islamitisch ge-noeg is, liet hij zijn christelijke, et-nisch-Chinese bondgenoot BasukiTjahajha Purnama, beter bekend als‘Ahok’, als een baksteen vallen toendie ten onrechte werd vervolgdvoor godslastering. Ook koos hijvoor deze verkiezingen een intole-rante, conservatieve geestelijke alsrunning mate. En afgelopen zondagging hij vlak voor de stembusgangnog snel even op pelgrimage naarMekka, om aan kiezers te laten ziendat hij toch echt een vroom gelovi-ge is.Arjen van der Ziel

P rabowo Subianto is in veel op-zichten de tegenpool van Jo-kowi. Want Prabowo is juist af-

komstig uit een welgestelde en in-vloedrijke familie in Jakarta. Hijging naar een prestigieuze school inLonden, was getrouwd met eendochter van de vroegere dictatorSoeharto, en was onder diens re-pressieve bewind een machtige ge-neraal. Zijn troepen ontvoerdendestijds politieke activisten, van wiesommigen tot op de dag van van-daag zijn vermist.Nadat Soeharto in 1998, op hetdieptepunt van de Aziatische finan-ciële crisis, was gevallen, moestPrabowo terugtreden uit het leger.Hij leefde enige tijd in ballingschapin Jordanië, maar keerde in 2009als gefortuneerd zakenman terugnaar Indonesië, waar hij zich in depolitiek stortte.Prabowo was in de vorige verkie-zingen in 2014 ook al de tegenstre-ver van Jokowi, van wie hij toenmet slechts een klein verschil ver-loor. Deze keer heeft de inmiddels67-jarige oud-generaal als kandi-daat voor het vicepresidentschapeen rijke selfmade zakenman geko-zen. Hij heeft ook een verbond ge-sloten met conservatieve islamistenen presenteert zichzelf als een vro-me moslim.De oud-generaal voerde een felle,nationalistische campagne. Hoewelhij zelf voortkomt uit de welvarendebovenlaag van het land, gaat hij te-keer tegen de ‘kwaadaardige’ en‘leugenachtige’ elite in Jakarta. Hijstelt dat Indonesië in moreel vervalverkeert en wordt bedreigd door

buitenlandse machten, die de hulp-bronnen van het land plunderen, endat de archipel uiteen dreigt te val-len. Hij probeert zichzelf op te wer-pen als degene die het vaderlandkan redden.

In de peilingen lag Prabowo delaatste tijd flink achter op Jokowi, alleek hij iets in te lopen. Sommigepolitiek analisten vermoeden dat hijeigenlijk niet meedoet om te win-nen. De ex-militair zou vooral meerparlementszetels willen veroverenvoor zijn partij Gerindra, om na deverkiezingen lucratieve plekken ophet pluche af te dwingen voor zich-zelf en zijn beschermelingen.Arjen van der Ziel

EEN ‘SCHOON’ BESTUURDER, MAAR OOK HEEL CONSERVATIEF

NATIONALISTISCHE OUD-GENERAAL, SOEHARTO’S VRIEND

Joko Widodo.

Prabowo Subianto.

Om te laten zien hoevroom hij is, ging hijnog even naar Mekka

Hij werpt zichzelf opals degene die hetvaderland kan redden

De middenklasse meteen hoge opleiding lijktvoor Prabowo te kiezen