Veranderende structuren in de wereldeconomie en China’s economische

integratie….De gevolgen voor het Nederlandse

bedrijfsleven

Prof. Dr. H.A. Ebbers

www.pearsoneducation.nl/ebbers

Globalisering: nadelig voor OECD-landen?

Het IMF in de Aziatische regio

Hoe groot zijn multinationale ondernemingen?

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Chili (nr44)

Exxon Mobil (nr 45)

General Motors (nr 47)

Peru (nr 48)

Tsjechië (nr 51)

Hongarije (nr 54)

Ford Motor (nr 55)

Nigeria (nr 57)

General Electric (nr 58)

Siemens (nr 65)

Vietnam (nr 66)

Walt-Mart (nr 69)

Chili (nr44) Exxon Mobil (nr 45) General Motors (nr 47) Peru (nr 48)

Tsjechië (nr 51) Hongarije (nr 54) Ford Motor (nr 55) Nigeria (nr 57)

General Electric (nr 58) Siemens (nr 65) Vietnam (nr 66) Walt-Mart (nr 69)

Gemiddelde jaarlijkse groei internationale handel en productie (in procenten)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1950-1963 1963-1976 1973-1990 1990-2003

Handel Productie

Handelsintensiteit

Handelsontwikkeling China -Azië 2000 2005

China’s totale import 80 100

China’s import vanuit Azië 40 60

Aandeel van Azië in de mondiale export 10 20

Handelsintensiteit 5 3

Export- importintensiteit en investeringsintensiteit

wrldh

nlnlh,hnl, MX

MXExTI =

wrldh

nlnlh,hnl, XM

XMImTI =

wrldwrldnl,

hwrld,hnl,hnl, FDIFDI

FDIFDIFDIII =

Transnationaliteitsindex, 2003Bedrijf Transnationaliteitsindex

General Electric 40.6

Vodafone Group Plc 84.5

Ford Motor Company 47.7

General Motors 27.9

Royal Dutch/Shell Group 62.4

Toyota 45.7

Vivendi Universal 65.7

Roche Group 91.0

NyenrodeGlobalisation list

Producten en Diensten

Standaardisatie Bedrijfsstrategie

Kapitaal Mensen Stakeholders

Cultuur

Nyenrode Globalisation List (NGL)

Nyenrode Globalisatie lijst

Producten en Diensten

StandaardisatieMensen

Bedrijfsstrategie

Kapitaal Belanghebbenden

Cultuur

% van de omzet gespendeerd aan onderwijs en training [4.5 %]

% buitenlandse topmanagers [2.625]

% buitenlandse leden Raad van Bestuur [2.625]

% Buitenlands personeel [2.625]

% locale portfolio werknemers [7.5]

% buitenlandse bedrijven [7.5]

Wereldwijde corporateidentiteit [7.5]

Mondiale portfolio strategie [7.5]

Locatie spreiding van de werknemers [2.625]

Mensen

StandaardisatieProducten en diensten

Kapitaal Cultuur Stakeholders Bedrijfsstrategie

Mate van het implementeren vanCorporate citizinship[11.25%]

Gedragsregels voor werknemers [3.75%]

De geografische spreiding van stakeholders [5%]

Het aantal landen waar men actief is [3%]

De mate van corporategovernance[5%]

% buitenlandse bezittingen [4.5%]

% buitenlandse omzetten [4.5%]

Aantal fusies en overnames [6%]

De mate waarin globalisatiegeintegreerdis [12%]

Nyenrode Globalisatie lijst

Aantal regionale integratieprocessen

Handelscreatie

A B

C

t = 20%

100 90

t = 20%

85

A

C

B

Handelscreatie

A

100 90

t = 20%

85

export

C

B

Handelsverschuiving

A B

C

t = 20%

105 90

t = 20%

85

Export

A

C

B

Handelsverschuiving

A

105 90

t = 20%

85

export

C

B

Triad

Intraregionale handel (export)Intra-Export

0

10

20

30

40

50

60

70

80

APEC Europese Unie NAFTA ASEAN MERCOSUR

perc

enta

ge v

an to

tale

exp

ort

1990 2003

Intraregionale handel (import)Intra-Import

0

10

20

30

40

50

60

70

80

APEC Europese Unie NAFTA ASEAN MERCOSUR

perc

enta

ge v

an to

tale

impo

rt

1990 2003

Conclusies deel 1

• Analyse van handelsstromen moet samen met directe investeringsstromen plaats vinden

• Handels- en investeringsintensiteit index als meetinstrument

• Regionalisering in plaats van globalisering; de Nyenrode GlobalisationList

Export product Procentuele verandering

Kleding 9.8

Schoenen -3.2

Speelgoed -4.5

Plastic producten 0.7

Meubelen 42.1

Communicatie hardware 51.5

Machines 33.6

Electronische producten 41.3

Auto-onderdelen en componenten 72.8

Verandering van Chinese exportstructuur; 1997-2003

Percentage Chinese electronica export in totaleChinese export Percentage

referentiegroepelectronica export in totale referentiegroepexport

Percentage Chinese electronica export in modiale electronicaexport

Aandeel China in mondiale export

Balassaindex….waar zitten de comparatievekostenvoordelen?

Balassa indices

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

arbeidsintensieve sectoren (ongeschoold) arbeidsintensieve sectoren (geschoold) kapitaalintensieve sectoren

1991 2003

1980 1995 2003 Azië 15.0 14.7 52.8 ASEAN 3.4 7.4 11.3 Japan 26.5 21.9 18.0 Korea … 7.8 10.4 Taiwan … 11.2 12.9 E.U. 15.8 16.1 12.9 V.S. 19.6 12.2 8.2

Waar komt de Chinese import vandaan?

1992 1994 1996 1998 2000 2003EU export 0.22 0.34 0.36 0.40 0.45 0.53

import 0.32 0.41 0.36 0.35 0.37 0.40VS export 0.70 1.11 1.17 1.21 1.82 2.12

import 0.92 1.00 1.00 0.96 0.50 0.62Japan export 2.27 2.80 3.17 3.18 2.05 2.70

import 1.87 2.44 2.74 2.83 3.29 3.10Hong Kong export 13.8 7.14 5.95 6.32 5.96 4.85

import 7.98 2.31 1.67 1.49 3.10 3.00Azië export 0.82 1.20 1.26 1.36 1.12 1.20

import 1.24 2.35 2.51 2.89 2.83 3.10Africa export 0.55 0.58 0.67 0.92 0.71 0.89

import 0.23 0.37 0.56 0.53 1.25 1.05Midden oosten export 0.61 0.73 0.68 0.89 0.65 0.67

import 0.35 0.39 0.73 0.77 0.77 0.95Westelijk halfrond export 0.26 0.58 0.59 0.49 0.43 0.47 import 0.44 0.35 0.49 0.37 0.37 0.43

Handelsintensiteit van China, 1992-2003

FDI 1992 1994 1996 1998 2000 2003 Hong Kong 18.10 6.34 7.52 7.46 7.10 9.8

Taiwan 10.69 11.22 8.49 11.90 9.68 10.2

Japan 0.71 0.76 1.47 2.2 2.50 3.0 Singapore 2.83 11.89 3.08 6.04 10.35 4.8

Korea 1.98 2.30 2.73 5.96 11.38 13.2 E.U. 0.04 0.10 0.14 0.14 0.16 0.18 V.S. 0.23 0.36 0.38 0.47 0.89 1.01

Investeringsintensiteit index, China, 1992 - 2003

Aandeel buitenlandse ondernemingen in China's internationale handel

0

10

20

30

40

50

60

1990 1992 1994 1996 1998 2000 2003

Aan

deel

(in

%)

Import Export

1980 1990 2000 2003 Japan 3.9 2.1 6.3 13.6 Korea 0.0 0.0 10.7 20.5 Hong Kong 6.3 24.8 34.5 42.7 Singapore 1.6 1.5 3.9 7.0 Indonesië 0.0 3.2 4.5 7.4 Maleisië 1.7 2.1 3.1 10.8 Fillipijnen 0.8 0.8 1.7 12.0 Thailand 1.9 1.2 4.1 7.1 India 0.3 0.1 1.8 6.4 E.U. 0.8 1.2 2.7 4.2 V.S. 1.7 1.2 2.1 3.9 Duitsland 0.6 0.6 1.6 2.6

Export naar China, 1980 - 2003

1992 1996 1999 2003

Indonesia export 0.69 1.19 0.94 0.91

import 2.13 1.76 4.15 4.27

Singapore export 1.28 0.98 1.47 1,81

import 0.90 1.16 1.32 1.63

Philippines export 0.62 1.07 1.06 0.94

import 0.74 0.70 0.80 0.92

Malasia export 0.60 0.63 0.51 0.67

import 0.95 1.12 1.91 2.31

Thailand export 1.00 0.62 0.67 0.89

import 0.61 1.31 2.04 2.87

Handelsintensiteit China met enkele Aziatische landen, 1992-2003

40%

6%3%2%16%

1%

12%

4%

2%

11%3%

China

Taiwan

Hong Kong

Fillipijnen

Japan

Singapore

India

Thailand

Maleisië

Korea

I d ië

Aandelen van de economische groei in Azië tussen 2003 en 2010

Hoge handelsintensiteit index

Lage handelsintensiteit index

Sterke overlap in handelsstructuur

++ +

Zwakke overlap in handelsstructuur

-- -

(++) Relatief sterke stijging van de bilaterale handelsstromen(+) Relatieve stijging bilaterale handelsstromen(--) Relatief sterke daling in bilaterale handel(-) Relatieve daling bilaterale handelsstroom

Toekomstige importen van China komen uit Azie

Chinese exporten passen “beter” bij de VS en EU

Macro- risico’s China

• Instabiliteit van het financiële systeem• Noodlijdende staatsbedrijven• Toenemende inkomensongelijkheid • Oververhitting• Renminbi

“Internalisatie” van het vliegende ganzenmodel

Waarde van de Renminbi

Conclusies deel 2

• Verdergaande regionalisering binnen Azië

• Chinese bedrijven komen• China blijft aandacht houden voor het

multilaterale onderhandelingsproces• De macro- risico’s vallen wel mee

Stimulans voor Nederlandse export

6,9%11,3%

16,4%16,4%

39,4%40,4%

56,0%59,3%

0% 20% 40% 60% 80%

Niets in het bijzonder

Poldermodel

Opkomst economie China

Staatsbezoeken en handelsmissies

Talenkennis

Toetreding nieuw e lidstaten E.U.

Positief imago Nederlandse producten

Innovatief vermogen bedrijfsleven

Bedreiging voor Nederlandse export

9,0%12,6%

16,2%18,3%19,5%

23,5%24,3%

27,9%41,9%

66,9%

0% 20% 40% 60% 80%

Terrorisme

EUR/USD (spontaan genoemd)

Kw aliteit infrastructuur

Toetreding nieuw e lidstaten tot EU

Kw aliteit onderw ijs

Inflatie

Onvoldoende talenkennis

Opkomst economie China

Administratieve lasten

Stijging loonkosten

Handelsintensiteit Nederland China Import

trade intensityAsia-rest Import trade intensity

China Export trade intensity

Asia-rest Export trade intensity

1995 0.49 0.23 1.09 0.58

1996 0.56 0.24 1.14 0.62

1997 0.43 0.17 0.98 0.56

1998 0.37 0.19 0.69 0.42

1999 0.35 0.18 0.92 0.57

2000 0.34 0.18 1.19 0.52

2001 0.21 0.17 1.33 0.54

2002 0.18 0.18 1.33 0.55

2003 0.16 0.17 1.36 0.53

Note: Asia-rest includes the countries Hong Kong, India, Indonesia, Japan, Korea, Malaysia, the Philippines, Singapore and Thailand.

Investeringsintensiteit Nederland C h ina’s FD I

in tensite it FD I in tensite it aziatische reg io

1995 0 .02 0 .72

1996 0 .05 0 .92

1997 0 .07 0 .88

1998 0 .09 1 .65

1999 0 .11 2 .92

2000 0 .02 1 .02

2001 0 .12 2 .63

2002 0 .70 3 .48

2003 0 .08 1 .25

India, Indonesia, Japan, Korea, Malaysia, the Philippines, Singapore and Thailand

Conclusies deel 3• Export en investeringen

vanuit Nederland zijn erg laag

• Nederlandse bedrijven leren snel in China

• Hulp locale agent is vaak belangrijk

• Groot probleem blijft het kopieren

• Chinese bedrijven concurreren niet alleen op prijs

“Copyright is the right to copy”

Risky Business

Papier, inkt, papiergeld, kompas, ijzergieten, watermolens, vuurwerk en buskruit

Innovatief gedrag