VB + GL = gewest2

Of hoe de groepsleidingswerking je gewestwerking op een hoger niveau TILt

kadermap.indd 21-5-2004, 14:211

VB + GL = gewest22

VB + GL = gewest23

COLOFON:Deze Kadermap is een realisatie van de Groepsleidingscommissie van Chirojeugd Vlaanderen.

Werkten eraan mee: Clemens Steyaert, Wilfried Wellens, Jurgen Sprangers, Mia Maes, Roel Thys, Roeland Van Doorslaer, Jan Deprins, Johan Swerts, Margot Paijmans, Greet Engelbeen, Manu Vanhaverbeke en Ilse Neyrinck.

Taalnazicht: Bart BooneVormgeving: Guido De SmetTekeningen: Gert DupontFoto’s: archief ChiroEindredactie: Ilse NeyrinckDruk: De WrikkerUitgever: Chirojeugd-Vlaanderen vzw

kadermap.indd 21-5-2004, 14:212

VB + GL = gewest22

VB + GL = gewest23

De groepsleidingswerking: een gewesttaakFuncties en taken van een gewest p. 5Het samenbrengen van groepsleiding p. 5

*Voor wie organiseer je het?1. Wie is de groepsleiding? p. 72. Samenstelling p. 83. Wat in een ‘groot’ gewest? p.10

*Verwachtingen en doelstellingn1. Wie zit rond tafel? p. 112. Wat verwacht groepsleiding zelf? p. 113. Doelstellingen van de groepsleidingswerking p. 134. Het samenspel tussen gewest- en groepsleidingwerking p. 14

*Welke inhouden, en hoe pak je het aan?1. Inhoud van de groepsleidingswerking p. 172. Werkvormen voor een degelijke groepsleidingswerking p. 173. Waar haal ik thema’s? p. 184. Opbouw van een groepsleidingsbijeenkomst p. 205. Wanneer en waar p. 216. Groepsleiding betrekken bij je werking p. 22

*De rol van de begeleiding1. Je taak als groepsleidingsbegeleider p. 232. Hoe begeleid ik een gesprek? p. 233. Wat met mijn eigen mening? p. 244. Hoe bereid ik mij voor? p. 255. Ideaal profi el van een groepsleidingsbegeleider p. 25

*Hoe bereik je groepsleiding? Hoe pak je promotie aan?1. De klant is koning p. 272. Nieuwe groepsleiding en groepsleiding ‘op een afstand’: hoe bereik ik hen? p. 28

*Evalueren van je groepsleidingswerking1. Waarom evalueren? Wat evalueren? p. 302. Elke bijeenkomst evalueren p. 313. De werking in haar geheel evalueren p. 314. Wat doen we ermee? p. 32

*Wat als mijn groepsleidingswerking niet lukt?1. Een situatie, oorzaken en suggesties p. 332. Andere oorzaken voor het niet van de grond geraken van je werking p. 38

*TOT SLOT: Wie ligt er wakker van? p. 37

Bijlage: Mogelijke thema’s en ideeën voor een groepsleidingsbijeenkomst p. 38

In deze map zul je regelmatig de mannelijke

vormen aantreffen van woorden als gewest-

medewerker, groepsleider, leider. We bedoe-

len dan telkens ook gewestmedewerksters,

groepsleidsters, leidsters. De redactie van

deze map koos hiervoor om de leesbaarheid

van de map te verhogen. Voortdurend met

haakjes (leid(st)er) of dubbele vormen (hij/

zij) werken, stoort tijdens het lezen.

We gebruiken ook de volgende afkortingen:

GL voor groepsleiding, VB voor volwassen

begeleiding.

VB + GL = gewest2

Of hoe de groepsleidingswerking je gewestwerking op een hoger niveau TILt

kadermap.indd 21-5-2004, 14:213

4VB + GL = gewest2

5VB + GL = gewest2

4VB + GL = gewest24

Begin dit jaar werkjaar zijn we met het gewest opnieuw van

start gegaan met het organiseren van groepsleidingsraden.

Het was al een aantal jaar geleden dat dit nog werd gedaan.

Ik zit nu m’n tweede jaar in het gewest en zelf had ik niet

zo’n idee wat een groepsleidingsraad eigenlijk inhoudt. Op

de Kaderinleidingscursussen hoorde ik er meer over en had

ik echt wel het gevoel dat dit interessant kon zijn voor de

groepsleiding. Ik ben zelf een aantal jaar groepsleider geweest

maar gedurende die periode werden er geen groepsleidingra-

den georganiseerd.

In augustus vorig jaar hebben de gewestleidster en ik ons

opnieuw achter de groepsleidingsraad gezet. Eind augustus

hadden we eigenlijk al een eerste bijeenkomst. Die eerste keer

stond vooral in het teken van kennismaking, kalender op el-

kaar afstemmen en nagaan wat interessant kon zijn om verder

te bespreken op de raden.

Ondertussen zijn we met de groepsleiding al een aantal keer

samen gekomen. We hadden het over de groepsleiding en hun

plaats binnen de leidingsploeg, taakverdeling binnen een lei-

dingsploeg, verzekering,…

We ervaren dat de groepsleiders en –leidster binnen ons ge-

west het interessant vinden. We doen er dus zeker mee door!

Bram Temmerman

gewest Houtland, verbond Roeland

kadermap.indd 21-5-2004, 14:214

VB + GL = gewest24

VB + GL = gewest25

Functies en taken van een gewestMisschien las je er al over in het welkomstpakket voor gewestme-dewerkers of in de Kadermap ‘Het kader opgeTILd’. Een gewest heeft verschillende functies, namelijk:� groepen op de hoogte brengen van wat er gebeurt in

de Chiro, met kinderen en jongeren, en in de wereld om hen heen;

� groepen met elkaar in contact brengen zodat ze eens een ander verhaal horen;

� chiroleiding vormen en hen de weg tonen naar andere vor-ming;

~ groepen ondersteunen. Om een gewest een idee te geven hoe het zijn functie kan vervul-len, werden een aantal taken afgebakend.De eerste en voornaamste taak van het gewest bestaat uit:het leren kennen van álle groepen en hén elkaar leren kennen

Vertrekkend van deze centrale taak bouwen we een gewestwer-king verder uit met:� het samenbrengen van groepsleiding;� het samenbrengen van alle leiding;� het organiseren van de inleidingscursus (IK);� het opzetten van ledeninitiatieven;

~ en het steunen op maat.

Het samenbrengen van groepsleidingDe eindverantwoordelijken van een groep vervullen vaak een moeilijke sleutelfunctie. Moeilijk, omdat ze veel verantwoorde-lijkheid dragen, veel evenwichten moeten bewaren, vaak de bal toegespeeld krijgen bij moeilijkheden, vaak niet met de rest van de leidingsploeg kunnen uitwisselen over problemen die zij alleen zien,…Een sleutelfunctie, omdat ze de agenda binnen de groep vaak be-palen, omdat hun stem zwaar weegt, omdat zij het uithangbord van de groep kunnen zijn, omdat zij de toegang tot de rest van de groep voor het gewest kunnen openhouden én sluiten,…

DE GROEPSLEIDINGSWERKING: EEN GEWESTTAAK

Als gewest moet je je groepen kennen- àl je groepen.

Want als je hen niet kent:- waarom zouden ze dan luiste-

ren, wanneer je hen iets komt vertellen?

- waarom zouden ze komen naar activiteiten van mensen die zij niet kennen?

- waarom zouden ze vorming volgen bij mensen die niet we-ten hoe het er in hun groep aan toe gaat?

- waarom zouden ze hulp vragen aan mensen die zich niet inte-resseren in hun werking?

- hoe zouden jullie je activiteiten kunnen aanpassen aan de no-den van jullie groepen?

- hoe zou je weten wie je in een ploeg moet aanspreken om je activiteiten te promoten of om de groep iets te vragen?

- hoe zou je weten dat een groep zo in de nesten zit, dat ze er zelf niet meer aan uit kunnen?

VB + GL = gewest255

kadermap.indd 21-5-2004, 14:215

VB + GL = gewest26

VB + GL = gewest27

Steven VinckGewest ZIP, verbond Antwerpen

Het hoofddoel van groepsleidingswerking is dat de belangrijkste spilfiguren van

elke chirogroep met elkaar in contact worden gebracht over de grenzen van de

lokale groep heen. Het zijn tenslotte telkens dezelfde problemen die door andere

mensen in een andere groep op een ander tijdstip aangepakt moeten worden.

Maar wel diezelfde problemen... waarvoor dat andere groepsleidingsteam nu

net vorig jaar een mooie oplossing had bedacht die misschien toch wel het

proberen waard is.

Groepsleidingsbijeenkomsten dienen om enerzijds een stuk erkenning en waar-

dering te geven aan mensen die samen en toch apart hetzelfde nastreven, en

anderzijds om een forum te vormen waar gelijkgestemden in vertrouwen over

uiteenlopende chirozaken in open discussie kunnen treden.

Heel verrassend wat een inspirerende invloed die ‘vreemde’ VB met ervaring

soms kan hebben op een GL uit een volstrekt andere groep(scultuur)!

Je brengt hen samen om hen een forum te bieden, een plaats waar zij terechtkunnen met hun vragen. Om hen mogelijke antwoorden te bieden, door vorming of uitwisseling op te zetten met anderen die in dezelfde positie zitten. Om de klanken uit de groepen te vernemen en hen beter te leren kennen. Om je gewestwerking te toetsen. Je beslist hierbij zelf hoe vaak je bijeenkomt, wie je bij-eenbrengt (iedereen die geïnteresseerd is, alleen de groepsleiding, alleen volwassen begeleiding, groepsleiding én volwassen begelei-ding) en wat je samen aanpakt.

In deze map gaan we in op het samenbrengen van die groeps-leiding. Wat verwachten ze van een gewest? Welke plaats krijgt de groepsleidingswerking in je ruimere gewestwerking? Welke inhoud steek je erin? Hoe pak je het aan? Wat is je rol als be-geleiding van deze bijeenkomsten? Hoe voer je promotie? Hoe evalueer je? Welke obstakels zijn er om een degelijke groepslei-dingswerking uit te bouwen?

We kozen ervoor om van deze map geen fi chebak met metho-dieken en thema’s te maken. We bieden wel een opstap en een houvast, inclusief een aantal ideeën voor een goede start.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:216

VB + GL = gewest26

VB + GL = gewest27

1. Wie is de groepsleiding?Groepsleiders en groepsleidsters, je kent ze wel. In een ideale situatie hebben ze al enkele jaren ervaring in de Chiro. Ze combineren leiding geven met het begeleiden van de leidingsploeg. In de meeste chirogroepen leidt de groepsleiding de leidingskring en bereidt die ook voor. De ‘ideale’ groepsleider neemt initiatief, voelt zich verantwoordelijk voor zijn ploeg en is gemotiveerd. Daarbovenop kan hij goed luisteren, neemt hij vlot het woord en is hij sociaal ingesteld. Natuurlijk is dat een ideaalbeeld. Niet elke groepsleider heeft evenveel ervaring. Soms krijgt iemand deze taak na 1 jaar lei-ding omdat het niet anders kan. Of misschien zit de verkeerde persoon op de verkeerde plaats en vervult de groepsleider zijn taak niet naar behoren. Je kunt ook te maken hebben met groepsleiding die niet (meer) gemotiveerd is, niet geïnteresseerd is in het gewest…

Volwassen Begeleiding is jong van hart, en dikwijls zelf vader of moe-der. Ervaring in de Chiro of in een andere jeugdbeweging is hen niet vreemd. Hun lei-dingscarrière ligt al een tijdje achter de rug, maar ze voelen de jongeren nog goed aan. Ze willen mee verantwoordelijkheid dragen voor een ploeg.Dikwijls voelen ze zich geroepen om con-tact te maken met en brug te spelen naar de omgeving. Ze vormen een makkelijke link met het ruimere netwerk: parochie, school, ouders… Ze kunnen doorgaans goed luisteren en de zaken diplomatisch aanpak-ken. Vaak dragen ze ook heel wat prakti-sche ervaring mee. Ze houden zich op de achtergrond, maar zijn wel beschikbaar. Als oudere ‘boom’ hebben ze een iets steviger gewortelde visie en mening omtrent allerlei chirothema’s. Ze zijn fl exibel in hun taak en

houden de continuïteit van de ploeg in het oog. Ze houden van uitwisseling en bespreken graag allerlei thema’s.Ook hier schetsen we een ideaalbeeld. Je kunt ook te maken heb-ben met volwassen begeleiding die niet zo gemotiveerd is, die de groep domineert, die nog te jong is om hun taak goed te kunnen oppakken,…

In Vlaanderen zijn momenteel een 1000-tal groepen actief, ver-deeld over 73 gewesten en 10 verbonden. Laten we aannemen dat elke chirogroep minstens twee groepsleiders heeft, bijvoor-beeld een groepsleider en een VB, twee groepsleidsters,… Dan kunnen we ruw geschat stellen dat Chirojeugd Vlaanderen onge-veer 2000 groepsleiders telt. De moeite waard!

VOOR WIE ORGANISEER JE HET?

kadermap.indd 21-5-2004, 14:217

VB + GL = gewest28

VB + GL = gewest29

2. Samenstelling

A. Groepsleiding, proost en VB: samen of apart?Moeten we bijeenkomsten organiseren voor alle groepsleiding samen?Bekijk zelf de situatie in je gewest en zoek de gulden middenweg. Je hoeft niet of het één of het ander te doen. Voor bepaalde the-ma’s is gemengd werken aangewezen, voor andere werk je best eens apart. Je kunt beide werkvormen combineren, waardoor je de voordelen benut en de nadelen vermijdt. Veel hangt ook af van de verwachtingen van groepsleiding, proosten en VB’s. Laat hen mee beslissen wat het wordt. We sommen hier drie van de vele mogelijke combinaties op met wat argumenten. Aan jou om je eigen puzzel te maken.

Waarom wel?

~ Groepsleider, proost en VB vormen samen een team.

~ Ze worden geconfronteerd met dezelfde thema’s.~ De wisselwerking tussen de verschillende invals-

hoeken van een VB en een groepsleider werkt verrijkend.

~ Dit brengt de discussie op gang, verruimt de visie van beiden en zorgt ervoor dat er breder gedragen argumenten naar boven komen.

~ Groepsleider, proost en VB krijgen meer zicht op elkaars taak en rol. Dat helpt een eventuele kloof dichten.

~ Groepsleiding, die zelf geen VB of proost heeft, leert de meerwaarde van een VB en/of proost kennen.

~ Een werkpunt of idee van de groep wordt meteen door het hele team gedragen. Het aanbrengen van het idee op een leidingskring kan hierdoor meer gefundeerd verlopen.

~ …

Waarom niet?

� Het zijn twee verschillende functies, met een an-dere invalshoek.

� De kans is groter dat een thema niet iedereen aanspreekt.

� Je kunt minder op maat werken.� Er is een kloof tussen ervaring en mondigheid over

bepaalde thema’s. Vooral groepsleiding durft dan minder inbrengen.

� Vrijuit spreken wordt belet als je het net over de relatie tussen beiden of de aanpak van de andere wilt hebben.

� VB’s vragen vooral om eens te kunnen samenko-men met andere VB’s. Ze willen uitwisselen en steun zoeken in hun ‘eenzame’ functie.

� …

Margot Paijmans

VB van Chiro Driehoek, Brasschaat

Ons gewest had het netjes uitgekiend. We kwamen met de groepsleiders en

VB’s op dezelfde plaats samen, maar werden in 2 groepen opgesplitst: de VB’s

bij elkaar en de GL bij elkaar. De eerste avond ging over de taak van de

groepsleider. Als volwassen begeleider had ik daar een eigen mening over en

die kon ik met mijn collega-VB’s delen. De tweede avond ging over de taak

van de VB. Ook de groepsleiding die geen VB had, kwam aan bod, zei onze

groepsleider. En op de derde avond… kwam de confrontatie. Dan konden we

met elkaar in discussie gaan en taken weerleggen die de groepsleiding voor ons

had weggelegd en omgekeerd ook. Het waren drie interessante avonden.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:218

VB + GL = gewest28

VB + GL = gewest29

GL + VB werking apartJe kunt beide werkingen organiseren op dezelfde plaats en hetzelfde moment. Werk met een gezamenlijk onthaal en slot. Daarna gaan GL en VB apart zitten.

Pro~ VB en groepsleider zakken samen af en heb-

ben tijdens de verplaatsing tijd om dingen te bespreken.

~ Wat de organisatie betreft, vraagt dit minder energie. Je kunt rond hetzelfde thema werken, maar dan bekeken vanuit een andere invals-hoek.

~ Je komt tegemoet aan de vraag van VB en GL om uit te wisselen.

Contra� Een datum vinden die iedereen past is makke-

lijker als je niet op hetzelfde moment samen-komt.

� Dit vraagt meer tijd en energie en misschien heb je die niet.

Niets houdt je tegen om ze op één avond eerst apart te zetten en nadien samen. Of om een thema grondig uit te werken en het één avond te doorgronden met de groepsleiding en VB’s apart. De volgende avond zit je er dan rond samen.

GL, soms VB en proostJe kiest ervoor om het accent op de groepsleiding zelf te leggen. Gemengde avonden selecteer je op basis van een daarvoor ge-schikt thema of moment.

Pro~ De continuïteit ligt bij de groepsleiding. Als je

niet voldoende tijd en energie hebt om een werking op te zetten voor zowel GL als VB, in-vesteer je best in GL.

Contra� Als VB’s er dan bij zijn, voelen ze zich misschien

het vijfde wiel aan de wagen.� Je komt niet tegemoet aan de vraag van VB’s

naar uitwisseling.

Pro~ Je komt tegemoet aan de vraag van VB’s naar

uitwisseling. Ze hebben al een eenzame functie en plaats in de groep, dus verdienen ze onze ondersteuning.

Contra� Voor groepsleiding is het nog moeilijker om in te

pikken in een ploeg van VB’s, waarvan er en-kele zijn die elkaar misschien al jaren kennen.

VB’s en proosten, soms GL

Als je geen energie hebt om zowel voor GL als voor VB een werking op te zetten, kies dan voor de GL. Bij hen ligt im-mers de continuïteit, zij zijn diegenen die jouw ondersteu-ning het meest nodig hebben. VB’s nemen al vlugger zelf het initiatief om een werking op te zetten dan GL. Als er te weinig VB’s zijn in je gewest, kun je zoeken naar een samenwerking met een andere gewestploeg voor een VB-werking. Misschien ook een vraag die je aan het verbond kunt stellen?

B. Kan het ook met anderen?Soms zijn enkele groepsleiders niet geïnteresseerd of hebben zij geen tijd voor de groepsleidingswerking van het gewest. In dat geval kun je naast de groepsleiding ook andere geïnteresseerden uitnodigen. Die geven zich op om een jaar lang de bijeenkomsten te volgen.

An Maesgewest Demerdal, verbond Leuven

Gewest Demerdal kreeg van enkele nieuwe VB’s de

vraag of er voor hen ergens een mogelijkheid was

om uit te wisselen met andere VB’s van het gewest.

Aangezien gewest Demerdal maar 7 groepen heeft,

was het niet nuttig een gewestelijke VB-avond op

poten te zetten. Daarom werd er voorgesteld aan

het verbond om een verbondelijke VB-avond te or-

ganiseren. Nu wordt er jaarlijks een verbondelijke

VB-avond georganiseerd, met groot succes!

kadermap.indd 21-5-2004, 14:219

VB + GL = gewest210

VB + GL = gewest211

De kans dat je zo de meest gemotiveerde mensen rond de tafel krijgt, wordt groter. Bovendien bereik je zo misschien wel meer groepen. Voor het gewest biedt dat ook de kans om mensen te leren kennen die zich eventueel willen inzetten in het gewest.Een nadeel is dat zo iemand een minder volledige kijk heeft op de werking van de eigen groep. Bovendien worden zij vaak niet ge-confronteerd met alle ‘problemen’ van de groepsleiding, waardoor bepaalde bijeenkomsten voor hen niet interessant zijn, of waar-door je een aantal thema’s niet aan bod kunt laten komen.Ook de kans dat de informatie minder vlot doorgegeven wordt aan de rest van de leidingsploeg verhoogt. Een tip kan zijn om die terugkoppeling als vast punt op de leidingskring te brengen. Zo weet de volledige leidingsploeg wat er op een groepsleidings-bijeenkomst gebeurt.

Wanneer jullie wel voldoende groepsleiding kunnen motiveren en boeien, kan andere leiding bij speciale thema’s uitgenodigd worden. Bij ‘fi nanciën’ nodig je bijvoorbeeld ook de fi nanciële verantwoordelijken uit. Dat kan de discussie verrijken. Zij weten daar vaak meer over dan de groepsleiding. De invalshoek van groepsleiding is wel anders (minder technisch, meer beleidsge-richt,…). Als je het dan helemaal niet over de technische kant wilt hebben, hoef je de fi nanciële verantwoordelijken er natuurlijk niet bij te halen.

C. Het belang van continuïteitHet is belangrijk dat je een heel werkjaar met dezelfde mensen rond de tafel zit. Liefst nog langer als het kan. Anders is het moeilijk om een vertrouwensrelatie op te bouwen. Je moet tel-kens weer kennismaken, de deelnemers leren elkaar nooit echt kennen, plannen wordt moeilijk en terugvallen op zaken uit vorige bijeenkomsten ook.Maak ook de deelnemers zelf ervan bewust dat continuïteit be-langrijk is. Zij moeten daar mee voor zorgen. Zorg voor gezel-ligheid zodat het bijeenkomen op zich een motivatie is, los van de inhoud van de bijeenkomst.

3. Wat in een ‘groot’ gewest?

Wanneer je heel wat mensen rond één tafel krijgt, splits je best op. Vanaf een 15-tal mensen kun je dat overwegen. Kleinere groepjes vormen immers sneller ploeg en de betrokkenheid vergroot. Mensen geven zichzelf makkelijker bloot en bevragen elkaars werking. Soms verschillen een aantal groepen ook teveel om nog zinvol uit te wisselen.

} Je kunt elke keer opnieuw tijdelijke groepen maken.

} Je kunt ook in vaste groepen werken, die elke bijeenkomst samenzitten.

Er zijn heel wat mogelijkheden om die kleinere groepjes samen te stellen: op basis van hun geografi sche ligging, een gemeenschap-pelijk kenmerk of probleem, hoe ervaren de groepsleiding is,… Je kunt die groepjes ook helemaal apart laten bijeenkomen om mak-kelijker een datum te vinden of een dichtere ‘centrale’ plaats.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2110

VB + GL = gewest210

VB + GL = gewest211

1. Wie zit rond tafel?Verwachtingen en doelstellingen worden be-paald door het publiek rond de tafel. Is het een oude, ervaren ploeg? Is er dit jaar veel nieuwe groepsleiding? Zitten we met een gemengde ploeg?

Betrek de ervaren groepsleiding bij het geheel. Laat hen voelen dat hun ervaring belangrijk is voor de nieuwe groepsleiding. Soms kunnen ze zelf het gevoel hebben dat ze niets nieuws opsteken. Vraag hen dan om de bijeenkomsten mee voor te bereiden.

Varieer in de manier waarop thema’s aange-bracht worden. Voor nieuwe groepsleiding is het heel belangrijk om te horen wat je taken zijn, terwijl je dat als derdejaars ondertussen al wel hebt gehoord.Leg in het gewest een kaft aan met daarin alle thema’s die al aan bod zijn gekomen en hoe ze

werden aangebracht. Vergeet die dan niet door te geven aan de volgende generatie groepsleidingbegeleiding.Je kunt natuurlijk ook in je verbond bekijken welke thema’s an-dere gewesten aanpakken en hoe ze dat doen.

2. Wat verwacht groepsleiding zelf?Als je aan groepsleiding vraagt wat ze verwachten van groeps-leidingswerking in het gewest, is hun antwoord meestal vaag. Verwachtingen formuleren is niet zo makkelijk. Meestal komt het ongeveer hierop neer.

Ervaringen uitwisselenPraten over dingen die hen bezighouden, en dat toetsen aan de er-varing van andere groepsleiding. Door erover te praten, kun je op sommige dingen een andere kijk krijgen en ze beter relativeren.Maak tijdens elke bijeenkomst tijd vrij voor dingen waar ze op dat moment mee bezig zijn. Dankzij die kansen tot uitwisseling voelt de groepsleiding zich niet meer zo alleen in haar taak. Zo groeien ook de contacten tussen de groepen.Ook praktische zaken kunnen uitgewisseld worden (bivakadres-sen, data van fuiven,…).

VERWACHTINGEN EN DOELSTELLINGEN

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2111

VB + GL = gewest212

VB + GL = gewest213

Vorming rond bepaalde thema’sInformatie rond bepaalde deelthema’s, achtergrond en ‘bagage’,… Groepsleiding wil sterker worden in hun taak en bepaalde vaardig-heden verwerven. Ze rekenen hiervoor op het gewest. Ga samen met hen op zoek naar de juiste aanpak van een bepaalde situatie. Zoek informatie in chiro-uitgaven, stel vragen aan je verbonds-ploeg of vraag raad aan een andere gewestploeg.

Contact buiten de groepsleidingsbijeenkomsten Soms is een luisterend oor op een bijeenkomst al voldoende. Daarnaast is contact buiten de bijeenkomsten belangrijk. Een te-lefoontje of een bezoekje wanneer het moeilijk gaat in een groep doet veel deugd. Net op die momenten kan de groepsleiding dat ruggensteuntje goed gebruiken. Ook de peter of meter van de groep speelt hierin een belangrijke rol.Contact buiten de bijeenkomsten is niet enkel belangrijk in moei-lijke momenten. Je mag het ook niet vergeten als alles goed loopt. Want geef nu toe, wie krijgt er niet graag een schouderklopje?

Zelf concrete thema’s aanbrengenDe groepsleiding is voortdurend bezig met wat er leeft in de eigen chirogroep. Ze wéten welke hete hangijzers er voorliggen. Laat ze dan ook zoveel mogelijk zelf de thema’s van de groepsleidings-werking bepalen. Geef hen de kans om zaken te bespreken waar ze daadwerkelijk mee geconfronteerd worden.Samen met hen kun je bepaalde onderwerpen verder uitdiepen, ergens over doorbomen en zoeken hoe je ze kunt aanpakken (bvb. afspraken maken, administratie, omgaan met drugs,...).

Oplossingen voor hun problemenErover praten gaat soms niet ver genoeg. Dan wil de groepsleiding concreet materiaal, gesneden koek, een hapklare oplossing,…Ga op zoek naar een oplossing, naar een goeie methodiek om dingen aan te pakken. Steek mee de handen uit de mouwen om de groepsleiding te helpen. Natuurlijk is dat niet altijd mogelijk. Maar ook al is het maar een klein beetje, dan is het nog altijd de moeite waard. Groepsleiding is zelf ook vaak terughoudend als het gaat over eigen problemen. Daarom is het nodig een open sfeer te creëren om zulke zaken bespreekbaar te maken.

Gespreksvoorbeelden krijgenGroepsleiding zoekt vaak naar een leuke methodiek om te gebrui-ken op een leidingskring. Je hebt hier als gewest een belangrijke voorbeeldfunctie. Zorg dan ook telkens voor een leuke gespreks-methodiek op je groepsleidingsbijeenkomsten, een toffe inkle-ding… ideeën die ze kunnen meenemen naar hun eigen groep.

Johan SwertsVB van Chiro Driehoek, Brasschaat

Telkens weer kijk ik uit naar de volgende GL- en VB-

avond. Het onderwerp is voor mij minder belangrijk. Ik geniet

vooral van de uitwisseling tussen de VB’s, de fijne discussies

met GL, het samenzijn met mensen die net als ik intensief

met Chiro bezig zijn.

In de voorbije jaren heb ik heel wat mensen leren kennen

die me nauw aan ’t hart liggen. Een aantal van hen zijn

dan ook échte vrienden geworden.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2112

VB + GL = gewest212

VB + GL = gewest213

3. Doelstellingen van de groepsleidingswerkingAls we weten wie er rond tafel zit en als we hun verwachtingen kennen, kunnen we doelstellingen voor de groepsleidingswerking in het gewest bepalen.

Werken aan verbondenheidWe brengen de groepsleiding binnen het gewest als ‘lotgenoten’ bij mekaar. Ze voelen zich verbonden met andere mensen die voor een zelfde taak staan. Ze weten zich gedragen door collega’s die net als zij met Chiro bezig zijn.

Uitwisselingskansen biedenWe bieden uitwisselingskansen aan groepsleiding. Door ervarin-gen en ideeën uit te wisselen, groeien de contacten tussen de groepen. Groepen helpen mekaar op weg en stimuleren elkaar, zowel met inhoudelijke vragen en thema’s als met concrete en materiële vragen.

Vorming opzettenWe bieden de groepsleiding vorming aan. We gaan verder dan uitwisselen en bieden inhouden aan. Vorming speelt rechtstreeks in op het begeleiden van de leidingsploeg en het runnen van een groep. Je kunt vorming opzetten rond het organiseren van de leidingskring, ploegvorming en samenwerking, leidingsverdeling… Ook fi nanciën en lokalen, netwerk en jeugdraad, jaarplanning,… zijn mogelijke thema’s. Bovendien heb je de vrijheid én de mogelijkheid om in te spelen op specifi eke of actuele vragen en noden, zoals omgaan met drugs of omgaan met kritiek, dankzij je contacten met de groepsleiding.Maak ook de manier waarop de groepsleiding in de groep staat bespreekbaar.

InformatiekanaalWe willen ook informatie doorgeven. Aan de ene kant maken we de grote Chiro van onderuit mee door signalen, vragen en noden door te geven naar het verbond en de nationale werking. Infor-matie uit de groepsleidingsbijeenkomsten koppel je ook best terug naar de ruimere gewestploeg (zie verder). Aan de andere kant zoeken we mee naar goede vertalingen van wat leeft en beweegt in die grote Chiro voor de plaatselijke groepen. Zo kunnen we samen eens een groepszending overlopen, komen aansluitingen en Krakmomenten aan bod,…

Concrete oplossingenVoor reële problemen moeten er af en toe ook concrete oplossingen geboden worden. Dat is niet zo eenvoudig. Elke groep is anders, heeft haar eigen manier van werken en gewoontes,… Toch kun je iets betekenen en mee op zoek gaan naar een goede oplossing. Als je een vraag krijgt van een groepsleider, ga er dan zeker op in. Samen zoeken is zinvoller dan alleen. Neem die vragen mee naar de gewestploeg en bespreek daar wat jullie kunnen doen. Bij een leidingstekort kun je met het gewest meehelpen op zon-dagnamiddagen, in een beurtrol bijvoorbeeld. Bij een probleem in de leidingsploeg kun je samenzitten met groepsleiding en VB om te zoeken naar een oplossing. Op een leidingskring kun je het spel ‘De Naakte Waarheid’ of de leidingsverdeling begeleiden.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2113

VB + GL = gewest214

VB + GL = gewest215

Tip: Vertel duidelijk aan de vraagsteller hoe je zijn probleem zult aanpakken en wat de timing daarbij is. Als je het probleem pas de maand nadien op de gewestvergadering kunt voorleggen, kan hij geen antwoord verwachten binnen de week.

Ondersteuning in ruime zinAllerlei andere vormen van ondersteuning zijn hier ook op hun plaats: schouderklopjes en bezoekjes, telefoon en mail, een praatje op de fuif,… Geef feedback en stel vragen, bevestig de groepsleiding, geef tips en advies… Kortom: toon door kleine at-tenties dat je betrokken bent.

4. Het samenspel tussen gewest- en groepsleidingwerkingNatuurlijk staat de groepsleidingswerking niet los van de rest van je gewestwerking. De manier waarop je gewest draait, oefent een grote invloed uit op de manier waarop je een groepsleidingswer-king aanpakt. In een gewest dat veel respons krijgt van de leiding op afdelingsavonden, gewestavonden of andere gewestactivitei-ten, is het makkelijker om veel respons te krijgen op groepslei-dingsbijeenkomsten.Eigenlijk is het een mooie wisselwerking. Een leuke afdelingsavond kan iemand motiveren om naar een groepsleidingsaanbod te ko-men. Een interessante groepsleidingsbijeenkomst kan dan weer een reden zijn om de leidingsploeg te stimuleren om naar een initi-atief van het gewest af te zakken. Met andere woorden: hoe beter je groepsleidingswerking draait, hoe beter je gewest kan draaien. Toch kan het zijn dat groepsleiding wel gemotiveerd is, maar toch de leidingsploeg niet meekrijgt naar gewestactiviteiten.

Jeroengroepsleider Chiro Het Belleke

Ik was net groepsleider geworden en kreeg half september

een leuke uitnodiging voor een groepsleidingsavond in de bus.

Ik wist echt niet wat ik van zo een avond kon verwachten.

Toen ik las dat Eva en Peter de begeleiders waren, besloot ik

toch even een kijkje te gaan nemen. Eva was immers mijn

leefgroepbegeleidster op IK. Ik vond IK gewoon de max en

Eva heeft me toen heel wat dingen bijgebracht. Het zou dus

wel loslopen die avond.

En inderdaad, nu probeer ik naar alle avonden te gaan want

ze hebben me nog nooit teleurgesteld. Ook Peter is trouwens

een ongelofelijk toffe kerel, hij is ook verantwoordelijk voor

de speelclub binnen het gewest. Als het even kan, probeer

ik onze speelclubleiding naar de afdelingsavonden te laten

gaan. Peter is enthousiast genoeg om onze leiding aan te

spreken en ik ben er zeker van dat ze van hem nog heel wat

kunnen leren.

IrisVB van Chiro O.L.V., Kneutegem

Als kersverse VB wist ik eigenlijk ab-soluut niet wat me te wachten stond en nog veel minder wat er nu eigen-lijk van mij verwacht werd. Sinds ik hoorde van de VB-werking van het gewest ben ik er dan ook niet meer weg te slaan. De groepsleidingsbij-eenkomsten zijn meestal heel fi jn uitgewerkt en er is altijd volk om pro-blemen mee te bespreken en vragen aan te stellen. De andere gewestac-tiviteiten vallen bij onze leidingsploeg niet altijd in de smaak. Toch blijf ik ze motiveren om aan deze initiatieven deel te nemen. Het is te dom om te denken dat onze chirogroep alles al weet. Van de andere groepen kunnen we nog altijd wel wat opsteken.

Pieter Desmedtgewest Dijle, verbond Mechelen

De informatiestroom werkt in twee richtingen. Enerzijds wordt belang-rijke info die op de GL-werking ver-gaard wordt op de gewestvergadering vermeld. Anderzijds gebruiken we de GL-werking ook wel om info van het gewest aan de groepen mee te delen, of om samen een beslissing te nemen over gewestkwesties. Zo bespraken we op de GL-werking de leefregels op het aspi- en ketiweekend.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2114

VB + GL = gewest214

VB + GL = gewest215

Dinsdag vertelde ik op de groepsleidingsbijeenkomst dat het niet zo snor zat in onze leidingsploeg. We moesten maar eens dringend gaan evalueren. Nor-maal kwamen onze peter en meter even langs om reclame te maken voor SB. Maar net voor ik ze zelf wilde vragen een andere keer langs te komen, belden ze me op om te horen of een ander moment niet geschikter was. Ze boden me ook aan om te helpen, als dat nodig was, op eender welke manier. Uiteindelijk is de evaluatie goed gelukt en heb ik er met onze peter en meter niet meer over gesproken. Maar de wetenschap dat ze er voor me zouden staan als het niet meer zou lukken, deed me echt heel veel deugd.

Elke, Chiro Het Genoegen

Vincent, gewest Spechtjes

De groepsleider van Chiro X leek me een onbekwaam man. Toen ik dit meldde aan de gewestploeg zeiden de peter en meter me dat hij op vergaderingen een zeer belangrijke modererende rol vervulde. Ook de titoverantwoordelijken hoorden van de titoleiding van die ploeg dat ze altijd zeer veel steun krijgen van hun groepsleider. Blijkbaar had ik dus een verkeerd beeld en is het be-langrijk om goed te luisteren naar die groepsleider en zijn visie op groeps-leider zijn.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2115

VB + GL = gewest216

VB + GL = gewest217

Een plaatsje op de gewestvergadering

Voorzie een vast moment op de gewestvergadering om de groepsleidingswerking te bespreken. Op de gewestvergadering na de groepsleidingsbijeenkomst schets je de avond even kort. Bespreek de opgedane informatie. Informeer de peter en meter van de chirogroep in kwestie. Toets zo de indrukken die je hebt opgedaan. Ze worden verduidelijkt of misschien zelfs weerlegd. Doe er daarna ook iets mee. Aan jullie om als ploeg te beslissen wat dit moet zijn.

Een hele hoop informatie die je juist moet gebruikenOp groepsleidingsbijeenkomsten komt er heel wat informatie op je af. Ploeg X heeft problemen met de lokalen, ploeg Y vertelde net over de spanningen en oplopende ruzies in de leidingsploeg,… Door de manier waarop die VB discussieert, vrees je dat hij zeer veel macht uitoefent op de leidingsploeg. Als je goed tussen de lijnen hebt gelezen, heeft chirogroep Z een zwakke aspiwerking.

Die informatie moet zo zinvol mogelijk gebruikt worden. Je mag natuurlijk nooit de vertrouwensband schenden die je probeert op te bouwen. Zaken die in vertrouwen zijn gezegd, moeten veilig zijn. Maak op voorhand afspraken met de betrokken persoon of je de informatie mag doorspelen aan de volledige gewestploeg. Je kunt hier ook je eigen inschatting van maken, maar wees daarbij toch voorzichtig.

Er is ook de omgekeerde weg. Peter en meter horen over de lokalenproblemen in groep X, de aspiverantwoordelijke bemerkt de lakse aspiwerking van groep Y, Ivo weet dat het volop ruzie is in zijn oude chirogroep,… Opnieuw is het aan jullie om iets met al die informatie te doen. Je kunt ze informatie gebruiken in je groepsleidingswerking, door er bijvoorbeeld een thema van een bijeenkomst van te maken.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2116

VB + GL = gewest216

VB + GL = gewest217

WELKE INHOUDEN, EN HOE PAK JE HET AAN?

1. Inhoud van de groepsleidingswerkingZoek uit welke accenten je wilt leggen in je concrete groepslei-dingswerking. Dat hangt af van je eigen situatie. Vertrek vanuit de verwachtingen en vragen van de groepsleiding zelf. Pas dan speel je echt in op hun noden en behoeften, en werk je ten volle ondersteunend.

2. Werkvormen voor een degelijke groepsleidingswerkingHet opzetten van enkele specifi eke groepsleidingsbijeenkomsten ligt als werkvorm voor de hand. De meeste gewesten kiezen voor een aantal momenten in de loop van het werkjaar. We houden ons daar vaak aan omdat ‘het al altijd zo geweest is’ of ‘omdat die op papier staan en we daar dus geen werk meer aan hebben’.

Laat ons creatief zijn en andere mogelijkheden zoeken voor de groepsleidingswerking in ons gewest. Dat kan de aantrekkelijk-heid in de hand werken voor kritische groepsleiding: } een kort weekendje samen; } een halve of een hele dag samenkomen; } bij elkaar thuis vergaderen; } één bijeenkomst voorzien om alleen maar te koffi ekletsen en

taart te eten; } een project bepalen en uitwerken; } met een ander gewest een avond organiseren; } …

Denk ook aan een specifi ek aanbod voor VB’s en/of groepsleiders op andere gewestactiviteiten, een specifi eke gewestsite voor de groepsleiding, een noodnummer,…

Vertrek vanuit je doelstellingen en de situatie van je groepen. Be-kijk welke formule het meest geschikt is en aansluit bij je moge-lijkheden. Durf een aantal gewoonten en vanzelfsprekendheden in vraag stellen.

Mogelijke accenten:

} informatie uitwisselen; } doorgeefl uik voor de grote Chiro

vormen en omgekeerd; } ruimte bieden om dieper in te

gaan op allerhande thema’s; } solidariteit stimuleren tussen de

groepen; } uitwisseling en afstemming van

programma’s promoten; } groepsleiding bevragen en laten

nadenken over de eigen werking; } de dialoog tussen groepsleiding en

VB stimuleren; } gewestactiviteiten promoten en

stimuleren; } …

... dubbelklik op het openingsmomentje en zet uwe webcam tegoei ...

nieuwe gesprekstechniek: de chatvergadering

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2117

VB + GL = gewest218

VB + GL = gewest219

Steven Vinck gewest Zip, verbond Antwerpen

Organiseer eens een ordinaire barbecue...

maar dan exclusief voor GL en VB! Je kunt

je niet voorstellen hoeveel uitwisseling van

ideeën er op zo’n activiteit gebeurt. Zeker

tussen mensen die elkaar privé niet echt ken-

nen, alleen van de Chiro (en dan nog). Als het

niet wil vlotten, kun je altijd nog een aantal

stellingen achter de hand houden waar onder

het eten over gediscussieerd kan worden.

Voor een betere spreiding van de groepen en

een snellere opstart van de gesprekken kun je

de GL aan één kant van de tafel zetten en de

VB aan de andere.

Je kunt ook écht ‘alternatief’ doen en met de groepsleiding eens ‘iets anders’ doen: } andere gewesten ‘bespioneren‘; } met de GL-werking deelnemen aan een activiteit van een

andere vereniging (kippenkaarting van de KWB, quiz van de parochie,…);

} bloed gaan geven met je groepje; } gezelschapsspelen spelen in het groot bvb. mikado met sjorpa-

len, Risk op het voetbalveld,…; } een groepsbevorderende activiteit (touwenparcours in Hei-

brand) } fi lmmarathon; } bowlen, laserschieten, paintball, muurklimmen, wallyballen

(met volleybal in squashkot); } kerstfeestje; } …

3. Waar haal ik thema’s?

A. Laat de groepsleiding de thema’s bepalenVraag in het begin van het jaar aan de groepsleiding waarrond ze willen werken. Check of iedereen achter de gekozen thema’s staat. Bestaat er geen interesse bij de andere groepsleiding, dan heeft het geen nut een mooi voorbereide groepsleidingsbijeen-komst te presenteren. Controleer halverwege het jaar of iedereen nog achter de gekozen thema’s staat en/of er nieuwe thema’s aan bod moeten komen. Groepsleiding kan en wil soms ook helpen bij de uitwerking van een thema. Geef hen ook die kans.

Als je voor alle data meteen een thema plant, kan het zijn dat sommige groepsleiders enkel voor een specifi ek thema komen. Hierdoor kun je minder snel een vertrouwensband opbouwen. Een ander nadeel is dat alle avonden al vol staan en dat er geen ruimte is voor thema’s die opduiken tijdens het jaar. Daarom is het goed om niet het hele jaar vol te plannen, maar jezelf wat speelruimte te geven.Het is ook belangrijk dat je in de verf zet dat je er op zo’n bijeen-komst als groepsleiding niet enkel bent om te leren van anderen. Ze kunnen ook leren aan anderen, omdat ze misschien zelf al een antwoord hebben gevonden op iemand anders’ probleem.

Je kunt ook op het einde van elke groepsleidingsbijeenkomst het volgende thema vastleggen. Bepaal dit samen met de aanwezige groepsleiding. Wie weet heeft het gesprek van die avond al een nieuw thema naar boven gebracht? Bijvoorbeeld: een groepslei-der vertelt over een minder geslaagde wervingsactie. Je gaat daar even op door en koppelt dat terug naar de andere groepsleiding. Als zij ook problemen ondervinden of hierop willen doorgaan, heb je een thema voor de volgende bijeenkomst.Een voordeel van die manier van werken is dat je heel kort op de bal kunt spelen. Een nadeel is dat je weinig tijd krijgt om een volgende groepsleidingsbijeenkomst voor te bereiden. Misschien komt er ook niet meteen een thema uit de bus. Zorg dan dat je altijd zelf ook een aantal voorstellen achter de hand hebt.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2118

VB + GL = gewest218

VB + GL = gewest219

Op onze allereerste groepsleidings-bijeenkomst van het jaar moesten we onze groep in klei voorstellen: het aantal leden, de afdelingen, lei-ding, VB, proost. We moesten ook 3 positieve dingen van onze groep laten zien en 1 negatief element. Ik dacht dat wij alleen maar problemen had-den, maar blijkbaar had iedereen wel ’t een en ’t ander waaraan gewerkt moest worden. Zowel op de positieve elementen, als op de negatieve ele-menten werd even ingegaan en zo hadden we al direct een discussie. Uiteindelijk werd er besloten om die discussies mee te pakken naar de volgende bijeenkomsten.

Seppe Van den BosscheChiro Don Bosco

Pieter Desmedtgewest Dijle, verbond Mechelen

Natuurlijk probeer je in eerste instantie te

peilen naar de interesses van de GL en VB.

De meeste onderwerpen die we doorheen het

jaar behandelden, werden dan ook door hen

zelf aangebracht. Soms hadden we echter zelf

het gevoel dat het goed was om een bepaald

onderwerp aan te snijden zonder dat ze hier-

naar gevraagd hadden. Een goede mix van

door hen aangebrachte onderwerpen en door

de trekkers gericht gekozen onderwerpen

lijkt me ideaal.

B. Bepaal zelf de thema’sJe kunt als gewest je eigen thema’s naar voren schuiven. Haal die thema’s uit: } jezelf, je ervaringen en herinneringen; } wat je ervaren hebt op groepsbezoeken, de IK,… } wat je meekrijgt via het verbond, bvb. op de verbondsraad; } de Kaderbrief; } Dubbelpunt; } het Groepsleidingsboek, het Chiroboek, de Naakte Waarheid,

andere Chiro-uitgaven; } …

Er zijn een aantal voordelen aan die manier van werken. } De kans is groter dat je voldoende tijd hebt gehad om het voor

te bereiden. } Je kunt iemand uitnodigen die er meer over weet. } Je kiest een thema omdat jij, het gewest of de grote Chiro het

nuttig vinden dat de groepsleiding daarmee in aanraking komt. } Je kunt iets opbouwen. De keuze van de onderwerpen groeit

doorheen het jaar.

Kies ervoor om zoveel mogelijk thema’s te laten bepalen door groepsleiding. Dat is de beste garantie op succes. Hou zelf thema’s achter de hand voor het geval dat de in-spiratie even op is.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2119

VB + GL = gewest220

VB + GL = gewest221

Tips • Start niet onmiddellijk in het begin

van het jaar met een zwaar inhou-delijk thema.

• Praat niet alleen over wat niet goed gaat in een groep. Het is even be-langrijk om de dingen aan te halen die wel goed lukken. Vertrek vanuit succeservaringen.

• Varieer in je werkvormen. Zorg zowel voor uitwisseling als voor input.

Bij ons wordt er momenteel met een vaste opbouw gewerkt. Dat gaat als volgt:

19u45 tot 20u15: een speels instaponthaal waarbij iedereen persoonlijk wordt begroet, en

dat vaak gericht is op kennismaking met alle aanwezigen (de opkomst is zeer variabel).

20u15 tot 21u45: anderhalf uur werkingsblok rond een concreet thema dat meestal in

verschillende blokken wordt onderverdeeld, en waarbij de samenstelling zeer vaak aan-

gepast is aan het thema (bvb. GL alleen, VB alleen, GL en VB onderling, GL en VB als groep

tegenover elkaar, kleine groepjes, grote groep,...)

21u45 tot 22u00: Ronde van de Groepen waarin iedereen de kans krijgt iets over de

komende activiteiten of plannen van hun groep mee te delen (Chirofeest, vordering bouw

nieuw lokaal,...)

Steven Vinckgewest Zip, verbond Antwerpen

4. Opbouw van een groepsleidingsbijeenkomst

Zo kan een groepsleidingsbijeenkomst eruitzien:

1. KennismakingStart elke bijeenkomst met een leuke kennismaking. Dat kan aan de hand van een spelletje, een korte opdracht voor de aanwezi-gen,… Ze moeten zichzelf voorstellen of hun buurman, overbuur,… Laat iedereen iets leuks vertellen uit de voorbije week.

2. Het rondje van de groepenHoe gaat het in de groepen? Welke activiteiten staan er op stapel? Belangrijke gebeurtenissen? Nieuwtjes die ze aan elkaar willen doorgeven? Hier kunnen thema’s naar boven komen die tijdens deze of de volgende bijeenkomst aan bod kunnen komen. Door hen eerst zelf aan het woord te laten, vermijd je dat ze de hele bijeenkomst zullen zitten wachten tot ze hun ‘ei’ kwijt kunnen.

3. Terugblik op de vorige keerHet thema van de vorige keer even weer bovenhalen. Heeft de groepsleiding er iets mee gedaan in de eigen werking?

4. Het thema van vandaagDe aanpak van een thema heeft 3 ingrediënten: doen, uitwisseling en input.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2120

VB + GL = gewest220

VB + GL = gewest221

Pieter Desmedtgewest Dijle, verbond Mechelen

We kiezen ervoor om telkens in een ander

lokaal te vergaderen. Op die manier kan

telkens een andere Chirogroep gastheer zijn.

Een bijkomend voordeel is het feit dat je ken-

nis maakt met elkaars lokalen. Een nadeel is

dat de accommodatie niet altijd even ideaal

is. Niet elke groep heeft een geschikte grote

tafel. De data werden samen afgesproken. We

zorgen er voor dat we niet op een vaste dag

vergaderen zodat niet telkens dezelfde men-

sen niet kunnen komen.

DoenLaat de groepsleiding ter plekke iets doen, nadenken over… Mis-schien kregen ze de vorige keer al een opdracht mee voor van-daag.

Uitwisseling over het onderwerpHoe doen jullie dat in de groep? Kennen jullie diezelfde proble-men? Hoe hebben jullie die opgelost?

InputZelf een aantal dingen uitleggen. Vorming en inhouden meegeven over een bepaald onderwerp. Durf als gewest een visie meege-ven! Laat een spreker komen die een expert is in het onderwerp of die bepaalde situatie al heeft meegemaakt.

Varieer in de gespreksvormen: } in grote groep (= plenum) of in kleinere groepen; } aanbreng met een bepaalde methodiek, bijvoorbeeld in de

vorm van een gezelschapsspel; } laat de groepsleiding er op voorhand thuis over nadenken of

onmiddellijk antwoorden.

5. SlotrondeHou op het einde van de bijeenkomst de ‘ronde’ van de aanwezi-gen. Zo hoor je of ze er iets aan gehad hebben, en tegelijk wordt de bijeenkomst geëvalueerd. Je kunt nu ook toekomstige thema’s voorstellen of het thema van de volgende keer vastleggen. Je kunt ze ook met een opdracht naar huis sturen om de volgende keer van te vertrekken.

5. Wanneer en waar Kies een goed moment. Tijdens de week of in het weekend? Als je veel kotstudenten hebt is tijdens de week moeilijk. Tijdens het weekend hou je rekening met de werking van je groepen. Op za-terdag- of zondagvoormiddag kan het, vrijdag- of zaterdagavond is moeilijk want dan vinden er veel LK’s plaats.

Bepaal samen met de groepsleiding hoeveel bijeenkomsten jullie plannen per werkjaar. Je kunt elke maand samenkomen, twee-maandelijks, driemaandelijks,… Zorg ervoor dat het frequent genoeg is om een vertrouwensband op te bouwen.

Kies een goeie plaats. Veel gewesten doen een beroep op de groe-pen om in hun lokalen bijeen te komen. Je kunt er één centraal kiezen om daar de thuis van de groepsleidingsbijeenkomsten van te maken. Je kunt ook telkens wisselen, zodat het voor iedereen eens ver en niet ver, vertrouwd en niet vertrouwd is. Kies er eens bewust voor om in het chirolokaal bijeen te komen van de groep die je moeilijk bereikt.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2121

VB + GL = gewest222

VB + GL = gewest223

Toni Vancanneyt

gewest Goe En Me Gie, verbond West-Vlaanderen

Alle groepsleiders en veebees worden uitgenodigd op het huwelijksfeest van Veerle Bekaert

en Geert Logie. Aan iedere tafel kunnen er telkens 4 personen zitten, liefst 2 VB’s en 2 GL’s

uit verschillende Chirogroepen. Na iedere maaltijd is er een stoelendans en komt iedereen

bij andere tafelgenoten te zitten. Op die manier zit iedereen eens bij elkaar. Tijdens het

eten bespreken we een vraag of stelling met de tafelgenoten. Volgende vragen of stellingen

komen aan bod:

• Hoe profileert Chiro zich naar de buitenwereld? Werkt jullie groep mee aan initiatieven

van het stadsbestuur, de parochie? Worden er activiteiten georganiseerd voor ouders, oud-

leiding,…? Wordt er aan ledenwerving gedaan? Hoe gebeurt dat?

• Waardering binnen en motivatie van een leidingsploeg, hoe kun je dat bespreekbaar

maken binnen de leidingsploeg?

• Mag elke aspirant automatisch leiding worden? Of gebeurt er vooraf een soort scree-

ning ? • Wat wordt van een groepsleider of een veebee verwacht door de leidingsploeg, ouders,

leden,…? Wat is hun taak binnen de groep (LK, leidingsverdeling, bivak,…)?

Die vragen worden tijdens het eten op een groot scherm geprojecteerd. Een boeiende

bijeenkomst en een daverend succes gegarandeerd!

6. Groepsleiding betrekken bij je werking

Vraag je telkens af in welke mate jouw doelgroep graag heeft dat er iets voor hen wordt georganiseerd in plaats van met hen. In hoeverre bepaalt de groepsleiding mee de agenda? Of de struc-tuur van de werking? Staan zij ook in voor de voorbereiding? En zo ja, is dat dan voor het thema en de methodiek die erbij hoort? Of eerder voor een openingetje of slot, een hapje tussendoor, een beurtelings voorstellen van de chirogroepen, het versturen van een uitnodiging,…? Beperkt hun inbreng zich tot het in orde plaatsen van hun lokalen wanneer jullie eens bij hen te gast zijn? Overleg met hen voor een antwoord op die vraag, of beantwoord ze volgens je eigen inschatting. Bekijk ook wat de gewestploeg ervan denkt.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2222

VB + GL = gewest222

VB + GL = gewest223

1. Je taak als groepsleidingsbegeleiderJij bent dé contactpersoon in het gewest voor de groepsleiding uit je groepen. Naast de peters en meters ben jij voor hen een aanspreekpunt. Je werkt aan een band van vertrouwen met de groepsleiding. Je bent een brugfi guur tussen de groepsleiding en de gewestploeg. Zaken die op een groepsleidingsbijeenkomst aan bod komen, koppel je terug naar de gewestploeg en omgekeerd.Je bereidt de bijeenkomsten voor op basis van de gekozen the-ma’s. Ga op zoek naar toffe werkvormen en gespreksmethodie-ken, of nodig een spreker uit rond een bepaald thema. Op de bijeenkomst zelf begeleid je het gesprek. Je zorgt voor een leuke uitnodiging die op tijd aankomt bij de groepsleiding, liefst 2 weken op voorhand. Maak achteraf ook een verslag van jullie bijeen-komst. Of vraag aan één van de aanwezigen om te noteren. Als je er alleen voor staat, is het immers moeilijk om zowel gespreks-leider als verslaggever te zijn.

2. Hoe begeleid ik een gesprek?Een gesprek begeleiden tussen groepsleiding en VB’s is net iets anders dan de eerstejaars die je op een IK mag begeleiden. En-kele aandachtspunten hiervoor komen dus zeker van pas om alles van een leien dakje te laten verlopen. Soms kunnen groepsleiders en VB’s uren praten over een bepaald onderwerp. Toch is er wel degelijk een rol weggelegd voor de begeleider.

De ‘lastige’-vragenstellerSoms moet je vragen stellen die iets dieper op het onderwerp ingaan of een ander licht op de zaak werpen. Dat maakt de dis-cussie grondiger. Af en toe kun je zelfs eens een tegendraadse mening vertolken – die niet noodzakelijk je eigen mening is – om discussie uit te lokken.

DE ROL VAN DE BEGELEIDING

Een voorbeeldje:

Aan een aantal VB’s werd het volgen-de probleem voorgelegd: “Een leider is volledig gedemotiveerd en wil stop-pen met de Chiro. Wat doe je?”

Een veel voorkomend antwoord van de VB’s is daarbij: “We proberen de jongen eens apart te spreken en vra-gen wat er scheelt. Na goed te luiste-ren probeer je hem dan te motiveren om verder te doen.”

Nu is het misschien wel de tijd om een lastige vraag te stellen. Mogelijke vragen zijn dan:

“Hoe start je dan zo een gesprek?”

“Wat als zo een gesprek niet helpt?”

“Hoe voel je aan dat jij als VB de juis-te persoon voor het gesprek bent?”

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2223

VB + GL = gewest224

VB + GL = gewest225

Op zoek naar de voor- en nadelen

Bij discussies worden de eigen tradities vaak als de beste be-schouwd. Als gespreksleider is het je opdracht om dit te doorbre-ken. Het is niet noodzakelijk dat iets het beste gebeurt zoals dat al jaren in een bepaalde chirogroep gebeurt.Om dat te doorprikken, sta je bij elke werkwijze of handeling eens stil bij de voor- en de nadelen.

Op zoek naar conclusiesSoms wijkt groepsleiding hopeloos af van het onderwerp. Als begeleider moet je proberen de groep op het rechte discussiepad te houden. Soms moet je een boeiende babbel afbreken om op-nieuw ter zake te komen. De groep verplichten tot conclusies te komen, kan een hulpje zijn.

3. Wat met mijn eigen mening?Ook jij vertrekt in een gesprek van je eigen ervaringen en mening. Niemand zegt dat je die eigen ervaring niet mag gebruiken. Laat je eigen ervaring vooral meespelen door gerichte vragen te stel-len. Even op je tanden bijten kan geen kwaad. Misschien zegt iemand van de groep net datgene wat jij ook al wilde zeggen.Brengt jouw ervaring echt iets nieuws aan, dan moet je niet aar-zelen je ding te zeggen. Misschien geeft het wel net een meer-waarde.Denk eraan, ook jouw mening is niet vanzelfsprekend de meest juiste. Opnieuw is het noodzakelijk te zoeken naar de voor- en de nadelen van een bepaalde manier van werken.

Wat doe je als er een conclusie wordt gevormd, waar je het ab-soluut niet mee eens kunt zijn? Je kunt moeilijk zeggen dat de groep er volledig naast zit. Dat zou maar betweterig overkomen. Toch is het moeilijk om tot een resultaat te komen dat je haren recht overeind doet komen. Hier komt wat ‘Fingerspitzengefühl’ bij kijken. Misschien is het mogelijk ook de mindere kanten aan deze beslissing in de verf te zetten? Al moet je de conclusie aanvaarden, je hoeft ze daarom zeker niet delen. Ook dat mag duidelijk zijn.

Een voorbeeldje:

Op een groepsleidingsbijeenkomst gingen we eens op zoek

naar de ideale manier om een groepsleidingsteam te evalue-

ren. Sommige groepen zweerden bij een evaluatie zonder de

betrokkenen. Anderen vonden het noodzakelijk dat ze er zelf

bij waren.Beide benaderingen hebben voor- en nadelen. De kunst is die

bloot te leggen. Iedereen is daarna vrij een keuze te maken,

bewust van de voor- en nadelen.

Een voorbeeldje:

Een VB-avond over de rol van de VB op bivak.

Hierover vullen de VB’s gemakkelijk een avondje. Maar als

je de groep de opdracht meegeeft om na een uurtje de vijf

belangrijkste taken van een VB op bivak aan de groepsleiding

mee te delen, dan zal de discussie veel gerichter en vlotter

verlopen.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2224

VB + GL = gewest224

VB + GL = gewest225

4. Hoe bereid ik mij voor?Het is zeer leuk om met z’n tweeën te kunnen samenwerken tijdens de voorbereiding van groepsleidingsbijeenkomsten. Om je goed voor te bereiden, is het handig het thema al eens op voorhand te bediscussiëren. De probleemstellingen, andere ge-woonten, verschillende oplossingen en moeilijke punten komen zo waarschijnlijk al tot uiting. Je kunt vermoeden waar de discussie naartoe zal gaan en waar ze mogelijk zal spaaklopen.

Informatie kun je zowat overal halen, afhankelijk van het thema haal je je informatie elders. De chirowebsite, het Groepsleidings-boek, Dubbelpunt, andere publicaties van de Chiro,… Ze kunnen je allemaal verder helpen. Doe inspiratie op bij je verbond en bij an-dere gewesten. Dat kan als je verbond bijeenkomsten organiseert voor gewestmensen. Ook bij de Groepsleidingscommissie kun je terecht. Kijk over het muurtje en ga op zoek naar informatie bij andere jeugdbewegingen, ander jeugdwerk,…

5. Ideaal profi el van een groepsleidingsbegeleiderWe denken bij voorkeur aan 2 personen die zich minimaal voor één jaar engageren. Dat team moet mekaar aanvoelen en aan-vullen. Ze moeten tijd vrij kunnen maken om de bijeenkomsten te organiseren. Enige ervaring als groepsleider of VB is welkom. Het belangrijkste is dat het mensen zijn die er tijd en energie in willen en kunnen steken.

Ideaal profi el van een groepsleidingsbegeleider

} Stevige Chiro-achtergrond, liefst als groepsleider of VB } Kan zich goed inleven in situaties waarmee groepsleiding te

maken krijgt } Kan goed luisteren } Kan goed samenvatten wat er gezegd wordt } Komt vlot uit zijn of haar woorden } Kan een gesprek leiden } Legt vlot contact met andere mensen } Stimuleert mensen om hun ervaringen te delen } Geeft een gevoel van veiligheid aan groepsleiders en VB’s } Geeft geen oordeel over wat gezegd wordt } Bouwt een vertrouwensband op met de groepsleiding } Geeft ondersteuning als bruggenbouwer, inspirator, ruggen-

steun en confrontatiefi guur } Is niet autoritair maar democratisch } Is bereikbaar, je kunt erop terugvallen bij problemen

Overschat de moeilijkheidsgraad van de doelgroep niet. Groeps-leiding apprecieert in de eerste plaats dat je dit voor hen op touw zet. Je streeft naar het beste, maar je mag op je bek gaan.Je moet ook kunnen groeien in die taak. Het eerste jaar bijeen-komsten voor groepsleiding organiseren is verschillend van het derde. Zorg daarom voor continuïteit binnen het team dat die bijeenkomsten organiseert. En geef voldoende informatie door aan de opvolgers.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2225

VB + GL = gewest226

VB + GL = gewest227

Gewesten die zelf met een VB werken, hebben naar ons aanvoelen een streepje voor. Die is ongetwijfeld al op z’n minst kandidaat om mee de schouders onder de groepsleidingswerking te zetten. Ook voor de andere VB’s is hij of zij een aanspreekpunt en ver-trouwenspersoon.

Sinds dit jaar zijn wij gewest-VB. Net omdat wij de voor-

bije jaren zelf zoveel deugd hebben gehad aan de GL- en

VB-bijeenkomsten weten we nu dat zulke avonden enorm

verrijkend kunnen zijn.

Samen met 2 GL-verantwoordelijken steken wij zo’n 4-tal

GL- en VB-avonden in elkaar voor de GL en VB’s van ons

gewest.Telkens weer is het een uitdaging om zowel de ‘nieuwe’ als

de ‘meer ervaren’ VB’s een boeiend aanbod te geven. Je

weet immers niet op voorhand wie er die avond zal komen

en hoeveel volk er zal zijn.

Johan en Margot

gewest Zip, verbond Antwerpen

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2226

VB + GL = gewest226

VB + GL = gewest227

HOE BEREIK JE GROEPSLEIDING? HOE PAK JE PROMOTIE AAN?

Je leest en hoort het overal: communicatie is belangrijk, altijd. En er is zeker een grote rol voor weggelegd wanneer je met mensen moet samenwerken, hen moet informeren of overtuigen, samen met hen iets wilt organiseren of beslissen,…

1. De klant is koningEen groepsleid(st)er is een beschermde soort. Hij of zij is de eerste verantwoordelijke van een groep. De groep wordt erdoor gedragen en getrokken. Groepsleiders zijn belangrijke schakelfi -guren tussen gewest en groep.

De groepsleiding is onze ‘klant’. Wij bieden ondersteuning, ge-sprekken, uitwisseling en vorming aan. En die klant is voor het gewest een beetje koning.

Een goed contact met de groepsleiding is onontbeerlijk. Je moet je houding hier dus aan aanpassen. ‘Verkoop’ de groepsleidings-werking met volgende argumenten: als groepsleiding kun je veel van elkaar leren, via de groepsleidingswerking kun je activiteiten opzetten met leden en leiding, het vergroot de verbondenheid tus-sen chirogroepen,…

Hanteer die houding bij alle groepsleiding, de al betrokkenen én zij die dat nog niet zijn. Je aanpak verschilt wel, omdat je doel anders is: in het ene geval wil je ze werven, in het andere de ban-den onderhouden.

-

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2227

VB + GL = gewest228

VB + GL = gewest229

2. Nieuwe groepsleiding en groepsleiding ‘op een afstand’: hoe bereik ik hen?

De persoonlijke aanpak

Een persoonlijk gesprek is nog altijd het meest lonend. Stap op de groepsleiding toe en praat met hen over de gewestwerking. Leg uit wat jullie allemaal doen, en peil naar hun verwachtingen. In-formeer hen duidelijk over de groepsleidingswerking. Vertel over inhouden, aanpak, thema’s,… In een persoonlijke babbel voelt de groepsleiding zich meer op zijn gemak en zal hij of zij zelf makke-lijker vertellen. Je kunt het gesprek volledig richten op de situatie van de groepsleider in kwestie. Neem opnieuw contact op een paar dagen voor de volgende groepsleidingsbijeenkomst. Vertel hen wie er komt, pols naar hun verwachtingen,… Geef een schets van de bijeenkomst en hoe het thema aangepakt zal worden.

Leuke ideeën voor een wervende benadering

} breng een informeel bezoek op een zondag in september of op leidingsweekend;

} stel je gewest aan de groepsleiding en groep voor, bijvoorbeeld door middel van een toelichting, iets visueels, een spel,…;

} een persoonlijke uitnodiging voor de eerste groepsleidingsbij-eenkomst;

} organiseer je eerste bijeenkomsten bij die groepen waar nieu-we groepsleiding zit of waar groepsleiding zit die je moeilijk bereikt;

} organiseer een gewestelijke sightseeing-tour: bezoek samen de andere groepen;

} een kennismakingsbrochure over de werking van het gewest; } denk aan attenties: een kaartje op bivak, met Kerstmis, Krak-

moment,… } blijf telefoneren naar groepsleiding die je niet bereikt; ook al ko-

men ze een paar keer niet opdagen, blijf hen toch uitnodigen; } …

Oude rotten…

Het is niet omdat groepen en groepsleiding een traditie kennen in samenwerking met andere groepen en het gewest dat dit blijft du-ren. Contact blijft even onontbeerlijk als bij nieuwe groepsleiding, maar zal directer, vlotter, informeler zijn:

} op activiteiten (gewestavonden en andere) groepsleiding op-zoeken en aanspreken;

} betrekken in werving en verwelkoming van nieuwe groepslei-ding en groepen bvb. mee op bezoek gaan, mee sightseeing organiseren;

} mee uitgaan, informeel bezoeken, binnenvallen op zondagen; } betrekken in voorbereiding van groepsleidingsbijeenkomsten; } attenties (zie boven); } ...

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2228

VB + GL = gewest228

VB + GL = gewest229

Verwen ze rot

Verwennen van je groepsleiding is een must. Materieel, maar ook door veel aandacht aan hen te besteden. Verwennen doe je op allerlei manieren: } zoveel mogelijk informatie doorspelen; } mogelijke leidingsactiviteiten doorgeven, bvb. voor op de LK,

leidingsweekend…; } aanbod om in te springen als het wat leidingsaantal betreft

moeilijk gaat bvb. bij examens; } een ontspannend aanbod organiseren voor de leidingsploeg

bvb. een verrassingsactiviteit, spel,…; } zorg voor iets dat hen lokt, bvb. een bonnetje bij de uitnodiging

steken dat geldt voor… } organiseer eens een etentje;

Een goeie werking is de beste reclameHoeft het gezegd; een goeie werking is de beste reclame. Zorg voor toffe uitnodigingen, goeie thema’s, leuke methodieken,… Kies thema’s die groepsleiding zelf aanbrengt. Zorg voor een goeie mix van doen, uitwisseling en input. Zorg voor een goed contact en een gezellige sfeer. Soigneer je groepsleiding. Zo worden de bijeenkomsten op zich een motiviatie om te komen, los van de inhoud. Plan iets zeer concreets om te beginnen, bvb. hulp en uitleg bij de aansluitingen. Hou de stijl en de sfeer van de groepsleidingsbij-eenkomsten in het oog. Zorg voor een open sfeer naar groepen die het moeilijk hebben. De ‘modale’ en ‘ideale’ werking mag niet als norm beschouwd worden.

Het ‘Verwend Nest van het gewest’

Al een tijdje was Gewest Meerdaal aan het slabakken en het contact met de groepen

verliep heel moeizaam. We besloten er met de gewestploeg iets aan te doen. Een

gewestmedewerkster had op KIK 2 het idee meegenomen van nieuwe leiding te verwen-

nen. Wij zouden ook zoiets doen. We wilden graag iemand uit elke groep die meer

contact had met het gewest. Dat zou liefst niet de groepsleiding zijn, want die hebben

al zoveel te doen. We vroegen de groepen bij ons eerste bezoek in het jaar of iemand

contactpersoon zou willen zijn voor het gewest. Zodra er zo iemand was, kreeg die

meteen enkele cadeautjes: een chiroagenda, een leidingskenteken, snoep,… Iedereen

meteen jaloers!

Met Sinterklaas volgde een zakje snoep, met Valentijn een roos en ondertussen hebben

ze ook al een VIP-avond gehad. Op dit moment bereiken we onze groepen al een stuk

beter en we hebben meer contact. Iets afleveren voor het Verwend Nest is al een goede

reden om ons gezicht nog eens te laten zien op een leidingskring. Er zijn zelfs verwende

nesten die zin hebben om in het gewest te stappen. Volgend jaar zal er in de groepen

gevochten worden om Verwend Nest te mogen zijn!

Wimgewest Meerdaal, verbond Leuven

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2229

VB + GL = gewest230

VB + GL = gewest231

1. Waarom evalueren? Wat evalueren?Licht op tijd en stond de groepsleidingswerking door. Het is spijtig om op het einde van een jaar te horen te krijgen dat je werking op het verkeerde spoor zit. Meestal kun je dit eerder oplossen. Je evalueert dus om je werking bij te sturen. Ondertussen doe je heel wat nieuwe ideeën op en kun je al voor een stuk het volgende jaar plannen.Evalueren kan op 2 vlakken: enerzijds heb je productevaluaties, anderzijds procesevaluaties. Het eerste verwijst naar “Welke thema’s hebben we aangepakt? Hoe werden die gebracht? Wat hebben we bereikt? Wat hebben we ervan meegenomen?”. Het tweede slaat op “Hoe is de groep gegroeid? Hebben onze strate-gieën om groepsleiding te bereiken vruchten afgeworpen? Was de groepsleiding tevreden over de manier van werken? Groeide de betrokkenheid daardoor meer of haakte men daardoor eerder af?”

Je kunt dit opnemen in (korte) evaluaties op de avond zelf en in een doorlichting van de hele werking.

EVALUEREN VAN JE GROEPS-LEIDINGSWERKING

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2230

VB + GL = gewest230

VB + GL = gewest231

2. Elke bijeenkomst evalueren

Voor het afsluiten vraag je wat de groepsleiding van de bijeen-komst vond. Pas dit in het thema in. Vraag dus niet enkel of het goed of slecht was en waarom.Pols ook of de avond aan hun verwachtingen voldeed. Zo kun je eventuele teleurstellingen op basis van ‘Ik had verwacht dat we … gingen doen‘ of ‘Daar hadden we voor mijn part mogen op door-gaan‘ onmiddellijk bijsturen. Plan die thema’s voor een volgende vergadering of verklaar waarom dit aspect niet aan bod kwam.Bekijk ook of de groepsleiding tevreden is over de aanpak en ma-nier van werken op de groepsleidingsbijeenkomst.

Hou ook een tussentijdse evaluatie. Ga na of het stramien en de manier van werken de goede is. Vraag of de thema’s goed zijn, of er behoefte is aan andere thema’s,…

3. De werking in haar geheel evalueren

Door de groepsleiding zelf1. Sluit het jaar af met een ontspannende activiteit samen met een diepgaande evaluatie. Vertrek vanuit de volgende vragen:

} Wat was de beste/slechtste groepsleidingsbijeenkomst en waarom?

} Wat was er goed en slecht aan de manier van werken? } Welke thema’s vond je interessant? } Welk thema zou jij volgend jaar graag aan bod zien komen?

2. Organiseer een enquête.

Bevraag ook de groepsleiding die nooit kwam. Peil naar de rede-nen van hun afwezigheid. Doe dat op een persoonlijke manier, bijvoorbeeld via de telefoon. De redenen van hun afwezigheid kunnen divers zijn, en hebben niet altijd met interesse te maken. Misschien komt de dag in de week minder goed uit of heeft de persoon in kwestie geen vervoer naar de plaats van de bijeen-komst. Of de groepsleiding is wat verlegen over de moeilijkhe-den van zijn groep.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2231

VB + GL = gewest232

VB + GL = gewest233

Door het gewestSta op de gewestvergadering regelmatig stil bij de informatie die vanuit de groepsleidingsbijeenkomsten komt. Vergeet de groeps-leidingswerking niet af en toe eens grondig door te lichten.

Op een evaluatie kun je volgende dingen afwegen:

} Hoe is de respons? Stijgt de interesse? Daalt ze? Waaraan ligt dat? } Hoe kunnen we onze groepsleiding nog beter bereiken? } Wat doen we met groepsleiding die niet naar bijeenkomsten

komt? } Is de regelmaat van samenkomen goed of moet het meer? } Welke thema’s zijn aan bod geweest? Welke thema’s willen wij

er als gewest nog inbrengen? } Zijn onze groepsleidingsbijeenkomsten op maat van onze

groepen? } Welke meerwaarde heeft die werking voor ons als gewest?6 Leren we onze groepen hierdoor beter kennen?6 Leren wij op de groepsleidingsbijeenkomsten iets over onze

eigen gewestwerking? } Welk nut heeft de werking voor de groepsleiding en onze groepen?6 Kunnen we onze groepen beter begeleiden?6 Zijn we een steun voor de groepsleiding?

} Kennen we de oorzaken van het eventueel niet lukken van de werking?

} Weten we welke oplossing daarvoor precies nodig is?

4. Wat doen we ermee?Een evaluatie op zich dient tot niets. Stop die niet enkel in een map. Beschouw ze niet als iets dat moet gebeuren en verder niets.Neem ze ter hand bij de voorbereiding van je volgende bijeen-komst, je planning voor het volgende werkjaar, ... vertrek van die evaluatie.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2232

VB + GL = gewest232

VB + GL = gewest233

WAT ALS MIJN GROEPSLEI-DINGSWERKING NIET LUKT?

1. Een situatie, oorzaken en suggesties Jammer genoeg is dit geen vergissing. Het gaat niet om laatko-mers. Vaak gaat het in gewesten om niet-komers, nooit-komers zelfs. En daar zit je dan met al je goede wil, je voorbereidingen, je verwachtingen en een pak motivatie op schoot.

Wat kun je hieraan doen? Welke stappen kunnen resultaat ople-veren? Om die vragen te beantwoorden, moet je eerst vaststellen wat er scheefl oopt. We geven je een aantal mogelijke oorzaken van mislukken en suggesties.

Oorzaak 1:Er bestaat in jullie gewest geen traditie voor zo’n werking. Nie-mand deed het jullie ooit voor. De groepsleiding kent het niet en ‘onbekend is onbemind’. Jij hebt zelf geen voorbeeld gehad om je door te laten inspireren.

Suggesties } Ga langs bij de buren. Hoe heeft jouw naburig gewest z’n wer-

king opgebouwd? } Wacht niet tot de groepsleiding zelf komt na een brief maar

stap op hen af. } Soigneer je groepsleiding en maak verbindingen. “Och, met

dit probleem zitten ze in die groep ook. Misschien kunnen we het er eens samen over hebben.”

} Zorg voor een concreet onderwerp.

Oorzaak 2:De drempel voor groepsleiding is te hoog.

Suggesties } Verbeter je persoonlijke contacten. } Informeer duidelijk naar wat er op het programma staat en laat

de groepsleiding niet in het ongewisse. } Leg in het begin het accent op ontspanning en ontmoeting. } Leg de link met de gewone gewestwerking door bijvoorbeeld

de groepsleiding even samen te zetten op een andere gewest-activiteit.

} Spreek af om elkaar aan te spreken en op te pikken of speel zelf taxidienst.

} Zorg voor een uitnodiging, verwennerij en ‘lokkerij’, bijvoor-beeld een bonnetje bij de uitnodiging dat geldt voor…

Oorzaak 3:Groepsleiding is niet geïnteresseerd in die werking en komt er niet op af.

Er komt een groepsleidingswerking in ons gewest. We proberen. We gaan ervoor. We zijn gemotiveerd. We hebben er zin in.Voor de eerste vergadering hebben we rondgebeld. Ongeveer drie vierde van de groepsleiding zei dat ze zou komen. Het andere vierde had het nu te druk, maar komt later zeker opdagen. Dat belooft dus veel goeds.Onze voorbereiding is intens geweest. We hebben mensen opgezocht, we hebben gebrainstormd en we hebben uitgeprobeerd. We zijn er helemaal klaar voor. De eerste groepsleidingsbijeenkomst is aangebroken. Het lokaal is ingericht. Het welkomstgehalte is hoog. De papieren zijn gekopieerd.Het is kwart na acht en er zijn twee groeps-leiders. Nog eventjes wachten, het is de eerste keer, misschien vinden ze het hier niet onmiddellijk?

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2233

VB + GL = gewest234

VB + GL = gewest235

Suggesties } Plan iets zeer concreets om te beginnen, bvb. hulp en uitleg bij

de bivakaangifte of de aansluitingen. } Pols zeer expliciet naar verlangens en verwachtingen. Durf de

moeilijke vragen te stellen. } Als er geen vraag naar is, durf dan suggesties opdringen. Heb

je het liefst dit of dat? Of bevalt deze vorm je beter?

Oorzaak 4:Groepen voelen zich niet betrokken bij het gewest en willen er (al een tijdje) niets mee te maken hebben.

Suggesties } Let er vooral op dat je aanbod aantrekkelijk en laagdrempelig is. } Een intensief peter- en meterschap draagt bij tot de betrokken-

heid en leert hen je gewest(ploeg) kennen. } Probeer hen van dit gevoel af te helpen door hen te laten be-

palen wat, waar en hoe. Op maat...

In de steden is het vaak moeilijk om ook groepsleiding te betrekken bij de gewestwerking. In

de eerste plaats is die groepsleiding veel en vaak bezig met het recht houden van hun groep.

Dikwijls zijn zij de bepalende factor bij het al dan niet voortbestaan van de groep. Dat geldt

trouwens niet alleen voor stadsgroepen, maar voor alle groepen die het moeilijk hebben.

Als gewest mogen we dus niet de fout maken om die mensen nog meer te belasten. Om toch

contact te houden met de groepsleiding zijn er twee mogelijkheden:

- groepsleidingsbijeenkomsten naar het model van de werkgemeenschappen

Bij werkgemeenschappen komt de groep ongeveer 6-wekelijks / 2-maandelijks samen om zich

te buigen over een bepaald thema. Het is belangrijk dat de groepsleiding daar ook effectief

iets aan heeft en dat ze dingen kunnen meenemen naar hun groep. Daarom is het handig om

de groepsleiding zelf de thema’s te laten bepalen voor de volgende bijeenkomst. Op die manier

speelt het gewest écht in op de behoeften van de groep, voelt de groepsleiding zich betrokken

en heeft de gewestelijke groepsleidingsverantwoordelijke de kans om zich te verdiepen in een

bepaald thema (leidingsploeg motiveren, werving, contacten met ouders,…).

- ondersteuning ter plaatse

Soms is de stap naar een groepsleidingswerkgemeenschap nog te groot. Dikwijls worden de

groepen die niet komen opdagen wat vergeten, terwijl juist zij de meeste ondersteuning nodig

hebben.

Daarom kan het handig zijn als gewest zelf ter plekke de groepsleiding te gaan ondersteunen

in hun taak. Dat kan gaan van heel praktische zaken zoals eens een zondag inspringen of hel-

pen op een eetfestijn tot het echt daadwerkelijk ondersteunen. Zo kan een ploegbevorderend

leidingsweekend in elkaar worden gestoken, kan er mee gezocht worden naar leiding,… Niet

direct de groepsleidingswerking waar uitwisseling centraal staat, maar waar de groepsleiding

op dat moment echt nood aan heeft. Bovendien zetten ze daarna makkelijker de stap naar

het gewest of de gewestwerking.

Daan Desmetgewest Metro, verbond Brussel

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2234

VB + GL = gewest234

VB + GL = gewest235

Oorzaak 5:Een aantal problemen verplicht groepsleiding om enkel bezig te zijn met het hoofd van de groep boven water te houden. Ze heb-ben dus ‘iets anders’ nodig.

Suggesties } Stel concrete vragen over hoe we de groepsleidingswerking

kunnen maken op hun maat. } Ga bij hen ‘aan huis’. Durf meer dan telefoneren. Kom er echt

over de vloer. Maak afspraken en wek de interesse. } Hou rekening met hen bij de aanpak en de keuzes van de the-

ma’s, maar kies geen thema speciaal voor hen. } Hou de stijl en de sfeer van de groepsleidingsbijeenkomsten in

het oog. Zorg dat de ‘ideale’ en ‘modale’ werking niet evident en als de norm beschouwd wordt. Zorg voor een open sfeer naar groepen die het moeilijk hebben en met een opeenhoping van problemen kampen.

Oorzaak 6:Je gewest is veel te klein en telt bijvoorbeeld maar 5 groepen.

Suggesties } Een uitbreiding kan met andere personen dan enkel de groeps-

leiding. Dan wordt het geen groepsleidingswerking in de échte zin van het woord, maar wel een inhoudelijke leidingswerking. Dat vraagt een andere aanpak maar is evengoed zinvol.

} Sluit met de weinige groepsleiding van jouw gewest eens aan bij de groepsleidingswerking van een ander gewest. Een goed-draaiend voorbeeld kan hen én je gewestploeg motiveren. Dat kun je ook doen bij een gebrek aan traditie. Let dan wel op dat ze niet ontgoocheld geraken. Je kunt moeilijk het hoge niveau van je buren op één of twee jaar tijd realiseren.

} Besteed heel veel aandacht aan stevig en persoonsgericht plannen. Probeer de groepsleiding persoonlijk te benaderen. Contacteer hen nog eens een paar dagen op voorhand. Vertel hen wie er komt, pols naar hun verwachtingen,… Werk op basis daarvan zoveel mogelijk op maat.

Wees niet te snel ontgoocheld. Met 4 mensen geraak je mis-schien even ver. Je hebt dan minder input, maar het wordt sneller intiem...

Oorzaak 7:Het gewest is wat oppervlakte betreft te groot. Daardoor komen mensen niet zo gemakkelijk naar de bijeenkomsten.

Suggesties } Kies één centraal punt. Leg duidelijk uit waarom. Geef aan-

dacht en begrip aan de ‘drempel van de afstand’. Motiveer groepsleiding om toch te komen.

} Organiseer een gewesttaxi die in de uithoeken de groepsleiding oppikt. Dat maakt de verplaatsing aangenaam en zo leer je elkaar en de ‘gewesttaxichauffeur’ kennen.

} Organiseer een ‘reizende’ groepsleidingswerking langs de ver-schillende groepen en uithoeken. De groepsleiding bij wie die bijeenkomst plaatsvindt, zal op z’n minst dán wel komen.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2235

VB + GL = gewest236

VB + GL = gewest237

Oorzaak 8:Je gewest heeft een ‘te groot’ aantal groepen en dus ook een groot aantal groepsleiders.

Suggesties } Kom apart samen met een deel van de groepsleiding, bijvoor-

beeld de helft of een derde. Je kunt de ‘delen’ maken op basis van geografi sche ligging en je gewest opdelen in minigewes-ten. Je kunt ook op basis van andere criteria opsplitsen, zoals gemeenschappelijke problemen, groepsgrootte,... Overweeg de voor- en nadelen goed.

} Breng iedereen samen op dezelfde avond op dezelfde plaats. Splits daar op in deelgroepjes, die voor een groot deel van de avond apart op weg gaan. Ook hier kun je op basis van ver-schillende criteria de groepen verdelen.

} Eén van de criteria kan het thema zijn. Je kun de groepsleiding laten kiezen.

} Kies voor methodieken in kleine groepen. Zet ook eens de VB’s en de groepsleiding apart. Of zet een aparte werking op voor beide.

2. Andere oorzaken voor het niet van de grond geraken van je werking

} Het gewest kan daar niet in investeren omdat we onderbemand zijn. Als dat zo is, moet je nagaan wat echt van belang is voor je ge-west. Bekijk welke taken je zeker wil oppakken, wat prioritair is. Misschien kun je een beroep doen op ervaren groepsleiding om de werking mee uit de grond te stampen? Voor jullie als gewest kan dat een energiebesparing zijn!

} We durven er niet echt in vliegen. “Die groepsleid(st)ers en/of VB’s zijn mensen die heel wat van

ons eisen. De drempel om ermee te beginnen is voor ons net iets te hoog.”

Laat je niet kelderen door die zogenaamde ‘absolute vorsten’. Dat zijn ze echt niet. Vaak zijn ze vooral blij dat je iets voor hen opzet en zijn ze bereid eraan mee te werken.

} Groepsleid(st)ers zijn vaak kotstudenten. In de week kunnen ze niet of weinig vergaderen. Tijdens het weekend liggen hun prioriteiten ergens anders.

Neem de auto, pak de groepsleiding mee die niet studeert en doe je vergadering eens op dat kot in Leuven of Gent. Ze zul-len het waarderen dat zij zich niet moeten verplaatsen, maar dat jij het doet. De return van de groepsleiding zal dan ook groot zijn.

} Misschien hebben jullie het systeem ingevoerd om als peter of meter elke maand een ontmoeting te hebben met je groepslei-der, al dan niet tijdens de leidingskring.

} Een VB-werking die er geen is – toch niet offi cieel – kan ook! Je hebt VB’s zo ver gekregen dat ze op eigen initiatief bij elkaar

komen: voor een praatje, om eens op ‘VB-niveau’ uit te kunnen wisselen, om bij één van de VB’s thuis bijeen te komen,…

} Een groepsleidingswerking die er geen is, kan ook! Je brengt dan een verantwoordelijke per groep bijeen (niet

noodzakelijk de groepsleiding, dus) die voor dat jaar alvast de groep vertegenwoordigt.

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2236

VB + GL = gewest236

VB + GL = gewest237

Heel wat mensen...In heel wat gewesten bestaat een groepsleidingswerking. Gewes-ten brengen groepsleiding, VB’s of beide samen. Sommige ver-bonden hebben een VB-werking. Verbonden en gewesten staan dicht bij de plaatselijke groepen, wat het contact vergemakkelijkt en de drempel verlaagt. Met deze Kadermap hopen we ook de anderen te motiveren om een werking op te starten.

Je kunt je verbond contacteren via de regionale secretariaten.

Op nationaal niveau is er de Groepsleidingscommissie. Die on-dersteunt, organiseert vorming voor en bepaalt visie rond groeps-leiding. Ze organiseert de Groepsleidingweekends en de VB-dag, schrijft artikels in Dubbelpunt en schreef deze Kadermap. Ook ‘De naakte Waarheid’ is ons product. Dat spel draait rond het engage-ment van je leidingsploeg.

Jij hebt nu dit bundeltje doorgenomen en we hopen dat dit een hulp kan zijn bij het organiseren van jullie groepsleidingsbijeen-komsten.

We hebben bewust niet gekozen om in bijlage een databank mee te geven met allerhande voorbeelden of modellen voor de ideale groepsleidingsbijeenkomst. We denken immers dat elke situatie anders is. Met andere woorden, we kunnen onmogelijk voor elk van die gevallen een ontwerp maken dat past in jullie situatie.

We doen wel een oproep om in de toekomst zoveel mogelijk van jullie bijeenkomsten door te sturen naar het nationale chirosecre-tariaat. Zo wordt uitwisseling in de toekomst beter mogelijk. Wat in Limburg is uitgeprobeerd en goed bevonden, hoeft niet hele-maal opnieuw in elkaar gestoken te worden in West-Vlaanderen. Stuur je informatie door naar groepsleiding@chiro.be en het komt zeker terecht. Als we een aantal methodieken of bijeenkomsten hebben, willen we ze op de website zetten zodat je er ook mak-kelijk aankan.

In bijlage vind je nog een lijst met mogelijke onderwerpen, the-ma’s en ideeën voor een groepsleidingsbijeenkomst.

TOT SLOT: WIE LIGT ER WAKKER VAN?

Antwerpen(verbonden Antwerpen, Mechelen,

Kempen)Kipdorp 30

2000 Antwerpen03-231 07 95

RegioANT@chiro.be

Brabant(verbonden Brussel en Leuven)

Kolenmarkt 851000 Brussel

02-502 93 50002-511 39 02

RegioBRA@chiro.be

LimburgVaartstraat 133500 Hasselt011-21 22 56

RegioLIM@chiro.be

Oost-VlaanderenKwaadham 26

9000 Gent09-225 52 80

RegioOVL@chiro.be

West-VlaanderenDelaerestraat 168800 Roeselare

051-20 25 20RegioWVL@chiro.be

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2237

VB + GL = gewest238

VB + GL = gewest239

BIJLAGE: MOGELIJKE THEMA’S EN IDEEËN VOOR EEN GROEPSLEIDINGSBIJEENKOMST

Zondagswerking } Afdelingswerking (algemeen) } Aspi }en ribbelwerking in mijn groep } Activiteitenvernieuwing: inhoudelijke spelen, aan-

bod (CIS, Jeugd en Seksualiteit, uitgaven van Chiro,…)

} Hoe stimuleer je als groepsleiding dat er goed gespeeld wordt in jouw Chirogroep?

PR en communicatie } PR van de groep } Al eens gecommuniceerd over de communicatie

in jouw groep?

Planning } Jaarplanning van de Chirogroep } Plan, planner, planning gepland!

Motivatie en ploegvorming } Hoe motiveer ik mijn leiding? } Verwennen van ploegjes en leiding } Goed gevormd? Ploegvorming in de praktijk! } De ondersteuners ondersteund } selfpeptalk voor groepsleiding! } Wie zijn ze, wat drijft ze, hoe houden ze het vol …

geconfronteerd met jezelf!

Bivak } De eigen rol van de groepsleiding op bivak } Groepsleiding versus bivakleiding

Evalueren } Hoe begin ik aan evaluatie (product, proces,

ploeg, persoonlijk, onszelf als GL-ploeg) in mijn groep?

} Evaluatietechnieken voor je werking en voor je ploeg!

} Evaluatie van de groepsleiding en veebee } elk jaar opnieuw een must. } Hoe omgaan met kritiek en complimenten

Activiteiten buiten de zondagswerking } Het opzetten van grote activiteiten… } Praktische organisatie van allerlei activiteiten } Draagkracht/draaglast van een Chirogroep } Feest in je groep, pak het maar aan!

De rol en taak van de groepsleiding en veebee } Ik als groepsleider: hoe pak ik het aan? } Welk werk kan ik uitbesteden en welk niet? } Moet ik als GL controle hebben over alles? } De GL als vertrouwenspersoon } Actuele taken van de groepsleiding en vooral, het

samenspel! } Over continuïteit bij de groepsleiding } Persoonskwaliteiten van de groepsleiding } Bruggenbouwer, Inspirator, Confrontatiefi guur en

Ruggensteun, hoe doe je dat nu echt? } Rol en profi el van de VB – tandem met GL } De valkuilen van de veebee van onderuit bekeken… } Leren zwijgen als veebee, gewoon ontzettend

moeilijk! } Op zoek naar de ideale…

De ideale groepsleider volgens de veebeesDe ideale veebee volgens de groepsleidingDe ideale groepsleider volgens de groepsleiderDe ideale veebee volgens de veebee

En… wat denkt de modale leider daarvan?

De leidingskring en leidingsploeg } De leidingskring: hoe, wie, wat, waar, wanneer? } Uitwisseling van werkgroepen } Ontspannende LK’s: hoe en wat? } Vergaderen en vergaderingen leiden, een lastig

karwei… } Leidingstekort of -teveel } De leidingsindeling … democratisch aangepakt!

Lokalen } Ook bouwplannen, of eerder renoveren?

Ouders } Contacten met ouders … niet altijd even simpel! } Samen onderzoeken en bespreken we hoe de

plaatselijke Chirogroep bekeken wordt door de ouders.

Netwerk } Netwerk (parochie, ouders, gemeente, jeugd-

raad,…) } Beweeg je soepel in het netwerk van Chiro…

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2238

VB + GL = gewest238

VB + GL = gewest239

Gewestwerking } Gewestevaluatie: input van groepen } Is onze gewestwerking echt wel up-to-date? } De groepsleiding in je gewest… een beklijvend

onderzoek!

Thema’s } Niet bij de pakken blijven zitten, aanpakken die

confl icten! } Goed verzekerd? Goed verzekerd! } ADHD, kinderen met moeilijk gedrag… } Aandacht voor speciale kinderen in jouw groep… } Leden werven en behouden } Over straffen en belonen in jouw groep } Hoe deal je met drugs in je groep? } Leefregels doorheen het jaar } Mag Jezus nog meespelen? Over eigentijds vie-

ren en bezinnen in de Chiro. } Blijven steken in the sixties? Over tradities en

waarden in jouw groep! } Over afspraken en grenzen… En mag het ook wel

eens in de soep lopen? } Zorg voor degelijk en veilig materiaal!

Andere ideeën } Opa Wisseltje … uitwisseling over bivakplaatsen,

toffe activiteiten, feesten, materiaal, weekend-plaatsen, tochten,…

} Willen we nu eens eventjes gewoon rond een kampvuurtje zitten en luisteren naar het vuur?

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2239

Een uitgave van Chirojeugd-Vlaanderen vzw, Kipdorp 30, 2000 Antwerpen, tel. 03 231 07 95

kadermap.indd 21-5-2004, 14:2240