Transactionele analyse

Een overzicht

o

v

k

o

v

k

Transactionele analyse

Transactionale Analyse (TA) is een toegankelijke psychologische theorie over

de persoonlijkheid van mensen, hun gedrag, communicatie en verandering.

TA heeft een zeer brede toepasbaarheid en heeft internationale erkenning

verworven als professionele benaderingswijze voor zowel psychotherapie,

counseling, onderwijs en organisatieadvisering en -begeleiding. De

ontwikkelde methoden en technieken kunnen gebruikt worden voor

individuen, paren, gezinnen, teams, groepen, organisaties, kortom: overal

waar behoefte bestaat aan het begrijpen en beïnvloeden van mensen,

interacties en processen in en tussen groepen van mensen.

Transactionele Analyse is zowel professioneel als persoonlijk gebruiken.

- Om de communicatie en samenwerking met of tussen anderen te

verbeteren.

- Indien u vastzittende en zich herhalende disfunctionele patronen wilt

leren herkennen en veranderen.

- Wanneer u wilt leren hoe u de autonomie van uzelf en anderen kunt

bevorderen.

- Wanneer u wilt leren hoe u in organisaties effectief met de wisselwerking

van persoon, groep, rol en organisatie kunt omgaan.

- Om te leren hoe u ziekteverzuim door psychische factoren voorkomt.

- Wanneer u wilt leren hoe u de groei van uzelf, anderen, uw bedrijf of

organisatie kunt stimuleren.

- Om te leren hoe u de kwaliteit van uw eigen leven en van uw relaties

kunt verbeteren.

Internetbronnen:

- Nederlandse Vereniging voor Transactionele Analyse:

www.transactioneleanalyse.nl

- Internationaal: itaaworld.org

- Linkedingroep TA: http://linkd.in/120x1dB

De transactionele manager Afrekenen met de communicatiedrempelsAbe Wagner

ISBN 978 90 8850 104 3

240 pagina’s | € 28,90

www.swpbook.com/1286

De echte problemen in organisaties zijn haast altijd ‘menspro-blemen’. De verhoudingen in het team, de relatie met collega’s en de medewerkers, niet gehoord en gezien worden, dingen opgelegd krijgen, geen respect krijgen, steeds kritiek krijgen, afspraken die niet worden nagekomen, politieke spelletjes van de leiding, dat zijn de zaken die het plezier in het werk ver-pesten. Dat zijn de communicatiedrempels, de factoren die leiden tot een ‘zal mijn tijd wel duren’-mentaliteit, dodelijk voor de creativiteit en uiteindelijk slecht voor het bedrijf en het resultaat.Dit boek gaat over die mensproblemen. De aanpak die Abe Wagner daarbij kiest is het op een speelse, verhalende manier introduceren van een aantal basisideeën uit de TA om daarmee veelvoorkomend effectief en ineffectief gedrag te verklaren. En vooral ook een oplossing te bieden tot een goede en prettige communicatie en samenwerking.

5

Inhoudsopgave

Inleiding 9

1 Hoe kan ik zorgen dat het hier beter loopt? 13

Hoe vermijd ik kromme communicatie? 14

Je praat over mij, maar hoe zit het met anderen? 14

2 Waarom zijn mensen zo voorspelbaar en toch zo

onvoorspelbaar? 21

Wat is een egotoestand? 21

Hoe kan ik mijn eigen egotoestanden veranderen? 54

3 Waarom hebben mensen strooks nodig? 57

Waarom nodigen mensen negatieve strooks uit

en waarom accepteren ze die? 59

Waarom weigeren mensen positieve strooks? 62

4 Waarom gaan mensen maar door met steeds dezelfde

fouten te maken? 69

Wat is een levensscript? 69

Welke injuncties komen het meest voor? 71

Hoe manifesteren injuncties zich in iemands script? 79

Hoe kan ik oefenen met mijn effectieve egotoestanden? 88

5 Waardoor wordt het handelen van mensen onecht? 89

Ik heb wel eens van psychologische spelletjes gehoord,

wat zijn dat? 89

Wat kan ik doen als ik die spelletjes niet wil spelen? 95

6 Moet ik het normale patroon doorbreken? 101

Blijf in het hier-en-nu 106

De transactionele manager

�

7 Hoe kunnen we elkaar bereiken? 115

Hoe kom ik in contact met mezelf? 115

8 Hoe kan ik helpen de dingen te verbeteren? 131

Wat is confronteren? Het klinkt nogal onaangenaam 131

Welke soort zaken confronteer ik? 132

Wel of niet confronteren? 139

Is boosheid echt OK? 142

Wat zijn de valkuilen waar je voor uit moet kijken? 150

9 Hoe pas ik transactionele analyse toe bij leidinggeven? 157

Wat is een OK-organisatie? 157

Wat zijn de essentiële kenmerken van leidinggeven? 158

Wat zijn de valkuilen bij leidinggeven? 161

Hoe zit het met het voortgangsgesprek? 165

Wie beslist waarover? 169

Hoe kan ik mijn afdelings- of directievergadering

effectiever maken? 178

10 Hoe past dit in mijn privéleven? 183

Hoe kan ik deze inzichten toepassen in mijn persoonlijke

relaties? 183

Is het wel reëel om intimiteit na te streven? 188

Wat is symbiose? 190

Hoe kan ik stoppen met symbiotisch gedrag? 199

11 En hoe nu verder? 201

Ik heb nu dit boek gelezen en ik wil een paar dingen

veranderen. Hoe begin ik? 201

Bijlage 1 Samenvatting egotoestanden 209

Bijlage 2 Tips voor managers 215

Bijlage 3 Tips voor een gelukkig leven 229

Epiloog 231

TA elke dagMarijke Arendsen Hein

ISBN 978 90 8850 063 3

80 pagina’s | 3e druk | € 8,90


Aan de hand van haar eerder verschenen columns in Strook, Tijdschrift voor Transactionele Analyse, weet Marijke Arendsen Hein de diepgaande TA-theorie over te brengen. Ze gebruikt daarbij praktische voorbeelden en herkenbare situaties en maakt ons duidelijk hoe behulpzaam TA kan zijn in het leven van elke dag. Of het nu gaat om het doorkomen van de feest-dagen, het oplossen van een ruzie met een partner, of om het onderhandelen over vakantie-plannen, Marijke bewijst dat de kernbegrippen van TA voor iedereen inzichtelijk en dage-lijks toepasbaar zijn.

TA elke dag is een aanwinst voor een ieder die wil begrijpen hoe de communicatie tussen zichzelf en de ander verloopt en die de uitdaging tot verandering wil aangaan om meer plezier, respect en oprecht-heid in het leven te ervaren.

Inhoud

Simpel, maar niet eenvoudig! 7

EEN Eric Berne, grondlegger van de Transactionele Analyse (TA) 9

TWEE We hebben altijd een keuze uit vijf soorten gedrag 12

DRIE De Strook-Bank I 16

VIER De Strook-Bank II 20

VIJF Zes manieren om de feestdagen door te komen 23

ZES Afscheid 26

ZEVEN De TA-filosofie 29

ACHT Gevoelens, waarom zijn ze er? En wat hebben we eraan? 32

NEGEN Helpen of Redden … Nederland geeft 36

TIEN Spelen 39

ELF Hoe te stoppen met het spelen van Spelletjes 42

TWAALF Contracten 46

DERTIEN Een ongemakkelijke waarheid 50

VEERTIEN Intuïtie 54

VIJFTIEN Basisposities 57

ZESTIEN Protectie, Permissie, Potentie (PPP) 63

ZEVENTIEN De geïntegreerde Volwassene 67

Geraadpleegde en aanbevolen literatuur 71

Over de auteur 74

Transactionele AnalyseHet handboek voor persoonlijk en professioneel gebruikIan Stewart & Vann Joines

ISBN 978 90 6665 936 0

320 pagina’s | € 34,90

Gebonden uitgave | 9e druk, 2012 | ta.swpbook.com

Dit handboek is zowel geschikt voor professioneel gebruik als voor individuele zelfstudie. Het bevat de inhoud van de officiële en internationaal erkende TA 101.De TA 101 vormt een inleiding tot de fundamentele theorie van de Transactionele Analyse. Kennis hiervan is voorwaarde voor toelating tot erkende TA-opleidingen en -examens.

In de tekst zijn oefeningen voor gebruik door individuen en groepen opgenomen. De au-teurs stellen: ‘Als u dit boek doorgelezen hebt en tevens de oefeningen hebt gedaan, dan zult u ongetwijfeld heel wat meer over uzelf weten dan toen u begon.’

Ian Stewart, PhD, en Vann Joines, PhD, zijn door de International Transactional Analysis Association (ITAA) officieel erkend als Transactioneel Analytici en opleiders in de Transacti-onele Analyse.

Eerder verschenen:Alle gedrag is communicatieWat we doen is niet normaal

Martijn van Oorschot & Michiel Hogerhuis

ISBN 978 90 6665 800 4 | 192 pagina’s | € 19,90

www.swpbook.com/910

We lossen het samen wel opTransactionele Analyse op de werkvloerJulie Hay

ISBN 978 90 6665 608 6

192 pagina’s | 3e druk, 2012 | € 23,90

www.swpbook.com/525

Aan de hand van psychologische theorieën laat Julie Hay in begrijpelijke taal zien wat er op de werkvloer gebeurt. In heldere voorbeelden lees je hoe je keuzes kunt maken in jouw reacties op verschillende situaties. Door middel van bewustzijns-oefeningen leer je hoe je je oude gedragingen kunt veranderen in nieuwe gedragingen in kunt zetten. De auteur laat zien hoe je de concepten uit het boek kunt gebruiken om de dynamiek tussen mensen te begrijpen en hoe je betere keuzes kunt maken als het gaat om jouw reacties.

Eerder verschenen:Koester het kind in jezelfWerken met kinderen volgens Alice Miller en Eric Berne

Theo van der Heijden & Hans Rutgers

ISBN 978 90 6665 143 2 | 96 pagina’s | 6e druk | € 13,30

www.swpbook.com/67

Het constructieve gesprekManfred Guhrs en Claus Nowak

ISBN 978 90 6665 330 6

320 pagina’s | 3e druk | € 29,20

gesprek.swpbook.com

Regelmatig komt het voor dat mensen een gesprek voeren waar zij achteraf een onbevredigd of vervelend gevoel over hebben. Vaak is het moeilijk te duiden waarom een gesprek niet goed verloopt. Met elkaar praten op zich geeft dus geen garantievoor het hanteerbaar of oplosbaar maken van conflicten. De sleutel tot een goede communicatie en vruchtbare samenwer-king ligt in de manier waarop wij met elkaar praten

In het boek aandacht voor onder meer:- Hoofdregels voor de gespreksleiding- Het omgaan met aandacht- Strategieën voor de gespreksleiding- Het counselinggesprek- Confrontatie - Hoe zeg ik het? – Het aankaarten van problemen - Het omgaan met kritiek - Als er twee ruzie hebben – de bemiddeling van conflicten - Gespreksleiding in groepen

Eerder verschenen:Klimaatverandering in organisatiesLeiderschap maakt het verschil

Anne de Graaf & Joost Levy

ISBN 978 90 6665 991 9 | 144 pagina’s | € 19,90


Einstein en de kunst van het zeilen Een zoektocht naar de nieuwe rol van de leidinggevendeAnne de Graaf & Klaas Kunst

ISBN 978 90 8850 207 1

176 pagina’s | 10e druk, 2013 | € 28,90


De vraag is niet hoe je (in het algemeen) een excellent leidinggevende kunt zijn, de vraag is hoe juist jij een excellent leidinggevende kunt zijn. Je persoonlijke kracht en het krachtenveld binnen je organisatie bepalen je mogelijkheden. Je lijkt op de zeiler, die zijn eigen kennis, kunde, vaardigheid en ervaring inzet, maar ook gebruik weet te maken van de elementen in het eco-systeem, zoals weer en wind, eb en vloed.

Dit boek biedt een aantal theoretische kaders uit de Transactionele Analyse, Group Relations Theory en de Systeem- en Communicatietheorie. Het is echter vooral een handreiking bij de zoektocht naar en de worsteling met de rol van de leidinggevende in een snel veranderende omgeving.

Aanvullend op deze boeken is er een interactieve website: www.alberteinstein.nl

Einstein en de kunst van... CoachingEen gezonde driehoeksrelatieRik Bekking & Theo van Mulken

ISBN 978 90 8850 059 6

96 pagina’s | € 17,90


In dit boek staat coaching van individuele professionals cen-traal. Prikkelende verhalen en herkenbare praktijkvoorbeel-den dagen de lezer uit en zetten aan tot nadenken over het fenomeen coaching. De drie hoofdrolspelers die bij coaching betrokken zijn: de coachee, de opdrachtgever en de coach vor-men de doelgroep voor dit boek. De thema’s die aan bod ko-men, worden steeds voor elk van de drie betrokkenen in het coachingsproces beschreven.

Einstein en de kunst van... Managen zonder machtZeven alternatievenAnne de Graaf & Klaas Kunst

ISBN 978 90 8850 065 7

88 pagina’s | 2e druk | € 16,90


De boodschap van dit boek is niet dat managen met macht (control of many by a few) per definitie overal en altijd fout zou zijn. Managen zonder macht (the capacity to produce change) blijkt echter een serieuze optie, die de moeite waard is om te onderzoeken. In die zin is dit boek een (onder)zoektocht, die de auteurs graag samen met hun lezers willen aangaan.

Einstein en de kunst van... ConflictmanagementEen zoektochtJannie Lammers & Elise Luijcx

ISBN 978 90 8850 064 0

96 pagina’s | € 17,90


Voor iedereen die conflicten en de eigen rol daarin beter wil begrijpen. Het boek is ook bedoeld voor iedereen die conflicten niet wil laten escaleren maar juist op een kansrijke manier wil gebruiken.In dit boek willen de auteurs samen met de lezer zoeken naar effectieve manieren om conflicten te benutten en escalaties te vermijden. Als dat lukt, blijken conflicten vaak prachtige kansen voor ontwikkeling en verbetering.

Einstein en de kunst van... Duurzaam leidinggeven aan energieke medewerkersKlaas Kunst & Anne de Graaf

ISBN 978 90 8850 152 4

88 pagina’s | € 16,90


Medewerkers zijn lange tijd beschouwd als human resources: bronnen van kennis, kunde, vaardigheid en energie voor het werk dat gedaan moet worden. Taal creëert werkelijkheid. Wie over mensen als ‘bron’ denkt en spreekt, kan al gauw menen dat mensen er zijn om ‘wat dan ook’ uit te putten. Als een menselijk bron, een human resource, uitgeput is, dan boor je nieuwe bronnen aan. Een mens is echter geen bron waar je naar believen uit kunt putten. Een mens is allereerst een human being. Deze tijd vraagt om leiderschap dat duurzaam met hulpbronnen, maar vooral ook met mensen omgaat. We weten inmiddels dat de energie-bronnen in onze wereld eindig zijn. We weten ook al lang dat mensen geestelijk en licha-melijk kunnen opbranden. Dit boek helpt de leidinggevende de energiehuishouding van de medewerkers, en ook die van zichzelf, beter te managen.

SET EinSTEinboEKEnSpeciale prijs voor de set Einstein en de kunst van...

ISBN 978 90 8850 330 6 | € 75,00 | www.einsteinset.swpbook.com

De serie Einstein en de kunst van... is in een speciale

aanbiedingsset verkrijgbaar voor € 75,- in plaats van

€ 86,50! In deze set zitten de volgende vijf titels van

Einstein en de kunst van...: leidinggeven met diepgang,

managen zonder macht, conflictmanagement, coaching

& duurzaam leidinggeven aan energieke medewerkers

Anderen stimuleren en jezelf motiverenHans Jaspers

ISBN 978 90 8850 346 7

192 pagina’s | € 24,95


Duidelijk wordt dat het motiveren van anderen een onmoge-lijke opgave is. Mensen kunnen alleen zichzelf motiveren door contact te maken met hun eigen behoeften, doelstellingen en wensen. Een ander kan dat niet voor ze doen.De een kan wel aansluiten op wat een ander nodig heeft zodat die ander zich begrepen voelt in zijn behoeften, zich goed voelt, plannen maakt, daarnaar handelt, zich verder ontwikkelt en zijn kwaliteiten positief inzet. En dat is stimuleren.

Stimulerende of juist belemmerende invloeden spelen in menselijke relaties zoals tussen leiding en medewerker, tussen docent en leerling, tussen coach en gecoachte, tussen ouder en kind, tussen leidinggevenden onderling, tussen docenten onderling, etc. Maar ook de cultuur van een gezin, bedrijf of school en de structuur van een gezin, bedrijf of school kan een stimulerende of belemmerende invloed hebben op het gedrag van men-sen. Al deze gebieden komen in dit boek aan de orde.

Om verschillen in kwaliteiten te benutten en om escalerende spanning en conflicten te voor-komen blijkt dat mensen talloze opties hebben om naar tevredenheid op een lijn met de ander te komen.De inhoud is in klip en klare taal geschreven, met talloze voorbeelden en oefeningen die relevant zijn voor leidinggevenden, medewerkers, docenten, leerlingen, coaches en hulpver-leners, studenten die in hun toekomstige werk veel met anderen te maken zullen krijgen, etc.In het boek wordt de mens benaderd als een bio-psycho-sociale eenheid waarbij veel geba-seerd is op de Transactionele Analyse en de systeemtheorie.

Drs. J.P. Jaspers is onderwijs- en eerstelijnspsycholoog. Ook is hij internationaal erkend Transactioneel Analyticus (P.T.S.T.A.).

o

v

k

o

v

k

Bestel online via www.swpbook.com of gebruik dit bestelformulier

Ik wil graag de volgende boeken bestellen:

ex.

ex.

ex.

ex.

ex.

ex.

ex.

ex.

Naam: m / v

Organisatie:

Straat + huisnr.:

Postcode + plaats:

Tel. nr.:

e-mail:

Betaalwijze: ☐ Ik ga akkoord met automatische afschrijving, mijn rekeningnr. is:

☐ Ik betaal per acceptgiro (organisaties ontvangen een factuur)

Handtekening: datum:

Op alle leveringen zijn de leveringsvoorwaarden van Uitgeverij SWP van toepassing, zie www.swpbook.com. Prijzen zijn excl. verzendkosten. Uw gegevens kunnen ter beschikking worden gesteld aan onze partners en speciaal geselecteerde bedrijven. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u dat hier aankruisen ☐

10

-4.4

0 T

AF

Uitgeverij SWPNieuwe Keizersgracht 43-451018 VC Amsterdamt. 020 330 72 00f. 020 330 80 40e. [email protected]

Distributie Belgie:Uitgeverij EPoLange Pastoorstraat 25-272600 Berchem-Antwerpent +32 (0)3 239 68 74 www.epo.be

Transactionele analyse

Documents

Transcript of Transactionele analyse