TrainGuide 2010

2010 SALT TRAIN GUIDE 1

TrainGuide

Actieve en Avontuurlijke treinreistipsin Duitsland & Zwitserland

H Urban Cool H ECo Cool H CUlinair H WEllnEss H ExtrEmEn H roUtEs

H DE mooistE trEintrajECtEn

+ 5 trEinrEisaanbiEDingEn

speciale uitgave van salt magazine | 2010 | aangespoord door en

the place to be.

Berlijn is de stad van de verandering.

20 jaar na de val van de Muur komen geschiedenis, veelzijdig-heid, creativiteit en internation-aliteit elkaar hier op unieke wijze tegen. Dat onderscheidt Berlijn van andere steden.

Het toeristenticket voor Berlijn.

Meer informatie in het Nederlands vindt u op: www.visitBerlin.de

be open, be free, be berlin.

120x160_Train_Guide.indd 1 29.01.10 10:15omslag spoorboekje.indd 2-3 15-2-10 14:48

FLOORWOORDOf ik mijn liefde voor het treinreizen even kon verwoorden, vroeg de hoofdredacteur van Salt magazine, Natasha Bloemhard, terwijl zij samen met de redactie in de afrondende fase van deze speciale uitgave, de Salt Train Guide, verkeerde. Nou, dat was niet zo moeilijk. Reizen met de trein is mij met de paplepel ingegoten. We hadden vroeger thuis geen auto, dus het was óf fietsen, óf met de trein. Ook op vakantie gingen we met de trein en dat vond ik altijd zo fascinerend. Het voelde als een enorme wereldreis, urenland zat ik naar buiten te kijken en zag ik plaatje na plaatje aan me voorbij trekken. Er leek geen einde aan te komen en ik vond het heerlijk. Ik denk zelfs dat de kiem voor mijn reisdrift ooit in de trein is gelegd. En nog steeds kies ik graag voor dit vervoersmiddel. Het is comfortabel, je kunt heerlijk naar buiten kijken, dromen, slapen, ik kan werk doen (steeds vaker hebben treinen een wireless internetverbinding), je hebt volop beenruimte (joepie!) en in de Bordbistro’s zijn steeds meer biologische en fairtrade producten verkrijgbaar. Bovendien is het betaalbaar, duurzaam en met die hogesnelheidstreinen ‘vlieg’ je bijna naar je bestemming. En dáárom hou ik van treintjes.

Ook bij de samenstelling van een nieuw seizoen 3 op Reis, kijk ik altijd of ik er wat treintrajecten in kan verwerken. Hoogtepunten waren wat dat betreft mijn reis van Amsterdam naar Bhutan met het openbaar vervoer, een treinreis in Ecuador waar ik op het dak van de locomotief zat, de nachttrein van Nairobi naar Mombassa en ook het boemeltje waarmee ik door Siberië reisde staat in mijn geheugen gegrift. Reizen met de trein is echt onvergetelijk.

Bladerend door de proefpagina’s van deze uitgave, werd ik weer helemaal blij. Ik was met name zo verrast door het aanbod. Zo veel leuke dingen te doen en te zien op slechts een treinafstand van huis vandaan. Ik heb geen eigen auto, net als vroeger bij ons thuis (ik heb een huurauto voor de momenten dat ik er een nodig heb), en ik verwacht dat ik dat voorlopig zo hou.

Veel spoorplezier

Programmamaakster en presentatrice 3 op Reis.

Berlijn,Hamburg,München vanaf29euroSnel, comfortabel én milieuvriendelijk met DB Bahn

De Europa-Spezial tarieven van DB Bahn. Reis voordelig, comfortabel en milieubewust door Duitsland en Europa. Kijk op www.bahn.com/nl of bel Treinreiswinkel op 071 513 7008.

SALT_NL_120x160_4c.indd 1 08.02.10 15:01

FLOORWOORDOf ik mijn liefde voor het treinreizen even kon verwoorden, vroeg de hoofdredacteur van Salt magazine, Natasha Bloemhard, terwijl zij samen met de redactie in de afrondende fase van deze speciale uitgave, de Salt Train Guide, verkeerde. Nou, dat was niet zo moeilijk. Reizen met de trein is mij met de paplepel ingegoten. We hadden vroeger thuis geen auto, dus het was óf fietsen, óf met de trein. Ook op vakantie gingen we met de trein en dat vond ik altijd zo fascinerend. Het voelde als een enorme wereldreis, urenland zat ik naar buiten te kijken en zag ik plaatje na plaatje aan me voorbij trekken. Er leek geen einde aan te komen en ik vond het heerlijk. Ik denk zelfs dat de kiem voor mijn reisdrift ooit in de trein is gelegd. En nog steeds kies ik graag voor dit vervoersmiddel. Het is comfortabel, je kunt heerlijk naar buiten kijken, dromen, slapen, ik kan werk doen (steeds vaker hebben treinen een wireless internetverbinding), je hebt volop beenruimte (joepie!) en in de Bordbistro’s zijn steeds meer biologische en fairtrade producten verkrijgbaar. Bovendien is het betaalbaar, duurzaam en met die hogesnelheidstreinen ‘vlieg’ je bijna naar je bestemming. En dáárom hou ik van treintjes.

Ook bij de samenstelling van een nieuw seizoen 3 op Reis, kijk ik altijd of ik er wat treintrajecten in kan verwerken. Hoogtepunten waren wat dat betreft mijn reis van Amsterdam naar Bhutan met het openbaar vervoer, een treinreis in Ecuador waar ik op het dak van de locomotief zat, de nachttrein van Nairobi naar Mombassa en ook het boemeltje waarmee ik door Siberië reisde staat in mijn geheugen gegrift. Reizen met de trein is echt onvergetelijk.

Bladerend door de proefpagina’s van deze uitgave, werd ik weer helemaal blij. Ik was met name zo verrast door het aanbod. Zo veel leuke dingen te doen en te zien op slechts een treinafstand van huis vandaan. Ik heb geen eigen auto, net als vroeger bij ons thuis (ik heb een huurauto voor de momenten dat ik er een nodig heb), en ik verwacht dat ik dat voorlopig zo hou.

Veel spoorplezier

Programmamaakster en presentatrice 3 op Reis.

Berlijn,Hamburg,München vanaf29euroSnel, comfortabel én milieuvriendelijk met DB Bahn

De Europa-Spezial tarieven van DB Bahn. Reis voordelig, comfortabel en milieubewust door Duitsland en Europa. Kijk op www.bahn.com/nl of bel Treinreiswinkel op 071 513 7008.

SALT_NL_120x160_4c.indd 1 08.02.10 15:01

4 SALT TRAIN GUIDE 2010 2010 SALT TRAIN GUIDE 52010 SALT TRAIN GUIDE 5

INHOUD

01 COVER die duidelijk maakt waar dit boekje over gaat02 ADVERTENTIE van DB Bahn die al die mooie (en vooral snelle) treinen heeft rijden03 FLOORWOORD | De liefde voor treinen van Floortje Dessing 04 ADVERTENTIE van een extreem leuk magazine ;-)05 JE BENT NU HIER!06 THE GREEN MACHINE | Alles over trein en milieu08 URBAN COOL | Berlijn, München, Hamburg en nog veel meer schatjes22 ECO COOL | Van afval naar aanzien. Hier wrijft de natuur in haar handjes30 CULINAIR | Met wijn en bier veel plezier en de machinist is de Bob36 WELLNESS | In deze wellness centra is het (k)urenlang genieten

42 TRAJECTEN | Van A naar Beter met de mooiste treinreizen door Zwitserland en Duitsland52 ROUTES | Ideale routes voor een weekendje of een lang leven off line58 EXTREMEN | Plekken met een hoge WOW-factor64 CITY NIGHT LINE | Avontuurlijk (en luxe) reizen in je hotelkamer op wielen68 Vier pagina’s met vijf aantrekkelijke REISAANBIEDINGEN van de Treinreiswinkel72 TREINREISTIPS | Soorten tickets, zo scoor je voordeel en hier kun je boeken. Ook het colofon vind je hier.75 ADVERTENTIE van de stad Hamburg76 ADVERTENTIE van de stad Berlijn, ‘the place to be’

6 edities, ruim 600 pagina’s, voor een actieve, avontuurlijke & duurzame lifestyle

Kies voor

❍ Een proefabonnement: 2 nrs voor € 4,- Het proefabonnement stopt automatisch.

❍ Een jaarabonnement: 6 nrs voor € 15,- + een gratis filmkaartje voor het grootbeeldfilmtheater Omniversum (t.w.v. €9,50).

+ een kortingsbon die je bij Bever Zwerfsport kunt verzilveren (t.w.v.€10,-).

Aanmelden: Ga naar GetSalt.com (abonneren)

Salt Magazine

adv salt Spoorboekje.indd 2 15-2-10 15:35

INHOUD

01 COVER die duidelijk maakt waar dit boekje over gaat02 ADVERTENTIE van DB Bahn die al die mooie (en vooral snelle) treinen heeft rijden03 FLOORWOORD | De liefde voor treinen van Floortje Dessing 04 ADVERTENTIE van een extreem leuk magazine ;-)05 JE BENT NU HIER!06 THE GREEN MACHINE | Alles over trein en milieu08 URBAN COOL | Berlijn, München, Hamburg en nog veel meer schatjes22 ECO COOL | Van afval naar aanzien. Hier wrijft de natuur in haar handjes30 CULINAIR | Met wijn en bier veel plezier en de machinist is de Bob36 WELLNESS | In deze wellness centra is het (k)urenlang genieten

42 TRAJECTEN | Van A naar Beter met de mooiste treinreizen door Zwitserland en Duitsland52 ROUTES | Ideale routes voor een weekendje of een lang leven off line58 EXTREMEN | Plekken met een hoge WOW-factor64 CITY NIGHT LINE | Avontuurlijk (en luxe) reizen in je hotelkamer op wielen68 Vier pagina’s met vijf aantrekkelijke REISAANBIEDINGEN van de Treinreiswinkel72 TREINREISTIPS | Soorten tickets, zo scoor je voordeel en hier kun je boeken. Ook het colofon vind je hier.75 ADVERTENTIE van de stad Hamburg76 ADVERTENTIE van de stad Berlijn, ‘the place to be’

6 edities, ruim 600 pagina’s, voor een actieve, avontuurlijke & duurzame lifestyle

Kies voor

❍ Een proefabonnement: 2 nrs voor € 4,- Het proefabonnement stopt automatisch.

❍ Een jaarabonnement: 6 nrs voor € 15,- + een gratis filmkaartje voor het grootbeeldfilmtheater Omniversum (t.w.v. €9,50).

+ een kortingsbon die je bij Bever Zwerfsport kunt verzilveren (t.w.v.€10,-).

Aanmelden: Ga naar GetSalt.com (abonneren)

Salt Magazine

adv salt Spoorboekje.indd 2 15-2-10 15:35

6 SALT TRAIN GUIDE 2010 2010 SALT TRAIN GUIDE 7

Dit doet DB BahnSpoorwegmaatschappijen zijn voortdurend bezig om CO2-uitstoot en energieverbruik te ver-minderen. De Deutsche Bahn geeft haar 19.000 machinisten bijvoorbeeld speciale trainingen om energiezuinig te rijden, minder te remmen en treinen ´uit te laten rollen´. Een getrainde machinist kan zo op het traject Hamburg - München een hoeveelheid energie besparen die gelijk is aan het jaarverbruik van een gezin van vier personen. Remmen ze wel, dan wordt de energie die hierbij vrijkomt weer teruggegeven aan het net. Een ander leuk milieuweetje is dat het glasdak van Berlin Hauptbahnhof 78.000 zonnecellen bevat die jaarlijks net zo veel stroom leveren als 40 vier-koppige families verbruiken.

• Op de website www.dbecoprogram.com lees je uitgebreid (en op een aantrekkelijke en heldere wijze) over de milieu-aanpak van DB Bahn.• In de reisplanner op www.bahn.com/nl kun je bij elk individueel reisadvies de ‘UmweltMobilCheck’ doen. Je ziet dan hoeveel energie, CO2 en fijnstof je bespaart door voor de trein te kiezen.

Sinds de groene revolutie op volle toe-

ren draait, is ook de manier van reizen

een enorme aandachtstrekker.

Hoe vaak reizen we en nog belangrijker,

hoe doen we dat? Dat we het milieu met

ons reisgedrag belasten is voor niemand

meer een verrassing, maar thuisblijven

is ook niet echt een optie. Reizen leert

ons immers de wereld verkennen, in de

breedste zin van het woord. Maar door

vaker voor de trein te kiezen, beperk je

niet alleen de milieuschade, maar kies

je ook voor comfort en avontuur. Hoe

veel meer goede redenen heb je nog no-

dig, zou je zeggen.

Fast Facts De Nederlandse vakantieganger is verant-woordelijk voor 9,1% van de carbon foot-print van Nederland* (2008). De grootste milieubelasting wordt veroorzaakt door het vervoer. Misschien zeggen onderstaande cijfers je wel helemaal niets (we kunnen het ons voorstellen, want hoeveel is een kilo CO2?), maar het verschil in de getallen laat in ieder geval zien hoe goed de trein het in verhouding met de andere vormen van vervoer doet.

Carbon footprint per vakantie in kg CO2 per dag. Auto 398Vliegtuig 1256Touringcar 332Trein 191

*NBTC-NIPO Research en rapport ‘Reizen op grote voet 2008’

THE GREEN MACHINEOVER DE TREIN EN HET MILIEU

Dit doet DB BahnSpoorwegmaatschappijen zijn voortdurend bezig om CO2-uitstoot en energieverbruik te ver-minderen. De Deutsche Bahn geeft haar 19.000 machinisten bijvoorbeeld speciale trainingen om energiezuinig te rijden, minder te remmen en treinen ´uit te laten rollen´. Een getrainde machinist kan zo op het traject Hamburg - München een hoeveelheid energie besparen die gelijk is aan het jaarverbruik van een gezin van vier personen. Remmen ze wel, dan wordt de energie die hierbij vrijkomt weer teruggegeven aan het net. Een ander leuk milieuweetje is dat het glasdak van Berlin Hauptbahnhof 78.000 zonnecellen bevat die jaarlijks net zo veel stroom leveren als 40 vier-koppige families verbruiken.

• Op de website www.dbecoprogram.com lees je uitgebreid (en op een aantrekkelijke en heldere wijze) over de milieu-aanpak van DB Bahn.• In de reisplanner op www.bahn.com/nl kun je bij elk individueel reisadvies de ‘UmweltMobilCheck’ doen. Je ziet dan hoeveel energie, CO2 en fijnstof je bespaart door voor de trein te kiezen.

Sinds de groene revolutie op volle toe-

ren draait, is ook de manier van reizen

een enorme aandachtstrekker.

Hoe vaak reizen we en nog belangrijker,

hoe doen we dat? Dat we het milieu met

ons reisgedrag belasten is voor niemand

meer een verrassing, maar thuisblijven

is ook niet echt een optie. Reizen leert

ons immers de wereld verkennen, in de

breedste zin van het woord. Maar door

vaker voor de trein te kiezen, beperk je

niet alleen de milieuschade, maar kies

je ook voor comfort en avontuur. Hoe

veel meer goede redenen heb je nog no-

dig, zou je zeggen.

Fast Facts De Nederlandse vakantieganger is verant-woordelijk voor 9,1% van de carbon foot-print van Nederland* (2008). De grootste milieubelasting wordt veroorzaakt door het vervoer. Misschien zeggen onderstaande cijfers je wel helemaal niets (we kunnen het ons voorstellen, want hoeveel is een kilo CO2?), maar het verschil in de getallen laat in ieder geval zien hoe goed de trein het in verhouding met de andere vormen van vervoer doet.

Carbon footprint per vakantie in kg CO2 per dag. Auto 398Vliegtuig 1256Touringcar 332Trein 191

*NBTC-NIPO Research en rapport ‘Reizen op grote voet 2008’

THE GREEN MACHINEOVER DE TREIN EN HET MILIEU

FAST FACTS• Het Ruhrgebied is in 2010 culturele hoofdstad van Europa. • De conglomeratie van 53 steden, waaronder Duisburg, Oberhausen, Essen en

Dortmund, hebben samen 1000 industriële monumenten, 200 musea, 100 cultuurcentra, 120 theaters en 250 festivals en feesten. Kijk op www.ruhr2010.de

• De kathedraal van Ulm is met 161,53 meter de hoogste kerk ter wereld. • Berlijn’s Zoologischer Garten is de grootste dierentuin ter wereld: 1500

verschillende diersoorten, 14.000 dieren.

Even een stadje pakken? Duitsland heeft

met steden zoals Berlijn, München, Ham-

burg en Frankfurt natuurlijk al een aantal

belangrijke troeven in handen. Maar als

je van verrassingen houdt, zet dan steden

als Duisburg, Friedrichshafen, Heidelberg

en bijvoorbeeld Essen of Hannover ook

eens op je lijstje. En natuurlijk bereik je

deze bestemmingen met de trein. Recht-

streeks in het hart van de stad en geen

getob met dure parkeerplaatsen of een

dichtgeslibde rondweg. Salt vond in elk

stadje een schatje (en soms zelfs meer).

10 H BERLIJN 12 H MÜNCHEN 14 H HAMBURG 16 H DUISBURG, FRIEDRICHSHAFEN, ESSEN18 HHANNOVER, HEIDELBERG, FRANKFURT20 HDÜSSELDORF, SALZBURG, WEIMAR

URBAN COOL

IN ELK STADJE EEN ANDER SCHATJE

FAST FACTS• Het Ruhrgebied is in 2010 culturele hoofdstad van Europa. • De conglomeratie van 53 steden, waaronder Duisburg, Oberhausen, Essen en

Dortmund, hebben samen 1000 industriële monumenten, 200 musea, 100 cultuurcentra, 120 theaters en 250 festivals en feesten. Kijk op www.ruhr2010.de

• De kathedraal van Ulm is met 161,53 meter de hoogste kerk ter wereld. • Berlijn’s Zoologischer Garten is de grootste dierentuin ter wereld: 1500

verschillende diersoorten, 14.000 dieren.

Even een stadje pakken? Duitsland heeft

met steden zoals Berlijn, München, Ham-

burg en Frankfurt natuurlijk al een aantal

belangrijke troeven in handen. Maar als

je van verrassingen houdt, zet dan steden

als Duisburg, Friedrichshafen, Heidelberg

en bijvoorbeeld Essen of Hannover ook

eens op je lijstje. En natuurlijk bereik je

deze bestemmingen met de trein. Recht-

streeks in het hart van de stad en geen

getob met dure parkeerplaatsen of een

dichtgeslibde rondweg. Salt vond in elk

stadje een schatje (en soms zelfs meer).

10 H BERLIJN 12 H MÜNCHEN 14 H HAMBURG 16 H DUISBURG, FRIEDRICHSHAFEN, ESSEN18 HHANNOVER, HEIDELBERG, FRANKFURT20 HDÜSSELDORF, SALZBURG, WEIMAR

URBAN COOL

IN ELK STADJE EEN ANDER SCHATJE

Waar De ufaFabrik bevindt zich in het zuidelijke stadsdeel Tempelhof.Doen omdat De bijna 19.000 vierkante meter van de ufaFabrik, decennia lang het UFA-Film Copy Center, is een culturele oase van sociale betrokkenheid, internationale ontmoetingen en artistieke experimenten; festivals, congressen, wereldmuziek en duurzame ontwikkeling, com-pleet met circus, theater en kinderboerderij. Elke maandagavond kun je je zintuigen strelen in het Café Olé wanneer jazzmusici vanaf tien uur hun vrolijke noten spelen, terwijl je aan een goed glas wijn nipt. Het eco-café is onder andere voorzien van zonnepanelen waardoor de CFK-uitstoot praktisch nul is.

Tip Niet ver van de oude fabriek ligt de zonne-boot ‘Chassalli’ (www.solarpolis.de) in de Urbanhafen op je te wachten om je de verschil-lende zonne-energieprojecten van Berlijn te laten zien. De rondvaart duurt 4 uur.Meer weten? www.ufafabrik.de, www.visitberlin.de

Berlijn / UfaFabrik / Ondergedompeld in duurzame cultuur

STATION BERLIN HAUPTBAHNHOF REISTIJD VANAF UTRECHT 5:45 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Berlijn / Mauerpark / Spaß na de muur 3

Waar Prenzlauer Berg, in het Oost-Berlijnse dis-trict Pankow (één van de twaalf stadsdistricten). Doen omdat Het Mauerpark is niet alleen een bij-zondere plek vanwege alles wat er vroeger niet mocht - zoals de naam al verraadt liep De Muur er ooit doorheen - maar vooral vanwege alles wat je er tegenwoordig wél kunt doen. Als je naast relaxen in het gras zin hebt in wat actievere spaß, kun je kiezen uit dansen op de spontaan gespeelde live muziek, petanque spelen (elke zondag toernooi!), de vlooienmarkt afstruinen, je zangkwaliteiten beproeven tijdens het karaoke in de ‘bearpit’ (www.bearpitkaraoke.com) of uit je dak gaan op het openlucht festival in juli.

Tip In biertuin Mauersegler bereid je je voor op de Berliner nacht met een barbecue, onder het genot van loungemuziek en een frisse pils (www.mauersegler-berlin.de) Meer weten? www.mauerpark.info, www.visitberlin.de

Waar De Spree is een bijna 400 kilometer lange rivier die dwars door Berlijn loopt en in het stadsdeel Spandau uitmondt in de Havel. Doen omdat De hipste strandtenten van Duits-land bevinden zich niet langs de Noordzeekust, maar in Berlijn, langs de oevers van de Spree om precies te zijn. Zo is Kiki Blofeld (www.kikiblofeld.de) een van de leukste tenten (per boot bereikbaar), ga je naar Spindler & Klatt (www.spindlerklatt.com) om te loungen en draait het in het überhippe White Trash om zien en gezien worden.Tip Wil je echt iets unieks zien, pak dan een van de vele rondvaartboten die de Spree open afvaren en bewonder de Molecule Man. Je vindt deze 30 meter hoge aluminium reuzen tussen de Elsen-brücke en de Oberbaumbrücke. De Amerikaanse kunstenaar Jonathan Borofsky wilde met dit beeld het samensmelten van Oost en West verbeelden.Meer weten? www.visitberlin.de

Berlijn / Molecule Man 1 / Uberhippe strandtenten 2

STATION BERLIN HAUPTBAHNHOF

REISTIJD VANAF UTRECHT 5:45 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar De ufaFabrik bevindt zich in het zuidelijke stadsdeel Tempelhof.Doen omdat De bijna 19.000 vierkante meter van de ufaFabrik, decennia lang het UFA-Film Copy Center, is een culturele oase van sociale betrokkenheid, internationale ontmoetingen en artistieke experimenten; festivals, congressen, wereldmuziek en duurzame ontwikkeling, com-pleet met circus, theater en kinderboerderij. Elke maandagavond kun je je zintuigen strelen in het Café Olé wanneer jazzmusici vanaf tien uur hun vrolijke noten spelen, terwijl je aan een goed glas wijn nipt. Het eco-café is onder andere voorzien van zonnepanelen waardoor de CFK-uitstoot praktisch nul is.

Tip Niet ver van de oude fabriek ligt de zonne-boot ‘Chassalli’ (www.solarpolis.de) in de Urbanhafen op je te wachten om je de verschil-lende zonne-energieprojecten van Berlijn te laten zien. De rondvaart duurt 4 uur.Meer weten? www.ufafabrik.de, www.visitberlin.de

Berlijn / UfaFabrik / Ondergedompeld in duurzame cultuur

Berlijn / Mauerpark / Spaß na de muur 3

Waar Prenzlauer Berg, in het Oost-Berlijnse dis-trict Pankow (één van de twaalf stadsdistricten). Doen omdat Het Mauerpark is niet alleen een bij-zondere plek vanwege alles wat er vroeger niet mocht - zoals de naam al verraadt liep De Muur er ooit doorheen - maar vooral vanwege alles wat je er tegenwoordig wél kunt doen. Als je naast relaxen in het gras zin hebt in wat actievere spaß, kun je kiezen uit dansen op de spontaan gespeelde live muziek, petanque spelen (elke zondag toernooi!), de vlooienmarkt afstruinen, je zangkwaliteiten beproeven tijdens het karaoke in de ‘bearpit’ (www.bearpitkaraoke.com) of uit je dak gaan op het openlucht festival in juli.

Tip In biertuin Mauersegler bereid je je voor op de Berliner nacht met een barbecue, onder het genot van loungemuziek en een frisse pils (www.mauersegler-berlin.de) Meer weten? www.mauerpark.info, www.visitberlin.de

Waar De Spree is een bijna 400 kilometer lange rivier die dwars door Berlijn loopt en in het stadsdeel Spandau uitmondt in de Havel. Doen omdat De hipste strandtenten van Duits-land bevinden zich niet langs de Noordzeekust, maar in Berlijn, langs de oevers van de Spree om precies te zijn. Zo is Kiki Blofeld (www.kikiblofeld.de) een van de leukste tenten (per boot bereikbaar), ga je naar Spindler & Klatt (www.spindlerklatt.com) om te loungen en draait het in het überhippe White Trash om zien en gezien worden.Tip Wil je echt iets unieks zien, pak dan een van de vele rondvaartboten die de Spree open afvaren en bewonder de Molecule Man. Je vindt deze 30 meter hoge aluminium reuzen tussen de Elsen-brücke en de Oberbaumbrücke. De Amerikaanse kunstenaar Jonathan Borofsky wilde met dit beeld het samensmelten van Oost en West verbeelden.Meer weten? www.visitberlin.de

Berlijn / Molecule Man 1 / Uberhippe strandtenten 2

STATION BERLIN HAUPTBAHNHOF

Waar Englischer Garten begint bij het centrum (dichtbij de Odeonsplatz) en loopt helemaal door naar het noorden van de stad.Doen omdat De Englischer Garten is acht keer zo groot is als het Amsterdamse Vondelpark en steekt zelfs met kop en schouders boven Central Park uit. Het is met 370 hectaren het grootste park van Europa. Een van de hotspots in het park is de woest stromende Eisbach waar surfpro’s op een riviergolf eindeloze golfritten maken. Bij het Haus der Kunst kun je ze in actie zien. Wil je het iets rustiger aan doen, ga dan kanoën op de Kleinhesselohersee of pak een biertje in een van de vele Biergärten, zoals de Chinesischer Turm,

Seehaus, Hirschau of Aumeister.Tip Bemachtig van tevoren een kaart van het park zodat je niet verdwaalt op de 75 kilometer aan wandelpaden. Je zit dan ook sneller in het Milch-haeusl, waar je lekkere Beierse biokost kunt eten.Meer weten? www.muenchen-tourist.de

München / Englischer Garten / Grootste stadspark van Europa 3

München / Deutsches Museum / CSI München 2

STATION MÜNCHEN HAUPTBAHNHOF

REISTIJD VANAF UTRECHT 7:04 UUR ENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar Het Deutsches Museum op het Museumin-sel: station Fraunhoferstraße van metro U1 en U2; halte Boschbrücke van bus 132 of halte Deutsches Museum van tramlijnen 17 en 18.Doen omdat Het Deutsches Museum is het grootste museum over techniek en wetenschap in Europa. In het nieuwe DNA-laboratorium heb je nu de kans om in de huid van een van de hoofdrolspelers van Crime Scene Investi-gation te kruipen. Zo kun je in het zwevende UFO-achtige laboratorium meerdere cursussen volgen waarmee je de mysteries van de genetica leert ontrafelen. Los bijvoorbeeld op basis van vingerafdrukken en DNA-monsters een (fictieve)

misdaad op. Te simpel? Voer dan biomoleculaire experimenten uit en kom alles te weten over celbiologie en genetische manipulatie. Tip Als je eenmaal volleerd geneticus bent, maak dan zeker een rondje door de rest van het museum en vergaap je o.a. aan de eerste aerody-namische auto, de oudste stoomlocomotief of aan het eerste verkeersvliegtuig.Meer weten? www.deutsches-museum.de

München / Olympiastadion / Olympische adrenaline 1

Waar Het Olympiastadion ligt in het hart van het Olympiapark, in het noorden van München. Door het reusachtige tentachtige dak kun je het eigenlijk niet missen.Doen omdat Het Olympisch Stadion van München is na de (dramatische) Spelen van 1972 nog altijd volop in gebruik. Je kunt de super-de-luxe sport-voorzieningen, die destijds voor de topsporters zijn aangelegd, nu ook als recreant gebruiken. Denk hierbij aan schaatsen, zwemmen, golfen en tennissen. Te saai? Maak een wandeling over het spectaculaire glazen dak. Adrenalinejunkies kunnen zelfs van het dak abseilen of hangend aan de Flying Fox het hele stadion overvliegen.

Tip Klim naar de top van de Olympiatoren. Vanaf hier heb je een prachtig uitzicht over de hele stad. Het restaurant draait binnen een uur helemaal rond. Meer weten? www.olympiapark.de

Waar Englischer Garten begint bij het centrum (dichtbij de Odeonsplatz) en loopt helemaal door naar het noorden van de stad.Doen omdat De Englischer Garten is acht keer zo groot is als het Amsterdamse Vondelpark en steekt zelfs met kop en schouders boven Central Park uit. Het is met 370 hectaren het grootste park van Europa. Een van de hotspots in het park is de woest stromende Eisbach waar surfpro’s op een riviergolf eindeloze golfritten maken. Bij het Haus der Kunst kun je ze in actie zien. Wil je het iets rustiger aan doen, ga dan kanoën op de Kleinhesselohersee of pak een biertje in een van de vele Biergärten, zoals de Chinesischer Turm,

Seehaus, Hirschau of Aumeister.Tip Bemachtig van tevoren een kaart van het park zodat je niet verdwaalt op de 75 kilometer aan wandelpaden. Je zit dan ook sneller in het Milch-haeusl, waar je lekkere Beierse biokost kunt eten.Meer weten? www.muenchen-tourist.de

München / Englischer Garten / Grootste stadspark van Europa 3

München / Deutsches Museum / CSI München 2

Waar Het Deutsches Museum op het Museumin-sel: station Fraunhoferstraße van metro U1 en U2; halte Boschbrücke van bus 132 of halte Deutsches Museum van tramlijnen 17 en 18.Doen omdat Het Deutsches Museum is het grootste museum over techniek en wetenschap in Europa. In het nieuwe DNA-laboratorium heb je nu de kans om in de huid van een van de hoofdrolspelers van Crime Scene Investi-gation te kruipen. Zo kun je in het zwevende UFO-achtige laboratorium meerdere cursussen volgen waarmee je de mysteries van de genetica leert ontrafelen. Los bijvoorbeeld op basis van vingerafdrukken en DNA-monsters een (fictieve)

misdaad op. Te simpel? Voer dan biomoleculaire experimenten uit en kom alles te weten over celbiologie en genetische manipulatie. Tip Als je eenmaal volleerd geneticus bent, maak dan zeker een rondje door de rest van het museum en vergaap je o.a. aan de eerste aerody-namische auto, de oudste stoomlocomotief of aan het eerste verkeersvliegtuig.Meer weten? www.deutsches-museum.de

München / Olympiastadion / Olympische adrenaline 1

Waar Het Olympiastadion ligt in het hart van het Olympiapark, in het noorden van München. Door het reusachtige tentachtige dak kun je het eigenlijk niet missen.Doen omdat Het Olympisch Stadion van München is na de (dramatische) Spelen van 1972 nog altijd volop in gebruik. Je kunt de super-de-luxe sport-voorzieningen, die destijds voor de topsporters zijn aangelegd, nu ook als recreant gebruiken. Denk hierbij aan schaatsen, zwemmen, golfen en tennissen. Te saai? Maak een wandeling over het spectaculaire glazen dak. Adrenalinejunkies kunnen zelfs van het dak abseilen of hangend aan de Flying Fox het hele stadion overvliegen.

Tip Klim naar de top van de Olympiatoren. Vanaf hier heb je een prachtig uitzicht over de hele stad. Het restaurant draait binnen een uur helemaal rond. Meer weten? www.olympiapark.de

Waar De U-boot U434 ligt vlakbij de hypermo-derne, duurzaam gebouwde Hamburgse wijk Hafencity, gedeeltelijk nog in aanbouw. Doen omdat Als je dacht dat de Koude Oorlog verleden tijd was, heb je het mis! In Hamburg kun je nog ervaren hoe het geweest moet zijn om als een ijskoude Russische marinier door de donkere dieptes van de wereldzeeën te varen, op zoek naar het volgende schip dat de moeite van het spioneren waard zou zijn. De destijds (jaren zeventig) ‘state of the art’ technologie van de U434, ooit strikt staatsgeheim, is nu vooral fascinerend om te zien. Duik de immense, negen-tig meter lange (negen meter brede en vijftien

meter hoge) onderzeeër in, zodat je achteraf kunt opscheppen dat je in de grootste onderzeeër (zonder kernwapens) ter wereld bent geweest. Tip Boek altijd een begeleide rondleiding.Meer weten? www.u-434.de

Hamburg / Spionage U-boot / Unieke beleving in U-boot museum

Hamburg / Blankenese / (Ham)bourgeoisie

STATION HAMBURG HAUPTBAHNHOF

Waar Blankenese is één van de veertien gedeeltes van het stadsdeel Altona, met uitzicht over de Elbe. Doen omdat Om je even aan de Middellandse Zee te wanen, hoef je niet verder dan Hamburg te gaan. De luxe wijk Blankenese, ooit een klein vissersdorp en nu waarschijnlijk de beroemdste en mooiste wijk in Hamburg, heeft er alles voor in huis: prachtige witte villa’s op heuvels met strandjes aan hun voeten. Neem ’s zomers een verkoelende duik in de Elbe en vergeet even dat je je in een van de grootste havensteden ter we-reld bevindt. Eenmaal op temperatuur gekomen, maak je een rondwandeling om je te vergapen aan de geweldige woningen.

Tip In Blankenese vind je ook het Treppenviertel (‘Trappenkwartier’), een 66 meter hoog doolhof van smalle straatjes, verbonden door 58 trappen. Er zitten meerdere cafés en restaurants.Meer weten? www.hamburg-tourismus.de

Hamburg / Hafencity / Sitting on the dock of the bay

Waar Op iets meer dan een kilometer van het Hauptbahnhof bevindt zich het grootste Europese stedenbouwkundige project van dit moment, Hafencity. Doen omdat Hafencity was ooit een bedrijvig industrie- en havengebied en staat nu op het punt getransformeerd te worden tot een modern en duurzaam stadsdeel. Hoewel het nog een en al bedrijvigheid is, kun je hier nu al heerlijk eten en drinken, bijvoorbeeld in de hippe Wandrahm (www.wandrahm.de) of de Chilli Club (www.chilliclub.de). Als je wilt weten waarom deze havenstad zich de Tor der Welt noemt, ga dan langs Club Pauli en zie terwijl je relaxt op een lounge-

bank van de zon geniet hoe gigantische zeeschepen over de Elbe aan je voorbij trekken.Tip De ruim 100 jaar oude Alsterdampfer stoom-schepen zijn ideaal om Hamburg vanaf het water te bekijken. Je vaart gemoedelijk over de Binnen- en Außenalster, langs imposante villa’s, door het grootste pakhuisdistrict ter wereld (Speicherstad) en langs ongerepte oevergebieden.Meer weten? www.hafencity.com

Waar De U-boot U434 ligt vlakbij de hypermo-derne, duurzaam gebouwde Hamburgse wijk Hafencity, gedeeltelijk nog in aanbouw. Doen omdat Als je dacht dat de Koude Oorlog verleden tijd was, heb je het mis! In Hamburg kun je nog ervaren hoe het geweest moet zijn om als een ijskoude Russische marinier door de donkere dieptes van de wereldzeeën te varen, op zoek naar het volgende schip dat de moeite van het spioneren waard zou zijn. De destijds (jaren zeventig) ‘state of the art’ technologie van de U434, ooit strikt staatsgeheim, is nu vooral fascinerend om te zien. Duik de immense, negen-tig meter lange (negen meter brede en vijftien

meter hoge) onderzeeër in, zodat je achteraf kunt opscheppen dat je in de grootste onderzeeër (zonder kernwapens) ter wereld bent geweest. Tip Boek altijd een begeleide rondleiding.Meer weten? www.u-434.de

Hamburg / Spionage U-boot / Unieke beleving in U-boot museum

Hamburg / Blankenese / (Ham)bourgeoisie

Waar Blankenese is één van de veertien gedeeltes van het stadsdeel Altona, met uitzicht over de Elbe. Doen omdat Om je even aan de Middellandse Zee te wanen, hoef je niet verder dan Hamburg te gaan. De luxe wijk Blankenese, ooit een klein vissersdorp en nu waarschijnlijk de beroemdste en mooiste wijk in Hamburg, heeft er alles voor in huis: prachtige witte villa’s op heuvels met strandjes aan hun voeten. Neem ’s zomers een verkoelende duik in de Elbe en vergeet even dat je je in een van de grootste havensteden ter we-reld bevindt. Eenmaal op temperatuur gekomen, maak je een rondwandeling om je te vergapen aan de geweldige woningen.

Tip In Blankenese vind je ook het Treppenviertel (‘Trappenkwartier’), een 66 meter hoog doolhof van smalle straatjes, verbonden door 58 trappen. Er zitten meerdere cafés en restaurants.Meer weten? www.hamburg-tourismus.de

Hamburg / Hafencity / Sitting on the dock of the bay

Waar Op iets meer dan een kilometer van het Hauptbahnhof bevindt zich het grootste Europese stedenbouwkundige project van dit moment, Hafencity. Doen omdat Hafencity was ooit een bedrijvig industrie- en havengebied en staat nu op het punt getransformeerd te worden tot een modern en duurzaam stadsdeel. Hoewel het nog een en al bedrijvigheid is, kun je hier nu al heerlijk eten en drinken, bijvoorbeeld in de hippe Wandrahm (www.wandrahm.de) of de Chilli Club (www.chilliclub.de). Als je wilt weten waarom deze havenstad zich de Tor der Welt noemt, ga dan langs Club Pauli en zie terwijl je relaxt op een lounge-

bank van de zon geniet hoe gigantische zeeschepen over de Elbe aan je voorbij trekken.Tip De ruim 100 jaar oude Alsterdampfer stoom-schepen zijn ideaal om Hamburg vanaf het water te bekijken. Je vaart gemoedelijk over de Binnen- en Außenalster, langs imposante villa’s, door het grootste pakhuisdistrict ter wereld (Speicherstad) en langs ongerepte oevergebieden.Meer weten? www.hafencity.com

Waar Het Zeppelin Museum bevindt zich in de haven van Friedrichshafen, aan de oever van de Bodensee. Doen omdat Dankzij Luftschiffbau Zeppelin zijn de wonderbaarlijke luchtschepen onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van Friedrichs-hafen. Zodra je het museum binnenloopt, stap je in de op ware grootte nagebouwde ‘Hindenburg’ (even lang als drie Boeing 747’s!), waar in 1937 35 personen in omkwamen toen het luchtschip bij een landing in New Jersey vlam vatte. Het enorme gevaarte geeft je een indruk van hoe imposant het geweest moet zijn om aan boord van zo’n bakbeest met 130 kilometer per uur door

het luchtruim te zweven. Het Zeppelinmuseum houdt verder exposities over ambacht en kunst uit het hele Bodenseegebied.Tip Boek een rondvlucht met een Zeppelin en geniet vanuit dit muisstille luchtschip van het fantastische uitzicht op de Bodensee. Je hebt de keuze uit vluchten van 30 minuten tot 2 uur. www.zeppelinflug.deMeer weten? www.zeppelin-museum.de

Friedrichshafen / Zeppelinmuseum / Fly like an eagle 3

Essen / Werelderfgoed Zollverein / De mooiste kolenmijn ter wereld 2

STATION ESSEN ZOLLVEREIN-NORD (NORDRHEIN-WESTFALEN)

STATION FRIEDRICHSHAFEN (BADEN-WÜRTTEMBERG)

Waar In het noorden van Essen, midden in het Ruhrgebied.Doen omdat Het Zollverein (‘Tolverbond’) was een vereniging van Duitse staten ter bevorde-ring van handel en industrie. Nu staat het als Werelderfgoed van de UNESCO ook wel bekend als ‘de mooiste kolenmijn ter wereld’. Het is het bekendst en meest creatieve industriële monument binnen het Ruhrgebied. De oude mijninstallaties op de honderd hectaren land die het Zollverein groot is, worden behouden door ze voor andere doeleinden nieuw leven in te blazen: concerten, tentoonstellingen, dans en performances, workshops, beurzen en

conventies. En dat trekt jaarlijks zo’n 800.000 art lovers. Tip Sinds 10 januari 2010 heeft het Ruhrgebied een eigen museum waarin je de fascinerende geschiedenis van een van de grootste industrie-gebieden ter wereld doorloopt en eindigt met een blik op de toekomst: www.ruhrmuseum.de. Meer weten? www.zollverein.de, www.ruhr2010.de

Duisburg / Landschaftspark Nord / Sterk staaltje 1

STATION DUISBURG HAUPTBAHNHOF (NORDRHEIN-WESTFALEN)

Waar Op dezelfde plek waar ooit rookpluimen van hoogovens als armen van god richting de hemel kronkelden, ligt nu Landschaftspark Duis-burg-Nord. Neem tram 903 vanaf het station.Doen omdat Tweehonderd hectaren aan indus-triële woestenij is tussen 1991 en 2002 omge-toverd tot een multifunctioneel park. Cultureel industrieel erfgoed is hier gecombineerd met natuur en recreatie. Zo kun je (sport)klimmen op de oude ertsbunkers; duiken in het grootste kunstmatige duikcentrum van Europa (vroeger een enorme gastank); en bovenop Hoogoven 5 (nu een panoramatoren) van het uitzicht genie-ten. De oude fabrieksgebouwen zijn nu de zalen

waar talloze culturele evenementen worden georganiseerd. Denk hierbij aan pianoconcer-ten, beeldenexposities maar ook aan circussen, fakkeltochten en lichtshows. In de weekenden en bij evenementen is het park ’s avonds overigens spectaculair verlicht.Tip De beste manier om het hele park te leren kennen is door een begeleide tour te volgen. Meer weten? www.landschaftspark.de, www.ruhr2010.de

Waar Het Zeppelin Museum bevindt zich in de haven van Friedrichshafen, aan de oever van de Bodensee. Doen omdat Dankzij Luftschiffbau Zeppelin zijn de wonderbaarlijke luchtschepen onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van Friedrichs-hafen. Zodra je het museum binnenloopt, stap je in de op ware grootte nagebouwde ‘Hindenburg’ (even lang als drie Boeing 747’s!), waar in 1937 35 personen in omkwamen toen het luchtschip bij een landing in New Jersey vlam vatte. Het enorme gevaarte geeft je een indruk van hoe imposant het geweest moet zijn om aan boord van zo’n bakbeest met 130 kilometer per uur door

het luchtruim te zweven. Het Zeppelinmuseum houdt verder exposities over ambacht en kunst uit het hele Bodenseegebied.Tip Boek een rondvlucht met een Zeppelin en geniet vanuit dit muisstille luchtschip van het fantastische uitzicht op de Bodensee. Je hebt de keuze uit vluchten van 30 minuten tot 2 uur. www.zeppelinflug.deMeer weten? www.zeppelin-museum.de

Friedrichshafen / Zeppelinmuseum / Fly like an eagle 3

Essen / Werelderfgoed Zollverein / De mooiste kolenmijn ter wereld 2

STATION ESSEN ZOLLVEREIN-NORD (NORDRHEIN-WESTFALEN)

STATION FRIEDRICHSHAFEN (BADEN-WÜRTTEMBERG)

Waar In het noorden van Essen, midden in het Ruhrgebied.Doen omdat Het Zollverein (‘Tolverbond’) was een vereniging van Duitse staten ter bevorde-ring van handel en industrie. Nu staat het als Werelderfgoed van de UNESCO ook wel bekend als ‘de mooiste kolenmijn ter wereld’. Het is het bekendst en meest creatieve industriële monument binnen het Ruhrgebied. De oude mijninstallaties op de honderd hectaren land die het Zollverein groot is, worden behouden door ze voor andere doeleinden nieuw leven in te blazen: concerten, tentoonstellingen, dans en performances, workshops, beurzen en

conventies. En dat trekt jaarlijks zo’n 800.000 art lovers. Tip Sinds 10 januari 2010 heeft het Ruhrgebied een eigen museum waarin je de fascinerende geschiedenis van een van de grootste industrie-gebieden ter wereld doorloopt en eindigt met een blik op de toekomst: www.ruhrmuseum.de. Meer weten? www.zollverein.de, www.ruhr2010.de

Duisburg / Landschaftspark Nord / Sterk staaltje 1

STATION DUISBURG HAUPTBAHNHOF (NORDRHEIN-WESTFALEN)

Waar Op dezelfde plek waar ooit rookpluimen van hoogovens als armen van god richting de hemel kronkelden, ligt nu Landschaftspark Duis-burg-Nord. Neem tram 903 vanaf het station.Doen omdat Tweehonderd hectaren aan indus-triële woestenij is tussen 1991 en 2002 omge-toverd tot een multifunctioneel park. Cultureel industrieel erfgoed is hier gecombineerd met natuur en recreatie. Zo kun je (sport)klimmen op de oude ertsbunkers; duiken in het grootste kunstmatige duikcentrum van Europa (vroeger een enorme gastank); en bovenop Hoogoven 5 (nu een panoramatoren) van het uitzicht genie-ten. De oude fabrieksgebouwen zijn nu de zalen

waar talloze culturele evenementen worden georganiseerd. Denk hierbij aan pianoconcer-ten, beeldenexposities maar ook aan circussen, fakkeltochten en lichtshows. In de weekenden en bij evenementen is het park ’s avonds overigens spectaculair verlicht.Tip De beste manier om het hele park te leren kennen is door een begeleide tour te volgen. Meer weten? www.landschaftspark.de, www.ruhr2010.de

Waar Aan de Mainoever in Sachsenhausen, tus-sen de bruggen Eiserner Steg en Friedensbrücke.Doen omdat Voor een goed museum hoef je in Frankfurt niet ver te zoeken. Op de Frankfurter cultuurmijl zitten er zestien bij elkaar. Het is een van de belangrijkste plekken van het Europese museum-landschap en tegelijk het decor van evenementen als het ‘museumoeverfeest’ (laatste weekend van augustus: www.museumsuferfest-frankfurt.de). De musea variëren van het Senckenberg waar je dino’s en mummies kunt zien tot topkunst in het prestigieuze Städel Kunstinstituut. Verderop zit het Joods Museum in het historische Rothschild-Paleis (www.juedischesmuseum.de) of het Historisch

Museum Frankfurt (www.historisches-museum.frankfurt.de). Tip In het Dialoog-Museum valt niets te zien, maar des te meer te horen, voelen, ruiken en proeven. Ervaar hoe je een omgeving waarneemt als je helemaal niets kunt zien: www.dialogmuseum.de. Meer weten? www.frankfurt-tourismus.de

Frankfurt / Museumoever / Een mijl lang cultuur 1

Heidelberg / Philosophenweg / Bezinning op hoogte 2

STATION HEIDELBERG HAUPTBAHNHOF (BADEN-WÜRTTEMBERG)

STATION FRANKFURT HAUPTBAHNHOF (HESSEN)

Waar Heidelberg ligt in het noordwesten van Baden-Württemberg, grotendeels aan de weste-lijke oever van de Neckar.Doen omdat Het barokke stadscentrum is groten-deels autovrij en leent zich daardoor uitstekend om een hele dag langs historische gebouwen, door steegjes en over pleintjes te slenteren. Als je de stad van een afstand wilt bekijken, loop dan naar de Philosophenweg aan de noordkant van de Neckar. Het uitzicht vanaf deze weg over de prachtige dertiende eeuwse binnenstad en het wereldberoemde Schloss Heidelberg is indrukwekkend en wordt tot een van de beste panorama’s ten noorden van de Alpen gerekend.

De inspirerende filosofenweg dankt zijn naam aan de dichters, geleerden en academici (zoals Heidegger, Goethe en Jaspers) die er mijmerend wandelden. Wie weet brengt het jou ook op filo-sofische gedachten. De Philosophenweg begint in de buurt van de Alte Brücke.Tip In de namiddag is het licht het beste om schit-terende foto’s te maken. Meer weten? www.heidelberg.de

Hannover / Rote Faden / Struikelen over kunst 3

STATION HANNOVER (NIEDERSACHSEN)

Waar De Rote Faden is een 4 kilometer lange lijn die in het centrum op de stoep is geschilderd en je langs 36 van de belangrijkste bezienswaardig-heden voert. De route start en eindigt net buiten het Hauptbahnhof.Doen omdat Een van de leukste dingen die je al lopend tegenkomt is misschien wel de Skulpturen-meile waar je acht vrolijk gekleurde vrouwenfi-guren, de Nana’s, ziet staan van kunstenares Niki de Saint Phalle. Het idee voor de Skulpturenmeile ontstond overigens tijdens een innovatief straat-kunstprogramma in de jaren zeventig.

Tip Plan je bezoek aan Hannover tijdens de inter-nationale vuurwerkkampioenschappen om de beste vuurwerkkunstenaars aan het werk te zien (15 en 21 mei, 21 augustus en 4 en 18 september 2010)Meer weten? www.roterfaden-hannover.de,www.hannover.de

Waar Aan de Mainoever in Sachsenhausen, tus-sen de bruggen Eiserner Steg en Friedensbrücke.Doen omdat Voor een goed museum hoef je in Frankfurt niet ver te zoeken. Op de Frankfurter cultuurmijl zitten er zestien bij elkaar. Het is een van de belangrijkste plekken van het Europese museum-landschap en tegelijk het decor van evenementen als het ‘museumoeverfeest’ (laatste weekend van augustus: www.museumsuferfest-frankfurt.de). De musea variëren van het Senckenberg waar je dino’s en mummies kunt zien tot topkunst in het prestigieuze Städel Kunstinstituut. Verderop zit het Joods Museum in het historische Rothschild-Paleis (www.juedischesmuseum.de) of het Historisch

Museum Frankfurt (www.historisches-museum.frankfurt.de). Tip In het Dialoog-Museum valt niets te zien, maar des te meer te horen, voelen, ruiken en proeven. Ervaar hoe je een omgeving waarneemt als je helemaal niets kunt zien: www.dialogmuseum.de. Meer weten? www.frankfurt-tourismus.de

Frankfurt / Museumoever / Een mijl lang cultuur 1

Heidelberg / Philosophenweg / Bezinning op hoogte 2

STATION HEIDELBERG HAUPTBAHNHOF (BADEN-WÜRTTEMBERG)

STATION FRANKFURT HAUPTBAHNHOF (HESSEN)

Waar Heidelberg ligt in het noordwesten van Baden-Württemberg, grotendeels aan de weste-lijke oever van de Neckar.Doen omdat Het barokke stadscentrum is groten-deels autovrij en leent zich daardoor uitstekend om een hele dag langs historische gebouwen, door steegjes en over pleintjes te slenteren. Als je de stad van een afstand wilt bekijken, loop dan naar de Philosophenweg aan de noordkant van de Neckar. Het uitzicht vanaf deze weg over de prachtige dertiende eeuwse binnenstad en het wereldberoemde Schloss Heidelberg is indrukwekkend en wordt tot een van de beste panorama’s ten noorden van de Alpen gerekend.

De inspirerende filosofenweg dankt zijn naam aan de dichters, geleerden en academici (zoals Heidegger, Goethe en Jaspers) die er mijmerend wandelden. Wie weet brengt het jou ook op filo-sofische gedachten. De Philosophenweg begint in de buurt van de Alte Brücke.Tip In de namiddag is het licht het beste om schit-terende foto’s te maken. Meer weten? www.heidelberg.de

Hannover / Rote Faden / Struikelen over kunst 3

STATION HANNOVER (NIEDERSACHSEN)

Waar De Rote Faden is een 4 kilometer lange lijn die in het centrum op de stoep is geschilderd en je langs 36 van de belangrijkste bezienswaardig-heden voert. De route start en eindigt net buiten het Hauptbahnhof.Doen omdat Een van de leukste dingen die je al lopend tegenkomt is misschien wel de Skulpturen-meile waar je acht vrolijk gekleurde vrouwenfi-guren, de Nana’s, ziet staan van kunstenares Niki de Saint Phalle. Het idee voor de Skulpturenmeile ontstond overigens tijdens een innovatief straat-kunstprogramma in de jaren zeventig.

Tip Plan je bezoek aan Hannover tijdens de inter-nationale vuurwerkkampioenschappen om de beste vuurwerkkunstenaars aan het werk te zien (15 en 21 mei, 21 augustus en 4 en 18 september 2010)Meer weten? www.roterfaden-hannover.de,www.hannover.de

Waar Weimar is een historische stad van be-scheiden formaat (bijna 65.000 inwoners) in het hart van Duitsland.Doen omdat “Kunstwerken zijn geen bezit, zij behoren de hele beschaafde mensheid toe”, vond (Johann Wolgang von) Goethe. Daarom kun je bij een bezoek aan Weimar heel wat dingen af-vinken die op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staan. De stad heeft drie vermeldingen – het ‘Me-mory of the World’-archief met handgeschreven manuscripten van Goethe; meerdere Bauhaus-gebouwen en een collectief van gebouwen en architectonische klassiekers – die bij elkaar een kleine twintig plekken verspreid door de oude

binnenstad omvatten. Tip Bezoek een van de vele historische tuinen en parken waar ooit grootheden als Goethe, Niet-zsche, Schiller en Bach op een bankje hebben gezeten. Als je meer van deze helden wilt weten, ga dan naar de Anna Amalia Bibliotheek (hier bevindt zich het Nietzsche archief) of bezoek de werkkamer van Goethe in het Goethehuis. Meer weten? www.weimar.de

Weimar / Klassiek Weimar / Werelderfgoed bewonderen 3

Salzburg / Festung Hohensalzburg / Beeldschone burcht 2

STATION SALZBURG HAUPTBAHNHOF (OOSTENRIJK)

STATION WEIMAR (THÜRINGEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 6:19 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar Europa’s grootste middeleeuwse fort ligt aan de voet van de Alpen en kijkt uit over Salz-burg (Oostenrijk). Doen omdat Behalve het geboortehuis van Mo-zart (aan de Getreidegasse) moet je in Salzburg ook in het elfde-eeuwse kasteel Festung Hohen-salzburg zijn geweest. Het is immers de grootste van Europa! Mocht je het UNESCO Werelderfgoed van de binnenstad eerst hebben doorgestruind en zie je op tegen het beklimmen van de 120 meter hoge Festungsberg, no worries! Je kunt namelijk omhoog met de oudste spoorbaan ter wereld (begin zestiende eeuw!). Boven geniet je van het uitzicht op de Alpen.

Tip Om cultuur en actie een beetje in evenwicht te houden, kun je fantastische fietstochten langs de rivier de Salzach maken (www.stadt-salzburg.at). Als je eind juli gaat, pik je gelijk wat mee van het muziek- en dramafestival de Salzburger Festspiele: www.salzburgerfestspiele.at (25 juli tot en met 30 augustus).Meer weten? www.hohensalzburg.com

Düsseldorf / Medienhafen / Tunnelvisie en vogelperspectief 1

Waar Het neusje van de architectonische zalm ligt minder dan een kilometer verwijderd van de Altstadt (de oude binnenstad).Doen omdat Niet ver van het historisch centrum vind je de Medienhafen, vroeger handelshaven en nu het Düsseldorfse mediacentrum waar je de één na de andere architectonische parel kunt bewonderen. In de tunnel op weg naar de gereïncarneerde haven kom je langs KIT (Kunst im Tunnel) en krijg je een indruk van de Düsself-dorfse moderne kunst. Een paar stappen verder sta je voor de 168 meter hoge Rijntoren. De lift brengt je in 45 seconden boven waar je als een vogel over Düsseldorf tuurt. Tip Reisje Japan meepikken? Dankzij de ruim zevenduizend Japanners die langs en rond de Immermannstraße wonen kent Düsseldorf, alias ‘Klein Tokio aan de Rijn’, de derde grootste Japanse gemeenschap van Europa. Meer weten? www.visitduesseldorf.de, www.medienhafen.de

STATION DÜSSELDORF HAUPTBAHNHOF (NORDRHEIN-WESTFALEN)

Waar Weimar is een historische stad van be-scheiden formaat (bijna 65.000 inwoners) in het hart van Duitsland.Doen omdat “Kunstwerken zijn geen bezit, zij behoren de hele beschaafde mensheid toe”, vond (Johann Wolgang von) Goethe. Daarom kun je bij een bezoek aan Weimar heel wat dingen af-vinken die op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staan. De stad heeft drie vermeldingen – het ‘Me-mory of the World’-archief met handgeschreven manuscripten van Goethe; meerdere Bauhaus-gebouwen en een collectief van gebouwen en architectonische klassiekers – die bij elkaar een kleine twintig plekken verspreid door de oude

binnenstad omvatten. Tip Bezoek een van de vele historische tuinen en parken waar ooit grootheden als Goethe, Niet-zsche, Schiller en Bach op een bankje hebben gezeten. Als je meer van deze helden wilt weten, ga dan naar de Anna Amalia Bibliotheek (hier bevindt zich het Nietzsche archief) of bezoek de werkkamer van Goethe in het Goethehuis. Meer weten? www.weimar.de

Weimar / Klassiek Weimar / Werelderfgoed bewonderen 3

Salzburg / Festung Hohensalzburg / Beeldschone burcht 2

STATION SALZBURG HAUPTBAHNHOF (OOSTENRIJK)

STATION WEIMAR (THÜRINGEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 6:19 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar Europa’s grootste middeleeuwse fort ligt aan de voet van de Alpen en kijkt uit over Salz-burg (Oostenrijk). Doen omdat Behalve het geboortehuis van Mo-zart (aan de Getreidegasse) moet je in Salzburg ook in het elfde-eeuwse kasteel Festung Hohen-salzburg zijn geweest. Het is immers de grootste van Europa! Mocht je het UNESCO Werelderfgoed van de binnenstad eerst hebben doorgestruind en zie je op tegen het beklimmen van de 120 meter hoge Festungsberg, no worries! Je kunt namelijk omhoog met de oudste spoorbaan ter wereld (begin zestiende eeuw!). Boven geniet je van het uitzicht op de Alpen.

Tip Om cultuur en actie een beetje in evenwicht te houden, kun je fantastische fietstochten langs de rivier de Salzach maken (www.stadt-salzburg.at). Als je eind juli gaat, pik je gelijk wat mee van het muziek- en dramafestival de Salzburger Festspiele: www.salzburgerfestspiele.at (25 juli tot en met 30 augustus).Meer weten? www.hohensalzburg.com

Düsseldorf / Medienhafen / Tunnelvisie en vogelperspectief 1

Waar Het neusje van de architectonische zalm ligt minder dan een kilometer verwijderd van de Altstadt (de oude binnenstad).Doen omdat Niet ver van het historisch centrum vind je de Medienhafen, vroeger handelshaven en nu het Düsseldorfse mediacentrum waar je de één na de andere architectonische parel kunt bewonderen. In de tunnel op weg naar de gereïncarneerde haven kom je langs KIT (Kunst im Tunnel) en krijg je een indruk van de Düsself-dorfse moderne kunst. Een paar stappen verder sta je voor de 168 meter hoge Rijntoren. De lift brengt je in 45 seconden boven waar je als een vogel over Düsseldorf tuurt. Tip Reisje Japan meepikken? Dankzij de ruim zevenduizend Japanners die langs en rond de Immermannstraße wonen kent Düsseldorf, alias ‘Klein Tokio aan de Rijn’, de derde grootste Japanse gemeenschap van Europa. Meer weten? www.visitduesseldorf.de, www.medienhafen.de

STATION DÜSSELDORF HAUPTBAHNHOF (NORDRHEIN-WESTFALEN)

FAST FACTS• Met ruim 2,5 miljoen heeft Duitsland de meeste houten huizen ter wereld.• Duitsland was het eerste land ter wereld dat Daylight Saving Time (zomertijd) toepaste.• De term ‘ecologie’ werd voor het eerst in 1866 door de Duitse bioloog

Ernst Haeckel genoemd.• In 2005 telde Duitsland ruim 20.000 windturbines. De hoogste is 200 meter.• 31% van Duitsland is met bossen bedekt

ECO COOL

24 H RÜGEN SONDERSHAUSEN GÖRLITZ 26 H VÖLKLINGEN DETMOLD LEIPZIG 28 H ANDERNACH BREMEN SYLT

VAN AFVAL NAAR AANZIEN

Sinds ‘onthaasten’ is opgenomen in De

Dikke van Dale en het woord ‘eco’ nog

nooit zo vaak in de mond is genomen als

de afgelopen twee jaar, wrijft de natuur in

haar handjes. Het is immers lang geleden

dat zij op zo veel aandacht kon rekenen als

nu. En ook afval geniet tegenwoordig van

haar aanzien. In zowel Duitsland, Zwitser-

land als Oostenrijk loopt ‘troep’ voorop in

de recyclerevolutie en gelooft vrijwel ie-

dereen in reïncarnatie.

FAST FACTS• Met ruim 2,5 miljoen heeft Duitsland de meeste houten huizen ter wereld.• Duitsland was het eerste land ter wereld dat Daylight Saving Time (zomertijd) toepaste.• De term ‘ecologie’ werd voor het eerst in 1866 door de Duitse bioloog

Ernst Haeckel genoemd.• In 2005 telde Duitsland ruim 20.000 windturbines. De hoogste is 200 meter.• 31% van Duitsland is met bossen bedekt

ECO COOL

24 H RÜGEN SONDERSHAUSEN GÖRLITZ 26 H VÖLKLINGEN DETMOLD LEIPZIG 28 H ANDERNACH BREMEN SYLT

VAN AFVAL NAAR AANZIEN

Sinds ‘onthaasten’ is opgenomen in De

Dikke van Dale en het woord ‘eco’ nog

nooit zo vaak in de mond is genomen als

de afgelopen twee jaar, wrijft de natuur in

haar handjes. Het is immers lang geleden

dat zij op zo veel aandacht kon rekenen als

nu. En ook afval geniet tegenwoordig van

haar aanzien. In zowel Duitsland, Zwitser-

land als Oostenrijk loopt ‘troep’ voorop in

de recyclerevolutie en gelooft vrijwel ie-

dereen in reïncarnatie.

Waar Görlitz is op een kilometer na de meest oostelijke plaats van Duitsland. De stad ligt aan de rivier de Neisse, die de grens met Polen vormt.Doen omdat Zie vanuit je tien meter hoge boomhut als eerste in Duitsland de zon over het Neißedal opkomen. De hut ligt verstopt in het bladerdek van een uitgestrekt bos en is alleen te bereiken via kronkelende wandelpaden hoog boven de grond. Je boomhut is voorzien van een zithoek, een bed en een (mini)toilet. Drie van de acht boomhutten hebben daarnaast nog hun eigen bad en douche en zijn geschikt voor zes personen.

Tip Vlakbij het hotel vind je het Abenteurfreizeit-park waar je onder andere fietstochten kunt ma-ken. Een bezoek aan de authentieke historische binnenstad van het acht eeuwen oude Görlitz is verplichte kost. Meer weten? www.baumhaushotel.de

Görlitz / Baumhaushotel / Slapen met takkenherrie 3

Sondershausen / Zoutmijn/ Downhillen naar -700 meter 2

STATION SONDERSHAUSEN (THÜRINGEN)

STATION GÖRLITZ (SACHSEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 9:55 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar In het noordelijke puntje van de deelstaat Thüringen, pal in het midden van Duitsland, kun je afdalen naar de zoutmijnen van Sondershausen. Doen omdat Meer ‘underground’ dan dit wordt het niet! Ooit gedacht dat je nog eens zou mountainbiken op een diepte van zevenhonderd meter? De gezouten Adventure Mine biedt je in de weekenden de mogelijkheid om letterlijk te downhillen. Je kunt natuurlijk je eigen mountain-bike meenemen, maar als je die liever thuislaat kun je ook ter plekke een fiets en helm huren om vervolgens onder de grond te verdwijnen. Vergeet niet je korte broek mee te nemen, het is hier namelijk altijd een aangename 27 graden.

Tip De zoutmijnen zitten volgepropt met allerlei grappige activiteiten, zoals rutschen over de glijbanen die de mijnwerkers oorspronkelijk ge-bruikten om snel af te dalen. Trek je kontbescher-mende arschleder dus maar aan!Meer weten? www.erlebnisbergwerk.com

Rügen / Spierwitte krijtrotsen / Natuurgeweld(ig) 1

STATION SASSNITZ (MECKLENBURG-VORPOMMERN)

Waar Rügen ligt in de Oostzee, bijna in het noor-delijkste puntje van Duitsland en is het grootste eiland van onze oosterburen.Doen omdat De meeste Niederländer hebben waarschijnlijk nog nooit van het Jasmund National Park gehoord. Het ruim 28.000 vierkante meter groot natuurgebied biedt een onverge-telijke natuurervaring; honderd meter hoge krijtrotsen, zes verschillende kalklandschappen, een helderblauwe zee, de rode beuken van het 2000 jaar oude Sassnizter Wald, en moerassen maken dit tot een van de mooiste gebieden van Duitsland. De hoogste en bekendste krijtrots heet Königsstuhl (120 meter). Je kunt deze natuur-

schatten vanaf het strand bekijken of in Sassnitz aan bord van een visserskotter stappen en langs Königsstuhl naar Kap Arkona varen.Tip Ook onderwater valt hier genoeg moois te bekijken. Maak in een duikklok (in Sellin, iets ten westen van Rügen) kennis met de onderwater-wereld van de Oostzee (www.tauchgondel.de). Meer weten? www.koenigsstuhl.com

Waar Görlitz is op een kilometer na de meest oostelijke plaats van Duitsland. De stad ligt aan de rivier de Neisse, die de grens met Polen vormt.Doen omdat Zie vanuit je tien meter hoge boomhut als eerste in Duitsland de zon over het Neißedal opkomen. De hut ligt verstopt in het bladerdek van een uitgestrekt bos en is alleen te bereiken via kronkelende wandelpaden hoog boven de grond. Je boomhut is voorzien van een zithoek, een bed en een (mini)toilet. Drie van de acht boomhutten hebben daarnaast nog hun eigen bad en douche en zijn geschikt voor zes personen.

Tip Vlakbij het hotel vind je het Abenteurfreizeit-park waar je onder andere fietstochten kunt ma-ken. Een bezoek aan de authentieke historische binnenstad van het acht eeuwen oude Görlitz is verplichte kost. Meer weten? www.baumhaushotel.de

Görlitz / Baumhaushotel / Slapen met takkenherrie 3

Sondershausen / Zoutmijn/ Downhillen naar -700 meter 2

STATION SONDERSHAUSEN (THÜRINGEN)

STATION GÖRLITZ (SACHSEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 9:55 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar In het noordelijke puntje van de deelstaat Thüringen, pal in het midden van Duitsland, kun je afdalen naar de zoutmijnen van Sondershausen. Doen omdat Meer ‘underground’ dan dit wordt het niet! Ooit gedacht dat je nog eens zou mountainbiken op een diepte van zevenhonderd meter? De gezouten Adventure Mine biedt je in de weekenden de mogelijkheid om letterlijk te downhillen. Je kunt natuurlijk je eigen mountain-bike meenemen, maar als je die liever thuislaat kun je ook ter plekke een fiets en helm huren om vervolgens onder de grond te verdwijnen. Vergeet niet je korte broek mee te nemen, het is hier namelijk altijd een aangename 27 graden.

Tip De zoutmijnen zitten volgepropt met allerlei grappige activiteiten, zoals rutschen over de glijbanen die de mijnwerkers oorspronkelijk ge-bruikten om snel af te dalen. Trek je kontbescher-mende arschleder dus maar aan!Meer weten? www.erlebnisbergwerk.com

Rügen / Spierwitte krijtrotsen / Natuurgeweld(ig) 1

STATION SASSNITZ (MECKLENBURG-VORPOMMERN)

Waar Rügen ligt in de Oostzee, bijna in het noor-delijkste puntje van Duitsland en is het grootste eiland van onze oosterburen.Doen omdat De meeste Niederländer hebben waarschijnlijk nog nooit van het Jasmund National Park gehoord. Het ruim 28.000 vierkante meter groot natuurgebied biedt een onverge-telijke natuurervaring; honderd meter hoge krijtrotsen, zes verschillende kalklandschappen, een helderblauwe zee, de rode beuken van het 2000 jaar oude Sassnizter Wald, en moerassen maken dit tot een van de mooiste gebieden van Duitsland. De hoogste en bekendste krijtrots heet Königsstuhl (120 meter). Je kunt deze natuur-

schatten vanaf het strand bekijken of in Sassnitz aan bord van een visserskotter stappen en langs Königsstuhl naar Kap Arkona varen.Tip Ook onderwater valt hier genoeg moois te bekijken. Maak in een duikklok (in Sellin, iets ten westen van Rügen) kennis met de onderwater-wereld van de Oostzee (www.tauchgondel.de). Meer weten? www.koenigsstuhl.com

Waar Leipzig is na Berlijn de grootste stad van het voormalige Oost-Duitsland.Doen omdat Het oude complex van de katoen-industrie in Leipzig, de Baumwollspinnerei, is de laatste twintig jaar omgetoverd tot een hippe kunstenaarswijk vol ateliers. Honderd jaar na de bouw van de eerste katoenmolen – dit was ooit de grootste katoenspinnerij van Europa - kwa-men de 23 gebouwen op het enorme terrein leeg te staan. Ondertussen wordt veertig procent van de zeventigduizend vierkante meter verhuurd aan honderden artiesten, ontwerpers en archi-tecten, elf galerijen, een (cult)bioscoop en een internationaal centrum voor dans en choreogra-

fie. Hierdoor wordt Leipzig ook wel de creatieve hoofdstad van Duitsland genoemd. Vervelen is hier dus geen optie. Tip Integreer helemaal in het hippe kunstwe-reldje van Leipzig tijdens één van theater- of dansworkshops (het hele jaar door te volgen). Meer weten? www.spinnerei.de, www.leipzig.de

Leipzig / Baumwollspinnerei / ‘Spinnst du?’ 3

Detmold / Teuto Kletterpark / Wandelen tussen boomtoppen 2

STATION DETMOLD (NORDRHEIN-WESTFALEN)

STATION LEIPZIG (SACHSEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 7 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar De 150 kilometer lange ‘bergrug’ het Teuto-burger Wald ligt in de deelstaten Niedersaksen en Nordrhein-Westfalen. Het hoogste punt is de Barnacken (446 m.)Doen omdat Test je moed in een wereld van touwen, kabels, bruggen en houten platforms temidden van de (maximaal) veertien meter hoge, prachtige bomen van het Teutoburger woud. Terwijl je het zestig boomstations tel-lende circuit volgt, gaat de moeilijkheidsgraad langzaam maar zeker omhoog en begin je al klimmend, balancerend en springend over bal-ken, kabels, platforms en touwen steeds meer op een eekhoorn te lijken.

Tip Wil je oog in oog met een reus staan, ga dan langs het Hermannsdenkmal (Hermannsmonu-ment) in de buurt van Detmold. Hermann is een 26 meter hoog standbeeld op een 53 meter hoge sokkel die in 9 na Christus met een handjevol mannen 18.000 Romeinen in de pan hakte.Meer weten? www.interakteam.de, www.hermannsdenkmal.de

Völklingen / Völklinger Hütte / Dwalen in industrieel werelderfgoed 1

Waar Völklingen, het centrum van de Duitse staalindustrie, is een gemeente in de deelstaat Saarland, in het zuidwesten van Duitsland. Doen omdat Als je de oude ijzersmelterij Völklin-ger Hütte (tegenwoordig UNESCO Werelderf-goed) bezoekt, kun je afdalen in een labyrint van donkere gangetjes, hoogovens, buizen en zwevende spoorbanen. De ruim vijf kilometer lange rondwandeling in het gigantische industri-ele complex duurt tussen de twee en drie uur en is uniek in de wereld. Al lopend tussen de cokes-installaties en de smeltovens kun je je een aardig beeld vormen van de vroegere staalproductie.Tip De Völklinger Hütte was altijd al een plek van technische innovatie. Als eerbetoon is het Ideeënlaboratorium ontworpen, een denktank voor mensen met creatieve ideeën voor de wereld van morgen. Voel jij je aangesproken? Dan kun je hieraan deelnemen. Check de onderstaande site.Meer weten? www.voelklinger-huette.org

STATION VÖLKLINGEN (SAARLAND)

Waar Leipzig is na Berlijn de grootste stad van het voormalige Oost-Duitsland.Doen omdat Het oude complex van de katoen-industrie in Leipzig, de Baumwollspinnerei, is de laatste twintig jaar omgetoverd tot een hippe kunstenaarswijk vol ateliers. Honderd jaar na de bouw van de eerste katoenmolen – dit was ooit de grootste katoenspinnerij van Europa - kwa-men de 23 gebouwen op het enorme terrein leeg te staan. Ondertussen wordt veertig procent van de zeventigduizend vierkante meter verhuurd aan honderden artiesten, ontwerpers en archi-tecten, elf galerijen, een (cult)bioscoop en een internationaal centrum voor dans en choreogra-

fie. Hierdoor wordt Leipzig ook wel de creatieve hoofdstad van Duitsland genoemd. Vervelen is hier dus geen optie. Tip Integreer helemaal in het hippe kunstwe-reldje van Leipzig tijdens één van theater- of dansworkshops (het hele jaar door te volgen). Meer weten? www.spinnerei.de, www.leipzig.de

Leipzig / Baumwollspinnerei / ‘Spinnst du?’ 3

Detmold / Teuto Kletterpark / Wandelen tussen boomtoppen 2

STATION DETMOLD (NORDRHEIN-WESTFALEN)

STATION LEIPZIG (SACHSEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 7 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar De 150 kilometer lange ‘bergrug’ het Teuto-burger Wald ligt in de deelstaten Niedersaksen en Nordrhein-Westfalen. Het hoogste punt is de Barnacken (446 m.)Doen omdat Test je moed in een wereld van touwen, kabels, bruggen en houten platforms temidden van de (maximaal) veertien meter hoge, prachtige bomen van het Teutoburger woud. Terwijl je het zestig boomstations tel-lende circuit volgt, gaat de moeilijkheidsgraad langzaam maar zeker omhoog en begin je al klimmend, balancerend en springend over bal-ken, kabels, platforms en touwen steeds meer op een eekhoorn te lijken.

Tip Wil je oog in oog met een reus staan, ga dan langs het Hermannsdenkmal (Hermannsmonu-ment) in de buurt van Detmold. Hermann is een 26 meter hoog standbeeld op een 53 meter hoge sokkel die in 9 na Christus met een handjevol mannen 18.000 Romeinen in de pan hakte.Meer weten? www.interakteam.de, www.hermannsdenkmal.de

Völklingen / Völklinger Hütte / Dwalen in industrieel werelderfgoed 1

Waar Völklingen, het centrum van de Duitse staalindustrie, is een gemeente in de deelstaat Saarland, in het zuidwesten van Duitsland. Doen omdat Als je de oude ijzersmelterij Völklin-ger Hütte (tegenwoordig UNESCO Werelderf-goed) bezoekt, kun je afdalen in een labyrint van donkere gangetjes, hoogovens, buizen en zwevende spoorbanen. De ruim vijf kilometer lange rondwandeling in het gigantische industri-ele complex duurt tussen de twee en drie uur en is uniek in de wereld. Al lopend tussen de cokes-installaties en de smeltovens kun je je een aardig beeld vormen van de vroegere staalproductie.Tip De Völklinger Hütte was altijd al een plek van technische innovatie. Als eerbetoon is het Ideeënlaboratorium ontworpen, een denktank voor mensen met creatieve ideeën voor de wereld van morgen. Voel jij je aangesproken? Dan kun je hieraan deelnemen. Check de onderstaande site.Meer weten? www.voelklinger-huette.org

STATION VÖLKLINGEN (SAARLAND)

Waar Sylt is het grootste Noord-Friese wadden-eiland en ligt in het noorden van de Waddenzee, vlakbij de Deense grens. Doen omdat De Syltshuttle van Deutsche Bahn brengt je in een half uur van Niebül naar Sylt. Dit Waddeneiland is dé plek voor de Duitse rich & famous. Schrik dan ook niet als de autotrein vol met dikke bolides staat en je op het eiland zelf struikelt over de sterrenrestaurants. Behalve sjiek is Sylt ook vooral een plek waar je uit kunt waaien. Dankzij de eeuwige wind is het een waar paradijsje als je al (wind)surfend, (strand)zeilend of vliegerend helemaal los wilt gaan. Niets voor niets wordt hier ieder jaar een world

cup windsurfen georganiseerd. Op het eiland zelf zijn talloze verhuurcentra waar je de nieuwste spullen kunt huren. Op www.sylt-kiteschule.de en www.windsurfen-sylt.de staat precies waar je terecht kunt.Tip Neem je auto mee op de treinshuttle.Meer weten? www.syltshuttle.de

Bremen/ Klimahaus Bremerhaven / Lekker weertje hè? 2

STATION BREMERHAVEN(BREMEN)

STATION WESTERLAND (SCHLESWIG-HOLSTEIN)

Waar De havenstad Bremerhaven, in het noorden van Duitsland, vormt samen met Bremen (53 kilometer zuidelijker en wat groter) de deelstaat Vrije Hanzestad Bremen. Doen omdat Als er één gespreksonderwerp is dat nooit aan populariteit inboet, is het wel het weer. Maar welke factoren bepalen het klimaat eigenlijk? Klimahaus Bremerhaven 8° Ost geeft daar fascinerende antwoorden op. Je doorloopt er de verschillende klimatologische regio’s van de aarde – waarbij je zowel gaat zweten als bibberen – en leert over de klimaatontwikkeling vanaf 3.900 miljoen jaar geleden tot het jaar 2050. Het Klimahaus is overigens op zo’n manier

gebouwd dat de energievoorziening nagenoeg geen CO2-uitstoot veroorzaakt! Tip Neem vooral je (klimaatvriendelijke) fiets mee in de (klimaatvriendelijke) trein, want (as-pirant ‘klimaatstad’) Bremerhaven is zeer fiets-vriendelijk. Op en.bremerhaven.de/experience-the-sea/bicycle-more/ vind je alle informatie over routes, fietspaden en fietsvriendelijke plekken. Meer weten? www.klimahaus-bremerhaven.de

Sylt / Sylt shuttle / Hang loose!Andernach / Koudwatergeiser / Vulkaanpark 1

STATION ANDERNACH (RHEINLAND-PFALZ)

REISTIJD VANAF UTRECHT 3-4 UURENKELE REIS VANAF € 29,-

Waar Het plaatsje Andernach ligt aan de Rijn tussen Keulen en Frankfurt, ten zuidoosten van Maastricht in de Vulkaan-Eifel. Op slechts 10 minuten lopen van het treinstation vind je hier ’s werelds grootste koudwatergeiser.Doen omdat In tegenstelling tot wat je mis-schien zou denken hoef je voor het zien van dit natuurwonder niet per se naar IJsland of het Amerikaanse Yellowstone af te reizen. Net over de grens, in de Duitse Eifel, ‘hebben’ ze een geiser met een spuithoogte van wel 60 meter! In tegenstelling tot heetwatergeisers, die spuiten door stoomdruk, spuit de Andernach-geiser door de druk van koolzuur.

Tip Als je even aan het gegorgel en gesis van de geiser wilt ontsnappen, kun je het omliggende vulkaanpark induiken. Vulkaanpark? Jazeker, lang geleden was de Eifel vulkanisch gebied. Hoe, wat, waar en waarom ontdek je aan de hand van verschillende wandelroutes en uitdagende trails voor beginnende en gevorderde mountainbikers. Meer weten? www.geysir-andernach.de,vulkanpark.com/nl

Waar Sylt is het grootste Noord-Friese wadden-eiland en ligt in het noorden van de Waddenzee, vlakbij de Deense grens. Doen omdat De Syltshuttle van Deutsche Bahn brengt je in een half uur van Niebül naar Sylt. Dit Waddeneiland is dé plek voor de Duitse rich & famous. Schrik dan ook niet als de autotrein vol met dikke bolides staat en je op het eiland zelf struikelt over de sterrenrestaurants. Behalve sjiek is Sylt ook vooral een plek waar je uit kunt waaien. Dankzij de eeuwige wind is het een waar paradijsje als je al (wind)surfend, (strand)zeilend of vliegerend helemaal los wilt gaan. Niets voor niets wordt hier ieder jaar een world

cup windsurfen georganiseerd. Op het eiland zelf zijn talloze verhuurcentra waar je de nieuwste spullen kunt huren. Op www.sylt-kiteschule.de en www.windsurfen-sylt.de staat precies waar je terecht kunt.Tip Neem je auto mee op de treinshuttle.Meer weten? www.syltshuttle.de

Bremen/ Klimahaus Bremerhaven / Lekker weertje hè? 2

STATION BREMERHAVEN(BREMEN)

STATION WESTERLAND (SCHLESWIG-HOLSTEIN)

Waar De havenstad Bremerhaven, in het noorden van Duitsland, vormt samen met Bremen (53 kilometer zuidelijker en wat groter) de deelstaat Vrije Hanzestad Bremen. Doen omdat Als er één gespreksonderwerp is dat nooit aan populariteit inboet, is het wel het weer. Maar welke factoren bepalen het klimaat eigenlijk? Klimahaus Bremerhaven 8° Ost geeft daar fascinerende antwoorden op. Je doorloopt er de verschillende klimatologische regio’s van de aarde – waarbij je zowel gaat zweten als bibberen – en leert over de klimaatontwikkeling vanaf 3.900 miljoen jaar geleden tot het jaar 2050. Het Klimahaus is overigens op zo’n manier

gebouwd dat de energievoorziening nagenoeg geen CO2-uitstoot veroorzaakt! Tip Neem vooral je (klimaatvriendelijke) fiets mee in de (klimaatvriendelijke) trein, want (as-pirant ‘klimaatstad’) Bremerhaven is zeer fiets-vriendelijk. Op en.bremerhaven.de/experience-the-sea/bicycle-more/ vind je alle informatie over routes, fietspaden en fietsvriendelijke plekken. Meer weten? www.klimahaus-bremerhaven.de

Sylt / Sylt shuttle / Hang loose!Andernach / Koudwatergeiser / Vulkaanpark 1

STATION ANDERNACH (RHEINLAND-PFALZ)

Waar Het plaatsje Andernach ligt aan de Rijn tussen Keulen en Frankfurt, ten zuidoosten van Maastricht in de Vulkaan-Eifel. Op slechts 10 minuten lopen van het treinstation vind je hier ’s werelds grootste koudwatergeiser.Doen omdat In tegenstelling tot wat je mis-schien zou denken hoef je voor het zien van dit natuurwonder niet per se naar IJsland of het Amerikaanse Yellowstone af te reizen. Net over de grens, in de Duitse Eifel, ‘hebben’ ze een geiser met een spuithoogte van wel 60 meter! In tegenstelling tot heetwatergeisers, die spuiten door stoomdruk, spuit de Andernach-geiser door de druk van koolzuur.

Tip Als je even aan het gegorgel en gesis van de geiser wilt ontsnappen, kun je het omliggende vulkaanpark induiken. Vulkaanpark? Jazeker, lang geleden was de Eifel vulkanisch gebied. Hoe, wat, waar en waarom ontdek je aan de hand van verschillende wandelroutes en uitdagende trails voor beginnende en gevorderde mountainbikers. Meer weten? www.geysir-andernach.de,vulkanpark.com/nl

FAST FACTS• Duitsers drinken met gemiddeld 119 liter per persoon per jaar, na de Ieren,

de meeste liters bier te wereld.• Duitsland telt ruim 1300 bierbrouwerijen die samen zo’n 5000 biersoorten brouwen.• Een Duits gezegde luidt: “eten en drinken houdt lichaam en ziel bijeen.”

Met bier volop plezier. En dat geldt zeker

in Duitsland waar de reputatie op dit ge-

bied werkelijk alle grenzen te buiten gaat.

Niet alleen vanwege de liters die de Duit-

sers jaarlijks naar binnen kiepen, maar

vooral door de brouwkunst van de mees-

ters waar wereldwijd groen van jaloezie

naar gekeken wordt. Maar ook de Duitse

wijnboeren worden in de gaten gehouden,

hun ster is rijzende. Over wie er naar huis

rijdt hoef je je geen zorgen te maken, dat

doet de machinist.

CULINAIR

ETEN EN DRINKEN HOUDT LICHAAM EN ZIEL BIJEEN

32 H PIRNA OSTFRIESLAND KEULEN34 H BAMBERG MÜNCHEN RHEINLAND-PFALZ

FAST FACTS• Duitsers drinken met gemiddeld 119 liter per persoon per jaar, na de Ieren,

de meeste liters bier te wereld.• Duitsland telt ruim 1300 bierbrouwerijen die samen zo’n 5000 biersoorten brouwen.• Een Duits gezegde luidt: “eten en drinken houdt lichaam en ziel bijeen.”

Met bier volop plezier. En dat geldt zeker

in Duitsland waar de reputatie op dit ge-

bied werkelijk alle grenzen te buiten gaat.

Niet alleen vanwege de liters die de Duit-

sers jaarlijks naar binnen kiepen, maar

vooral door de brouwkunst van de mees-

ters waar wereldwijd groen van jaloezie

naar gekeken wordt. Maar ook de Duitse

wijnboeren worden in de gaten gehouden,

hun ster is rijzende. Over wie er naar huis

rijdt hoef je je geen zorgen te maken, dat

doet de machinist.

CULINAIR

ETEN EN DRINKEN HOUDT LICHAAM EN ZIEL BIJEEN

32 H PIRNA OSTFRIESLAND KEULEN34 H BAMBERG MÜNCHEN RHEINLAND-PFALZ

Keulen / Schokolademusuem / Sjakie en de chocoladefabriek

STATION KÖLN HAUPTBAHNHOF (NORDRHEIN-WESTFALEN)

Waar Ostfriesland ligt pal achter de grens met Groningen en wordt ‘bekroond’ met een rijtje (autovrije) Waddeneilanden.Doen omdat Van de eerste VOC-ladingen thee die in de 17e eeuw naar Europa werden verscheept, kwamen er ook een paar in Ostfriesland terecht. Sindsdien leeft er een ware theecultuur en drinkt de gemiddelde Ostfries elf keer zoveel thee als zijn landgenoten. Je vindt hier overal sfeervolle Teestuben (theelokalen) en in het plaatsje Leer heeft het Teemuseum Bünting zelfs een Tee Akademie gesticht waar je de kneepjes van het vak kunt leren, en uiteraard van de thee kunt proeven. Volgens het plaatselijke ‘theegeloof’ moet de thee vijf minuten trekken, in een klein

kopje worden geschonken, van (ongeklopte) room en kandij worden voorzien (niet roeren!) en heet en een beetje slurpend worden gedronken.Tip Uitgeleut? In Ostfriesland ligt een gigantisch netwerk van fietsen kanoroutes. Check de website paddel-und-pedal.de. Meer weten?www.tee-ostfriesland.de

Ostfriesland / Tee Akademie / Theedrinken op zijn Ostfries

STATION LEER (NIEDERSACHSEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 3:12 UURENKELE REIS VANAF € 19,-

Waar Het zoetste museum van Duitsland ligt als een futuristisch schip in de eeuwenoude Rheinauhafen. Vanaf het station hoef je eigenlijk alleen maar als een ‘Sjakie’ je neus naar de ‘Chocoladefabriek’ te volgen. Doen omdat Het museum neemt je mee langs drieduizend jaar chocoladegeschiedenis; van het Azteekse ‘godenvoedsel’ tot de reep van vandaag.

Baan jezelf een weg door de tropenhal waar niet alleen meerdere cacaobomen te zien zijn – zoals de populairste variant, ‘Theobroma cacao’ – maar waar ook vanille-, koffie- en bananenplanten staan. Daarna loop je door de productiezaal met zijn chocolademelk spuitende fonteinen naar de ‘cultuszaal’ die gewijd is aan de ‘supersterren’ van de industrie, zoals Mars, Milka en Lindt. Tip Vergeet het panoramarestaurant van het museum niet. Hier heb je keuze uit veertien soorten chocolademelk en het uitzicht over de Rijn is wunderbar. Meer weten? www.schokoladenmuseum.de

Pirna / Weinwanderweg / Lopen onder invloed

STATION PIRNA (SACHSEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 9:32 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar De Sächsiche Weinwanderweg start in Pirna aan de Tsjechische grens en eindigt 55 kilometer later in Diesbar-Seußlitz.Doen omdat De wijnwandelroute neemt je mee langs de mooiste wijnlandgoederen en steden aan de Elbe. In de Elbe-vallei worden verras-send genoeg fantastische witte wijnen, zoals de Goldreißling, geproduceerd. De leukste manier om hiermee kennis te maken is door op een van de vele wijnlandgoederen aan een proeverij mee te doen. Bang dat je na een paar glaasjes niet meer stevig op je benen staat? Maak je geen zorgen, de Weinwanderweg is opgedeeld in 6 makkelijke dagetappes en in steden als Pillnitz,

Dresden en Radebeul vind je meer dan genoeg overnachtingsmogelijkheden waar je eventueel je roes kunt uitslapen. Tip Loop deze route aan het einde van de zomer. De wijnboeren houden in deze periode open huis en er worden talloze wijnfestivals georganiseerd.Meer weten? www.saechsischer-weinwanderweg.de

Keulen / Schokolademusuem / Sjakie en de chocoladefabriek

STATION KÖLN HAUPTBAHNHOF (NORDRHEIN-WESTFALEN)

Waar Ostfriesland ligt pal achter de grens met Groningen en wordt ‘bekroond’ met een rijtje (autovrije) Waddeneilanden.Doen omdat Van de eerste VOC-ladingen thee die in de 17e eeuw naar Europa werden verscheept, kwamen er ook een paar in Ostfriesland terecht. Sindsdien leeft er een ware theecultuur en drinkt de gemiddelde Ostfries elf keer zoveel thee als zijn landgenoten. Je vindt hier overal sfeervolle Teestuben (theelokalen) en in het plaatsje Leer heeft het Teemuseum Bünting zelfs een Tee Akademie gesticht waar je de kneepjes van het vak kunt leren, en uiteraard van de thee kunt proeven. Volgens het plaatselijke ‘theegeloof’ moet de thee vijf minuten trekken, in een klein

kopje worden geschonken, van (ongeklopte) room en kandij worden voorzien (niet roeren!) en heet en een beetje slurpend worden gedronken.Tip Uitgeleut? In Ostfriesland ligt een gigantisch netwerk van fietsen kanoroutes. Check de website paddel-und-pedal.de. Meer weten?www.tee-ostfriesland.de

Ostfriesland / Tee Akademie / Theedrinken op zijn Ostfries

STATION LEER (NIEDERSACHSEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 3:12 UURENKELE REIS VANAF € 19,-

Waar Het zoetste museum van Duitsland ligt als een futuristisch schip in de eeuwenoude Rheinauhafen. Vanaf het station hoef je eigenlijk alleen maar als een ‘Sjakie’ je neus naar de ‘Chocoladefabriek’ te volgen. Doen omdat Het museum neemt je mee langs drieduizend jaar chocoladegeschiedenis; van het Azteekse ‘godenvoedsel’ tot de reep van vandaag.

Baan jezelf een weg door de tropenhal waar niet alleen meerdere cacaobomen te zien zijn – zoals de populairste variant, ‘Theobroma cacao’ – maar waar ook vanille-, koffie- en bananenplanten staan. Daarna loop je door de productiezaal met zijn chocolademelk spuitende fonteinen naar de ‘cultuszaal’ die gewijd is aan de ‘supersterren’ van de industrie, zoals Mars, Milka en Lindt. Tip Vergeet het panoramarestaurant van het museum niet. Hier heb je keuze uit veertien soorten chocolademelk en het uitzicht over de Rijn is wunderbar. Meer weten? www.schokoladenmuseum.de

Pirna / Weinwanderweg / Lopen onder invloed

STATION PIRNA (SACHSEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 9:32 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar De Sächsiche Weinwanderweg start in Pirna aan de Tsjechische grens en eindigt 55 kilometer later in Diesbar-Seußlitz.Doen omdat De wijnwandelroute neemt je mee langs de mooiste wijnlandgoederen en steden aan de Elbe. In de Elbe-vallei worden verras-send genoeg fantastische witte wijnen, zoals de Goldreißling, geproduceerd. De leukste manier om hiermee kennis te maken is door op een van de vele wijnlandgoederen aan een proeverij mee te doen. Bang dat je na een paar glaasjes niet meer stevig op je benen staat? Maak je geen zorgen, de Weinwanderweg is opgedeeld in 6 makkelijke dagetappes en in steden als Pillnitz,

Dresden en Radebeul vind je meer dan genoeg overnachtingsmogelijkheden waar je eventueel je roes kunt uitslapen. Tip Loop deze route aan het einde van de zomer. De wijnboeren houden in deze periode open huis en er worden talloze wijnfestivals georganiseerd.Meer weten? www.saechsischer-weinwanderweg.de

Waar Het centrum van de Duitse wijnbouw wordt gevormd door de zuidwestelijke deelstaat Rheinland-Pfalz. De 35 kilometer lange Rotwein-wanderweg leidt grotendeels langs de rivier de Ahr, van Bad Bodendorf naar Altenahr. Doen omdat Het Ahrgebied is één van de kleinste van de dertien Duitse wijnstreken, maar bevoor-recht met een ideaal (mediterraan) microklimaat. De Rotweinwanderweg loopt dwars door dit groene wijnparadijsje (Tal der Roten Traube), waar steile heuvels worden afgewisseld met gemengde bossen, idyllische dorpjes, kastelen en natuurlijk wijngaarden. Doordat je door veel stadjes loopt, kun je de route makkelijk in

verschillende etappes opdelen.Tip Maak gebruik van een van de vele rondlei-dingen om alles over de wijn te weten te komen. Je kunt ook bij een wijnboer de handen uit de mouwen steken. De beloning – erwtensoep met een glas wijn – is het plukken waard! Op www.winzergenossenschaft-walporzheim.de staat precies waar je terecht kunt.Meer weten? www.ahr.rotweinwanderweg.de

Ahr / Rotweinwanderweg / Zonder BOB op pad

STATION BAD BODENDORF, ALTENAHR (RHEINLAND-PFALZ)

München / Oktoberfest / Lederhosen en literpullen

STATION MÜNCHEN HAUPTBAHNHOF REISTIJD VANAF UTRECHT 7:04 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar De (bier)hoofdstad van de zuidelijke deelstaat Beieren. Doen omdat Het Oktoberfest is uniek in de wereld en moet je (minimaal) een keer in je leven hebben meegemaakt. Dit grootste bierfestival ter wereld wordt jaarlijks door ruim zes miljoen bierfans bezocht die onmenselijke hoeveelheden bier en worsten wegwerken. Op het feestter-rein, de Theresienwiese, kun je terecht in een van de veertien kolossale tenten - de grootste biedt plaats aan zo’n tienduizend man - die vol staan met lange tafels en waar onafgebroken ‘hoempamuziek’ wordt gespeeld. Vanaf 10.30 uur ’s ochtends kun je al aan de tap hangen. Het is

overigens wettelijk vastgelegd dat alleen in Mün-chen gebrouwen bier mag worden geschonken. Het Oktoberfest begint halverwege september en eindigt op de eerste zondag in oktober. In 2010 moet je zeker bij dit volksfeest zijn, dan wordt namelijk groots de 200e verjaardag van het Oktoberfest gevierd!Tip Je zou het misschien niet verwachten, maar op de ‘Wiesn’ heb je keuze uit talloze (regionale) biologische producten. Wat dacht je van worsten, Küchen, wafels en zelfs biobier en –wijn.Meer weten? www.oktoberfest.de

Bamberg / Rauchbier / Biertje?

Waar Bamberg is een duizend jaar oude stad in het noorden van de Duitse deelstaat Beieren. Doen omdat In een van de grootste historische binnensteden van Duitsland ligt brouwerij en bierlokaal Schlenkerla (vrij vertaald; ‘zwalkertje’). Deze Brauereiausschank werd voor het eerst beschreven in 1405 en wordt al zes generaties beheerd door de familie Trum. Hun beroemde Rauchbier (rookbier) dankt zijn naam en smaak aan het rokende beukenhout waarmee het mout wordt bedwelmd. In de sfeervolle brouwerij, waar het Rauchbier (5,1 %) direct uit eikenhou-ten vaten wordt getapt, tref je altijd wel jolige en gastvrije ‘locals’ aan die traditiegetrouw maar al te graag hun tafel met je willen delen. Aangezien zij er voor ‘gestudeerd’ hebben, loop je wel het risico al schlenkerend de brouwerij te verlaten.Tip ‘s Zomers bruist de eeuwenoude stad van de verschillende soorten festivals (www.bamberg.info). Heb je in ieder geval een mooi excuus om een keertje een Bambergs biertje te proeven. Meer weten? www.schlenkerla.de

STATION BAMBERG (BAYERN)

Waar Het centrum van de Duitse wijnbouw wordt gevormd door de zuidwestelijke deelstaat Rheinland-Pfalz. De 35 kilometer lange Rotwein-wanderweg leidt grotendeels langs de rivier de Ahr, van Bad Bodendorf naar Altenahr. Doen omdat Het Ahrgebied is één van de kleinste van de dertien Duitse wijnstreken, maar bevoor-recht met een ideaal (mediterraan) microklimaat. De Rotweinwanderweg loopt dwars door dit groene wijnparadijsje (Tal der Roten Traube), waar steile heuvels worden afgewisseld met gemengde bossen, idyllische dorpjes, kastelen en natuurlijk wijngaarden. Doordat je door veel stadjes loopt, kun je de route makkelijk in

verschillende etappes opdelen.Tip Maak gebruik van een van de vele rondlei-dingen om alles over de wijn te weten te komen. Je kunt ook bij een wijnboer de handen uit de mouwen steken. De beloning – erwtensoep met een glas wijn – is het plukken waard! Op www.winzergenossenschaft-walporzheim.de staat precies waar je terecht kunt.Meer weten? www.ahr.rotweinwanderweg.de

Ahr / Rotweinwanderweg / Zonder BOB op pad

STATION BAD BODENDORF, ALTENAHR (RHEINLAND-PFALZ)

München / Oktoberfest / Lederhosen en literpullen

STATION MÜNCHEN HAUPTBAHNHOF REISTIJD VANAF UTRECHT 7:04 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar De (bier)hoofdstad van de zuidelijke deelstaat Beieren. Doen omdat Het Oktoberfest is uniek in de wereld en moet je (minimaal) een keer in je leven hebben meegemaakt. Dit grootste bierfestival ter wereld wordt jaarlijks door ruim zes miljoen bierfans bezocht die onmenselijke hoeveelheden bier en worsten wegwerken. Op het feestter-rein, de Theresienwiese, kun je terecht in een van de veertien kolossale tenten - de grootste biedt plaats aan zo’n tienduizend man - die vol staan met lange tafels en waar onafgebroken ‘hoempamuziek’ wordt gespeeld. Vanaf 10.30 uur ’s ochtends kun je al aan de tap hangen. Het is

overigens wettelijk vastgelegd dat alleen in Mün-chen gebrouwen bier mag worden geschonken. Het Oktoberfest begint halverwege september en eindigt op de eerste zondag in oktober. In 2010 moet je zeker bij dit volksfeest zijn, dan wordt namelijk groots de 200e verjaardag van het Oktoberfest gevierd!Tip Je zou het misschien niet verwachten, maar op de ‘Wiesn’ heb je keuze uit talloze (regionale) biologische producten. Wat dacht je van worsten, Küchen, wafels en zelfs biobier en –wijn.Meer weten? www.oktoberfest.de

Bamberg / Rauchbier / Biertje?

Waar Bamberg is een duizend jaar oude stad in het noorden van de Duitse deelstaat Beieren. Doen omdat In een van de grootste historische binnensteden van Duitsland ligt brouwerij en bierlokaal Schlenkerla (vrij vertaald; ‘zwalkertje’). Deze Brauereiausschank werd voor het eerst beschreven in 1405 en wordt al zes generaties beheerd door de familie Trum. Hun beroemde Rauchbier (rookbier) dankt zijn naam en smaak aan het rokende beukenhout waarmee het mout wordt bedwelmd. In de sfeervolle brouwerij, waar het Rauchbier (5,1 %) direct uit eikenhou-ten vaten wordt getapt, tref je altijd wel jolige en gastvrije ‘locals’ aan die traditiegetrouw maar al te graag hun tafel met je willen delen. Aangezien zij er voor ‘gestudeerd’ hebben, loop je wel het risico al schlenkerend de brouwerij te verlaten.Tip ‘s Zomers bruist de eeuwenoude stad van de verschillende soorten festivals (www.bamberg.info). Heb je in ieder geval een mooi excuus om een keertje een Bambergs biertje te proeven. Meer weten? www.schlenkerla.de

STATION BAMBERG (BAYERN)

FAST FACTS• Duitsland telt 550 bronnen waaruit mineraalwater omhoog borrelt• Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 69% van alle toeristen tijdens hun

vakantie in Duitsland wel eens aan wellness doet.• Duitsers zijn gek van mineraalwater; ze drinken 132 liter per persoon per jaar

Duitsland heeft zo veel te bieden dat vrij-

wel alles wat je doet eigenlijk onder de

noemer ‘wellness’ te vangen zou zijn. In

dit hoofdstuk gaat het echter over echte

wellnesscentra die je verspreid over het

land vindt. Stuk voor stuk goed bereikbaar

met de trein, zodat je op de heenweg al

heerlijk in de ontspanstand kunt komen

en terug geheel in zen naar huis zoeft. Het

enige ‘nadeel’ van kuren in Duitsland is

dat je buiten zoveel mist.

WELLNESS

(K)URENLANG GENIETEN

38 H BEUREN BURG IM SPREEWALD NORDERNEY40 H WIESBADEN AACHEN BAD SULZA

FAST FACTS• Duitsland telt 550 bronnen waaruit mineraalwater omhoog borrelt• Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 69% van alle toeristen tijdens hun

vakantie in Duitsland wel eens aan wellness doet.• Duitsers zijn gek van mineraalwater; ze drinken 132 liter per persoon per jaar

Duitsland heeft zo veel te bieden dat vrij-

wel alles wat je doet eigenlijk onder de

noemer ‘wellness’ te vangen zou zijn. In

dit hoofdstuk gaat het echter over echte

wellnesscentra die je verspreid over het

land vindt. Stuk voor stuk goed bereikbaar

met de trein, zodat je op de heenweg al

heerlijk in de ontspanstand kunt komen

en terug geheel in zen naar huis zoeft. Het

enige ‘nadeel’ van kuren in Duitsland is

dat je buiten zoveel mist.

WELLNESS

(K)URENLANG GENIETEN

38 H BEUREN BURG IM SPREEWALD NORDERNEY40 H WIESBADEN AACHEN BAD SULZA

Waar Burg is een dorpje dat ten zuidoosten van Berlijn ligt, midden in het natuurgebied Spreewald. Vanaf het station brengt een old timer busje je kosteloos naar Zur Bleiche.Doen omdat Volgens kenners is Zur Bleiche een van de mooiste wellnesscentra van Brandenburg en misschien zelfs wel van Duitsland. Stampende machines, ontelbare rollen met stof en constante herrie hebben in deze omgebouwde textielfa-briek plaatsgemaakt voor een oase van rust. Zowel de behandelingen als de authentieke ka-mers en het lekkere eten – je eet hier gerechten uit de Spreewaldse keuken - laten je baden in ongekende luxe.

Tip Ook al word je in het wellnesscentrum nog zo verwend, neem in ieder geval de tijd om de om-geving te verkennen. Spreewald bestaat namelijk uit een labyrint van waterwegen en is ideaal om al kanoënd of kajakkend te verkennen.Meer weten? www.hotel-zur-bleiche.de

Burg im Spreewald / Zur Bleiche / Wellnesshemel in oude textielfabriek

STATION VETSCHAU (BRANDENBURG)

Norderney / Badehaus / Zweven in zout

STATION NORDDEICH (NIEDERSACHSEN)

Waar Norderney is een van de meest oostelijke Waddeneilanden en ligt ingeklemd tussen de buureilanden Baltrum (oosten) en Juist (westen). Vanaf station Norddeich is dit eiland bereikbaar per boot.Doen omdat Dompel jezelf in het Badehaus Norderney onder in een van de vijf zoutwater-baden die tot aan de rand met heerlijk warm (32 tot 36 C˚) Noordzeewater zijn gevuld. Behalve zweven in zout kun je je hier ook laten verwen-nen met (thalasso)massages met zeewater, algen en zand. Op de benedenverdieping van het pand vind je acht meter hoge douches. Big deal, zou je denken. Maar water dat zich van die hoogte op

je lijf stort, voelt alsof je door honderd handen tegelijk wordt gemasseerd. Het Badehaus zelf stamt uit 1931 en is gebouwd in de strakke Bauhausstijl. Tip De Kelo-sauna is een aanrader; vanuit de sauna heb je een mooi uitzicht over het eiland. Af-koelen doe je door simpel in de zeewind te staan.Meer weten? www.badehaus-norderney.de

Beuren / Therme Beuren / Mooiste thermale bad

STATION BEUREN (BADEN-WÜRTTEMBERG)

Waar Om in het stadje Beuren te komen moet je naar het zuiden van Duitsland afreizen, naar de voet van de Schwäbische Alb.Doen omdat Hoewel de vulkanen in dit landschap al sinds mensenheugenis zijn uitgewerkt, borrelt in Beuren nog steeds heilzaam water uit het diepste van de aarde omhoog. In de Panorama Therme van Beuren geniet je van sprankelend mineraalwater terwijl je zicht op de omliggende heuvels hebt. Eenmaal in bad zorgt het verkwik-kende water er voor dat de dagelijkse stress automatisch van je afglijdt.Tip De Schwäbische Alb is een door toeristen nog onontdekt gebied. Op talloze plekken kun

je hier kastelen en burchten bezichtigen. Eentje die je niet mag missen is Schloss Lichtenstein in Lichtenstein. (www.schloss-lichtenstein.de)Meer weten? www.beuren.de

Waar Burg is een dorpje dat ten zuidoosten van Berlijn ligt, midden in het natuurgebied Spreewald. Vanaf het station brengt een old timer busje je kosteloos naar Zur Bleiche.Doen omdat Volgens kenners is Zur Bleiche een van de mooiste wellnesscentra van Brandenburg en misschien zelfs wel van Duitsland. Stampende machines, ontelbare rollen met stof en constante herrie hebben in deze omgebouwde textielfa-briek plaatsgemaakt voor een oase van rust. Zowel de behandelingen als de authentieke ka-mers en het lekkere eten – je eet hier gerechten uit de Spreewaldse keuken - laten je baden in ongekende luxe.

Tip Ook al word je in het wellnesscentrum nog zo verwend, neem in ieder geval de tijd om de om-geving te verkennen. Spreewald bestaat namelijk uit een labyrint van waterwegen en is ideaal om al kanoënd of kajakkend te verkennen.Meer weten? www.hotel-zur-bleiche.de

Burg im Spreewald / Zur Bleiche / Wellnesshemel in oude textielfabriek

STATION VETSCHAU (BRANDENBURG)

Norderney / Badehaus / Zweven in zout

STATION NORDDEICH (NIEDERSACHSEN)

Waar Norderney is een van de meest oostelijke Waddeneilanden en ligt ingeklemd tussen de buureilanden Baltrum (oosten) en Juist (westen). Vanaf station Norddeich is dit eiland bereikbaar per boot.Doen omdat Dompel jezelf in het Badehaus Norderney onder in een van de vijf zoutwater-baden die tot aan de rand met heerlijk warm (32 tot 36 C˚) Noordzeewater zijn gevuld. Behalve zweven in zout kun je je hier ook laten verwen-nen met (thalasso)massages met zeewater, algen en zand. Op de benedenverdieping van het pand vind je acht meter hoge douches. Big deal, zou je denken. Maar water dat zich van die hoogte op

je lijf stort, voelt alsof je door honderd handen tegelijk wordt gemasseerd. Het Badehaus zelf stamt uit 1931 en is gebouwd in de strakke Bauhausstijl. Tip De Kelo-sauna is een aanrader; vanuit de sauna heb je een mooi uitzicht over het eiland. Af-koelen doe je door simpel in de zeewind te staan.Meer weten? www.badehaus-norderney.de

Beuren / Therme Beuren / Mooiste thermale bad

STATION BEUREN (BADEN-WÜRTTEMBERG)

Waar Om in het stadje Beuren te komen moet je naar het zuiden van Duitsland afreizen, naar de voet van de Schwäbische Alb.Doen omdat Hoewel de vulkanen in dit landschap al sinds mensenheugenis zijn uitgewerkt, borrelt in Beuren nog steeds heilzaam water uit het diepste van de aarde omhoog. In de Panorama Therme van Beuren geniet je van sprankelend mineraalwater terwijl je zicht op de omliggende heuvels hebt. Eenmaal in bad zorgt het verkwik-kende water er voor dat de dagelijkse stress automatisch van je afglijdt.Tip De Schwäbische Alb is een door toeristen nog onontdekt gebied. Op talloze plekken kun

je hier kastelen en burchten bezichtigen. Eentje die je niet mag missen is Schloss Lichtenstein in Lichtenstein. (www.schloss-lichtenstein.de)Meer weten? www.beuren.de

Waar Aachen ligt op een steenworpafstand van de Nederlands/Belgische grens.Doen omdat Aachen kent als sinds de Oudheid een rijke wellnesstraditie. Van Romeinse soldaten tot monniken, van priesters tot Karel de Grote, allemaal zijn ze ooit eens door de warme, mineraalrijke bronnen van Aachen weer op krachten gekomen. Gelukkig ben je tegenwoordig ook als gewone sterveling meer dan welkom in het chique Carolus Thermen. De ontelbare baden, massagemethodes, relaxruimtes en het indrukwekkende interieur zorgen ervoor dat je in dit Kurort weer even bijtankt.

Tip Een van de mooiste koffie/theehuizen van Aachen is zonder enige twijfel de Alt Aachener Kaffeestuben (www.van-den-daele.de). Het charmante koffiehuis bestaat uit een wirwar van kleine kamertjes en nisjes waar je koffie, thee, bier of wijn kunt drinken. Meer weten? www.carolus-thermen.de

Aachen / Carolus Thermen / Keizerlijk kuren 2

STATION AACHEN (NORDRHEIN-WESTFALEN)

Bad Sulza / Toskanaworld / Spa van de toekomst 3

STATION BAD SULZA (THÜRINGEN)

Waar Bad Sulza in het noorden van Thüringen staat bekend als Kur- und Weinstadt.Doen omdat Het bijzondere aan het futuristisch uitziende Toskana Therme Bad is dat je hier niet alleen in een van de talloze hypermoderne baden of sauna’s kunt duiken, maar dat je jezelf ook met geluid, kleuren en licht, oftewel Liquidsound, kunt laten verwennen. Terwijl je heerlijk in een bad ligt, zorgt dit ‘vloeibare geluid’ voor het top-punt van ontspanning en zweef je vanzelf weg in het luchtledige. Tip Als je een keer een echt wijnfeest wilt meemaken, zorg dan dat je in het derde weekend van augustus in Bad Sulza bent. Hoogtepunt van

dit Thüringen wijnfeest is de verkiezing van de Weinprinzessin. www.bad-sulza.deMeer weten? www.toskana-therme.de

Wiesbaden / Kaiser-Friedrich-Therme / Baden in Jugendstil 1

STATION WIESBADEN (HESSEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 4:08 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar Wiesbaden is de hoofdstad van de deelstad Hessen en ligt aan de rechteroever van de Rijn. Doen omdat De oude Romeinen wisten de 26 heetwaterbronnen van Wiesbaden al op hun waarde te schatten. Gebouwd op een oud Ro-meins badhuis zet de Kaiser-Friedrich-Therme deze eeuwenoude traditie voort. De uit 1913 stammende Therme in Jugendstil ziet er niet alleen aan de buitenkant briljant uit, ook het interieur is een plaatje. Hoogtepunt van al dit moois is het Iers-Romeinse bad dat volledig is gerestaureerd. Rondom dit bad bevinden zich verschillende relaxruimtes, waaronder een Russisch dampbad, een aromatische sauna, een

bronwaterbad en een Romeins Sudotorium - de voorloper van de sauna.Tip Beklim na het relaxen de Neroberg, een 245 meter hoge heuvel aan de rand van de stad - je kunt ook met het treintje omhoog. Meer weten? www.wiesbaden.de

Waar Aachen ligt op een steenworpafstand van de Nederlands/Belgische grens.Doen omdat Aachen kent als sinds de Oudheid een rijke wellnesstraditie. Van Romeinse soldaten tot monniken, van priesters tot Karel de Grote, allemaal zijn ze ooit eens door de warme, mineraalrijke bronnen van Aachen weer op krachten gekomen. Gelukkig ben je tegenwoordig ook als gewone sterveling meer dan welkom in het chique Carolus Thermen. De ontelbare baden, massagemethodes, relaxruimtes en het indrukwekkende interieur zorgen ervoor dat je in dit Kurort weer even bijtankt.

Tip Een van de mooiste koffie/theehuizen van Aachen is zonder enige twijfel de Alt Aachener Kaffeestuben (www.van-den-daele.de). Het charmante koffiehuis bestaat uit een wirwar van kleine kamertjes en nisjes waar je koffie, thee, bier of wijn kunt drinken. Meer weten? www.carolus-thermen.de

Aachen / Carolus Thermen / Keizerlijk kuren 2

STATION AACHEN (NORDRHEIN-WESTFALEN)

Bad Sulza / Toskanaworld / Spa van de toekomst 3

STATION BAD SULZA (THÜRINGEN)

Waar Bad Sulza in het noorden van Thüringen staat bekend als Kur- und Weinstadt.Doen omdat Het bijzondere aan het futuristisch uitziende Toskana Therme Bad is dat je hier niet alleen in een van de talloze hypermoderne baden of sauna’s kunt duiken, maar dat je jezelf ook met geluid, kleuren en licht, oftewel Liquidsound, kunt laten verwennen. Terwijl je heerlijk in een bad ligt, zorgt dit ‘vloeibare geluid’ voor het top-punt van ontspanning en zweef je vanzelf weg in het luchtledige. Tip Als je een keer een echt wijnfeest wilt meemaken, zorg dan dat je in het derde weekend van augustus in Bad Sulza bent. Hoogtepunt van

dit Thüringen wijnfeest is de verkiezing van de Weinprinzessin. www.bad-sulza.deMeer weten? www.toskana-therme.de

Wiesbaden / Kaiser-Friedrich-Therme / Baden in Jugendstil 1

STATION WIESBADEN (HESSEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 4:08 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar Wiesbaden is de hoofdstad van de deelstad Hessen en ligt aan de rechteroever van de Rijn. Doen omdat De oude Romeinen wisten de 26 heetwaterbronnen van Wiesbaden al op hun waarde te schatten. Gebouwd op een oud Ro-meins badhuis zet de Kaiser-Friedrich-Therme deze eeuwenoude traditie voort. De uit 1913 stammende Therme in Jugendstil ziet er niet alleen aan de buitenkant briljant uit, ook het interieur is een plaatje. Hoogtepunt van al dit moois is het Iers-Romeinse bad dat volledig is gerestaureerd. Rondom dit bad bevinden zich verschillende relaxruimtes, waaronder een Russisch dampbad, een aromatische sauna, een

bronwaterbad en een Romeins Sudotorium - de voorloper van de sauna.Tip Beklim na het relaxen de Neroberg, een 245 meter hoge heuvel aan de rand van de stad - je kunt ook met het treintje omhoog. Meer weten? www.wiesbaden.de

FAST FACTS• De Duitse Spoorwegen bestaan 175 jaar; de eerste trein reed in 1835 tussen Nürnberg en Fürth• In het DB Museum in Nürnberg (www.deutschebahn.com/dbmuseum) kom

je alles te weten over de sociale, culturele en economische betekenis van de trein • In de 18e eeuw duurde een reisje Berlijn - Keulen met de postkoets vijfenhalve dag; nu 4 uur per ICE

Of je vroeger nu wel of niet een spoor-

baan door de huiskamer van je ouders

had lopen, je nu wel of niet droomde van

een baan als treinmachinist of conduc-

teur; één keer op een trein stappen die in

de volgende pagina’s wordt besproken en

je bent op slag verliefd. Relaxed genie-

tend van de mooiste uitzichten wordt het

van A alleen maar Beter. Doe mij maar

een koffie graag.

44 H BERNINA EXPRESS 46 H GLACIER EXPRESS 48 H GOLDEN PASS LIJN RHEINSTRECKE50 H SCHWARZWALDBAHN

TRAJECTEN

VAN A NAAR BETER

FAST FACTS• De Duitse Spoorwegen bestaan 175 jaar; de eerste trein reed in 1835 tussen Nürnberg en Fürth• In het DB Museum in Nürnberg (www.deutschebahn.com/dbmuseum) kom

je alles te weten over de sociale, culturele en economische betekenis van de trein • In de 18e eeuw duurde een reisje Berlijn - Keulen met de postkoets vijfenhalve dag; nu 4 uur per ICE

Of je vroeger nu wel of niet een spoor-

baan door de huiskamer van je ouders

had lopen, je nu wel of niet droomde van

een baan als treinmachinist of conduc-

teur; één keer op een trein stappen die in

de volgende pagina’s wordt besproken en

je bent op slag verliefd. Relaxed genie-

tend van de mooiste uitzichten wordt het

van A alleen maar Beter. Doe mij maar

een koffie graag.

44 H BERNINA EXPRESS 46 H GLACIER EXPRESS 48 H GOLDEN PASS LIJN RHEINSTRECKE50 H SCHWARZWALDBAHN

TRAJECTEN

VAN A NAAR BETER

2010 SALT TRAIN GUIDE 4544 SALT TRAIN GUIDE 2010

Zwitserland / Bernina Express / Mooiste treinreis ter wereldSTATION CHUR (ZWITSERLAND) ENKELTJE CHUR VANAF e 58,-

REISTIJD VANAF UTRECHT 9:14 UURENKELTJE CHUR - TIRANO 57 CHF

Waar De Bernina Express (UNESCO Werelderf-goed) verbindt Chur (in het Zwitserse Graubün-den) met het Italiaanse Tirano via de Berninapas. Doen omdat Terwijl je de Alpen doorkruist, lijkt de grond meer dan eens onder de ijzeren wielen van de wagon te verdwijnen. Het uitzicht veran-dert regelmatig van verblindend mooi naar bijna hoogtevreeswekkend en je krijgt een gevoel van nietigheid. De rode trein slingert 122 kilometer lang als een rups langs bergbeekjes, gletsjers en vierduizenders, doorkruist de bossen van de Albulavallei en klimt via viaducten, tunnels en bruggen naar de Berninapas (2253 m.) Kijkend door de panoramaramen van de trein is het alsof je in een 3D bioscoop zit en Moeder Natuur speciaal voor jou haar mooiste film afdraait. Reserveren (verplicht) kan op elk treinstation en bij de internationale verkooppunten van Swiss Travel System. Denk ook aan de nodige reisdo-cumenten voor Italië, aangezien je Zwitserland vertrekt en binnengaat. Tip Er zijn meerdere hikes te doen rondom de Berninapas, zoals de ‘Sassal Mason’ (2,5 uur). Die brengt je langs de oevers van Lago Bianco en uiteindelijk naar het gelijknamige hoogtepunt van 2355 meter met uitzicht over de Palü-gletsjer en het Puschlavertal. Meer weten? www.berninaexpress.ch, www.myswitzerland.com/treinreizen,www.swisstravelsystem.ch

Zwitserland / Bernina Express / Mooiste treinreis ter wereldSTATION CHUR (ZWITSERLAND) ENKELTJE CHUR VANAF e 58,-

REISTIJD VANAF UTRECHT 9:14 UURENKELTJE CHUR - TIRANO 57 CHF

Waar De Bernina Express (UNESCO Werelderf-goed) verbindt Chur (in het Zwitserse Graubün-den) met het Italiaanse Tirano via de Berninapas. Doen omdat Terwijl je de Alpen doorkruist, lijkt de grond meer dan eens onder de ijzeren wielen van de wagon te verdwijnen. Het uitzicht veran-dert regelmatig van verblindend mooi naar bijna hoogtevreeswekkend en je krijgt een gevoel van nietigheid. De rode trein slingert 122 kilometer lang als een rups langs bergbeekjes, gletsjers en vierduizenders, doorkruist de bossen van de Albulavallei en klimt via viaducten, tunnels en bruggen naar de Berninapas (2253 m.) Kijkend door de panoramaramen van de trein is het alsof je in een 3D bioscoop zit en Moeder Natuur speciaal voor jou haar mooiste film afdraait. Reserveren (verplicht) kan op elk treinstation en bij de internationale verkooppunten van Swiss Travel System. Denk ook aan de nodige reisdo-cumenten voor Italië, aangezien je Zwitserland vertrekt en binnengaat. Tip Er zijn meerdere hikes te doen rondom de Berninapas, zoals de ‘Sassal Mason’ (2,5 uur). Die brengt je langs de oevers van Lago Bianco en uiteindelijk naar het gelijknamige hoogtepunt van 2355 meter met uitzicht over de Palü-gletsjer en het Puschlavertal. Meer weten? www.berninaexpress.ch, www.myswitzerland.com/treinreizen,www.swisstravelsystem.ch

Zwitserland / Glacier Express / In het hart van de Zwitserse AlpenSTATION ZERMATT (ZWITSERLAND) ENKELTJE ZERMATT VANAF € 58,-

REISTIJD VANAF UTRECHT 9:45 UUR ENKELTJE ZERMATT - ST. MORITZ 133 CHF

Waar Deze droomtrein brengt je in 7,5 uur van Van St. Moritz naar Zermatt.Doen omdat Al meer dan zeventig jaar komen natuurliefhebbers uit de hele wereld op de beroemde Glacier Express af. Gedurende al die jaren is de sensatie die je krijgt als je door een van de panoramaruiten naar de Zwitserse Alpen kijkt onveranderd gebleven. Dankzij de 291 bruggen en de 91 tunnels kronkelt de rode trein, op een hoogte tussen 585 meter en 2033 meter (Oberalppass), als een slang dwars door het hart van de Zwitserse Alpenreuzen. Tijdens de indrukwekkende 291 kilometer lange treinreis word je getrakteerd op bergpieken, waaronder de beroemde Matterhorn, diverse Alpenweiden,

woeste bergrivieren, oerbossen en gletsjers. Uiteraard ontbreekt het je in de trein niet aan de nodige luxe. De aanwezige koks en het personeel doen er ook op culinair gebied alles aan om je het beste voor te schotelen. Als de trein na 7,5 uur het station van Zermatt, op een hoogte van 1775 meter binnenrolt, begrijp je waarom de Glacier Express al zo lang als een magneet op zowel trein- als Alpenliefhebbers werkt.Tip Reserveer van tevoren je lunch aan boord! Meer weten? www.glacierexpress.ch, www.myswitzerland.com/treinreizen, www.swisstravelsystem.ch

Zwitserland / Glacier Express / In het hart van de Zwitserse AlpenSTATION ZERMATT (ZWITSERLAND) ENKELTJE ZERMATT VANAF € 58,-

REISTIJD VANAF UTRECHT 9:45 UUR ENKELTJE ZERMATT - ST. MORITZ 133 CHF

Waar Deze droomtrein brengt je in 7,5 uur van Van St. Moritz naar Zermatt.Doen omdat Al meer dan zeventig jaar komen natuurliefhebbers uit de hele wereld op de beroemde Glacier Express af. Gedurende al die jaren is de sensatie die je krijgt als je door een van de panoramaruiten naar de Zwitserse Alpen kijkt onveranderd gebleven. Dankzij de 291 bruggen en de 91 tunnels kronkelt de rode trein, op een hoogte tussen 585 meter en 2033 meter (Oberalppass), als een slang dwars door het hart van de Zwitserse Alpenreuzen. Tijdens de indrukwekkende 291 kilometer lange treinreis word je getrakteerd op bergpieken, waaronder de beroemde Matterhorn, diverse Alpenweiden,

woeste bergrivieren, oerbossen en gletsjers. Uiteraard ontbreekt het je in de trein niet aan de nodige luxe. De aanwezige koks en het personeel doen er ook op culinair gebied alles aan om je het beste voor te schotelen. Als de trein na 7,5 uur het station van Zermatt, op een hoogte van 1775 meter binnenrolt, begrijp je waarom de Glacier Express al zo lang als een magneet op zowel trein- als Alpenliefhebbers werkt.Tip Reserveer van tevoren je lunch aan boord! Meer weten? www.glacierexpress.ch, www.myswitzerland.com/treinreizen, www.swisstravelsystem.ch

Waar De spoorlijn Koblenz – Wiesbaden – die eigenlijk bij Keulen begint - wordt ook wel Rheinstrecke genoemd. Die naam zegt het al: de spoorlijn loopt nagenoeg in zijn geheel langs de Rijn. Juist dit gedeelte van de Rijn in Duitsland is immens populair door de pracht van de rivier en haar oevers hier.Doen omdat Misschien denk je bij de Rijn aan een saai stuk spoor langs een rivier. Niets is minder waar! De treinen van DB slingeren even-wijdig aan de Rijn-oever langs het mooiste stuk van de rivier. Met name het deel dat de Mittel-rhein (Midden-Rijn) heet, is verrassend mooi. Het gedeelte van het Rijndal tussen Rüdesheim en

Koblenz, dat op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat, is versierd met smalle valleien en steile hellingen. De beroemdste hiervan is de Lorelei, een 132 meter hoge rots op de rechteroever in de buurt van Sankt Goarshausen. Volgens de legende zou een zingende nimf met gouden ha-ren boven op de Lorelei schippers hebben gelokt waardoor ze tegen de rots te pletter sloegen.Tip Mocht je een dagje van vervoersmiddel willen wisselen, beproef dan je zeebenen en overweeg één van de dagtrips op het water. Rederij KD (www.k-d.com) biedt meerdere mogelijkheden. Meer weten? www.koblenz.de, www.k-d.comv

STATION KOBLENZ ENKELTJE KOBLENZ VANAF € 29,-

REISTIJD VANAF UTRECHT 3:17 UUR ENKELTJE KOBLENZ - WIESBADEN € 17,10

Koblenz / Rheinstrecke / Rijnse romantiek

Zwitserland / Golden Pass lijn / Doorkruis ZwitserlandSTATION MONTREUX ENKELTJE MONTREUX VANAF € 58,-

REISTIJD VANAF UTRECHT 9:10 UUR ENKELTJE MONTREUX - LUZERN 69 CHF

Waar De trein klimt van Montreux, ‘de Zwitser-se Riviera’, in het zuidwesten via wijngaarden, langs zes meren naar het historische Luzern in het midden van Zwitserland. Doen omdat Eenmaal in de panoramatrein laat je het Meer van Genève achter je en begin je aan een treinreis dwars door Zwitserland. Al snel daarna wordt het landschap bepaalt door wijngaarden en begint de omgeving steeds meer een mediterrane sfeer uit te ademen. Bossen, kolkende rivieren en uitgestrekte alpenweide met grazende Milkakoeien trekken aan je raam voorbij. In Zweisimmen moet je overstappen. Daarna duurt het niet lang meer tot het Meer van Thun. De volgende stad is Interlaken en dan – vanaf Meiringen – begint de klim naar de Brünigpas en centraal Zwitser-land. Tijdens de afdaling zie je het Lungern-meer, het Sarnenmeer en het Alpnachmeer en uiteindelijk het Vierwoudstedenmeer. Het eindpunt is bereikt, je bent in het hart van Zwitserland. Tip Breng in de trein tussen Montreux en Zweisimmen een bezoekje aan de klassieke, Orient Express-achtige restaurantwagons. Tij-dens de stop bij Interlaken kun je het Meer van Brienz en de Giessbachwatervallen bekijken.Meer weten? www.goldenpass.ch,www.myswitzerland.com/treinreizen,www.swisstravelsystem.ch

Waar De spoorlijn Koblenz – Wiesbaden – die eigenlijk bij Keulen begint - wordt ook wel Rheinstrecke genoemd. Die naam zegt het al: de spoorlijn loopt nagenoeg in zijn geheel langs de Rijn. Juist dit gedeelte van de Rijn in Duitsland is immens populair door de pracht van de rivier en haar oevers hier.Doen omdat Misschien denk je bij de Rijn aan een saai stuk spoor langs een rivier. Niets is minder waar! De treinen van DB slingeren even-wijdig aan de Rijn-oever langs het mooiste stuk van de rivier. Met name het deel dat de Mittel-rhein (Midden-Rijn) heet, is verrassend mooi. Het gedeelte van het Rijndal tussen Rüdesheim en

Koblenz, dat op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat, is versierd met smalle valleien en steile hellingen. De beroemdste hiervan is de Lorelei, een 132 meter hoge rots op de rechteroever in de buurt van Sankt Goarshausen. Volgens de legende zou een zingende nimf met gouden ha-ren boven op de Lorelei schippers hebben gelokt waardoor ze tegen de rots te pletter sloegen.Tip Mocht je een dagje van vervoersmiddel willen wisselen, beproef dan je zeebenen en overweeg één van de dagtrips op het water. Rederij KD (www.k-d.com) biedt meerdere mogelijkheden. Meer weten? www.koblenz.de, www.k-d.comv

STATION KOBLENZ ENKELTJE KOBLENZ VANAF € 29,-

REISTIJD VANAF UTRECHT 3:17 UUR ENKELTJE KOBLENZ - WIESBADEN € 17,10

Koblenz / Rheinstrecke / Rijnse romantiek

Zwitserland / Golden Pass lijn / Doorkruis ZwitserlandSTATION MONTREUX ENKELTJE MONTREUX VANAF € 58,-

REISTIJD VANAF UTRECHT 9:10 UUR ENKELTJE MONTREUX - LUZERN 69 CHF

Waar De trein klimt van Montreux, ‘de Zwitser-se Riviera’, in het zuidwesten via wijngaarden, langs zes meren naar het historische Luzern in het midden van Zwitserland. Doen omdat Eenmaal in de panoramatrein laat je het Meer van Genève achter je en begin je aan een treinreis dwars door Zwitserland. Al snel daarna wordt het landschap bepaalt door wijngaarden en begint de omgeving steeds meer een mediterrane sfeer uit te ademen. Bossen, kolkende rivieren en uitgestrekte alpenweide met grazende Milkakoeien trekken aan je raam voorbij. In Zweisimmen moet je overstappen. Daarna duurt het niet lang meer tot het Meer van Thun. De volgende stad is Interlaken en dan – vanaf Meiringen – begint de klim naar de Brünigpas en centraal Zwitser-land. Tijdens de afdaling zie je het Lungern-meer, het Sarnenmeer en het Alpnachmeer en uiteindelijk het Vierwoudstedenmeer. Het eindpunt is bereikt, je bent in het hart van Zwitserland. Tip Breng in de trein tussen Montreux en Zweisimmen een bezoekje aan de klassieke, Orient Express-achtige restaurantwagons. Tij-dens de stop bij Interlaken kun je het Meer van Brienz en de Giessbachwatervallen bekijken.Meer weten? www.goldenpass.ch,www.myswitzerland.com/treinreizen,www.swisstravelsystem.ch

Schwarzwald /

Schwarzwaldbahn /

De favoriet van Hans en Grietje

STATION KARLSRUHEENKELTJE KARLSRUHE VANAF € 39,-

REISTIJD VANAF UTRECHT 5:14 UURENKELTJE KARLSRUHE - KONSTANZ € 20,-

Waar Het immense Zwarte Woud, het grootste natuurgebied van Duitsland, ligt in de zuid-westelijke deelstaat Baden-Württemberg. De Schwarzwaldbahn doorklieft een gedeelte van het woud, van Karlsruhe naar Konstanz (3 uur).Doen omdat Rustgevende bossen, zonnige wijn-gaarden, steile hellingen en nostalgische boer-derijen. Als je voor de Scharzwaldbahn gaat, kies je een van de meest pittoreske spoorwegen in Europa. Al bij het begin van het Rijndal in het Zwarte Woud is het aanbod aan indrukwek-kende scenario’s ongelooflijk; in het oosten strekt de noordelijke uitloper van het Zwarte Woud zich voor je uit en in het westen kun je bij mooi weer de Vogezen in Frankrijk zien liggen. Nu begint de afdaling naar de oorsprong van de Donau. Door de majestueuze kastelen, groene weiden en velden in Hegau zit je gegarandeerd aan het raam, totdat de Bodensee uiteindelijk het einde van je reis aankondigt. Tip In het Zwarte Woud vind je de hoogste waterval van Duitsland. Vanaf station Triberg brengt een 4 uur durende wandelroute (20 kilo-meter) je langs de 163 meter hoge waterval (en terug uiteraard). Op de onderstaande site kun je terecht voor tien andere beschreven hikes (allemaal vanaf stations).Meer weten? www.bahn.de/schwarzwaldbahn

Schwarzwald /

Schwarzwaldbahn /

De favoriet van Hans en Grietje

STATION KARLSRUHEENKELTJE KARLSRUHE VANAF € 39,-

REISTIJD VANAF UTRECHT 5:14 UURENKELTJE KARLSRUHE - KONSTANZ € 20,-

Waar Het immense Zwarte Woud, het grootste natuurgebied van Duitsland, ligt in de zuid-westelijke deelstaat Baden-Württemberg. De Schwarzwaldbahn doorklieft een gedeelte van het woud, van Karlsruhe naar Konstanz (3 uur).Doen omdat Rustgevende bossen, zonnige wijn-gaarden, steile hellingen en nostalgische boer-derijen. Als je voor de Scharzwaldbahn gaat, kies je een van de meest pittoreske spoorwegen in Europa. Al bij het begin van het Rijndal in het Zwarte Woud is het aanbod aan indrukwek-kende scenario’s ongelooflijk; in het oosten strekt de noordelijke uitloper van het Zwarte Woud zich voor je uit en in het westen kun je bij mooi weer de Vogezen in Frankrijk zien liggen. Nu begint de afdaling naar de oorsprong van de Donau. Door de majestueuze kastelen, groene weiden en velden in Hegau zit je gegarandeerd aan het raam, totdat de Bodensee uiteindelijk het einde van je reis aankondigt. Tip In het Zwarte Woud vind je de hoogste waterval van Duitsland. Vanaf station Triberg brengt een 4 uur durende wandelroute (20 kilo-meter) je langs de 163 meter hoge waterval (en terug uiteraard). Op de onderstaande site kun je terecht voor tien andere beschreven hikes (allemaal vanaf stations).Meer weten? www.bahn.de/schwarzwaldbahn

FAST FACTS• Duitsland telt 3.757 grens- en 2.389 kustkilometers• De Rijn is met 865 kilometer Duitslands langste rivier• Duitsland heeft 40.000 kilometers aan fietsroutes • Het aantal waterwegen bij elkaar opgeteld is 23.000 kilometer lang

Een route volgen, heerlijk!

Lekker makkelijk, hoogtepunten gega-

randeerd, makkelijk door te geven aan

je vrienden en je kunt ze weer mooi bij-

schrijven op je lijstje van ‘gedaan’. Heb je

een (lang) weekendje voor de boeg – of

een sabbatical - pak je rugzak, overtuig

je vriend of vriendin, stap in de trein, zet

je leven off line en spoor naar ‘de buren’

voor een van de volgende routes waar

Duitsland met recht zo trots op is.

ROUTES

ZET JE LEVEN OFF LINE

54 H POTSDAM BREMEN SPREEWALD56 H WINTERBERG BEIERSE WOUD HARZ

FAST FACTS• Duitsland telt 3.757 grens- en 2.389 kustkilometers• De Rijn is met 865 kilometer Duitslands langste rivier• Duitsland heeft 40.000 kilometers aan fietsroutes • Het aantal waterwegen bij elkaar opgeteld is 23.000 kilometer lang

Een route volgen, heerlijk!

Lekker makkelijk, hoogtepunten gega-

randeerd, makkelijk door te geven aan

je vrienden en je kunt ze weer mooi bij-

schrijven op je lijstje van ‘gedaan’. Heb je

een (lang) weekendje voor de boeg – of

een sabbatical - pak je rugzak, overtuig

je vriend of vriendin, stap in de trein, zet

je leven off line en spoor naar ‘de buren’

voor een van de volgende routes waar

Duitsland met recht zo trots op is.

ROUTES

ZET JE LEVEN OFF LINE

54 H POTSDAM BREMEN SPREEWALD56 H WINTERBERG BEIERSE WOUD HARZ

Waar De Weser Radweg volgt de gelijknamige rivier de Weser van Bremen in het noorden, tot aan Hanau (nabij Frankfurt) in het zuiden.Doen omdat Op zoek naar een leuke, gevarieerde fietsroute die je ook met je kinderen kunt fietsen, dan is de Weser Radweg een echte aanrader. De 630 kilometer lange fietsroute is overwe-gend vlak en neemt je mee naar plekken, zoals vakwerkstadjes, oeroude eiken en idyllische kastelen, waar de gebroeders Grimm inspiratie voor hun sprookjes opdeden. De route verbindt meer dan 80 sprookjesachtige plaatsen met als hoogtepunten o.a. het Doornroosje kasteel en het geboortehuis van de Baron van Münchhausen.

Tip Zeker in het voorjaar en in de zomer is het alsof je in een sprookje rondfietst. Tijdens de verschillende festivals die her en der langs de route worden georganiseerd komen diverse sprookjesfiguren tot leven.Meer weten? www.deutsche-maerchenstrasse.com

Bremen/ Weser Radweg / Fietsen door een sprookjeslandschap

STATION BREMEN (BREMEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 3:53 UURENKELE REIS VANAF € 29,-

Spreewald / Gurkenradweg / Verdwalen in de Duitse Amazone

STATION LÜBBENAU (BRANDENBURG)

Waar De Gurkenradweg is een 250 kilometer lange fietsroute door het UNESCO biosfeerreser-vaat Spreewald ten zuidoosten van Berlijn. Doen omdat Spreewald wordt ook wel het Venetië van Duitsland genoemd. Met ruim 1000 kilometer aan waterwegen die zich door een uniek natuur- en cultuurlandschap slingeren is een vergelijking met de Amazone, of dichter bij huis, met de Biesbosch, op zijn plaats. De Gurkenradweg – vernoemd naar de lokale spe-cialiteit; de augurk - is een vlakke, doorgaans verharde fietsroute die je voor het grootste ge-deelte door en om het ongerepte bioreservaat heen leidt. De ‘fietsende augurk’ routebordjes

maken een kaart of gps overbodig. Tip Gun je benen af en toe wat rust door in een kano te kruipen om zo al peddelend een deel van de honderden kilometers aan kanoroutes, inclusief eilandboerderijen, te verkennen. Vergeet niet een pot augurken voor het thuisfront mee te nemen.Meer weten? www.gurkenradweg.de

Potsdam / 66 Seen Wanderweg / Lopen langs de Berlijnse muur

STATION POTSDAM (BRANDENBURG)

Waar De 66 Seen Wanderweg is een 400 kilome-ter lange wandelroute door de zeer gevarieerde natuur- en stiltegebieden rondom Berlijn. Doen omdat Onbekend maakt vaak onbemind, maar dit is volkomen onterecht aangezien de directe omgeving van Berlijn de schoonheid van de stad weerspiegelt in haar natuur. Uitgestrekte bosgebieden, koolzaadvelden, meren en rivieren, moerasland en weidse vergezichten bepalen het landschap. Al wandelend is het verbazend stil en dat op een steenworp afstand van een miljoenenstad. Even afkoelen? Neem een duik in één van de 66 meertjes die je pad kruisen. Bekend startpunt is station Potsdam, maar alle

17 etappeplaatsen (lengte: 20-30 km) zijn perfect bereikbaar met het Duitse OV.Tip De 160 kilometer lange Mauerradweg (www.berlin.de/mauer/mauerweg) is de fietsende vari-ant van de Wanderweg. Met de vroegere muur als leidraad fiets je over oude patrouille paden en tolwegen in 14 etappes om en rond Berlijn. Start- en eindpunt Potsdam.Meer weten? www.seenweg.de

Waar De Weser Radweg volgt de gelijknamige rivier de Weser van Bremen in het noorden, tot aan Hanau (nabij Frankfurt) in het zuiden.Doen omdat Op zoek naar een leuke, gevarieerde fietsroute die je ook met je kinderen kunt fietsen, dan is de Weser Radweg een echte aanrader. De 630 kilometer lange fietsroute is overwe-gend vlak en neemt je mee naar plekken, zoals vakwerkstadjes, oeroude eiken en idyllische kastelen, waar de gebroeders Grimm inspiratie voor hun sprookjes opdeden. De route verbindt meer dan 80 sprookjesachtige plaatsen met als hoogtepunten o.a. het Doornroosje kasteel en het geboortehuis van de Baron van Münchhausen.

Tip Zeker in het voorjaar en in de zomer is het alsof je in een sprookje rondfietst. Tijdens de verschillende festivals die her en der langs de route worden georganiseerd komen diverse sprookjesfiguren tot leven.Meer weten? www.deutsche-maerchenstrasse.com

Bremen/ Weser Radweg / Fietsen door een sprookjeslandschap

STATION BREMEN (BREMEN) REISTIJD VANAF UTRECHT 3:53 UURENKELE REIS VANAF € 29,-

Spreewald / Gurkenradweg / Verdwalen in de Duitse Amazone

STATION LÜBBENAU (BRANDENBURG)

Waar De Gurkenradweg is een 250 kilometer lange fietsroute door het UNESCO biosfeerreser-vaat Spreewald ten zuidoosten van Berlijn. Doen omdat Spreewald wordt ook wel het Venetië van Duitsland genoemd. Met ruim 1000 kilometer aan waterwegen die zich door een uniek natuur- en cultuurlandschap slingeren is een vergelijking met de Amazone, of dichter bij huis, met de Biesbosch, op zijn plaats. De Gurkenradweg – vernoemd naar de lokale spe-cialiteit; de augurk - is een vlakke, doorgaans verharde fietsroute die je voor het grootste ge-deelte door en om het ongerepte bioreservaat heen leidt. De ‘fietsende augurk’ routebordjes

maken een kaart of gps overbodig. Tip Gun je benen af en toe wat rust door in een kano te kruipen om zo al peddelend een deel van de honderden kilometers aan kanoroutes, inclusief eilandboerderijen, te verkennen. Vergeet niet een pot augurken voor het thuisfront mee te nemen.Meer weten? www.gurkenradweg.de

Potsdam / 66 Seen Wanderweg / Lopen langs de Berlijnse muur

STATION POTSDAM (BRANDENBURG)

Waar De 66 Seen Wanderweg is een 400 kilome-ter lange wandelroute door de zeer gevarieerde natuur- en stiltegebieden rondom Berlijn. Doen omdat Onbekend maakt vaak onbemind, maar dit is volkomen onterecht aangezien de directe omgeving van Berlijn de schoonheid van de stad weerspiegelt in haar natuur. Uitgestrekte bosgebieden, koolzaadvelden, meren en rivieren, moerasland en weidse vergezichten bepalen het landschap. Al wandelend is het verbazend stil en dat op een steenworp afstand van een miljoenenstad. Even afkoelen? Neem een duik in één van de 66 meertjes die je pad kruisen. Bekend startpunt is station Potsdam, maar alle

17 etappeplaatsen (lengte: 20-30 km) zijn perfect bereikbaar met het Duitse OV.Tip De 160 kilometer lange Mauerradweg (www.berlin.de/mauer/mauerweg) is de fietsende vari-ant van de Wanderweg. Met de vroegere muur als leidraad fiets je over oude patrouille paden en tolwegen in 14 etappes om en rond Berlijn. Start- en eindpunt Potsdam.Meer weten? www.seenweg.de

Waar De Harz - Duitslands noordelijkste middelgebergte (UNESCO Werelderfgoed) - is verdeeld over de bondsstaten Sachsen-Anhalt, Niedersachsen en Thüringen. Doen omdat Als je in een van de Schmalspur-bahnen van Harz stapt, is het alsof je terug in de tijd reist. De stoomtreinen nemen je mee naar de middeleeuwen; langs sprookjeskastelen en burchten. Er zijn drie trajecten: de Harzquerbahn (vanaf Nordhausen), Selketalbahn (vanaf Qued-linburg) en de Brockenbahn (vanaf Wernigerode naar de top van de 1142 meter hoge Brocken). Weer aangeland in de 21ste eeuw kom je er vanzelf achter dat de Harz vol ligt met wandel,

fiets, mountainbike- en klimroutes. Ook skiën en zelfs hondensleerijden behoren hier ’s winters tot de mogelijkheden. Tip Een aanrader is de 100 kilometer lange Harzer-Hexen-Stieg (www.hexenstieg.de), in 2008 verkozen tot de mooiste wandelroute van Duitsland. Al lopend ontdek je dat de Harz tot een van de mooiste natuurgebieden van Duits-land behoort.Meer weten? www.hsb-wr.de, www.harztourist.de

Harz / Schmalspurbahnen / Op stoom komen 3

Beierse Woud / Falkenstein / Ondoordringbare oerbossen 2

STATION REGEN, ZWIESEL, GRAFENAU(BAYERN)

STATION NORDHAUSEN, WERNIGERODE OF QUEDLINBURG

Waar Het Beierse woud ligt in de deelstaat Beieren tegen de oostgrens met Tsjechië en ten noorden van de Donau tussen Regensburg en Passau.Doen omdat Wie denkt dat je alleen nog maar in Noorwegen, Canada of Alaska echte ongerepte natuur vindt heeft het mis. Het Beierse woud (Boheemse bos aan de overkant van de grens) is het grootste aaneengesloten ongerepte bos van Europa en werd in de jaren ‘70 gekroond tot het allereerste nationale park van Duitsland. Met zo’n 320 kilometer aan trails raak je hier niet snel uitgewandeld. Aanrader: de 145 kilometer lange Goldener Steig. Je kunt uiteraard ook delen van deze route lopen.

Tip Tijdens de winter is het Beierse woud een ideaal skigebied voor de beginnende skiër van-wege haar makkelijke glooiende hellingen. Meer weten? www.wandern-bayrischer-wald.de, www.nationalpark-bayerischer-wald.de

Winterberg / Bike Arena Sauerland / Fietsen tot je er bij neervalt 1

Waar Het Sauerland ligt in de driehoek tussen Köln, Frankfurt en Kassel. De hoogte van het gebied varieert van tussen de 200 meter tot ruim 800 meter in de omgeving van Winterberg.Doen omdat Duitsers snappen hoe je een briljant netwerk van fietsroutes uitzet. Zowel voor de recreatieve fietser, de tour- en racefietser als voor de die hard mountainbiker weten onze oosterbu-ren op bijna iedere glooiing in het Sauerland een mooie route uit te stippelen. Je hebt de keuze uit maar liefst 1700 kilometer.Tip Wil je je grenzen verleggen? In het bikepark van Winterberg (www.bikepark-winterberg.de) kun je zogenaamde downhill en freeride mountainbikes huren. Door de verschillende uitgezette parcoursen in het park, van makkelijk tot extreem moeilijk, is dit de ultieme speeltuin voor iedere mountainbiker. Dat je over redelijk wat mountainbike ervaring moet beschikken spreekt voor zich.Meer weten? www.bike-arena.de

STATION WINTERBERG (NORDRHEIN-WESTFALEN)

Waar De Harz - Duitslands noordelijkste middelgebergte (UNESCO Werelderfgoed) - is verdeeld over de bondsstaten Sachsen-Anhalt, Niedersachsen en Thüringen. Doen omdat Als je in een van de Schmalspur-bahnen van Harz stapt, is het alsof je terug in de tijd reist. De stoomtreinen nemen je mee naar de middeleeuwen; langs sprookjeskastelen en burchten. Er zijn drie trajecten: de Harzquerbahn (vanaf Nordhausen), Selketalbahn (vanaf Qued-linburg) en de Brockenbahn (vanaf Wernigerode naar de top van de 1142 meter hoge Brocken). Weer aangeland in de 21ste eeuw kom je er vanzelf achter dat de Harz vol ligt met wandel,

fiets, mountainbike- en klimroutes. Ook skiën en zelfs hondensleerijden behoren hier ’s winters tot de mogelijkheden. Tip Een aanrader is de 100 kilometer lange Harzer-Hexen-Stieg (www.hexenstieg.de), in 2008 verkozen tot de mooiste wandelroute van Duitsland. Al lopend ontdek je dat de Harz tot een van de mooiste natuurgebieden van Duits-land behoort.Meer weten? www.hsb-wr.de, www.harztourist.de

Harz / Schmalspurbahnen / Op stoom komen 3

Beierse Woud / Falkenstein / Ondoordringbare oerbossen 2

STATION REGEN, ZWIESEL, GRAFENAU(BAYERN)

STATION NORDHAUSEN, WERNIGERODE OF QUEDLINBURG

Waar Het Beierse woud ligt in de deelstaat Beieren tegen de oostgrens met Tsjechië en ten noorden van de Donau tussen Regensburg en Passau.Doen omdat Wie denkt dat je alleen nog maar in Noorwegen, Canada of Alaska echte ongerepte natuur vindt heeft het mis. Het Beierse woud (Boheemse bos aan de overkant van de grens) is het grootste aaneengesloten ongerepte bos van Europa en werd in de jaren ‘70 gekroond tot het allereerste nationale park van Duitsland. Met zo’n 320 kilometer aan trails raak je hier niet snel uitgewandeld. Aanrader: de 145 kilometer lange Goldener Steig. Je kunt uiteraard ook delen van deze route lopen.

Tip Tijdens de winter is het Beierse woud een ideaal skigebied voor de beginnende skiër van-wege haar makkelijke glooiende hellingen. Meer weten? www.wandern-bayrischer-wald.de, www.nationalpark-bayerischer-wald.de

Winterberg / Bike Arena Sauerland / Fietsen tot je er bij neervalt 1

Waar Het Sauerland ligt in de driehoek tussen Köln, Frankfurt en Kassel. De hoogte van het gebied varieert van tussen de 200 meter tot ruim 800 meter in de omgeving van Winterberg.Doen omdat Duitsers snappen hoe je een briljant netwerk van fietsroutes uitzet. Zowel voor de recreatieve fietser, de tour- en racefietser als voor de die hard mountainbiker weten onze oosterbu-ren op bijna iedere glooiing in het Sauerland een mooie route uit te stippelen. Je hebt de keuze uit maar liefst 1700 kilometer.Tip Wil je je grenzen verleggen? In het bikepark van Winterberg (www.bikepark-winterberg.de) kun je zogenaamde downhill en freeride mountainbikes huren. Door de verschillende uitgezette parcoursen in het park, van makkelijk tot extreem moeilijk, is dit de ultieme speeltuin voor iedere mountainbiker. Dat je over redelijk wat mountainbike ervaring moet beschikken spreekt voor zich.Meer weten? www.bike-arena.de

STATION WINTERBERG (NORDRHEIN-WESTFALEN)

FAST FACTS• Het Duitse treinnet bestaat uit 43.966 spoorkilometers. • Duitsland publiceert jaarlijks zo’n 95.000 nieuwe boeken en kent 350 dagbladen.• In het Zwisterse Wallis liggen 47 bergtoppen die hoger zijn dan 4000 meter.• Duitsland is ’s werelds op een na grootste exporteur.• Duitsland is koploper als het gaat om windenergie.

‘Go big or go home’ is een gevleugelde

uitspraak van iedereen die op zoek is naar

nét dat extra dat iets nóg bijzonderder,

nóg mooier of nóg spectaculairder maakt.

Die dingen waar je van overloopt, of het

nu van bewondering, angst of verbazing

is. Salt selecteerde zes plekken met een

WOW-factor. Gelukkig heb je de treinreis

om ervan bij te komen, je blog te updaten

of om vast je verhaal te bedenken waar-

mee je bij thuiskomst je vrienden denkt te

kunnen imponeren.

60 H HITLERS THEEHUIS SCHWARZWALD NEUSCHWANSTEIN 62 H ZUGSPITZE GASOMETER JUNGFRAUJOCH

EXTREMEN

PLEKKEN MET EEN WOW-FACTOR

FAST FACTS• Het Duitse treinnet bestaat uit 43.966 spoorkilometers. • Duitsland publiceert jaarlijks zo’n 95.000 nieuwe boeken en kent 350 dagbladen.• In het Zwisterse Wallis liggen 47 bergtoppen die hoger zijn dan 4000 meter.• Duitsland is ’s werelds op een na grootste exporteur.• Duitsland is koploper als het gaat om windenergie.

‘Go big or go home’ is een gevleugelde

uitspraak van iedereen die op zoek is naar

nét dat extra dat iets nóg bijzonderder,

nóg mooier of nóg spectaculairder maakt.

Die dingen waar je van overloopt, of het

nu van bewondering, angst of verbazing

is. Salt selecteerde zes plekken met een

WOW-factor. Gelukkig heb je de treinreis

om ervan bij te komen, je blog te updaten

of om vast je verhaal te bedenken waar-

mee je bij thuiskomst je vrienden denkt te

kunnen imponeren.

60 H HITLERS THEEHUIS SCHWARZWALD NEUSCHWANSTEIN 62 H ZUGSPITZE GASOMETER JUNGFRAUJOCH

EXTREMEN

PLEKKEN MET EEN WOW-FACTOR

Waar Het 141 jaar oude kasteel ligt boven het dorp Hohenschwangau in de Beierse streek Allgäu. Vanuit Füssen pak je de bus naar Hohen-schwangau.Doen omdat Als je slot Neuschwanstein voor het eerst ziet, dan geloof je je ogen niet. Het kasteel ziet er namelijk zo sprookjesachtig uit dat het bijna niet echt lijkt. Dit wordt nog eens versterkt door het idyllisch berglandschap dat het slot om-ringt. Het zal je dan ook niet verbazen dat Neus-chwanstein model stond voor de kastelen die Disney later in zijn pretparken heeft gebouwd. Aanrader is de 2 uur durende wandeling vanaf de Tegelberg naar het slot. www.tegelbergbahn.de

Tip Wil je de lange rijen voor de kassa omzeilen, bestel je kaartje gewoon van te voren online. Het mooiste uitzicht op het kasteel heb je overigens vanaf de Marienbrücke, op zo’n 10 minuten lopen van de hoofdingang.Meer weten? www.neuschwanstein.de

Hohenschwangau / Neuschwanstein / Disney kasteel 3

Schwarzwald / Grootste natuurpark / 200 meter afdalen 2

STATION SCHILTACH (BADEN-WÜRTTEMBERG)

STATION FÜSSEN (BAYERN) REISTIJD VANAF UTRECHT 8:29 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar Het Schwarzwald, oftewel het Zwarte Woud, ligt in het uiterste zuidwesten van Duitsland, langs de Rijn en de grens met Frankrijk. Reis vanaf Schiltach per bus naar Schramberg.Doen omdat Het Schwarzwald is niet alleen Duitslands grootste Naturpark, het is ook een walhalla voor outdoor- en natuurliefhebbers. Zo vind je in het zuidoosten van het Schwarzwald de Wutachslucht; een 30 kilometer lang ravijn die op sommige plekken wel 200 meter diep is. Je kunt dit spectaculaire ravijnengebied ontdekken door een van de talloze uitgezette wandelroutes te volgen. Plan je trip in het najaar; als de Indian Summer de uitgestrekte bossen een betoverend mooie kleur geeft.

Tip Als je toch in het Zwarte Woud bent, dan mag je de grootste koekoeksklok ter wereld niet missen. In Schonach ‘woont’ een koekoek van 4,5 meter die elk uur pünktlich uit zijn klok ter grootte van een huis komt (www.uhrenpark.de). Kitscherig, maar wel leuk. Meer weten? www.schwarzwald-tourismus.info

Koning Ludwig II van Beierenen gaf opdracht om het Slot Neuschwansteinte bouwen

Berchtesgaden / Hitlers theehuis / Eindeloze vergezichten 1

Waar Het Kehlsteinhaus, ook wel bekend als het Adelaarsnest, ligt op een hoogte van 1834 meter op de Kehlstein in de buurt van Berchtesgaden.Doen omdat Het Kehlsteinhaus, oorspronkelijk ontworpen als theehuis, was een verjaardagsca-deau voor Adolf Hitlers vijftigste verjaardag (1939). Ondanks dit bewogen verleden is het Adelaarsnest – Hitler kwam er slechts incidenteel omdat hij last had van hoogtevrees en niet goed tegen de ijle lucht kon – de moeite van het bezoeken waard. Het uitzicht vanaf de Kehlstein behoort tot de mooiste van Beieren en misschien zelfs wel van heel Duitsland. Kies een zonnige dag uit om het laatste stukje naar de top van de Kehlstein (1881 meter) te beklimmen. Bij helder weer kun je hier extreem ver, zo’n 200 kilometer, kijken. Tip Bezoek ook het nabij gelegen Dokumenta-tion Obersalzberg en leer alles over de rol die dit gebied speelde gedurende het Nazi-regime. Fascinerend zijn de ondergrondse gangenstelsels die zich onder de villa’s van voormalige Nazi-kopstukken bevinden. www.obersalzberg.deMeer weten? www.eagles-nest.de

STATION BERCHTESGADEN (BAYERN)

Waar Het 141 jaar oude kasteel ligt boven het dorp Hohenschwangau in de Beierse streek Allgäu. Vanuit Füssen pak je de bus naar Hohen-schwangau.Doen omdat Als je slot Neuschwanstein voor het eerst ziet, dan geloof je je ogen niet. Het kasteel ziet er namelijk zo sprookjesachtig uit dat het bijna niet echt lijkt. Dit wordt nog eens versterkt door het idyllisch berglandschap dat het slot om-ringt. Het zal je dan ook niet verbazen dat Neus-chwanstein model stond voor de kastelen die Disney later in zijn pretparken heeft gebouwd. Aanrader is de 2 uur durende wandeling vanaf de Tegelberg naar het slot. www.tegelbergbahn.de

Tip Wil je de lange rijen voor de kassa omzeilen, bestel je kaartje gewoon van te voren online. Het mooiste uitzicht op het kasteel heb je overigens vanaf de Marienbrücke, op zo’n 10 minuten lopen van de hoofdingang.Meer weten? www.neuschwanstein.de

Hohenschwangau / Neuschwanstein / Disney kasteel 3

Schwarzwald / Grootste natuurpark / 200 meter afdalen 2

STATION SCHILTACH (BADEN-WÜRTTEMBERG)

STATION FÜSSEN (BAYERN) REISTIJD VANAF UTRECHT 8:29 UURENKELE REIS VANAF € 39,-

Waar Het Schwarzwald, oftewel het Zwarte Woud, ligt in het uiterste zuidwesten van Duitsland, langs de Rijn en de grens met Frankrijk. Reis vanaf Schiltach per bus naar Schramberg.Doen omdat Het Schwarzwald is niet alleen Duitslands grootste Naturpark, het is ook een walhalla voor outdoor- en natuurliefhebbers. Zo vind je in het zuidoosten van het Schwarzwald de Wutachslucht; een 30 kilometer lang ravijn die op sommige plekken wel 200 meter diep is. Je kunt dit spectaculaire ravijnengebied ontdekken door een van de talloze uitgezette wandelroutes te volgen. Plan je trip in het najaar; als de Indian Summer de uitgestrekte bossen een betoverend mooie kleur geeft.

Tip Als je toch in het Zwarte Woud bent, dan mag je de grootste koekoeksklok ter wereld niet missen. In Schonach ‘woont’ een koekoek van 4,5 meter die elk uur pünktlich uit zijn klok ter grootte van een huis komt (www.uhrenpark.de). Kitscherig, maar wel leuk. Meer weten? www.schwarzwald-tourismus.info

Koning Ludwig II van Beierenen gaf opdracht om het Slot Neuschwansteinte bouwen

Berchtesgaden / Hitlers theehuis / Eindeloze vergezichten 1

Waar Het Kehlsteinhaus, ook wel bekend als het Adelaarsnest, ligt op een hoogte van 1834 meter op de Kehlstein in de buurt van Berchtesgaden.Doen omdat Het Kehlsteinhaus, oorspronkelijk ontworpen als theehuis, was een verjaardagsca-deau voor Adolf Hitlers vijftigste verjaardag (1939). Ondanks dit bewogen verleden is het Adelaarsnest – Hitler kwam er slechts incidenteel omdat hij last had van hoogtevrees en niet goed tegen de ijle lucht kon – de moeite van het bezoeken waard. Het uitzicht vanaf de Kehlstein behoort tot de mooiste van Beieren en misschien zelfs wel van heel Duitsland. Kies een zonnige dag uit om het laatste stukje naar de top van de Kehlstein (1881 meter) te beklimmen. Bij helder weer kun je hier extreem ver, zo’n 200 kilometer, kijken. Tip Bezoek ook het nabij gelegen Dokumenta-tion Obersalzberg en leer alles over de rol die dit gebied speelde gedurende het Nazi-regime. Fascinerend zijn de ondergrondse gangenstelsels die zich onder de villa’s van voormalige Nazi-kopstukken bevinden. www.obersalzberg.deMeer weten? www.eagles-nest.de

STATION BERCHTESGADEN (BAYERN)

Waar De Jungfraujoch ligt midden in Zwitser-land, in de Berner Alpen, op de grens van de kantons Bern en Wallis.Doen omdat Als liefhebber van treinen mag het hoogst gelegen treinstation van Europa uiteraard niet op je must do lijstje ontbreken. De 9 kilometer lange tandradspoorbaan brengt je vanaf de Kleine Scheidegg via een 7 kilometer lange tunnel in de noordwand van de Eiger naar het 3454 meter hoge station. Als de trein je boven op de berg aflevert, benemen zowel de ijle lucht als het uitzicht op de Aletschgletsjer en de omliggende bergreuzen je gegarandeerd de adem. Heb je toch nog energie over, een rit met

sledehonden of de klim naar de Mönchsjochhut zorgen er gegarandeerd voor dat je alsnog naar adem zult snakken.Tip Verblijf een nacht in de Mönchsjochhut (op 60 minuten lopen van het station) en geniet de volgende morgen van een onvergetelijke zonsop-gang op 3650 meter. Kijk ook op www.moenchsjoch.ch.Meer weten? www.jungfraubahn.ch

Jungfraujoch / Hoogste treinstation Europa / Naar adem happen 2

Oberhausen / Gasometer / Duiken in gastank 1

STATION OBERHAUSEN (NORDRHEIN-WESTFALEN)

STATION JUNGFRAUJOCH (ZWITSERLAND)

Waar De Gasometer ligt net over de grens bij het welbekende Oberhausen.Doen omdat Dit industriële monument was vroe-ger de grootste gasopslag van Europa en een van de grootste van de wereld. Gelukkig bleef de 118 meter hoge Gasometer – de Utrechste Domtoren past er in zijn geheel in - uit handen van slopers en worden tegenwoordig allerlei tentoonstel-lingen, waaronder huidige ‘Sternstunden’, en evenementen in het kolossale ronde gebouw (met een diameter van 61 meter) gehouden. Het interieur van de Gasometer is ronduit specta-culair te noemen. Het daglicht dat via de ramen in het dak naar binnen komt, spat op de zwarte

wanden uiteen. Ook bijzonder is de akoestiek die ieder geluid met een zeven- tot achtvoudige echo weerkaatst.Tip Wat je niet mag missen, is het 118 meter hoge panoramaplatform dat je kunt bereiken via de glazen lift. Meer weten? www.gasometer.de

Garmisch / Zugspitse / Hike naar het dak van Duitsland 3

STATION GARMISCH PARTENKIRCHEN(BAYERN)

Waar De Zugspitze, Duitslands hoogste berg, torent met zijn 2962 meter hoog boven het beroemde plaatsje Garmisch Partenkirchen uit en ligt op de grens tussen Oostenrijk en Duitsland.Doen omdat Uiteraard kun je met een van de acht kabelbanen de Zugspitze (Duits voor ‘kop van een trein’) bereiken. Uitdagender is het om op eigen kracht het dak van Duitsland te beklimmen. Een mogelijkheid is om de zogenaamde Normalweg vanaf Garmisch via het Reintal naar de Zugspitze te volgen. Hoewel je voor deze 21,5 kilometer lange hike geen ervaren bergbeklimmer hoeft te zijn, is een goede conditie wel een absolute vereiste. Je moet namelijk 2508 hoogtemeters

overbruggen. Hiervoor heb je ongeveer 10 uur nodig. Onderweg word je door Moeder Natuur getrakteerd op steile rotswanden, woeste bergri-vieren en eindeloze vergezichten.Tip Is 10 uur lopen net iets teveel van het goede, overnacht dan halverwege in de Reintalanger-hütte op 1366 meter hoogte. Kijk op www.alpenverein-muenchen-oberland.de.Meer weten? www.zugspitze.de

Waar De Jungfraujoch ligt midden in Zwitser-land, in de Berner Alpen, op de grens van de kantons Bern en Wallis.Doen omdat Als liefhebber van treinen mag het hoogst gelegen treinstation van Europa uiteraard niet op je must do lijstje ontbreken. De 9 kilometer lange tandradspoorbaan brengt je vanaf de Kleine Scheidegg via een 7 kilometer lange tunnel in de noordwand van de Eiger naar het 3454 meter hoge station. Als de trein je boven op de berg aflevert, benemen zowel de ijle lucht als het uitzicht op de Aletschgletsjer en de omliggende bergreuzen je gegarandeerd de adem. Heb je toch nog energie over, een rit met

sledehonden of de klim naar de Mönchsjochhut zorgen er gegarandeerd voor dat je alsnog naar adem zult snakken.Tip Verblijf een nacht in de Mönchsjochhut (op 60 minuten lopen van het station) en geniet de volgende morgen van een onvergetelijke zonsop-gang op 3650 meter. Kijk ook op www.moenchsjoch.ch.Meer weten? www.jungfraubahn.ch

Jungfraujoch / Hoogste treinstation Europa / Naar adem happen 2

Oberhausen / Gasometer / Duiken in gastank 1

STATION OBERHAUSEN (NORDRHEIN-WESTFALEN)

STATION JUNGFRAUJOCH (ZWITSERLAND)

Waar De Gasometer ligt net over de grens bij het welbekende Oberhausen.Doen omdat Dit industriële monument was vroe-ger de grootste gasopslag van Europa en een van de grootste van de wereld. Gelukkig bleef de 118 meter hoge Gasometer – de Utrechste Domtoren past er in zijn geheel in - uit handen van slopers en worden tegenwoordig allerlei tentoonstel-lingen, waaronder huidige ‘Sternstunden’, en evenementen in het kolossale ronde gebouw (met een diameter van 61 meter) gehouden. Het interieur van de Gasometer is ronduit specta-culair te noemen. Het daglicht dat via de ramen in het dak naar binnen komt, spat op de zwarte

wanden uiteen. Ook bijzonder is de akoestiek die ieder geluid met een zeven- tot achtvoudige echo weerkaatst.Tip Wat je niet mag missen, is het 118 meter hoge panoramaplatform dat je kunt bereiken via de glazen lift. Meer weten? www.gasometer.de

Garmisch / Zugspitse / Hike naar het dak van Duitsland 3

STATION GARMISCH PARTENKIRCHEN(BAYERN)

Waar De Zugspitze, Duitslands hoogste berg, torent met zijn 2962 meter hoog boven het beroemde plaatsje Garmisch Partenkirchen uit en ligt op de grens tussen Oostenrijk en Duitsland.Doen omdat Uiteraard kun je met een van de acht kabelbanen de Zugspitze (Duits voor ‘kop van een trein’) bereiken. Uitdagender is het om op eigen kracht het dak van Duitsland te beklimmen. Een mogelijkheid is om de zogenaamde Normalweg vanaf Garmisch via het Reintal naar de Zugspitze te volgen. Hoewel je voor deze 21,5 kilometer lange hike geen ervaren bergbeklimmer hoeft te zijn, is een goede conditie wel een absolute vereiste. Je moet namelijk 2508 hoogtemeters

overbruggen. Hiervoor heb je ongeveer 10 uur nodig. Onderweg word je door Moeder Natuur getrakteerd op steile rotswanden, woeste bergri-vieren en eindeloze vergezichten.Tip Is 10 uur lopen net iets teveel van het goede, overnacht dan halverwege in de Reintalanger-hütte op 1366 meter hoogte. Kijk op www.alpenverein-muenchen-oberland.de.Meer weten? www.zugspitze.de

1. Relaxfauteuil of zitplaats Comfortabele, naar achter verstelbare relaxfauteuil met eigen leeslampje. Of zitplaats in compartiment. Toiletten en wasruimtes bevinden zich op de gang.Enkele reis vanaf € 29,-

2. CouchetterijtuigKiezen uit een 6- of 4-persoonscompartiment. Het 6-persoons couchetterijtuig heeft com-partimenten met comfortabele banken die om te toveren zijn in ligbanken. Het 4-per-soons compartiment is uitgerust met stoelen, die zijn om te bouwen tot bedden. Toiletten en wasruimtes zijn aanwezig op de gang. Enkele reis vanaf € 49,-

3. SlaaprijtuigIn het slaaprijtuig bevinden zich 1-, 2- , 3- en 4-persoonscompartimenten. Elk comparti-ment beschikt over een eigen wasgelegen-heid. Toiletten en wasruimtes zijn aanwezig op de gang. Top of the bill zijn de comparti-menten Deluxe Single en Double die zelfs over een eigen douche en wc beschikken. Daarnaast heb je ook nog een eigen zitgele-genheid. De crew maakt het compartiment gereed voor de nacht. ‘s Morgens wordt het ontbijt in je rijdende hotelkamer geserveerd. Enkele reis vanaf € 69,-

BIJ CITY NIGHT LINE KUN JE KIEZEN UIT 3 COMFORTCATEGORIEËN

Loungen Nog geen zin om te gaan slapen? In het lounge-rijtuig zijn tot 02.00 uur ´s nachts drankjes, snacks en lichte maaltijden ver-krijgbaar. Roomservice is uiteraard mogelijk.

Meer info: www.citynightline.nlwww.treinreiswinkel.nl

Avontuurlijk, maar toch een beetje luxe;

zo kun je het reizen met de nachttrein

City Night Line het best omschrijven.

Terwijl de machinist op volle toeren

over het spoor raast, trek jij de deur van

je hotelkamertje lekker dicht om de vol-

gende ochtend heerlijk uitgerust wakker

te worden. Geen files, geen overvolle

wegrestaurants en geen stress onder-

weg! Do we need to say more?

CITY NIGHT LINEHOTELKAMER OP WIELEN

1. Relaxfauteuil of zitplaats Comfortabele, naar achter verstelbare relaxfauteuil met eigen leeslampje. Of zitplaats in compartiment. Toiletten en wasruimtes bevinden zich op de gang.Enkele reis vanaf € 29,-

2. CouchetterijtuigKiezen uit een 6- of 4-persoonscompartiment. Het 6-persoons couchetterijtuig heeft com-partimenten met comfortabele banken die om te toveren zijn in ligbanken. Het 4-per-soons compartiment is uitgerust met stoelen, die zijn om te bouwen tot bedden. Toiletten en wasruimtes zijn aanwezig op de gang. Enkele reis vanaf € 49,-

3. SlaaprijtuigIn het slaaprijtuig bevinden zich 1-, 2- , 3- en 4-persoonscompartimenten. Elk comparti-ment beschikt over een eigen wasgelegen-heid. Toiletten en wasruimtes zijn aanwezig op de gang. Top of the bill zijn de comparti-menten Deluxe Single en Double die zelfs over een eigen douche en wc beschikken. Daarnaast heb je ook nog een eigen zitgele-genheid. De crew maakt het compartiment gereed voor de nacht. ‘s Morgens wordt het ontbijt in je rijdende hotelkamer geserveerd. Enkele reis vanaf € 69,-

BIJ CITY NIGHT LINE KUN JE KIEZEN UIT 3 COMFORTCATEGORIEËN

Loungen Nog geen zin om te gaan slapen? In het lounge-rijtuig zijn tot 02.00 uur ´s nachts drankjes, snacks en lichte maaltijden ver-krijgbaar. Roomservice is uiteraard mogelijk.

Meer info: www.citynightline.nlwww.treinreiswinkel.nl

Avontuurlijk, maar toch een beetje luxe;

zo kun je het reizen met de nachttrein

City Night Line het best omschrijven.

Terwijl de machinist op volle toeren

over het spoor raast, trek jij de deur van

je hotelkamertje lekker dicht om de vol-

gende ochtend heerlijk uitgerust wakker

te worden. Geen files, geen overvolle

wegrestaurants en geen stress onder-

weg! Do we need to say more?

CITY NIGHT LINEHOTELKAMER OP WIELEN

DresdenDresden is de stad van de architectonische schoonheid met de beroemde (herbouwde) Frauenkirche als het boegbeeld dat al eeu-wenlang het stadsbeeld bepaald. Maar ook de Dresdner Zwinger, het mooiste barokke gebouw van de stad, en de Semperoper, een van de bekendste operahuizen ter wereld, maken van deze stad een ‘must go’.

KopenhagenDé stad die iedereen sinds de Klimaat-top in 2009 feilloos weet te vinden. Maar gelukkig heeft de hoofdstad van Dene-marken meer te bieden dan alleen een beroemde naam. Kopenhagen barst van de musea, kerken en paleizen. De stad is omringd door water en je vindt er een van de langste winkelstraten ter wereld.

PraagDe hoofdstad en tevens grootste stad van Tsjechië wordt beschouwd als een van de mooiste steden van Europa. Praag is de stad van de Bohemen, de levenskunstenaars die van eten, drinken, muziek op straat en mensen houden. Dwalend door de oude binnenstad begrijp je waarom Praag op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat.

ZürichDe grootste stad van Zwitserland met een verrassend avontuurlijk karakter. De stad is verder een ideale uitvalsbasis om de Alpen in te trekken.

Meer info: www.citynightline.nl,www.treinreiswinkel.nl

CITY NIGHT LINE

MünchenStad van de biertuinen (die wereldwijd wor-den gekopieerd), Marienplatz, de beroemde Frauenkirche met zijn twee hoge (99 meter) torens en de chique Maximilianstrasse, de PC Hooftstraat van München. Het Oktoberfest heeft de stad eeuwige roem bezorgd. Mün-chen is daarnaast dé ideale toegangspoort tot de Alpen.

BESTEMMINGEN

Reizen terwijl je slaapt en wakker wor-

den in hartje centrum. Dat kan in de City

Night Line naar verschillende bestem-

mingen in Duitsland, Denemarken,

Tsjechië, Oostenrijk en Zwitserland.

Noordzee Oostzee

Duitsland

Tsjechië

Oostenrijk

Slowakije

Hongarije

Kroatië

Bosnië-Herzegovina

Slowenië

Italië

Zwitser-land

België

Frankrijk

Nederland

Dene-marken

Zweden

GreifswaldZüssow

Høje TaastrupRingsted

Berlijn

Kolding

PadborgFlensburg

Hannover

Göttingen

Hildes-heim

Neumünster

Hamburg

Frankfurt (M)

Halle/SaaleErfurt Naumburg/

Dresden

Bad Schandau

DecinUsti n. L.

Keulen

DüsseldorfDortmund

Odense

Kopenhagen(København H)

Oberhausen

Emmerik

Arnhem

Utrecht

Brussel

Amsterdam

MannheimHeidelberg

Saarbrücken

Karlsruhe

Praag (Praha)

Zürich

Frutigen

KanderstegGoppensteinSpiez

Freiburg

OffenburgBaden-Baden

Duisburg

Koblenz

Weimar

Magdeburg

LeipzigRiesa

Stuttgart

Göppingen Geislingen

Plochingen

Augsburg

Innsbruck

KufsteinWörglJen-

München

Wuppertal

BielefeldHamm Lutherstadt

Wittenberg

Würzburg

Neurenberg

Ingolstadt

Parijs (Paris Est)

Verona

(Verona Porta Nuova)

Rosenheim

Chiusi-Chianciano Terme

Bologna(Bologna Centrale)

Rome(Roma Termini)

Florence (Firenze SMN)

Vicenza

Padua(Padova)

Venetië(Venezia S. Lucia)

Orvieto

Warschau

Boedapest

Bratislava

London

BinzBergen auf Rügen

DresdenDresden is de stad van de architectonische schoonheid met de beroemde (herbouwde) Frauenkirche als het boegbeeld dat al eeu-wenlang het stadsbeeld bepaald. Maar ook de Dresdner Zwinger, het mooiste barokke gebouw van de stad, en de Semperoper, een van de bekendste operahuizen ter wereld, maken van deze stad een ‘must go’.

KopenhagenDé stad die iedereen sinds de Klimaat-top in 2009 feilloos weet te vinden. Maar gelukkig heeft de hoofdstad van Dene-marken meer te bieden dan alleen een beroemde naam. Kopenhagen barst van de musea, kerken en paleizen. De stad is omringd door water en je vindt er een van de langste winkelstraten ter wereld.

PraagDe hoofdstad en tevens grootste stad van Tsjechië wordt beschouwd als een van de mooiste steden van Europa. Praag is de stad van de Bohemen, de levenskunstenaars die van eten, drinken, muziek op straat en mensen houden. Dwalend door de oude binnenstad begrijp je waarom Praag op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat.

ZürichDe grootste stad van Zwitserland met een verrassend avontuurlijk karakter. De stad is verder een ideale uitvalsbasis om de Alpen in te trekken.

Meer info: www.citynightline.nl,www.treinreiswinkel.nl

CITY NIGHT LINE

MünchenStad van de biertuinen (die wereldwijd wor-den gekopieerd), Marienplatz, de beroemde Frauenkirche met zijn twee hoge (99 meter) torens en de chique Maximilianstrasse, de PC Hooftstraat van München. Het Oktoberfest heeft de stad eeuwige roem bezorgd. Mün-chen is daarnaast dé ideale toegangspoort tot de Alpen.

BESTEMMINGEN

Reizen terwijl je slaapt en wakker wor-

den in hartje centrum. Dat kan in de City

Night Line naar verschillende bestem-

mingen in Duitsland, Denemarken,

Tsjechië, Oostenrijk en Zwitserland.

Noordzee Oostzee

Duitsland

Tsjechië

Oostenrijk

Slowakije

Hongarije

Kroatië

Bosnië-Herzegovina

Slowenië

Italië

Zwitser-land

België

Frankrijk

Nederland

Dene-marken

Zweden

GreifswaldZüssow

Høje TaastrupRingsted

Berlijn

Kolding

PadborgFlensburg

Hannover

Göttingen

Hildes-heim

Neumünster

Hamburg

Frankfurt (M)

Halle/SaaleErfurt Naumburg/

Dresden

Bad Schandau

DecinUsti n. L.

Keulen

DüsseldorfDortmund

Odense

Kopenhagen(København H)

Oberhausen

Emmerik

Arnhem

Utrecht

Brussel

Amsterdam

MannheimHeidelberg

Saarbrücken

Karlsruhe

Praag (Praha)

Zürich

Frutigen

KanderstegGoppensteinSpiez

Freiburg

OffenburgBaden-Baden

Duisburg

Koblenz

Weimar

Magdeburg

LeipzigRiesa

Stuttgart

Göppingen Geislingen

Plochingen

Augsburg

Innsbruck

KufsteinWörglJen-

München

Wuppertal

BielefeldHamm Lutherstadt

Wittenberg

Würzburg

Neurenberg

Ingolstadt

Parijs (Paris Est)

Verona

(Verona Porta Nuova)

Rosenheim

Chiusi-Chianciano Terme

Bologna(Bologna Centrale)

Rome(Roma Termini)

Florence (Firenze SMN)

Vicenza

Padua(Padova)

Venetië(Venezia S. Lucia)

Orvieto

Warschau

Boedapest

Bratislava

London

BinzBergen auf Rügen

REISSOM P.P.

STOOMTREINEN IN DE HARZ

ReisprogrammaDag 1: Per IC via Hannover naar Werning-erode/Harz. Van hieruit per stoomtrein naar Drei Annen Hohne. Dag 2: Met de nostalgische Brockenbahn naar het hoogste punt van de Harz, in de middag bezoek aan Werningerode, pittoresk stadje met veel vakwerkhuizen.Dag 3: Per Harzquerbahn naar Nordhausen, terug via Eisfelder Talmühle.

Dag 4: Terugreis of verlenging (56 euro p.p. p.n.)

Inbegrepen• Retourticket + zitplaatsreserveringen vanaf elk station in NL naar Drei Annen Hohne• 3 overnachtingen in 2pk met do/wc op basis van halfpension• Treinpas voor onbeperkt treinen met de smalspoortreinen voor 5 dagen.

Boekingen en informatie: www.treinreiswinkel.nl | Tel: 071 513 7008 Singel 393 Amsterdam | Breestraat 57 Leiden

Reis per Intercity comfortabel naar de dynamische Duitse hoofdstad (reistijd vanaf Utrecht ongeveer 6 uur). Verblijf in hotel Savoy***: centraal bij de Kurfürsten-damm. Voormalig herenhuis, kleurrijke ontbijtruimte, ruime kamers. Treinstation Zoologischer Garten op ca. 400 meter. Alle kamers met do/ wc. Rustige straat, bijna alle kamers aan de achterkant.

3 dagen, 2 nachten incl. treinreis vanaf € 176,- p.p. DYNAMISCH EN TRENDY BERLIJN

€ 345,- (2e klas), € 396,- (1e klas)

AANBIEDINGEN

Reisprogamma Dag 1: Reis comfortabel met de hogesnelheidstrein ICE via Basel naar BergünDag 1 - 5: Verblijf 4 nachten in een gezellig hotel met zonneterras, op 200 meter van het station. Excursie met de Bernina Express. Drie dagen onbeperkt rondreizen met openbaar vervoer (trein, bus) door het hele kanton Graubünden. Dag 5: Terugreis naar Nederland met de ICE

SPECIALE SALT AANBIEDING: GRAUBÜNDEN & BERNINA EXPRESS

REISSOM P.P. € 495,- (2e klas), € 645,-(1e klas)

Ontvang € 25,- korting per boeking door het noemen van de actiecode: SALT TRAINGUIDE GRAUBÜNDEN

REISSOM P.P.

STOOMTREINEN IN DE HARZ

ReisprogrammaDag 1: Per IC via Hannover naar Werning-erode/Harz. Van hieruit per stoomtrein naar Drei Annen Hohne. Dag 2: Met de nostalgische Brockenbahn naar het hoogste punt van de Harz, in de middag bezoek aan Werningerode, pittoresk stadje met veel vakwerkhuizen.Dag 3: Per Harzquerbahn naar Nordhausen, terug via Eisfelder Talmühle.

Dag 4: Terugreis of verlenging (56 euro p.p. p.n.)

Inbegrepen• Retourticket + zitplaatsreserveringen vanaf elk station in NL naar Drei Annen Hohne• 3 overnachtingen in 2pk met do/wc op basis van halfpension• Treinpas voor onbeperkt treinen met de smalspoortreinen voor 5 dagen.

Reis per Intercity comfortabel naar de dynamische Duitse hoofdstad (reistijd vanaf Utrecht ongeveer 6 uur). Verblijf in hotel Savoy***: centraal bij de Kurfürsten-damm. Voormalig herenhuis, kleurrijke ontbijtruimte, ruime kamers. Treinstation Zoologischer Garten op ca. 400 meter. Alle kamers met do/ wc. Rustige straat, bijna alle kamers aan de achterkant.

3 dagen, 2 nachten incl. treinreis vanaf € 176,- p.p. DYNAMISCH EN TRENDY BERLIJN

€ 345,- (2e klas), € 396,- (1e klas)

AANBIEDINGEN

Reisprogamma Dag 1: Reis comfortabel met de hogesnelheidstrein ICE via Basel naar BergünDag 1 - 5: Verblijf 4 nachten in een gezellig hotel met zonneterras, op 200 meter van het station. Excursie met de Bernina Express. Drie dagen onbeperkt rondreizen met openbaar vervoer (trein, bus) door het hele kanton Graubünden. Dag 5: Terugreis naar Nederland met de ICE

SPECIALE SALT AANBIEDING: GRAUBÜNDEN & BERNINA EXPRESS

REISSOM P.P. € 495,- (2e klas), € 645,-(1e klas)

Ontvang € 25,- korting per boeking door het noemen van de actiecode: SALT TRAINGUIDE GRAUBÜNDEN

RUHR – CULTURELE HOOFDSTAD 2010

• Ontdek het verrassende Ruhrgebied• Culturele hoofdstad van Europa met diverse evenementen en bezienswaardigheden• Sfeervol hotel in het gebouw van een voormalige steenkolenmijn • Per fiets over de oude spoorbaan naar UNESCO Werelderfgoed Zollverein

Rondom hotel Alte Lohnhalle in Essen valt de spannende geschiedenis van de industriecul-tuur volop te ontdekken. Voormalige kolenmijnen, fietsen over oude spoorbanen, bezichti-gingen van de Krupp Villa of de in 2010 geopende nieuwbouw van kunstmuseum Folkwang. Maak een boot- of fietstocht door het schilderachtige Ruhrdal. Na 135 jaar winning van steenkool is Zollverein als industrieel erfgoed bewaard gebleven. Neem deel aan de rond-leiding Kumpel und Kohle. Met de inbegrepen OV-kaart is het hele Ruhrgebied te bezoeken, inclusief Wuppertaler Schwebebahn.

Inbegrepen• Retour vanaf elk station in NL naar Essen (via Venlo); (route via Emmerich per hogesnelheidstrein ICE e 29,- (2e klas) / e 49,- (1e klas) toeslag.)• 1 overnachting o.b.v. logies / ontbijt in hotel Alte Lohnhalle• Fietshuur op dag 1• VRR-kaart voor OV in gehele Ruhrgebied (2 dagen)

REISSOM P.P.

€ 95,- (2e klas)

€ 115,-(1e klas)

AANBIEDINGENRONDREIS THÜRINGEN

• Dichtbij en toch vaak onbekend• Makkelijk te bereiken met 1 overstap per ICE• Schatkamer Thüringen met rijke historie• 16.000 kilometer uitgezette wandelroutes• Prachtige spoorlijntjes door het Thüringerwoud

ReisprogammaDag 1: Per ICE via Frankfurt naar Weimar. Dag 2: Weimar verkennen, met o.a. Goethes woonhuis, zomerresidenties Belvedère en Tiefurt, de speciale Bauhaustentoonstellingen. Dag 3: Rit met de Oberweissbacher Bergbahn, het steilste bergspoor ter wereld met normale spoorbreedte, of bezoek aan historische Erfurt. Dag 4: Bezoek aan Eisenach met Wartburg en Luthermuseum, of wandeling over een traject van de Rennsteig.Dag 5: In de middag terugreis per ICE naar Nederland.

Inbegrepen• Retourticket + zitplaatsreserveringen vanaf elk station NL – Weimar• 4 hotelovernachtingen in 2 pk met do/wc incl. ontbijtbuffet• ThüringenCard met 3 dgn gratis entree tot 200 musea en 1 dag openbaar vervoer• Marco Polo gids Thüringen

REISSOM P.P.

€ 325,- (2e klas), € 405,- (1e klas)(van 1/5 t/m 30/6 en 1/9 t/m 31/10 40 euro toeslag)Vertrek dagelijks mogelijk.

RUHR – CULTURELE HOOFDSTAD 2010

• Ontdek het verrassende Ruhrgebied• Culturele hoofdstad van Europa met diverse evenementen en bezienswaardigheden• Sfeervol hotel in het gebouw van een voormalige steenkolenmijn • Per fiets over de oude spoorbaan naar UNESCO Werelderfgoed Zollverein

Rondom hotel Alte Lohnhalle in Essen valt de spannende geschiedenis van de industriecul-tuur volop te ontdekken. Voormalige kolenmijnen, fietsen over oude spoorbanen, bezichti-gingen van de Krupp Villa of de in 2010 geopende nieuwbouw van kunstmuseum Folkwang. Maak een boot- of fietstocht door het schilderachtige Ruhrdal. Na 135 jaar winning van steenkool is Zollverein als industrieel erfgoed bewaard gebleven. Neem deel aan de rond-leiding Kumpel und Kohle. Met de inbegrepen OV-kaart is het hele Ruhrgebied te bezoeken, inclusief Wuppertaler Schwebebahn.

Inbegrepen• Retour vanaf elk station in NL naar Essen (via Venlo); (route via Emmerich per hogesnelheidstrein ICE e 29,- (2e klas) / e 49,- (1e klas) toeslag.)• 1 overnachting o.b.v. logies / ontbijt in hotel Alte Lohnhalle• Fietshuur op dag 1• VRR-kaart voor OV in gehele Ruhrgebied (2 dagen)

REISSOM P.P.

€ 95,- (2e klas)

€ 115,-(1e klas)

AANBIEDINGENRONDREIS THÜRINGEN

• Dichtbij en toch vaak onbekend• Makkelijk te bereiken met 1 overstap per ICE• Schatkamer Thüringen met rijke historie• 16.000 kilometer uitgezette wandelroutes• Prachtige spoorlijntjes door het Thüringerwoud

ReisprogammaDag 1: Per ICE via Frankfurt naar Weimar. Dag 2: Weimar verkennen, met o.a. Goethes woonhuis, zomerresidenties Belvedère en Tiefurt, de speciale Bauhaustentoonstellingen. Dag 3: Rit met de Oberweissbacher Bergbahn, het steilste bergspoor ter wereld met normale spoorbreedte, of bezoek aan historische Erfurt. Dag 4: Bezoek aan Eisenach met Wartburg en Luthermuseum, of wandeling over een traject van de Rennsteig.Dag 5: In de middag terugreis per ICE naar Nederland.

Inbegrepen• Retourticket + zitplaatsreserveringen vanaf elk station NL – Weimar• 4 hotelovernachtingen in 2 pk met do/wc incl. ontbijtbuffet• ThüringenCard met 3 dgn gratis entree tot 200 musea en 1 dag openbaar vervoer• Marco Polo gids Thüringen

REISSOM P.P.

€ 325,- (2e klas), € 405,- (1e klas)(van 1/5 t/m 30/6 en 1/9 t/m 31/10 40 euro toeslag)Vertrek dagelijks mogelijk.

1. LänderticketIdeaal voor wandelaars en fietsers.

Met de zogenaamde Länder-Tickets reis je met maximaal 5 personen voordelig een hele dag met alle regionale treinen en het openbaar vervoer door één bepaald Bundesland. Ideaal voor bijvoorbeeld wandelaars of fietsers die op deze wijze heel voordelig van station naar station kunnen trekken. De Länder-Tickets zijn een hele zaterdag of zondag geldig of op doordeweekse dagen ná 9.00 uur. De prijzen variëren per Bundesland:

SchönerTag Ticket Nordrhein-Westfalen 5 personen / € 35,-*

Niedersachsen-Ticket of Bayern-Ticket 5 personen / € 28,-*

Koop je je ticket aan de balie van de DB-Reisezentra in Duitsland zelf, dan wordt er € 2,- extra gerekend. De tickets zijn ook ver-krijgbaar in een variant voor één persoon.

2. Schönes-Wochenende-ticketKris kras door heel Duitsland voor nog geen € 8,- per persoon.

Het Schönes-Wochenende-Ticket is een hele zaterdag of zondag geldig in alle regionale treinen van Deutsche Bahn en eveneens in het openbaar vervoer van vrijwel alle Duitse steden.

Prijs: € 37,- euro* voor maximaal 5 personen die op één ticket kunnen reizen.

* Reis je dus met z’n 5-en, dan betaal je dus nog geen € 8,- per persoon.

3. Europa-Spezial ticketHeel Duitsland vanaf € 39,-

Feesten in Berlijn, chillen in München of shoppen in Hamburg? Met de voordelige Europa-Spezial tarieven kun je vanaf elk station in Nederland elke bestemming in Duitsland bereiken voor slechts € 39,- (2e klas) of € 69,- (1e klas). Tickets naar dichtbij-bestemmingen zoals Keulen en Düsseldorf zijn er zelfs al vanaf € 19,-. Houders van een BahnCard 25 (€ 57,-) krijgen bovendien nog eens 25% korting op deze Europa-Spezial tarieven.

Europa-Spezial tickets en de Bahncard 25 zijn verkrijgbaar tot 3 dagen voor vertrek bij alle DB-verkooppunten (in Nederland is dat de Treinreiswinkel) en op www.bahn.com/nl.

4. Interrail ticketKriskras door Europa

Wil je een paar dagen of zelfs een aantal weken rondreizen door Europa? Met een InterRail ticket op zak is het een kwestie van rugzak op en gaan. Je kunt kiezen uit de Inter-Rail Global Pass voor 30 landen in Europa, of de InterRail One Country Pas. De InterRail Global Pass is al verkrijgbaar vanaf € 249,- (5 dagen, 2e klas) of € 599,- (1 maand, 2e klas).

In Zwitserland reis je met de Swiss Pass of Swiss Flexi Pass onbeperkt met alle treinen, boten en ov in heel Zwitserland (mogelijk vanaf 3 dagen voor 249 CHF). Kijk op www.swisstravelsystem.ch

Soorten tickets

TREINREISTIPSGOOD TO KNOW

Er bestaan heel veel soorten treintickets en je wilt natuurlijk ook altijd de beste prijs.

Naast de reguliere tarieven (Normalpreis), zijn er diverse tarieven beschikbaar waarmee

je voordelig naar en binnen Duitsland en Europa kunt reizen. Onderstaande weetjes en

boekingstips helpen je bij het verkrijgen van de beste deals.

Hoe krijg ik het voordeligste tarief?• Vroeg boeken: dagtreinen zijn drie maanden voor reisdatum te boeken, nachttreinen vaak 6 maanden voor reisdatum.• Drukke reisdata vermijden: voordeeltarieven zijn op zaterdagen in schoolvakanties bijvoorbeeld vrijwel niet beschikbaar.• Tarieven (laten) vergelijken. Bel de Treinreiswinkel!• Reizen op doordeweekse dagen als dinsdag, woensdag en donderdag geeft meeste kans op voordeeltarieven.

Bord Bistro Op vrijwel alle Intercity en ICE treinen is er een Bord Bistro aanwezig met snacks en een kleine kaart. Ook koffie, thee, frisdrank, bier en wijn zijn hier verkrijgbaar. In het assorti-ment zijn steeds vaker biologische of fairtrade producten opgenomen. Ga lekker zitten en laat je bedienen door de steward(ess). Kijk voor de maandelijks wisselende menukaart op www.bahn.de/bordgastronomie.

Internetten in de treinIn steeds meer ICE’s, onder meer op de trajecten Frankfurt – Hamburg en Frankfurt – München, kun je de gehele reis draadloos inter-netten (€ 8,- per uur, of € 29,- voor 30 dagen). Bovendien is er in alle moderne ICE treinen bij elke stoel een stroompunt aangebracht. Tel daar de enorme beenruimte en een (klap)tafel bij op en je reisplek is een ideale werkplek.

Fiets meenemenBinnen Duitsland kun je op veel langeafstands-verbindingen (vrijwel alle IC/EC en CNL-treinen) je fiets meenemen. In de hogesnelheidstrein ICE is dit helaas niet mogelijk. Op alle regionale treinen kun je de fiets meene-men, in sommige regio’s zelfs kosteloos. Bel voor meer informatie met de Treinreiswinkel, telefoon 071 5137008 (voor België: bel het DB Bahn Ser-vicenummer: 070 654321, 15 cent per minuut).

Fietstickets Nederland - Duitsland kosten € 10,- per fiets per enkele reis. In langeafstandstreinen is het verplicht om fietsplaatsen te reserveren.