www.inbo.com

Social impact

CPO Geworteld Wonen, Rijswijk

Social impactIn september 2015 spraken de Verenigde Naties met elkaar een

aantal ‘sustainable development goals’1 af, concrete doelstellingen

gericht op het beëindigen van armoede, op het beschermen van de

aarde en op welvaart voor iedereen. Doelen die alleen haalbaar

zijn als iedereen daar een concrete bijdrage aan levert.

Wij voelen ons direct aangesproken door de elfde VN doelstelling:

‘make cities inclusive, safe, resilient and sustainable’, ofwel maak

steden inclusief, veilig, adaptief en duurzaam. Dit raakt immers

direct aan ons dagelijks werk: het maken van plekken waar mensen

op een prettige en gezonde manier met elkaar samenleven, waarbij

wij bij iedere keuze nadenken over de ‘social impact’ ervan.

Inbo ontwerpt in de volle breedte aan de samenleving van morgen

en creëert oplossingen voor nu en voor volgende generaties. Daarbij

laten wij ons graag inspireren door anderen. Crossovers met andere

disciplines brengen ons nieuwe inzichten en oplossingen.

Voorbeelden van hoe wij dit in praktijk brengen ordenden wij in

dit boekje langs acht doelstellingen, bedoeld om met elkaar het

gesprek aan te gaan over ambities, beleid, ontwerp, proces en

techniek. Laat je erdoor inspireren en vertel ons wat je ervan vindt,

zodat wij samen de volgende stap kunnen zetten.

1 http://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-development-goals/

Voor wie maak jijruimte?De opgaven waar wij voor staan worden sterk gekleurd door de

actualiteit. Jongeren hebben moeite een betaalbare woning in de stad

te vinden. Ouderen moeten in toenemende mate zelfredzaam zijn en

blijven. Luchtkwaliteit in steden wordt sterk bedreigd door fijnstof en

stikstofdioxide en biodiversiteit neemt hard af. Meer en meer zijn we

op zoek naar inspirerende ruimte om naast digitale contacten andere

mensen te ontmoeten, kennis te delen en samen te ondernemen.

Mensen willen invloed op de omgeving waarin zij dagelijks verblijven.

Zij zoeken naar een omgeving die bij hen past, die hen identiteit geeft,

waar ze veilig kunnen leven met mensen met wie zij zich verbonden

voelen. Wij geloven in de kracht van co-creatie. Door gebruikers mee

te nemen in het ontwerpen van hun gebouw en omgeving, creëer je

een bredere betrokkenheid en een groter gevoel van eigenaarschap.

Met het organiseren van een dynamische dialoog kom je tot breed

gedragen strategieën.

De ontwikkeling van een stad is een gemeenschappelijk proces

dat erg afhankelijk is van individuele investeringen. Het publieke

debat daarover levert veel op: meer begrip voor elkaar, gedragen

oplossingen en hechtere gemeenschappen. Betrokkenheid van

gebruikers en omgeving in het proces maakt het gebouw en de

omgeving dierbaarder en daarmee toekomstbestendiger.

Wat voeg je toe en wat laat je achter?Vernieuwing staat nog steeds vaak symbool voor vooruitgang.

Grondstoffen worden omgezet in materialen en producten om die

wereld vorm te geven. Gebouwen worden nog veel gevoed met

fossiele grondstoffen. Vooruitgang brengt dat ons niet meer. De

aarde warmt op, ons klimaat wordt steeds extremer en grondstoffen

raken uitgeput. Dat moet en kan anders. Zoals econome Kate

Raworth het zegt in haar ‘Doughnut Economics’ theorie: “We hebben

nu economieën die moeten groeien, ongeacht of we erbij gedijen of

niet. Wat we nodig hebben zijn economieën die ervoor zorgen dat we

gedijen, ongeacht of ze groeien of niet.”2

Wij moeten met elkaar werken aan een nieuw ecosysteem

gebaseerd op circulariteit. Verdienmodellen gebaseerd op gebruik

in plaats van bezit, kringlopen die in elkaar grijpen om afval en

onnodig gebruik van ruwe grondstoffen te reduceren. Gezonde en

flexibele gebouwen en omgevingen, die op meerdere manieren

bruikbaar zijn en gewaardeerd worden door hun gebruikers.

Als ontwerper, bouwer, opdrachtgever en adviseur leg jij de lat.

Jouw gebouwen bepalen de kwaliteit van straten en pleinen waar

dagelijks mensen passeren en verblijven. Jouw keuzes bepalen

hoe gezond gebouwen zijn, hoe ze de tand des tijds doorstaan,

hoe flexibel ze naar de toekomst zijn. Maar vooral bepalen ze de

kwaliteit van leven voor de gebruikers van die gebouwen.

2 https://www.volkskrant.nl/economie/hoe-de-donuteconomie-de-aarde-gaat-redden~b4213b68/

Welke rol speel jij?Nieuwe verdienmodellen maken het mogelijk te bewegen van

een economie gebaseerd op lineaire materiaalstromen – van

grondstof tot afval – naar een nieuw en veerkrachtig systeem

met een oneindige materialencyclus. Als wij materialen en

producten telkens opnieuw kunnen gebruiken, worden andere

financieringsvormen mogelijk. Gebouwen krijgen een andere

restwaarde, leveranciers en producenten willen hun producten

terug om ze opnieuw te kunnen verkopen – of leasen.

Een verschuiving van product naar dienst, van bezit naar gebruik

is het gevolg. Een economie die in plaats van op ongebreidelde

groei gericht is op welvaart én welzijn door het samen slimmer

gebruiken van wat er al is.

Steeds moeten wij daarbij nadenken over de lange termijn, over

de totale levenscyclus van gebouwen. Goedkope materialen en

oplossingen vragen vaak meer onderhoud, gaan sneller kapot

en moeten dus eerder worden vervangen, zijn minder te sturen

waardoor minder energiebesparingen behaald worden, of leiden

tot een minder gezond binnenklimaat. Om onnodige kosten en

materiaalverspilling tegen te gaan is het zaak gedurende het

ontwerpproces steeds de balans te zoeken tussen specifieke

gebruikerswensen en generieke flexibiliteit, tussen unieke

iconische vormgeving en zorgvuldige inpassing in de omgeving,

tussen belangen van eigenaren en gebruikers, tussen initiële

kosten en meerwaarde op de langere termijn.

Ruimte geven

Inbo geeft ruimte aan mensen en aan de stad. Wij zetten ons in voor het maken van gezonde en groene steden waar mensen prettig samen leven. Wij ontwerpen en transformeren adaptieve gebouwen die een antwoord geven op actuele vraagstukken en alledaagse wensen. Met ons werk stimuleren wij actief de transitie naar een circulaire economie. Gericht op de toekomst en geschikt voor volgende generaties.

Wij werken met respect voor elkaar aan projecten waar wij blij van worden. Daarbij voeren wij altijd het gesprek met de mensen voor wie wij het doen. Wij zoeken de overeenkomsten en koesteren de verschillen. Inzet van nieuwe technieken helpt te focussen op de dingen waar menselijke denkkracht nog onmisbaar is. Samen met anderen zijn we in staat innovatieve ideeën te versnellen, op te schalen en in praktijk te brengen.

Het creëren van een gezonde toekomst.

Hoe draag jij bij aan een gezonde stad?

De vormgeving van de gebouwde omgeving heeft op

ons een fysieke en mentale invloed. Fysiek omdat

gebouwen en de materialen waarvan ze gemaakt zijn

de kwaliteit van de lucht die wij inademen beïnvloeden,

zowel buiten als binnen. Mentaal omdat gebouwen en

stedelijke omgevingen mensen letterlijk in beweging

kunnen brengen - als ze goed ontworpen zijn. Een

‘schone’ taak voor ons als ontwerpers om plekken te

creëren waarvan je een glimlach op je gezicht krijgt.

Einde van het fossiele tijdperk.

PV onderzoeksfaciliteit Imec, voormalig mijnbouwsite Waterschei, Genk

High Tech Campus, Eindhoven

Een innovatief ecosysteem dat de ontmoeting organiseert.

Groene parkeergarages, High Tech Campus, Eindhoven

Slim parkeren in het landschap.

De Laak, Amersfoort

Een wijk die uitnodigt de fiets te pakken.

Wij maken keuzes die iedereen zijn kinderen kan uitleggen.Bredeschool De Bunders, Oisterwijk

Veilig en gezond spelen en leren.

Bredeschool De Bunders, Oisterwijk

Natuurlijk buitenspelen.

De kwaliteit van écht geen drempels.

Woonzorgcomplex Beukeloord, Meerssen

Trudo toren, EindhovenOntwerp: Stefano Boeri Architetti, engineering: Inbo

Longen voor de stad.

De schoonheid van een duurzaam tweede leven.

Wat maakt een tweede toekomst aantrekkelijk?

Het collectief geheugen van een plek is vaak

verbonden aan de gebouwen die er staan en de

activiteiten die er hebben plaatsgevonden. Een

plek wordt een bijzondere verzameling verhalen als

historische waarden steeds nieuwe impulsen krijgen.

De verbluffende kwaliteit van wonen in een oude

fabriek. De schoonheid van royale overmaat en een

scherp contrast van tijdsbeelden. De bestaande

kwaliteit krijg je cadeau, de ruimte en de materialen.

Je hoeft het alleen maar zichtbaar te maken.

En zullen we alle nieuwe gebouwen dan ook zo

ontwerpen dat ze gedurende hun levensduur van

functie kunnen wijzigen en over 50 jaar nieuw leven

ingeblazen kunnen krijgen?

Oude waarden en nieuwe impulsen verenigd.Faculteit Tandheelkunde, Radboud Universiteit Nijmegen

De Nederlandsche Bank, Amsterdam

Nieuwe toekomstwaarde voor de stad.

Een creatieve interventie in de oude stad.

Yue Xiu transformation, Shanghai

Wij maken keuzes die iedereen zijn kinderen kan uitleggen.Campina Melkfabriek, Hilversum

Oude melkstraat legt nieuwe verbinding.

Hoofdkantoor Philips Design,High Tech Campus, Eindhoven

What you see is what you get.

Hoofdkantoor Philips Lighting,High Tech Campus, Eindhoven

Waarom zou je nieuw bouwen?

Gezonde toekomst voor een voormalige sigarettenfabriek.

Gemeentehuis, Zevenaar

Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum, Amsterdam Ontwerp: Wessel de Jonge architecten i.s.m. Inbo

Licht, lucht en ruimte teruggebracht.

De nieuwe no-waste economy.

Hoe komen we tot een no-waste economy?

Circulair bouwen gaat over veel meer dan oude

kozijnen hergebruiken. Het vraagt een radicale omslag

in denken, waarin we onderkennen dat afval niet

bestaat, materialen hun waarde behouden en oude

producten de basis zijn voor nieuwe. Dat creëert ruimte

voor andere verdienmodellen. We gaan modulair en

remontabel ontwerpen en nog meer denken vanuit de

totale levenscyclus. Er komt een verschuiving van bezit

naar gebruik, waarbij leveranciers hun producten in

bruikleen geven. Bijna en passant zetten we daarmee

de gedragsverandering in gang die nodig is om te

komen tot een echte no-waste economy.

Enexis innovatiecentrum LAB.073, ‘s-Hertogenbosch

Veel toegevoegd behalve nieuwe materialen.

Onderzoeksinstituut, West Vlaanderen

Een gevel van oceaanplastic.

Impact Economy Hub New World Campus, Den Haag

Samenwerken aan de nieuwe wereld.

Hoofdkantoor ING, AmsterdamOntwerp: Benthem Crouwel, engineering: Inbo

Materiaalgegevens vastgelegd in BIM.

Testlocatie voor energietransitie

Eneco Energy Campus, Utrecht

Wij maken keuzes die iedereen zijn kinderen kan uitleggen.

Testlocatie voor energietransitie

Eneco Energy Campus, Utrecht

De energietransitie zichtbaar in de stad.

Eneco Energy Campus, Utrecht

Enexis innovatiecentrum LAB.073, ‘s-Hertogenbosch

Niet alles hoeft perfect te zijn.

Filtergebouw Vitens, Vlieland

Upcycling, van bierfles naar gevel.

Sociale huur loft, Space-S, Eindhoven

De kracht van het weglaten.

Bouwen aan de buurt.

Hoe bouwen we buurten waar mensen samen trots op zijn?

De meest hechte woongemeenschappen zijn vaak

gebaseerd op een gezamenlijke trots. Die trots is

doorgaans niet zozeer gekoppeld aan de woningen

zelf, maar aan wat mensen er met elkaar delen en door

de jaren heen gedeeld hebben. Dat verklaart wellicht

het succes van menig CPO project; het collectief

van particuliere opdrachtgevers kent elkaar al voor

de buurt gebouwd is. Of het nu gebaseerd is op een

gemeenschappelijke achtergrond of toekomstdroom,

elkaar kennen creëert betrokkenheid.

Burgwallenoverleg, Amsterdam

Wij geven iedereeneen stem.

Sociale huur 2.0: create your own.

Sociale huur loft, Space-S, Eindhoven

CPO Geworteld Wonen, Rijswijk

Samen leven op een landgoed in de Randstad.

De stad is van en voor iedereen.

Stadsvernieuwing Dunantbuurt, Amsterdam

De stad vormgeven in dialoog.

Stad-Forum, Amsterdam

Zorgvuldig ingepast in een eeuwenoude stad.

Transformatie Stadhuis, Sneek

Wij maken keuzes die iedereen zijn kinderen kan uitleggen.

Studeren doe je samen.

Bibliotheek Radboud Universiteit, Nijmegen

Campina Melkfabriek, Hilversum

Het collectieve geheugen verankerd in een nieuwe ontmoetingsplek.

Ruimtelijk bemiddelen.

Hoe regisseer je duurzame ruimtelijke ontwikkeling?

Regisseren gaat over verbinden en over loslaten.

Verbinden omdat twee écht meer kunnen dan één.

Door dingen op een groter schaalniveau te bekijken

worden budgetten anders verdeeld en wordt het

onhaalbare haalbaar. Loslaten is daar ‘onlosmakelijk’

mee verbonden. Vaak zijn het immers nog de regels

die de samenwerking bemoeilijken. Bestemmingsplan?

Energiewet? Waarom niet op gebiedsniveau de

mogelijkheden in kaart brengen, de belangen bij elkaar

optellen, energiestromen uitwisselen en zo samen

komen tot betere en beter haalbare plannen?

Het verbinden van belangen.Marineterrein, Amsterdam

Prijsvraag Brood en spelen, Rijksbouwmeester

De relevantie van het publieke debat.

Ruimte voor de Amsterdamse binnenstad

Vormgeven van de dialoog.

Zoek de overeenkomsten, koester de verschillen.Struikbuurt, Amsterdam

Wij maken keuzes die iedereen zijn kinderen kan uitleggen.Ontwikkeling kustzone, Almere Haven

Een nieuw perspectief op wonen en recreëren.

Meyster’s Buiten, Utrecht

Stadsontwikkeling vanuit gebiedseigen kwaliteiten.

CPO Knarrenhof, Zwolle

Met zorg voor elkaar.

Flevolandse Energie Agenda

Hoezo niet in mijn achtertuin?

Gebouwen die ruimte toevoegen.

Hoe geven jouw gebouwen betekenis voor anderen?

Een gebouw is nooit alleen voor de mensen die er wonen

of werken. Gebouwen geven ook vorm aan straten en

pleinen, ze maken plekken in de stad. Gebouwen kunnen

openheid uitstralen of ruimte omarmen, ze kunnen een

wand vormen of een plek markeren. Hun functie, vorm en

uitstraling geven betekenis aan de ruimte die ze creëren,

binnen en buiten. Met de gebouwen die je maakt creëer

je herkenningspunten in de stad, plekken om elkaar te

ontmoeten, ruimte voor individu en gemeenschap. Een

goed gebouw vertelt een verhaal dat onderdeel wordt

van het collectief geheugen.

De Wending, Amsterdam

Een nieuw plein voor de stad.

Uitbreiding Nationaal Monument Kamp Amersfoort

Het relevante verhaal in beeld verankerd.

Scheepmakerskwartier, Haarlem

Individuele keuzes naadloos ingepast.

Ontwerp de ontmoeting.

Faculteit Geowetenschappen, Universiteit Utrecht

900Mahler, Amsterdam

New Yorkse allure, Amsterdamse bravoure.

Wij maken keuzes die iedereen zijn kinderen kan uitleggen.

Het landschap als je woonkamer.

Villa Sterk, Bontebok

Wij maken keuzes die iedereen zijn kinderen kan uitleggen.Zeeburgerdijk, Amsterdam

Een echt Amsterdamse straat.

Wij maken keuzes die iedereen zijn kinderen kan uitleggen.

Een omgeving die talenten trekt en bindt.

Bètacampus, Universiteit Leiden

Vakmanschap en nieuwe technieken verenigd.

Hoe kan techniek helpen versnellen en verbeteren?

Digitalisering. Artificial Intelligence. Robotisering, 3D

printing, Internet of Things, big data. Regenerative

design. Virtual en Augmented Reality. Dat wat kort

geleden nog toekomstmuziek leek, is nu al de praktijk.

Technologie neemt een enorme vlucht. Het neemt ons

werk uit handen en creëert nieuwe mogelijkheden. Dat

begint met eenvoudige repetitieve taken - virtueel of

fysiek stenen stapelen - en breidt uit tot algoritmes die

slimmere gebouwen kunnen maken dan het menselijk

brein. Of die ook prettiger zijn om in te verblijven is een

relevante vraag. Laten we de techniek in ieder geval

inzetten om onze eigen denkkracht te sparen voor de

échte complexe vragen.

900Mahler, Amsterdam

Detailleren vraagt vakmanschap.

04

minimalismekan maximaal werken Hier ruimte voor een bescheiden bijschrift

2

2

33

5

6

A

A

B

B

balkon

buitenbalkon binnen

schu

ifdeu

r

gegoten beton borstwering, startpunt voor prefab elementen

prefab beton balkonplaat met isokorf aansluiting

gevelmetselwerk

prefab beton borstwering met steenstrips, verankering overhoeks aan zijwang met gains vlgs leverancier

glasstrook, doorvalveilig op balustrade hoog 100+/400+ bevestiging met balusters tpv borstwering 800+ met handregel

holonite afdekprofiel

04

minimalismekan maximaal werken Hier ruimte voor een bescheiden bijschrift

2

2

33

5

6

A

A

B

B

balkon

buitenbalkon binnen

schu

ifdeu

r

gegoten beton borstwering, startpunt voor prefab elementen

prefab beton balkonplaat met isokorf aansluiting

gevelmetselwerk

prefab beton borstwering met steenstrips, verankering overhoeks aan zijwang met gains vlgs leverancier

glasstrook, doorvalveilig op balustrade hoog 100+/400+ bevestiging met balusters tpv borstwering 800+ met handregel

holonite afdekprofiel

Schoonheid zit in de details.

900Mahler, Amsterdam

Markthal, RotterdamOntwerp: MVRDV, engineering: Inbo

Dreams can come true.

Database voor gebouwinformatie.

Faculteit Tandheelkunde, Radboud Universiteit Nijmegen

Welkom in de virtuele wereld.

VR room Inbo, Eindhoven

Valley, AmsterdamOntwerp: MVRDV, engineering: Inbo Hoezo ingewikkeld?

Coolhaven, RotterdamOntwerp: CuldInbo

De hoogste ambities maak je waar als team.

Hoofdkantoor Decos, Noordwijk

Niet in 2D te vangen.

Processen die energie geven.

Hoe genereren wij gezamenlijke meerwaarde én plezier?

Alle projecten moeten tegenwoordig integraal

ontworpen worden, ook bij ons. Daarin schuilt het

gevaar van eindeloos met iedereen over alles

overleggen. Gezamenlijke meerwaarde en processen

die energie geven komen veeleer voort uit respect

voor elkaars kennis en kunde. De integraliteit zit hem

in het samen organiseren van de raakvlakken tussen

disciplines. Dan helpt het als je elkaars taal begrijpt.

Daarin schuilt het belang van het sociale proces.

Elkaar kennen maakt het makkelijker een vraag te

stellen. De cross-overs komen dan vanzelf.

Leren van elkaar.

Traineeship @ Inbo

OverBurenBorrel @ Inbo Amsterdam

Organiseer de cross-overs.

600 huurders als opdrachtgever.Co-creatieproces Space-S, Eindhoven

Ideeën stapelen.Workshop @ Inbo.

Inbo geeft les, ook op de basisschool.

Nooit te jong om te leren.

Happy & healthy.

Wonderwoods, UtrechtOntwerp: Stefano Boeri Architetti, engineering: Inbo

ArchitectureEngineeringInterior DesignUrban Strategy

Colofon

Fotografie

Rufus de Vries, Jan de Vries, Luuk Kramer, Norbert van Onna,

Sonia Arrepia, Rogier Alleblas, Thea van den Heuvel, Walter

FrisArt, Auke van der Weide, Alec van der Voort, Dennis Markic,

Damian Foxe, René de Wit, Allard van den Hoek, Rob Hoekstra,

Chris Kasdorp, Jan Willem Dragt, José Campos, Roos Aldershoff,

Marcel van der Burg, Stad-Forum, Designinspiration.net, Arjen Veldt,

Gerard van Beek, Ventolines, Infunctievan, Jonathan Andrew,

Daria Scagliola en Stijn Brakkee.

Omslag

PET Felt (Dark Green) uit de collectie van De Vorm, Arnhem

Juni 2018

Rik Bakker, Aron Bogers, Bert van Breugel,

Wilco van Gils, Josine van Gulik, Emiel Hengst,

Wilco van Oosten, Piet van der Ploeg, Tako Postma,

Jacques Prins, Eerde Schippers, Jeroen Simons,

Hans Toornstra, Trude de Vroomen, Guido Wallagh.

www.inbo.com